Nghị luận xã hội Hồn Trương Ba da hàng thịt

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được.
Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”.
Đề: Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết:
“Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn
vẹn”. Hãy viết một bài văn ngắn nói lên suy nghĩ của anh (chị) về quan niệm sống nêu
trên.
Bài làm
Cuộc sống luôn tồn tại hai mặt: tốt và xấu. Con người cũng có mặt hoàn thiện và
mặt chưa hoàn thiện. Vì thế, trong cuộc sống con người không ngừng đấu tranh vươn lên
để hoàn thiện nhân cách của mình. Câu nói của Trương Ba trong vở kịch nổi tiếng “Hồn
Trương Ba, da hàng thịt” đã phần nào nói lên được nội dung ấy: “Không thể bên trong
một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”.
“Bên trong” là tất cả những gì không thể nhìn thấy được, đó là suy nghĩ, tư tưởng,
khát vọng, “Bên ngoài” là tất cả những gì có thể thấy được, cảm nhận được, đó là hành
động, cách hành xử, ứng xử “Toàn vẹn” - con người là thể thống nhất có sự hòa hợp
giữa thể xác và tâm hồn, giữa ý chí và hành động.
Sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo” nghĩa là sống không thực với con
người của mình. Con người bị chi phối bởi những nhu cầu bản năng của thân xác, chạy
theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ biết hưởng thụ, thoả mãn nhu cầu của
bản thân. Con người vốn là một thể thống nhất giữa tinh thần và thể xác, và nếu không
sống thật với chính mình, con người sẽ gây ra đau khổ, tai hoạ cho gia đình, cho những
người xung quanh, làm cho chính mình bị tổn thương. Như vậy thì làm sao có thể mang
đến hạnh phúc cho những người thương yêu xung quanh. Ví dụ như Trương Ba, phải sống
nhờ thân xác kẻ khác nên tâm hồn bị tha hóa, bị vấy bẩn phải chạy theo những dục vọng
thấp hèn. Hay nhiều sinh viên nghèo tỉnh lẻ lên học đại học ở thành phố, vì sĩ diện với bạn
bè nên bề ngoài thể hiện sự khá giả, ăn chơi bằng cách lừa dối bố mẹ: xin tiền học phí để
lấy tiền đi chơi. Một thầy giáo ở Quảng Ngãi, ban ngày đi dạy học, ban đêm là đại ca của
một băng cướp…Hiệu trưởng Sầm Đức Xương mua dâm nữ sinh…là những hiện tượng xã
hội gây nhức nhối trong thời gian gần đây.
Người có lối sống như vậy là người không đáng tin cậy. Bởi vì bản thân những
người đó đều là những kẻ sống không thành thực, những người gian dối, hay là kẻ luôn tự

lừa dối bản thân.
“Tôi muốn được là tôi toàn vẹn” là một người hoàn thiện, một người có suy nghĩ
và hành động đồng nhất. Trong ngữ cảnh này, một người toàn vẹn là một người sống thật
với bản thân mình, chấp nhận sự thật về bản thân mình. Sống mà không làm hại đến người
khác, sống không lừa lọc, sống không dối trá, giả tạo, hai mặt.
Mỗi một người khi được sinh ra trong đời đều có thể xác và linh hồn riêng. Thể xác
và linh hồn là hai phần tử tuy khác nhau nhưng hợp nhất với nhau và cùng nhau tồn tại
hình thành nên con người. Hãy sống là chính mình, đừng bao giờ lừa dối bản thân hay
người khác, cũng đừng sống chia đôi mình ra để rồi lời nói, hành động đều là của người
khác trong khi tâm hồn lại là của chính mình. Hãy là một cái tôi toàn vẹn. Không nên sống
nhờ vào người khác. Tạo hoá sinh ra chúng ta, cuộc sống này là của chúng ta, phải do
chính ta quyết định và tạo nên. Không ai có thể quyết định nên số phận cho ta, chính
chúng ta phải làm nên số phận của chính bản thân mình
Để thật sự là một con người toàn vẹn, ngay từ khi còn trong ghế nhà trường, chúng
ta hãy luyện tập thói quen sống có cùng một suy nghĩ và hành động, phải hài hòa giữa suy
nghĩ và hành động. Sống thành thật không chỉ với cộng đồng mà còn phải thành thật với
chính bản thân.
Không chí có ý nghĩa triết lí về nhân sinh, về hạnh phúc con người, câu nói của
1
Lưu Quang Vũ còn muốn góp phần phê phán một số biểu hiện tiêu cực trong lối sống lúc
bấy giờ: Thứ nhất , con người đang có nguy cơ chạy theo những ham muốn tầm thường về
vật chất, chỉ thích hưởng thụ đến nỗi trở nên phàm phu, thô thiển. Thứ hai , lấy cớ tâm hồn
là quý, đời sống tinh thần là đáng trọng mà chẳng chăm lo thích đáng đến sinh hoạt vật
chất, không phấn đấu vì hạnh phúc toàn vẹn. Cả hai quan niệm, cách sống trên đều cực
đoan, đáng phê phán. Ngoài ra , vở kịch còn đề cập đến một vấn đề cũng không kém phần
bức xúc, đó là tình trạng con người phải sống giả, không dám và cũng không được sống là
bản thân mình. Đấy là nguy cơ đẩy con người đến chỗ bị tha hóa do danh và lợi. Với tất cả
những ý nghĩa đó, đoạn trích rất tiêu biểu cho phong cách viết kịch của Lưu Quang Vũ.
2