Giáo trình MĐ05 phòng trị bệnh cá diêu hồng cá rô phi












 










1








2

 

n


  án ào t ngho lao ng nông thôn  n 2020

              
 tr
Trong quá trình biên so giáo trình, chúng tôi 
 tài li
tích hp nhg kin thc, knng trên c s s
 phân tích ngh và b ph phân tích công vic. Giáo trình là  s cho giáo
viên son bài ging  ging dy,là tài liu hc p ca hc viên làm


Mô 

Mô 


  
cá d  

. 

Bài 1: Tìm h chung   và s ng thu trong nuôi cá

Bài 2: P 

Bài 4

Bài 6

3
     trân      nghi   
nông thôn, 
 















4

 TRANG
 1
 2

 4
 9
 10
Bài 1.           
TRONG NUÔI CÁ 11
A. Ni dung 11
1. Khái ni  11
2. Nguyên nhân và iki phát sinh b 11
2.1. Nguyên nhân gây  12
2.2. iki phát si 13
3. Phân loi bnh cá 14
3.1.  14
nh tích 15
4. Các th k phát tr  15
 15
 15
 15
 15
 15
5. Cáng lây truy 16
 16
5.2. Lâ 16
 16
 17
 17
6. Cáng xâm nhp ca tác nhân gây  17

5
óa 17
6.2.  18

6.3. qua da 18
7.  u trong nuôi cá 18
7.1. Táng ca thuc 18
7.2. Các yt nh h n tác dng  thuc 18
7.3. P pháp dùng thuc 19
7.4. Mt s loi thu dùng cho nuôi cá 22
7.5. Chm vi sinh 28
B.  30
C. Ghi nh 30
Bài 2. P 31
A. Ni dung 31
 31
 33
 33
 35
 35
6. Tng skháng cho cá 37
 37
 37
 38
 39
7. 39
 40
 43

3
45
 46
 46
Bài 3.  47

6
A.  dung 47
 47
1.1. Theo d 47
 48


48
 48
2.  tra cá 50
2.1.       50
 51
2.3. Quan  51
 55
 56
 56
B. Câu  và bài   hành 57
C. Ghi  57
 58
 58
1.       58
 58
 59
 60
 61
 62
 63
 64
 64

3 65
 65
4.1. Cho  65
 66

7
 67
B.  67
C. Ghi  69
  69
 69
 69
2. Xác   do   mi 69
 72
 72
 72
4.     cho cá 72
4 72
 73
 73
B. Câu  và bài   hành 73
 73
 75
 75
1.       75
2. Xác     do vi  76
2.1.      76
2.2.      89
2.3 B 80
3. Xác     dùng 81

3.1. Xác    cho vào ao,  bè 81
 81
 82
 82
 82
 83

8
B. Câu  và bài   hành 84
 84
 85
 85
5
 85
 86
 93
VI.tham k 98
 99
 103
D 
103

9


m
2
: mét vuông
m
3

: 
%: 
‰: 
ppm:  1ppm = 1g/m
3
 1ml/m
3
 :            

Ký sinh trùng: là ng v sng nh mt sinh vt sg khác (ký
 v ký sinh  ch dinh ng và gây bnh cho ký c.
Mm bMt tác nhân có kh nng gây bnh.
Chn án: xác nh  cht ca mt bnh.

10
MÔ 
05


 
 


Ni dung giáo trình ao gm 6 bài: Tìm hiu chung v nh
và s dng thu trong nuôi cá; Phòng bn; Theo dõi và
Tr bnh do ký sinh trùng; Tr bnh do .
Th lng ging dy và c tp mô un Phòng tr bnh là 92  trong  lý
thuyt: 16 gi thc hành: 64 gi  ki tra thúc mô
un: 4 gi
Trong quá trình hc, hc viên  cung  nhg kin thc thit 
thc h công vi t lu trên lp theo nhóm, làm bài tp k hp vi
thc hành k nng ngh t  s nuôi và i tham quan thc t ng mô hình
nuôi t hiu 
K qu hc tp c ánh giá bng hình thc ki tra kin thc ca ngi
hc; k h ánh giá da trên nng lc thc hành, thao tác ca ng hc bng
các bài thc hành  phòng bnh, theo dõi và x lý bnh thng p diêu
. 
.

11
Bài 1. 
TRONG NUÔI CÁ
 05-01
:
Nuôi  là mt trong nhg ngh phát trin  
các vùng nông thôn và ã em l h q cho ng nuôi. Tuy nhiên nuôi
t cao òi hi ngi nuôi  c ph có
nhg hiu bit chung v bn và  các bin
pháp phòng, tr bn trong quá trình nuôi.

- Nêu c nguyên nhân và   phát sinh 
-  phân lo các  ;
- 
A. Ni dung
1. Khái ni 




Ví d: , là d h cá b bnh.



Hình 5.1.1. 
Hình 5.1.2. 
2. Nguyên nhân và iki phát sinh b
 k loi bnh nào x ra và gây tác hi n cá u có nguyên nhân và
iu k phát sinh ca bnh. Hiu rõ nguyên nhân và iu kin phát sinh bnh,
ngi nuôi m có bin pháp phòng tr bnh hiu qu

12
2.1. Nguyên nhân gây 
Có 3 lo nguyên nhân gây ra bnh cá nuôi:
- Do các sinh vt gây ra bnh Vi rút, vi khun, nm, ký sinh trùng
(hình 5.1.3; 5.1.4 và 5.1.5)  có trong môi trng ao nuôi,

 và xâm nh lên trên hay vào trong  th cá, gây ra bnh cho cá.


Hình 5.1.3. 



Hình 5.1.5
-, hàm
 




13


Hình 5.1.6

- : cho cá 
 
và các tha 
2.2. iki phát si
2.2.1. 
Các y t môi trng bin g ln hay  quá ngng thích hp ca cá
cng có thtthành nguyên nhân gây ra bnh, gây ch hàng lot hoây c
làm suy gi sc  ca cá.


 
.
Trong môi trng thích hp vi vi rút, vi khun,
nm, ký sinh trùng, chúng sinh s nhanh, tng cng c t, tng khnng
gây bnh.

 

    trong
cho cá thì cá còi
 .

14

hình 5.1.7





Hình 5.1.7h
Qua hình 5.1.7 




nh cá  - - . Do
ét n 
 và cá 


3. Phân loi bnh cá

 và 
3.1. 
- Cá 
- Cá 
- Cá 

15

- 

- 
-      
 hay 
4. Các th k phát tr 

-  

-  


 heo dõi trong quá
trình nuôi cá 


- 

- 
  

4.3. T
          
 


 
hoàn toàn,  

               
 
cá 

16
5. Cáng lây truy
5.1. 


Ngun c: mang theo mm bnh
lây truy cho cá nuôi nu x lý không
.




      
 
    ,    
công cá 
.


Hình 5.1.9

      
      
 



Hình 5.1.10 

17

Dng  sn xut: li, chài, tha

.




- Các ng vt thy s di c: cá, cu mang mm bnh xâm nh
vào ng, bè lây bnh cho cá nuôi.
- Các sinh v khác: Chim 
bè nuôi cá.


Hình 5.1.12 
6. Cáng xâm nhp ca tác nhân gây 
6.1
là ng xâm nhp ch y ca vi khun, vi rút gây
bnh, chúng theo thc  vào ming, rut,  theo h tun hoàn
n  quan c th gây bnh.


18
6.2. mang
Vi khun, vi rút xâm nh vào c th cá qua mang 
.
6.3. qua da
Vi khu xâm nhp    , sau ó theo h tu 


7.  u trong nuôi cá
7.1. Táng ca thuc
7.1.1. Tác d 

gâ 

Ví d: cho cá n thuc kháng sinh  tr bnh vi khun nhg ng thi tiêu
dit vi khun trong rut nên kh nng tiêu hóa thc n gim.
7.1.2. Tác d h ng và tác d i kháng
- Tác dg h ng: là nhg l thuc khi dùng kt hp vnhau thì tác
dng tr bnh cao hn nh so vi dùng n c.


- Tác dg i kháng: là nhng l thuc khi dùng kt hp v nhau thì tác
dng tr bnh thp hn so vi dùng n.
Ví d:
+ Penicilin kt hp  ocytetracylin, erythoromycin s làm gitác dg
a tg thuc.
+ Dùng vôi kt h v chlorin s làm m tác ddit trùng lo.


7.2. Các yt nh h n tác dng  thuc
7.2.1. Giai on phát và s khe ca cá
- Giai  cá n thì kh nng chu g i tác dng ca thuc thp hn
giai on cá n, nên li dùng thuc v cá nh thp h cá ln.
- Cá b bnh có sc chu g ng  thuc th hn so v cá không b
bnh. Vì vy, phát hi bnh  thi k sm s cho phép dùng tc vng 
cao và hi qhn.

19
7.2.2. Ling thuc dùng
- Theo nguyên t chung: li lng dùng thuc tng lên thì tác ddit
 ca thuc cng tng lên, ng thi tác dng p ca thuc i vi 
 và môi tng cng tng lên. Nhng dùng thuc v l thp thì không có
tác dn.
- Li lng thuc cho vào n tr bnh cá thng tính theo th tích n
 nuôi.
- Liu lng thuc cho cá  ng tính the trng
lng cá.
Khi la cn liu lng dùng thuc cn ph quan tâm  3 mc ch:
Tiêu dit  mm bnh,  b  sc kh cá nuôi và t hiu qu
kinh tcao nt.
7.2.3. iki môi tr


- Nhìn chung khi nh  tng thì tác dng ca thuc s mnh hn, khi
nhi  gi thì tác dng ca thuc gim     mt loi thuc
nh nhit  cao thì dùn ng  thp hn
nhi  thp.
- Hàm lng oxy hòa tan trong n thp thì cá   sc
chu g  cá i vi thuc gim. Do , c   hàm lng oxy
trkhi cho thuc xung ao  tránh làm cá .
-  ln hu c trong c cao thì tác dg
a thuc gi vì mt lng thuc .
 khác, trong môi trng có hàm ng khí c cao thì cá 
phm vi an toàn a thuc gim. Vì v ph  thin môi trng tkhi cho
thuc xung ao  phòng tr nh.
7.3. P pháp dùng thuc
 


7.3.1. Png pháp tm
Cho cá 
cho cá tr
 im:
+ Tn ít thuc

20
+ Không nh hng n môi trng và thc  tnhiên trong ao.
Nc im:
+ T  
+ Không ti         cá và ngoài môi

  
 ao nuôi.

Hình 5.1.13 
7.3.2. Png pháp ngâm
Là dùng tc  xng ao nuôi
to môi trng cá sng vi 

thuc thp (bng 1/10 so  tm) song
thi gian tác dg ca thuc dài.



Hình 5.1.14.

,



.

21
7.3.3. Png pháp trn thuc vào thc n
- 

khác,   
-     

      
tamin,
.


Hình 5.1.15. Trn thuc vào thc n
 im:
+ Thao tác  gin, d làm
+ Tiêu dit  mm bnh bên trong vt nuôi
+ Tác dng nhanh.
Nc im:
+ Mt phn thuc b  ra ngoài môi trng n
+ 
L

- Phng pháp n thuc vào thc n ch có h qu khi phát hin bnh
sm, cá cò mi.
- Nên trn thuc vào thc n viên, sau ó bao viên thc  có thc bng du
m
- ½ c  n bình thng  cá nhanh chóng

 ht thn.
7.3.4. Png pháp treo thuc
-  dng mt lng thuc nht h ng trong mt túi, thuc 
 h vào môi trng 

22
- Thng dùng vôi v - 4 kg/túi treo .
im:
+ D làm
+ Ti ki thuc
+ Ít nh hng n cá.
Nim:
+ Ch tiêu dit mm bnh xung quanh khu vc treo túi thuc
+ Ch có hiu quvi phòng bnh, ít hi quv cha bnh
7.4. Mt s loi thu dùng cho nuôi cá
7.4.1. Cht sát trùng
- à nhg hóa cht có kh nng dit  nhiu tác nhân
gây bnh nh: vi khun, nm, ký sinh trùng.
-  dùng  x lý n sát trùng ao, , bè, dg  sn t, phòng
tr bnh bên ngoài  th
- m 
Mt scht sát trùng thng sdng trong nuôi cá: vôi, chlorin, formol,
phèn xanh, thuc tím, BKC
-   : Có tính sát

trùng ao     i cá;



Hình 5.1.16. Vôi (CaO)

23
- 
3
)
      
dùng bón hay treo trong
  
      
o cá.


Hình 5.1.17. Vôi (CaCO
3
)
- Vôi Zeolite: 
        
   
ao nuôi cá 
      


Hình 5.1.18. Zeolite
- Formol (HCHO):  

        
 formol 
ao.

Hình 5.1.19. Formol (HCHO)

24
- 
4
): 

       
       
   tím
 
  


Hình 5.1.20
- Phèn xanh (CuSO
4
): 
 
       




Hình 5.1.21. Phèn xanh
- Chlorua vôi CaCl
2
:  

       


       
cho cá 
.


Hình 5.1.22. Clorua vôi