sáng kiến kinh nghiệm GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG TINH THẦN ĐÓNG GÓP XÂY DỰNG QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC CHO HỌC SINH THÔNG QUA BÀI HỌC LỊCH SỬ

SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG
TINH THẦN ĐÓNG GÓP XÂY DỰNG QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC CHO
HỌC SINH THÔNG QUA BÀI HỌC LỊCH SỬ
1/ Đặt vấn đề
Dân tộc nào cũng có lòng yêu nước, đặc điểm lòng yêu nước của mỗi quốc gia
khác nhau, do điều kiện tự nhiên xã hội quy định và do cả bản chất con người của
từng nước. Dân tộc Việt Nam qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, truyền
thống yêu nước được thể hiện qua nhiều truyền thống tốt đẹp: truyền thống cần cù lao
động sản xuất, truyền thống nhân ái, truyền thống đấu tranh kiên cường, anh dũng sẵn
sàng hy sinh tất cả, đóng góp sức người sức của để xây dựng tổ quốc Trong sự
nghiệp dựng nước và giữ nước, chủ nghĩa yêu nước đã giữ vai trò to lớn, là sức mạnh
vô địch có ý nghĩa quyết định thắng lợi. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khái quát: “ Từ xưa
đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn
sóng vô cùng mạnh mẽ to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm
cả lũ bán nước và lũ cướp nước”. Bổn phận của người làm công tác lịch sử, như Hồ
Chí Minh nói: “ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý có khi được trưng bày
trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất dấu kín đáo
trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của kín đáo ấy đều
được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo,
làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành ”.
Đất nước ta đang ở thời kì hội nhập đổi mới, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước, phấn đấu đưa đất nước tiến lên bắt kịp bạn bè năm châu, khẳng định vị thế
của Việt Nam trên trường quốc tế, nên cần thiết phải giáo dục truyền thống yêu nước
dân tộc cho lớp trẻ, để giữ cho chúng ta đi đúng hướng̣̣̣̣̣ ̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣̣(định hướng xã hội chủ nghĩa )
hoà nhập chứ không hoà tan, phải bảo vệ, gìn giữ bản sắc dân tộc.
Đất nước đã hoà bình nhưng nguy cơ “ diễn biến hoà bình” của kẻ thù vẫn cần
cảnh giác. Các thế lực thù địch đang dùng mọi cách (sách báo, phim ảnh, văn hoá đồi
truỵ ) để xói mòn tinh thần dân tộc, nên việc giáo dục đạo đức cách mạng cho lớp
trẻ là rất quan trọng và cần thiết. Nghị quyết đại hội X của Đảng đã xác định nhiệm
vụ “ phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới” rất cần

sự chung tay góp sức của cả dân tộc. Là Giáo viên lịch sử, chúng ta có trách nhiệm
phải khơi dậy truyền thống yêu nước của người đi trước, giáo dục thế hệ trẻ để các em
hiểu, học tập và đóng góp sức mình xây dựng quê hương, đất nước trong thời hiện
đại
Giáo dục là một trong những diễn đàn tuyên truyền, giáo dục tốt nhất, nhất là
những minh chứng lịch sử có tính thuyết phục rất cao.Bằng các sự kiện lịch sử chân
thực, sinh động, lịch sử gợi dậy trong các em sự rung cảm mạnh mẽ về quá khứ, kích
thích suy nghĩ và hành động của các em về trách nhiệm đối với đất nước.Lịch sử giúp
các em nhận thức đúng về quá khứ, rút ra những bài học cho hiện tại và tương lai.
Lịch sử cũng góp phần giúp các em nhận thức đúng quan điểm đường lối của Đảng để
các em có một niềm tin vững chắc vào con đường xây dựng đất nước theo định hướng
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
1
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
XHCN mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn. Xuất phát từ yêu cầu đó, là một giáo
viên dạy bộ môn lịch sử ở bậc trung học cơ sở, tôi đã thường xuyên lồng ghép việc:
Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước thông
qua các giờ học lịch sử
2/ Cơ sở lí luận:
Lịch sử là quá khứ, học lịch sử sẽ giúp các em rút ra nhiều bài học kinh nghiệm
bổ ích cho hiện tại và tương lai. Không hiểu biết về quá khứ thì việc xây dựng hiện tại
thật khó biết bao, do đó “ lịch sử là bó đuốc soi đường đi tới tương lai” là “ triết lí của
việc noi gương”. Trong trang đầu tác phẩm “ lịch sử nước ta” Bác Hồ đã viết:
“Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà mới hay”
Trong di chúc người căn dặn: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách
mạng cho họ (thanh niên) đào tạo họ thành những người thừa kế, xây dựng chủ nghĩa
xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Người quan niệm đạo đức tạo ra sức mạnh, nhân tố
quyết định sự thắng lợi của mọi công việc. Người cho rằng có tài mà không có đức là
người vô dụng, nhưng có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Đức là gốc”

Trong các môn học, môn lịch sử có chức năng rất quan trọng và lợi thế nhất
trong giáo dục nhân cách, đạo đức, nhân sinh quan, thế giới quan, góp phần hình
thành những phẩm chất của con người Việt Nam. Bộ môn lịch sử giúp học sinh hiểu
quá khứ một cách sâu sắc, đối chiếu hiện tại với quá khứ, học sinh thấy được tính
đúng đắn, khoa học, thực tiễn khách quan về đường lối chính sách của Đảng. Tri thức
lịch sử là một phương tiện giáo dục tư tưởng cộng sản chủ nghĩa cho quần chúng rất
tốt. Nó giáo dục cho mọi người tin vào chính nghĩa, chân lý, tin vào thắng lợi tất yếu
của chủ nghĩa cộng sản, tin vào khả năng sáng tạo vô tận của quần chúng, nó tác dụng
rất tốt trong việc giáo dục lòng yêu nước, tinh thần quốc tế vô sản, lòng yêu quý lao
động Đại hội IX của Đảng chỉ rõ nhiệm vụ trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước: “khoa học xã hội và nhân văn hướng vào giải đáp các vấn đề lý luận và
thực tiễn, dự báo xu thế phát triển, cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định
đường lối, chủ truơng, chính sách phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng con người, phát
huy những di sản văn hoá dân tộc, sáng tạo những giá trị văn hoá mới của Việt Nam”.
Để hoàn thành mục tiêu của Đảng, nhà nước đề ra, nhà trường là nơi chịu trách nhiệm
chính cùng với các lưc lượng xã hội thực hiện nhiệm vụ và đào tạo thế hệ trẻ thông
qua các môn học. Môn lịch sử với chức năng và nhiệm vụ của mình phải góp phần
tích cực thực hiện nhiệm vụ này.
3/ Cơ sở thực tiễn
Thế hệ trẻ của nước ta ngày nay, ngày ngày được cắp sách đến trường trong
hoàn cảnh đất nước thống nhất, thanh bình, không có chiến tranh, kinh tế phát triển,
đời sống no đủ. Chính vì vậy các em chưa hiểu hết giá trị của những gì mà các em
đang được hưởng thụ, các em có thái độ thờ ơ, lãnh đạm với quá khứ, các em không
hiểu được rằng để có được cuộc sống thanh bình hạnh phúc như ngày hôm nay, đã có
biết bao mồ hôi xương máu của những người đi trước đổ xuống mảnh đất này. Thực
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
2
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
tế trong xã hội hiện nay, do tác động của môi trường xã hội, một bộ phận học sinh,
thanh thiếu niên đang bị suy thoái về đạo đức, sống không có lý tưởng, thiếu bản lĩnh

chính trị, rất bàng quan với sự phát triển đi lên của đất nước, không thấy được vai trò
vị trí của mỗi cá nhân trong dòng chảy lịch sử dân tộc. Khi có một sự việc, vấn đề xảy
ra trong xã hội thì không tự nhận định được vấn đề đó đúng hay sai, xử lí như thế
nào? dẫn đến những hành vi thiếu đạo đức đáng tiếc.
Chủ Tịch Hồ Chí Minh là biểu tượng cao đẹp nhất của dân tộc, là hiện thân của
đạo đức cách mạng Việt Nam, là tấm gương sáng cho cả dân tộc noi theo. Đảng và
nhà nước ta đã phát động trong toàn quốc cuộc vận động “ học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” được ngành giáo dục hưởng ứng tích cực, thực hiện có
hiệu quả thông qua nhiều hình thức, trong đó có vai trò tích cực của Giáo viên lịch sử.
Cuộc vận động này có tạo ra những chuyển biến nhất định trong đội ngũ cán bộ, Giáo
viên, công nhân viên nhưng đối với học sinh, các em chỉ mới làm theo phong trào,
chưa có một sự nhận thức thật sự sâu sắc để rồi áp dụng vào cuộc sống thực của mình.
Việc nhận thức về đạo đức cách mạng của học sinh THCS còn rất mơ hồ, chưa thấy
được bản chất, ý nghĩa của vấn đề, nên vai trò của Giáo viên lịch sử là hết sức quan
trọng, trong bài nói chuyện ở trường cấp III Quảng An đồng chí Lê Duẫn đã nói: “dạy
sử, dạy văn là phải khơi động được lòng tự hào của dân tộc Việt Nam, của con người
Việt Nam, làm cho học sinh hiểu được truyền thống, ý chí tự lập, tự cường của dân
tộc, là phải khắc vào trí nhớ của học sinh những tình cảm cách mạng, ý chí dời non
lấp biển và những thành tựu huy hoàng của nhân dân ta trong lao đông sản xuất, trong
sự nghiệp xây dựng tự do,độc lập của mình ” Trong giờ văn, giờ sử, giáo viên cũng
đã nói nhiều về truyền thống đạo đức cách mạng của dân tộc nhưng còn nặng về lí
thuyết, chưa có liên hệ lồng ghép với thực tế để giáo dục các em. Là Giáo viên lịch sử
thông qua những bài giảng của mình tôi luôn cố gắng giáo dục đạo đức cách mạng
cho các em. Nhưng điều này còn gặp nhiều khó khăn, thực tại ở các trưòng THCS các
em rất lười học bộ môn lịch sử( nhất là học sinh miền núi nơi tôi đang giảng dạy),
không yêu thích bộ môn này. Nguyên nhân có nhiều yếu tố tác động: sự mất cân đối
trong sự phân bố nội dung bài học với tiết học, ở một số tiết nội dung quá tải đối với
các em, dẫn đến mệt mỏi, chán nản và sợ bộ môn lịch sử. Một số Giáo viên chưa kịp
thời đổi mới phương pháp, khả năng sư phạm có hạn đã biến giờ lịch sử thành giờ
thông báo, liệt kê các con số, các sự kiện lịch sử Đa số Giáo viên cũng đã chú ý giáo

dục lòng yêu nước cho các em, nhưng chỉ chú trọng lòng yêu nước qua kháng chiến
chống ngoại xâm mà còn xem nhẹ những lĩnh vực khác: lao động sản xuất, sự hy sinh
tất cả cho tổ quốc, lòng nhân ái, sự sáng tạo trong văn hoá nghệ thuật Do cơ sở vật
chất còn nhiều thiếu thốn chưa có phòng bộ môn nên việc dạy diễn biến bằng sa bàn,
mô hình khó thực hiện được, các đoạn phim tư liệu hết sức có giá trị cho lịch sử chưa
đến được với các em, chưa thực hiện được các tiết dạy ở viện bảo tàng, khu di
tích Tâm lý của phụ huynh và học sinh còn xem nhẹ các môn xã hội mà chỉ chú ý
các môn tự nhiên.
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
3
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
Từ yêu cầu của đất nước, quê hương, cần sự nhận thức đóng góp của tất cả các
tầng lớp trong công cuộc xây dựng đất nước. Xuất phát từ thực tế trên, tôi đã khắc
phục khó khăn, thường xuyên kết hợp giáo dục với giáo dưỡng, lồng ghép nội dung
giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước vào
trong các bài giảng lịch sử để học sinh học tập noi theo. Một mặt nó góp phần giáo
dục tư tưởng, tình cảm đạo đức, hình thành nhân cách cho các em đúng với mục tiêu
giáo dục của nhà trường.
4/ Nội dung
4.1 Nội dung đạo đức cách mạng cần giáo dục cho học sinh
Đạo đức cách mạng là truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam, được hình
thành và phát triển qua quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước
Đạo đức cách mạng là: Lòng yêu nước, tinh thần hy sinh tự nguyện đóng góp vì lợi
ích dân tộc, nghị lực vượt qua khó khăn, gian khổ, tin vào tương lai cách mạng của
dân tộc
Đạo đức cách mạng được thể hiện qua những tấm gương về sự hy sinh đóng
góp cho tổ quốc qua các thời kì lịch sử: Bà Trưng, bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi,
Quang Trung, Kim Đồng, Võ Thị Sáu, Anh Trỗi, Anh Trương Đình Nam Các chiến
sĩ ngoài mặt trận: cái đói, cái khát, cái chết không quật ngã được họ, họ vẫn kiên trì
bám giặc, chiến đấu anh dũng, giành thắng lợi vẻ vang. Quần chúng ở hậu phương: hy

sinh của cải cho kháng chiến, nhịn ăn, nhịn mặc để ủng hộ kháng chiến, tham gia
thanh niên xung phong thông đường cho xe ta ra trận, vận chuyển hàng hoá, đạn dược
lên chiến trường hi sinh cả tuổi thanh xuân của mình, khuyên chồng con đi tòng
quân, đem vàng góp vào quỹ của chính phủ, là sự cần cù lao động, sáng tạo văn học
nghệ thuật để đấu tranh với địch, về sự bền bỉ đấu tranh để bảo vệ nền văn hoá dân
tộc
Nội dung đạo đức cách mạng cần tập trung giáo dục cho học sinh thông qua các
giờ học lịch sử là lòng yêu nước, tinh thần hi sinh đóng góp to lớn của nhân dân qua
các thời kì của đất nước.
4.2 Nội dung chương trình giảng dạy lịch sử có thể lồng g h ép giáo dục đạo
đức cách mạng cho học sinh
Đạo đức cách mạng được hình thành qua một thời gian lâu dài của quá trình
đấu tranh dựng nước và giữ nước. Việc giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh
cũng phải bắt đầu bằng những câu chuyện kể lịch sử đơn giản từ thời tiểu học như:
chuyện kể về cuộc đời Bác Hồ, về những tấm gương anh hùng: Kim Đồng, Võ Thị
Sáu, Lê Văn Tám, Trần Quốc Toản
Ở bậc trung học cơ sở, trong hầu hết các bài lịch sử dân tộc, giáo viên đều có
thể khai thác, lồng ghép việc giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh. Bằng các sự
kiện lịch sử chân thực, sinh động, những tấm gương anh dũng tuyệt vời của các anh
hùng qua các giai đoạn lịch sử, những trận đánh quyết tử, những chiến thắng vẻ vang,
những đóng góp vật chất lẫn tinh thần của những người đi trước để khơi dậy trong các
em sự rung cảm mạnh mẽ về quá khứ, từ đó các em hiểu được rằng, để có được cuộc
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
4
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
sống thanh bình, hạnh phúc như ngày hôm nay, đã có biết bao người ngã xuống trên
mảnh đất này, giành giật từng tấc đất cho quê hương.
Giáo viên có thể phân thành các loại bài lịch sử góp phần giáo dục truyền thống đạo
đức cách mạng cho học sinh theo các chủ đề để thuận lợi cho việc chọn nội dung,
phương pháp thực hiện mục đích giáo dưỡng:

-Loại bài về đấu tranh chống xâm lược
-Loại bài về lao động sản xuất, sáng tạo văn học, nghệ thuật đấu tranh ách thống trị
của bọn đô hộ trong các lĩnh vực KT-VH-XH
-Lịch sử địa phương
4.2/1-Loại bài về đấu tranh chống xâm lược
*Lịch sử lớp 6
Bài 1 7,18 : Cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng ̣
Nội dung đạo đức cách mạng cần được giáo dục cho học sinh là: Lòng yêu nước, ý
chí kiên quyết đấu tranh, tinh thần hy sinh anh dũng của hai bà và sự tham gia đóng
góp to lớn của các tầng lớp nhân dân
Bài 20: Từ sau Trưng vương đến trước Lí Nam Đế (giữa thế kỉ I-giữa thế kỉ VI )
Nội dung cần giáo dục cho học sinh là: Ý chí không chịu khuất phục kẻ thù và tinh
thần chiến đấu , hi sinh dũng cảm của bà Triệu
Bài 21: Khởi nghĩa Lí Bí - Nước Vạn Xuân ̣ (542 – 602)
Nội dung cần giáo dục cho học sinh: Ý chí quật cường, kiên quyết đấu tranh chống
ngoại xâm của dân tộc
Bài 23: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong các thế kỉ VII – IX
Nội dung cần giáo dục cho học sinh: tinh thần chiến đấu bền bỉ, quên mình vì độc lập
của tổ quốc
Bài 27: Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Nội dung cần giáo dục học sinh: thông qua trận thuỷ chiến đầu tiên, vĩ đại trong lịch
sử dân tộc truyền cho các em ý chí quật cường, tự hào của dân tộc
*Lịch sử lớp ̃7
Bài 11: Cuộc kháng chiến chống xâm lược Tống (1075 – 1077)
Nội dung cần giáo dục học sinh: tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc
Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên(TK XIII)
Nội dung đạo đức cách mạng cần được giáo dục cho học sinh là: Tinh thần yêu nước,
chiến đấu hy sinh anh dũng của tướng sĩ Đại Việt dưới thời Trần, sự đóng góp hy sinh
to lớn của các tầng lớp nhân dân
Bài 1 9 : Khởi nghĩa Lam sơn (1414 – 1427)

Nội dung cần giáo dục học sinh: Lòng yêu nước, tinh thần vượt gian khổ, chiến đấu hi
sinh anh dũng để bảo vệ độc lập, lãnh thổ
Bài 25 : Phong trào Tây Sơn
Nội dung cần giáo dục cho học sinh: tinh thần đấu tranh chống áp bức, sự dũng trí của
Nguyễn Huệ, biết ơn Quang Trung
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
5
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
*Lịch sử lớp ̃8: Giai đoạn lịch sử: cuộc kháng chiến chống thực dân pháp từ
năm 1858 đến cuối thế kỉ XIX
Nội dung giáo dục cho học sinh: tinh thần yêu nước, bất khuất chống kẻ thù
dân tộc bảo vệ tổ quốc của cha ông. Từ đó các em nhận thức được giá trị của cuộc
sống bình yên hôm nay. Giáo dục các em lòng biết ơn, khâm phục đối với cha ông,
những người không quản ngại hi sinh, kiên cường, bất khuất đấu tranh chống xâm
lược, bảo vệ độc lập tự do cho tổ quốc, họ là những tấm gương sáng để các em noi
theo
*Lịch sử lớp 9
-Bài 24: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân
( 1945-1946 )
Nội dung đạo đức cách mạng cần nhấn mạnh giáo dục các em ở bài này là tinh
thần yêu nước, tinh thần cách mạng, sự hy sinh về vật chất, đóng góp xây dựng quê
hương đất nước
Bài 25: Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp
( 1946-1950 )
Nội dung đạo đức cách mạng cần lồng ghép giáo dục học sinh trong bài này là:
Tinh thần yêu nước, tinh thần chiến đấu anh dũng, tinh thần hy sinh về vật chất của
nhân dân đóng góp vào cuộc kháng chiến để đi đến thắng lợi
-Bài 27: Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân pháp xâm lược kết thúc
( 1953-1954 )
Nội dung đạo đức cách mạng cần giáo dục các em: Lòng yêu nước, tinh thần

chiến đấu ngoan cường dũng cảm của bộ đội, tinh thần khắc phục khó khăn, vượt qua
mọi gian khổ, sự đóng góp to lớn của mọi tầng lớp nhân dân, đặt lợi ích của cách
mạng, của dân tộc lên trên hết
-Bài 29: Cả nước trực tiếp chiến đấu chống Mĩ cứu nước( 1965-1973 )
Nội dung đạo đức cách mạng cần lồng ghép giáo dục các em: Lòng yêu nước,
tinh thần tự nguyện, tự giác đóng góp sức người, sức của to lớn của nhân dân cả nước
cho cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
4.2/2-Loại bài về lao động sản xuất, sáng tạo văn học, nghệ thuật, đấu tranh
chống ách thống trị của bọn đô hộ trong các lĩnh vực kinh tế-văn hoá-xã hội
Ở phần cơ sở thực tiễn tôi có nêu hạn chế của các giáo viên lịch sử trong việc giáo
dục truyền thống yêu nước cho học sinh , chỉ mới chú trọng ở các loại bài đấu tranh
chống ngoại xâm, chưa quan tâm tới các lĩnh vực khác. Truyền thống yêu nước của
con người Việt Nam không chỉ thể hiện qua tinh thần đấu tranh chống ngoại xâm mà
còn được thể hiện qua truyền thống cần cù lao động sản xuất, sáng tạo trong lĩnh vực
văn học nghệ thuật, đấu tranh chống bọn đô hộ gìn giữ bản sắc dân tộc. Giáo viên
chọn những bài có thể lồng ghép giáo dục tinh thần cần cù lao động, sáng tạo văn học
nghệ thuật, bền bỉ đấu tranh, duy trì sự phát triển kinh tế của đất nước, giữ gìn nền
văn hoá dân tộc qua từng giai đoạn thăng trầm của đất nước
*Lịch sử lớp 6
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
6
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
Bài 1 9 : Từ sau Trưng vương đến trước Lí Nam Đế (giữa thế kỉ I-giữa thế kỉ VI)
Nội dung cần giáo dục cho học sinh: mặc dù bị kìm hãm, bị bóc lột tàn bạo nhưng
nhân dân ta vẫn bền bỉ, kiên trì đẩy mạnh sản xuất vì thế đã tạo ra sự phát triển về mọi
mặt trong nông nghiệp
Bài 20: Từ sau Trưng vương đến trước Lí Nam Đế (giữa thế kỉ I-giữa thế kỉ VI )
Nội dung cần lồng ghép giáo dục học sinh: với chính sách nô dịch về văn hoá hết sức
hiểm độc của bọn phong kiến phương Bắc, tổ tiên ta đã kiên trì đấu tranh bảo vệ
phong tục tập quán, văn hoá của người Việt

*Lịch sử lớp 7
Bài 23 : Kinh tế - văn hoá thế kỉ XVI – XVIII
Nội dung cần giáo dục cho học sinh: tinh thần cần cù, sáng tạo trong lao động của
người nông dân, thợ thủ công Việt Nam. Sáng tạo về văn hoá: văn học chữ Nôm.
Nhân dân vẫn duy trì và phát triển nếp sống văn hoá truyền thống.
4.2/3-Các tiết lịch sử địa phương
Lịch sử địa phương là một bộ phận của lịch sử dân tộc, nó gần giũi với học sinh nơi
các em đang sinh sống. Những địa danh, sự kiện, nhân vật lịch sử trong bài lịch sử
địa phương mà các em đang học đều quá đỗi quen thuộc. Nên tư liệu lịch sử địa
phương có tính thuyết phục, tạo niềm tin đối với học sinh rất tốt.Nếu giáo viên lịch sử
dạy tốt các tiết lịch sử địa phương thì sẽ giáo dục lòng tự hào về quê hương, các em
càng cảm thấy yêu quê hương mình hơn, sẽ tích cực đóng góp để xây dựng quê hương
ngày càng giàu đẹp
Đối với giáo viên lịch sử ở Đại Lộc, ngoài việc dạy lịch sử chung của Đại Lộc thì giáo
viên dạy ở địa bàn xã nào thì sẽ liên hệ về lịch sử của xã đó để giáo dục truyền thống
yêu nước đấu tranh cách mạng cho các em.Bản thân tôi thì tôi chọn những nội dung
sau để lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho các em
-Bài: Phong trào chống thuế ở huyện Đại Lộc 1908
Bài này giáo viên cung cấp những nhân vật, sự kiện cụ thể cho học sinh thấy năm
1908 phong trào chống thuế nổ ra đầu tiên tại Đại Lộc, sau đó lan rộng ra Quảng Nam
rồi khắp miền Trung, tạo ra một làn sóng đấu tranh chống thuế ồ ạt làm rung chuyển
bộ máy thống trị của thực dân phong kiến. Khi được nghe về những điều này các em
cảm thấy rất tự hào về quê hương Đại Lộc
-Bài: Cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của nhân dân Đại Lộc( 1954–1975 )
Bài này học sinh sẽ tìm hiểu về cuộc đấu tranh của nhân dân huyện nhà chống các
kiểu chiến tranh thực dân mới của Mĩ-Diệm, góp phần cùng cả nước hoàn thành giải
phóng miền Nam. Học sinh thấy được tinh thần tham gia chiến đấu rất tích cực và anh
dũng của nhân dân Đại Lộc. Phần này giáo viên sẽ khai thác những sự kiện, nhân vật
lịch sử của xã nơi các em đang học để lồng ghép giáo dục truyền thống yêu nước cho
các em: +Trận đánh đồn Thượng Đức( Đại Lãnh)

Giáo viên sẽ trình bày diễn biến trận đánh ác liệt vào tháng 8/1974 này, nêu những
nhân vật thực tế của địa phương đã góp phần làm nên chiến thắng Thượng Đức như:
Chị Cúc (người ở Đại Lãnh, hiện nay còn sống) là người dẫn đường cho bộ đội vào
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
7
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
đánh đồn, ông Lương An, Ngô Quý (ở Đại Lãnh) cũng tham gia vẽ bản đồ đồn
Thượng Đức cho bộ đội đánh
+Sự hy sinh hết sức dũng cảm của anh Trương Đình Nam
4.3 Phương pháp tổ chức hoạt động để lồng ghép nội dung lịch sử có tính
giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh
Giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh là một hoạt động giáo dục có ý nghĩa
thiết thực, mang tính nhạy cảm, nặng về nhận thức tình cảm và cần tính thuyết phục
cao.Việc làm này không phải ngày một ngày hai, một tiết học, một bài học mà nó
phải được giáo viên lồng ghép thường xuyên vào bài học để giáo dục các em
Việc giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh còn phụ thuộc vào thái độ, tư
cách, phẩm chất đạo đức của người giáo viên lịch sử. Người giáo viên lịch sử không
chỉ truyền thụ kiến thức cho các em mà bản thân mình phải rung cảm thực sự với
những tấm gương anh dũng, những đóng góp to lớn của những người đi trước. Giáo
viên lịch sử phải nhập thân với quá khứ, phải có lập trường kiên định, phải nhiệt tình,
tích cực trong các hoạt động mà chính mắt các em học sinh thấy được ví dụ: đoàn, đội
trường THCSQT nhận chăm sóc nhà tưởng niệm của xã Đại Hưng, giáo viên chúng
tôi cũng thường xuyên cùng các em tham gia viếng hương vào những ngày lễ, tết, làm
vệ sinh Vào ngày 27/7 tôi cũng hay cùng các em tham gia thăm các gia đình thương
binh liệt sĩ, mẹ Việt Nam anh hùng, cùng nhà trường phát động, tham gia kể chuyện
và học tập làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ, tham gia cùng các em trồng cây
tạo môi trường xanh ở trường Sẽ không có tác dụng giáo dục học sinh nếu lời giảng
của thầy trên lớp không phù hợp hoặc trái ngược với lời nói và hành động trong cuộc
sống hàng ngày của thầy. Việc làm cho kiến thức lịch sử trở thành niềm tin trước hết
phụ thuộc vào tính chất giao tiếp giữa giáo viên và học sinh về mặt tinh thần, phụ

thuộc vào phẩm chất của người làm công tác giáo dục.
Giáo viên lịch sử phải biết xác định được những bài có thể lồng ghép giáo dục
đạo đức cách mạng cho các em, kết hợp một cách sáng tạo các phương pháp đặc trưng
của bộ môn lịch sử như: lời nói sinh động, các hình ảnh trực quan, các đoạn tư liệu
minh hoạ có tính thực tế cao, có ý nghĩa giáo dục đạo đức cách mạng, xây dựng hệ
thống câu hỏi nhận thức và liên hệ bản thân của các em
Ví dụ về một số bài tôi đã thực hiện lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho
học sinh qua tiết dạy.
4.3/1-Loại bài về đấu tranh chống xâm lược
*Lịch sử lớp 8: Giai đoạn từ 1858 đến cuối thế kỉ XIX
Nội dung cần khai thác để giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh là: thái độ, tinh
thần kháng chiến của nhân dân ta : anh dũng, bền bỉ, bất khuất, kiên cường
Khi dạy các bài lịch sử trong giai đoạn này, bằng ngôn ngữ truyền cảm, đồ dùng trực
quan, những đoạn tư liệu giáo viên sẽ dẫn dắt học sinh trở về quá khứ lịch sử, tạo
biểu tượng về nhân vật sự kiện lịch sử giúp các em tìm tòi, suy nghĩ, rút ra kết luận về
bản chất sự kiện, rút ra quy luật của quá trình phát triển lịch sử
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
8
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
Khi dạy những bài lịch sử trong giai đoạn này, tôi đã khai thác những sự kiện sau:
+Khởi nghĩa Trương Định: ông không hạ vũ khí theo lệnh của triều đình mà hoạt
động ngày càng mạnh, nghĩa quân ngày càng đông. Trong chiến đấu ông bị thương
nặng, ông đã rút gươm tự sát để bảo toàn khí tiết(20/8/1864). Mặc dù bị tổn thất cuộc
kháng chiến của nhân dân vẫn tiếp tục.
+Pháp đánh thành Hà Nội(20/11/1873) : nhân dân anh dũng đứng lên kháng chiến.
Đêm đêm, các toán nghĩa binh bí mật vào thành phố, quấy rối địch. Kho đạn của
chúng ở phía bờ sông bị đốt cháy. Một đội nghĩa binh của viên Chưởng cơ, chặn đánh
địch quyết liệt ở cửa ô Thanh Hà. Họ đã hi sinh đến người cuối cùng.
+Hoặc nói về tinh thần yêu nước bất khuất của: Nguyễn Hữu Huân, hai lần bị giặc
bắt, được thả ra vẫn tích cực chống Pháp , khi bị đưa ra hành hình ông vẫn ung dung

làm thơ. Nguyễn Trung Trực bị giặc bắt đem ra chém ông đã nói “Bao giờ người Tây
nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”
Với những sự kiện, nhân vật lịch sử trên đã tạo biểu tượng rõ ràng về quá trình thực
dân Pháp xâm lược nước ta và phong trào yêu nước chống thực dân Pháp của cha ông
vô cùng kiên cường bất khuất, đầy mưu trí dũng cảm, từ đó càng làm rõ thêm tinh
thần yêu nước, quyết tâm bảo vệ tổ quốc mỗi khi đất nước có giặc ngoại xâm, tinh
thần ấy lại bùng lên mạnh mẽ, sục sôi. Những nhân vật lịch sử đó xứng đáng là tấm
gương sáng về sự hy sinh quên mình vì độc lập tự do của tổ quốc đáng để cho thế hệ
sau học tập và noi theo.Khi được cung cấp những kiến thức lịch sử ở giai đoạn này
các em sẽ rút ra được những nhận xét của mình về tinh thần yêu nước bất khuất,
chống kẻ thù xâm lược, bảo vệ tổ quốc của cha ông, Từ đó các em nhận thức rõ được
giá trị cuộc sống yên bình hôm nay là nhờ tinh thần yêu nước bảo vệ tổ quốc.Các em
sẽ biết ơn, khâm phục đối với cha ông những người đã dùng xương máu của mình đổi
lấy độc lập tự do hôm nay. Các em càng yêu quý cái mình đang có, yêu quê hương đất
nước mình hơn.
*Lịch sử 8-bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm
cuối thế kỉ XIX
Nội dung đạo đức cách mạng cần giáo dục học sinh: Tinh thần yêu nước
thương dân, ý chí nghị lực vượt qua khó khăn gian khổ, chấp nhận mọi nguy hiểm,
quyết tâm chống quân xâm lược giành độc lập tự do cho dân tộc.
Trong quá trình soạn giảng giáo viên cần xác định nội dung cần giáo dục các em
trong bài này là tấm gương, hành động yêu nước của hai nhân vật: Tôn Thất Thuyết
và vua Hàm Nghi
Trước hết giáo viên tổ chức hoạt động dạy học dạy học theo hướng phát huy tính tích
cực, chủ động của học sinh để các em nắm bắt được kiến thức cơ bản của bài
Trong quá trình chuyển tải kiến thức, giáo viên lồng ghép phần kiến thức có tính giáo
dục đạo đức cách mạng. Sau khi cho học sinh tìm hiểu về cuộc phản công của phái
chủ chiến ở kinh thành Huế, giáo viên đặt câu hỏi nhận thức:-Em có nhận xét như thế
nào về hành động của Tôn Thất Thuyết và phe chủ chiến? học sinh sẽ nhận thức đây
là hành động mang tính tự vệ, là hành động chính nghĩa.

Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
9
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
Khi học sinh tìm hiểu về phong trào cần vương, giáo viên lồng ghép giáo dục đạo đức
cách mạng bằng các câu hỏi nhận thức và liên hệ:-Hành đông của TTThuyết và vua
Hàm Nghi là hành động yêu nước được đánh giá cao, vì sao ? sau khi học sinh đưa ra
ý kiến nhận thức của mình, giáo viên khẳng định: bởi vì hành động của hai ông là
hành động vì quyền lợi dân tộc, từ bỏ vinh hoa, phú quý, ngai vàng, chấp nhận mọi
gian khổ để lãnh đạo nhân dân kháng chiến cứu nước – giáo viên bình: một ông vua
không có ngai vàng, không có vương quốc. Qua câu hỏi nhận thức, lời nói sinh động
của giáo viên đã giáo dục học sinh về lòng yêu nước, tinh thần vượt khó, sự hy sinh
cao cả, tất cả vì tổ quốc vì nhân dân, từ nhận thức này giúp các em có suy nghĩ về
trách nhiệm của mình đối với đất nước.
Lịch sử 9-bài 24: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ
nhân dân( 1945-1946 )
Nội dung đạo đức cách mạng cần giáo dục cho các em: Tinh thần yêu nước,
tinh thần cách mạng, sự hy sinh về của cải, vật chất, đóng góp to lớn để xây dựng đất
nước sau ngày độc lập
Giáo viên tổ chức hoạt động dạy học cung cấp những kiến thức cơ bản của bài. Trong
quá trình chuyển tải kiến thức giáo viên lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng thông
qua kiến thức lịch sử: Sau cách mạng tháng Tám, nước ta đứng trước vô vàn khó
khăn: giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm và khó khăn về tài chính, tình hình nước ta
lúc đó như “ngàn cân treo sợi tóc” tưởng chừng không vượt qua nổi. Nhân dân cả
nước đã đồng tâm hiệp lực vượt qua khó khăn với các phong trào: “ngày Đồng tâm”,
“hũ gạo tiết kiệm”, “tuần lễ vàng”. Giáo viên có thể cung cấp cho các em một số
thông tin: có cụ bà tặng cả đôi khuyên vàng sắm từ hồi con gái. Có bà cụ 80 tuổi
mang tới một gói lụa điều bên trong là nén vàng gia bảo nặng hơn 17 lạng. Có gia
đình quyên góp toàn bộ tư trang của những người trong nhà. Chỉ trong một thời gian
ngắn, đồng bào đã góp được 20 triệu đồng bạc và 370 kg vàng. Giáo viên liên hệ: Ở
địa phương Đại Lộc, nhân dân cũng tham gia rất tự nguyện, tích cực vào phong trào

“tuần lễ vàng”, “tuần lẽ đồng”, nhiều gia đình tộc họ ủng hộ cả thau, nồi và nồi hương
cúng bằng đồng. Nhiều mẹ, nhiều chị đã hiến cả tư trang như: vàng, nhẫn, hoa tai vừa
mới được tặng trong đám cưới, tiêu biểu như bà Mai Thị Khôi ở thôn Quảng Đại( Đại
Cường) đã quyên góp một trái cau bằng vàng nặng hơn một lượng, bà Phó Quán ở
Hoá Đại( Đại An ) ủng hộ một kiềng bằng vàng kết quả: qua một tuần cả huyện đã
góp được 2,2 kg vàng và 1,5 tấn đồng.Chính nhờ sự đóng góp to lớn này mà đất nước
vượt qua được thời kì khó khăn. Khi được cung cấp những thông tin này từ các em có
nhiều sự tiếp nhận khác nhau nhưng đa số các em đều tỏ vẻ thán phục.
Giáo viên nêu yêu cầu nhận thức cho học sinh: Em có nhận xét gì về những đóng góp
của nhân dân trong hoàn cảnh đất nước lúc bấy giờ ? học sinh sẽ nêu những suy nghĩ,
nhận thức của mình, giáo viên củng cố kết luận ý kiến: sự tự nguyện đóng góp rất ro
lớn, thể hiện tinh thần yêu nước cao cả.Giáo viên bình tiếp: trong điều kiện cuộc sống
khó khăn, họ đã đóng góp rất to lớn để xây dựng quê hương đất nước thật đáng khâm
phục, đáng học tập.
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
10
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
Giáo viên nêu yêu cầu liên hệ: Ở địa phương, gia đình, bản thân em đã có những đóng
góp gì để xây dựng quê hương, đất nước thêm giàu đẹp ? Học sinh sẽ nêu ý kiến nhận
thức của mình.Giáo viên liên hệ thực tế, giáo dục ý thức đóng góp xây dựng quê
hương, đất nước cho các em.Các em còn nhỏ sẽ đóng góp sức mình bằng cách thực
hiện kế hoạch nhỏ theo phát động phong trào đội như: gom giấy vụn, nuôi gà cùng
chung sức thực hiện các công trình đội góp phần làm cho ngôi trường của các em đẹp
hơn, hơn thế nữa các em hãy học thật giỏi để trở thành nhữnh nhà khoa học góp phần
xây dựng đất nước trong thời kì mới. Những hoạt động liên hệ, giáo dục đạo đức
trong giảng dạy lịch sử như thế này nó đã tác động đến nhận thức của các em rất
nhiều, từ đó giúp các em có suy nghĩ về trách nhiệm của mình đối với nơi mình đang
sinh sống, với đất nước.
Lịch sử 9-bài 27 : Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân pháp xâm
lược kết thúc ( 1953-1954 )

Trong bài này giáo viên cần lồng ghép, giáo dục các em: Lòng yêu nước, tinh
thần chiến đấu hy sinh dũng cảm của bộ đội, tinh thần khắc phục khó khăn vượt qua
gian khổ, sự đóng góp to lớn của mọi tầng lớp nhân dân trong cuộc chiến chống thực
dân Pháp
Giáo viên cung cấp cho các em những hình ảnh: thanh niên xung phong mở
đường vào trận địa, những đoàn dân công tải đạn, gánh luơng thực ra chiến trường, bộ
đội kéo pháo, xe đạp thồ chở hàng cho bộ đội những đoạn phim tài liệu về Điện Biên
Phủ, cung cấp những thông tin về tinh thần chiến đấu dũng cảm quyết liệt của bộ đội
ở trận Điện Biên Phủ như Phan Đình Giót, Bế Văn Đàn, Tô Vĩnh Diện bằng những
lời nói sinh động giáo viên nói về những chiếc xe đạp thồ chở tới 325 kg trên đường
núi, sự vất vả, vượt khó của bộ đội trong việc xây dựng hệ thống giao thông hào
quanh cứ điểm Điện Biên Phủ, việc kéo pháo vào trận địa vất vả như thế nào, có chiến
sĩ đã quên cả thân mình để cứu pháo giáo viên có thể mượn lời thơ của Tố Hữu
trong bài “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên” để nói lên tinh thần bất tử này
Những hình ảnh, sự kiện lịch sử chân thực, sinh động , những tấm gương đóng
góp, hy sinh anh dũng tuyệt vời này sẽ tác động mạnh đến tư tưởng, tình cảm, suy
nghĩ của các em, tạo cho các em cách nhìn nhận đúng đắn toàn diện về quá khứ, về
các giai đoạn lịch sử của dân tộc và hiểu được giá trị của hiện tại mình đang có, từ có
sẽ có suy nghĩ về trách nhiệm của mình đối với đất nước.
Lịch sử 9-bài 29: Cả nước trực tiếp chiến đấu chống Mĩ cứu nước
( 1965-1973 )
Nội dung đạo đức cách mạng cần giáo dục cho các em: Lòng yêu nước, tinh
thần hy sinh, tự nguyện, tự giác đóng góp sức người, sức của to lớn của nhân dân cả
nước cho cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
Giáo viên tổ chức hoạt động dạy học để học sinh nắm được kiến thức cơ bản theo yêu
cầu của bài. Giáo viên chọn thông tin, tư liệu, hình ảnh để phục vụ cho mục đích giáo
dục đạo đức cách mạng: Nhân dân miền Bắc đã vì miền Nam ruột thịt “mỗi người làm
việc bằng hai” “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Thanh niên,
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
11

SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
học sinh miền Bắc dùng máu của mình viết những lá đơn tình nguyện vào Nam chiến
đấu, bỏ dở cả sự nghiệp của mình. Thanh niên xung phong bỏ quên cả tuổi thanh xuân
của mình ở rừng Trường sơn vì sự nghiệp chống Mĩ cứu nước .
Anh Nguyễn Văn Thạc, bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm và sự hy sinh thầm lặng của 10
cô gái ngã ba Đồng Lộc là những tấm gương sáng để các em noi theo.Từ năm
1965-1968 miền Bắc đã đưa 300.000 cán bộ, bộ đội vào Nam chiến đấu, xây dựng
kinh tế, văn hoá, gởi vào Nam hàng chục tấn vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng,
xăng dầu, lương thực, thực phẩm, thuốc men và nhiều vật dụng khác
Sau khi đã cung cấp các hình ảnh, tư liệu cho học sinh, giáo viên nêu yêu cầu
nhận thức cho học sinh: Em có suy nghĩ gì về những việc làm của nhân dân miền Bắc
đối với nhân dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước? Học sinh sẽ
nêu ý kiến, giáo viên hoàn chỉnh: Những đóng góp hết sức to lớn, thể hiện truyền
thống yêu nước cách mạng của cha ông, thể hiện tình cảm ruột thịt của miền Bắc đối
với miền Nam, đóng góp này có tính chất quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến
Bước tiếp theo, giáo viên nêu yêu cầu liên hệ: Hiện nay gia đình, bản thân em đã làm
gì để phát huy truyền thống đó, tiếp tục xây dựng quê hương, đất nước?
Học sinh sẽ nêu nhận thưc của mình: Học tập tốt, làm theo tấm gương đạo đức của
Bác Hồ, cống hiến xây dựng quê hương đất nước. Gia đình thì sẽ thực hiện tốt đường
lối chủ trương của Đảng trong thời kì đổi mới.
4. 3 /2-Loại bài về lao động sản xuất, sáng tạo văn học, nghệ thuật, đấu tranh
chống ách thống trị của bọn đô hộ trong các lĩnh vực kinh tế-văn hoá-xã hội
*Lịch sử lớp 6-Bài 1 9 ,20: Từ sau Trưng vương đến trước Lí Nam Đế (giữa thế kỉ
I-giữa thế kỉ VI)
Bằng phương pháp đàm thoại, nêu vấn đề giáo viên hướng dẫn học sinh nêu bật tình
hình kinh tế-văn hoá nước ta dưới ách cai trị của bọn phong kiến phương Bắc: +Kinh
tế: mặc dù bị bọn phong kiến phương bắc kiểm soát sắt gắt gao, bắt dân ta đóng thuế
nặng nề, lao dịch, cống nạp rất tàn bạo nhưng trong nông nghiệp vẫn có nhiều điểm
tiến bộ, diện tích trồng trọt không ngừng mở rộng. Thủ công nghiệp: ngoài duy trì
được các nghề cổ truyền thì đã xuất hiện thêm một số nghề thủ công mới như làm

giấy, thuỷ tinh, trang sức bằng vàng Sau khi cung cấp kiến thức nêu câu hỏi nhận
thức để liên hệ giáo dục đạo đức cho các em: Em có nhận xét gì về nông nghiệp nước
ta thời kì này ? Học sinh nêu ý kiến giáo viên hoàn chỉnh: dưới ách thống trị của nhà
Hán nông nghiệp vẫn phát triển khá toàn diện. –Theo em vì sao nền kinh tế nước ta
thời kì này vẫn phát triển ? học sinh sẽ nêu: nhờ tinh thần yêu nước, cần cù, sáng tạo
trong lao động của nhân dân ta. Giáo viên liên hệ giáo dục: đó là truyền thống tốt đẹp
của cha ông ta, truyền thống này vẫn được người dân Việt Nam phát huy và kế thừa.
+Văn hoá: Giáo viên cung cấp kiến thức để học sinh với những chính sách nô dịch về
văn hóa như: mở trường dạy chữ Hán, đưa Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo và những
luật lệ, phong tục Hán vào nước ta. Giáo viên nêu câu hỏi nhận thức: kết quả của việc
thực hiện chính sách đó như thế nào ? học sinh trả lời: tiếng nói, chữ viết, phong tục
của dân tộc vẫn được bảo tồn, nhân dân còn sáng tạo ra từ Hán-Việt. Qua đó học sinh
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
12
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
nhận thức được truyền thống đấu tranh bền bỉ của cha ông để bảo vệ nền văn hoá, bản
sắc dân tộc. Giáo viên đặt câu hỏi liên hệ giáo dục: theo em trong thời mở cửa, hội
nhập, có nhiều nền văn hoá du nhập vào nước ta, chúng ta phải làm gì để bảo vệ bản
sắc dân tộc ? sau khi học sinh nêu suy nghĩ của mình Giáo viên kết luận và liên hệ:
chúng ta sẽ học tập tinh hoa văn hoá nhân loại một cách có chọn lọc, làm phong phú
hơn nền văn hoá dân tộc, nhưng phải giữ được bản sắc dân tộc, tức là “hoà nhập chứ
không hoà tan”.
4.3/3-Tiết lịch sử địa phương
Ở phần trên tôi có nêu chọn một số bài lịch sử địa phương để lồng ghép giáo dục đạo
đức cách mạng cho học sinh, tôi tiến hành như sau:
+Về nhân vật lịch sử: cho học sinh về tìm hiểu, Giáo viên cung cấp thêm tư liệu về
sự hy sinh của anh Trương Đình Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước hết
sức dũng cảm, hiên ngang lúc anh còn rất trẻ. Trường tiểu học xã nhà đã mang tên
anh. Khi được biết thông tin này các em tỏ ra vô cùng thán phục, biết ơn, tự hào về
quê hương mình đã có người anh hùng như vậy.Về chị Cúc người con gái đã dẫn

đường cho bộ đội vào đánh đồn Thượng Đức là nhân chứng sống tôi đã mời chị về
nói chuyện với các em trong một buổi sinh hoạt đội, các em nghe chị kể rất say sưa và
thích thú. Bằng các nhân vật thật rất gần với các em, tạo nên sự rung động thật sự ở
mỗi em, các em sẽ có những suy nghĩ về bản thân mình so với những hy sinh to lớn
của những con người này.
+Về sự kiện lịch sử: Bằng lời nói sinh động, đồ dùng trực quan, tư liệu giáo viên sẽ
tường thuật lại phong trào chống thuế của nhân dân Đại Lộc 1908, dân Đại Lộc tham
gia rất đông, đấu tranh rất quyết liệt, tạo thành phong trào lớn khắp miền Trung. Trận
Thượng Đức, mở toang cánh cửa thép bảo vệ Đà Nẵng ở phía Tây, góp phần cùng
nhân dân cả nước giải phóng miền Nam.Với các sự kiện này càng tăng thêm niềm tự
hào trong các em về miền đất mình đang sống, các em sẽ suy nghĩ về cách sống của
mình và tự hoàn thiện mình để xứng đáng với những người đã đổ xương máu để các
em có cuộc sống như ngày hôm nay. Điều này được thể hiện ở tinh thần “uống nước
nhớ nguồn”, các em tham gia những công việc của phong trào này rất tích cực: thắp
hương nghĩa trang liệt sĩ vào những ngày lễ, đóng góp để tặng quà cho mẹ Việt Nam
anh hùng, dọn vệ sinh ở đài tưởng niệm
5.Kết quả nghiên cứu
Bằng việc lồng ghép nội dung giáo dục đạo đức cách mạng vào bài giảng lịch
sử thông qua các nhân vật lịch sử, các tư liệu, các hình ảnh, bài thơ, đoạn văn cùng
với việc liên hệ tình hình thực tế đang diễn ra nơi các em học, nơi các em sống, những
việc các em đã làm giáo viên lịch sử đã giúp các em rút ra bài học kinh nghiệm, góp
phần bồi dưỡng tư tưởng tình cảm, đạo đức cách mạng, hoàn thiện nhân cách, còn làm
thức tỉnh ở các em tình yêu đồng loại, yêu thiên nhiên, quí trọng những thành quả lao
động của con người, các em có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ thành quả do thiên
nhiên và con người sáng tạo ra, hình thành cho các em nhân cách sống bao dung, độ
lượng, mình vì mọi người. Các em biết yêu thương thầy cô, bạn bè, có tinh thần tương
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
13
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
thân tương ái có ý thức hơn trong học tập, vươn lên để xây dựng quê hương giàu đẹp.

Bằng nghiệp vụ sư phạm tôi đã linh động lồng ghép nội dung giáo dục đạo đức cách
mạng vào bài học lịch sử một cách phù hợp , gần gũi nhất, giúp các em nhận thức
đúng, đầy đủ về đạo đức cách mạng của lớp người đi trước và các em phải làm gì để
phát huy truyền thống đó . Khi các em nhận thức tốt, các em sẽ sửa sai từ nhận thức
cho đến hành động, nâng cao ý thức trách nhiệm, tích cực đóng góp, góp phần xây
dựng quê hương đất nước, các em còn là những nhà tuyên truyền nhỏ, tác động đến
gia đình, những tầng lớp khác ngoài xã hội, sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong nhận
thức của những người kém hiểu biết, huy động được cả xã hội cùng chung tay góp sức
xây dựng quê hương đất nước.
Bằng việc lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua bài
học lịch sử, giáo viên đã chọn lọc cung cấp cho các em nhiều tấm gương sáng, nhiều
sự kiện, hình ảnh lịch sử làm phong phú kiến thức của các em, tiết học sinh động
hơn. Với việc liên hệ thực tế, nêu yêu cầu nhận thức để giáo dục đạo đức cách mạng ,
giúp việc giáo dưỡng mang tính thực tế hơn và nếu duy trì được việc làm này thì việc
giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh cũng mang tính thường xuyên hơn.
*Tóm lại: Trong bối cảnh thế giới và trong nước với những diễn biến phức tạp
như hiện nay, việc giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh có ý nghĩa thực tiễn rất
lớn. Một mặt nó góp phần vào việc giáo dục tư tưởng, tình cảm đạo đức, hình thành
nhân cách cho các em, đúng với mục tiêu giáo dục của nhà trường. Mặt khác nó làm
thức tỉnh trong các em ý thức trách nhiệm, đóng góp sức mình vào xây dựng và bảo
vệ tổ quốc, phát huy những truyền thống quý báu của cha ông, ghi tiếp những trang sử
vẻ vang cho lịch sử dân tộc Việt Nam trong thời kì mới, thời kì công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước mà chính các em là những chủ nhân tương lai của đất nước
6.Kết luận
Để thực hiện tốt việc lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng
góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử, giáo viên
cần thực hiện những bước sau:
-Xác định nội dung đạo đức cách mạng cần lồng ghép để giáo dục cho học sinh
là gì?
-Chọn bài có nội dung phù hợp để lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng

-Lựa chọn phương pháp để đạt được mục đích mình cần đạt ( giáo viên cần
phải xây dựng được hệ thống câu hỏi nhận thức, liên hệ để thăm dò suy nghĩ và
những việc làm của các em, để giúp các em sửa sai điều chỉnh những suy nghĩ và việc
làm của mình đối với trường, lớp, xã hội )
-Giáo viên phải có những con số biết nói, những hình ảnh, tư liệu thực nhất để
đưa vào bài thì mới có tính thuyết phục cao, từ đó học sinh mới tin và làm theo
-Phải thường xuyên tìm hiểu( thông qua giao tiếp, giáo viên chủ nhiệm, tổng
phụ trách )để nắm bắt được những suy nghĩ, việc làm của các em, để việc liên hệ
giáo dục của giáo viên mang tính thực tế hơn
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
14
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
-Giáo viên lịch sử phải là tấm gương sáng về đạo đức bằng những việc làm cụ
thể ở trường, ngoài xã hội mà học sinh thấy, lời nói mới có tính thuyết phục, đem lại
hiệu quả trong việc giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh
Trong xã hội hiện nay trong giới trẻ đang có nhiều biểu hiện suy thoái về đạo
đức, có lối sống vị kỷ, đề cao “cái tôi” của mình, thờ ơ với tình hình của đất nước.
Nếu giáo viên lịch sử làm tốt việc này một cách thường xuyên thì sẽ góp phần đẩy lùi
sự suy thoái, thức tỉnh nhận thức của các em, hướng các em đến những việc làm có
ích góp phần xây dựng quê hương đất nước.
7. Đề nghị
Để việc giáo dục truyền thống đạo đức cách mạng đối với học sinh THCS có hiệu
quả, thường xuyên, mang tính đồng bộ, là giáo viên dạy môn lịch sử tôi có đề nghị:
+Cấp trên cần quan tâm trang bị cơ sở vật chất tốt hơn nữa( máy móc, đồ dùng trực
quan, phòng bộ môn )
+Bộ môn văn cùng kết hợp thực hiện giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh qua
các bài văn, bài thơ, các tác phẩm( nhật kí Đặng Thuỳ Trâm, mãi mãi tuổi 20 của
Nguyễn văn Thạc ) điều này cần có sự thống nhất chung
+Cần có sự phối hợp tốt giữa các bộ môn xã hội, đoàn, đội cùng làm công tác giáo
dục đạo đức cách mạng cho học sinh THCS, sẽ giúp các em nghĩ tốt, làm đúng, sống

đẹp hơn, có ích hơn, đẩy lùi suy thoái về đạo đức, giảm những vi phạm trong học
sinh.
Đề tài thực hiện được sự góp ý, xây dựng của tổ bộ môn, nhà trường, nhưng không
tránh khỏi những hạn chế sai sót, rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp và lãnh
đạo./.
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
15
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT TÊN TÁC GIẢ TÀI LIỆU THAM KHẢO NHÀ XB Năm
XB
1 Nguyễn Hải Châu Những vấn đề chung về đổi
mới GDTHCS
NXB giáo dục 2007
2 Nguyễn Hữu Châu Một số vấn đề đổi mới
phương pháp dạy học
NXB giáo dục 2008
3 Phạm Hồng Việt Góp vào việc giảng dạy lịch
sử VN
Khoa sử trường
đại học SP-Huế
1985
4 Viện Mác-Lê Nin Hồ Chí Minh tòan tập 1951-
1954
Nhà xuất bản
sự thật-Hà Nội
1986
5 Bộ giáo dục và đào
tạo vụ giáo viên
Đạo đức, giảng dạy và giáo

dục đạo đức ở trường THCS
Nhà xuất bản
giáo dục
1996
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
16
SKKN: Giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần đóng góp xây dựng quê hương đất nước cho học sinh thông qua bài học lịch sử
MỤC LỤC
Tiêu đề Trang
1/ Đặt vấn đề 1-2
2/ Cơ sở lí luận 2
3/ Cơ sở thực tiễn 2-4
4/ Nội dung 4-13
5/ Kết quả nghiên cứu 13-14
6/ Kết luận 14
7/ Đề nghị 14-15
8/ Tài liệu tham khảo 16
Trương Thị Minh Yến Trường THCS Quang Trung - Đại Lộc - Quảng Nam
17