tim hieu yeu to tu su va mieu ta vao bai van nghi luan

KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Điền thông tin vào bảng sau:
Điền thông tin vào bảng sau:
Kiểu văn
Kiểu văn
bản, phương
bản, phương
thức biểu đạt
thức biểu đạt
Đặc điểm
Đặc điểm
Ví dụ
Ví dụ
Tự sự
Tự sự
Miêu tả
Miêu tả
Biểu cảm
Biểu cảm
Nghị luận
Nghị luận
Bày tỏ tình cảm,
Bày tỏ tình cảm,
cảm xúc.
cảm xúc.
Nêu ý kiến đánh
Nêu ý kiến đánh
giá, bình luận.
giá, bình luận.

Tái hiện trạng thái
Tái hiện trạng thái
sự vật, con người.
sự vật, con người.
Trình bày diễn biến
Trình bày diễn biến
sự việc.
sự việc.
Tinh thần yêu nước
Tinh thần yêu nước
của nhân dân ta…
của nhân dân ta…
Sông nước Cà
Sông nước Cà
Mau …
Mau …
Mùa xuân của tôi
Mùa xuân của tôi
…
…
Thánh Gióng…
Thánh Gióng…
Tiết 116
Tiết 116
:
:
Tập làm văn:
Tập làm văn:
Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu
Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu

tả trong văn nghị luận
tả trong văn nghị luận
I)
I)
Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn
Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn
nghị luận
nghị luận
1) Ví dụ: (SGK/113)
1) Ví dụ: (SGK/113)
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
b. Ví dụ 2:
b. Ví dụ 2:
a)
a)
Sau nữa, việc săn bắt thứ “vật liệu biết nói” đó, mà lúc
Sau nữa, việc săn bắt thứ “vật liệu biết nói” đó, mà lúc
bấy giờ người ta gọi là “chế độ lính tình nguyện” (danh từ
bấy giờ người ta gọi là “chế độ lính tình nguyện” (danh từ
mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây ra những vụ nhũng lạm
mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây ra những vụ nhũng lạm
hết sức trắng trợn.
hết sức trắng trợn.


Đây! Chế độ lính tình nguyện ấy được tiến hành như
Đây! Chế độ lính tình nguyện ấy được tiến hành như
thế này: Vị “chúa tỉnh” – mỗi viên công sứ ở Đông Dương
thế này: Vị “chúa tỉnh” – mỗi viên công sứ ở Đông Dương

quả là một vị “chúa tỉnh” – ra lệnh cho bọn quan lại dưới
quả là một vị “chúa tỉnh” – ra lệnh cho bọn quan lại dưới
quyền, trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ một
quyền, trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ một
số người nhất định. Bằng cách nào, điều đó không quan
số người nhất định. Bằng cách nào, điều đó không quan
trọng. Các quan cứ liệu mà xoay xở. Mà cái ngón xoay xở
trọng. Các quan cứ liệu mà xoay xở. Mà cái ngón xoay xở
[…] thì các ông tướng ấy thạo hết chỗ nói, nhât là xoay xở
[…] thì các ông tướng ấy thạo hết chỗ nói, nhât là xoay xở
làm tiền.
làm tiền.


Thoạt tiên, chúng tóm những người khỏe mạnh, nghèo
Thoạt tiên, chúng tóm những người khỏe mạnh, nghèo
khổ, những người này chỉ chịu chết thôi không còn kêu cứu
khổ, những người này chỉ chịu chết thôi không còn kêu cứu
vào đâu được. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu.
vào đâu được. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu.
Những ai cứng cổ thi chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện
Những ai cứng cổ thi chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện
với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại
với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại
cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con
cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con
đường: “đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra”.
đường: “đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra”.
(Nguyễn Ái Quốc,
(Nguyễn Ái Quốc,

Thuế máu
Thuế máu
)
)
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
b) Ấy thế mà trong một bản bố cáo với những người bị bắt
b) Ấy thế mà trong một bản bố cáo với những người bị bắt
lính, phủ toàn quyền Đông Dương, sau khi hứa hẹn ban
lính, phủ toàn quyền Đông Dương, sau khi hứa hẹn ban
phẩm hàm cho những lính sẽ còn sống sót và truy tặng
phẩm hàm cho những lính sẽ còn sống sót và truy tặng
những người sẽ hi sinh cho “Tổ quốc”, đã trịnh trọng
những người sẽ hi sinh cho “Tổ quốc”, đã trịnh trọng
tuyên bố rằng:
tuyên bố rằng:
“
“
Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần
Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần
ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thi hiến
ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thi hiến
xương máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng
xương máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng
cánh tay lao động của mình như lính thợ.”
cánh tay lao động của mình như lính thợ.”
Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính đến thế,
Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính đến thế,
tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp
tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp

thì trước khi xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung
thì trước khi xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung
học ở Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần,
học ở Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần,
đạn lên nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao
đạn lên nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao
Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hòa và nhiều
Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hòa và nhiều
nơi khác nữa, phải chăng là những biểu hiện của lòng sốt
nơi khác nữa, phải chăng là những biểu hiện của lòng sốt
sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”?
sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”?
(Nguyễn Ái Quốc,
(Nguyễn Ái Quốc,
Thuế máu
Thuế máu
)
)
Các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn
chuyện anh hùng đẹp. Có truyện đã trở thành trường ca lớn như Đam
Săn, Xinh Nhã,…v.v. Riêng Chàng Trăng của dân tộc Mơnông và Nàng
Han của dân tộc Thái là hai truyện có nhiều nét giống với truyện Thánh
Gióng ở miền xuôi.
Mẹ chàng Trăng đã mơ thấy một con thỏ trắng nhảy qua ngực mà
thụ thai và đẻ ra chàng. Sợ tù trưởng phạt vạ, mẹ chàng bỏ trên rừng, phó
mặc cho trời đất, suốt ngày chàng không nói, không cười, chỉ thích chơi
khiên dao. Sau đó, chàng cưỡi ngựa đá khổng lồ do trời đất cho, đi giết
một tên bạo chúa đến chiếm đất rồi cuối cùng biến vào mặt trăng để đêm
đêm soi xuống dòng thác Pòng-gơ-nhi những vầng sáng bạc.
Còn nàng Han là một cô gái thông minh dũng cảm, lớn lên đi đánh

giặc ngoại xâm. Quân nàng liên kết với người kinh, theo cờ lệnh bằng
chăn dệt chỉ ngũ sắc của nàng mà đánh tan được giặc. Mường bản đang
vui thắng trận thì nàng hóa thành tiên lên trời, sau khi tắm ở sông Nậm
Bờ, để lại trên bờ thanh gươm nàng đã dùng diệt giặc. Từ đấy, hàng năm
đến ngày nàng lên trời, dân làng lại mở hội rước cờ nàng Han, vui chơi rồi
kéo ra sông Nậm Bờ tắm. Và trên dãy núi Pu-keo vẫn còn đền thờ nàng
Han ở chân rừng, gần đấy có những vũng, những ao chi chít nối tiếp nhau
là vết chân voi ngựa của quân nàng Han và quân đội của người Kinh.
So sánh với những truyện trên, chúng ta thấy truyện Thánh Gióng
thực là bản anh hùng ca và là anh hùng ca của người Việt cổ.
(Theo Cao Huy Đỉnh, Người anh hùng làng Gióng)
b. Ví dụ 2:
b. Ví dụ 2:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
1. Ví dụ: Sgk (113).
1. Ví dụ: Sgk (113).
2. Nhận xét:
2. Nhận xét:
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
a)
a)
Sau nữa, việc săn bắt thứ “vật liệu biết nói” đó, mà lúc
Sau nữa, việc săn bắt thứ “vật liệu biết nói” đó, mà lúc
bấy giờ người ta gọi là “chế độ lính tình nguyện” (danh từ
bấy giờ người ta gọi là “chế độ lính tình nguyện” (danh từ
mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây ra những vụ nhũng lạm

mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây ra những vụ nhũng lạm
hết sức trắng trợn.
hết sức trắng trợn.


Đây! Chế độ lính tình nguyện ấy được tiến hành như
Đây! Chế độ lính tình nguyện ấy được tiến hành như
thế này: Vị “chúa tỉnh” – mỗi viên công sứ ở Đông Dương
thế này: Vị “chúa tỉnh” – mỗi viên công sứ ở Đông Dương
quả là một vị “chúa tỉnh” – ra lệnh cho bọn quan lại dưới
quả là một vị “chúa tỉnh” – ra lệnh cho bọn quan lại dưới
quyền, trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ một số
quyền, trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ một số
người nhất định. Bằng cách nào, điều đó không quan trọng.
người nhất định. Bằng cách nào, điều đó không quan trọng.
Các quan cứ liệu mà xoay xở. Mà cái ngón xoay xở […] thì
Các quan cứ liệu mà xoay xở. Mà cái ngón xoay xở […] thì
các ông tướng ấy thạo hết chỗ nói, nhât là xoay xở làm tiền.
các ông tướng ấy thạo hết chỗ nói, nhât là xoay xở làm tiền.


Thoạt tiên, chúng tóm những người khỏe mạnh, nghèo
Thoạt tiên, chúng tóm những người khỏe mạnh, nghèo
khổ, những người này chỉ chịu chết thôi không còn kêu cứu
khổ, những người này chỉ chịu chết thôi không còn kêu cứu
vào đâu được. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu.
vào đâu được. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu.
Những ai cứng cổ thi chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện
Những ai cứng cổ thi chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện
với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại

với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại
cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con
cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con
đường: “đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra”.
đường: “đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra”.
(Nguyễn Ái Quốc,
(Nguyễn Ái Quốc,
Thuế máu
Thuế máu
)
)
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
b) Ấy thế mà trong một bản bố cáo với những người bị bắt
b) Ấy thế mà trong một bản bố cáo với những người bị bắt
lính, phủ toàn quyền Đông Dương, sau khi hứa hẹn ban
lính, phủ toàn quyền Đông Dương, sau khi hứa hẹn ban
phẩm hàm cho những lính sẽ còn sống sót và truy tặng
phẩm hàm cho những lính sẽ còn sống sót và truy tặng
những người sẽ hi sinh cho “Tổ quốc”, đã trịnh trọng tuyên
những người sẽ hi sinh cho “Tổ quốc”, đã trịnh trọng tuyên
bố rằng:
bố rằng:
“
“
Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần
Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần
ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thi hiến
ngại rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến để người thi hiến
xương máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng

xương máu của mình như lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng
cánh tay lao động của mình như lính thợ.”
cánh tay lao động của mình như lính thợ.”
Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính đến thế,
Nếu quả thật người An Nam phấn khởi đi lính đến thế,
tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp thì
tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị, tốp thì
trước khi xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung học ở
trước khi xuống tàu, bị nhốt trong một trường trung học ở
Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên
Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên
nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao Miên,
nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao Miên,
những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hòa và nhiều nơi
những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hòa và nhiều nơi
khác nữa, phải chăng là những biểu hiện của lòng sốt
khác nữa, phải chăng là những biểu hiện của lòng sốt
sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”?
sắng đầu quân “tấp nập” và “không ngần ngại”?
(Nguyễn Ái Quốc,
(Nguyễn Ái Quốc,
Thuế máu
Thuế máu
)
)
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
1. Ví dụ: Sgk (113).
1. Ví dụ: Sgk (113).
2. Nhận xét:

2. Nhận xét:
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN


*
*
Yếu tố tự sự (ở đoạn trích a)
Yếu tố tự sự (ở đoạn trích a)
Vị chúa tỉnh…ra lệnh cho bọn quan lại dưới quyền, trong một
Vị chúa tỉnh…ra lệnh cho bọn quan lại dưới quyền, trong một
thời hạn nhất định…đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra.
thời hạn nhất định…đi lính tình nguyện, hoặc xì tiền ra.




Luận cứ nhằm kể lại kiểu bắt lính kì quặc làm sáng tỏ cho
Luận cứ nhằm kể lại kiểu bắt lính kì quặc làm sáng tỏ cho
luận điểm: “chế độ lính tình nguyện đã gây ra những vụ
luận điểm: “chế độ lính tình nguyện đã gây ra những vụ
nhũng lạm hết sức trắng trợn”.
nhũng lạm hết sức trắng trợn”.
*
*
Yếu tố miêu tả (ở đoạn trích b)
Yếu tố miêu tả (ở đoạn trích b)
Tấp nập đầu quân, không ngần ngại rời bỏ quê hương xiết
Tấp nập đầu quân, không ngần ngại rời bỏ quê hương xiết
bao trìu mến…lính khố đỏ…tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị,

bao trìu mến…lính khố đỏ…tốp thì bị xích tay điệu về tỉnh lị,
tốp thì trước khi xuống tàu bị nhốt trong một trường học…có
tốp thì trước khi xuống tàu bị nhốt trong một trường học…có
lính canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn.
lính canh gác, lưỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn.




Luận cứ nhằm miêu tả cảnh khổ sở của người bị bắt làm
Luận cứ nhằm miêu tả cảnh khổ sở của người bị bắt làm
lính để làm sáng tỏ cho luận điểm: Sự giả dối và sự lừa bịp
lính để làm sáng tỏ cho luận điểm: Sự giả dối và sự lừa bịp
của thực dân Pháp trong cái gọi là “tấp nập” và “không ngần
của thực dân Pháp trong cái gọi là “tấp nập” và “không ngần
ngại” đầu quân của người An Nam
ngại” đầu quân của người An Nam
…
…
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
a) Sau nữa việc săn bắt thứ vật liệu biết nói đó,
a) Sau nữa việc săn bắt thứ vật liệu biết nói đó,
mà lúc bấy giờ người ta gọi là chế độ tình nguyện đã
mà lúc bấy giờ người ta gọi là chế độ tình nguyện đã
gây ra nhũng lạm hết sức trắng trợn. Sự thật đó được
gây ra nhũng lạm hết sức trắng trợn. Sự thật đó được
thể hiện trong suốt quá trình bắt lính ở các tỉnh,
thể hiện trong suốt quá trình bắt lính ở các tỉnh,
huyện, xã, thôn trong cả nước Việt Nam, hoặc đi lính

huyện, xã, thôn trong cả nước Việt Nam, hoặc đi lính
tình nguyện, hoặc phải nộp tiền.
tình nguyện, hoặc phải nộp tiền.


b) Thế mà trong bản bố cáo với người bị bắt lính,
b) Thế mà trong bản bố cáo với người bị bắt lính,
phủ toàn quyền Đông Dương sau khi hứa hẹn khen
phủ toàn quyền Đông Dương sau khi hứa hẹn khen
thưởng và truy tặng những người đã hy sinh cho Tổ
thưởng và truy tặng những người đã hy sinh cho Tổ
quốc còn tuyên bố về sự phấn khởi, tình nguyện đi
quốc còn tuyên bố về sự phấn khởi, tình nguyện đi
lính của họ. Những lời nói trên hoàn toàn trái ngược
lính của họ. Những lời nói trên hoàn toàn trái ngược
với sự thật về những hành động ngược đãi về nhà
với sự thật về những hành động ngược đãi về nhà
cầm quyền Pháp và Sài Gòn sau chiến tranh.
cầm quyền Pháp và Sài Gòn sau chiến tranh.
Đoạn văn:
Đoạn văn:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
1. Ví dụ: Sgk (113).
1. Ví dụ: Sgk (113).
2. Nhận xét:
2. Nhận xét:
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
a. Ví dụ 1:

a. Ví dụ 1:
Đoạn văn nghị luận có yếu tố tự sự,
Đoạn văn nghị luận có yếu tố tự sự,
miêu tả hay hơn, sinh động hơn, có sức
miêu tả hay hơn, sinh động hơn, có sức
thuyết phục và hấp dẫn hơn.
thuyết phục và hấp dẫn hơn.
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
1. Ví dụ: Sgk (113).
1. Ví dụ: Sgk (113).
2. Nhận xét:
2. Nhận xét:
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
b. Ví dụ 2:
b. Ví dụ 2:
Các dân tộc anh em trên đất nước chúng ta đã sáng tạo ra muôn
vàn chuyện anh hùng đẹp. Có truyện đã trở thành trường ca lớn như
Đam Săn, Xinh Nhã,…v.v. Riêng Chàng Trăng của dân tộc Mơnông và
Nàng Han của dân tộc Thái là hai truyện có nhiều nét giống với truyện
Thánh Gióng ở miền xuôi.
Mẹ chàng Trăng đã mơ thấy một con thỏ trắng nhảy qua ngực mà
thụ thai và đẻ ra chàng. Sợ tù trưởng phạt vạ, mẹ chàng bỏ trên rừng,
phó mặc cho trời đất, suốt ngày chàng không nói, không cười, chỉ thích
chơi khiên dao. Sau đó, chàng cưỡi ngựa đá khổng lồ do trời đất cho, đi
giết một tên bạo chúa đến chiếm đất rồi cuối cùng biến vào mặt trăng để
đêm đêm soi xuống dòng thác Pòng-gơ-nhi những vầng sáng bạc.

Còn nàng Han là một cô gái thông minh dũng cảm, lớn lên đi đánh
giặc ngoại xâm. Quân nàng liên kết với người kinh, theo cờ lệnh bằng
chăn dệt chỉ ngũ sắc của nàng mà đánh tan được giặc. Mường bản đang
vui thắng trận thì nàng hóa thành tiên lên trời, sau khi tắm ở sông Nậm
Bờ, để lại trên bờ thanh gươm nàng đã dùng diệt giặc. Từ đấy, hàng năm
đến ngày nàng lên trời, dân làng lại mở hội rước cờ nàng Han, vui chơi
rồi kéo ra sông Nậm Bờ tắm. Và trên dãy núi Pu-keo vẫn còn đền thờ
nàng Han ở chân rừng, gần đấy có những vũng, những ao chi chít nối
tiếp nhau là vết chân voi ngựa của quân nàng Han và quân đội của người
Kinh.
So sánh với những truyện trên, chúng ta thấy truyện Thánh Gióng
thực là bản anh hùng ca và là anh hùng ca của người Việt cổ.
(Theo Cao Huy Đỉnh, Người anh hùng làng Gióng)
b. Ví dụ 2:
b. Ví dụ 2:
Câu hỏi thảo luận
1) Tìm những yếu tố tự sự, miêu tả trong
văn bản trên và cho biết tác dụng của
chúng?
2) Vì sao tác giả văn bản trên đã không kể
lại đầy đủ và cặn kẽ toàn bộ hai truyện
Chàng Trăng và Nàng Han, mà chỉ tả cụ
thể một số hình ảnh và kể kĩ một số chi
tiết trong những câu chuyện ấy?
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
1. Ví dụ: Sgk (113).
1. Ví dụ: Sgk (113).
2. Nhận xét:
2. Nhận xét:

Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
a. Ví dụ 1:
a. Ví dụ 1:
b. Ví dụ 2:
b. Ví dụ 2:
•
Các yếu tố tự sự,miêu tả trong truyện “
Các yếu tố tự sự,miêu tả trong truyện “
Chàng Trăng”
Chàng Trăng”
: Kể
: Kể
chuyện thụ thai, mẹ bỏ lên rừng. Chàng không nói, không
chuyện thụ thai, mẹ bỏ lên rừng. Chàng không nói, không
cười, cưỡi ngựa đá đi giết bạo chúa rồi biến mất vào mặt
cười, cưỡi ngựa đá đi giết bạo chúa rồi biến mất vào mặt
trăng, đêm đêm soi dòng thác bạc Pòng-gơ-nhi.
trăng, đêm đêm soi dòng thác bạc Pòng-gơ-nhi.
•
Các yếu tố tự sự, miêu tả trong truyện “
Các yếu tố tự sự, miêu tả trong truyện “
Nàng Han”
Nàng Han”
: Nàng
: Nàng
Han liên kết với người Kinh, theo cờ lệnh bằng chăn dệt
Han liên kết với người Kinh, theo cờ lệnh bằng chăn dệt
chỉ ngũ sắc đánh giặc ngoại xâm. Thắng trận, nàng hóa
chỉ ngũ sắc đánh giặc ngoại xâm. Thắng trận, nàng hóa

thành tiên bay lên trời. Trên dãy núi Pu-keo vẫn còn
thành tiên bay lên trời. Trên dãy núi Pu-keo vẫn còn
những vũng ao chi chít vết chăn voi ngựa.
những vũng ao chi chít vết chăn voi ngựa.
•
Truyện “
Truyện “
Thánh Gióng”
Thánh Gióng”
: hoàn toàn không kể, tả.
: hoàn toàn không kể, tả.






Tác dụng
Tác dụng
:
:


Yếu tố tự sự và miêu tả làm cho luận điểm
Yếu tố tự sự và miêu tả làm cho luận điểm
“Sự giống nhau, gần gũi giữa những truyện anh hùng
“Sự giống nhau, gần gũi giữa những truyện anh hùng
của các dân tộc Việt Nam” thêm rõ ràng, sáng tỏ.
của các dân tộc Việt Nam” thêm rõ ràng, sáng tỏ.
Hai truyện Chàng Trăng và Nàng

Han không được kể tất cả mà chỉ nhằm
vào một số đoạn, chi tiết, hình ảnh
tương đồng gần gũi với truyện Thánh
Gióng vì mục đích nghị luận.
2. Nhận xét:
2. Nhận xét:
3. Ghi nhớ: Sgk (116).
3. Ghi nhớ: Sgk (116).
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận:
1. Ví dụ: Sgk (113).
1. Ví dụ: Sgk (113).
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
II. Luyện tập:
II. Luyện tập:
1.
1.
Bài 1:
Bài 1:
Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong
Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong
đoạn văn nghị luận dưới đây và cho biết tác dụng
đoạn văn nghị luận dưới đây và cho biết tác dụng
của chúng.
của chúng.
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
II. Luyện tập:
II. Luyện tập:

1.
1.
Bài 1:
Bài 1:
Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn văn nghị
Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn văn nghị
luận dưới đây và cho biết tác dụng của chúng.
luận dưới đây và cho biết tác dụng của chúng.
Sắp Trung thu, trời xứ Bắc hẳn trong, trăng hẳn tròn và sáng. Đêm trước rằm đầu tiên từ
Sắp Trung thu, trời xứ Bắc hẳn trong, trăng hẳn tròn và sáng. Đêm trước rằm đầu tiên từ
ngày bị giam giữ. Mười mấy ngày qua, trừ cái bực mình ban đầu khi bị bắt giữ vô cớ, cái
ngày bị giam giữ. Mười mấy ngày qua, trừ cái bực mình ban đầu khi bị bắt giữ vô cớ, cái
khẳng định mình vẫn là khách tự do, chỉ là một xâu những sự vật lỉnh kỉnh, lích kích đáng lạ,
khẳng định mình vẫn là khách tự do, chỉ là một xâu những sự vật lỉnh kỉnh, lích kích đáng lạ,
đáng cười, đáng ghét của bộ mặt nhà giam. Bỗng đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong
đáng cười, đáng ghét của bộ mặt nhà giam. Bỗng đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong
suốt, bao la, huyền ảo, vỗ về. Ngay bên cửa sổ, lồng trong bóng cây. Đêm nay rất đẹp.
suốt, bao la, huyền ảo, vỗ về. Ngay bên cửa sổ, lồng trong bóng cây. Đêm nay rất đẹp.
Trong lòng rạo rực bao nỗi niềm. Cầm lòng không đậu, người tù phải thốt lên:
Trong lòng rạo rực bao nỗi niềm. Cầm lòng không đậu, người tù phải thốt lên:
“
“
Đối thử lương tiêu nại nhược hà”
Đối thử lương tiêu nại nhược hà”
(Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ)
(Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ)
[…] Vậy trước cảnh đẹp đêm nay, trước cái đẹp đêm lành này (đối thử lương tiêu), biết làm
[…] Vậy trước cảnh đẹp đêm nay, trước cái đẹp đêm lành này (đối thử lương tiêu), biết làm
sao bây giờ (nại nhược hà)? Một câu hỏi hay một câu than đều có nghĩa. Nó là dấu hiệu của
sao bây giờ (nại nhược hà)? Một câu hỏi hay một câu than đều có nghĩa. Nó là dấu hiệu của

một tâm trạng dạt dào nên sinh băn khoăn. Hơn nữa, bối rối, xao xuyến. Nó ăm ắp tình tứ,
một tâm trạng dạt dào nên sinh băn khoăn. Hơn nữa, bối rối, xao xuyến. Nó ăm ắp tình tứ,
nó rạo rực, nó muốn yêu, muốn thưởng thức, muốn chan hòa, muốn giãi bày, bộc lộ. Phải đi
nó rạo rực, nó muốn yêu, muốn thưởng thức, muốn chan hòa, muốn giãi bày, bộc lộ. Phải đi
ra với đêm, phải tắm mình trong nguyệt, phải vui, phải làm thơ. Tâm trạng người tù như vậy
ra với đêm, phải tắm mình trong nguyệt, phải vui, phải làm thơ. Tâm trạng người tù như vậy
nhưng người tù đành như phải làm lơ. Như đành để mặc cho đêm đẹp đêm lành, cho trăng
nhưng người tù đành như phải làm lơ. Như đành để mặc cho đêm đẹp đêm lành, cho trăng
mời trăng giục. Nghĩa là bao nhiêu dạt dào trước trăng trước đêm, trước cái đẹp cái lành,
mời trăng giục. Nghĩa là bao nhiêu dạt dào trước trăng trước đêm, trước cái đẹp cái lành,
phải ẩn vào bên trong, vùi vào im lặng.
phải ẩn vào bên trong, vùi vào im lặng.
(Lê Trí Viễn,
(Lê Trí Viễn,
Một số bài giảng thơ văn Chủ tịch Hồ Chí Minh
Một số bài giảng thơ văn Chủ tịch Hồ Chí Minh
)
)

Yếu tố tự sự:
Yếu tố tự sự:


+ Sắp trung thu, đêm trước răm đầu tiên từ
+ Sắp trung thu, đêm trước răm đầu tiên từ
ngày bị giam giữ. Mười mấy năm qua, trừ cái
ngày bị giam giữ. Mười mấy năm qua, trừ cái
bực mình ban đầu khi bị bắt vô cớ, chỉ là một
bực mình ban đầu khi bị bắt vô cớ, chỉ là một
xâu những vật lỉnh kỉnh…đáng ghét của bộ mặt

xâu những vật lỉnh kỉnh…đáng ghét của bộ mặt
nhà giam.
nhà giam.
+ Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong
+ Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong
nguyệt, phải vui, phải làm thơ,…
nguyệt, phải vui, phải làm thơ,…




Yếu tố tự sự giúp người đọc hình dung rõ
Yếu tố tự sự giúp người đọc hình dung rõ
hơn hoàn cảnh sáng tác bài thơ và tâm trạng
hơn hoàn cảnh sáng tác bài thơ và tâm trạng
của nhà thơ.
của nhà thơ.
Trả lời:
Trả lời:
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
•
Yếu tố miêu tả:
Yếu tố miêu tả:
+ Trời xứ Bắc hẳn trong, trăng hẳn tròn và sáng.
+ Trời xứ Bắc hẳn trong, trăng hẳn tròn và sáng.
Đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong suốt, huyền ảo,
Đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong suốt, huyền ảo,
bao la, vỗ về, ngay bên cửa sổ, lồng trong bóng cây.
bao la, vỗ về, ngay bên cửa sổ, lồng trong bóng cây.

+ Đêm nay rất đẹp, rạo rực bao nỗi niềm, cầm lòng
+ Đêm nay rất đẹp, rạo rực bao nỗi niềm, cầm lòng
không đậu, người tù phải thốt lên…
không đậu, người tù phải thốt lên…
+ Nó ăm ắp tình tứ, nó rạo rực, nó muốn yêu, nó
+ Nó ăm ắp tình tứ, nó rạo rực, nó muốn yêu, nó
muốn thưởng thức, nó muốn ra ngoài, muốn giãi bày,
muốn thưởng thức, nó muốn ra ngoài, muốn giãi bày,
bộc lộ,…
bộc lộ,…




Yếu tố miêu tả làm cho người đọc như trông thấy
Yếu tố miêu tả làm cho người đọc như trông thấy
trước mắt khung cảnh của đêm trăng và cảm xúc
trước mắt khung cảnh của đêm trăng và cảm xúc
của người tù – thi sĩ, để nhận rõ hơn chiều sâu của
của người tù – thi sĩ, để nhận rõ hơn chiều sâu của
một tâm tư; ở đó, bên trong sự im lặng, có chứa
một tâm tư; ở đó, bên trong sự im lặng, có chứa
đựng bao tình cảm dạt dào trước trăng, trước đêm,
đựng bao tình cảm dạt dào trước trăng, trước đêm,
trước cái lành, cái đẹp,…
trước cái lành, cái đẹp,…
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Nếu viết bài tập làm văn theo đề bài “Nêu ý kiến
Nếu viết bài tập làm văn theo đề bài “Nêu ý kiến

của em về vẻ đẹp của bài ca dao
của em về vẻ đẹp của bài ca dao
Trong đầm gì
Trong đầm gì
đẹp bằng sen
đẹp bằng sen
” thì em có cần vận dụng các yếu
” thì em có cần vận dụng các yếu
tố tự sự và miêu tả vào bài làm không ? Vì sao ?
tố tự sự và miêu tả vào bài làm không ? Vì sao ?
II. Luyện tập:
II. Luyện tập:
1.
1.
Bài 1:
Bài 1:
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
2.
2.
Bài 2:
Bài 2:
•
Có thể sử dụng yếu tố miêu tả để gợi vẻ đẹp
Có thể sử dụng yếu tố miêu tả để gợi vẻ đẹp
của hoa sen.
của hoa sen.
•
Có thể sử dụng yếu tố tự sự khi kể về một kỉ
Có thể sử dụng yếu tố tự sự khi kể về một kỉ

niệm về bài ca dao đó.
niệm về bài ca dao đó.
Bài 3
Bài 3
:
:
Em phải viết một bài văn nghị luận để
Em phải viết một bài văn nghị luận để
tham gia cuộc trao đổi về đề tài: Mọi người
tham gia cuộc trao đổi về đề tài: Mọi người
trong gia đình đã sống vì em, vậy em cũng
trong gia đình đã sống vì em, vậy em cũng
phải biết sống vì mọi người.
phải biết sống vì mọi người.
a)
a)
Em sẽ nêu ra trong bài viết ấy những luận
Em sẽ nêu ra trong bài viết ấy những luận
điểm nào ?
điểm nào ?
b)
b)
Hãy diễn đạt một trong những luận điểm đó
Hãy diễn đạt một trong những luận điểm đó
thành một đoạn văn, trong đó, các yếu tố tự
thành một đoạn văn, trong đó, các yếu tố tự
sự và miêu tả được đưa vào một cách hợp lí
sự và miêu tả được đưa vào một cách hợp lí
để tăng cường sức thuyết phục cho hoạt động,
để tăng cường sức thuyết phục cho hoạt động,

nghi luận.
nghi luận.
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tiết 116 – TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VÀ MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Hướng dẫn về nhà
Hướng dẫn về nhà

Học bài
Học bài

Hãy viết đoạn văn nghị luận (từ 8 đến 10
Hãy viết đoạn văn nghị luận (từ 8 đến 10
câu) có sử dụng yếu tố miêu tả và tự sự
câu) có sử dụng yếu tố miêu tả và tự sự
về chủ đề học tập.
về chủ đề học tập.

Soạn bài tiết 120: Luyện tập đưa yếu tố
Soạn bài tiết 120: Luyện tập đưa yếu tố
tự sự, miêu tả vào bài văn nghị luận.
tự sự, miêu tả vào bài văn nghị luận.