Chương trình dạy nghề trồng dưa hấu, dưa bở

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ
TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
NGHỀ: TRỒNG DƯA HẤU, DƯA BỞ
(Phê duyệt tại Quyết định số 481 /QĐ-BNN-TCCB ngày 07 tháng 4 năm 2014
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Hà Nội, năm 2014
BỘ NÔNG NGHIỆP
VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
CHO NGHỀ: TRỒNG DƯA HẤU, DƯA BỞ
(Phê duyệt tại Quyết định số 481 /QĐ-BNN-TCCB ngày 7 tháng 4 năm 2014
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
Tên nghề: Trồng dưa hấu, dưa bở
Trình độ đào tạo: Sơ cấp nghề
Đối tượng tuyển sinh: Lao động nông thôn trong độ tuổi lao động, đủ sức
khỏe, trình độ học vấn từ tiểu học trở lên và có nhu cầu học nghề “Trồng dưa hấu,
dưa bở”.
Số lượng mô đun đào tạo: 05
Bằng cấp sau khi tốt nghiệp: Chứng chỉ sơ cấp nghề
I. MỤC TIÊU ĐÀO TẠO
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp
- Kiến thức
+ Nêu được cách vệ sinh đồng ruộng và chuẩn bị đất trước khi trồng dưa.
+ Trình bày được kỹ thuật ươm hạt, trồng cây, chăm sóc, phòng trừ dịch
hại và thu hoạch dưa.
+ Có hiểu biết về trồng dưa theo tiêu chuẩn VietGAP.
- Kỹ năng
+ Thực hiện hay quản lý được các công việc vệ sinh đồng ruộng và chuẩn

bị đất trước khi trồng dưa.
+ Ươm hạt giống, trồng cây ươm ra ruộng, chăm sóc, phòng trừ dịch
hại và thu hoạch dưa đúng kỹ thuật.
- Thái độ
+ Có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật trong quá trình trồng dưa.
+ Có trách nhiệm với sản phẩm làm ra và bảo vệ môi trường sinh thái.
2. Cơ hội việc làm
Sau khi hoàn thành khóa học trình độ sơ cấp nghề “Trồng dưa hấu, dưa
bở”, người học có khả năng tự tổ chức trồng dưa tại hộ gia đình hoặc trang trại
nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn vệ sinh thực
phẩm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống; người học cũng có thể làm việc tại các
2
cơ sở sản xuất, kinh doanh có liên quan đến lĩnh vực nghề “Trồng dưa hấu, dưa
bở”.
II. THỜI GIAN CỦA KHÓA HỌC VÀ THỜI GIAN THỰC HỌC TỐI
THIỂU
1. Thời gian của khóa học và thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian đào tạo: 03 tháng
- Thời gian học tập: 12 tuần
- Thời gian thực học: 440 giờ
- Thời gian kiểm tra hết mô đun và ôn, kiểm tra kết thúc khóa học: 40 giờ
(trong đó ôn và kiểm tra kết thúc khóa học: 20 giờ).
2. Phân bổ thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian học tập: 480 giờ
- Thời gian thực học các mô đun đào tạo nghề: 440 giờ, trong đó:
+ Thời gian học lý thuyết: 74 giờ
+ Thời gian học thực hành: 366 giờ
III. DANH MỤC CÁC MÔ ĐUN ĐÀO TẠO, THỜI GIAN VÀ PHÂN
BỔ THỜI GIAN HỌC TẬP
Mã

MĐ
Tên mô đun đào tạo nghề
Thời gian đào tạo (giờ)
Tổng
số
Trong đó
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra *
MĐ 01 Chuẩn bị trước khi trồng 96 16 72 8
MĐ 02 Ươm hạt và trồng cây 76 12 56 8
MĐ 03 Chăm sóc 140 20 112 8
MĐ 04 Phòng, trừ dịch hại 92 18 68 6
MĐ 05 Thu hoạch và tiêu thụ 56 8 42 6
Ôn và kiểm tra kết thúc khóa học 20 20
Tổng cộng 480 74 350 56
3
*Ghi chú: Tổng thời gian kiểm tra 56 giờ bao gồm: Số giờ kiểm tra định kỳ
trong từng mô đun (16 giờ - tính vào giờ thực hành; số giờ kiểm tra hết các mô
đun (20 giờ) và số giờ ôn, kiểm tra kết thúc khóa học (20 giờ).
IV. CHƯƠNG TRÌNH VÀ GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN ĐÀO TẠO
(Nội dung chi tiết chương trình và giáo trình mô đun xem tại các mô đun
kèm theo)
V. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH
ĐỘ SƠ CẤP
1. Hướng dẫn thực hiện các mô đun đào tạo nghề
Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề “Trồng dưa hấu, dưa bở”

dùng dạy nghề cho lao động nông thôn có nhu cầu học nghề. Khi người học học
đủ các mô đun trong chương trình và đạt kết quả trung bình trở lên tại kỳ kiểm
tra kết thúc khoá học sẽ được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề.
Theo yêu cầu của người học, người sử dụng lao động, cơ sở dạy nghề có
thể chọn dạy độc lập từng mô đun như mô đun 02: “Ươm hạt và trồng cây”; mô
đun 03: “Chăm sóc” và cấp giấy chứng nhận cho người học đã hoàn thành các
mô đun đó.
Chương trình có 05 mô đun với các nội dung như sau:
- Mô đun 01: “Chuẩn bị trước khi trồng” có thời gian đào tạo là 96 giờ,
trong đó 16 giờ lý thuyết, 72 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này trang
bị cho người học các kiến thức, kỹ năng nghề để thực hiện được các công việc
chuẩn bị trước trồng: Vệ sinh đất trồng; làm đất; lên luống; xử lý và bón lót cho
đất để trồng dưa đạt chất lượng và hiệu quả.
- Mô đun 02: “Ươm hạt và trồng cây” có thời gian đào tạo là 76 giờ, trong
đó 12 giờ lý thuyết, 56 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này trang bị cho
người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Chọn
giống; chuẩn bị hạt giống; ươm cây giống và trồng cây dưa hấu, dưa bở.
- Mô đun 03: “Chăm sóc” có thời gian đào tạo là 140 giờ, trong đó 20 giờ
lý thuyết, 112 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này trang bị cho người
học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Tưới, tiêu nước;
bón phân; bấm ngọn; để nhánh; cố định dây; tỉa hoa; thụ phấn bổ sung; tỉa định
quả và tạo hình cho quả.
- Mô đun 04: “Phòng, trừ dịch hại” có thời gian đào tạo là 92 giờ, trong đó
18 giờ lý thuyết, 68 giờ thực hành và 6 giờ kiểm tra. Mô đun này trang bị cho
người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Phòng trừ
cỏ dại, sâu hại, bệnh hại cho ruộng dưa; áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến
để sản xuất dưa đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
4
- Mô đun 05: “Thu hoạch và tiêu thụ” có thời gian đào tạo là 56 giờ, trong
đó 8 giờ lý thuyết, 42 giờ thực hành và 6 giờ kiểm tra. Mô đun này trang bị cho

người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Chuẩn bị
thu hoạch; thu hoạch; sơ bảo quản, tiêu thụ và tính hiệu quả trồng dưa.
Đánh giá kết quả học tập của người học trong toàn khóa học bao gồm:
Kiểm tra định kỳ trong từng mô đun, kiểm tra hết mô đun và kiểm tra kết thúc
khoá học, được thực hiện theo “Quy chế thi, kiểm tra và công nhận tốt nghiệp
trong dạy nghề hệ chính quy”, ban hành kèm theo Quyết định số 14/2007/QĐ-
BLĐTBXH, ngày 24 tháng 5 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương
binh và Xã hội.
2. Hướng dẫn kiểm tra kết thúc khoá học
Việc đánh giá hoàn thành khóa học đối với học viên được thực hiện thông
qua kiểm tra kết thúc khóa học. Nội dung, hình thức và thời lượng kiểm tra thực
hiện như sau:
T
TT
Nội dung kiểm tra Hình thức kiểm tra Thời gian kiểm tra
Kiến thức, kỹ năng nghề
1
2
Kiến thức nghề
Kỹ năng nghề
Trắc nghiệm hoặc
vấn đáp
Bài thực hành kỹ
năng nghề
Không quá 60 phút
Không quá 12 giờ
3. Các chú ý khác
Nên tổ chức lớp học tại địa phương vào thời điểm trồng, chăm sóc, thu
hoạch dưa hấu, dưa bở.
Chương trình xây dựng cho khóa dạy nghề trong thời gian 3 tháng, nhưng

trong thực tế, có thể bố trí thời gian học tập thành từng giai đoạn trùng với các
thời điểm như: Trồng, chăm sóc, thu hoạch dưa hấu, dưa bở để rèn kỹ năng nghề
cho học viên qua thực tiễn sản xuất.
Trong quá trình dạy nghề, có thể tổ chức mời các chuyên gia, người có tay
nghề cao tham gia giảng dạy, hướng dẫn, đánh giá người học; có thể kết hợp
việc dạy nghề và đánh giá kết quả của người học với việc tổ chức cho người học
trực tiếp tham gia sản xuất ra sản phẩm.
Bố trí cho học viên đi thăm quan các cơ sở trồng dưa hấu, dưa bở có uy
tín hoặc đã áp dụng thành công tiến bộ khoa học kỹ thuật, tạo điều kiện cho học
viên được học tập mô hình thực tiễn và thấy được hiệu quả thiết thực của nghề;
Có thể tổ chức lồng ghép với chương trình dạy nghề các hoạt động ngoại
5
khoá liên quan đến chuyên môn và các hoạt động văn hoá, thể thao phù hợp với
điều kiện của lớp học, hoạt động của cơ sở sản xuất và phong tục tập quán của
địa phương.
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN

Tên mô đun: Chuẩn bị trước khi trồng
Mã số mô đun: MĐ 01
Nghề: TRỒNG DƯA HẤU, DƯA BỞ
6
7
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI TRỒNG
Mã số mô đun: MĐ 01
Thời gian mô đun: 96 giờ (Lý thuyết: 16 giờ; Thực hành: 76 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 04 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN:
1. Vị trí:
Mô đun Chuẩn bị trước khi trồng là một trong các mô đun quan trọng trong
chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp Trồng dưa hấu, dưa bở, được bố trí giảng

trước tiên khi tổ chức dạy nghề cho học viên.
2. Tính chất:
Là mô đun chuyên môn nghề được tích hợp giữa lý thuyết và thực hành về
thực hiện các công việc chuẩn bị để trồng dưa hấu, dưa bở, lấy dạy thực hành
nâng cao kỹ năng nghề cho học viên là chính. Để nâng cao chất lượng dạy nghề,
mô đun cần được thực hiện ngay tại cơ sở trồng, tiêu thụ dưa hấu, dưa bở trong
thời gian trước khi trồng và có đầy đủ trang thiết bị, vật tư phục vụ đào tạo.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN:
1. Kiến thức: Trình bày được cách vệ sinh đồng ruộng, làm đất, lên luống, xử
lý, bón lót, đậy màng phủ nông nghiệp và tạo lỗ để trồng cây dưa.
2. Kỹ năng: Vệ sinh đồng ruộng, làm đất, lên luống, xử lý, bón lót trước khi
trồng, đậy màng phủ nông nghiệp và tạo lỗ để trồng cây dưa đúng kỹ thuật.
3. Thái độ: Có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật khi thực hiện công việc.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
TT Tên các bài trong mô đun
Thời gian (Giờ chuẩn)
Tổng số Lý thuyết Thực hành Kiểm tra*
1 Lập kế hoạch trồng dưa 12 2 10
2 Vệ sinh đất trồng 16 2 14
3 Làm đất 8 2 6
4 Lên luống 16 2 14
5 Xử lý đất, bón phân lót 20 4 14 2
6 Trải màng phủ và đục lỗ trồng 20 4 14 2
Kiểm tra hết mô đun 4 4
Cộng 96 16 72 8
Ghi chú: * Thời gian kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết và thực hành được
tính vào giờ thực hành.
8
2. Nội dung chi tiết

Bài 01: Lập kế hoạch trồng dưa Thời gian: 12 giờ
Mục tiêu:
- Tìm hiểu được nhu cầu trồng và tiêu thụ dưa để làm cơ sở lập bảng kế
hoạch trồng dưa;
- Lập hoàn chỉnh bản kế hoạch để trồng dưa.
A. Nội dung
1. Xác định tình hình trồng và tiêu thụ dưa
2. Lập bảng kế hoạch
2.1. Khái niệm
2.2. Căn cứ để lập kế hoạch trồng dưa
2.3. Tiến hành lập bảng kế hoạch trồng dưa
2.4. Một số lưu ý khi lập bảng kế hoạch
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 02: Vệ sinh đất trồng Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được cách vệ sinh đất trồng, kỹ thuật xử lý cỏ dại, tàn dư thực
vật không gây ảnh hưởng đến môi trường;
- Thực hiện vệ sinh đất trồng, xử xử lý cỏ dại, tàn dư thực vật đúng kỹ
thuật;
- Tuân thủ đúng quy trình vệ sinh đất trồng và không gây ô nhiễm môi trường.
A. Nội dung
1. Tác hại của cỏ dại và tàn dư thực vật
2. Chuẩn bị dụng cụ để vệ sinh đất trồng
3. Tiến hành vệ sinh đất trồng
4. Xử lý cỏ dại và tàn dư thực vật
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
9
Bài 03: Làm đất Thời gian: 8 giờ

Mục tiêu:
- Trình bày được cách làm đất nhỏ, tơi, xốp, bằng phẳng để trồng dưa;
- Thực hiện các công việc làm đất để trồng dưa đúng kỹ thuật.
A. Nội dung
1. Đất trồng dưa
2. Kỹ thuật làm đất
3. Cày đất
4. Xới (bừa) đất
5. Đắp/sửa bờ quanh ruộng
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 04. Lên luống Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Mô tả được cách lên luống trong ruộng để trồng dưa;
- Lên được các luống đất trong ruộng trồng dưa phù hợp với điều kiện
thực tế và phù hợp với sinh trưởng, phát triển của cây dưa.
A. Nội dung
1. Xác định kích thước luống
2. Chia luống
3. Đào rãnh lên luống
4. San mặt luống
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 05. Xử lý đất, bón phân lót Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được cách xử lý đất và bón phân lót cho đất trước khi trồng;
- Xác định được thời điểm, loại và lượng chất xử lý, phân bón để xử lý và
xử lý đất, bón phân lót cho đất trồng dưa đúng kỹ thuật;
- Tuân thủ đúng quy trình xử lý và bón phân lót cho đất trước khi trồng.
A. Nội dung

10
1. Xác định thời điểm trồng
2. Xử lý đất
3. Bón phân lót
4. Vệ sinh sau khi xử lý và bón phân lót
5. Những lưu ý khi xử lý đất và bón phân lót
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ

Bài 06: Trải màng phủ và đục lỗ trồng Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Nêu được các việc cần phải chuẩn bị trước khi trải màng phủ nông
nghiệp;
- Xác định được diện tích đất cần che phủ và trải màng phủ nông nghiệp,
đục lỗ để trồng dưa đúng kỹ thuật.
A. Nội dung
1. Khái niệm màng phủ nông nghiệp
2. Đặc điểm của màng phủ nông nghiệp
3. Lợi ích khi sử dụng màng phủ nông nghiệp
4. Chuẩn bị trải màng phủ nông nghiệp
5. Trải màng phủ nông nghiệp
6. Đục lỗ trồng
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Tài liệu giảng dạy
Giáo trình dạy nghề mô đun Chuẩn bị trước khi trồng trong chương
trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Trồng dưa hấu, dưa bở.
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ
01 bộ máy tính, máy chiếu, phim tài liệu, băng đĩa, tranh ảnh hướng dẫn

chuẩn bị trước khi trồng
3. Điều kiện về cơ sở vật chất
- 01 phòng học có đủ bảng, bàn giáo viên và bàn ghế cho 30-35 người.
- Tối thiểu cần 500 m
2
(0,05 ha) ruộng để trồng dưa.
11
- Các dụng cụ trang thiết bị để thực hiện máy cày, bừa, san đất… có thể
liên kết với các cơ sở trồng dưa ở gần nơi tổ chức lớp học.
- Các dụng cụ giản đơn như liềm, dao, leng (xẻng), cuốc, đồ bảo hộ lao
động … đủ dùng cho lớp học có từ 30 - 35 người thực hành công việc (các dụng
cụ đơn giản này có thể dùng được nhiều lần), nếu giảng dạy tất cả các mô đun
của chương trình thì có thể kết hợp, chỉ cần sắm bổ sung những dụng cụ rẻ tiền
mau hỏng hay những dụng cụ dùng một lần như khẩu trang, gang tay
- Bình phun thuốc và dụng cụ dùng để pha thuốc kèm theo cần 5 bộ (dùng
kết hợp khi giảng dạy các mô đun khác mà cần đến dụng cụ này).
Màng phủ nông nghiệp và các vật liệu như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,
chế phẩm vi sinh để xử lý cỏ dại, tàn dư cây trồng đủ dùng cho diện tích ruộng thực
hành (diện tích tối thiểu cần 500 m
2
)
4. Điều kiện khác: Một giáo viên (hay chuyên gia, lao động lành nghề)
hỗ trợ để dạy thực hành.
V. PHUƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp
a) Kiểm tra định kỳ
- Kiểm tra lý thuyết: Kiểm tra kiến thức nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra viết (tự luận) hoặc vấn đáp.
- Kiểm tra thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra thực hành. Bài kiểm tra thực hành nên giao cho từng cá nhân thực hiện

riêng rẽ. Khi đánh giá kết quả bài thực hành, giáo viên kết hợp giữa quan sát kỹ
năng thao tác, thái độ thực hiện của học viên với đánh giá chất lượng, thời gian
hoàn thành sản phẩm thực hành.
b) Kiểm tra kết thúc mô đun: Chọn một trong hai phương pháp sau:
- Kiểm tra lý thuyết, kỹ năng nghề:
+ Kiểm tra lý thuyết: Kiểm tra kiến thức nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra viết (tự luận, trắc nghiệm) hoặc vấn đáp.
+ Kiểm tra thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra thực hành. Bài kiểm tra thực hành có thể được giao theo nhóm (2-3 học
viên), mỗi người thực hiện một công đoạn, cũng có thể giao cho từng cá nhân.
Khi đánh giá kết quả bài thực hành, giáo viên kết hợp giữa quan sát kỹ năng
thao tác, thái độ thực hiện của học viên với đánh giá chất lượng, thời gian hoàn
thành sản phẩm thực hành.
- Kiểm tra tích hợp lý thuyết và thực hành: Bài kiểm tra tích hợp có thể
được giao theo nhóm (2-3 học viên), mỗi người thực hiện một công đoạn, cũng
có thể giao cho từng cá nhân. Khi đánh giá kết quả bài kiểm tra tích hợp, giáo
viên kết hợp giữa đánh giá kiến thức nghề của học viên thông qua trao đổi về
12
quá trình thực hiện sản phẩm với kỹ năng thao tác, thái độ thực hiện, chất lượng,
thời gian hoàn thành sản phẩm của học viên.
2. Nội dung đánh giá
- Lý thuyết: Cách vệ sinh đất, lên luống, xử lý đất, bón phân lót cho đất,
đậy màng phủ nông nghiệp và tạo lỗ trồng.
- Thực hành: Các thao tác thực hiện các công việc vệ sinh đất, lên luống,
xử lý đất, bón phân lót, đậy màng phủ nông nghiệp và tạo lỗ trồng.
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Phạm vi áp dụng chương trình
- Chương trình mô đun Chuẩn bị trước khi trồng áp dụng cho các khóa
đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào
tạo nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.

- Chương trình mô đun Chuẩn bị trước khi trồng có thể sử dụng giảng
dạy độc lập hoặc cùng một số mô đun khác cho các khóa tập huấn hoặc dạy
nghề dưới 3 tháng (dạy nghề thường xuyên).
- Chương trình áp dụng cho vùng sản xuất có trồng dưa. Khi giảng dạy ở
các vùng miền khác nhau cần chú ý một số từ địa phương, ví dụ: leng = xẻng;
liềm = lưỡi hái; luống = liếp; lỗ trồng = hố/hốc trồng, dụng cụ đục lỗ =chày tỉa;
đục lỗ/hố/hốc trồng = xôm lỗ/hố/hốc trồng = tạo lỗ/hố/hốc trồng; màng phủ
nông nghiệp = màng bạt = thảm = bạt nhựa mỏng = tấm plastic; đậy màng phủ =
trải màng phủ;
- Ngoài đối tượng học chính là người lao động nông thôn, chương trình có
thể sử dụng để giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề cho các lao
động khác có nhu cầu;
- Là mô đun tích hợp cả lý thuyết và thực hành đòi hỏi tỷ mỉ, cẩn thận,
tránh các nguy hiểm khi tiếp xúc với thuốc bảo vệ thực vật, với trang thiết bị và
dụng cụ lao động và bố trí phòng học phù hợp với phương pháp dạy.
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo
Mô đun này có cả phần lý thuyết và thực hành, nên tiến hành song song
vừa học lý thuyết vừa học thực hành để học viên dễ nhớ và tiếp thu bài học tốt.
a. Phần lý thuyết
- Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy, nhưng chú trọng
phương pháp giảng dạy tích cực như: phương pháp dạy học có sự tham gia và
dạy học cho người lớn tuổi, kết hợp với lớp học hiện trường… để phát huy tính
tích cực của học viên.
- Ngoài tài liệu, giáo viên nên sử dụng các học cụ trực quan như: Mô hình,
bảng biểu, tranh ảnh, băng đĩa… để hỗ trợ trong giảng dạy.
b. Phần thực hành: Hướng dẫn thực hành qua thực hiện các công việc thực tế
13
- Giáo viên làm mẫu hay mời một hoặc một số học viên trong lớp thực
hiện làm mẫu các thao tác trong các bài thực hành lên luống, xử lý và bón lót

cho đất trước khi trồng dưa; Giáo viên đưa ra các nhận xét từng tình huống thực
hành. Sau đó chia nhóm học viên hay từng học viên để thực hiện cho đến khi đạt
yêu cầu đề ra trong khoảng thời gian cho phép;
- Giáo viên khuyến khích thái độ tự tin và mạnh dạn của học viên trong
thực hành và giúp học viên tự kiểm tra việc thực hiện của chính bản thân họ. Sau
đó, giáo viên nhận xét kỹ năng thực hành của học viên, nêu ra những trở ngại, sai
sót đã hoặc có thể gặp phải trong khi thực hiện công việc và cách khắc phục.
3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý
- Phần lý thuyết: Kỹ thuật lên luống, xử lý đất, bón lót cho đất, trải màng
phủ nông nghiệp và tạo lỗ trước khi trồng;
- Phần thực hành: Lên luống, xử lý và bón lót cho đất trước khi trồng.
4. Tài liệu tham khảo
1. Phạm Hồng Cúc, 2001. Kỹ thuật trồng dưa hấu. Nxb. Nông nghiệp.
2. Trần Khắc Thi và cộng sự, 2012. Rau ăn quả (trồng rau an toàn chất
lượng cao). Nxb. Khoa học tự nhiên và công nghệ, 2012.
3. Báo NN Việt Nam, ngày 23/5/2011, Giống dưa bở vàng thơm số 1.
4. Thư viện điện tử KH&CN Quảng Trị-Kỹ thuật trồng dưa bở, ngày
20/3/2013.
14
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Ươm hạt và trồng cây
Mã số mô đun: MĐ 02
Nghề: TRỒNG DƯA HẤU, DƯA BỞ
15
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: ƯƠM HẠT VÀ TRỒNG CÂY
Mã số mô đun: MĐ 02
Thời gian mô đun: 76 giờ (Lý thuyết: 12 giờ; Thực hành: 60 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 04 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN
1. Vị trí: Mô đun ”Ươm hạt và trồng cây” là mô đun chuyên môn nghề

trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề trồng dưa hấu, dưa bở được
giảng dạy sau mô đun Chuẩn bị trước khi trồng và học trước các mô đun khác
trong chương trình. Mô đun này có thể giảng dạy độc lập hoặc kết hợp với một
số mô đun khác trong chương trình theo yêu cầu của người học.
2. Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề quan trọng trong chương trình,
tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành ươm hạt và trồng cây. Nên tổ chức
giảng dạy lớp học tại địa bàn thôn, xã nơi có trồng dưa và bắt đầu vào thời vụ
trồng dưa nhằm kết hợp dạy kỹ năng thực hành hay thuê/mượn ruộng trồng, dụng
cụ, trang thiết bị.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
1. Kiến thức: Có hiểu biết về đặc điểm cây dưa hấu, dưa bở, cách chọn
giống, chuẩn bị hạt giống, ươm hạt giống và trồng cây dưa hấu, dưa bở.
2. Kỹ năng: Chuẩn bị hạt giống, ươm hạt giống và trồng cây dưa hấu, dưa
bở đúng yêu cầu kỹ thuật;
3. Thái độ: Cẩn thận, chăm chỉ, tinh thần trách nhiệm cao, say mê nghề
nghiệp.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
TT Tên các bài trong mô đun
Thời gian (Giờ chuẩn)
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra*
1 Đặc điểm cây dưa hấu, dưa bở 8 2 6
2 Giới thiệu một số giống dưa đang trồng 8 2 6

3 Chọn giống để trồng 8 2 6
4 Chuẩn bị hạt giống 12 2 10
5 Ươm hạt giống 20 2 16 2
6 Trồng cây 16 2 12 2
Kiểm tra hết mô đun 4 4
16
Cộng 76 12 56 8
Ghi chú: *Thời gian kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được
tính vào giờ thực hành.
2. Nội dung chi tiết
Bài 01: Đặc điểm cây dưa hấu, dưa bở Thời gian: 8 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được đặc điểm của cây dưa hấu, dưa bở;
- Vận dụng để trồng dưa hấu, dưa bở đạt hiệu quả kinh tế cao.
A. Nội dung
A1. Đặc điểm cây dưa hấu
1. Nguồn gốc và giá trị
2. Đặc điểm sinh vật học
3. Yêu cầu ngoại cảnh
4. Yêu cầu đất và dinh dưỡng
B1. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C1. Ghi nhớ
A2. Đặc điểm cây dưa bở
1. Nguồn gốc và giá trị
2. Đặc điểm sinh vật học
3. Yêu cầu ngoại cảnh
B2. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C2. Ghi nhớ
Bài 02. Giới thiệu một số giống dưa đang trồng Thời gian: 8 giờ
Mục tiêu: Kể tên, nêu đặc điểm và nhận dạng được các giống dưa đang

trồng phổ biến tại địa phương.
A. Nội dung
1. Các giống dưa hấu trồng trong sản xuất
2. Các giống dưa bở trồng trong sản xuất
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
17
Bài 03: Chọn giống để trồng Thời gian: 8 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được cách chọn giống dưa hấu, dưa bở để trồng phù hợp với
điều kiện sản xuất thực tế;
- Chọn được giống dưa hấu, dưa bở để trồng phù hợp với điều kiện sản
xuất thực tế.
A. Nội dung
1. Tiêu chuẩn của giống dưa và hạt dưa giống
2. Chọn giống
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 04: Chuẩn bị hạt giống Thời gian: 12 giờ
Mục tiêu:
- Nêu được cách tính lượng hạt, ngâm, xử lý hạt, ủ, theo dõi và điều chỉnh
kịp thời những bất thường xảy ra trong quá trình chuẩn bị hạt;
- Thực hiện được các công việc tính lượng hạt, ngâm, ủ và xử hạt để trồng
đúng kỹ thuật.
A. Nội dung
1. Tính lượng hạt giống
2. Xác định thời vụ và thời điểm trồng
3. Ngâm hạt
4. Xử lý hạt
5. Ủ hạt

B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 05: Ươm hạt giống Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Nêu được cách ươm hạt dưa trên nền đất, trên giá (sàn) ươm và kỹ thuật
ghép/tháp trên gốc bầu;
- Thực hiện ươm hạt dưa đúng kỹ thuật, đạt tỷ lệ 90% bầu ươm có cây dưa
đem trồng được và ghép/tháp ngọn dưa lên gốc bầu đạt tỉ lệ sống 80%.
A. Nội dung
18
1. Khái niệm
2. Chọn vị trí để ươm hạt giống
3. Chuẩn bị vườn ươm
4. Làm bầu để ươm hạt
5. Gieo hạt vào bầu ươm
6. Chăm sóc bầu sau khi gieo hạt
7. Ươm hạt giống bằng một số cách khác
8. Ghép dưa trên gốc bầu
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 06. Trồng cây Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được kỹ thuật trồng dưa bằng hạt (gieo hạt thẳng), kỹ thuật
trồng dưa bằng bầu ươm, tưới giữ ẩm cho dưa sau trồng và trồng dặm vào
những nơi cây đã trồng bị mất;
- Thực hiện được các công việc trồng dưa bằng hạt (gieo hạt thẳng),
trồng dưa bằng bầu ươm, tưới giữ ẩm cho dưa sau trồng và trồng dặm vào
những nơi cây đã trồng bị mất đúng kỹ thuật.
A. Nội dung
1. Trồng dưa bằng gieo hạt trực tiếp

2. Trồng dưa bằng cây ươm
3. Một số kỹ thuật trồng dưa tiên tiến
4. Trồng dặm
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Tài liệu giảng dạy
Giáo trình dạy nghề mô đun Ươm hạt và trồng cây trong chương trình dạy
nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Trồng dưa hấu, dưa bở.
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ
Máy tính, máy chiếu, phim tài liệu, băng đĩa, tranh ảnh hướng dẫn chuẩn
bị hạt giống, ươm cây giống và trồng cây dưa hấu, dưa bở.
19
3. Điều kiện về cơ sở vật chất
- 01 phòng học có đủ bảng, bàn giáo viên và bàn ghế cho 30-35 người.
- Tối thiểu cần 2 m
2
vườn ươm (hay bờ

ruộng, sân nhà không có bóng cây)
để ươm hạt giống dưa và 500 m
2
ruộng để trồng dưa hấu, dưa bở (ruộng có thể
thuê, mượn của cơ sở trồng dưa ở gần địa điểm tổ chức lớp học).
- Các dụng cụ trang thiết bị để thực hiện máy cày máy bừa… có thể mượn
hay thuê với các cơ sở trồng dưa ở gần nơi tổ chức lớp học.
- Các dụng cụ giản đơn như liềm, dao, leng (xẻng), cuốc, đồ bảo hộ lao
động … đủ dùng cho lớp học có từ 30 - 35 người thực hành công việc (các dụng
cụ đơn giản này có thể dùng được nhiều lần), nếu giảng dạy cùng với mô đun
khác đã có những dụng cụ này thì dùng kết hợp, chỉ cần bổ sung những dụng cụ

đã hỏng hay những dụng cụ dùng một lần như khẩu trang, gang tay
- Dụng cụ tưới nước (thùng có vòi sen, gáo ); Bình phun thuốc và dụng
cụ dùng để pha thuốc kèm theo cần 5 bộ (nếu giảng dạy cùng với mô đun khác
đã có dụng cụ này thì dùng kết hợp).
- Hạt dưa đủ trồng cho diện tích tối thiếu là 500 m
2
thực hành.
4. Điều kiện khác
Một giáo viên (hay chuyên gia hoặc lao động lành nghề) hỗ trợ để dạy
thực hành.
V. PHUƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp đánh giá
a) Kiểm tra định kỳ
- Kiểm tra lý thuyết: Kiểm tra kiến thức nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra viết (tự luận) hoặc vấn đáp.
- Kiểm tra thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra thực hành. Bài kiểm tra thực hành nên giao cho từng cá nhân thực hiện
riêng rẽ. Khi đánh giá kết quả bài thực hành, giáo viên kết hợp giữa quan sát kỹ
năng thao tác, thái độ thực hiện của học viên với đánh giá chất lượng, thời gian
hoàn thành sản phẩm thực hành.
b) Kiểm tra kết thúc mô đun: Chọn một trong hai phương pháp sau:
- Kiểm tra lý thuyết, kỹ năng nghề:
+ Kiểm tra lý thuyết: Kiểm tra kiến thức nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra viết (tự luận, trắc nghiệm) hoặc vấn đáp.
+ Kiểm tra thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề của học viên thông qua bài
kiểm tra thực hành. Bài kiểm tra thực hành có thể được giao theo nhóm (2-3 học
viên), mỗi người thực hiện một công đoạn, cũng có thể giao cho từng cá nhân.
Khi đánh giá kết quả bài thực hành, giáo viên kết hợp giữa quan sát kỹ năng
20
thao tác, thái độ thực hiện của học viên với đánh giá chất lượng, thời gian hoàn

thành sản phẩm thực hành.
- Kiểm tra tích hợp lý thuyết và thực hành: Bài kiểm tra tích hợp có thể
được giao theo nhóm (2-3 học viên), mỗi người thực hiện một công đoạn, cũng
có thể giao cho từng cá nhân. Khi đánh giá kết quả bài kiểm tra tích hợp, giáo
viên kết hợp giữa đánh giá kiến thức nghề của học viên thông qua trao đổi về
quá trình thực hiện sản phẩm với kỹ năng thao tác, thái độ thực hiện, chất lượng,
thời gian hoàn thành sản phẩm của học viên.
2. Nội dung đánh giá
- Lý thuyết: Cách chuẩn bị hạt giống, ươm hạt giống và trồng cây ở ruộng
sản xuất.
- Thực hành: Đánh giá kỹ năng nghề của học viên thông qua sản phẩm
thực hành về một trong những công việc như Chuẩn bị hạt giống, ươm hạt giống
và trồng dưa ở ruộng sản xuất. Nội dung bao gồm:
+ Tính đúng lượng hạt giống; Ngâm, ủ, xử lý hạt giống đúng kỹ thuật
+ Giá thể cho vào bầu ươm hạt giống mịn, tơi, xốp và thấp hơn miệng bầu
3-5mm. Tỉ lệ cây được trồng ra ruộng đạt ≥ 90%. Cây trong bầu ươm khỏe
mạnh trước khi trồng ra ruộng.
+ Đặt cây để trồng, lấp đất, tưới nước sau trồng đúng kỹ thuật.
+ Tỉ lệ cây trồng ở ruộng sau 1 tuần sống 97-98%
Lưu ý:
- Bố trí thời gian cho học viên thực hành song song với các bài học khác
của mô đun để đảm bảo đủ thời gian kiểm tra sản phẩm của bài thực hành. Ví dụ
thời gian thực hành ươm hạt giống chỉ có 60 phút, nhưng phải 4-5 ngày sau mới
kiểm tra sản phẩm được. Như vậy trong 4-5 ngày này phải bố trí thời gian phù
hợp để học thêm các bài khác trong mô đun.
- Sản phẩm thực hành của học viên có ký hiệu để biết được các thông tin
như: Họ và tên người thực hiện, ngày thực hiện…
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Phạm vi áp dụng chương trình
- Chương trình mô đun Ươm hạt và trồng cây áp dụng cho các khóa đào

tạo nghề trình độ sơ cấp trước hết là các khóa đào tạo nghề phục vụ cho Đề án
đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình có thể sử dụng dạy độc lập hoặc dạy kết hợp cùng một số
mô đun khác cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3 tháng.
- Chương trình áp dụng trong phạm vi cả nước.
- Ngoài đối tượng lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao
kiến thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu học nghề.
21
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo
Mô đun này có cả phần lý thuyết và thực hành, nên tiến hành song song
vừa học lý thuyết vừa học thực hành để học viên dễ nhớ và tiếp thu bài học tốt.
a. Phần lý thuyết
- Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy, nhưng chú trọng
phương pháp giảng dạy tích cực như: phương pháp dạy học có sự tham gia và
dạy học cho người lớn tuổi, kết hợp với lớp học hiện trường… để phát huy tính
tích cực của học viên.
- Ngoài tài liệu, giáo viên nên sử dụng các học cụ trực quan như: Tranh,
ảnh, băng đĩa về ươm hạt và trồng cây dưa hấu, dưa bở để hỗ trợ trong giảng dạy.
b. Phần thực hành: Hướng dẫn thực hành qua thực hiện các công việc thực tế
- Giáo viên làm mẫu các thao tác của bài thực hành về chuẩn bị vườn
ươm, ươm cây, trồng cây Giáo viên đưa ra các nhận xét từng tình huống thực
hành. Sau đó chia nhóm học viên hay từng học viên để thực hiện cho đến khi đạt
yêu cầu đề ra trong khoảng thời gian cho phép;
- Giáo viên khuyến khích thái độ tự tin và mạnh dạn của học viên trong
thực hành và giúp học viên tự kiểm tra việc thực hiện của chính bản thân họ;
- Giáo viên nhận xét kỹ năng thực hành của học viên, nêu ra những trở ngại,
sai sót đã hoặc có thể gặp phải trong khi thực hiện công việc và cách khắc phục.
c. Chú ý khác: Các bài trong chương trình viết từ cây dưa là cho cả cây
dưa hấu và cây dưa bở, vì nội dung thực hiện của hai cây này giống nhau. Nội

dung thực hiện của hai cây này khác nhau thì viết rõ là dưa hấu hay dưa bở và
chỉ dành riêng cho cây dưa hấu hay cây dưa bở.
3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý
- Phần lý thuyết:
+ Cách chọn giống, chuẩn bị để ươm cây con và ươm cây con;
+ Kỹ thuật trồng cây dưa hấu, dưa bở
- Phần thực hành:
+ Chọn giống, chuẩn bị để ươm cây con và ươm cây con;
+ Trồng cây dưa hấu, dưa bở ra ruộng trồng
4. Tài liệu cần tham khảo
1. Phạm Hồng Cúc, 2001. Kỹ thuật trồng dưa hấu. Nxb. Nông nghiệp.
2. Trần Khắc Thi và cộng sự, 2012. Rau ăn quả (trồng rau an toàn chất
lượng cao). Nxb. Khoa học tự nhiên và công nghệ, 2012.
3. Báo NN Việt Nam, ngày 23/5/2011, Giống dưa bở vàng thơm số 1.
4. Thư viện điện tử KH&CN Quảng Trị-Kỹ thuật trồng dưa bở, ngày
20/3/2013.
22
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN

Tên mô đun: Chăm sóc
Mã số mô đun: MĐ 03
Nghề: TRỒNG DƯA HẤU, DƯA BỞ
23
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: CHĂM SÓC
Mã số mô đun: MĐ 03
Thời gian mô đun: 140 giờ (Lý thuyết: 20 giờ; Thực hành: 116 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 04 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN
1. Vị trí: Mô đun ”Chăm sóc” được giảng dạy sau mô đun Chuẩn bị trước
khi trồng, Ươm hạt và trồng cây, học trước mô đun Phòng trừ dịch hại, Thu

hoạch và tiêu thụ dưa hay có thể giảng dạy độc lập hoặc kết hợp với một số mô
đun khác trong chương trình theo yêu cầu của người học.
2. Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề được tích hợp giữa lý thuyết
và thực hành để thực hiện các công việc ”Chăm sóc”, lấy dạy thực hành nâng
cao kỹ năng nghề và rèn luyện đức tính cẩn thận cho học viên là chính. Để nâng
cao chất lượng dạy nghề, mô đun cần được thực hiện ngay tại cơ sở trồng dưa
trong thời gian trồng và chăm sóc cây và có đầy đủ trang thiết bị, vật tư phục vụ
đào tạo
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
1. Kiến thức: Trình bày được cách tưới, tiêu nước, bón phân thúc, bấm
ngọn, để nhánh, cố định dây, thụ phấn bổ sung, định quả và tạo hình cho quả
2. Kỹ năng:
- Tưới, tiêu nước, bón phân thúc, bấm ngọn, để nhánh, cố định dây, tỉa
hoa, thụ phấn bổ sung, định quả cho dưa đúng kỹ thuật;
- Chuẩn bị được dụng và tạo hình cho quả dưa đúng mục đích trồng trọt.
3. Thái độ: Có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật và bảo vệ môi trường
khi thực hiện các công việc.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
TT Tên các bài trong mô đun
Thời gian (Giờ chuẩn)
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra *
1 Tưới và tiêu nước 12 2 10

2 Bón phân thúc 28 4 22 2
3 Bấm ngọn 16 2 14
4 Để nhánh, cố định thân cây dưa 20 2 18
5 Tỉa hoa, thụ phấn bổ sung 24 4 18 2
6 Định quả 12 2 10
7 Tạo hình cho quả 24 4 20
Kiểm tra hết mô đun 4 4
Cộng 140 20 112 8
24
Ghi chú: *Thời gian kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết và thực hành được
tính vào giờ thực hành.
2. Nội dung chi tiết
Bài 01: Tưới và tiêu nước Thời gian: 12 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được cách xác định độ ẩm đất, thời điểm tưới và tiêu nước
cho cây dưa;
- Thực hiện được các công việc tưới và tiêu nước phù hợp với nhu cầu nước
của cây dưa.
A. Nội dung
1. Xác định độ ẩm của đất đang trồng dưa
2. Tưới nước cho cây dưa
3. Tiêu nước cho cây dưa
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 02. Bón phân thúc Thời gian: 28 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được nhu cầu phân bón và cách bón phân thúc cho cây dưa;
- Xác định được loại phân bón, tính đúng lượng phân cần bón, chuẩn bị
đầy đủ phân trước khi bón và bón phân cho dưa theo nguyên tắc 5 đúng.
A. Nội dung

1. Khái niệm
2. Vai trò của phân bón đối với cây dưa
3. Các loại phân bón thúc cho dưa
4. Chuẩn bị phân bón
5. Tiến hành bón phân thúc
6. Bón phân cho dưa theo nguyên tắc 5 đúng
7. Vệ sinh sau khi bón phân
B. Các câu hỏi và bài tập thực hành
C. Ghi nhớ
Bài 03. Bấm ngọn Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
25