GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH tế LÀNG NGHỀ THEO HƯỚNG bền VỮNG TRÊN ĐỊA BẢN HUYỆN VĂN LÂM, TỈNH HƯNG YÊN

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI


ĐỖ THỊ DUNG


GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ LÀNG NGHỀ
THEO HƯỚNG BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN VĂN LÂM, TỈNH HƯNG YÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ


Chuyên ngành : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
Mã số : 60.31.10

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM VĂN HÙNG



HÀ NỘI - 2012

i
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được
sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn

gốc.

Tác giả luận văn


Đỗ Thị Dung












ii
LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này em xin cảm ơn sự dạy dỗ, động viên của
các thầy giáo, cô giáo Viện Đào tạo Sau đại học, Khoa Kinh tế và PTNT
trường Đại học Nông Nghiệp Hà Nội cùng toàn thể gia đình và bạn bè.
Em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy giáo, cô giáo trong
Bộ môn phân tích định lượng, đặc biệt là thầy Phạm Văn Hùng người trực tiếp
hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu đề tài này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Đảng ủy HĐND-UBND huyện Văn Lâm
cùng toàn thể bà con nhân dân trong làng nghề Tái chế nhựa – Minh Khai,
Chế biến gỗ - Lạc Đạo, Đúc Đồng – Lộng Thượng ở huyện Văn Lâm đã tạo

điều kiện cho tôi tiếp cận và thu thập những thông tin cần thiết để làm sáng tỏ
mục tiêu nghiên cứu của đề tài.
Tôi xin được cảm ơn tất cả bạn bè đã chia xẻ, động viên tôi trong suốt
quá trình học tập cũng như trong quá trình làm luận văn này.
Cuối cùng con muốn giành lời cảm ơn đặc biệt nhất đến với bố mẹ, anh
em và đặc biệt là ông xã đã giành tình yêu và nguồn động viên an ủi lớn nhất.
Hà Nội, ngày 20 tháng 8 năm 2012
Tác giả luận văn

Đỗ Thị Dung

iii
MỤC LỤC

Lời cam đoan
i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục chữ viết tắt vi
Danh mục bảng vii
1. MỞ ĐẦU 1
1.1

Tính cấp thiết của đề tài
1
1.2

Mục tiêu nghiên cứu
2
1.2.1

Mục tiêu chung
2
1.2.2

Mục tiêu cụ thể
3
1.3

Câu hỏi nghiên cứu
3
1.4

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3
1.4.1

Đối tượng nghiên cứu
3
1.4.2

Phạm vi nghiên cứu
4
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ LÀNG
NGHỀ THEO HƯỚNG BỀN VỮNG 5
2.1

Làng nghề và kinh tế làng nghề
5
2.1.1

Khái niệm về làng nghề
5
2.1.2

Quan niệm về kinh tế làng nghề và phát triển kinh tế làng nghề
6
2.2

Vai trò của phát triển kinh tế làng nghề
9
2.2.1

Vai trò đối với người lao động
9
2.2.2

Thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn
10
2.2.3

Gia tăng giá trị sản phẩm của địa phương
11
2.2.4

Ổn định kinh tế xã hội, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân
12
2.2.5

Bảo tồn và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam

12
2.2.6

Tạo điều kiện thúc đẩy xây dựng nông thôn Việt Nam mới hiện đại
13
2.3

Phát triển kinh tế làng nghề theo hướng bền vững
14

iv
2.3.1

Khái niệm
14
2.3.2

Tiêu chí đánh giá phát triển kinh tế làng nghề theo hướng bền vững.
18
2.3.3

Ý nghĩa của việc phát triển bền vững kinh tế làng nghề đối với sự phát triển
kinh tế - xã hội
24
2.3.4

Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế làng nghề theo hướng bền vững
25
2.4

Cơ sở thực tiễn
32
2.4.1

Chủ trương, Chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển các làng nghề
ở Việt Nam 32
2.4.2

Kinh nghiệm phát triển làng nghề từ các địa phương
35
3. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 40
3.1

Đặc điểm địa bàn huyện Văn Lâm
40
3.1.1

Đặc điểm tự nhiên của huyện Văn Lâm
40
3.1.2

Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện Văn Lâm
41
3.1.3

Thuận lợi và khó khăn
43
3.2

Phương pháp nghiên cứu

46
3.2.1

Phương pháp thu thập số liệu và thông tin
46
3.2.2

Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
47
3.2.3

Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
49
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 51
4.1

Tổng quan các làng nghề ở huyện Văn Lâm
51
4.1.1

Quá trình phát triển làng nghề ở huyện Văn Lâm
51
4.1.2

Tình hình chung về làng nghề ở huyện Văn Lâm
53
4.2

Thực trạng phát triển kinh tế làng nghề ở huyện Văn Lâm
55

4.2.1

Phát triển về quy mô
55
4.2.2 Thị trường sản phẩm của làng nghề 60
4.2.3

Kết quả và hiệu quả của kinh tế làng nghề
64
4.2.4

Thu nhập và việc làm của lao động làm nghề
68
4.2.5

Đóng góp của kinh tế làng nghề đối với sự phát triển kinh tế xã hội của huyện
74

v
4.2.6

Môi trường trong kinh tế làng nghề
75
4.3

Đánh giá sự phát triển kinh tế làng nghề trên địa bàn huyện Văn Lâm
78
4.3.1

Những thuận lợi và kết quả đạt được của làng nghề

78
4.3.2

Tồn tại chủ yếu
80
4.3.3

Nguyên nhân những tồn tại
82
4.4

Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững kinh tế làng
nghề ở huyện Văn Lâm
83
4.4.1

Quản lý nhà nước
83
4.4.2

Năng lực của các làng nghề
84
4.5

Giải pháp phát triển kinh tế làng nghề theo hướng bền vững ở huyện Văn Lâm
92
4.5.1

Quan điểm và phương hướng phát triển kinh tế làng nghề ở huyện Văn Lâm
theo hướng bền vững trong thời gian tới

92
4.5.2

Giải pháp phát triển kinh tế làng nghề theo hướng bền vững ở huyện Văn Lâm
95
5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 107
5.1

Kết luận
107
5.2

Kiến nghị
109
TÀI LIỆU THAM KHẢO 110
PHỤ LỤC 113


vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nghĩa
CIEM - Central Institute for Economic
Management
: Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế
trung ương
CNH – HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
CN – XD : Công nghiệp – xây dựng
CN - TTCN : Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp
CP : Cổ phần

CSSX : Cơ sở sản xuất
DNTN : Doanh nghiệp tư nhân
ĐVT : Đơn vị tính
GD : Giáo dục
GTSX : Giá trị sản xuất
HTX : Hợp tác xã
ILO - International Labour Organization : Tổ chức lao động Quốc tế
SIDA - Swedish International
Development Cooperation Agency
: Tổ chức hợp tác phát triển quốc tế
Thụy Điển
SP : Sản phẩm
SXKD : Sản xuất kinh doanh
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
THPT : Trung học phổ thông
TTCN : Tiểu thủ công nghiệp
UBND : Ủy ban Nhân dân


vii
DANH MỤC BẢNG

Số bảng Tên bảng Trang
3.1 Tình hình phát triển kinh tế của huyện Văn Lâm
42

4.1 Các làng nghề hiện nay của huyện Văn Lâm
51

4.2 Tình hình kinh tế làng nghề của huyện Văn Lâm

54

4.3 Số hộ sản xuất của làng nghề
55

4.4 Diện tích đất đai, nhà xưởng sản xuất
57

4.5 Số lượng sản phẩm sản xuất/hộ/năm
59

4.6 Thị trường tiêu thụ sản phẩm của làng nghề
61

4.7 Giá trị sản xuất của hộ làm nghề/năm
63

4.8 Kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh của hộ làm nghề
65

4.9 Hiệu quả sản xuất kinh doanh của hộ làm nghề 66
4.10 Thu nhập bình quân/lao động của làng nghề
68

4.11 Số hộ tham gia vào làm nghề
71

4.12 Tình hình lao động ở các hộ sản xuất làng nghề
72

4.13 Ước tính khối lượng phát sinh chất thải rắn/ngày
76

4.14 Kết quả kinh tế đạt được của huyện Văn Lâm
79

4.15 Nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất của làng nghề
85

4.16 Vốn sản xuất bình quân/hộ của làng nghề
87

4.17 Số lượng lao động của làng nghề
89





1
1. MỞ ĐẦU

1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế mới theo hướng CNH –
HĐH thì cơ cấu kinh tế nông thôn cũng đang có những bước tiến mạnh góp
phần quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của nước ta. Một trong
những nội dung trọng tâm của CNH – HĐH nông nghiệp, nông thôn là khôi
phục và phát triển các làng nghề. Sự phát triển các làng nghề ở nông thôn đã
góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập dân cư,
thúc đẩy sự phát triển kinh tế làng quê, thu hẹp khoảng cách đời sống giữa

thành thị và nông thôn, giữa nông nghiệp và công nghiệp, hạn chế di dân thúc
đẩy phát triển hạ tầng nông thôn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Mặt khác,
các sản phẩm của làng nghề không những đáp ứng nhu cầu thị trường trong
nước mà còn xuất khẩu thu ngoại tệ, góp phần thúc đẩy các ngành kinh tế khác
và tạo điều kiện thực hiện cơ giới hoá trong nông thôn.
Ngày nay, chính sách đổi mới kinh tế và mở cửa của nước ta đã tạo điều
kiện cho nhiều làng nghề được bảo tồn và phát triển, song song cũng có nhiều
làng nghề mới ra đời. Vì vậy, việc xây dựng giải pháp phát triển kinh tế làng
nghề theo hướng bền vững đặt ra nhiều vấn đề quan tâm cho các nhà nghiên cứu.
Những năm qua, hoạt động sản xuất của các làng nghề trên địa bàn huyện
Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ, đóng góp tích
cực vào sự nghiệp CNH – HĐH nông nghiệp, nông thôn. Ngoài việc tăng thu
nhập cho các hộ gia đình, các làng nghề còn tạo việc làm cho lao động tại địa
phương. Tuy nhiên, các làng nghề ở huyện Văn Lâm được đánh giá là không
nhiều, phát triển chậm, thậm chí bị mai một. Trong khi kinh tế thị trường phát
triển ngày càng mạnh mẽ, thị trường các sản phẩm làng nghề cạnh tranh ngày
càng khốc liệt đang là những thách thức to lớn cho làng nghề của huyện Văn Lâm.
Ban dang xem mot so trang mau. Vui long download file day du ve de xem!