Thực trạng, nguyên nhân, các giải pháp phòng chống tội cố ý gây thương tích ở địa phương

PHẦN I - LỜI MỞ ĐẦU
Con người là nhân tố quan trọng không thể thiếu trong xã hội, con người với
bàn tay lao động và trí óc sáng tạo đã xây dựng và phát triển một xã hội ngày
càng tươi đẹp. Vì thế bảo vệ con người tạo dựng một xã hội trong sạch và lành
mạnh cho sự phát triển của con người là nhiệm vụ quan trọng của mỗi đất nước.
Việt Nam là một nước Xã Hội Chủ Nghĩa nên yếu tố con người càng được coi
trọng bởi Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Đặc biệt bảo vệ
con người trước hết là bảo vệ sức khoẻ và tính mạng là những tài sản vô giá của
mỗi người. Hiếp Pháp 1992 tại điều 71 qui định “ Công dân có quyền bất khả
xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, nhân
phẩm, danh dự”. Và Bộ luật Hình sự năm 1999 phần các tội phạm sau chương
11 qui định các tội xâm phạm An Ninh Quốc Gia là chương 12 qui định các tội
xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người. Điều đó thể
hiện Nhà Nước ta rất coi trọng và bảo vệ quyền con người.
Tuy vậy những năm gần đây nhóm tội xâm phạm về tính mạng, sức khoẻ có
xu hướng gia tăng trong đó tội cố ý gây thương tích đã trực tiếp xâm hại đến sức
khỏe của con người, gây bất ổn cho xã hội. Đây là tội phạm thường xuyên diễn
ra và là mối quan tâm nhức nhối của cả nước nói chung và trên địa bàn tỉnh Hoà
Bình nói riêng. Là một tỉnh cửa ngõ của vùng Tây Bắc cách thủ đô Hà Nội chưa
đầy 78km, Hoà Bình đã phát huy vị thế của mình từ một tỉnh miền núi còn nhiều
khó khăn đang chuyển mình khởi sắc. Kinh tế đã có những bước tiến tăng vọt
cùng với sự thay đổi đáng kể của xã hội, tuy thế kéo theo nó là những mặt trái
của sự phát triển như phân hoá giầu nghèo sâu sắc, con người tha hoá về nhân
cách chạy theo sức hút của đồng tiền…Đây cũng là một trong những nguyên
nhân khiến tội phạm cố ý gây thương tích gia tăng. Cố ý gây thương tích một
vấn đề không còn mới mẻ, tuy nhiên ở mỗi địa phương khác nhau lại có tình
hình phạm tội khác nhau vì vậy việc đưa ra thực trạng, nguyên nhân và giải pháp
của loại tội phạm này là rất cần thiết để từ đó đề ra được giải pháp hữu hiệu
1

nhằm phòng chống loại tội phạm này trên từng địa phương nhất định. Chính vì
thế em chọn đề tài “ Thực trạng, nguyên nhân, các giải pháp phòng chống tội
cố ý gây thương tích ở địa phương” làm đề tài viết chuyên đề thực tập.
Thể theo nguyên nguyện vọng và được phân công thực tập tại địa bàn Hoà
Bình, vì vậy em mong muốn đưa ra được ý kiến của mình trong vấn đề tội phạm
cố ý gây thương tích và các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phòng ngừa
tội cố ý gây thương tích ở Hoà Bình.
Do lần đầu tiếp xúc với đề tài kết hợp cả tính lý luận và thực tiễn cao cùng
với phạm vi nghiên cứu khá rộng trong khi đó thời gian có hạn nhiều nội dung
chưa được đầu tư thoả đáng vì thế chất lượng chuyên đề còn nhiều hạn chế và
không tránh khỏi những sai sót. Vì vậy em rất mong nhận được sự quan tâm chỉ
bảo của thầy cô.
Em xin chân thành cảm ơn!
2

PHẦN II - NỘI DUNG
I. Quá trình tìm hiểu và thu thập thông tin:
Tìm hiểu và thu thập thông tin là một việc quan trọng trong quá trình thực
tập của sinh viên bởi nó giúp cho mỗi sinh viên thêm tầm hiểu biết và phục vụ
tốt nhất cho việc viết chuyên đề. Nhận thức được tầm quan trọng của quá trình
tìm hiểu và thu thập thông tin nên ngay từ khi đi thực tập bản thân em đã xác
định được đề tài để viết báo cáo thực tập và có sự chuẩn bị cho việc thu thập
thông tin, tài liệu nhằm phục vụ tốt nhất trong việc hoàn thành chuyên đề thực
tập.
Được sự giúp đỡ của Toà án Tỉnh Hoà Bình nơi thực tập và đặc biệt là sự chỉ
bảo giúp đỡ tận tình của cán bộ hướng dẫn nên trong quá trình thực tập cũng
như quá trình thu thập thông tin em gặp rất nhiều thuận lợi. Toà án nhân dân
tỉnh Hoà Bình dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của cấp uỷ địa phương,
sự chỉ đạo thường xuyên của ngành dọc cấp trên và đặc biệt là sự lỗ lực của mỗi
Đảng viên và Đoàn viên trong đơn vị nhằm xây dựng Toà án nhân dân ngày

càng vững mạnh. Đến nay Toà án tỉnh Hoà Bình đã ổn định với cơ cấu tổ chức
cán bộ gồm 40 đồng chí trong đó có 1 đồng chí Chán án, 2 đồng chí phó Chánh
án và 4 toà chuyên trách là Toà kinh tế, toà hành chính, Toà dân sự, Toà hình sự
và các phòng ban chuyên môn…Đã thực hiện tốt nhiệm vụ chính của mình là
hoạt động xét xử, nhất là các vụ án điểm, án xử lưu động. Đơn vị đã góp phần
tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật tới quần chúng nhân dân, góp phần giữ
vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh nhà.
Các thông tin em đưa ra trong bài viết này được tìm hiểu qua các phương
tiện thông tin đại chúng như: đài, báo, sách vở…,qua các kinh nghiệm rút ra từ
thực tiễn và của những người đi trước và đặc biệt là trong các hồ sơ bản án, sổ
thụ lý, sổ kết quả xét xử, tài liệu báo cáo tổng kết toàn ngành của Tỉnh Hoà Bình
từ năm 2004-2006.
3

Tuy nhiên việc thu tập số liệu không thể đưa vào bài viết một cách đơn giản
mà phải thông qua một quá trình xử lý thông tin. Nhằm đưa ra bản chất của vấn
đề cần xem xét mà cụ thể ở đây là đề tài viết chuyên đề thực tập. Để đạt được
hiệu quả trong việc xử lý số liệu thu thập được em phải thông qua rất nhiều
phương pháp phân tích, thống kê tổng hợp, so sánh xuất pháp từ phương pháp
luận triết học Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận chung về nhà nước
và pháp luật để từ đó xâu chuỗi logic các vấn đề lại.
Ngoài ra bản thân em còn được cơ quan nơi thực tập tạo điều kiện xem xét
xử lưu động và xét xử tại toà. Bằng kinh nghiệm thực tiễn và các số liệu thông
tin thu thập được đã góp phần quan trọng trong việc hoàn thành đề tài của em.
Do yêu cầu cũng như thời gian thực tập ngắn từ 15/01 đến 27/04/07 việc thu
thập thông tin, số liệu còn gặp phải một số khó khăn, số liệu và thông tin thu
thập được còn chưa được phong phú. Tuy nhiên nó cũng phản ánh phần nào
thực trạng tội phạm cố ý gây thương tích tại tỉnh Hoà Bình nơi em thực tập.
II. Tình hình tội phạm cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hoà Bình:
Là một tỉnh vùng cao có dân số đông đảo với nhiều dân tộc sinh sống chủ

yếu là dân tộc Mường, Thái …Đời sống còn khó khăn và thiếu thốn về mọi mặt
nên sự hiểu biết về pháp luật còn nhiều hạn chế là một trong những nguyên nhân
dẫn đến tội phạm cố ý gây thương tích gia tăng.
Tình hình tội phạm cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh cũng diễn biến
phức tạp. Theo thống kê của toà án tỉnh thì số vụ phạm tội cố ý gây thương tích
mà toà án tỉnh thụ lý từ năm 2004- 2006 như sau:
Năm Vụ án Bị cáo
2004 9 12
2005 14 19
2006 13 22
Số vụ án thụ lý của Toà án tỉnh Hoà Bình về tội cố ý gây thương tích những
năm 2004-2006.
4

Từ bảng thống kê trên ta thấy số vụ phạm tội năm 2005 tăng 55,5% so với
năm 2004, tuy nhiên đến năm 2006 lại giảm 7,1 % so với năm 2005. Nếu như
trước đây các vụ án cố ý gây thương tích còn thưa thớt thì nay đã diễn ra thường
xuyên và hậu quả khó lường. Tội phạm lại được thực hiện bằng những thủ đoạn
tinh vi, đa dạng và hậu quả ngày càng trầm trọng. Tuy nhiên những cố gắng
trong công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm đã đưa đến những kết quả khả
quan, năm 2006 số vụ án đã giảm đi đáng kể.
Qua tìm hiểu những vụ án về cố ý gây thương tích tại địa bàn, nhận thấy:
Các tội phạm cố ý gây thương tích có chiều hướng gia tăng, có tổ chức, tình tiết
phức tạp, nguyên nhân đa dạng và rất khó khăn cho hoạt động đấu tranh phòng
chống tội phạm của cơ quan pháp luật và của quần chúng nhân dân. Như bản án
số 50/2006/HSST là một bán rất phức tạp với sự tham gia của nhiều bị cáo, có
tính chất tổ chức và gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bị cáo Bùi Văn Thương và
đồng bọn ( 7 bị cáo ) là những thanh niên mới lớn đều trú tại xóm Nà Bờ, xã Sào
Bảy, huyện Kim Bôi, Hoà Bình. Từ trước không quen biết với 3 anh Chử, Tình
và Đức là thanh niên xã Vĩnh Tiến, Kim Bôi, Hoà Bình. Vào 21h ngày

23/7/2005 Bùi Văn Thương (là chỗ bạn bè) đi dự đám cưới chị Bùi Thị Hải là
công nhân ở khu du lịch sinh thái đến ăn cưới. Do có nghi ngờ việc thanh niên ở
Vĩnh Tiến đổ nước vào chân mình từ đó Thương ấm ức nảy sinh ý định trả thù.
Thực hiện ý định trên, khi ra về Thương đã gặp Công và Chiều nói rõ ý định “ tý
nữa hội công nhân ở công ty sinh thái ra tao giả vờ là người say rượu để chặn xe
dừng lại bọn mày lao ra đánh”. Một lúc sau các đồng phạm đến mang theo côn
nhị khúc để cùng tham gia.
Sau khi hội ý sắp đặt xong thì theo đúng theo ý của Thương khi anh Tình,
Chử, Đức đi xe máy đến chỗ Thương, Thương liền chặn xe lại và đánh anh Chử
bằng tay không. Công, Chiều đánh Đức và Hoài. Phi vụt côn vào anh Tình. Khi
anh Tình và anh Đức bỏ chạy thì Thương hô “ đuổi đánh bằng được chúng nó
cho tao”. Bọn chúng đuổi theo đánh đập rất dã man.Kết quả anh Tình do vết
thương quá nặng đã chết trên đường đi cấp cứu, anh Đức tổn hại 25% sức khoẻ,
anh Chử chấn thương tổn hại 5% sức khoẻ.
5

Đây là một vụ đồng phạm với nhiều bị cáo tham gia với tính chất nghiêm
trọng, giữa các bị cáo và các bị hại không có mâu thuẫn gì với nhau, chỉ vì uống
rượu ở đám cưới không làm chủ được bản thân các bị cáo đã mượn rượu kiếm
cớ dựng chuỵện rồi thực hiện hành vi phạm tội với tính chất côn đồ hung hãn.
Tuy giữa các bị cáo không được phân công cụ thể khi bàn xong thì các bị cáo
đều hiểu ý định của nhau, cùng tiếp nhận ý chí và cùng tiếp nhận hành vi phạm
tội. Hành vi của bị cáo đã xâm phạm đến tính mạng sức khoẻ và gây hậu quả
nghiêm trọng cần phải có một biện pháp xử lý nghiêm minh trước pháp luật
nhằm cải tạo giáo dục các bị cáo. Đặc biệt là các bị cáo chưa thành niên có tham
gia vào vụ án nhằm phòng ngừa chung trong gia đình hiện nay.
Đối tượng phạm tội có những đặc điểm đa dạng, có thể phạm tội do có
những xích mích từ trước hoặc do bất hoà mới phát sinh. Chủ yếu đối tượng
phạm tội này là nam giới, chiếm tỷ lệ 99%, nữ giới chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Bởi nam
giới dễ ảnh hưởng của môi trường điều kiện sinh sống, dễ phát sinh tâm lý tiêu

cực và dễ nhiễm những thói hư tật xấu hoặc uống rượu bia. Nam giới thường
tính tình nóng giận, không kiềm chế được thêm vào đó lại có sức khoẻ và hung
hãn hơn rất dễ phạm tội. Điển hình rất nhiều vụ án bị cáo bộc lộ bản tính côn đồ
hung hãn, hành vi dã man thực hiện tội phạm đến cùng. Bản án số
17/2005/HSST toà án tỉnh Hoà Bình thụ lý, vào khoảng 19h ngày 1/5/2004 Bùi
Văn Thắng cùng với Bùi Văn Tùng, Bùi Văn Luân đi bằng xe máy của gia đình
Tùng đến xóm Cò, xã Yên Bình, Lương Sơn, Hòa Bình chơi. Khi đi Tùng có
mang theo một con dao nhọn nhưng khi đi đến đầu đường vào xóm Cò thì Tùng
lại đưa dao cho Thắng cầm giữ. Khi cả 3 điều khiển xe máy đang đi trên đường
xóm Cò thì một số thanh niên trong xóm Cò đã gọi dừng lại. Sau khi Tùng dừng
xe thì Nguyễn Văn Đức là người gây sự với Tùng. Đức dùng tay tát vào mặt
Tùng nên Tùng và Luận đã bỏ xe lại chạy trốn, còn Bùi Văn Linh cũng đi đến
tóm cổ áo Bùi Văn Thắng và giằng co với Thắng. Sẵn có dao trong tay Thắng đã
rút dao đâm Linh và Đức. Lúc ấy Bùi Ngọc Đại xông vào can thì Thắng cũng
đâm luôn mộy nhát vào Đại rồi bỏ chạy. Khi Thắng chạy được một đoạn thì thấy
có thanh niên xóm Cò đuổi theo hô bắt giữ. Và ngay lúc đó lại có anh Nguyễn
6

Văn Hoà ra chặn đường ôm giữ Thắng nên Thắng đã dùng dao sẵn trong tay
đâm luôn một nhát vào sau lưng anh. Hậu quả là anh Hoà bị thương ở phổi chết
ngay sau khi đâm. Còn Bùi Văn Linh bị tổn hại 75% sức khoẻ, Văn Đức tổn hại
15% sức khoẻ, Bùi Ngọc Đại bị tổn hại 5% sức khoẻ. Như vậy Thắng đã vi
phạm khoản 3 Điều 104 và điểm e khoản 1 Điều 93 Bộ Luật Hình Sự xử phạt 28
năm tù. Đấy là cái giá thích đáng phải trả cho phút giây nông nổi không kiềm
chế được mình, đây hoàn toàn do ý thức chủ quan của kẻ phạm tội coi thường
tính mạng và sức khoẻ của người khác.
Về đặc điểm nhân thân người phạm tội có nhiều trường hợp người phạm tội
có nhân thân tốt do không kìm chế được nóng giận nhất thời dẫn đến phạm tội.
Đây là điều đáng tiếc tuy nhiên cũng là tình tiết giảm nhẹ được xét đến khi
lượng hình. Còn có một số trường hợp kẻ phạm tội đã có tiền án tiền sự, đã từng

ra tù vào tội lại coi thường pháp luật, ý thức muốn làm kẻ đại ca trong thiên hạ.
Như trường hợp trong bản án số 42/2006/HSST bị cáo Nguyễn Văn Nam SN
1960 là người đã có tiền án tiền sự, năm 1999 bị TAND huyện Kỳ Sơn kết án 24
tháng tù vì tội trộm cắp tài sản. Năm 2002 xử phạt 4 năm tù vì tội tàng trữ trái
phép chất ma tuý. Nam được bà Vân thuê quản lý nhân công và giao công việc
cho số lao động làm thuê tại trang trại gia đình bà Vân. Nam là người trực tiếp
quản lý và bố trí công việc. Trưa ngày 2/10/2005 Nam giục mọi người đi làm thì
một thanh niên trong số lao động là anh Phạm Văn Trình nói nếu không nghỉ
trưa công việc vất vả không thể làm được và xin về quê. Nam liền tát vào mặt và
dùng chân đá vào bụng và lưng Trình. Trình bị đau van xin Nam thôi không
đánh. Hôm sau Nam xin bà Vân cho về quê, trên đường qua Tân Lạc do đau
bụng Trình phải vào trạm y tế huyện Tân Lạc khám và được chuyển bệnh viện
Hoà Bình cấp cứu vì thủng ruột non, tổn hại 35% sức khoẻ. Bị cáo có hiểu biết
luật pháp song bất chấp coi thường pháp luật gây nên sự bất bình trong nhân
dân. Bị cáo đã có 2 tiền án chưa được xoá nay tiếp tục phạm tội. Hành vi của bị
cáo có tính chất côn đồ và thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm, cần phải có
hình phạt nghiêm khắc cách ly bị cáo khỏi xã hội.
7

Các phương tiện và công cụ phạm tội rất đa dạng, chủ yếu là dao, mã tấu,
gậy gộc, cọc tre… là những đồ vật có thể gây sát thương mà kẻ phạm tội khi cố
ý gây thương tích thường sử dụng.
Điều đáng lưu ý là gần đây tham gia vào các vụ án gây thương tích là trẻ em,
người chưa thành niên có xu hướng gia tăng. Những vụ gây gổ, đánh nhau giữa
học sinh trường này để gây sự với học sinh trường khác ngay trước cổng trường
đã xảy ra nhiều. Có khi một xích mích nhỏ cũng dễ biến thành cuộc ẩu đả gây
hậu quả nghiêm trọng. Đã dẫn đến những cái chết thương tâm không đáng có,
thiệt hại về tính mạng và sức khoẻ mà được coi là quí hơn vàng. Ngoài ra thiệt
hại về tài sản cũng nhiều: Chi phí bồi thường về tính mạng và sức khoẻ, chi phí
bồi thường tổn hại về tinh thần cho gia đình người bị hại, chi phí thiệt hại về tài

sản…Những hậu quả không đáng có như thế nguyên rất đa dạng. Mặc dù các cơ
quan nhà nước có thẩm quyền đã và đang ra sức phòng chống loại tội phạm này
tuy nhiên số vụ án cố ý gây thương tích còn rất lớn.
III.Thực trạng và nguyên nhân của tội cố ý gây thương tích ở Hoà Bình:
1. Thực trạng:
Trong số các vụ án hình sự toàn ngành thụ lý thì tội phạm cố ý gây thương
tích chiếm tỷ lệ không nhỏ. Công tác xét xử loại tội phạm này góp phần làm dịu
bớt các xung đột, vướng mắc trong nhân dân vì đa phần loại tội này phát sinh do
những mâu thuẫn cá nhân không được giải quyết kịp thời, triệt để hay dùng các
chất kích thích như bia, rượu không làm chủ được bản thân dẫn đến phạm tội.
Năm 2005 toàn tỉnh có 50 vụ cố ý gây thương tích có 67 bị cáo chiếm 9.3 % số
lượng các vụ án hình sự toàn tỉnh, năm 2006 toàn tỉnh có 63 vụ án cố ý gây
thương tích có 78 bị cáo chiếm 9.7 % số lượng các vụ án hình sự, tăng 26% so
với năm 2005. Các vụ án cố ý gây thương tích và tổn hại sức khoẻ người khác
trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh và cố ý gây thương tích và tổn hại
cho sức khoẻ người khác do vượt quá giới hạn chính đáng chiếm số lượng rất ít.
Năm 2004 có 27 vụ án cố ý gây thương tích thì có 2 vụ vi phạm Điều 105 Cố ý
gây thương tích và tổn hại sức khoẻ người khác do trạng thái tinh thần bị kích
động mạnh, năm 2005 có 50 vụ án cố ý gây thương tích thì có 1 vụ cố ý gây
8