Nghiên cứu sự tác động của các yếu tố nhập khẩu, xuất khẩu, đầu tư đến tổng thu nhậpquốc nội (GDP)của Việt Nam từ năm 1988 đến năm 2007

Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA KẾ TOÁN
*****************
MÔN :KINH TẾ LƯỢNG

ĐỀ TÀI: Nghiên cứu sự tác động của các yếu tố nhập khẩu,
xuất khẩu, đầu tư đến tổng thu nhậpquốc nội (GDP)của Việt Nam
từ năm 1988 đến năm 2007
GVHD : NGUYỄN QUANG CƯỜNG
NSVTH : Nhóm 5
LỚP :K13KKT3
KHOÁ :2008-2009
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


Trang 1
ĐÀ NẴNG 5/2009
Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
A- GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
Ngày nay, với xu thế ngày càng phát triển thành tựu kinh tế vĩ mô của một
quốc gia thường được đánh giá theo những dấu hiệu chủ yếu như: ổn định, tăng
trưởng, công bằng xã hội. Trong đó, tăng trưởng kinh tế là cơ sở để thực hiện
hàng loạt vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội.
- Trước hết, tăng trưởng kinh tế thể hiện bằng sự tăng lên về số lượng, chất
lượng hàng hoá, dịch vụ và các yếu tố sản xuất ra nó, do đó tăng trưởng kinh tế là
tiền đề vật chất để giảm bớt tình trạng đói nghèo. Tăng trưởng kinh tế nhanh là
vấn đề có ý nghĩa quyết định đối với mọi quốc gia trên con đường vượt lên khắc
phục sự lạc hậu, hướng tới giàu có, thịnh vượng.
- Tăng trưởng kinh tế làm cho mức thu nhập của dân cư tăng, phúc lợi xã hội

và chất lượng cuộc sống của cộng đồng được cải thiện như: kéo dài tuổi thọ, giảm
tỷ lệ suy dinh dưỡng và tử vong ở trẻ em, giúp cho giáo dục, y tế, văn hoá... phát
triển.
- Tăng trưởng kinh tế tạo điều kiện giải quyết công ăn việc làm, giảm thất
nghiệp.
Khi một nền kinh tế có tỷ lệ tăng trưởng cao thì một trong những nguyên nhân
quan trọng là đã sử dụng tốt hơn lực lượng lao động. Vì vậy, tăng trưởng kinh tế
nhanh thì thất nghiệp có xu hướng giảm. Mối quan hệ giữa tăng trưởng thực tế và
tỷ lệ thất nghiệp
- Tăng trưởng kinh tế tạo tiền đề vật chất để củng cố an ninh quốc phòng, củng
cố chế độ chính trị, tăng uy tín và vai trò quản lý của nhà nước đối với xã hội.
- Đối với các nước chậm phát triển như nước ta, tăng trưởng kinh tế còn là điều
kiện tiên quyết để khắc phục sự tụt hậu xa hơn về kinh tế so với các nước đang
pháttriển.
Như vậy, tăng trưởng kinh tế nhanh là mục tiêu thường xuyên của các quốc
gia, nhưng sẽ là không đúng nếu theo đuổi tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá. Thực
tế cho thấy, không phải sự tăng trưởng nào cũng mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội
như mong muốn, đôi khi quá trình tăng trưởng mang tính hai mặt. Chẳng hạn,
tăng trưởng kinh tế quá mức có thể dẫn đến tình trạng nền kinh tế "quá nóng",
gây ra lạm phát hoặc tăng trưởng kinh tế cao làm cho dân cư giàu lên, nhưng đồng
thời cũng có thể làm cho sự phân hoá giàu nghèo trong xã hội tăng lên. Vì vậy, đòi
hỏi mỗi quốc gia trong từng thời kỳ phải tìm ra những biện pháp tích cực để đạt
được sự tăng trưởng hợp lý,bền vững
- Tăng trưởng kinh tế bền vững là tăng trưởng kinh tế đạt mức tương đối cao,
ổn định trong thời gian tương đối dài (ít nhất từ 20 - 30 năm) và giải quyết tốt vấn
đề tiến bộ xã hội gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.
Để biểu thị sự tăng trưởng kinh tế người ta thường dùng chỉ tiêu GDP (hay
GNP) để phản ánh sự tăng trưởng kinh tế một quốc gia.Nhận thấy chỉ tiêu GDP là
một trong những vấn đề quan trọng đối với sự tăng trưởng ở các quốc gia trên thế giới.
Đồng thời nhằm mục đích tìm hiểu về các nhân tố tác động đến chỉ tiêu quan trọng

này ở các nước khác nhau.
Vì vậy, nhóm chúng tôi đã chọn đề tài: Nghiên cứu sự tác động của các yếu tố
xuất nhập khẩu, đầu tư đến tổng thu nhập quốc nội (GDP) của Việt Nam trong
vòng 20 năm (1988 – 2007).
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


Trang 2
Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
B- NỘI DUNG
1. Nguồn gốc của mô hình từ lý thuyết:
a. Khái niệm :
"GDP là giá trị thị trường của tổng cộng tất cả các loại hàng hóa và dịch vụ
cuối cùng được sản xuất ra trong một nền kinh tế qua một giai đoạn nhất định.",
là một con số thống kê cho biết tổng mức thu nhập của toàn nền kinh tế quốc dân
và tổng mức chi tiêu trên đầu ra của hàng hóa và dịch vụ. GDP là số đo về giá trị
của hoạt động kinh tế quốc gia. Nói cách khác, GDP mô tả sự vận hành trơn tru
của bộ máy kinh tế một đất nước.
b. Phương pháp tính tổng sản phẩm quốc nội GDP :
Để tính GDP, người ta sử dụng rất nhiều các dữ liệu sơ cấp, được tập hợp
từ các nguồn thống kê ổn định khác nhau. Mục tiêu của việc tính GDP là tập
hợp các thông tin rời rạc lại thành một con số bằng thước đo tiền tệ, ví dụ Đồng
Việt Nam (VNĐ) hay đô-la Mỹ (US Dollar) -- con số nói lên giá trị của tổng thể
các hoạt động kinh tế của nền kinh tế trong một giai đoạn đã cho nào đó (quý,
nửa năm hay một năm). Đây là các công việc vất vả và cần sự phối hợp nguồn
lực xã hội lớn, dưới sự điều hành của cơ quan chuyên trách. Các số liệu GDP
cũng đôi lúc không nhất quán, và trong nhiều trường hợp phải hiệu chỉnh.
Có 3 phương pháp tính GDP,cụ thể như sau:
 Phương pháp 1:phương pháp luồng sản phẩm
Theo phương pháp luồng sản phẩm, tổng sản phẩm quốc nội của

một quốc gia là tổng số tiền mà các hộ gia đình trong quốc gia đó chi
mua các hàng hóa cuối cùng và được thể hiện qua phương trình sau:
GDP = C + I + X – Z – Te = C + I + G +NX – T
e
Trong đó: GDP: Tổng sản phẩm quốc nội
C: Tiêu dùng của hộ gia đình
I: Đầu tư của các nhà sản xuất
X: Xuất khẩu
Z: Nhập khẩu
T
e
: Thuế gián thu
NX: Xuất khẩu ròng
G: Chi tiêu của Chính phủ
Như vậy trong một nền kinh tế giản đơn ta có thể dễ dàng tính tổng sản
phẩm quốc nội như là tổng luồng hàng hóa và dịch vụ cuối cùng hàng
năm.
 Phương pháp 2:phương pháp giá trị gia tăng
Theo phương pháp giá trị gia tăng, tổng sản phẩm quốc nội là tổng
giá trị gia tăng của tất cả các khâu trong quá trình sản xuất của xã hội.
 Phương pháp 3: phương pháp thu nhập hay chi phí
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


Trang 3
Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
Theo phương pháp thu nhập hay phương pháp chi phí, tổng sản phẩm
quốc nội bằng tổng thu nhập từ các yếu tố tiền lương (wage), tiền lãi
(interest), lợi nhuận(profit) và tiền thuê (rent); GDP= W + i + r + R
Trong đó: W: tiền lương

i : tiền lãi
R: tiền thuê
r: lợi nhuận
Đó cũng chính là tổng chi phí sản xuất các sản phẩm cuối cùng
của xã hội.
Lưu ý là kết quả tính GDP sẽ là như nhau với cả 3 cách trên.
2.Lý thuyết đưa biến độc lập, các biến phụ thuộc vào mô hình :
a. Giá trị xuất khẩu :
 Xuất khẩu là một hoạt động kinh doanh thu doanh lợi bằng cách
bán sán phẩm hoặc dịch vụ ra thị trường nước ngoài và sản phẩm
hay dịch vụ ấy phải di chuyển ra khỏi biên giới của một quốc gia.
 Các nhân tố tác động: Khi các nhân tố liên quan đến chi phí sản xuất
hàng xuất khẩu ở trong nước không thay đổi, giá trị xuất khẩu phụ
thuộc vào thu nhập của nước ngoài và vào tỷ giá hối đoái. Thu nhập
của nước ngoài tăng (cũng có nghĩa là khi tăng trưởng kinh tế của
nước ngoài tăng tốc), thì giá trị xuất khẩu có cơ hội tăng lên. Tỷ giá
hối đoái tăng (tức là tiền tệ trong nước mất giá so với ngoại tệ), thì giá
trị xuất khẩu cũng có thể tăng nhờ giá hàng tính bằng ngoại tệ trở
nên thấp đi.
 Xuất khẩu với tăng trưởng kinh tế: Trong tính toán tổng cầu, xuất
khẩu được coi là nhu cầu từ bên ngoài (ngoại nhu). Mức độ phụ
thuộc của một nền kinh tế vào xuất khẩu được đo bằng tỷ lệ giữa giá
trị nhập khẩu và tổng thu nhập quốc dân. Đối với những nền kinh tế
mà cầu nội địa yếu, thì xuất khẩu có ý nghĩa quan trọng đối với tăng
trưởng kinh tế. Chính vì thế, nhiều nước đang phát triển theo đuổi
chiến lược công nghiệp hóa hướng vào xuất khẩu. Tuy nhiên, vì xuất
khẩu phụ thuộc vào yếu tố nước ngoài, nên để đảm bảo tăng trưởng
kinh tế ổn định và bền vững, IMF thường khuyến nghị các nước phải
dựa nhiều hơn nữa vào cầu nội địa.
b. Giá trị nhập khẩu :

 Là một trong hai lĩnh vực của hoạt động ngoại thương. Nhập
khẩu, trong lý luận thương mại quốc tế, là việc quốc gia này
mua hàng hóa và dịch vụ từ quốc gia khác. Nói cách khác, đây
chính là việc nhà sản xuất nước ngoài cung cấp hàng hóa và
dịch vụ cho người cư trú trong nước.
 Đơn vị tính khi thống kê về nhập khẩu thường là đơn vị tiền tệ
và thường tính trong một khoảng thời gian nhất định. Đôi khi,
nếu chỉ xét tới một mặt hàng cụ thể, đơn vị tính có thể là đơn vị
số lượng hoặc trọng lượng (cái, tấn, v.v...)
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


Trang 4
Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
 Nhập khẩu phụ thuộc vào thu nhập của người cư trú trong
nước, vào tỷ giá hối đoái. Thu nhập của người dân trong nước
càng cao, thì nhu cầu của hàng đối với hàng hóa và dịch vụ nhập
khẩu càng cao. Tỷ giá hối đoái tăng, thì giá hàng nhập khẩu tính
bằng nội tệ trở nên cao hơn; do đó, nhu cầu nhập khẩu giảm đi.
• Hàm nhập khẩu: M = γ.Y + δ
Ký hiệu:
M: kim ngạch (giá trị) nhập khẩu
Y: tổng thu nhập quốc dân
δ: giá trị nhập khẩu cơ bản không phụ thuộc vào thu
nhập
γ: khuynh hướng nhập khẩu biên
 Mức độ phụ thuộc vào nhập khẩu: Mực độ phụ thuộc vào nhập
khẩu của một quốc gia được đo bằng tỷ lệ giữa giá trị nhập
khẩu và tổng thu nhập quốc dân.
c. Giá trị đầu tư:

• Đầu tư là từ để chỉ việc đem công sức, trí tuệ, tiền bạc làm một việc gì
nhằm đem lại kết quả, lợi ích nhất định.
• Các nhân tố tác động đến đầu tư:
 Phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường về sản phẩm mà đầu tư
sẽ tạo ra.
 Xem xét các yếu tố thuộc về chi phí đầu tư
 Kỳ vọng đầu tư
3.Thiết lập mô hình:
a) Biến phụ thuộc :
Y : Tổng sản phẩm quốc nội GDP của quốc gia từ năm 1988 – 2007
(đơn vị tính: USD)
b) Biến độc lập :
X
2
: Xuất khẩu của Việt Nam (EX)
X
3
: Nhập khẩu của Việt Nam (IM)
X
4
: Đầu tư của Việt Nam (I)
c) Nguồn dữ liệu và cách thu thập dữ liệu:
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


Trang 5
Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
• Nguồn dữ liệu: Nguồn số liệu từ Niên giám Thống Kê 2007, Tổng cục thống
kê, NXB Thống Kê.Số liệu từ trang web của Ngân Hàng Thế Giới
www.worldbank.org

• Không gian mẫu: Khảo sát trên 20 năm được lựa chọn trong niên giám
thông kê. Nhóm nhận thấy không gian mẫu đủ lớn và đủ mức độ tin cậy để
xây dựng các mô hình thống kê.
d) Mô hình tổng thể :
Y =
1
β
+
2
β
X
2i
+
3
β
X
3i
+
4
β
X
4i
+ U
i
e) Dự đoán kỳ vọng giữa các biến :
 β
2
dương: Khi giá trị Xuất khẩu tăng thì sẽ dẫn đến tổng thu nhập trong
nước GDP tăng.
 β

3
âm: Khi giá trị nhập khẩu tăng thì sẽ dân đến tổng thu nhập trong
nước GDP giảm.
 β
4
dương: Khi đầu tư tăng thì sẽ dẫn đến tổng thu nhập trong nước GDP
tăng.
f) Bảng số liệu GDP của Việt Nam (1988 – 2007)
ĐVT: tỷ USD
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


Trang 6
Báo cáo nghiên cứu môn kinh tế lượng GVHD:Nguyễn Quang Cường
SVTH:Nhóm 5-K13KKT3


N¨m Y X2 X3 X4
1988 15.5 2.9 3.8 3.2
1989 16.9 3.1 4.3 3.6
1990 17.0 3.5 4.8 4.3
1991 17.4 3.9 5.2 4.9
1992 18.7 4.3 5.9 5.8
1993 19.8 4.7 6.8 6.4
1994 21.7 5.1 7.0 6.7
1995 22.9 5.3 7.5 7.2
1996 27.2 7.3 11.1 8.7
1997 31.4 8.9 11.2 10.8
1998 36.1 9.4 11.5 11.7
1999 40.0 11.6 11.6 13.1

2000 44.2 14.5 15.6 15.1
2001 48.4 15.0 16.1 17.0
2002 53.6 16.5 19.3 19.9
2003 56.3 17.0 21.2 20.8
2004 58.0 18.7 22.4 21.9
2005 59.1 19.1 23.7 23.2
2006 63.1 21.4 25.3 25.6
2007 65.4 23.2 26.9 26.9
Trang 7