Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ trong những năm
cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI đã tạo ra những thay đổi to lớn trong cuộc
sống của toàn nhân loại. Không nằm ngoài vòng xoáy đó, việc áp dụng khoa
học công nghệ trong ngân hàng cũng đã trở nên rất phổ biến, với một thành
tựu điển hình là công nghệ thẻ. Trong xu hướng phát triển các hình thức
thanh toán không dùng tiền mặt, thẻ đã trở thành một trong những thước đo
đánh giá sự văn minh của xã hội.
Việc thanh toán bằng thẻ hiện nay không chỉ mang lại sự tiện lợi cho
khách hàng mà còn đem lại cho ngân hàng và một số đối tác khác nguồn thu
không nhỏ, góp phần kích thích sự phát triển kinh tế xã hội. Với những tiện
ích rõ rệt như vậy, việc thanh toán bằng thẻ ngày càng trở nên phổ biến, với
công nghệ và tính năng ngày càng vượt trội.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển với nhiều tiềm năng về kinh
tế. Hòa cùng nhịp điệu của toàn cầu, chúng ta đã kịp thời nhận ra sự cần thiết
của việc phát triển dịch vụ thẻ thanh toán nói chung và thẻ TDQT nói riêng.
Năm 1991, lần đầu tiên thẻ TDQT được chấp nhận thanh toán ở Việt Nam,
trên hệ thống máy của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. Từ đó tới nay các
NHTM tiếp tục phát triển loại hình dịch vụ hiện đại, mới mẻ và nhiều hứa
hẹn này.
Ngân hàng Công thương Việt Nam (VIETINBANK) ra đời năm 1988
sau được tách ra từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Là một trong bốn
NHTM nhà nước lớn nhất tại Việt Nam nên hiện nay Vietinbank đang nắm
giữ thị phần tương đối lớn trên thì trường thẻ. Sản phẩn thẻ của Ngân hàng
này khá đa dạng và phong phú, ngày càng đáp ứng được nhu cầu của nhiều
nhóm đối tượng khách hàng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sau khi đất nước ta ra nhập WTO việc thanh toán không dùng tiền mặt
ngày càng trở nên phát triển và trở nên dễ dàng hơn. Đây là cơ hội không chỉ
cho riêng Vietinbak mà cho tất cả các NHTM khác. Vì vậy, nếu Vietinbank
muốn giữ vững và mở rộng thị phần trên thị trường thẻ nói chung và thẻ
TDQT nói riêng thì phải tiếp tục hoàn thiện những sản phẩm thẻ đã cung
ứng đồng thời nghiên cứu, phát triển các sản phẩm mới. Do tính cấp thiết đó,
đề tài “Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ TDQT tại Ngân hàng Công thương
Việt Nam” đã được chọn để nghiên cứu.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chương I
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ
THẺ TÍN DỤNG QUỐC TẾ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1Khái quát về dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại:
Ngày nay, ngân hàng thương mại (NHTM) đã trở thành định chế quan
trọng nhất trong hệ thống tài chính của hầu hết các quốc gia. Từ khi ra đời
đến nay, NHTM đã dần hoàn thiện các chức năng của mình để đáp ứng ngày
càng tốt hơn nhu cầu phát triển của nền kinh tế. Bắt đầu từ các nghiệp vụ đúc
tiền, đổi tiền, nghiệp vụ giữ hộ, nghiệp vụ huy động cho vay … và ngày nay
là rất nhiều dịch vụ hiện đại.
Có nhiều định nghĩa khác nhau về NHTM, tuy nhiên nhìn chung,
NHTM là tổ chức tài chính thực hiện cung cấp đầy đủ các danh mục dịch vụ
tài chính bao gồm các hoạt động cơ bản như:
• Huy động vốn.
Một trong những đặc điểm chính trong hoạt động NHTM là nguồn
hoạt động của ngân hàng chủ yếu từ bên ngoài. Để mở rộng hoạt động, các
ngân hàng luôn cố gắng thu hút ngày càng nhiều nguồn tiền gửi từ công
chúng. Ngân hàng mở các tài khoản tiền gửi cho khách hàng (tiền gửi thanh
toán, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm) đáp ứng các mục đích khác nhau
của khách hàng. Các ngân hàng thường sử dụng lãi suất như một công cụ
cạnh tranh hiệu quả để tăng thu hút tiền gửi của khách hàng.
• Cấp tín dụng.
Đây là khoản mục tài sản quan trọng nhất trong hoạt động của các
NHTM, được xem là mục tiêu tăng trưởng hàng năm của mỗi ngân hàng.
Ngân hàng tiến hành cho vay đối với các cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp
để phục vụ cho các mục đích khác nhau như tiêu dùng, cho vay thương mại
hoặc tài trợ dự án … với thời hạn tín dụng từ ngắn hạn đến trung, dài hạn.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngoài cho vay, hiện nay các NHTM cũng phát triển nhiều loại hình
cấp tín dụng mới như: cho thuê tài sản trung, dài hạn (Leasing), bảo lãnh …
Các hoạt động này đã góp phần không nhỏ vào việc tăng thu nhập của ngân
hàng.
• Cung ứng các dịch vụ thanh toán.
Ngân hàng mở các tài khoản giao dịch cho khách hàng. Ngân hàng
không chỉ thực hiện bảo quản hộ khách hàng mà sẽ thực hiện các lệnh chi trả
cho khách hàng đó. Thanh toán qua ngân hàng vừa giúp khách hàng giảm
thiểu chi phí, thời gian vừa đảm bảo an toàn, chính xác, đồng thời nó cũng
làm tăng hiệu quả sử dụng vốn trong nền kinh tế.
Trước đây, hoạt động thanh toán hộ này chỉ phổ biến với khách
hàng là các doanh nghiệp, hiện nay nó đã trở nên phổ biến với cả những
khách hàng cá nhân. Đã có rất nhiều dịch vụ thanh toán mới được các ngân
hàng cung cấp như các loại thẻ, séc, ủy nhiệm chi, nhờ thu, LC …
• Các dịch vụ khác.
Ngoài các dịch vụ cơ bản trên, ngân hàng còn cung cấp các dịch vụ
hỗ trợ khác như quản lý ngân quỹ, bảo quản vật có giá, cung cấp các dịch vụ
tư vấn, thực hiện ủy thác cho vay, đầu tư, thu hồi và kinh doanh ngoại tệ,
vàng … Danh mục các dịch vụ đang được các ngân hàng tiếp tục hoàn thiện
để mang đến cho khách hàng sự phục vụ hoàn hảo nhất.
Dịch vụ thẻ nói chung và dịch vụ thẻ TDQT nói riêng nằm trong
dịch vụ thanh toán của ngân hàng thương mại
1.1.1 Sự ra đời và phát triển của thẻ trên thế giới:
Cùng với sự phát triển kinh tế, đời sống nhân dân ngày càng được
nâng cao, nhu cầu tiêu dùng cũng vì thế phát triển mạnh, qua đó nhu cầu thanh
toán nhanh chóng và thuận tiện trở thành một yêu cầu của khách hàng đối với
ngân hàng. Điều này gây áp lực lên các ngân hàng đòi hỏi các ngân hàng phải
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán của mình nhằm cung cấp cho khách
hàng dịch vụ thanh toán tốt nhất. Cũng trong thời gian đó, khoa học kỹ thuật thế
giới đã có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực thông tin, tạo điều kiện thuận
lợi cho các ngân hàng, các tổ chức tín dụng phát triển và hoàn thiện phương
thức thanh toán của mình, trong đó phải kể đến sự ra đời và phát triển của hình
thức thanh toán bằng thẻ.
Những hình thức sơ khai của thẻ xuất hiên lần đầu ở Mỹ vào những
năm 1920 dưới cái tên tạm gọi là “đĩa mua hàng” (shooper’s plate). Người chủ
sở hữu của loại “đĩa” này có thể mua hàng tại cửa hiệu phát hành ra chúng và
hàng tháng họ phải hoàn trả tiền cho chủ cửa hàng vào một ngày cố định,
thường là cuối tháng. Thực chất ở đây chính là việc người chủ cửa hàng đã cấp
tín dụng cho khách hàng bằng cách bán chịu, mua hàng trước và trả tiền sau.
Tuy nhiên, thẻ ngân hàng lại ra đời một cách ngẫu nhiên vào năm
1940 với tên gọi đầu tiên là thẻ DINNERS CLUB do ý tưởng của một doanh
nhân người Mỹ là Frank Mc Namara. Năm 1950 chiếc thẻ nhựa đầu tiên được
phát hành, những người có thẻ DINNERS CLUB này có thể ghi nợ khi ăn tại
27 nhà hàng tại thành phố New York và phải chịu một khoản lệ phí hàng năm
là 5USD. Những tiện ích của chiếc thẻ ngay lập tức gây được sự chú ý và đã
chinh phục một lượng đông đảo khách hàng do họ có thể mua hàng trước mà
không cần phải trả tiền ngay. Còn đối với những nhà bán lẻ, tuy phải chịu mức
chiết khấu là 5% nhưng doanh thu của họ tăng đáng kể do lượng khách hàng
tiêu dùng tăng lên rất nhanh. Đến năm 1951, hơn 1 triệu đôla được ghi nợ,
doanh số phát hành thẻ ngày càng tăng và công ty phát hành thẻ DINNERS
CLUB bắt đầu có lãi. Một cuộc cách mạng về thẻ diễn ra ngay sau đó đã nhanh
chóng đưa thẻ trở thành một phương tiện thanh toán mang tính toàn cầu. Tiếp
nối thành công của thẻ DINNERS CLUB, hàng loạt các công ty thẻ như Trip
Change, Golden Key, Esquire Club... ra đời. Phần lớn các thẻ này trước hết
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
được phát hành nhằm phục vụ giới doanh nhân, nhưng sau đó các ngân hàng
nhận thấy rằng giới bình dân mới là đối tượng sử dụng thẻ trong tương lai.
Năm 1960, Bank of America cho ra đời sản phẩm thẻ đầu tiên của
mình là BANKAMERICARD. Đến năm 1966, 14 ngân hàng hàng đầu của Mỹ
thành lập Interbank, một tổ chức mới với chức năng là đầu mối trao đổi các
thông tin về giao dịch thẻ. Ngay sau đó, vào năm 1967, 4 ngân hàng bang
California đổi tên từ Bank Card Association thành Western State Bank Card
Association và tổ chức này đã liên kết với Interbank cho ra đời thẻ MASTER
CHARGE, loại thẻ này đã nhanh chóng trở thành một đối thủ cạnh tranh lớn
của BANKAMERICARD. Đến năm 1977, tổ chức BANKAMERICARD đổi
tên thành VISA USD và sau đó là tổ chức thẻ quốc tế VISA. Năm 1979, tổ
chức thẻ MASTER CHARGE đổi tên thành MASTER CARD. Hiện nay, 2 tổ
chức này vẫn đang là 2 tổ chức thẻ lớn mạnh và phát triển nhất trên thế giới.
Hình thức thanh toán thẻ nhanh chóng được ứng dụng rộng rãi ở các
châu lục khác ngoài Mỹ, năm 1960 chiếc thẻ nhựa đầu tiên có mặt tại Nhật báo
hiệu sự phát triển của thẻ ở Châu á. Chiếc thẻ nhựa đầu tiên do ngân hàng
Barcaly Bank phát hành ở Anh năm 1966 cũng mở ra một thời kì sôi động cho
hoạt động thanh toán thẻ tại Châu Âu.
Tại Việt Nam, chiếc thẻ đầu tiên được chấp nhận là vào năm 1990 khi
VCB kí hợp đồng làm đại lí chi trả thẻ VISA với ngân hàng Pháp BFCE và đây
đã là bước khởi đầu cho dịch vụ này phát triển ở Việt Nam.
Ngày nay, thẻ ngân hàng đã có mặt ở khắp nơi trên thế giới với những
hình thức và chủng loại đa dạng, đáp ứng đầy đủ những nhu cầu riêng lẻ của
người tiêu dùng. Cùng với sự phát triển của 2 tổ chức thẻ quốc tế là VISA và
MASTER, một loạt các tổ chức thẻ mang tính quốc tế khác nối tiếp xuất hiện
như: JCB, American Epress, Airplus, Maestro, Eurocard,... Sự phát triển mạnh
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
mẽ này đã khẳng định xu thế phát triển tất yếu của thẻ. Các ngân hàng và công
ty tài chính luôn tìm cách cải thiện sao cho càng ngày thẻ càng dễ xử dụng và
cung cấp những dịch vụ thanh toán tiện lợi nhất cho người tiêu dùng. Hiện nay,
người sử dụng thẻ có thể sử dụng thẻ trên hầu hết các nước trên thế giới, họ
không còn lo việc chuyển đổi sang đồng tiền nội địa khi đi ra nước ngoài.
1.1.2 Khái niệm, đặc điểm thẻ:
Khái niệm: Thẻ là một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt do
ngân hàng phát hành cho khách hàng. Khách hàng có thể dùng để thanh toán
tiền mua hàng hóa, dịch vụ tại các đơn vị chấp nhận thẻ hay rút tiền mặt tại
các ngân hàng đại lý thanh toán thẻ, các máy rút tiền tự động ATM trong
phạm vi số tiền gửi hoặc hạn mức tín dụng kí két giữa ngân hàng và khách
hàng (chủ thẻ).
Đặc điểm cấu tạo thẻ: Thẻ được làm bằng nhựa, với kích thước tiêu
chuẩn quốc tế là 8,5cm×5,5cm×0,07cm.
+ Mặt trước của thẻ gồm:
» Nhãn hiệu thương mại của thẻ.
» Tên và logo của ngân hàng phát hành thẻ.
» Số thẻ, tên của chủ thẻ được in nổi.
+ Mặt sau của thẻ gồm:
» Dải băng từ chứa thông tin đã được mã hóa theo một chuẩn
thống nhất như: số thẻ, ngày hết hạn, các yếu tố kiểm tra an toàn khác.
» Ô chữ kí dành cho chủ thẻ.
1.1.3 Phân loại thẻ:
Người ta có thể phân loại thẻ dựa trên các tiêu thức khác nhau.
1.1.2.1 Theo đặc tính kỹ thuật:
Dựa vào công nghệ sản xuất và đặc tính kỹ thuật, thẻ gồm có các loại
sau:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
• Thẻ khắc chữ nổi (Embossed Card): Là loại thẻ mà trên bề mặt
của thẻ được khắc nổi toàn bộ thông tin cần thiết về chủ thẻ
cũng như tài khỏan. Ngày nay, loại thẻ này không còn được sử
dụng vì tính chất thô sơ, dễ bị làm giả.
• Thẻ băng từ (Magneic Strip): Là thẻ được sản xuất dựa trên kĩ
thuật từ tính, những thông tin của thẻ và của chủ thẻ được mã
hóa trên mặt băng từ ở mặt sau thẻ. Thẻ này hiện nay đang được
sử dụng rộng rãi, tuy nhiên thẻ có thể bị lợi dụng do những
thông tin ghi trên thẻ có thể dùng thiết bị riêng và máy tính đọc
được.
• Thẻ thông minh (Smart Card): Là loại thẻ được sản xuất dựa
trên kỹ thuật vi xử lý tin học, trên thẻ có gắn một con chip điện
tử có cấu trúc như một máy tính hoàn hảo. Vì vậy thẻ thông
minh còn gọi là thẻ Chíp. Đây là thế hệ thẻ mới nhất, tân tiến
nhất hiện nay, với độ an toàn, bảo mật cao. Tuy nhiên giá thành
của mỗi chiếc thẻ còn rất cao nên nó ít được sử dụng ở các nước
đang phát triển.
Thẻ thông minh vừa có khả năng lưu trữ thông tin về chủ
thẻ, vừa lưu trữ được những số liệu về những giao dịch tại đơn
vị chấp nhận thẻ. Tính năng vượt trội này giúp cắt giảm chi phí
xử lý đối với nhân hàng và các trung gian thanh toán bởi việc
đối chiếu thông tin tài khoản và thông tin của chủ thẻ và các
thông tin khác liên quan tới thẻ được thực hiện ngay tại đơn vị
chấp nhận thẻ.
1.1.2.2 Theo tính chất thanh toán:
Dựa vào tính chất thanh toán, thẻ gồm có các loại sau:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
• Thẻ ghi nợ (Debit Card) – thẻ loại A: Là loại thẻ mà chủ thẻ
được chi tiêu trong phạm vi số dư tài khoản tiền gửi thanh toán
của mình tại ngân hàng phát hành thẻ. Để sử dụng thẻ này, chủ
thẻ phải có một tài khoản tiền gửi tại ngân hàng. Khi rút tiền tại
máy ATM hay thanh toán tại các đơn vị chấp nhận thẻ, giá trị
của những giao dịch này lập tức được trừ vào số dư tài khoản
của chủ thẻ. Do đó, chủ thẻ không phải mở tài khoản đảm bảo
thanh toán thẻ mà sử dụng dựa trên số dư tài khoản tiền gửi
hoặc hạn mức thấu chi mà ngân hàng cho phép.
Thẻ ghi nợ gồm 2 loại sau:
Thẻ on-line: Là loại thẻ ghi nợ mà giá trị những giao dịch ngay lập
tức được khấu trừ vào tài khoản tiền gửi của chủ thẻ.
Thẻ off-line: Là loại thẻ ghi nợ mà giá trị của những giao dịch sau
vài ngày mới được khấu trừ vào tài khoản tiền gửi của chủ thẻ.
• Thẻ trả trước (Prepaid Card) – thẻ loại B: Là loại thẻ mới được
phát triển trên thế giới, khách hàng không phải làm các thủ tục
phát hành thẻ như làm giấy yêu cầu phát hành thẻ, mở tài khoản
hoặc chứng minh tài chính, mà chỉ cần trả cho ngân hàng một số
tiền sẽ được ngân hàng cấp cho một tấm thẻ với mệnh giá tương
đương. Đặc tính của loại thẻ này giống như mọi thẻ bình thường
khác, tuy nhiên chủ thẻ chỉ được chi tiêu trong giới hạn số tiền
có trong thẻ và trong một khoảng thời gian nhất định tùy theo
ngân hàng phát hành, tức là hạn mức của thẻ không có tính chất
tuần hoàn.
• Thẻ tín dụng (Credit Card) – thẻ loại C: Đây là loại thẻ đuợc sử
dụng phổ biến nhất hiện nay, theo đó chủ thẻ được sử dụng phổ
biến nhất hiện nay, theo đó chủ thẻ được sử dụng một hạn mức
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tín dụng nhất định để chi tiêu tại những cơ sở chấp nhận thẻ.
Hạn mức tín dụng do ngân hàng phát hành đưa ra căn cứ vào
uy tín và khả năng đảm bảo chi trả của khách hàng. Khả năng
đảm bảo chi trả được xác định dựa trên tình hình thu nhập, chi
tiêu, tài khoản đảm bảo, địa vị xã hội của khác hàng … Đây là
một phương thức thanh toán không dùng tiền mặt giúp cho
người sử dụng có thể chi tiêu trước, trả tiền sau. Định kì, chủ
thẻ sẽ nhận được sao kê từ ngân hàng. Chủ thẻ chỉ phải thanh
toán số tiền đã chi tiêu mà không phải trả lãi. Tuy nhiên nếu
thanh toán không đúng hạn, chủ thẻ sẽ phải chịu lãi suất chậm
trả và các khoản phí khác. Sau khi thanh toán đủ số tiền phải trả,
ngân hàng sẽ khôi phục hạn mức tín dụng cho chủ thẻ. Điều này
tạo nên tính tuần hoàn - đặc tính ưu việt của thẻ tín dụng.
1.1.4 Các chủ thể tham gia:
• Ngân hàng phát hành thẻ:
Là Ngân hàng thương mại được Ngân hàng nhà nước cho phép
thực hiện nghiệp vụ phát hành thẻ, là thành viên chính thức của tổ chức thẻ
quốc tế. Ngân hàng phát hành thẻ chuẩn bị thẻ, phát hành thẻ cho khách
hàng, hướng dẫn chủ thẻ sử dụng thẻ và ban hành các quy định cần thiết khi
sử dụng thẻ, thanh toán số tiền trên hóa đơn cho khách hàng do ngân hàng
đại lý chuyển đến, cấp phép cho các thương vụ vượt hạn mức.
• Chủ thẻ:
Là người có tên trên thẻ, được Ngâ hàng phát hành cho phép sử
dụng thẻ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ thay tiền mặt theo hạn mức
được cấp trên thẻ. Ngoài ra chủ thẻ có thể sử dụng thẻ để rút tiền mặt tại các
máy rút tiền tự động hoặc các ngân hàng đại lý.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chủ thẻ bao gồm chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ. Chủ thẻ chính và
chủ thẻ phụ cùng sử dụng chung một tài khoản thẻ với hạn mức tín dụng mà
ngân hàng cấp cho chủ thẻ chính. Giao dịch của chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ
được thể iện trên cùng một bản sao kê và được guiwr cho chủ thẻ chính để
thanh toán. Chủ thẻ chính là người chịu trách nhiệm thanh toán cuối cùng về
các khoản chi tiêu của cả chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ.
• Đợn vị chấp nhận thẻ:
Là các tổ chức hay cá nhân cung ứng hàng hóa, dịch vụ chấp nhận
thẻ làm phương tiện thanh toán. Các cơ sở này thông thường được ngân hàng
hoặc các tổ chức thẻ quốc tế trang bị máy móc, thiết bị chuyên dụng để thực
hiện chấp nhận thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ bằng thẻ.
• Ngân hàng thanh toán thẻ:
Là thành viên chính thức hoặc thành viên liên kết của tổ chức thẻ
quốc tế. Hoặc các ngân hàng đại lý được ngân hàng phát hành thẻ ủy quyền
thực hiện nghiệp vụ thanh toán thẻ.
Ngân hàng thanh toán thẻ là ngân hàng trực tiếp ký hợp đồng với
các đơn vị chấp nhận thẻ và thanh toán các chứng từ giao dịch do đơn vị
chấp nhận thẻ xuất trình. Một ngân hàng vừa có thể đóng vai trò là ngân
hàng phát hành vừa có thể là ngân hàng thanh toán.
• Tổ chức thẻ quốc tế:
Là hiệp hội các tổ chức tài chính, tín dụng, tham gia phát hành và
thanh toán thẻ quốc tế. Thực hiện tổ chức và làm trung tâm xử lý cấp phép,
thông tin giao dịch, thanh toán của các ngân hàng thành viên trên toàn thế
giới. Tổ chức thẻ quốc tế không có quan hệ trực tiếp với chủ thẻ hay đơn vị
chấp nhận thẻ, mà chỉ cung cấp một mạng lưới viễn thông toàn cầu phục vụ
cho quy trình thanh toán, cấp phép cho ngân hàng thành viên một cách nhanh
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
chóng. Hiện nay có các tổ chức thẻ quốc tế như: Tổ chức thẻ VISA, Tổ chức
thẻ MASTER CARD, Công ty thẻ American Express, Công ty thẻ JCB.
1.2 Dịch vụ thẻ Tín dụng quốc tế của ngân hàng thương mại:
1.2.1 Khái quát về thẻ TDQT:
Thẻ TDQT là thẻ tín dụng do các tổ chức thẻ quốc tế phát hành, được
thanh toán tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Thẻ TDQT cũng có những đặc điểm về cấu tạo giống như các loại thẻ
nói chung. Hiện nay một số loại thẻ TDQT có in kèm ảnh của chủ thẻ nhằm
tăng tính an toàn cho người sử dụng. Ảnh của chủ thẻ có thể được in ở mặt
trước hoặc mặt sau của chủ thẻ.
1.2.2 Dịch vụ thẻ TDQT của ngân hàng thương mại:
Dịch vụ thẻ TDQT là một loại hình dịch vụ của ngân hàng thương mại,
trong đó hoạt động chủ yếu là thanh toán hộ cho khách hàng sử dụng thẻ
TDQT trên phạm vi toàn cầu. Ngoài việc thanh toán hộ, ngân hàng còn thực
hiện chi trả tiền mặt trên các máy ATM hay tại các ngân hàng đại lý và một
số hoạt động khác.
Dịch vụ thẻ TDQT bao gồm 2 hoạt động lớn là phát hành thẻ và thanh
toán thẻ. Cụ thể như sau:
1.2.2.1 Nghiệp vụ phát hành thẻ TDQT:
Khi phát hành thẻ TDQT cần phải căn cứ vào những quy định hiện
hành của tổ chức thẻ quốc tế và pháp luật của nước sở tại. Đôgf thời mỗi cơ
quan quản lý việc phát hành sẽ có những quy chế riêng đòi hỏi phải tuân thủ
trong quá trình phát hành. Cụ thể, thẻ TDQT được phát hành dựa trên cơ sở
tín chấp, ký quỹ, thế chấp và dựa trên khả năng tài chính của mỗikhách hàng.
Ngân hàng thương mại muốn được cung ứng dịch vụ thẻ phải thỏa
mãn một số yêu cầu như: có đủ năng lực tài chính, đảm bảo hệ thống trang
thiết bị đủ tiêu chuẩn, có đội ngũ cán bộ đủ năng lực chuyên môn …
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Khi đã có đủ các điều kiện trên, ngân hàng thương mại mới được phép
phát hành thẻ theo quy trình chung như sau:
1. Nhận hồ sơ yêu cầu phát hành thẻ TDQT từ khách hàng:
Khi yêu cầu ngân hàng phát hành thẻ TDQT, khách hàng cần phải
mang theo giấy tờ tùy thân cần thiết và hoàn tất một số giấy tờ mà
ngân hàng đề nghị.
2. Ngân hàng thẩm định hồ sơ khách hàng:
Ngân hàng thẩm định các thông tin về tình hình tài chính hay thu nhập
của khách hàng, số dư trên tài khoản tiền gửi của khách hàng, lịch sử
tín dụng của khách hàng … Dựa vào kết quả thẩm định, ngân hàng sẽ
quyết định có cấp thẻ TDQT cho khách hàng hay không.
Nếu ngân hàng đồng ý, quy trình được tiếp tục ở bước 3.
3. Ngân hàng phân loại khách hàng để cấp thẻ:
Căn cứ vào tài khoản đảm bảo/ký quỹ hoặc người bảo lãnh và khả
năng thanh toán của khách hàng, ngân hàng sẽ cấp hạn mức tín dụng
riêng cho khách hàng.
Thông thường có 2 loại hạn mức tín dụng thể hiện qua 2 hạng thẻ như
sau:
• Thẻ vàng: thường cấp cho khách hàng loại một, tức là các quan
chức chính phủ, lãnh đạo các doanh nghiệp có quan hệ tốt với
ngân hàng, lãnh đạo các cơ quan, tổ chức nước ngoài, các cá
nhân có thu nhập cao, ổn định.
• Thẻ chuẩn: thường cấp cho các khách hàng phổ thông, có thu
nhập thấp hơn.
4. Trung tâm thẻ lập hồ sơ quản lý thẻ, chuyển cho chi nhánh quản lý
thẻ.
5. Giao thẻ cho khách hàng:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngân hàng mã hóa những thông tin cá nhân của chủ thẻ trên dải băng
từ, dập nổi các thông tin cần thiết, ấn định mã số cá nhân cho chủ thẻ
(PIN) sau đó giao thẻ cho khách hàng. Khách hàng nhận thẻ phải ký
tên trên ô chữ ký trên thẻ. Tất cả những thông tin về khách hàng đều
được quản lý chặt chẽ tại ngân hàng phát hành.
Sơ đồ quy trình phát hành thẻ TDQT:
(1) (2),(3)
(5) (4)
Sau khi ngân hàng giao thẻ cho khách hàng, khách hàng sẽ được gọi là
chủ thẻ, ngân hàng được gọi là ngân hàng phát hành. Trong quá trình sử
dụng thẻ, chủ thẻ có quyền sử dụng thẻ để rút tiền tại các máy ATM hoặc
thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ. Khi ngân hàng phát hành gửi sao kê
cho chủ thẻ, chủ thẻ có quyền kiến nghị nếu có thắc mắc. Ngân hàng phát
hành phải giải đáp những thắc mắc của chủ thẻ, thanh toán tiền cho ngân
hàng thanh toán, các đơn vị chấp nhận thẻ.
Trong trường hợp khách hàng yêu cầu phát hành lại thẻ, ngân hàng
cần kiểm tra lại các chi tiết trong hồ sơ khách hàng. Việc in lại thẻ cũng
giống như việc in thẻ mới.
Trong trường hợp thẻ của khách hàng hết hạn sử dụng, ngân hàng phát
hành sẽ thông báo trước cho chủ thẻ. Nếu chủ thẻ yêu cầu được tiếp tục sử
dụng thẻ, ngân hàng sẽ phát hành lại thẻ. Nếu chủ thẻ không có ý kiến gì,
việc sử dụng thẻ mặc nhiên sẽ chấm dứt.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngân hàng
phát hành thẻ
Trung
tâm
thẻ
Chủ
thẻ
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sau khi kết thúc nghiệp vụ phát hành thẻ, ngân hàng phải tiến hành
nghiệp vụ thanh toán thẻ vì kể từ lúc này khách hàng sử dụng thẻ trong thanh
toán hoặc rút tiền mặt.
1.2.2.2 Nghiệp vụ thanh toán thẻ TDQT:
Nghiệp vụ thanh toán thẻ nói chung gồm các bước sau:
1. Chủ thẻ rút tiền mặt hoặc thanh toán tiền mua hàng hóa dịch vụ.
2. Đơn vị chấp nhận thẻ kiểm tra tính hợp lệ của thẻ, thực hiện giao
dịch, lập hóa đơn, giao hàng hoặc thực hiện dịch vụ cho chủ thẻ.
3. Đơn vị chấp nhận thẻ giao hóa đơn cho ngân hàng thanh toán.
4. Ngân hàng thanh toán ứng trước tiền cho đơn vị chấp nhận thẻ.
5. Ngân hàng thanh toán truyền thông tin cho tổ chức thẻ quốc tế.
6. Tổ chức thẻ quốc tế ghi Có cho ngân hàngthanh toán sau khi nhận
được thông tin từ ngân hàng thanh toán.
7. Tổ chức thẻ quốc tế ghi Nợ cho ngân hàng phát hành.
8. Ngân hàng phát hành thanh toán nợ cho tổ chức thẻ quốc tế.
9. Ngân hàng phát hành gửi sao kê cho chủ thẻ.
10. Chủ thẻ thanh toán nợ cho ngân hàng phát hành.
Sơ đồ quy trình thanh toán thẻ TDQT:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
(8) (5)
(7) (6)
(10) (9) (4) (3)
(1)
(2)
1.2.3 Tính tiện ích của dịch vụ thẻ TDQT:
Việc sử dụng thẻ TDQT trong thanh toán hiện nay không chỉ đơn giản
phục vụ cho lợi ích người sử dụng hay ngân hàng phát hành mà nó đã đem
lại lợi ích cho nhiều chủ thể khác cũng như toàn bộ nền kinh tế.
1.2.3.1 Đối với người sử dụng thẻ:
Thanh toán bằng thẻ TDQT mang lại cho chủ thẻ nhiều lợi ích như sau:
• An toàn, tiện lợi, nhanh chóng trong thanh toán.
Ngày nay, khinhu cầu thanh toán của mỗi cá nhân, tổ chức ngày
càng tăng, việc mang tiền mặt bên mình gây ra nhiều bất tiện và nguy hiểm,
nhất là đối với những người phải đi công tác hoặc du lịch nước ngoài. Việc
sử dụng thẻ TDQT đã khắc phục được khó khăn này. Chủ thẻ có thể thanh
toán thẻ do ngân hàng cung ứng cho khách hàng, chủ thẻ có thể hoang toàn
yên tâm trước những nguy cơ bị mất hay bị cướp thẻ. Trong những trường
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Tổ chức thẻ quốc
tế
Ngân hàng
phát hành
Chủ thẻ
Ngân hàng
thanh toán
ĐVCNT
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hợp này, nếu chủ thẻ chưa kịp thông báo cho ngân hàng, tài khoản của chủ
thẻ sẽ được bảo vệ nhờ số PIN, ảnh và chữ kí trên thẻ … Sau khi chủ thẻ
thông báo cho ngâm hàng, ngân hàng sẽ đình chỉ việc sử dụng thẻ cũ và làm
lại thẻ mới cho khách hàng. Điều này nói lên tính an toàn hơn hẳn của thẻ so
với tiền mặt hay séc.
Hơn nữa, các giao dịch của thẻ đều được thực hiện qua mạng kết
nối trực tuyến từ cơ sở chấp nhận thẻ hay từ điểm rút tiền mặt tới ngân hàng
thanh toán, ngân hàng phát hành và tổ chức thẻ quốc tế. Việc ghi Nợ - Có
cho các chủ thể tham gia quy trình thanh toán được thực hiện một cách tự
động chỉ trong vài giây, do đó quá trình thanh toán thẻ diễn ra hết sức dễ
dàng, nhanh chóng, thuận tiện.
• Giúp người sử dụng chi tiêu một cách hợp lý
Khi chi tiêu bằng tiền mặt, nhất là trong thời đại ngày nay, khi nhu cầu
chi tiêu là rất lớn, nhiều khi người tiêu dùng rấ khó xác định là họ đã chi tiêu
bao nhiêu, trong túi họ còn bao nhiêu. Do đó người ta khó có thể chi tiêu hợp
lý. Tuy nhiên khi sử dụng thẻ, người ta luôn nắm được những con số này.
Khi dùng thẻ tín dụng, chủ thẻ chỉ được tiêu dùng trong hạn mức ngân hàng
đã cấp, phù hợp với thu nhập, tránh được tình tình trạng chi tiêu “quá tay”.
Mặt khác, nắm được số dư tài khoản và số tiền đã chi tiêu sẽ giúp chủ thẻ
quản lý tài chính của mình chặt chẽ và có kế hoạch hơn.
• Chủ thẻ được hưởng nhiều dịch vụ đi kèm
Hiện nay, các tổ chức thẻ quốc tế đang ngày càng đa dạng hóa loại
hình phục vụ của mình nhằm đem lại độ thỏa dụng cao nhất cho khách hàng.
Ví dụ như cung cấp dịch vụ thanh toán hóa đơn tiền điện, nước, điện thoại
hoặc các dịch vụ chăm sóc sức khỏe …
1.2.3.2 Đối với các đơn vị chấp nhận thẻ:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
• Tăng doanh thu từ bán hàng hóa, dịch vụ do thu hút được nhiều
khách hàng và các khách hàng hầu như có chi tiêu cao hơn.
Chấp nhận thanh toán thẻ là cung cấp cho khách hàng một phương tiện
thanh toán công nghệ cao, nhanh chóng tiện lợi, làm tăng khả năng thu hút
kháchhàng, tạo lợi thế cạnh tranh cho đơn vị. Không chỉ có vậy, những
khách hàng thanh toán bằng thẻ TDQT hầu như là những người có mức chi
tiêu cao. Do đó doanh thu của đơn vị chấp nhận thẻ cũng sẽ tăng cao. Hơn
nữa, với việc chấp nhận thẻ TDQT, sự sang trọng và uy tín của cơ sở chấp
nhận thẻ sẽ tăng lên vì đây là một phương tiện thanh toán hiện đại dành cho
những người có thu nhập cao và ổn định. Ngày nay, ngành du lịch đang phát
triển cũng kéo theo việc sử dụng thẻ trở nên phổ biến. Chấp nhận thanh toán
thẻ do vậy cũng góp phần làm tăng đáng kể lượng khách hàng nói chung,
khách hàng ngoại quốc và những người giàu có nói riêng. Mặt khác, việc
triển khai máy thanh toán tại các đơn vị chấp nhận thẻ đều do ngân hàng hỗ
trợ toàn bộ chi phí về kỹ thuật cũng như đào tạo nhân viên.
• Giảm chi phí lưu trữ, quản lý, kiểm đếm tiền mặt cho cơ sở chấp
nhận thẻ.
Khi nhận thanh toán thẻ cho khách hàng, đơn vị chấp nhận thẻ chỉ cần
vài thao tác đơn giản đã có thể thu được tiền bán hàng hóa dịch vụ mà không
phải kiểm đếm tiền mặt. Điều nà giúp cho đơn vị giảm được một khối lượng
công việc đáng kể của một kế toán, tức là giảm bớt chi phí trả lương.
• Tiết kiệm thời gian và đảm bảo an toàn.
Khi giao dịch tiền mặt, việc kiểm đếm tiền, ghi chép sổ sách gây mất
khá nhiều thời gian. Trong khi đó nếu giao dịch bằng thẻ TDQT, hệ thống
thanh toán chỉ trong vài giây. Ngoài ra, việc sử dụng tiền mặt nhiều khi đem
lại rủi ro cho người bán như khi kiểm đếm bị nhầm lẫn, nhận tiền giả, tiền
không đủ điều kiện lưu thông … trong khi đó những rủi ro này hoàn toàn có
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thể tránh khỏi nếu như thanh toán bằng thẻ. Hơn nữa, việc thanh toán bằng
thẻ còn giúp tránh nguy cơ bị trộm, cướp tiền mặt hay séc tại đơn vị cung
cấp hàng hóa, dịch vụ.
• Tăng vòng quay thu hồi vốn, tiền trong tài khoản được hưởng lãi
Khi dữ liệu về giao dịch thẻ được truyền đến ngân hàng hoặc cơ sở
chấp nhận thẻ nộp hóa đơn thanh toán thẻ cho ngân hàng thì tài khoản của cơ
sở chấp nhận thẻ được ghi Có ngay. Số tiền này có thể được sử dụng vào
mục đích quay vòng vốn hoặc các mục đích khác. Trong khi đó, nếu dùng
séc sẽ phải mất một thời gian nhất định mới được thanh toán.
1.2.3.3 Đối với ngân hàng:
• Tăng lợi nhuận cho ngân hàng
Dịch vụ thẻ là một trong số những dịch vụ mà ngân hàng cung cấp,
không ngoài mục tiêu lợi nhuận. Khi phát hành và thanh toán thẻ TDQT,
ngân hàng thu được những khoản sau: phí từ chủ thẻ (phí phát hành, phí
thường niên, phí chậm thanh toán, phí rút tiền mặt, lãi suất cho vay hiện
hành, lãi vượt hạn mức tín dụng …) và phí từ cơ sở chấp nhận thẻ.
• Thu hút thêm nhiều khách hàng
Trước những tiện ích do thẻ mang lại, cũng như mức thu nhập hiện
nay của người dân, nhu cầu về sử dụng thẻ nói riêng, thẻ TDQT nói chung
ngày càng cao. Việc cung cấp dịch vụ thẻ TDQT sẽ giúp ngân hàng thu hút
nhiều khách hàng, mở rộng thị phần và nâng cao lợi nhuận.
• Hạn chế rủi ro cho ngân hàng
Chúng ta đều biết một trong những nguyên tắc để hạn chế rủi ro là
“không bỏ trứng vào một giỏ”, nghĩa là ngân hàng phải đa dạng hóa các loại
hình dịch vụ. Nếu như ngân hàng chỉ chú trọng vào một hoạt động, những
khó khăn, thất bại trong hoạt động đó có thể dẫn đến nguy cơ phá sản của
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
ngân hàng. Dịch vụ thẻ góp phần làm đa dạng hóa các loại hình dịch vụ của
ngân hàng, hạn chế được rủi ro trong kinh doanh.
• Mở rộng khả năng hoạt động của ngân hàng trên toàn cầu
Trở thành thành viên của các tổ chức thẻ quốc tế giúp cho mỗi ngân
hàng trở nên bình đẳng về khả năng thanh toán với các ngân hàng, tổ chức
khác. Đơn giản vì nó đều có khả năng cung cấp cho khách hàng một phương
tiện thanh toán thông dụng, tiện ích trên toàn cầu. Hàng ngày, mỗi ngân hàng
phải thanh toán giao dịch bằng thẻ với rất nhiều ngân hàng trên thế giới. Nhờ
các mối quan hệ với các tổ chức thẻ quốc tế, ngân hàng chỉ phải thực hiện
duy nhất một giao dịch thông qua tổ chức thẻ quốc tế Visa để trả tiêng cho
các khoản này. Việc phân bổ các ngân hàng có liên quan sẽ do Visa thực
hiện. Đây là lợi ích lớn thứ hai đối với ngân hàng, tạo điều kiện cho ngân
hàng tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế.
• Tăng sức mạnh thương hiệu cho ngân hàng
Cùng với các khoản lợi nhuận không nhỏ thu được từ việc phát hành
và thanh toán thẻ, ngân hàng còn tạo dựng và mở rộng uy tín, danh tiếng của
mình thông qua kinh doanh loại hình dịch vụ này. Chất lượng dịch vụ thẻ
càng cao thể hiện trình độ kỹ thuật, công nghệ càng hiện đại, khả năng đáp
ứng nhu cầu của khách hàng càng lớn. Đây là một trong những tiêu chí giúp
khách hàng đánh giá về ngân hàng trước khi bắt đầu có bất cứ mối quan hệ
làm ăn nào. Uy tín và danh tiếng là một nhân tố quan trọng quyết định sự tồn
tại, phát triển của ngân hàng cũng như khả năng cạnh tranh trong tương lai.
1.2.3.4 Đối với xã hội:
• Thanh toán bằng thẻ góp phần hạn chế việc thanh toán bằng tiền
mặt, giảm lượng cung tiền trong lưu thông.
• Tiết kiệm chi phí giao dịch.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Do thanh toán bằng thẻ chủ yếu dựa trên mạng thanh toán điện tử và
các thiết bị kỹ thuật nên nó đã góp phần giảm bớt đáng kể chi phí giao dịch.
• Tăng GDP thông qua kích cầu
Do thẻ mang lại nhiều lợi ích, ngày càng nhiều người chi tiêu bằng
thẻ. Thẻ đã trở thành công cụ góp phần kích cầu của Chính phủ. Việc tăng
cường khuyến khích sử dụng thẻ cũng chính là khuyến khích tăng cầu tiêu
dùng, góp phần tăng GDP.
• Tạo dựng nền văn minh thanh toán
Thanh toán bằng thẻ đại diện cho một phương thức thanh toán tân tiến,
dựa trên công nghệ hiện đại, giảm bớt sự thủ công xưa cũ. Hơn nữa, thẻ
TDQT còn là một công cụ liên kết các ngân hàng, các tổ chức trong nước với
các ngân hàng , tổ chức quốc tế. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi giúp mỗi
quốc gia thu hút nhiều khách du lịch, các nhà đầu tư nước ngoài …
1.3 Phát triển dịch vụ thẻ TDQT:
Trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay, các NHTM
muốn tồn tại và phát triển được phải không ngừng hoàn thiện và đa dạng hoá
các sản phẩm của mình. Các sản phẩm Thẻ TDQT được đưa ra không chỉ
mang lại lợi thế cạnh tranh cho các NHTM, mang lại lợi ích cho khách hàng
mà còn có tác dụng thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng và phát triển. Vì vậy,
các NHTM cần chú trọng phát triển cung cấp sản phẩm dịch vụ này.
Phát triển dịch vụ thẻ TDQT tức là tạo ra sự gia tăng về mặt quy mô,
khối lượng, số lượng sản phẩm thẻ.
Phát triển dịch vụ thẻ TDQT được thể hiện ở các khía cạnh sau:
• Sự gia tăng số lượng khách hàng.
Đây là chỉ tiêu quan trọng trong việc đánh giá mức độ mở rộng của
thẻ ngân hàng. Số lượng khách hàng thường được tính bằng lượng khách
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hàng có quan hệ về thẻ ngân hàng đối với NHTM trong một thời gian nhất
định thường là 1 năm.
Nếu số lượng khách hàng đến với dịch vụ thẻ của NH ngày một
tăng thì chứng tỏ việc mở rộng dịch vụ thẻ đang đạt được những hiệu quả
nhất định, tạo được uy tín không chỉ với những khách hàng truyền thống mà
còn thu hút cả những khách hàng mới đến với ngân hàng.
• Lợi nhuận thu được qua hoạt động phát hành và thanh toán thẻ
TDQT.
Bất cứ doanh nghiệp nào khi tiến hành sản xuất kinh doanh cũng
mong muốn tối đa hoá lợi nhuận, tương tự như vậy với các NHTM, lợi
nhuận từ dịch vụ thẻ ngân hàng là chỉ tiêu tổng hợp nhất phản ánh sự phát
triển của dịch vụ thẻ TDQT
Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí
Khi lợi nhuận càng cao thì càng chứng tỏ sự mở rộng cả về số
lượng lẫn chất lượng của nghiệp vụ này. Lợi nhuận cũng cần phải xác định
trong tỉ trọng của lợi nhuận thu được từ tất cả các hình thức sử dụng thanh
toán không dùng tiền mặt của NHTM, từ đó có cái nhìn tổng quát về hiệu
quả phát triển dịch vụ thẻ TDQT của ngân hàng thương mại.
• Chất lượng dịch vụ.
Chất lượng dịch vụ có thể quyết định đến sự phát triển dịch vụ thẻ
TDQT. Nó bao gồm một số mặt như Công nghệ, chất lượng phục vụ … Nếu
ngân hàng giữ nguyên những công nghệ cũ, lạc hậu sẽ không thể phát triển
được dịch vụ của mình, qua đó sẽ không thể cạnh tranh được với các ngân
hàng khác.
• Quy mô của mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ.
Quy mô của mạng lưới các đơn vị chấp nhận thẻ đóng vai trò rất
quan trọng trong việc phát triển dịch vụ thẻ TDQT. Lý do rất đơn giản:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nguồn thu từ phát hành thẻ chủ yếu là phí thường niên, nhưng nguồn thu này
chỉ có hạn chế và cố định còn nguồn thu từ thanh toán thẻ chứa đựng tiềm
năng rất lớn. Do đó ngân hàng có thể khuyến khích khách hàng chi trả bằng
thẻ tín dụng bằng cách mở rộng mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ.
1.4 Các nhân tố ảnh hưởng tới việc phát triển dịch vụ thẻ TDQT
của NHTM
Phát triển dịch vụ thẻ TDQT có thể hiểu là các hoạt động của ngân
hàng là đa dạng hóa các loại thẻ TDQT, gia tăng doanh số phát hành, doanh
số thanh toán và thị phần thẻ TDQT trên thị trường. Để thực hiện điều này,
mỗi ngân hàng không những cần xác định thế mạnh – điểm yếu của mình mà
còn phải nắm rõ các nhân tố tác động tới hoạt độngkinh doanh thẻ TDQT.
CŨng như các hoạt động khác, dịch vụ thẻ chịu tác động từ hai phía: bên
trong và bên ngoài ngân hàng thương mại. Cụ thể như sau:
1.4.1 Nhân tố thuộc về ngân hàng thương mại:
1.4.1.1 Ngân hàng phát hành:
Ngân hàng phát hành thẻ TDQT là ngân hàng thương mại được phép
thực hiện nghiệp vụ phát hành thẻ, là thành viên chính thức của tổ chức thẻ
quốc tế.
Trách nhiệm của ngân hàng phát hành:
- Thẩm định tính năg pháp lý và khả năng tài chính cảu khách
hàng để ra quyết định có cấp thẻ cho khách hàng hay không.
- Sau khi thẩm định, nếu khách hàng có đủ điều kiện, ngân hàng
tiến hành phát hành thẻ cho khách hàng, đồng thời hướng dẫn
khách hàng cách sử dụng thẻ cũng như những quy định cần tuân
thủ khi dùng thẻ.
- Lập bảng sao kê từng kỳ, ghi rõ các khoản cụ thể đã sử dụng và
yêu cầu thanh toán đối với thẻ tín dụng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Thanh toán số tiền trên hóa đơn do ngân hàng đại lý chuyển đến
khi ngân hàng này hoàn thành đúng các thủ tục quy định bởi
ngân hàng phát hành.
- Đăng ký các thẻ vào danh sách đen để báo cho các ngân hàng
đại lý và cơ sở tiếp nhận.
- Cung cấp các thiết bị sử dụng trong quảng cáo thẻ.
Ngoài ra ngân hàng còn có quyền ký kết hợp đồng đại lý với bên
thứ 3 là một ngân hàng hoặc một tổ chức tài chính tín dụng khác
trong việc phát hành thẻ TDQT.
Trong quá trình hoạt động, ngân hàng phát hành thường gặp phải một
số rủi ro nghiệp vụ và rủi ro kỹ thuật như nhập thông tin sai sót, hệ thống xử
lý thông tin gặp trục trặc … gây một số tổn thất cho ngân hàng.
Ngân hàng phát hành nếu thực hiện tốt vai trò của mình, sẽ thúc đẩy
sự gia tăng khách hàng, mạng lưới chấp nhận thẻ. Ngược lại, nếu ngân hàng
không thực hiện đúng vai trò của mình, dịch vụ thẻ TDQT sẽ thất bại.
1.4.1.2 Ngân hàng thanh toán:
Ngân hàng thanh toán thẻ là thành viên chính thức hoặc thành viên
liên kết của tổ chức thẻ quốc tế, hoặc là các ngân hàng đại lý được ngân hàng
phát hành thẻ ủy quyền thực hiện nghiệp vụ thanh toán thẻ.
Ngân hàng thanh toán thẻ là ngân hàng trực tiếp ký hợp đồng với các
đơn vị chấp nhận thẻ và thanh toán các chứng từ giao dịch do đơn vị chấp
nhận thẻ xuất trình. Một ngân hàng vừa có thể là ngân hàng phát hành, vừa là
ngân hàng thanh toán.
Trách nhiệm của ngân hàng thanh toán:
- Trong phạm vi một ngày làm việc kể từ khi nhận được biên lai
thanh toán, ngân hàng thanh toán phải trả tiền vào tài khoản của
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
cơ sở chấp nhận thẻ. Khi việc thanh toán đúng quy trình thì phải
thanh toán ngay với trung tâm phát hành thẻ.
- Cung cấp máy móc, thiết bị, các hóa đơn thanh toán và bảng kê
hóa đơn cùng các tài liệu có liên quan.
Cũng như ngân hàng phát hành, ngân hàng thanh toán luôn có thể gặp
phải các rủi ro nghiệp vụ cũng như rủi ro kỹ thuật, gây thiệt hại về tài chính
và uy tín của ngân hàng. Mặt khác, ngân hàng thanh toán là đơn vị có vai trò
quan trọng trong khâu thanh toán, tác động trực tiếp tới việc mở rộng mạng
lưới đơn vị chấp nhận thẻ. Do đó, ngân hàng thanh toán cần hạn chế tối đa
các rủi ro có thể gặp nhằm khuyến khích các đơn vị kinh doanh tham gia
mạng lưới chấp nhận thẻ của ngân hàng, góp phần mở rộng dịch vụ. Nếu
ngân hàng thanh toán không dành được sự tin tưởng của đơn vị chấp nhận
thẻ, quy mô mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ sẽ khó phát triển được.
1.4.2 Nhân tố ngoài ngân hàng thương mại:
1.4.2.1 Chủ thẻ:
Chủ thẻ TDQT là người có tên trên thẻ, được ngân hàng phát hành cho
phép sử dụng thẻ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ thay cho tiền mặt theo
hạn mức được cấp, hoặc rút tiền tại các ATM hoặc các ngân hàng đại lý.
Chủ thẻ bao gồm chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ. Tài khoản thẻ là tài
khoản chung cho hai thẻ. Tuy nhiên chủ thẻ chính là người có trách nhiệm
thanh toán cho ngân hàng phát hành và chịu trách nhiệm về các khoản phát
sinh. Giao dịch của chủ thẻ và chủ thẻ phụ trong cùng một hạn mức tín dụng
mà ngân hàng cấp cho chủ thẻ chính. Cuối hàng tháng, sao kê sẽ được gửi
cho chủ thẻ chính, ghi rõ tất cả những giao dịch mà chủ thẻ chính và chủ thẻ
phụ đã thực hiện.
Trách nhiệm của chủ thẻ:
Website: Email : Tel : 0918.775.368