Slide bài giảng môn quản lý phát triển kinh tế: Chương 2: Hợp tác nhà nước tư nhân

1
1
HỢP TÁC NHÀ NƯỚC TƯ NHÂN
HỢP TÁC NHÀ NƯỚC TƯ NHÂN
Public-Private Partnerships - PPP
Public-Private Partnerships - PPP
1. Khái niệm
1. Khái niệm
Hợp tác nhà nước tư nhân là
Hợp tác nhà nước tư nhân là
quan hệ đối tác (hợp tác) giữa nhà nước và tư nhân
quan hệ đối tác (hợp tác) giữa nhà nước và tư nhân
để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ
để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ
mà nhà nước có trách nhiệm cung cấp.
mà nhà nước có trách nhiệm cung cấp.
2
2
2. Sự cần thiết của PPP
2. Sự cần thiết của PPP

Nhà nước có trách nhiệm trong việc cung cấp dịch vụ
Nhà nước có trách nhiệm trong việc cung cấp dịch vụ
công cho người dân
công cho người dân

Nhà nước gặp nhiều khó khăn khi cung cấp dịch vụ cho
Nhà nước gặp nhiều khó khăn khi cung cấp dịch vụ cho
người dân:
người dân:
-

Nhà nước không đủ nguồn lực để cung cấp dịch vụ công
Nhà nước không đủ nguồn lực để cung cấp dịch vụ công
-
Nhà nước cung cấp dịch vụ không hiệu quả, gây lãng phí
Nhà nước cung cấp dịch vụ không hiệu quả, gây lãng phí
-
Tư nhân có năng lực tốt hơn, khả năng chịu rủi ro tốt
Tư nhân có năng lực tốt hơn, khả năng chịu rủi ro tốt
hơn nhà nước
hơn nhà nước




Tư nhân cung cấp dịch vụ công hiệu quả hơn nhà nước
Tư nhân cung cấp dịch vụ công hiệu quả hơn nhà nước




Nhà nước để tư nhân cung cấp dịch vụ công
Nhà nước để tư nhân cung cấp dịch vụ công
3. Các ví dụ về PPP
3. Các ví dụ về PPP

Các lĩnh vực có PPP: đa dạng
Các lĩnh vực có PPP: đa dạng

Phổ biến:
Phổ biến:

-
Năng lượng
Năng lượng
-
Môi trường
Môi trường
-
Giao thông vận tải
Giao thông vận tải
-
Giáo dục
Giáo dục
-
Y tế
Y tế
4
4
3. Các ví dụ về PPP
3. Các ví dụ về PPP

Nhà nước xây đường, tư nhân thu
Nhà nước xây đường, tư nhân thu
phí qua cầu và nộp tiền cho nhà
phí qua cầu và nộp tiền cho nhà
nước*
nước*



Thu đúng, thu đủ, chi hiệu quả
Thu đúng, thu đủ, chi hiệu quả

Tư nhân xây cầu và thu phí qua
Tư nhân xây cầu và thu phí qua
cầu trong một giai đoạn thời gian
cầu trong một giai đoạn thời gian




Nhà nước không phải bỏ vốn.
Nhà nước không phải bỏ vốn.
5
5
4. Một số vấn đề lưu ý
4. Một số vấn đề lưu ý
PPP
PPP
VS
VS
Xã hội hóa
Xã hội hóa
6
6
PPP Xã hội hóa
Cung cấp dịch vụ tới đông đảo
người dân (giá cả ở phần lớn người
dân chấp nhận được)
Cung cấp dịch vụ dựa trên cung và

cầu (giá cả do cung và cầu thị
trường quyết định)
Nhà nước quyết định dự án được
thực hiện hay không*
Tư nhân quyết định dự án có được
thực hiện hay không
Nhà nước và người sử dụng trả phí
dịch vụ
Người sử dụng dịch vụ trả phí dịch
vụ
Thời gian cung cấp dịch vụ, Thu phí
trong một giai đoạn thời gian nhất
định (vòng đời dự án) mà nhà nước
và tư nhân thỏa thuận
Thời gian cung cấp dịch vụ do tư
nhân quyết định phụ thuộc vào cung
và cầu thị trường
Các hình thức PPP
Các hình thức PPP
1. Hợp đồng vận hành và bảo trì
1. Hợp đồng vận hành và bảo trì
2. Hợp đồng chìa khóa trao tay
2. Hợp đồng chìa khóa trao tay
3. Hợp đồng giao quyền vận hành và bảo trì
3. Hợp đồng giao quyền vận hành và bảo trì
4. Công ty liên doanh
4. Công ty liên doanh
5. Hợp đồng xây dựng vận hành chuyển giao
5. Hợp đồng xây dựng vận hành chuyển giao
7

7
Hợp đồng vận hành và bảo trì
(1)
(1)
Công trình dự án được tài trợ, xây dựng và
Công trình dự án được tài trợ, xây dựng và
thuộc
thuộc
sở
sở
hữu
hữu
n
n
hà nước
hà nước
;
;
(2)
(2)
Hợp đồng với tư nhân về vận hành và bảo
Hợp đồng với tư nhân về vận hành và bảo
trì
trì
công
công
trình với một số phí cố định
trình với một số phí cố định
từ
từ

nhà nước
nhà nước
;
;
(3)
(3)
Nhà nước có thu phí hoặc không thu phí
Nhà nước có thu phí hoặc không thu phí
(4)
(4)
Chuyển giao rủi ro vận hành và bảo trì cho khu vực
Chuyển giao rủi ro vận hành và bảo trì cho khu vực
tư nhân
tư nhân
;
;
(5)
(5)
Cần đảm bảo chi phí chi trả cho tư nhân ít hơn chi
Cần đảm bảo chi phí chi trả cho tư nhân ít hơn chi
phí nhà nước tự thực hiện
phí nhà nước tự thực hiện
8
8
Hợp đồng chìa khóa trao tay
BT: Xây dựng - Chuyển giao
BT: Xây dựng - Chuyển giao
(1)
(1)
Công trình dự án được sở hữu

Công trình dự án được sở hữu
bởi N
bởi N
hà nước
hà nước
;
;
(2)
(2)
Chi phí xây dựng công trình đến từ tư nhân hoặc đến
Chi phí xây dựng công trình đến từ tư nhân hoặc đến
từ nhà nước
từ nhà nước
(3)
(3)
N
N
hà nước chuyển giao rủi ro thiết kế
hà nước chuyển giao rủi ro thiết kế
,
,
xây dựng và
xây dựng và
thực hiệ
thực hiệ
n cho khu vực tư nhân;
n cho khu vực tư nhân;
9
9
Hợp đồng nhượng quyền vận

hành và bảo trì
(1)
(1)
Dự án được tài trợ xây dựng và sở hữu
Dự án được tài trợ xây dựng và sở hữu
bởi
bởi
nhà
nhà
nước
nước
;
;
(2)
(2)
Hợp đồng với tư nhân về vận hành và bảo
Hợp đồng với tư nhân về vận hành và bảo
trì
trì
công
công


trình;
trình;
(3)
(3)
T
T
ư nhân

ư nhân
trả phí nhượng quyền cho nhà nước để đổi
trả phí nhượng quyền cho nhà nước để đổi
lấy quyền
lấy quyền
thu
thu
phí trong giai đoạn nhượng quyền;
phí trong giai đoạn nhượng quyền;
(4)
(4)
Nhà nước chuyển
Nhà nước chuyển
giao rủi ro thu nhập
giao rủi ro thu nhập
và
và
rủi ro bảo
rủi ro bảo
trì cho tư nhân
trì cho tư nhân
, t
, t
hu hồi (một phần) vốn
hu hồi (một phần) vốn
đầu tư
đầu tư
thông
thông
qua phí nhượng quyền

qua phí nhượng quyền
10
10
Công ty liên doanh
(1)
(1)
Dự án được thiết kế
Dự án được thiết kế
,
,
xây dựng, tài trợ và bảo trì bởi
xây dựng, tài trợ và bảo trì bởi
công ty dự án
công ty dự án
do
do
khu vực công và tư đồng sở hữu
khu vực công và tư đồng sở hữu
;
;
(2)
(2)
Các rủi ro và thu nh
Các rủi ro và thu nh
ậ
ậ
p do cả hai bên chia sẻ
p do cả hai bên chia sẻ
;
;

(3)
(3)
Công ty dự án thu hồi chi phí thông qua thu
Công ty dự án thu hồi chi phí thông qua thu
phí
phí
và
và
giữ lại ph
giữ lại ph
í
í
của người sử dụng
của người sử dụng
;
;
(4)
(4)
Chuyển giao một phần rủi ro về thiết kế, xây dựng
Chuyển giao một phần rủi ro về thiết kế, xây dựng
và bảo trì
và bảo trì
;
;
(5)
(5)
Mâu thuẫn
Mâu thuẫn
khi
khi

Nhà nước vừa là chủ sở hữu và nhà
Nhà nước vừa là chủ sở hữu và nhà
đầu tư dự án
đầu tư dự án
, không tách được quản lý nhà nước và
, không tách được quản lý nhà nước và
cung cấp dịch vụ
cung cấp dịch vụ
.
.
11
11
Hợp đồng xây dựng - Vận
hành -Chuyển giao (BOT)
(1)
(1)
Hợp đồng với tư nhân về thiết kế, xây dựng, tài trợ, vận
Hợp đồng với tư nhân về thiết kế, xây dựng, tài trợ, vận
hành và bảo trì dự án;
hành và bảo trì dự án;
(2)
(2)
Tư nhân thu hồi các chi phí thông qua thu phí và giữ lại
Tư nhân thu hồi các chi phí thông qua thu phí và giữ lại
các khoản thu từ người sử dụng;
các khoản thu từ người sử dụng;
(3)
(3)
Chuyển giao rủi ro thiết kế, xây dựng và bảo trì, khuyến
Chuyển giao rủi ro thiết kế, xây dựng và bảo trì, khuyến

khích tạo nên thu nhập cho bên thứ ba;
khích tạo nên thu nhập cho bên thứ ba;
12
12
Quyết định thực hiện dự án
Quyết định thực hiện dự án
PPP
PPP

Phân tích lợi ích chi phí (Cost – Benefit Analysis):
Phân tích lợi ích chi phí (Cost – Benefit Analysis):
- Lợi ích – Chi phí của dự án cho xã hội có lớn hơn 0
- Lợi ích – Chi phí của dự án cho xã hội có lớn hơn 0
hay không?
hay không?
- So sánh lợi ích của dự án cho xã hội có lớn hơn so với
- So sánh lợi ích của dự án cho xã hội có lớn hơn so với
các dự án khác hay không (Dự án đó do nhà nước
các dự án khác hay không (Dự án đó do nhà nước
thực hiện; dự án khác)
thực hiện; dự án khác)
13
13
Quyết định thực hiện dự án PPP
Quyết định thực hiện dự án PPP

Cost – Benefit Analysis:
Cost – Benefit Analysis:
-
Liệt kê tất cả các tác động tiêu cực (chi phí) mà dự án gây ra từ quá

Liệt kê tất cả các tác động tiêu cực (chi phí) mà dự án gây ra từ quá
trình thực hiện dự án và thiệt hại từ các kết quả của dự án
trình thực hiện dự án và thiệt hại từ các kết quả của dự án
-
Liệt kê tất cả các tác động tích cực (lợi ích) mà dự án gây ra từ quá
Liệt kê tất cả các tác động tích cực (lợi ích) mà dự án gây ra từ quá
trình thực hiện dự án và thiệt hại từ các kết quả của dự án
trình thực hiện dự án và thiệt hại từ các kết quả của dự án
-
Tính toán các tác động tiêu cực và tích cực thành tiền (không phải mọi
Tính toán các tác động tiêu cực và tích cực thành tiền (không phải mọi
tác động đều được tính toán thành tiền
tác động đều được tính toán thành tiền


Mọị tính toán đều phải dựa trên các thống kê hoặc các nghiên cứu có
Mọị tính toán đều phải dựa trên các thống kê hoặc các nghiên cứu có
khoa học).
khoa học).
VD: Một lợi ích của dự án xây đường cao tốc là giảm khí thải CO2, lợi
VD: Một lợi ích của dự án xây đường cao tốc là giảm khí thải CO2, lợi
ích này có thể không được tính ra tiền*
ích này có thể không được tính ra tiền*
14
14
Quyết định thực hiện dự án PPP
Quyết định thực hiện dự án PPP

Cost – Benefit Analysis:
Cost – Benefit Analysis:

VD: Dự án xây đường cao tốc mới
VD: Dự án xây đường cao tốc mới
•
Lợi ích
Lợi ích
-
Tiết kiệm chi phí đi lại
Tiết kiệm chi phí đi lại
-
Tiết kiệm thời gian đi lại
Tiết kiệm thời gian đi lại
-
An toàn hơn
An toàn hơn
-
Môi trường ít khí thải CO2 hơn
Môi trường ít khí thải CO2 hơn
•
Chi phí
Chi phí
-
Xây đường
Xây đường
-
Bảo trì đường
Bảo trì đường
15
15