phương pháp dạy trẻ nâng cao chất lượng làm quen văn học

I/ Lý do chọn đề tài:
Trên thực tế giáo dục mầm non có vị trí rất quan trọng trong chiến lợc
phát triển nguồn lực, trí tuệ, nhân cách của con ngời là cơ sở căn bản của
việc giáo dục trẻ đã đợc hình thành trong lứa tuổi mầm non.
Nhận thức đợc tầm quan trọng này ta thấy rằng việc đem văn học đến
cho trẻ là việc làm quan trọng và cần thiết, bởi vì văn học là một ngời bạn
không thể thiếu đợc đối với trẻ, nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên
về cuộc sống xung quanh. Vì thế mà việc hớng dẫn cho trẻ Làm quen với
văn học ngay ở tuổi mầm non là một cơ hội tốt. Để nuôi dỡng và phát triển
ở trẻ trí tởng tợng sáng tạo, nghệ thuật, thẩm mỹ, tăng cờng vốn từ phát triển
ngôn ngữ, mà trong cuộc sống chúng ta đều phải sử dụng ngôn ngữ để nhận
thức thế giới giao tiếp với mọi ngời và t duy. Trẻ mầm non bắt đầu học ngôn
ngữ mà chủ yếu hình thành và phát triển kỹ năng nghe, hiểu, nói và làm quen
chữ viết.
Thông qua ngôn ngữ, văn học, chuyện đồng dao, ca dao, trẻ cảm nhận
đợc cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ, cái đẹp trong hành vi, cái đẹp trong
cuộc sống, thông qua ngôn ngữ trẻ biết đợc cái gì nên, cái gì không nên, rèn
luyện những phẩm chất tốt ở trẻ dần dần hình thành ở trẻ những khái niệm
ban đầu nh: Ngoan, h, tốt, xấu, thật thà, không thật thà, trẻ tìm thấy những
điều hay lẽ phải trong đối nhân xử thế qua các nội dung của bài thơ, câu
chuyện. Đặc biệt đối với trẻ nhỏ còn có ý nghĩa rất lớn trong việc rèn luyện
khả năng ghi nhớ, t thế mạnh dạn, hồn nhiên. Rèn luyện ngôn ngữ nói mạch
lạc, rõ ràng, diễn cảm, nâng dần cảm thụ văn học giúp trẻ dễ dàng định hớng
và thích nghi với cuộc sống. Nh vậy văn học góp phần giáo dục đạo đức cho
trẻ rèn luyện kỹ năng đọc và kể cho trẻ ngay từ tuổi ấu thơ.
Nhận thức đợc tầm quan trọng đó năm học 2003 - 2004 Bộ giáo dục
và đào tạo - Sở giáo dục Nghệ An chọn bộ môn văn học chữ viết làm chuyên
đề mũi nhọn. Đối với bản thân tôi đợc Phòng giáo dục phân công chỉ đạo
chuyên môn và trực tiếp hớng dẫn giáo viên trong việc giáo dục trẻ ở các độ
tuổi thì trẻ mẫu giáo lớn là độ tuổi đang học ăn, học nói, học gói, học làm,
đọc cha thành thạo, cha biết viết. Nhng theo yêu cầu đặt ra trẻ phải đợc giáo

dục một cách đầy đủ về trí lực lẫn thể lực để chuẩn bị bớc lên lớp 1 tuổi vững
vàng hơn. Chính vì vậy là quản lý trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nớc tôi tìm tòi sáng tạo đi sâu nghiên cứu kỹ phơng pháp dạy trẻ
nâng cao chất lợng làm quen văn học. Nhằm tìm ra biện pháp cao nhất để
truyền thụ kiến thức cho trẻ phát huy tính tích cực chủ động của trẻ, sao cho
trẻ nắm đợc tri thức một cách nhẹ nhàng thoải mái mà kết quả của giờ học
đạt đợc cao.
II - nhận thức thực trạng cũ:
Những năm trớc đây do trình độ hiểu biết về việc hớng dẫn cho trẻ làm
quen với văn học đang còn hạn chế, cha nhận thức hết mục đích yêu cầu của
tiết dạy và phơng pháp giảng dạy trẻ cha hoàn toàn thống nhất. Vì vậy việc
tổ chức một giờ dạy hiệu quả đạt cha cao.
Phơng pháp của giáo viên còn mang tính rập khuôn, cha biết tích hợp
các bộ môn khác vào, cha linh hoạt trong việc tổ chức cho trẻ đợc tìm tòi
quan sát ở mọi lúc, mọi nơi, cha phát huy đợc tính tích cực chủ động của trẻ.
* Về cơ sở vật chất:
Trong những năm đầu trang thiết bị cha đầy đủ, (lớp học sân chơi
không có, hầu hết các lớp còn phải kiêm hội kém), đồ dùng, đồ chơi phục vụ
cho bộ môn này đang còn nghèo nàn, cha gây đợc sự hấp dẫn cho trẻ chú ý,
một số phụ huynh cha coi trọng việc học của trẻ trong lứa tuổi mầm non, cha
hiểu biết đợc tầm quan trọng của bộ môn Làm quen với văn học có ý nghĩa
lớn lao đối với trẻ, dẫn đến tình trạng cháu đi học cha chuyên cần, một số trẻ
không qua nhà trẻ và 3 tuổi mà đến 4-5 tuổi mới đến lớp để học. Đối với
những trẻ không học qua độ tuổi nhà trẻ và lớp 3 tuổi thì t thế mạnh dạn hồn
nhiên đối với cháu này còn phải bắt đầu làm quen, bắt đầu rèn ngôn ngữ đọc
kể diễn cảm cha nắm bắt đợc. Mà còn phải cho trẻ làm quen với môi trờng
lớp học. Nh vậy chứng tỏ điều này là những khó khăn không nhỏ đối với bản
thân tôi khi hớng dẫn cho giáo viên dạy cho trẻ làm quen văn học bởi nhận
thức mỗi trẻ không đồng đều.
III - Nhận thức mới, biện pháp mới:

Qua quá trình thực hiện chuyên đề Làm quen văn học bản thân tôi
thấy rằng việc cho trẻ làm quen với văn học đóng một vai trò quan trọng
trong hoạt động văn học, phát huy ở trẻ khả năng quan sát chú ý, ghi nhớ trí
tởng tợng phong phú, sử dụng từ ngữ, khả năng diễn đạt và khả năng kể
chuyện ở trẻ. Qua đó cung cấp cho trẻ những mô hình câu, những mẫu câu
chuẩn mực, giúp trẻ có cơ sở để có thể sử dụng vốn từ một cách chủ động,
tích cực và bắt đầu đúng với ngữ pháp của ngôn ngữ hội thoại vào độ tuổi
mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi). Trẻ cần đợc mở rộng hiểu biết về kiến thức và phát
triển t duy, phát triển ngôn ngữ, trí tởng tợng sáng tạo nghệ thuật qua mỗi bài
thơ, câu chuyện trẻ đợc biết về thế giới xung quanh, về tự nhiên xã hội tạo
cho trẻ nhiều cái hay, cái đẹp Nhằm cho trẻ tích luỹ đợc nhiều cảm xúc và
thể hiện nay trên nét mặt, cử chỉ hành động của trẻ. Qua thực tế học tập
chuyên đề tham quan, dự giờ của giáo viên họp chuyên môn Ban giám hiệu
tôi nhận thấy rằng phơng pháp hớng dẫn, linh hoạt, hấp dẫn, lôi cuốn và nhẹ
nhàng của cô, cùng sự hoạt động, sáng tạo tích cực chủ động của trẻ là yếu tố
duy trì đợc sự hứng thú của trẻ và giúp giờ học thành công đạt kết quả cao.
IV - Giải pháp:
1/ Dựa theo phơng pháp dạy học tích cực cùng sự hớng dẫn linh
hoạt dấp dẫn, lôi cuốn và nhẹ nhàng của cô:
Trẻ em là một thực thể hồn nhiên giáo dục phải tạo cơ hội cho trẻ lĩnh
hội đợc vấn đề mà chơng trình đợc nêu ra mà trong cuộc sống hàng ngày
chúng ta sử dụng lời nói để trò chuyện đàm thoại, thảo luận, trình bày hiểu
biết, suy nghĩ, giải thích một vấn đề nào đó trong cuộc sống đối với trẻ cần
tập nghe hiểu lời nói của những ngời xung quanh, sau đó tập trình bày ý nghĩ
của mình. Muốn phát triển kỹ năng, hiểu và nói của trẻ trớc hết phải cuốn
hút trẻ tham gia vào các hoạt động ngôn ngữ, trò chuyện đàm thoại hay kể
chuyện. Muốn đạt đợc mục tiêu đó bản thân tôi chú ý đến đặc điểm tâm sinh
lý của trẻ nói chung với khẩu hiệu: Học bằng chơi, chơi bằng học. Hiện ở tr-
ờng tôi phụ trách trẻ đã tích luỹ đợc các kiến thức về văn học, ngôn ngữ dần
đợc hoàn thiện hơn . Vậy khi giảng dạy trẻ giáo viên phải hớng lấy trẻ làm

trung tâm, phát huy cao độ tính tích cực chủ động của trẻ dựa theo phơng
pháp mới trẻ là chủ thể tích cực của quá trình học và phát triển của bản thân
trẻ, học theo chủ đề lấy trẻ làm trung tâm và chú ý đến việc phát triển cá
nhân trẻ. Với tôi vào đầu năm học dựa vào kế hoạch của Phòng giáo dục đã
lên trong quá trình thăm lớp dự giờ của giáo viên, tôi nắm bắt khả năng tiếp
thu của trẻ và chuyển môn của mỗi giáo viên đối với bộ môn làm quen văn
học để có sự liên kết với gia đình, bồi dỡng cho trẻ còn yếu, tổ chức học theo
nhóm đối với trẻ yếu môn Làm quen văn học.
Trên thực tế ta thấy rằng bộ môn Làm quen văn học là bộ môn mang
tính nghệ thuật đòi hỏi cô giáo phải có sự linh hoạt trong việc giảng dạy trẻ,
có năng khiếu đọc kể, có đủ đồ dùng để gây sự chú ý của trẻ. Vì vậy đối với
tiết dạy thơ hay chuyện, tôi đều phải khơi dậy lòng say mê, ham hiểu biết.
Trẻ cần đợc suy nghĩ trả lời theo câu hỏi của cô. Để làm đợc điều này tôi tạo
ra các hoạt động trong đó mỗi đứa trẻ đều đợc tự mình tiến hành, tự mình có
thể rút ra, tập nói thành lời.
Ví dụ: Trò chơi hái hoa giáo viên tự ghé vào mẫu giấy nhỏ cắt hình
hoa biểu tởng của bài thơ câu chuyện mà trẻ đã đợc học, treo các hoa đó lên
cây có độ cao vừa tầm tay trẻ, giáo viên nói trên cây có rất nhiều bông hoa.
Với trò chơi này các cháu lên chơi thì chọn hoa có biểu tợng về bài thơ hay
câu chuyện gì thì sẽ đọc bài thơ hoặc kể câu chuyện đó. Ví dụ cháu chọn hoa
có hình hoa cúc thì đọc bài thơ Hoa cúc vàng. Nếu hái hoa có hình ảnh hoa
Mớp cháu sẽ đọc bài thơ Hoa kết trái của nhà thơ Thu Hà. ở trò chơi này
chứng tỏ trẻ phát triển ngôn ngữ tự trẻ tiến hành.
2/ Tạo môi trờng học tập:
Việc tổ chức môi trờng học tập cho trẻ có tầm quan trọng đặc biệt, tạo
điều kiện cho trẻ hoạt động tích cực, tìm tòi, học hỏi và khám phá thế giới
xung quanh trẻ. Là ngời chịu trách nhiệm chung về chuyên môn của trờng
tôi hớng dẫn giáo viên tạo mọi cơ hội, tình huống, tạo cảm giác, tin tởng gần
gũi, nhẹ nhàng để kích thích trẻ tham gia vào các trò chơi, các hoạt động để
tìm tòi khám phá, làm phong phú vốn kinh nghiệm của trẻ. Tôi hớng dẫn

giáo viên sắp xếp phòng học nổi bật ở góc văn học theo chủ đề, xếp đồ dùng,
đồ chơi, nguyên vật liệu dễ kiếm, thông dụng, hấp dẫn, tiện lợi trong việc sử
dụng đợc lựa chọn phù hợp với trẻ nh các tấm vải vụn, các miếng xốp để xếp
thành sân khấu, các con rối nhỏ tự may lấy làm tợng trng cho các nghệ sỹ
đang ra sân khấu biểu diễn Các bức tranh do trẻ tự làm lấy nh vẽ về các
nhân vật trong truyện mà trẻ thích. Đặc biệt góc văn học có đủ ánh sáng, có
kê bàn để các loại truyện tranh minh họa hay cho vào tủ sách để cháu đợc th-
ờng xuyên xem, qua đó giúp trẻ tiếp xúc với văn học một cách tự giác và
phát huy tính tởng tợng của trẻ. Để làm đợc điều này thì cần thăm các lớp dự
giờ thờng xuyên, hớng dẫn giáo viên có kế hoạch bổ sung sách mới và hớng
dẫn trẻ xem sách. Theo kế hoạch nhà trờng đã lên. Ví dụ: Bổ sung tranh ảnh,
sách, câu đố về một số loại hoa, quả, sách về cây xanh và tạo môi trờng sống
để trẻ xem sách, trao đổi cùng nhau vào các thời điểm đón, trả trẻ. Không chỉ
góc văn học mà các góc khác đều sắp xếp tạo môi trờng, tình huống cho trẻ
chơi nhng với các góc đều sắp xếp theo chủ đề để gây sự hứng thú và chú ý
cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ đợc hoạt động cá nhân nhiều hơn, đợc tự do
khám phá theo ý thích đó cũng là cách có hiệu quả để biết đợc nhu cầu, mức
độ phát triển của trẻ, giúp trẻ phát triển thể chất lẫn tinh thần. Ví dụ: Với chủ
đề thế giới thực vật trong lớp có các góc hoạt động với nhiều đồ dùng, đồ
chơi và tranh ảnh về thực vật trẻ đợc chơi, đợc xem sách, đợc xé dán, đợc so
sánh phân loại Giúp trẻ tìm tòi khám phá và phát triển nhiều điều mới lạ,
hấp dẫn trong cuộc sống các kiến thức kỹ năng của trẻ đợc củng cố và bổ
sung.
3/ Đồ dùng, đồ chơi:
Dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ việc học của trẻ đợc dựa trên
việc học bằng chơi, chơi bằng học. Hơn nữa trực quan của trẻ là trực quan
hình tợng. Chính vì thế mà tôi rất đề cao vấn đề này để đem lại hiệu quả cao.
Yêu cầu giáo viên chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy văn học sao
cho phù hợp với mục đích, yêu cầu đợc đảm bảo an toàn tuyệt đối. Đồ dùng
thờng xuyên luân chuyển giữa các góc để gây hứng thú cho trẻ. Vị trí đồ

dùng đặt dễ thấy, dễ lấy, dễ lựa chọn và có tính thẩm mỹ nhng bền đa dạng
và có ý nghĩa giáo dục. Những đồ dùng đồ chơi chuẩn bị cho một tiết dạy
hầu hết yêu cầu giáo viên tự làm lấy, tận dụng phế liệu có sẵn nh: Xốp, giấy
loại, ống nớc, vải vụn, thìa để tạo thành các con rối để tránh sự nhàm chán
của trẻ thì đồ dùng có màu sắc phải phù hợp các con vật hay hình dạng của
sự vật đều gần gũi với trẻ, nhng màu sắc hình dạng khác nhau phù hợp với
nội dung, phù hợp với chủ đề. Nh vậy trẻ sẽ quan sát học bài một cách hứng
thú hơn. Ví dụ: Với chủ điểm gia đình đề tài dê con nhanh trí phải chuẩn bị
sân khấu rối, bộ tranh nổi minh hoạ chuyện, bộ rối để biểu diễn múa rối có
dê mẹ, dê con. Ngôi nhà của dê con có cảnh xung quanh nh cây cối
4/ Tổ chức dạy trên tiết học:
Văn học là loại hình nghệ thuật mà trẻ đợc tiếp xúc từ tuổi ấu thơ văn
học có tác dụng nhiều mặt đối với việc giáo dục trẻ nhỏ, chúng ta cần tạo ra
ở trẻ sự yêu thích và hứng thú khi tiếp nhận các câu chuyện bài thơ. Vì vậy
việc tổ chức dạy trẻ trên tiết học là vô cùng quan trọng không thể thiếu đợc,
cho nên để có tiết học đạt hiệu quả cao, thì việc soạn bài của giáo viên phải
có khoa học ngắn gọn nhng đầy đủ nội dung, tích hợp các bộ môn khác vào.
* Soạn bài: Khi soạn bài dạy yêu cầu giáo viên đọc kỹ đề tài nắm đợc
mục đích yêu cầu trẻ cần đạt và căn cứ vào thực trạng nhận thức của trẻ,
trong lớp, lựa chọn hình thức tổ chức, tiết học sao cho có hiệu quả và phải
nắm vững đối tợng giảng dạy, nắm vững nội dung, yêu cầu của từng loại bài
loại tiết và soạn chi tiết, trình bày rõ ràng, tiện cho việc sử dụng.
Ngoài việc soạn bài giáo viên phải luyện giọng điệu của mình nắm đ-
ợc các thủ thuật đọc kể diễn cảm, sao cho phù hợp với âm điệu, nhịp điệu
của bài thơ hay câu chuyện, cờng độ âm thanh nhân vật trong nội dung câu
chuyện, bài thơ.
Việc tổ chức trên tiết học còn0. phụ thuộc vào nội dung của tác phẩm
mà giáo viên tổ chức giờ dạy ở trong lớp hay ở ngoài lớp, nh những câu
chuyện cổ dân gian giáo viên tổ chức cho trẻ ngồi trên sàn nhà, ngôi trớc
xung quanh cô để tạo chất dân gian khi kể chuyện.

* Chuẩn bị đồ dùng đi đôi với soạn bài thì việc chuẩn bị đồ dùng cho
tiết dạy và một việc làm hết sức cẩn thận, bởi đây là yếu tố dẫn đến sự thành
công của mỗi giáo viên. Bởi vậy khi chuẩn bị đồ dùng còn dựa vào chủ điểm
theo kế hoạch nhà trờng đã lên. Việc chuẩn bị đồ dùng tôi yêu cầu chuẩn bị
theo bài soạn của mình, soạn cái gì thì chuẩn bị cái đó. Nh vậy công tác
chuẩn bị hết sức cẩn thận. Ví dụ: Với chủ đề thực vật, chủ đề con một số loại
hoa, với tiết văn học hoa kết trái, phải chuẩn bị mô hình vờn hoa, tranh vẽ
nội dung minh hoạ bài thơ hoa kết trái và một số tranh rời vẽ tơng ứng với
nội dung của từng câu thơ nh câu hoa cà tim tím, thì vẽ tranh hoa cà. Nh vậy
với đồ dùng trực quan khi sử dụng để gây hứng thú và tích hợp bộ môn môi
trờng xung quanh một cách dễ dàng và phù hợp với trẻ. ở độ tuổi này trẻ đã
định hớng bằng lời cho nên giáo viên phải tạo tình huống bất ngờ, hay bằng
các biện pháp gần gủi, tìm kiếm, thi đua nhằm kích thích trẻ tham gia vào
hoạt động.
Ví dụ: Phần 1 đọc thơ diễn cảm. Để chuẩn bị vào bài gây sự hứng thú
của trẻ giáo viên phải chuẩn bị mô hình vờn hoa cho trẻ quan sát, có thể hỏi
trẻ về màu sắc, hình dáng, tên gọi, những kiến thức có liên quan để giới thiệu
tên bài thơ và đọc diễn cảm cho trẻ nghe. Khi đọc yêu cầu giáo viên phải để
ý ngừng nghỉ hoặc nhấn giọng ở những từ ngữ cần thiết để tạo ra nhịp điệu
khi đọc.
Phần 2: Đọc trích dẫn kết hợp giảng giải nội dung từ khó và đàm
thoại. Cô vừa đọc, vừa chỉ vào tranh và giảng giải nội dung. Nh vậy trong
quá trình này trẻ vừa đợc quan sát vừa đợc nghe cô giảng nội dung. Ví dụ:
Cô nói nội dung bài thơ hoa kết trái nói về vẻ đẹp, màu sắc, hình dáng của
các loại hoa, ích lợi của một số loại hoa, hoa có thể kết thành quả để phục vụ
đời sống con ngời. Ví dụ: Cô có thể hỏi trong bài thơ có những loại hoa nào?
Vì sao các bạn nhỏ đừng hái hoa tơi, trẻ sẽ lắng nghe câu hỏi và cùng nhau
suy nghĩ trả lời câu hỏi của cô, khi trả lời câu hỏi giáo viên cần động viên,
khen ngợi những trẻ khá giỏi, động viên trẻ yếu kém. Có nh vậy thì trẻ mới
tập trung học bài và hiểu nội dung nhanh, khắc sâu vào trí nhớ cảm nhận đợc

hình ảnh đẹp trong bài thơ.
* Dạy trẻ đọc thuộc thơ:
Khi trẻ đã nắm đợc nội dung, nắm đợc kỹ năng kiến thức bài học giáo
viên nên khuyến khích trẻ đọc thơ theo nhóm cá nhân, tập thể. Sau khi trẻ đã
đọc thuộc thơ giáo viên có thể tổ chức trò chơi đọc thơ tơng ứng với nội dung
bức tranh để gây hứng thú cho trẻ. Treo tranh vẽ về các loài hoa lên bảng,
mỗi loài hoa có một tranh riêng. Ví dụ: Hoa mớp vàng vàng (tranh có hình
ảnh hoa mớp) yêu cầu trẻ chọn tranh và đọc từ tơng ứng với bức tranh, hỏi
trẻ cháu thích bức tranh nào, tranh vẽ về hoa gì. Nh vậy trẻ vừa nêu ý kiến
của mình, vừa đợc đọc thơ và cảm nhận vẽ đẹp thiên nhiên, gợi ở trẻ lòng
yêu quá và bảo vệ thiên nhiên.
5/ Tổ chức dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
Để cung cấp kiến thức cho trẻ phát triển trí tởng tợng và trẻ cảm thụ
văn học đợc tốt hơn giáo viên cần tổ chức dạy ngoài tiết học một trong những
biện pháp dạy học quan trọng để hình thành cảm thụ văn học, giáo dục đạo
đức và rèn luyện kỹ năng đọc kể cho trẻ. Đối với trẻ mầm non học phải đi
đôi với hành, học phải thực tế với cuộc sống. Do đó việc dạy học cho trẻ ở độ
tuổi mầm non không chỉ dừng lại ở trên tiết học mà đợc dạy cho trẻ biết vận
dụng cung cấp kiến thức, kỹ năng đã học và các hoạt động khác trong cuộc
sống hàng ngày có ý nghĩa rất lớn, có tác dụng cung cấp cho trẻ thêm sự
vững chắc các kiến thức, kỹ năng đã có, làm cho trẻ biết quan tâm cuộc sống
xung quanh. Xuất phát từ hiện thực khách quan của cuộc sống ta thấy rằng
việc dạy trẻ làm quen với văn học sẽ tăng lên, nếu kiến thức mà trẻ tiếp thu
trong giờ học đợc đa vào vốn kinh nghiệm sống của trẻ. Từ những thực tế
trên giáo viên phải tổ chức cho trẻ đợc quan sát, học tập ở mọi lúc, mọi nơi.
Vận dụng kiến thức đã học vào các hoạt động cụ thể. Ví dụ: Giờ nêu gơng
yêu cầu giáo viên cho trẻ vui văn nghệ với nhiều hình thức khác nhau, đọc
thơ, kể chuyện. Nh vậy ở thời điểm này vừa biểu diễn, vừa là ôn lại các bài
thơ, câu chuyện đã học cộng thêm sự khuyến khích khen ngợi của cô. Chắc
hẳn trẻ sẽ vui vẽ và không quên.

* Thông qua hoạt động vui chơi:
Trong quá trình vui chơi giúp trẻ bộc lộ nhiều khả năng ngôn ngữ của
mình. Đồng thời kích thích giúp trẻ phải vơn lên trong việc sử dụng ngôn
ngữ để diễn đạt cho ngời xung quanh có thể hiểu nguyện vọng, ý kiến của
mình thông qua trò chơi trẻ đợc tiếp xúc với ngôn ngữ văn học, khi chơi trẻ
đợc đặt vào các tình huống. Ví dụ: Trong câu chuyện Mèo đi câu cá chơi
đóng kịch khi trẻ đóng các vai. Quá trình chơi trẻ đợc diễn đạt bằng lời
nói theo ngôn ngữ đặc điểm, tính cách của các nhân vật trong kịch. Vì
thế ngôn ngữ của trẻ đợc mạch lạc hơn. Qua trò chơi này trẻ đợc làm chủ
đợc ngôn ngữ đã nắm đợc.
* Thông qua hoạt động ngoài trời dạo chơi tham quan:
Khi hoạt động ngoài trời có thể tổ chức cho trẻ vẽ tự do trên sân, có
thể gợi ý cho trẻ bằng việc đọc cho trẻ nghe bài thơ em vẽ. Nh vậy trẻ vừa
đọc, vừa nhớ lại đặc điểm con gà qua bài thơ.
* Cho trẻ làm quen tác phẩm văn học qua góc văn học:
Thời gian ngoài giờ học chúng tôi yêu câu giáo viên gợi ý để trẻ tự lấy
tranh, truyện, thơ tự kể lại cho nhau nghe. Đối với truyện tranh mới giáo viên
tổ chức kể cho trẻ nghe vào các thời điểm khác nhau, sau đó dùng câu hỏi,
gợi ý để hớng sự chú ý của trẻ vào những hình ảnh của bức tranh. Với những
truyện tranh trẻ dợc làm quen nhiều lần, thì giáo viên cho trẻ kể lại nội dung
của bức tranh xem tranh minh hoạ phù hợp với nguyện vọng của trẻ để củng
cố những điều mà trẻ đã đợc nghe. Làm rõ những điều mà trẻ cha hiểu kỹ. Vì
vậy chúng tôi yêu cầu giáo viên cho trẻ làm quen văn học tại góc văn học,
bởi thực tế góc văn học thực sự thu hút trẻ. Ví dụ: Giờ trả trẻ cô mời trẻ đến
góc văn học để quan sát tranh ảnh, nghe cô kể chuyện về mùa hè. Qua đó
giáo dục trẻ về mùa hè cần thờng xuyên tắm gội sạch sẽ để giữ gìn vệ sinh,
khi ra đờng đội mũ nón và ăn mặc phù hợp theo mùa.
Tóm lại: Việc tổ chức dạy trẻ kết hợp với các hoạt động trong ngày là
một việc làm rất cần thiết để cho trẻ nắm vững kiến thức về bộ môn làm quen
văn học. Để thực hiện chuyên đề làm quen văn học đạt hiệu quả tốt. Ngoài

dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi và trên tiết học giáo viên còn phải kết hợp với nhà
trờng có kế hoạch trong việc đầu t mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất
phục vụ cho việc giảng dạy, học tập của trẻ đối với bộ môn. Ví dụ: Đồ dùng
bị h hỏng thì nhà trờng bổ sung và một số đồ dùng đơn giản thì yêu cầu giáo
viên phải tự làm lấy, giáo viên phối hợp với tổ chuyên môn xin đợc đi dự giờ
thăm lớp các tiết dạy tốt để nâng cao chất lợng làm quen văn học. Phối hợp
với phụ huynh tuyên truyền tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen văn
học, đặc biệt là phơng pháp giáo dục trẻ theo phơng pháp đổi mới. Từ đó để
đánh thức t tởng của một số phụ huynh đang còn xem nhẹ về vấn đề này và
cho phụ huynh hiểu đợc rằng việc giáo dục chăm sóc trẻ không phải chỉ
riêng ai mà là sự kết hợp của cộng đồng, nhà trờng, gia đình và xã hội. Để
góp phần dẫn đến sự học tập của trẻ đợc tốt hơn.
Đối với bản thân là phụ trách chuyên môn. Tham gia các buổi học
chuyên đề đầy đủ, thờng xuyên thăm lớp dự giờ, bổ sung kịp thời những
thiếu sót cho giáo viên dự giờ dạy mẫu trờng bạn, nghiên cứu các tài liệu có
liên quan để kịp thời nắm bắt những cái hay, cái mới, cái sáng tạo để chỉ đạo
một cách có hiệu quả. Về việc làm đồ dùng, đồ chơi đã triển khai hàng tuần,
hàng tháng, tổ chớc cho giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi bằng các nguyên vật
liệu rẽ tiền và dễ kiếm đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn và phù hợp với độ tuổi
của trẻ.
V - Kết quả đạt đ ợc:
Trong quá trình thực hiện chuyên đề đợc sự quan tâm của Phòng giáo
dục - Chuyên viên mầm non - Ban giám hiệu nhà trờng trong việc mua sắm
đồ dùng đồ chơi, tài liệu phục vụ bộ môn làm quen văn học, tổ chức tạo điều
kiện cho giáo viên học tập các lớp về lý thuyết cũng nh thực hành. Tổ chức
cuộc thi Bé cùng làm quen văn học trẻ thơ, cộng với sự quan tâm đóng góp
của các bậc phụ huynh và sự phấn đấu không ngừng của toàn thể giáo viên
trong năm qua, qua thực hiện chuyên đề làm quen văn học. Qua kiểm tra
đánh giá chất lợng của nhà trờng kết quả của các lớp đạt chất lợng cao về bộ
môn làm quen văn học trẻ thông minh nhanh nhẹn, trẻ tự nhiên đọc kể diễn

cảm rõ ràng so với các năm trớc tăng lên rõ rệt
năm học Số trẻ kết quả đạt đợc
2002 - 2003 130 55-60%
Dạy phơng pháp cũ
2003 - 2004
Khi dạy phơng pháp đổi mới
125 70-75%
2004 - 2005
Khi dạy phơng pháp đổi mới
145 78-85%
2005 - 2006
Khi dạy phơng pháp đổi mới
120 90-92%
VI - Bài học kinh nghiệm:
Để có giờ học đạt kết quả cao trớc hết giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng
cần thiết đầy đủ trong giờ học, phối hợp nhẹ nhàng giữa hoạt động ở mọi lúc,
mọi nơi với tiết học nhằm giúp trẻ ghi nhớ đợc kiến thức trong giờ học .
Đối với bản thân khi chỉ đạo giáo viên dạy trẻ làm quen bài thơ, hay
câu chuyện yêu cầu phải luyện giọng điệu sao cho phù hợp với tính cách của
từng nhân vật trong mỗi bài thơ câu chuyện, lời nói của cô phải ngắn gọn, cụ
thể nhẹ nhàng, phải sử dụng ngôn ngữ có hình ảnh để lôi cuốn gây đợc hứng
thú cho trẻ biết lồng ghép rèn luyện khích thích trẻ phát huy khả năng tập
trung quan sát, chú ý và ghi nhớ có mục đích gần gủi quan tâm động viên
khuyến khích giúp đỡ cho trẻ lòng tự tin tính chủ sáng tạo trong tiết học.
Qua quá trình thực hiện chuyên đề làm quen với văn học bản thân tôi
là một hiệu trởng thì việc đạt đợc kết quả nh đã nói ở trên tôi vẫn cha hài
lòng với những gì mà mình phải phấn đấu và học tập nhiều hơn nữa, để
không ngừng nâng cao kiến thức nói chung chỉ đạo chuyên môn cho giáo
viên nói riêng và kiến thức cho trẻ làm quen văn học nói riêng. Nhằm đáp
ứng với sự đổi mới công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc.

VII - Đề xuất:
Để làm tốt chuyên đề Làm quen văn học tôi mong muốn Phòng
giáo dục - Ban giáo dục ngành học mầm non tạo điều kiện trong việc bổ
sung tài liệu về chuyên đề Làm quen văn học.
Đầu t thêm một số kinh phí mua sắm thêm đồ dùng, đồ chơi để có
thể thay đổi trong các giờ dạy. Tạo điều kiện hơn nữa để giáo viên đợc thăm
lớp dự giờ để nâng cao nghiệp vụ s phạm.
* *
*
Trên đây là một số kinh nghiệm giảng dạy bộ môn "Làm quen văn
học" mà tôi đã rút ra trong quá trình chỉ đạo. Tôi rất mong đợc sự đóng góp
của ban giám hiệu nhà trờng và Hội đồng khoa học các cấp.
Tôi xin chân thành cảm ơn !