Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
PHẦN MỞ ĐẦU
!"#$%&'$%()*+
,(-.+/0+1() (-12342+ 5/6
71&84$%5*+)%(/9"&:,71
;<=(*$%=</>2,&'$%##)( *;1
/7(.#2)1+"?@+((+*<A2)/B
;1C&DE <-01( F#?#E7-%G
(-,#0(B+.&
H,<AIJKLMINONCP, (Q/>R1+(/>",-S-,$
!,#&'S-/9?,%)(#;E%<;66*E4
#FT#;<,#/9&UV2W24%",?W
X60Y"&:F%24%#)(<X&ZX[5,;<#*-
5/?W2W;E\+"5(//9220(B+F#(]=+"WF2W,#&
^#S;?7ES-F(EQ/0"_,$!,##1P^(Q
&
8-,#A5(,#C2)-17,##(,- ?B-
-`?+ ?2?1 *"?"/0+1=</>&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 1
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
^71?2?1*/a/((++b0</9
E/1/>12c(b:d1*/a/9*+7,
#101,(-"?)+1&^;71*+;?.71
E2E(261*e2F;6&
P/ 71,#$%2)fS(%,#*+E2EgIh@
Hình 1: Bốn giai đoạn trong xử lý thức ăn (Campbell và Reece, 2008)
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 2
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
ij%@(1%(*$%=</>2,&k$%(f#
B1(*$%;1
lD %eV@'##1 0/B,(4$%((m#/B&DS`/
1?b
lD %*@n1# e,)$%.&DS`/_2/B(1*d
2 bo %#*)5A*d)C1. &
lD %*(6@n# .*23= &DS`/p-+)2/Bb
lD %;(B@q ;E/>!#%4E$%/(B&
ij,#@r$%/9!4*6*+&:1$%
(*=</>0<;<m`?+*+2,?2#,#A2
),#,##C(-`2?3.1E#*+/9&
ij*+@r?2 *+4*E//>&
ij2?AE2EC@n71,#$%;4*e2F;</9,
#/9E2,&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 3
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
s#,71m(Q$%#0*E1( W/a&^_.]t!
LA,#*+E2ECB1#$%??A((++;1CB
&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 4
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
PHẦN NỘI DUNG
A. ĐẶC ĐIỂM CHUNG TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
I. Đối với nhóm động vật chưa có hệ tiêu hóa chuyên biệt
'#(1 ,&'$%/92X42u(2)/;<2,#&r#
$%2W+_20,#71,#v?2*&^#1*e2F/9E<
/><7?*2&'271(,#2&
Hình 2: Trùng biến hình bắt mồi và tiêu hóa
a) Mồi; b) Không bào co bóp; c) Không bào tiêu hóa
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 5
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
II. Đối với nhóm động vật có xoang tiêu hóa
q-('_(pH;&',##1?2,2-,#$%#/9
*+&o+"$%;1/9,#?2&P/ 0#=#,#2
=#,#2&w1(*E2F/9?<7(p*
Hình 3: Tiêu hóa ở thủy tức (Campbell và Reece, 2008)
III. Đối với nhóm động vật có hệ tiêu hóa
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 6
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
q1# 5(F#-,#(B(p-0"(p <0+"&'$%
7(p-1*2F/9E2,7(p <&
Z,#01(#;S/B;1/!2E2)J+"@-"
7E <&:dB+",#(1?,#?,#,#$
%&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 7
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
Hình 4: Tiêu hóa ở người (Campbell và Reece, 2008)
1. Miệng
:#)=(1+<&o-#%2X4Xc!$%&n/au4F$%A01
# 2 C&r.+"-5#<1#++",#$%&r1(;1+d9+B1
($%;1#1;-;1tc*(0*.%&
'?,#0-(?/B2&'?/B2?/B2,#+"2&',0
#?/B2#?*"($%*<1*b
2. Hầu
nu-"(#/>(,-B7<*+&
3. Thực quản
R"?([$%&',0(#42?31.Q&rj:
(;15#!(4$%e?*<A/4C
4. Dạ dày
n+"+,##S;1d(&k=($$%=(,
#$%!e#&k/>#1)!(B+)>#?
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 8
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
?WW&k#+"(?2.(#2.E 4$
%;1&
5. Ruột
D!2E#Y+"S(&H#"(15#(x&
o(p#,WAC&q10((3
?`?&'y/9*!(B+.+m1??W&
'##1XA1`-5Ce1(<(%-S*+(
$%&:1(#W/>(1(% A!*C&P(;15#?
.+!5(/9?*#1`[`&
6. Hậu môn
:#u(p-eu( +(E261*2F,#&
B. QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA, HẤP THU VÀ THẢI BẢ CÁC CHẤT DINH DƯỠNG CÓ TRONG THỨC ĂN
8"? ;E #.#,#&D +".#d-,#
./S`!,(Qm(Q$%&'+"0".F/92?u71m
(Q$%2)f@z,#*+E2E&'#271A,#*+E2EC<d+$
+&qt!2.]d,$&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 9
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
I. Quá trình tiêu hóa các chất dinh dưỡng
1. Tiêu hóa cơ học
Nơi xảy ra Quá trình tiêu hóa cơ học
Xoang miệng,
hầu, thực quản
i',#?%E-&H%Xc!$%&:$%/9
-7+EB(/a&'$%/9X6)/9!B/B2&
i'(.##e$%;SS1+E?/B2;-/B2
(!V$%/B;/B1+";1,#
in/a(;_X2+2,20(B+"&',#0;
-(/a#5$%;-e$%1,/9(1
-$%&'>(/a.+V1,$%;-?"&{
(/a<(,)$%u(/a#y(7E/9_(,-#
7E(&
i8"d3E-5-+E$%7E&
i'7E<B&^;$%"1m7EV
,$%A8OC&Z7E#*_0I|L,0Y|L
/B&
Dạ dày iku/B+S,;2`&n+"$$%;F/9,
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 10
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
#2;-&R"_#;E%)*(B&k#1+*;<
%;(/9$%%;<E0-?+`$%&
iqB# ((f%&s%",M63(1
1i(+1=7E&P%$f.;?(&k6(.(B#S
;EIO}(S0_25&'"71,#6/96
B/B2#6&{6" =%6(/99-(;~&P#
#1`%/>,#((!;-1 +1&'$%/9,
#+"673(11*+2B+"/B/=&
^#;$%4X.;??+`/9,#/0/>&
iqB1# %W@;%>A;EI}iL}+.C2X"#1m
!=,/BB";EY}W+|+.&:m($%
*!WW"W&rW##2#+$%/9
!1BWW2?*(6(W*+)/91
7<W&
i8#S*11o•2
!;&
i'_W0;$%B+"7E;SS$%+"
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 11
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
?+E_W0$%)&^;0_W(( +$#(&
^;%I}iY}+.2X"#1m!=,/BB"Y}
W+|_&:m(;$%/9!=,12,
)=/B(,0S4&€+(y%(,=+"_;EI}if}8?+"
WY}iIf}8&qWW%2#+&:2#+($%*
!WW+"W&r+"W2#+$%/9!1
BWW2?W(6(•W*+•)/97<W1&
s/><W[c0/;24%2X"WW_(Q?8:(
1=1;SS/9(<W(<W/9#e(&opW+
]_1+((0<W(/9•W*+•/9V1&
iR"(B>#eEY"&:X47EG0;,$
%B&P/<;#E/9W5y*+=(,"/B7E
,$‚9ƒ&:Xu0p0.+!G7y*+
G+c+E=9&'>(/(d2E*
$%&R"(B$%>;6;%YiJ>&
Ruột „'#1mB$%2?3!$%B,##
A8JC&
i:X=+"?5_&:#1`1$%($%*
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 12
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
W,#0=&
i:m7E(X?(B+F&:#1`S(1$%1
$%/>,#*+&
i:mE5_&:m(!=,/BB
;EL|#1`V$%=,&
i:m+E(m/9!BmV$%!/9
((71,#*+-&
„rG#m+E&:m=,A+SC
<0;<&'/>#e9m
)1*2F&:m+E(*(;?
(,2,+E&:m()(/1*;c&:1m
;SSp&^-";4.Ey#E/0?
&
2. Tiêu hóa hóa học
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 13
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
Hình 7: Sơ đồ khái quát quá trình tiêu hóa hóa học
Loại thức ăn Khoang miệng, hầu,
thực quản
Dạ dày Ruột
Glucid P/B2(W
(6?/B2
E+#&k
/B2G#
*…(
{<E_&
ij(/9,#&k
…+_E(?=?`A(?C
+"W
i',#(W`?
l•(W`</>
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 14
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
A+(C#1
`+_2
A+((=
C(
A+((=
C
+(6
/><
(&
/B+8†NI&P#X(,;?Iif‡i(…E
2S(
lo(+_E/>((&
i',#(W?
l'1`•(o(/W
`&
l^#1`+_E/>
(ˆ&
ln+_E((
(&
Protein {<E
_&
',#+0
EWW
$8:(1
…#WW
A8KC&
i'1
8:(@
'+/9,#/B1
1…?=W`W&
i',#+1…W`?
l‰…+@'+/9?/B
+;<)>…;
=(,#+&:S
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 15
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
lR_1
+_m(+
$%&
l'+_1
(/>…
(…
((…&
l'1`S
(2?++
++&
i'11
…@
l‰…++@
q/92?/B
++;<
&P></>
8:(.
+B/9#</>#+8†NŠy
#;E%#+&'+
/B+8†K#+_E+2u1X1(,
;?++#+"M:‹‹81;!
1p+(++&
l‰…+y/9?/B
;<+)>+
#+&
o</>/+#+8†K&P#
X1(,;?++#+"M:‹‹81
#_1p+(++&
l‰…2+(++/9?0
;<+2i+(++)>
+#&o</>
/…#+8†K&P#+_E
p+(++2u1X>$0":
p&•?+(0$0":
p(2WX>;6p&
:dB++1…+_E
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 16
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
/9#
++&o</>
/++
#+8(IOŒIJ
LI&'1`
++(X1(,;?
++++_
E.1
+(++/(2
++&
l‰…+…
11+4
<
/>#+8/
(f&P>#e
:
Yl
#+_E
…4
…:;?
0+"y
+W•#1`,#+2?
1*+&'#+(
7*&o( #$
+(*$?…,%1$%
/>2W;#,&
i',#+1…W?
@
l‰…++#1`+_E1
p++2u1X>$0"P
p&
l‰…++#1`+_E1
p2u1X>;6p&•
/>e+(+(+(,…#,
/>e+(+(&
l:1…++++#1
`+_E1++++
12&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 17
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
5(4
,
#&
Lipid {<E
_&
io+"(+#
$%2W,#
/B1`
…(+#
WW&
i‰…(+
<
/>#+8†J+_
E(+Fy/
2u1X(,;?
4((
2c2c
(&
in+/9,#/B1
1…?=W`W W
&
i',#(+W`?
l‰…(+W`0</>
/#+8†JK&n+X$1(,;?4
((B2c##+_E1(
(+Fy/#20W
(2c((&
l‰…++(+X1(,;?4
((B++#+_E
++(+++(&
k(]2W(++_E?+
l‰…((+_E
((1($%2c
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 18
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
(&
DBL…((+$%!
/9,#?&
i',#(+ ?
qB71,#(+ #5
e2-7&P##1`y/#*E
(+$%…(+#;E%+_
E(+2c((&o
.+*+1E+V,#(+1
*(+/1•k‰{&
Acid nucleic {<E
_&
{<E
_&
:1(#$%2W,#20
…#W`@
ikW`?…P(2?3kP•|
HP•1+_(1(
i:1…((#W
+_E1((+
++12&
Xenlulose {<E qB# r# #,#((>
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 19
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
_& (
+"((/9,
#.;?+"
5(/9?
?+`,#
B1# #;E%?…
((#;E%2?3((1+_
mE*+/9&',71
v*??v0#
%
Acid nucleic {<E
_&
{< E
_&
:1 ( # $ % 2W , # 20
…#W`?@
ikW`?…P(2?3kP•|HP•
1+_(1(
i:1…((#W
+_E1((+
++12&
Bảng 1: Men tiêu hóa và chức năng (hình 9)
MEN TIÊU HÓA VÀ CHỨC NĂNG
Men tiêu hóa Nơi sản xuất Phân tử bị biến đổi Phân tử được tạo ra
Amilaza '?/B2 '2 R(6A!+_m
/>XBC
Pepsin ' R R+AC
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 20
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
Lipaza dịch vị ' oa •a((
Chymotripsin '` R(++ApC R+
Trypsin '` R(++ R+
Cacboxypeptidaza '` R+ R+6
Amilaza tụy tạng '` R( k
Lipaza tụy tạng '` oa •a((
Nucleaza '` •( P(
Amonopeptidaza ' R+ R+6
Dipeptidaza ' k++ •
Lactaza ' n j((
Maltaza ' o( j(
Sucraza ' ^ j(Ž
Nucleaza ' •( P(
II- Quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng
w1*+1*/aE01+";1,#&'#*+?1
*/aE0A8ŠC&{E%*+(>*1(<
&'3-S2!e(<;EL}}
Y
&n<#/#!(<#/?
2E&nB+(<(1?22<2,(1?2`#-`*+&'`_
(<(112?(/B";&:*#.+(< S1*
(6=12?&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 21
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
Hình 10: Cấu trúc ruột non (Campbell và Reece, 2008)
^*+1*/9-2uY?@
i{?17@1*5a1<a/>ˆ7(;?1
`&:1*5/B;<7/9(;?1/ˆ?2#4(p<*6
/B7/B;c1*5&:1 ;<56,%(/9&
iD S@:1 />/9-+/$ * E
e-&:1*/1++2c+"(B(/92/9)20?22
<(<&
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 22
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
o*,#aA'(C(/>;1&^;/9*+201?22<2c
(/9139+(&^#./92220++(+((+1
/B•(ˆy*+A(C&:171(B,]12?1(<
A8IIC&
w1*+1*/a1+";1,#
Miệng, hầu,
thực quản
Dạ dày Ruột
Glucid q/9*+
+"*
6;
-
…(
8"/
;<E
71*+
1*
/a
i^E+V+_Ed((1/>&o
1?22<,e,#1…
&:1/>1…+_E];?9+B
1 E/9 SW2?22
<&:1/>/9*+17-1
(</9 ?&
i'?;?1y*+(/9(5
#(&
Lipid {<
E71
n+/9+_ES1&P>
(+/9y/#&^#(> …
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 23
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
*+1*
/a
-
"
7E&
(+X6("4)/B/B1&:
d2c(&8E+V*+
771•V*&r_./9139+
(&'=#1(+/9/9*+
2?&^71 72?(+
310~/B5d/9+_+
;X+1+"&n/9a=]/941?2a
/BAIYC&
Protein iR7$%/971,#
#?2?E(1&:1
/9*+7(<1<7? ES
)/9 B&P/>F+1-/9 E1
S;!&'*+*"#
eP
l
sJ&
ir‘*21,#/-,
,(#;E%*++4
’//9+_E-/(2()>*+1
;14’&
io/>/0y#;E%*+
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 24
Tiểu luận Sinh học cơ thể Động vật
+/B/+_E/“5X$$
%;1&:1+/+_E#_-/9W$&
iP?;?1y*+(/9
5#(&
Các Vitamin i'=/>9+"?1/9*+`S
20?2,;<"2?3#&
DsI+E/9++(#G/9*+;
%d$%&DsIYG/9*+;;?9+B
+e2-(•?•&:1a"#
&P/>y%+1-1 Ekˆ(&
iP?;?1y*+(/9
5#(&
Xenlulose r1 %6# %++"((
+_]/9*+5(2WE2E;6&
Muối khoáng :1;1*<#/9*+`/B
<7? ES&P/>F+1-1 E
:{Ž”&•P/9*+`20E?;?1
S&:1#WY*+ 1##WI&o
Yl
(!]$(0(%./B_%#
Học viên: Nguyễn Thị Kim Nữ - lớp K22 25