Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả nghiệp vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu tại công ty TNHH Liên Vận Minh Tường.doc

GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP.HCM
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Đề Tài : MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN
HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CÔNG
TY TNHH LIÊN VẬN MINH TƯỜNG

GVHD : Ths. LÊ ĐÌNH THÁI
SVTH : VÕ ĐÌNH TUYẾT LAN
LỚP : 05DQN
MSSV : 105401120
TP.HCM 10/2009
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 1 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
LỜI CẢM ƠN
LỜI CẢM ƠN
Để có được kết quả như ngày hôm nay, con chân thành biết ơn cha mẹ
người đã sinh thành, dưỡng dục, tạo điều kiện cho con có cơ hội được học tập.
Cảm ơn quí thầy cô trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ TPHCM đã
tận tâm truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm quý báu cho em trong suốt thời gian
qua. Em chân thành cảm ơn Thầy Lê Đình Thái đã hướng dẫn em hoàn thành
Luận Văn Tốt Nghiệp với tất cả tinh thần trách nhiệm và lòng nhiệt thành.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc cùng các anh chị trong công
ty TNHH Liên Vận Minh Tường đã nhiệt tình giúp đỡ, chỉ dẫn và tạo mọi
điều kiện cho em có cơ hội tiếp xúc với thực tế để kiểm tra và nâng cao kiến
thức đã học của mình với hoạt động thực tế, học hỏi kinh nghiệm và hoàn

thành Luận Văn Tốt Nghiệp này.
Qua bốn năm học ở trường kết hợp với quá trình thực tập trong hai
tháng qua tại công ty TNHH Liên Vận Minh Tường đã giúp em rất nhiều
trong việc tìm hiểu, đi sâu vào thực tế, củng cố những kiến thức đã học ở nhà
trường. Việc được nhận thực tập ở công ty TNHH Liên Vận Minh Tường đã
là một điều đáng quý và cũng là cơ hội học hỏi rất tốt cho bản thân em trong
công việc sau này. Song với kiến thức và thời gian có hạn do đó bài luận văn
này chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong nhận
được những góp ý, nhận xét, đánh giá chân thành từ quý Thầy Cô cũng như từ
quý Công Ty.
Thành thật biết ơn
Sinh viên
Võ Đình Tuyết Lan
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 2 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
LỜI MỞ ĐẦU
LỜI MỞ ĐẦU
 Lý do chọn đề tài:
Trong thời đại ngày nay, với xu hướng toàn cầu hoá, khu vực hoá đang
diễn ra sôi động làm cho nền kinh tế các nước trên thế giới có điều kiện để
phát triển nhanh chóng. Thị trường thế giới ngày càng trở nên thống nhất và
ranh giới giữa các thị thường nội địa ngày càng trở nên mờ nhạt. Các nước có
một thị trường rộng lớn để tiêu thụ hàng hoá của họ, làm cho nền sản xuất
trong nước không ngừng được mở rộng.
Việt Nam đang thực hiện chính sách mở cửa để hội nhập vào nền kinh
tế khu vực và thế giới. Đây là chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta
để thúc đẩy nền kinh tế của đất nước ta phát triển nhanh chóng. Hội nhập vào
nền kinh tế khu vực và thế giới nghĩa là chấp nhận xu hướng hợp tác trong
cạnh tranh, đồng thời từng bước học hỏi, nâng cao năng lực và trở thành một

bộ phận của thế giới. Muốn việc hội nhập diễn ra thuận lợi, hàng hoá Việt
Nam đựơc nhanh chóng đưa ra thế giới thì hoạt động kinh tế đối ngoại trong
nước phải phát triển.
Một trong những hoạt động của ngành kinh doanh xuất nhập khẩu giúp
cho hàng hoá được thông quan dễ dàng từ nước này sang nước khác, làm cho
hàng hoá của nước đó nhanh chóng đi đến thị trường nước ngoài để tiêu thụ,
đó là hoạt động giao nhận vận tải. Hoạt động này ngày càng đóng vai trò quan
trọng trong nền kinh tế của nước ta, một nước đang mở cửa để giao lưu, buôn
bán hàng hoá với thế giới. Hàng hoá xuất nhập vào nước ta ngày càng tăng lên
với khối lượng lớn thì vai trò của hoạt động giao nhận càng thể hiện rõ. Chính
tầm quan trọng đó đã thúc đẩy em chọn đề tài: “Một số giải pháp nhằm nâng
cao hiệu quả nghiệp vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu tại công ty
TNHH Liên Vận Minh Tường” cho Luận Văn Tốt Nghiệp của mình.
 Mục tiêu nghiên cứu: Tìm hiểu và đánh giá tình hình kinh
doanh, chúng ta có thể rút ra những tồn tại hiện nay tại công ty TNHH Liên
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 3 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
vận Minh Tường. Từ đó, đề ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh của công ty.
 Phạm vi nghiên cứu: Chuyên đề đi sâu vào phân tích quy trình
giao nhận hàng hoá xuất khẩu bằng container và nhập khẩu hàng lẻ kết hợp
với phân tích tình hình hoạt động giao nhận của công ty. Từ đó, rút ra những
tồn tại để khắc phục những hạn chế và nâng cao hiệu quả hoạt động giao
nhận, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty.
 Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp tổng hợp và phân tích: thống kê số liệu từ các phòng ban,
tập hợp thông tin nghiên cứu từ sách báo, internet … Sau đó phân tích rút ra
các kết luận.
Phương pháp chuyên gia: tham khảo ý kiến của giáo viên hướng dẫn,

và các anh chị trực tiếp thực hiện nghiệp vụ.
Phương pháp liên kết: vận dụng các kiến thức đã học phân tích tình
hình hoạt động kinh doanh của công ty nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp với
thực tế.
 Kết cấu của đề tài:
Lời mở đầu
Chương 1 : Cơ sở lý luận cơ bản về nghệp vụ giao nhận hàng hoá
xuất nhập khẩu.
Chương 2 : Tổng quan về công ty TNHH Liên Vận Minh Tường.
Chương 3 : Tình hình giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu của công
ty TNHH Liên Vận Minh Tường
Chương 4 : Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả nghiệp vụ giao
nhận hàng hoá xuất nhập khẩu tại công ty
TNHH Liên Vận Minh Tường
Kết luận
Kiến nghị
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 4 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
CHƯƠNG 1
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ
CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ


NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN
NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN
HÀNG HOÁ
HÀNG HOÁ
XUẤT NHẬP KHẨU

XUẤT NHẬP KHẨU
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 5 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ
NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN HÀNG HOÁ
XUẤT NHẬP KHẨU
1.1 Tổng Quan Về Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá Xuất
Nhập Khẩu Trên Thế Giới
1.1.1 Khái niệm về dịch vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu
Trong buôn bán quốc tế, sau khi hợp đồng được ký kết thì người bán thực
hiện trách nhiệm giao hàng cho
người mua. Tuỳ theo thoả
thuận giữa hai bên mà nghĩa vụ tổ
chức vận chuyển hàng được
giới hạn mức độ khác nhau. Để
thực hiện được trọn vẹn việc
vận chuyển hàng từ tay người
bán đến tay người mua phải trãi
qua hàng loạt công việc như : bao bì, đóng gói, làm thủ tục hải quan, bốc hàng,
vận chuyển, chuyển tải, dỡ hàng, giao cho người nhận,…thì những công việc đó
gọi là dịch vụ giao nhận.
Nhưng để có một khái niệm thống nhất về dịch vụ này, thì hầu như cho đến
hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau. Theo Liên Đoàn Hiệp Hội Giao Nhận
Quốc Tế FIATA “dịch vụ giao nhận là bất kỳ loại dịch vụ nào liên quan đến việc
vận chuyển, gom hàng, lưu kho, bốc xếp, đóng gói hay phân phối hàng hoá cũng
như các dịch vụ tư vấn hay có liên quan đến các dịch vụ trên, kể cả vấn đề hải
quan tài chính, mua bảo hiểm, thanh toán, thu nhập chứng từ liên quan đến hàng
hoá ”.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK

Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 6 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Còn theo điều luật 163 Luật Thương Mại Việt Nam 1997 thì dịch vụ giao
nhận hàng hoá là hành vi thương mại, theo đó người làm dịch vụ giao nhận hàng
hoá nhận hàng từ người gửi, tổ chức vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm các thủ tục
giấy tờ và các dịch vụ khác có liên quan để giao hàng cho người nhận theo sự uỷ
thác của chủ hàng, của người vận tải hoặc của người giao nhận khác (gọi chung là
khách hàng).
1.1.2 Sự hình thành và phát triển của nghiệp vụ giao nhận hàng
hoá xuất nhập khẩu
Dịch vụ giao nhận hàng hoá đã có từ lâu đời trên thế giới và theo thời gian
nó cũng phát triển tương xứng với vai trò và vị trí của nó đối với nền kinh tế thế
giới nói chung và từng quốc gia nói riêng. Sự hình thành và phát triển của dịch vụ
giao nhận trên thế giới gắn liền với sự ra đời và phát triển của quá trình phân công
quốc tế.
Cách đây gần 500 năm, năm 1552 hãng giao nhận đầu tiên trên thế giới đã
xuất hiện ở Baliday, Thuỵ Sỹ với tên gọi là E.VANSAI. Hãng này kinh doanh cả
vận tải, giao nhận và thu phí giao nhận rất cao khoảng 1/3 giá trị hàng hoá. Như
vậy, giai đoạn đầu dịch vụ giao nhận nằm trong thể thống nhất chưa hình thành
nên một đặc trưng chuyên biệt, cũng như chưa trở thành một ngành nghề chuyên
nghiệp.
Sau đó với sự phát triển của ngành vận tải quốc tế và thương mại thế giới,
ngành giao nhận đã tách rời khỏi vận tải và bán buôn trở thành một ngành kinh
doanh độc lập. Vì vậy, sự ra đời của dịch vụ giao nhận là một yêu cầu tất yếu
khách quan, chính là sản phẩm của quá trình chuyên môn hoá và phân công lao
động.
Điều đó được chứng minh qua thực tiễn, nhà sản xuất hay nhà nhập khẩu
họ tập trung vào lĩnh vực kinh doanh của chính mình là tổ chức việc sản xuất tạo
ra sản phẩm và tìm đầu ra cho sản phẩm, cho nên đa phần họ ít chú trọng đảm
nhiệm tổ chức cho quá trình lưu thông hàng hoá. Chính vì vậy, họ phải thông qua

một người đảm nhiệm công việc tổ chức vận chuyển đưa hàng hoá vào quá trình
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 7 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
lưu thông, đưa hàng hoá từ tay người người bán ở nước xuất khẩu đến tay người
mua ở nước nhập khẩu.
Song bản chất của nhu cầu về dịch vụ giao nhận còn có sự tác động mạnh
mẽ của ngành vận tải hàng hoá ngoại thương, đặc biệt là vận tải biển. Ngành vận
tải biển ra đời sớm nhất, nó thúc đẩy mạnh mẽ đến sự phát triển của nền thương
mại trên thế giới và nó đòi hỏi phải có một lĩnh vực dịch vụ hỗ trợ nó phát triển
trên mạng lưới toàn cầu mà bản thân các hãng vận tải không có khả năng về nguồn
lực để phục vụ trọn gói quá trình lưu thông hàng hoá. Đồng thời các hãng vận tải
cũng phải chịu những quy định giới hạn phạm vi kinh doanh của luật pháp từng
quốc gia khác nhau trên thế giới.
Trong mối quan hệ biện chứng gắn liền với sự phát triển mạnh mẽ, đa dạng
và phức tạp của mậu dịch trên thế giới và của sự tiến bộ khoa học kỹ thuật công
nghệ mà dịch vụ ngoại thương không ngừng phong phú về nội dung lẫn hình thức.
Lúc ban đầu ra đời, ngành giao nhận chỉ làm một số công việc như : xếp dỡ, lưu
kho hàng hoá, làm thủ tục giấy tờ, lo liệu vận chuyển nội địa, thủ tục thanh toán
tiền hàng,… Và ngày nay, dịch vụ giao nhận quốc tế còn tổ chức trọn gói cả quá
trình lưu thông hàng hoá, cung cấp và đảm bảo đầy đủ các dịch vụ làm gia tăng giá
trị hàng hoá như : tư vấn về vận tải, tư vấn về thị trường, cung cấp các dịch vụ hậu
mãi,…
Đặc biệt trong cuộc cách mạng vận tải đường biển – Container hoá đã mở
ra một bước ngoặc mới không chỉ cho ngành vận tải mà còn cho cả lĩnh vực giao
nhận hàng hoá quốc tế. Đó chính là sự ra đời của vận tải đa phương thức
(Multimodal Trasports Operation) mà ngành giao nhận đã có bước đi đột phá trong
lĩnh vực mới - người kinh doanh vận tải đa phương thức đã mang lại hiệu quả kinh
tế - xã hội cao cho lĩnh vực giao nhận quốc tế nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Bên cạnh đó ngành giao nhận quốc tế còn phát triển về hình thức tổ chức và

đi đến thống nhất, dần dần hình thành tiếng nói chung cho ngành này trên phạm vi
toàn cầu. Việc ra đời Hiệp hội giao nhận như Bỉ, Hà Lan, Mỹ,…Đặc biệt là Liên
Đoàn Quốc Tế Các Hiệp Hội Giao Nhận năm 1962, gọi tắt là FIATA đã đánh dấu
vị trí và tầm cở, đồng thời đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh của nó.
1.1.3 Phân loại hoạt động giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 8 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Tuỳ theo từng cách tiếp cận mà ta có các hình thức giao nhận như :
 Căn cứ vào phạm vi hoạt động giao nhận ta có :
Giao nhận nội địa (giao nhận truyền thống)
- Chủ yếu là các khâu nghiệp vụ do chủ hàng trực tiếp thực hiện theo
nhiệm vụ của mình được chỉ định trong hợp đồng.
- Tổ chức chuyên chở hàng hoá từ nơi này đến nơi khác, từ nơi sản xuất
đến nơi tiêu thụ, các điểm đầu mối và ngược lại.
- Tổ chức xếp dỡ hàng hoá lên xuống các phương tiện vận tải tại các đầu
mối vận tải.
- Lập các chứng từ có liên quan đến giao nhận hàng hoá vận chuyển nhằm
bảo vệ hàng hoá của chủ hàng.
- Theo dõi và giải quyết những khiếu nại về hàng hoá trong quá trình giao
nhận vận tải đồng thời thanh toán các chi phí có liên quan đến giao nhận hàng hoá.
Giao nhận quốc tế :
Trừ khi bản thân người giao hàng (Shipper) hoặc người nhận hàng
(Consigner) muốn tự mình thực hiện bất cứ thủ tục và chứng từ nào đó. Còn thông
thường thì người giao nhận thay mặt chủ hàng lo liệu quá trình vận tải qua các
công đoạn. Người giao nhận có thể trực tiếp thực hiện các dịch vụ hay thông qua
đại lý của họ hoặc thông qua những người ký hợp đồng phụ.
 Căn cứ vào nghiệp vụ kinh doanh ta có :
Giao nhận thuần tuý là hoạt động thuần tuý chỉ bao gồm việc gởi hàng đi
hoặc nhận hàng đến.

Giao nhận tổng hợp là hoạt động giao nhận bao gồm tất cả các hoạt động
như : xếp dỡ, bảo quản, chuyển chở…
 Căn cứ vào phương thức vận tải :
Giao nhận hàng hoá bằng đường biển.
Giao nhận hàng hoá bằng đường hàng không.
Giao nhận hàng hoá bằng đường thuỷ.
Giao nhận hàng hoá bằng đường sắt.
Giao nhận hàng hoá bằng đường ôtô.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 9 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Giao nhận hàng hoá bằng đường bưu điện.
Giao nhận hàng hoá bằng đường ống.
Giao nhận hàng hoá bằng đường liên hợp vận tải.
 Căn cứ vào tính chất giao hàng :
Giao nhận hàng riêng là hoạt động của người kinh doanh xuất nhập khẩu tự
tổ chức, không sử dụng lao động của dịch vụ giao nhận (giao nhận hàng hoá
truyền thống).
Giao nhận chuyên nghiệp là hoạt động giao nhận của các tổ chức, công ty
chuyên kinh doanh dịch vụ giao nhận theo sự uỷ thác của khách hàng (dịch vụ
giao nhận).
1.1.4 Vai trò của dịch vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu đối
với nền kinh tế thế giới
1.1.4.1 Thúc đẩy mậu dịch thế giới phát triển
Quá trình phân công lao động diễn ra ngày càng sâu sắc thì sự phụ thuộc
lẫn nhau giữa các quốc gia trong nền kinh tế thế giới ngày càng tăng. Thúc đẩy
quan hệ mậu dịch quốc tế tăng trưởng và phát triển.
Trong đó vai trò của giao nhận vận tải không những làm cầu nối cho mậu
dịch quốc tế diễn ra, mà còn kích thích thương mại thế giới tăng trưởng và phát
triển. Sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong hoạt động giao nhận vận tải đã tạo

ra chiều hướng mậu dịch quốc tế ngày càng thuận lợi hơn. Đó là khoảng cách vận
chuyển cũng như chi phí sẽ không còn làm trở ngại cho quá trình lưu thông hàng
hoá.
Đặc biệt với sự ra đời của vận tải đa phương thức, trong đó các tổ chức
giao nhận là người điều hành hoạt động này đã mang lại hiệu quả to lớn cho hoạt
động thương mại trên thế giới. Đơn giản hoá thủ tục hải quan cũng như thủ tục
hành chính khác, không những làm giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh cho hàng hoá
ngoại thương mà còn rút ngắn thời gian, đảm bảo an toàn trong vận chuyển hàng
hoá xuất nhập khẩu.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 10 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Với tác động tích cực trên, khẳng định sự phát triển của nghiệp vụ giao
nhận sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy mậu dịch thế giới phát triển ngày
càng đa dạng, phong phú hơn, đồng thời tạo lập môi trường thuận lợi cho tự do
thương mại toàn cầu diễn ra nhanh chóng.
1.1.4.2 Góp phần rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển
của các quốc gia trong nền kinh tế thế giới
Giao nhận vận tải đã tạo lập môi trường thuận lợi và động lực phát triển
mậu dịch toàn cầu. Giúp các nước có điều kiện khai thác, tận dụng được lợi thế so
sánh của mình, cũng như tiếp nhận được nhiều nguồn lực từ bên ngoài. Từ đó, làm
cơ sở phát triển lực lượng sản xuất trong nước.
Do đó, giao nhận vận tải đã tác động gián tiếp đến trình độ phát triển của
quốc gia. Khi lĩnh vực dịch vụ này phát triển đến trình độ cao thì lượng thời gian
cần thiết trong lưu thông hàng hoá diễn ra nhanh chống hơn, tận dụng được thời cơ
kinh doanh quốc tế. Đồng thời các quốc gia trong nền kinh tế thế giới có điều kiện
thuận lợi tiếp thu, trao đổi kịp thời những tinh hoa của nhân loại phục vụ cho nền
sản xuất trong nước phát triển.
1.2 Tổng Quan Về Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá Xuất
Khẩu Ở Việt Nam

1.2.1 Sự hình thành và phát triển của nghiệp vụ giao nhận hàng
hoá xuất nhập khẩu ở Việt Nam
Nghiệp vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập ở nước ta được hình thành chậm
hơn nhiều so với các nưóc trên thế giới, bởi do những điều kiện kinh tế của nước
ta là một nước nông nghiệp lạc hậu, nền sản xuất nhỏ mang tính tự cung tự cấp và
còn do ảnh hưởng bởi chiến tranh kéo dài. Ngoài ra, do cơ chế tập trung quan liêu
bao cấp, ngành ngoại thương do Nhà nước độc quyền cho nên kìm hãm quan hệ
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 11 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
trao đổi mua bán với bên ngoài. Vì vậy, kéo theo sự chậm phát triển của ngành
giao nhận vận tải nước ta.
Với những lý do trên, nghiệp vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu chỉ
được hình thành trong những thập niên gần đây. Ban đầu hình thành, nó mang tính
phân tán và hầu như hoạt động đều do chính bản thân các doanh nghiệp tự lo liệu,
tự tổ chức vận chuyển chưa hình thành một ngành nghề hay một cơ quan, tổ chức
chuyên nghiệp. Để tổ chức vận chuyển lưu thông hàng hoá xuất nhập khẩu, các
công ty tự hình thành nên các phòng kho vận, các chi nhánh xuất nhập khẩu hay
trạm giao nhận ở các các cảng hay các ga liên vận đường sắt.
Khi lực lượng sản xuất trong nước phát triển, hoạt động kinh tế đối ngoại
ngày càng tăng thì đòi hỏi Nhà nước phải tổ chức lại cơ cấu quản lý trong lĩnh vực
giao nhận vận tải nhằm ngày một đáp ứng tốt hơn cho nền kinh tế nói chung và
ngoại thương nói riêng. Với mục tiêu phát huy vai trò và tập trung lại một đầu mối
dễ dàng cho việc quản lý, ngành giao nhận đã có sự chuyển biến tích cực, đó là có
sự chuyên môn hoá trong lĩnh vực này. Năm 1970, bộ ngoại thương (nay là bộ
Công thương) đã thành lập lập hai tổ chức giao nhận :
- Cục kho vận kiêm tổng công ty giao nhận ngoại thương.
- Công ty giao nhận đường bộ.
Sau đó năm 1976 thì hai tổ chức này sáp nhập lại thành một, đó là Công ty
Kho vận Ngoại thương (Vietrans). Với cơ chế tập trung bao cấp, đây là đơn vị duy

nhất đảm nhận dịch vụ giao nhận hàng hoá ngoại thương từ sự uỷ thác của nhà
xuất nhập khẩu. Vì vậy khẳng định ngành giao nhận chưa phát huy vai trò kích
thích ngoại thương trong nước phát triển và còn mang tính độc quyền. Bước sang
cơ chế thị trường dưới sự điều tiết của Nhà nước, ngành giao nhận có điều kiện
phát triển về quy mô và số lượng. Tính độc quyền đối với ngành nghề này không
còn nữa nhiều công ty, tổ chức ra đời hoặc tự bản thân chủ hàng đứng ra hoạt động
giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu. Tổ chức kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng
hoá ngoại thương hiện nay tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như doanh
nghiệp Nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty liên
doanh liên kết,… Cho nên ngành giao nhận đã phát triển mạnh về số lượng lẫn
chất lượng dịch vụ. Đó chính là quy luật của cạnh tranh mang lại.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 12 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Ngoài ra, sự ra đời của Hiệp hội giao nhận Việt Nam (1994) (VIFAS) đã
tạo điều kiện cho ngành này phát triển ổn định, hạn chế tình trạng cạnh tranh
không lành mạnh giữa các công ty, đồng thời mở ra thời cơ mới cho các doanh
nghiệp Việt Nam khi VIFAS hội nhập Hiệp hội giao nhận thế giới (FITAS).
1.2.2 Vai trò của dịch vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu đối
với nền kinh tế Việt Nam
1.2.2.1 Thúc đẩy ngoại thương Việt Nam phát triển :
Trong xu thế từng nước hội nhập vào mậu dịch tự do khu vực AFTA,
APEC và mậu dịch thế giới WTO, vai trò của nền kinh tế đối ngoại hết sức quan
trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế nước ta. Hướng tới đẩy
mạnh xuất khẩu tạo nguồn thu ngoại tệ để nhập khẩu máy móc thiết bị phục vụ
cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Vì vậy để mậu dịch thương mại nước ta phát triển, thì đòi hỏi ngành giao
nhận vận tải đủ lớn mạnh để phục vụ cho hoạt động thương mại. Bên cạnh vai trò
của ngành giao nhận vận tải là điều kiện cần cho hoạt động thương mại xảy ra mà
ngành này còn tạo động lực và thời cơ cho hoạt động thương mại Việt Nam phát

triển.
Nó không những có chức năng làm di chuyển hàng hoá ngoại thương làm
tăng thêm giá trị hàng hoá mà còn thiết lập mở rộng mối quan hệ trao đổi buôn bán
ngoại thương. Vai trò của nghiệp vụ giao nhận không chỉ giới hạn trong khuôn khổ
như người ta nói “kiến trúc sư vận tải” mà còn đóng vai trò khai thác tìm kiếm thị
trường, mở rộng thị phần cho hàng hoá Việt Nam gia tăng xuất khẩu.
Ngày nay, việc ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào hoạt động
giao nhận ở nước ta đã mang lại hiệu quả thiết thực cho hoạt động kinh doanh xuất
nhập khẩu. Như hàng hoá được chuyên chở bằng container đường biển, nhất là
phương thức kinh doanh vận tải đa phương thức, thực hiện việc giao nhận từ “cửa
đến cửa” (Door to Door) đã cắt giảm đi một phần chi phí không cần thiết cho hàng
hoá xuất nhập khẩu. Vì vậy với sự ra đời của nhiều phương thức giao nhận mới đã
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 13 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
trở thành nhân tố quan trọng thúc đẩy phát triển hoạt động ngoại thương nói riêng
và kinh tế đối ngoại nước ta nói chung.
1.2.2.2 Thúc đẩy nền sản xuất trong nước phát triển :
Ngành giao nhận vận tải quốc tế tác động rất lớn đến nền sản xuất trong
nước. Kích thích năng lực sản xuất trong nước phát triển trong vai trò người thực
hiện phân phối hàng hoá đến các thị trường tiêu dùng rộng lớn trên thế giới. Đồng
thời là người thực hiện việc cung ứng các nguồn lực cho hoạt động sản xuất trong
điều kiện phân công lao động quốc tế như hiện nay. Nó là nhân tố góp phần đảm
bảo tính ổn định và tăng trưởng cho nền sản xuất trong nước, đó chính là bàn tay
tiếp sức cho việc nắm bắt cơ hội buôn bán quốc tế.
Thông qua đó nền kinh tế nước ta mới có thể giữ vững được tốc độ tăng
trưởng và đảm bảo được tính ổn định và bền vững. Tạo được thuận lợi trong quá
trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh xuất khẩu. Bên cạnh đó tính ổn định
phát triển nhịp nhàng của nền sản xuất trong nước là điều kiện cho ngành giao
nhận vận tải phát triển.

1.2.2.3 Phát triển cơ sở hạ tầng :
Ngành giao nhận vận tải phát triển tất yếu kéo theo sự phát triển của cơ sở
hạ tầng và khoa học kỹ thuật, nhất là cơ sở hạ tầng phục vụ cho vận tải như : hệ
thống cầu cảng, sân bay, đường xá… từng bước nâng cấp và xây dựng. Đồng thời
phương tiện kỹ thuật phục vụ cho việc chuyên chở, bốc dỡ như : tàu biển, xe cẩu,
xe nâng, xe chuyên dụng cũng được cơ giới hoá hiện đại hoá.
Vì vậy đòi hỏi phải đẩy mạnh đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng mới có thể
đáp ứng tốc độ ngày càng tăng của sản lượng giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu.
Nếu không thì nó sẽ tác động ngược lại kìm hãm sự phát triển của hoạt động giao
nhận, cũng như gây khó khăn không ít đối với hoạt động thương mại nước ta.
1.2.3 Tình hình giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu thị trường
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 14 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
trong nước và xu hướng trong tương lai
1.2.3.1 Đánh giá chung ngành giao nhận hàng hoá xuất nhập
khẩu – logistics ở nước ta
 Về quy mô :
Số lượng các công ty giao nhận Việt Nam đang phát triển với tốc độ chóng
mặt. Từ một vài doanh nghiệp giao nhận quốc doanh đầu thập niên 1990, nay đã
có hơn 2.000 công ty giao nhận hoạt động từ Bắc, Trung, Nam.
Theo sở Kế hoạch và đầu tư, hiện nay cứ trung bình mỗi tuần có một công
ty giao nhận được cấp phép hoạt động.
Phát triển ồ ạt về số lượng như thế nhưng quy mô phần lớn các công ty giao
nhận Việt Nam nhỏ và manh mún.
Vốn nhỏ, trang thiết bị lạc hậu và nhân lực thì đa số chỉ có 10 – 20
người/công ty. Nghiệp vụ chủ yếu của các công ty trong nước chỉ là mua bán cước
đường biển, hàng không, khai thuế hải quan, dịch vụ xe tải. Không nhiều công ty
đủ năng lực đảm nhận toàn bộ chuỗi cung ứng bao gồm vận chuyển đường bộ, kho
bãi, đóng gói, thuê tàu...

Trong khi đó các công ty Việt Nam chưa có hệ thống đại lý ở nước ngoài
nên thường gặp khó khăn khi khách hàng cần dịch vụ tích hợp từ đường biển, hàng
không cho tới đường bộ ở nước ngoài.
Các doanh nghiệp trong nước cho biết, phương thức “bán FOB, mua CIF”
của doanh nghiệp xuất, nhập khẩu trong nước khiến cho phần lớn hợp đồng vận
chuyển giao nhận rơi vào tay các tập đoàn nước ngoài.
Bên cạnh đó, hàng hoá xuất nhập khẩu phục vụ khối doanh nghiệp đầu tư
nước ngoài chiếm tỷ trọng khá, và các công ty này thường sử dụng công ty giao
nhận của nước họ. Các công ty Nhật sử dụng Yusen Logistic, Nippon Express…
Các công ty Đức trung thành với Kuehne Nagel, Schenker…
Doanh nghiệp Việt yếu về áp dụng công nghệ thông tin, trình độ quản lý,
tiềm lực về vốn.
Vấn đề chia sẻ thông tin giữa doanh nghiệp với nhau thông qua một hiệp
hội đủ mạnh. Các công ty logistics của Nhật hoặc Hàn Quốc khi có ý định hoạt
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 15 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
động ở Việt Nam đều được các tổ chức như Jetro, Kotra hỗ trợ thông tin thương
mại, tiềm năng thị trường…
Nếu với Việt Nam, logistics còn là ngành mới mẻ thì đối với nước ngoài,
đây đã là ngành dịch vụ có lịch sử lâu đời với nhiều tập đoàn quy mô có bề dày
hơn 100 năm.
Với chiến lược phát triển dựa vào xuất khẩu như Việt Nam, đa số các công
ty logistics lớn của thế giới có mặt tại Việt Nam từ đầu thập niên 1990.
Bắt đầu bằng văn phòng đại diện, các công ty này chuyển sang góp vốn liên
doanh rồi là 100% vốn nước ngoài. Một vài công ty logistics lớn trên danh nghĩa
vẫn nhờ một công ty Việt Nam làm đại lý. Tuy nhiên mọi hoạt động đều do phía
nước ngoài quản lý, các doanh nghiệp Việt Nam thường không can thiệp được
nhiều ngoài việc ăn phí đại lý trên mỗi hợp đồng dịch vụ.
Các hợp đồng vận chuyển hoặc cung cấp dịch vụ chuỗi cung ứng tại Việt

Nam của các công ty lớn như Nike, Adidas, Nortel, Carrefour… thường về tay các
công ty logistics toàn cầu như Kuehne Nagel, Schenker, Panalpina, DHL… Các
công ty Việt Nam khó chen chân phần vì chưa có tên tuổi trên thị trường logistics
quốc tế, phần vì các cuộc đấu thầu (Tender) hàng năm của các tập đoàn lớn thường
diễn ra ở nước ngoài.
Các hãng tàu lớn hiện nay có các công ty logistics riêng: APL có APL
Logistics, NYK có NYK Logistics, OOCL có OOCL Logistics… Riêng tập đoàn
AP Moller ngoài sở hữu hãng tàu Maersk Line ra, họ còn có ba công ty giao nhận
đang hoạt động tại Việt Nam là Maersk Logistics, DSL Star Express, Damco. Các
công ty logistics của các hãng tàu này thường cung cấp luôn dịch vụ trọn gói cho
các khách hàng thuê tàu.
Các công ty giao nhận Việt Nam chỉ hoạt động ở phạm vi nội địa là chủ
yếu, hoạt động ở phạm vi quốc tế còn rất hạn chế. Chẳng hạn các dịch vụ khai
thuế hải quan, dịch vụ gom hàng lẻ, đại lý cho các hãng giao nhận nước ngoài. Vì
thế phạm vi hoạt động chủ yếu chỉ có thể diễn ra trên phạm vi lãnh thổ quốc gia
như từ CY (Container Yard) to Door (hàng nhập) hợac từ Door to CY (hàng xuất).
Trong khi đó xu thế ngày nay trên thế giới, các hãng giao nhận vươn rộng ra phạm
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 16 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
vi quốc tế, thiết lập mạng lưới chi nhánh toàn cầu đảm nhận giao nhận Door to
Door.
Hầu như các công ty giao nhận lớn ở nước ta phần lớn doanh thu đạt được
là từ hoạt động đại lý cho các hãng giao nhận nước ngoài. Tức là hoạt động dưới
sự chỉ định của các hãng giao nhận nước ngoài, mất quyền chủ động nhận vận
chuyển hàng từ phía các nhà xuất khẩu ở Việt Nam. Vì thế các công ty giao nhận
nước ta phụ thuộc rất lớn vào họ.
Nghiệp vụ giao nhận theo phương thức Door to Door chưa phát triển mạnh.
Bởi các công ty giao nhận ở nước ta chưa có chi nhánh ở nước ngoài nhằm thực
hiện các công đoạn còn lại là giao hàng đến tận nhà hoặc kho của người nhận ở

nước ngoài. Để thực hiện nghiệp vụ giao nhận Door to Door thì phải ký kết hợp
đồng đại lý với các hãng giao nhận nước ngoài. Vì vậy mất đi thế chủ động tìm
kiếm khách hàng hay giành quyền vận chuyển từ những lô hàng nhập vào Việt
Nam. Ngoài ra ta cũng mất đi khoảng ngoại tệ chi trả cho hoạt động đại lý ở nước
ngoài.
 Về cơ sở hạ tầng :
Hạ tầng cơ sở logistics tại VN nói chung còn nghèo nàn. Hệ thống cơ sở hạ
tầng giao thông của VN bao gồm trên 17.000 km đường nhựa, hơn 3.200 km
đường sắt, 42.000 km đường thuỷ, 266 cảng biển và 20 sân bay. Tuy nhiên chất
lượng của hệ thống này là không đồng đều, có những chỗ chưa đảm bảo về mặt kỹ
thuật. Hiện tại, chỉ có khoảng 20 cảng biển có thể tham gia việc vận tải hàng hoá
quốc tế, các cảng đang trong quá trình container hóa nhưng chỉ có thể tiếp nhận
các đội tàu nhỏ và chưa được trang bị các thiết bị xếp dỡ container hiện đại, còn
thiếu kinh nghiệm trong điều hành xếp dỡ container.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 17 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Cảng Việt Nam trong tình trạng quá tải
Điểm qua các cảng đóng vai trò chủ lực trong hệ thống cảng biển Việt Nam,
có thể thấy rằng ngay các cảng lớn cũng chỉ xếp dỡ hàng hoá là chính, ít cảng đạt
tiêu chí của một cảng hiện đại. Chúng ta chưa có quy hoạch đột phá vươn ra biển.
Nói về hệ thống cảng biển Việt Nam, các nhà kinh tế cho rằng, vai trò cơ
bản của cảng hiện chỉ đáp ứng nhiệm vụ xếp dỡ hàng hoá, hỗ trợ cho công tác xuất
nhập khẩu với tư cách là một bộ phận cơ sở hạ tầng quan trọng, song hậu phương
của cảng còn rất hạn chế.
Theo quan điểm hiện đại, ngoài vai trò cơ bản trên, toàn bộ hệ thống của
cảng còn phải thực hiện hoạt động trung chuyển đơn giản và logistics tạo giá trị
gia tăng với khu hậu phương cảng tương đối rộng lớn đủ để phục vụ cho tất cả các
hoạt động kinh tế thương mại hội nhập.
Với vị trí địa lý hết sức thuận lợi và mặc dù đã được Thủ tướng Chính phủ

phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm
2010 (theo Quyết định số 202/1999/TTg ngày 12/10/1999) nhưng hơn 6 năm qua,
quy hoạch mang tính đột phá này vẫn còn mang nặng tính chắp vá.
Xin đơn cử, ở Cảng Hải Phòng, với 4 khu: Hoàng Diệu, Vật Cách, Đoạn Xá
và Chùa Vẽ, do hạn chế độ sâu của luồng, tàu có trọng tải lớn hơn 1 vạn tấn đầy
tải không thể vào cảng, nên hiện nay vẫn phải tồn tại các điểm chuyển tải trên
Vịnh Hạ Long để thực hiện bốc xếp hàng hoá bằng phương thức sang mạn. Ngay
cả bến container như Cảng Đình Vũ cũng chỉ cho phép tàu 2 vạn tấn neo đậu làm
hàng, tàu trên 3 vạn tấn đều phải chuyển tải từ xa.
Cảng Hải Phòng
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 18 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Đường hàng không hiện nay cũng không đủ phương tiện chở hàng (máy
bay) cho việc vận chuyển vào mùa cao điểm. Chỉ có sân bay Tân Sơn Nhất là đón
được các máy bay chở hàng quốc tế. Các sân bay quốc tế như Tân Sơn Nhất, Nội
Bài, Đà Nẵng vẫn chưa có nhà ga hàng hóa, khu vực họat động cho đại lý logistics
thực hiện gom hàng và khai quan như các nước trong khu vực đang làm. Khả năng
bảo trì và phát triển đường bộ còn thấp, đường không được thiết kế để vận chuyển
container, các đội xe tải chuyên dùng hiện đang cũ kỹ, năng lực vận tải đường sắt
không đựơc vận dụng hiệu quả do chưa được hiện đại hóa.
 Về nguồn nhân lực:
Hiện nay có khoảng 6000 nhân viên hiện đang làm việc trong lĩnh vực
logistics tuy nhiên những người có kinh nghiệm và hiểu biết về luật pháp quốc tế
lại không nhiều. Hiện nguồn nhân lực chính cho ngành này đều được lấy từ các đại
lý hãng tàu, các công ty giao nhận vận tải biển và sử dụng theo khả năng hiện có.
Trong khi đó, đây là lĩnh vực đòi hỏi chuyên gia không những am hiểu hệ thống
pháp luật, thông lệ của nước sở tại mà còn phải am hiểu pháp luật và có mối quan
hệ rộng khắp trên thế giới.
1.2.3.2 Những cơ hội phát triển ngành giao nhận hàng hoá xuất

nhập khẩu ở Việt Nam và xu hướng trong tương lai
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, nền kinh tế Việt Nam ngày càng rộng mở,
vươn xa tới các nước trên thế giới. Cũng vì thế, Việt Nam đang đẩy nhanh tiến
trình hội nhập kinh tế thông qua những cải cách về cơ chế, chính sách, thủ tục
hành chính, xây dựng hệ thống pháp luật kinh tế và tài chính phù hợp với thông lệ
quốc tế. Việc trở thành thành viên chính thức của WTO sẽ đưa Việt Nam thành
một quốc gia mở cửa về thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư.
Việt Nam có vị trí địa lý rất thuận lợi cho vận tải quốc tế, nằm ở khu vực
chiến lược trong vùng Đông Nam Á. Bờ biển trải dài trên 2.000 km, có nhiều cảng
nước sâu, các sân bay quốc tế, hệ thống đường sắt xuyên quốc gia và mạng lưới
giao thông, đây là quả là một lợi thế tốt cho nghành logistic Việt Nam phát triển.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 19 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Nếu có định hướng đầu tư đúng đắn thì nghành nghề này sẽ đem lại những lợi ích
vô cùng to lớn cho nền kinh tế nước nhà.
Kể từ khi Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Tổ Chức Thương
Mại Thế Giới WTO thì lượng vốn đầu tư nước ngoài đổ vào Việt Nam ngày càng
nhiều, cụ thể là các nguồn vốn ODA nhằm phát triển cơ sở hạ tầng và các nguồn
vốn từ các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ cho VN ngày càng tăng. Cơ sở hạ tầng
phục vụ cho hoạt động giao nhận – vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng
được cải thiện tốt hơn, tạo hiệu quả cho sự phát triển ngành logistics trong tương
lai.
Lĩnh vực dịch vụ đang được quan tâm phát triển, hoạt động giao nhận hàng
hoá xuất nhập khẩu cũng như logistics đã bắt đầu thu hút sự chú ý của các cấp
quản lý Nhà nước cũng như của các DN trong và ngoài nước.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, biểu hiện rõ nhất là từ
tháng 7- 2005 chúng ta đã bắt đầu thực hiện thông quan điện tử thí điểm ở một số
địa phương, đến năm 2007 sẽ áp dụng trên toàn quốc. Đây chính là một trong
những điều kiện tiên quyết để ngành công nghiệp logistics VN phát triển, đáp ứng

nhu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.
Theo dự báo, trong tương lai không xa, dịch vụ giao nhận kho vận sẽ trở
thành một ngành kinh tế quan trọng tại Việt Nam, đóng góp tới 15% GDP cả nước.
Đặc biệt, trong 10 năm tới, khi kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam có thể đạt
mức 200 tỉ USD/năm thì nhu cầu sử dụng dịch vụ logistics lại càng lớn. Dự báo,
đến năm 2010, hàng container qua cảng biển Việt Nam sẽ đạt từ 3,6 - 4,2 triệu
TEU (viết tắt của Twenty - foot Equivalent Units trong tiếng Anh, tức "đơn vị
tương đương 20 foot". TEU là đơn vị đo của hàng hóa được container hóa tương
đương với một container tiêu chuẩn 20 ft (dài) × 8 ft (rộng) × 8,5 ft (cao), khoảng
39 m³ thể tích). Con số này đến năm 2020 chắc chắn sẽ lên đến 7,7 triệu TEU.
Song hành cùng sự phát triển kinh tế là tăng trưởng trong hoạt động xuất nhập
khẩu. Do đó, ngành logistics lại thêm nhiều cơ hội phát triển. Theo dự báo của Bộ
Thương Mại, trong 10 năm tới kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước sẽ đạt tới
200 tỷ USD. Điều đó cho thấy tiềm năng phát triển dịch vụ logistics Việt Nam còn
khá lớn.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 20 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Những năm gần đây, vận tải biển VN đang có những bước phát triển vượt
đáng kể. Hiện 90% hàng hóa XNK được vận chuyển bằng đường biển. Đặc biệt,
lĩnh vực vận chuyển container luôn đạt tốc độ tăng trưởng 2 chữ số trong những
năm gần đây. Tuy vậy, điều này lại dẫn đến hệ luỵ là VN đang rất cần các cảng
nước sâu để có thể thoả mãn được nhu cầu xuất nhập khẩu ngày càng tăng. Tổng
khối lượng hàng qua các cảng biển VN hiện nay vào khoảng 140 triệu tấn/năm
(năm 2006: 153 triệu tấn), tốc độ tăng trưởng hàng năm trong vòng 10 năm tới
theo dự đoán là 20 - 25%. Hiện chính phủ VN và các nhà đầu tư quốc tế đang triển
khai một loạt dự án xây dựng các cụm cảng nước sâu như ở khu vực Cái Mép -
Thị Vải ở phía Nam cũng như Hải Phòng ở phía Bắc. Các dự án này đang phấn
đấu hoàn thành vào năm 2009.
Việc dịch chuyển cơ sở sản xuất của nhiều DN nước ngoài từ nơi khác đến

VN đã tạo ra cơ hội rất lớn trong việc xây dựng một mạng lưới giao nhận kho vận
hoạt động hiệu quả.
1.3 Khái Niệm Người Giao Nhận - Quyền, Nghĩa Vụ,
Trách Nhiệm Và Vai Trò Của Người Giao Nhận
1.3.1 Khái niệm người giao nhận
Người giao nhận là người kinh doanh dịch vụ giao nhận. Trước đây, người
giao nhận (A Frieght Forwarder) chỉ là đại hoa hồng (Commission Agent) thay
mặt cho người nhập khẩu thực hiện các công việc thông thường như : bốc dỡ hàng,
lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục giấy, sắp xếp vận chuyển trong nước, nhận thanh toán
tiền hàng cho khách hàng của họ.
Người giao nhận có thể là chủ hàng, chủ tàu, công ty bốc dỡ hay kho hàng
người giao nhận chuyên nghiệp hoặc bất kỳ người nào khác có đăng ký kinh
doanh dịch vụ giao nhận hàng hoá. Vì vậy, theo luật Thương mại Việt Nam người
làm dịch vụ giao nhận hàng hoá phải là một thương nhân có giấy chứng nhận đăng
ký kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hoá.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 21 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Cùng với sự phát triển thương mại quốc tế và tiến bộ kỹ thuật trong ngành
vận tải thì dịch vụ giao nhận vận tải cũng được mở rộng hơn. Ngày nay, người
giao nhận đóng vai trò rất quan trọng trong thương mại vận tải quốc tế. Người giao
nhận không chỉ làm thủ tục hải quan hoặc thuê tàu mà còn cung cấp dịch vụ trọn
gói về toàn bộ quá trình vận tải và phân phối hàng hoá. Mặc dù với nhiều tên gọi
khác nhau (Đại lý hải quan, Đại lý thanh toán, Đại lý gởi hàng và giao nhận hàng,
Người chuyên chở,…) nhưng người giao nhận vẫn là người bán dịch vụ.
Người giao nhận uỷ thác giao nhận vận tải trong và ngoài nước bằng các
phương tiện vận tải khác nhau với các loại hàng hoá xuất nhập khẩu khác nhau
như : hàng nội trợ, hàng triển lãm, hàng ngoại giao, hàng quá cảnh, hàng viện trợ,
…
Họ làm đầu mối vận tải đa phương thức kết hợp sử dụng nhiều phương tiện

vận tải để đưa hàng đi bất cứ nơi nào theo yêu cầu của chủ hàng.
Thực hiện mọi dịch vụ có liên quan đến giao nhận vận tải như : lưu cước
tàu chợ, thuê tàu chuyến, thuê các phương tiện vận tải khác, mua bảo hiểm, nhận
uỷ thác và thu gom hàng hoá xuất nhập khẩu.
1.3.2 Quyền và nghĩa vụ của người giao nhận
Điều 167 luật Thương mại Việt Nam quy định người giao nhận có những
quyền và nghĩa vụ sau đây :
- Người giao nhận được hưởng tiền công và các khoản thu nhập hợp lý.
- Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình theo hợp đồng.
- Trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu có lý do chính đáng vì lợi ích của
khách hàng thì có thể thực hiện khác với chỉ dẫn của khách hàng nhưng phải thông
báo ngay cho khách hàng.
- Sau khi ký hợp đồng, nếu thấy không thể thực hiện được những chỉ định
của khách hàng thì phải thông báo cho khách hàng để nhận chỉ dẫn thêm.
- Phải thực hiện nghĩa vụ của mình trong thời gian hợp lý nếu trong hợp
đồng không thoả thuận về thời gian thực hiện nghĩa vụ với khách hàng.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 22 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
1.3.3 Trách nhiệm của người giao nhận
1.3.3.1 Khi người giao nhận là đại lý :
Phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình theo hợp đồng và phải chịu trách
nhiệm về những sơ xuất, lỗi lầm và thiếu sót như :
- Giao hàng không đúng chỉ dẫn.
- Thiếu sót trong việc mua bảo hiểm cho hàng hoá mặc dù đã có hướng dẫn.
- Thiếu sót trong khi làm thủ tục hải quan.
- Chở hàng sai nơi đến quy định.
- Tái xuất không theo những thủ tục cần thiết hoặc không hoàn lại thuế.
- Giao hàng mà không thu tiền từ người nhận hàng.
Người giao nhận còn phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại về người

hoặc tài sản đã gây ra cho người thứ ba trong hoạt động của mình. Tuy nhiên,
người giao nhận không chịu trách nhiệm về hành vi hoặc lỗi lầm của người thứ ba
như người chuyên chở hay người giao nhận khác,…mà họ đã thuê để thực hiện
hợp đồng vận tải như thể đó là hành vi và thiếu sót của mình.
Người giao nhận đóng vai trò là người chuyên chở không chỉ trong trường
hợp họ tự vận chuyển hàng hoá bằng các phương tiện vận tải của chính mình mà
còn trong trường hợp họ phát hành chứng từ vận tải hay cam kết đảm nhận trách
nhiệm người chuyên chở. Khi người giao nhận cung cấp các dịch vụ liên quan đến
vận tải như đóng gói, lưu kho, bốc xếp hay phân phối… thì người giao nhận sẽ
chịu trách nhiệm như người chuyên chở nếu người giao nhận thực hiện các dịch vụ
trên bằng phương tiện và người của mình hoặc người giao nhận đã cam kết một
cách rõ ràng hay ngụ ý là : họ chịu trách nhiệm như một người chuyên chở.
Tuy nhiên người giao nhận sẽ không chịu trách nhiệm về những mất mát,
hư hỏng của hàng hoá phát sinh từ những trường hợp sau đây :
- Khách hàng đóng gói và ghi ký mã hiệu không phù hợp.
- Do lỗi của khách hàng hay của người được khách hàng uỷ thác.
- Do bản chất của hàng hoá.
- Do chiến tranh, đình công.
- Do các trường hợp bất khả kháng.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 23 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
Ngoài ra người giao nhận không chịu trách nhiệm về mất khoản lợi mà
đáng lẽ ra khách hàng được hưởng, về sự chậm trễ hoặc giao nhận sai địa chỉ mà
không phải do lỗi của mình.
1.3.3.2 Người kinh doanh vận tải đa phương thức (Multimodal
Transport Operator – MTO)
Trong trường hợp người giao nhận cung cấp dịch vụ vận tải đi suốt còn gọi
là vận tải từ cửa đến cửa (Door to Door) thì người giao nhận đã đóng vai trò là
người kinh doanh vận tải đa phương thức (MTO). MTO cũng là người chuyên chở

và phải chịu trách nhiệm đối với hàng hoá.
Người giao nhận còn được coi là “ kiến trúc sư của vận tải ” vì người giao
nhận có khả năng tổ chức quá trình vận tải một cách tốt nhất, an toàn nhất và tiết
kiệm nhất.
Những lợi ích mà người giao nhận mang lại :
 Đối với người xuất khẩu :
Giảm được nhân sự trong công ty khi việc giao nhận hàng không thường
xuyên và không có giá trị lớn.
Giảm thiểu được rủi ro đối với hàng hoá và tiết kiệm được thời gian trong
lúc thực hiện giao nhận hàng với tàu do không có kiến thức chuyên ngành và kinh
nghiệm so với người chuyên nghiệp giao nhận.
Thực hiện giao nhận hàng đúng ngày tháng do hợp đồng đã quy định, tránh
việc gây chậm trễ làm người nhập khẩu có lý do yêu cầu giảm giá hàng hoặc
không thanh toán tiền hàng.
Nếu hàng phải chuyển tải ở một nước thứ ba, người giao nhận đảm trách
việc nhận hàng từ tàu thứ nhất và tìm cách gửi hàng lên tàu thứ hai để đi dến cảng
cuối cùng của người nhập khẩu, mà người xuất khẩu khỏi phải có đại diện ở một
nước thứ ba lo việc trên nên đỡ tốn phí.
Người giao nhận do thường xuyên tiếp xúc với các hãng tàu nên biết rõ
hãng tàu nào có uy tín, cước phí hợp lý, tuổi của tàu, lịch trình đi và đến đảm bảo
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 24 of 87
GVHD Ths.Lê Đình Thái SVTH Võ Đình Tuyết Lan
đúng nhằm hạn chế rủi ro đới với hàng hoá so với người xuất khẩu không chuyên
môn về lĩnh vực này.
 Đối với người nhập khẩu
Tương tự như người xuất khẩu, người nhập khẩu cũng giảm bớt được nhân
sự và giảm chi phí.
Tránh được nhiều rủi ro khi nhận hàng từ tàu, nhất là đối với hàng rời như
phân bón, bột mì, xi măng,… vì thủ tục nhận hàng phức tạp. Nếu không nắm vững

các thủ tục này, trong trường hợp giao hàng thiếu hoặc hư do tàu bảo quản không
tốt, người nhập khẩu sẽ không biết lập các chứng từ liên hệ như : giấy chứng nhận
hàng giao thiếu, biên bản hàng đỗ vỡ và hư hỏng, mời bảo hiểm giám định và lập
biên bản giám định,… sẽ khó khiếu nại đòi tàu bồi thường hoặc đòi công ty bảo
hiểm bồi thường nếu hàng được bảo hiểm.
Nhận hàng nhanh để giải toả khỏi kho bãi cảng tránh bị phạt vì lưu kho quá
hạn… giúp đưa hàng hoá ra thị trường nhanh chóng.
Thay mặt người nhập khậu để bảo vệ quyền lợi của họ bằng cách lập các
chứng từ liên hệ để khiếu nại tàu, cảng gây tổn thất đối với hàng.
1.4 Phương Thức Và Nguyên Tắc Giao Nhận
1.4.1 Phương thức giao nhận
Là giao nhận hàng hoá giữa người vận chuyển với người nhận hàng. Lúc
này người nhận hàng có thể là chủ hàng hay một đại lý giao nhận hàng nào đó.
Các phương thức giao nhận hàng hoá là :
Giao nhận nguyên bao, nguyên kiện, nguyên bó.
Giao nhận nguyên hầm, giao nhận còn cặp chì.
Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Hiệu Quả Nghiệp Vụ Giao Nhận Hàng Hoá XNK
Tại Công Ty TNHH Liên Vận Minh Tường Page 25 of 87