Vận dụng nét đẹp tranh dân gian Đông Hồ trong dạy học mỹ thuật cho học sinh phổ thông

Nét đẹp trong tranh dân gian...
Phụ lục
mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
5. Phơng pháp nghiên cứu
Nội dung
chơng I: Nét đẹp tranh dân gian Đông Hồ.
1.1

Khái quát về tranh dân gian Đông Hồ.

1.1.1 Tranh Đông Hồ
1.1.2 Tranh Hàng Trống
1.2

Đặc trng nghệ thuật tranh Dân gian

1.3

Tính giáo dục của tranh dân gian

chơng II: Vận dụng nét đẹp tranh dân gian Đông Hồ trong dạy học mỹ thuật
cho học sinh phổ thông.
2.1 Nội dung đề tài tranh dân gian Đông Hồ ảnh hởng tới tình cảm, nhân cách
học sinh.
2.2 Nét tơng đồng giữa đờng nét trong tranh dân gian Đông Hồ với nét vẽ của
học sinh lứa tuổi thiếu niên nhi đồng.
2.3 Vai trò của ngời giáo viên trong dạy học Mỹ thuật để phát huy sự sáng tạo

của học sinh.
Chơng III Kết luận kiếm nghị
3.1 Kết luận
3.2. kiến nghị
tài liệu tham khảo
1

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

Mở đầu
1. Lý do chon đề tài :
Tranh khắc gỗ dân gian Việt Nam luôn gắn bó và in đậm dấu ấn trong cuộc sống
tinh cảm của con ngời Việt Nam. Chủ đề t tởng cùng những đặc trng độc đáo riêng
biệt của tranh dân gian là những yếu tố tạo nên giá trị nghệ thuật thoả mÃn nhu cầu
thẩm mĩ của ngời xem.
Thừa kế những tinh hoa nghệ thuật của tranh dân gian Việt Nam. Ngày nay đÃ
có nhiều hoạ sĩ nghiên cứu, chuyên sâu vào lĩnh vực này đà tạo nên nhiều tác phẩm
tranh khắc đẹp đợc nhiều ngời yêu thích đồng thời đà góp phần khẳng đinh sức sống
và giá trị nghệ thuật của tranh dân gian Việt Nam một loại hình nghệ thuật đâm đà
bản sắc văn hoá dân tộc trong thế giới đa dạng về phong cách hội hoạ hiên đại.
Đặc trng ngôn ngữ của tranh dân gian là giản dị, chân chất dễ hiểu nhng lai bao
hàm một vẻ đẹp đầy ấn tợng đi vào lòng ngời nhất là đối với các em lứa tuổi thiếu niên
nhi đồng, bởi tinh hồn nhiên, vui tơi, hóm hỉnh, mộc mạc, màu sắc tự nhiên, đờng nét
hinh khối đơn giản. Xem tranh dân gian các em nh tim thấy một tiêng nói chung mang
tính cội nguồn, tìm thấy một sự gần gũi dung dị, dễ tiếp cận với mong ớc đợc vẽ và vẽ
đẹp.

Có thể nói, những đặc trng độc đáo của tranh dân gian sẽ là con đờng ngắn và
thuận lợi để giáo dục thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh. Trên cơ sở từ dễ đến khó, từ đơn
giản đến phức tạp, cùng với sự hớng dẫn của giáo viên, tranh dân gian sẽ đóng góp
một phần nhỏ vào cái chung trong việc giáo dục nâng cao nhân thức thẩm mĩ nói
chung và về hội hoạ nói riêng.
Xuất phát từ những suy nghĩ đó tôi mạnh dạn nghiên cứu khoá luận với đề
tàiKhái quát nét đẹp tranh dân gian Đông Hồ trong dạy học mỹ thuật cho học
sinh phổ thông .
Trong khuôn khổ một khoá luận nghiên cứu nhỏ cha thể đề cập sâu tới vấn đề
của tranh dân gian, mong muốn của ngời thực hiện khoá luận là đợc đóng góp một vài
suy nghĩ từ nét đẹp tranh dân gian Đông Hồ đối với việc giáo dục thị hiếu thÈm mÜ
cho häc sinh ë løa ti thiÕu niªn nhi đồng.
2.Mục đích nghiên cứu:
-Tìm hiểu nét đẹp trong tranh dân gian Đông Hồ.
-Vận dụng nét đẹp tranh dân gian Đông Hồ vào dạy học Mỹ thuật ở trờng Phổ
thông.
3.đối tựơng và pham vi nghiên cứu:
* Đối tợng: Tìm hiểu nét đẹp của tranh dân gian Đông Hồ.
* Pham vi: Tìm hiểu nét đẹp của tranh dân gian Đông Hồ có sự so sánh đối
chiếu và liên hệ của một số tranh thiếu nhi.
4.Nhiêm vụ nghiên cứu:
2

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
-Tìm hiểu nét đẹp của tranh dân gian:
+ Nội dung.

+ Bố cục.
+ Hình mảng.
+ Màu sắc.
-Đa ra cách khai thác nét đẹp tranh dân gian trong việc giáo dục thẩm mĩ cho
học sinh phổ thông.
5.phơng pháp nghiên cứu:
- Su tầm, nghiên cứu tài liệu.
- Quan sát, liên hệ thực tế.
-Tổng hợp phân tích, so sánh đối chiếu.

nội dung
chơng 1: nét đẹp tranh dân gian đông hồ.
1.1.Khái quát về tranh dân gian.
Tranh dân gian Việt Nam từ rất xa xa đà tồn tại thực sự trong đời sống của
nhân dân. Trớc cách mạng tháng Tám năm 1945 việc chơi tranh trong ngày tết đà trở
thành một phong tục rất mực đợc tôn trọng, tranh đợc dùng để trang hoàng nhà cửa,
tôn kính tổ tiên, cầu mng những điều tốt đẹp, để giới thiệu cho nhau về những giá trị
văn hoá và lịch sử dân tộc. Những tờ tranh ấy đà làm bừng sáng những căn nhà tèi
thÊp, ®· mang theo tiÕng cêi vui ®Õn víi mäi nhà và nhát là giúp mọi ngời nh cảm
giao với tinh thần, yên tâm có cuộc sống bình an và thịnh vợng.
Trong cả nớc, từ Bắc vào Nam có nhiều nơi lam tranh giân gian nh tranh
Đông Hồ, tranh Hàng Trống, tranh Kim Hoàng, tranh Làng Sình nhng có hai vùng
nổi tiếng và có truyền thống lâu đời hơn cả là tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống.
Trong đề tài này tôi cũng xin đề cập đến hai dòng tranh chủ yếu này.
1.1.1 Tranh Đông Hồ:
Tranh Đông Hồ đợc sản xuất lẻ tẻ ở một số tỉnh Hà Nội, Hà Tây, Vĩnh Phúc,
Phú Thọ, Thái Nguyên, Nghệ An, nhng truy về gốc đều do ngời Đông Hồ di c mang
theo nghề đến nơi mới. Nơi sản xuất tập trung là làng Đông Hồ(xà Song Hồ, huyện
Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh). Đây là một làng nhỏ năm ven sông Đuống và trên đờng
giao thông nối xứ Bắc (Bắc Ninh) với xứ Đông (Hải Dơng), chỉ cách Hà Nội chừng

40 km. Vùng đất này trù phú,nông nghiệp phát triển, có nhiều nghề thủ công, đời sống
văn hoá cao, lễ hội nhiều và đặc sắc... tất cả đà tạo nên cái nôi, là bà đỡcho một
dòng tranh chân quêđậm đà chất dân tộc.
Gắn với sinh hoạt Tết có tranh-pháo-mÃ, ngời làng Đông Hồ làm cả. Hàng
mà Đông Hồ từ nhiều thế kỉ trớc đà đi vào sử sách, và mời năm qua tởng chừng đà mai
một thì giờ đây đang phục hồi và phát triển đáp ứng nhu cầu tâm linh của đông đảo
3

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
nhân dân, và cùng là một thứ nghệ thuật tạo hình dân gian, bổ sung và làm hoàn chỉnh
thêm cho mảng trannh tết.
Tranh tết cổ truyền của Đông Hồ là tranh Điệp, từ giấy đến màu đều nhuần
chất dân tộc. Giáy để in tranh là giáy dó đợc sản xuất ở Đồng Cao( Bắc Ninh) và vùng
Bởi( Hà Nội), nó mỏng mịn và có vân óng ả nh lụa, lại dai và co dÃn khi ẩm ớt. đẻ
phát huy mặt tốt và khắc phục mặt yéu của giấy dó, nghệ nhân quét lên nó một lớp
điệp làm cho tờ giáy dày nuột, sáng trắng với những thớ sáng tốiđan xen song hành và
lấp lánh ánh bạc, có khi con đợc lớt thêm nớc hoa hoè vàng chanh hay nớc gỗ vàng đỏ
cam, từ nền giấy đà toát ra vẻ vinh hiển. Trên nền giấy ấy, nghệ nhân lần lợt in ván gỗ
các mảng màu cạnh nhau và chồng nhau, sau cùng in nét đen to mập, màu và nét phối
hợp tạo ra những hình quen thuộc nhng luôn mới. Bảng màu ở đay cũng là nhng màu
trắng điệp-vàng hoe-đỏ vang, lại thêm màu xanh chàm-sỏi son- than lá tre, toàn những
thứ có sẵn trong thiên nhiên, bền trớc ánh sáng và thân thuộc với mọi ngời. Bảng màu
áy khá đơn giản nhng do kỹ thuật pha chế trăm hay không bằng tay quen và nghệ
thuật phối màu đà tạo ra những hoà sắc phong phú và hài hoà.
Tranh đông Hồ phổ biến nhất, cũng đặc sặc nhất và do đậm sặc dân gian- dân
tộc nhất, đợc nhân dân nhiều nớc a thích và tuyển vào những bộ su tập tranh quý của

nhân loại.
1.1.2Tranh Hàng Trống
Tranh Hàng Trống cũng có rất sớm, cho đến trớc cách mạng thang tám năm
1945 đựơc bầy bán nhiều phố ở Hàng Trống và các phố lân cận nh Hàng Nón- Hnàg
Hòm- Hàng Quạt của Hà Nội. Tranh Hàng Trông cũng có một số tranh tiêu biểu nh
tranh Đông Hồ, nhng đi sâu vào những bộ Tứ bình về ngời đẹp (Tố Nữ) và cảnh đẹp
(Tứ Quý), minh hoạ các tác phẩm văn học lớn, nhng đặc biệt đi sâu vào mảng tranh
thờ ở các điện miếu, nhất là khai thác các nhân vật trong đạo MÃu của bản địa( Tam
toà, Tứ phủ, ông Hoàng, bà Chúa, Cậu Cô). Tranh Hàng Trống chủ yếu là tranh thờ,
do đó đợc bày bán quanh năm, tập trung vào một số dịp lễ Tết.
Tranh Hàng Trống in trên giấy xuyến chỉ và sau này là giáy báo khổ rộng, chỉ
in nét cong tô màu bút lông, màu nhập ngoại là phẩm hoá học tơi. Do kỹ thuật tô bằng
tay mà tạo đợc sự đậm nhạt, vờn đẻ nổi khối nét thanh mảnh và cong mềm và duyên
dáng.
Đối tợng của tranh Hang Trống là tầng lớp thị dân, những ngời khá giả nên
bên cạnh tranh thờ dán ở nơi tôn nghiêm, thì những tranh sinh hoạt thòng đựơc treo ở
những phòng khách tạo một không khí sang trọng.
1.2 Đặc trng nghệ thuật tranh dân gian
Tranh dân gian có lịch sử lau dài và thực sự là vốn tạo hình đựoc các thế hệ cả
xa và nay đều thích, nếu chỉ vì giá trị nội dung thì khi xà hội thay đổi nó không thích
hợp nữa, do đó phần quan trọng chính là giá trị nghệ thuật. Giá trị này đợc biểu hiên ở
bố cục, ở đờng nét, ở bảng màu, ở quan niệm tỉ lệ giữa các hình.
Tranh dân gian xây dựng các hình ảnh không phụ thuộc vào mẫu trong tự
nhiên, mà cốt gây ấn tợng mạnh theo yêu cầu của chủ đề, vì thế cả ánh sáng, không
gian, con ngời và cảnh vật ®Ịu lµ íc lƯ. Tê tranh ®iƯp víi nỊn mµu trắng hay vàng đỏ
đều thể hiên không gian rực sáng, trong trẻo và rộng rÃi. Khong gian ớc lệ ấy đòi hỏi
4

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An

Nét đẹp trong tranh dân gian...
mọi hình ở trên cũng phải ớc lệ làm săôgị đựoc nhiều nhất, vì thế hình đựoc thể hiện
nhìn từ nhiều góc độ, từ nhiều khoảng cách để có thể phô diễn đợc đầy đủ nhất, chẳng
hạn con lợn muốn rõ nhất phải đựoc vẽ ở thế nhìn ngang, nhng mõm lại nh nhìn từ
phía trớc, cảnh hứng cây dừa đợc thu nhỏ lại để tơng ứng với ngời trèo và ngời hứng
hoặc cảnhTrạng chuột vinh quy, sau khi đỗ cao cới vợ, chuột tiến sÜ cìi con ngùa cịng
chØ nhÊp nhØnh víi nã mµ thôi. Tất cả các hình trong tranh đều đựoc đàn ra choán cả
mặt tranh, chúng không che khuất nhau mà cùng phơi bày rõ ràng. Từng hình trong
tranh đựơc cờng điệu có khi đếnngoa ngoắt, song đều thu về những hình cơ bản. Ví
nh bé ôm gà nh hình quả trứng, con lơn nh hình chữ nhật, các cặp. Đồ vật trong tranh
Đánh vật lại chỗ hình tam giác, chỗ hình thang, chỗ nửa hình tròn, các nhân vật trong
tranh Hứng dừa và Đánh ghen vừa hài hớc vừa táo tợn. Cái thế giới ở trong dân gian
gồm đủ cả ba tầng trời-trần và dói đất, chỉ cần vài chi tiết là gợi ra cái không gian cần
cho sự việc xảy ra, điều này đợc thể hiên rõ nét hơn trong tranh liên hoàn về Thạch
Sanh.
Với bố cục ấy, trừ tranh thờ thì các nhân vật Thần, Phật đợc vẽ to ở giữa,các
nhân vật phụ nhỏ hơn và ở hai bên, các ngời thờng dân và sinh vật lại nhỏ nữa và ở dới. Tỷ lệ này phụ thuộc vào viễn cận xà hội, tuỳ theo địa vị của từng nhân vật để
phóng to hay thu nhỏ. Trái lại ở những tờ tranh Tết thông thờng,các nhân vật và cảnh
vật dï thùc tÕ hÕt søc chªnh lƯch nhau, nhng víi quan điểm bình đẳng tất cả đợc trình
ra trên mặt tranh với một độ lớn tơng đơng nhau. Lỗi viễn cận phản ánh t tởng bình
quân của nông dân, tất cả đều đợc tôn trọng.
Về đờng nét tranh dân gian dùng hình chủ yếu về đờng nét đợc in, có những
bức in nét xong là hoàn thành,nhiều tranh sau khi in nét đen mới dựa vào đó mà tô
màu cho tơi và động. Cả những tranh đợc in màu kín thì nét đựơc in sau nên rất rõ.
Nét bao lấy các mảng màu khiến mảng nào cũng đợc tách bạch rõ ràng, nét tuỳ từng
dòng tranh mà có sự khác nhau. Nét ở tranh Đông Hồ đậm chắc, ít chi tiết vụn, nét ở
tranh Hàng Trống mảnh mai, có phần tham lam nên hơi rối.
Còn về bảng màu dù màu thuốc cái ở tranh điệp hay mùa hoá học chất ở

nhiều dòng tranh khác nhau, thì cũng đều đằm thắm, chỉ rất ít màu, thiên về sáng, hầu
nh không cần đến màu ghi trung gian. Những màu ấy dù inhay vẽ cũng thật khiêm
tốn, chỉ vài màu nhng do cách chế biếnkỹ thuật in chồng, in lệch lại tạo thêm màu
mới.
Ngày nay tranh dân gian không chỉ có giá trị lịch sử, vẫn hàm chứa đầy đủ
giá trị của một loại hình nghệ thuật đích thức... Các hoạ sỹ khai thác tranh dân gian ở
các chất liệu và quan niệm thẩm mỹ, cho nó thăng hoa vào tác phẩm thì hồn dân tộc
và chất thời đại sẽ là lẽ sống trơng tồn cùng thời gian.
1.3. Tính giáo dục của tranh Đông Hồ.
Tranh vẽ của trẻ em rất gần gũi với tranh dân gian, nói cách khác tranh dân
gian phù hợp với tâm hồn trẻ thơ bởi tính hồn nhiên, vui tơi, hóm hỉnh, mộc mạc, màu
sắc tự nhiên, đòng nét, hình khối, đơn giản, dễ hiểu làm cho trẻ yêu thích. Tranh dân
gian phản ánh mọi mặt của đời sống với cái nhìn lạc quan, tơi sáng, từ xa đến nay đợc
mọi ngời ham chuộng. Với nội dung và hình thức độc đáo tranh dân gian là một loại
5

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
hình nghệ thuật đợc phổ biến sâu rộng trong nhân dân. Tranh dân giản phản ánh đa
dạng cuộc sống xà hội, song đối với đề tài trẻ emvà những con vật đợc trẻ em a thích
đà đợc nghệ sỹ nhân gian gửi hồn mình trong bức vẽ đó là: em bé cỡi trên mình nghé,
đầu tre chiếc lọng lá sen, tay nâng ống sáo kề miệng thổi,... là một hình tợng nghệ
thuật đẹp yêu đời, yêu cuộc sống, yêu lao động ngay từ tuổi thơ. Bức tranh bẩy em bé
đu cành đào với những hoa và quaơr tranh thất đồng làm ngời xem nức lòng với thế
giới trẻ con bụ bẫm vô cùng đáng yêu, hồ hởi với ớc vọng con trẻ hạnh phúc, khoẻ
mạnh. Những em bé ôm gà hay vịt ở các tranh Lễ Trí, Phú Quý, Vinh Hoa... đều là
những đứa trẻ khôi ngô mà mọi ngời làm cha mẹ mong ớc.

Những tranh về các cuộc vui chơi trong ngày hội, ngày tết nh múa rồng, múa
lân, đánh vật,... càng thấy cuộc đời phơi phới đáng yêu cả đen những sinh vật nh gà
đàn lợn ổ,... khi đi vào tranh cũn mang niềm vui hồn hậu đậm đà. Ngòi xem đà nhận
ra ở con lơn nái có 5 con có cái mồn tủm tỉm nh mới gặp đợc điều gì lý thú. Gà mái
mỏ còn ngậm mồi đang túc...túc...gọi đàn con xúm xít chia mồi. Gà tróng dớn cao
cổ đầy khí phách che chở cho gà mẹ gà con. Trong tranh dân gian con ngời dù trong
lao động vui chơi đều rất thoải mái. Chẳng những vui khi múa rồng, múa lân ... mà vui
ngay cả lúc đi cày, khi xông trận. Bà Trng, Bà Triêu mỉm cời đánh giặc. Anh đô vật
hứng khởi trong cuộc đáu không hề có ý đợc thua. Ngay cả những bức tranh thờ nh
Ngũ Hỏ Tứ Pháp... các nghệ nhân dân gian với cảm quan nghệ thuật và thẩm mỹ trong
sáng bắt nguồn từ đời sống, những bức tranh nh trình bày ở trên tởng nh các nghệ sỹ
dân gianvẽ riêng cho trẻ em vậy.
Trong tranh dân gian, một bộ phận khá lớn đà đi vào đề tài lịch sử, phản ánh những
anh hùng cứu nớc và giữ nớc của dân tộc, những chiến công lẫy lừng trong nhiều thời
kỳ lịch sử đợc trẻ thơ a thích không chỉ về nội dung tích truyện mà cả về nghệ thuật
thể hiên giản dị, tự nhiên mang đầy sức biểu cảm. bắt gặp ở đây những Phù Đổng
Thiên Vơng đại phá giặc ân, Trng Vơng trừ giặc Hán,Triệu ẩn đánh quân Ngô, Ngô
quyền đánh giặc Hán, Trần Hng Đạo đánh quân Nguyên, Lê Thái Tổ quét sạch quân
Minh,
Bắc
Bình
Vơng
đánh
tan
quân
Thanh ... Đinh Tiên Hoàng tập trận với trẻ mục đồng, trong tranh Phù Đổng Thiên Vơng đánh phá giặc Ân, cậu bé làng Gióng cỡi trên con ngựa hồng đang băng băng phi
nớc đại hay tay quay tít những cây tre ngà, tung hoành giữa đám giặc Ân đang rối loạn
vứt giáo mộc,đứa ngà lăn ra đất đứa co cẳng chạy thục mang...đằng sau Phù Đổng
Thiên Vơng biểu tợng Tổ quốc là núi non trung điệp, hùng vĩ, dới ngọn cờ hồng,cả
hang quân chỉnh tề vũ khí ra quân tiếp sức nh kéo giài vô tận.tất cả những tranh anh

hùng ấy với lòng yêu nớc,yêu dân đà làm xúc động tâm hồn các nghệ sĩ dân gian,rồi
qua bàn tay trân trọng của nghệ nhân,đợc hiên ra trên giấy dó,dẫn dắt tuổi thơ ngợc
dòng lịch sử về với cuội nguồn xa xa đến tận nguồng của truyền thống dựng nớc và
giữ nớc vẻ vang của dân tộc.
chơng 2:
Vận dụng nét đẹp tranh dân gian đông hồ
trong dạy học mỹ thuật cho học sinh phổ thông
6

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
2.1. Nội dung đề tài tranh dân gian Đông Hồ ảnh hởng tới tình cảm,
nhân cách học sinh.
Sức sống của tranh dân gian Đông Hồ tồn tại qua thời gian, giữ đợc vị trí
trong cảm xúc thẩm mỹ của mọi ngời với giá trị t tởng, vẻ đẹp hài hoà của nó bắt
nguồn từ cách nhìn, cách nghĩ của ngời nghệ sĩ, từ quan niệm thẩm mỹ của nhân dân
lao động. Phần lớn nghệ nhân làm tranh dân gian Đông Hồ làd nhng ngời nông dân
thực thụ, họ am hiểu tình cảm và con ngời cđa x· héi n«ng nghiƯp, hä sèng cc sèng
cđa ngêi lao động nên hiểu rõ cái mà họ vẽ ra, họ không chỉ nấm chắc ngoại hình mà
còn tờng tân cả nội tâm nữa. Các nghệ nhân nắm bắt đợc cuộc sống của nhân vật để
rồi tái tao không phải sao chép lai thực tế, mà bằng lối tạo hình, gạn lọc, sắp xếp lại
cho thuận mắt và nâng lên ở trạng thái nghệ thuật.
Với những đề tài phong phú muôn hình, muôn vẻ của cuộc sống mà tranh dân
gian Đông Hồ phản ánh dà phần nào tái tạo lại cuộc sống sinh hoạt của ông cha ta. Để
gợi lai những sự kiên lịch sử oai hùng của dân tộc, những chiến công oanh liệt chống
ngoại xâm, xây nền độc lập tự chủ của các anh hùng dân tộc thủa trớc, các nghệ
nhânđà khắc hoạ những hình ảnh nh Đinh Tiên Hoàng cờ lau tập trận, Bà Trng, Bà

Triệu thúc quân diệt giặc, Trần Hng Đạo chiến thắng quân Nguyên, Mông.
Khi tiếp xúc vơi thể loại lịch sử đó các em nh đợc ngợc dong lich sử về với
cội nguồn xa xa đến tân nguồn của truyền thống dựng nớc và giữ nớc vẻ vang của dân
tộc. Mặc dù các em đà từng đợc đọc, đợc học qua nhng bài giảng, những trang sách
nhng khi nhìn thấy hình ảnh đợc phản ánh qua dân gian Đông Hồ miêu tả với khí
phách hiên ngang dũng mÃnh trớc quân thù của cách vị anh hùng đà để lại trong các
em những ấn tợng tốt đẹp, niềm tự hào dân tộc, từ đó hình thành ý thức trách nhiệm
của bản thân mình với quê hơng đất nớc.
Xem tranhGà đàn, Lợn đàn của tranh dân gian Đồng Hồ chúng ta thấy
đều nhằm nói lên ớc mơ của ngời nông dân đồng thời cũng là để chúc tụng nhau khi
chào đón một năm mới. Song trớc khi chuyển sang chúc tụng thì nó đà là những phản
ánh, mô tả sinh hoạt hàng ngày trong đời sống nông nghiệp của nhân dân. Quanh
năm ngày tháng lao ®éng ®Ĩ mu sinh. Hä chØ íc mong sao cã cơm ăn đủ no, áo đủ
mặc, gà đầy sân, lợn đầy chuồng đó là những ớc mơ hoài bÃo chính đáng mà rất giản
dị, mộc mạc.

7

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

Hơn thế nữa cùng lúc với nhiệm vụ mô tả và phản ánh ớc vọng cuộc sống, ngời nghệ
sỹ dân gian Việt Nam còn chứa trang søc qun rị cđa tê tranh nh÷ng t tëng và tình
cảm đà đựơc nâng lên. Đây là những lợn mẹ, lợn con mang đầy đủ tình cảm mẫu tử
trong t thế đùm bọc, quấn quýt với đôi mắt lim dim hiền từ. Đặc biệt các chi tiết gà
mẹ ngậm con mồi rất nhẹ nhàng nhng con mồi không thể thoát đợc và đòng thờ cũng
không bị dập nát để các chú gà con đợc một miếng mồi ngon. Tình mẹ con ở đây phải

chăng đà đựoc ngòi nghệ sỹ dân gian nhân cách hoá và tấm lòng mẹ chắt chiu nuôi dơng con cái, nhịn miếng ăn để dành, cho con những miếng mồi ngon lành nhất. Đó
cũng là đạo lý thông thờng trong tình cảm mẹ con đà ăn sâu vào tâm hồn chúng ta, đÃ
đựơc coi là một hình ảnh đẹp, là một rung cảm nghệ thuật phong phú, một hình tợng
vừa có chân, coa thiện, có mỹ.
Tấm lòng bà mẹ Việt Nam đà ăn sâu vào tâm hồn ngời nghệ sỹ dân gian Việt
Nam. Tấm lòng ngời mẹ đà chắt chiu, dành dụm tần tảo nuôi con, lấy hạnh phúc của
con làm hạnh phúc của mình, con vui lµ mĐ vui, con no lµ mĐ no, con sung síng lµ mĐ
sung síng, nã trë thµnh mét tình cảm nh vốn sẵn có. Một bản năng trong t duy sáng
tạo vốn tiềm tàng trong xơng máu tâm hồn nghệ nhân, rồi từ đó tờ tranh quay trở lại
có tác dụng xây dựng tâm hồn cho ngời xem qua nhiều thế hệ nối tiếp và đối với các
em học sinh ở lứa tuổi thiếu niên nhi đồng, nó làm nảy sinh, nuôi dỡng tinh thần, tình
yêu thơng kính trong cha mẹ, anh em, bạn bè và đồng loại, từ đó hình thành ý thức,
nhân cách học sinh trong thời đại mới.
Với nội dung phong phú của tranh dân gian Đông Hồ đà tác động tới cảm
xúc thẩm mỹ trong các em. Các em biết trân trọng cái đẹp, yêu thiên nhiên cây cỏ hoa
lá, những con vật bé nhỏ mà gần gũi với cuộc sống hàng ngày của các em, cũng từ đó
biết giữ gìn và có ý thức làm cho môi trờng xung quanh sạch và đẹp hơn.
2.2.Nét tơng đồng giữ đờng nét trong tranh dân gian §«ng Hå víi nÐt vÏ
cđa häc sinh løa ti thiÕu niên nhi đồng.
Cách sử dụng đòng nét, màu sắc là hai yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp của
tranh, vì vậy hầu hết tranh dân gian Đông Hồ rất chú trọng tới đờng nét và màu sắc.
Dới bàn tay điêu luyện của các nghệ nhân, đờng nét tạo nên sự nhất quán giữa hình và
màu, diễn tả một tình cảm tính cách nhân vật bằng những nét đơng to, nhỏ, đậm đà
8

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

dứt khoát, khoẻ nhng không khô cứng, chắc nhng mềm mại uyển chuyển mà cũng rất
thanh thoát tất cả đà tạo nên một vẻ đẹp riêng của tranh dân gian Đông Hồ.
Hầu hết tranh thiếu nhi không hẳn các em đều vẽ nét bo, lấy hình mảng mà
nhiều khi chỉ là những mảng màu đặt cạnh nhau, tuy nhiên phần nhiều các em cũng
thờng sử dụng nét để viền lấy hình.
Khi tiếp cận với đờng nét trong tranh dân gian không phải các em bắt chớc
các nét vẽ đó mà qua đó các em nh đựơc định hình một phong cách, không dò dẫm,
không lệ thuộc. Qua tranh dân gian Đông Hồ các em nh đợc mở rộng hơn tầm mắt vào
thê sgiới tự nhiên, muôn màu muôn vẻ, đợc khuyến khích và khích lệ vẽ. Với những
em học sinh có năng khiếu các em có sự hứng thú và hào hứng vẽ một cách say mê.
Ngợc lai, với các em học sinh năng khiêu hạn chế cũng cảm thấy tự tin hợ khi thực
hành, cảm giác vẽ không còn khó không còn thấy sợ môn mỹ thuật.
Qua tranh thiếu nhi chúnh ta thấy các em thờng thích gì vẽ đấy, không đắn
đo, do dự hoạc tính toán một cách kỹ lỡng. Với phong cách tự do suy nghĩ, tự do sáng
tạo về những chủ đề đà đợc nghe, đựoc thấy và thông thờng , các em ở nơi nào thì hay
vẽ cảnh vật nơi đó. Các em vẽ theo cảm xúc tự nhiên vốn có, nên hình ở trong tranh
của các em rất ngộ nghĩnh, ngây thơ, hông nhiên, trong sáng nh chính tâm hồn các em
vậy.
Xem tranh Chọi gà.Hai chú gà ngộ nghĩnh xung quanh là những ngời xem
cổ vũ nhiệt tình, màu sắc trong tranh tơi tắn bố cục đơn giản thể hiện đợc nội dung
thật giản dị mộc mạc hồn nhiên ngay thơ trong sáng của lứa tuổi học trò

Tranh chọi gà Phạm thị lĩnh Lớp 7E Trờng THCS Hòa Hiếu 1- Thị XÃ Thái
Hoà -Nghệ An
Sự mộc mạc giản dị rất trẻ thơ còn thể hiện qua tranh Thả diều. Với những mảng
màu đơn giản, chắc đậm mang đậm nét dân gian, hình dáng nhân vật còn cha đúng về
giải phẫu, nhng cũng cha đủ để nêu một sự sống động của một vùng quê. Đây chính là
những yếu tố tạo nên sự tơng đồng giữa tranh của các em với tranh dân gian.

9

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

Tranh Thả diều Cao Thùy Dung Lớp 8A
Trờng THCS Hòa Hiếu 1- Thị XÃ Thái Hoà- Nghệ An
Với nghệ thuật sử dụng đờng nét, các nghệ nhân làm tranh dân gian Đông Hồ đÃ
xây dựng đợc những hình tợng điển hình, tinh giản, phối hợp các đờng cong và đờng
thẳng, cha cần đến màu mà đà tao nên dáng chung của toè tranh coa cái đẹp đại thể
vàd đứng chất của đối tọng miêu tả.
Khi tiếp cận với tranh dân gian Đông Hồ, đặc biệt là với đờng nét trong
tranh, các em nh cảm nhân thấy một cái gì đó rất gần gũi, đồng cảm, nh tìm thấy một
chỗ dựa vững chắc, một ngòi bạn thân thiên trong nét vẽ của mình. Mặc dù giữa nét vẽ
của tranh dân gian Đông Hồ và nét vÏ trong tranh cđa c¸c em thiÕu nhi cã tiÕng nói và
nmhững đặc trng riêng song về một khía cạnh nào đó có những đặc điểm chung. Cái
chung ở đây là nét tạo nên hình tọng nhân vật ngộ nghĩnh, hông nhiên, vô t trong
sáng. Các nhân vật trong tranh luôn ở thế động, không bị gò ép tạo cho tranh luôn có
nhịp điệu mang đầy tính trang trí.
Tranh dân gian đông Hồ với những bảng màu nguyên chất lấy từ thảo mộc
hay khoáng sản sẵn có trong thiên nhiên, với những kỹ năngphối màu rất tài tình, các
nghệ nhân đà tạo mỗi tranh mỗi vẻ đẹp. Thụ cảm trớc màu sắc của thiên nhiên, của
tâm lý dân tộc các nghệ nhân đà đa lên mặt tranh dân gian Đông Hồ một cách rất sáng
tạo.
Với đờng nét màu sắc của tranh dân gian Đông Hồ chúng ta thấy đợc cái
chân chất, thật thà của tình cảm và tranh dân gian Việt Nam hiền lành nh hạt lúa,
củ khoai, vừa thông minh tơi tắn, đắn đo, thân trọng, lại vừa dẽ dàng thoải mái, sinh
động và linh hoạt khiến nhìn vào nh múa hát. Vơi bảng màu bình dị không những

làm vui con mắt mà làm tơi sáng cả không gian thay đổi cả về nhân sinh quan,
chuyển buồn sang vui, đang cực khổ gợi lên niềm tin hứa hẹn (Nguyễn Đức NùngCái đẹp của tranh dân gian)
Trong tranh Em cho gà ăn.Có thể thấy cách quan sát, nhân xét cđa tranh
thiÕu nhi thËt tinh tÕ, s¸t víi thùc tÕ. đàn gà, hoa ,ong bớm ngôi nhà ông mặt trời cây
10

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
cối nói lên cái thực tế ở trong cuộc sống đời thờng của cảc em, tuy hình hài cha đúng
nhng cũng nói lên đợc nội dung và ý đồ của bức tranh với học sinh lớp 6

Tranh Em cho gà ăn Nguyễn Thị Hòa
Lớp 6G Trờng THCS Hòa Hiếu 1Thị XÃ Thái Hoà- Nghệ An
Tranh thiêu nhi các em luôn có cái nhìn hôn nhiên, tơi sáng , âu yếm và chân
thật với cách dùng màu sác luôn rực rỡ, đậm đà và mạnh mẽ. ở tranh thiếu nhi, các
em luôn vẽ theo sự cảm nhân tự nhiên vốn có, không bị lệ thuộc khung cảnh, màu sắc
hiện thực, vẽ theo sự cảm thụ, suy nghĩ của mình.

Tranh Chăn trâu Nguyễn Cảnh Kiên
Lớp 8C Trờng THCS Hòa Hiếu 1- Thị XÃ Thái Hoà- Nghệ An
11

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

Tranh Đại duơng Chu Thị Hà
Lớp 7A Trờng THCS Hòa Hiếu 1- Thị XÃ Thái Hoà- Nghệ An
Sự vui tơi, hóm hinh, mang tính cách điệu cao đợc thể hiên rõ ở hai bức tranh
Chọi gà, Đại dơng. ở Đại dơngchỉ cần hai hình ảnh: rong rêu và san hô tạo
cho ngời xem đà thấy một đai dơng mênh mông, xanh biếc. Cách chọn hình ảnh thật
khéo, nó giống nh bức bình phong trong tranh Đánh ghen- Tranh dân gian Đông
Hồ. Những chú cá đủ màu sắc, hoa văn bơi lội tung tăng, hình ảnhđợc khái quát và
cách điệu đó là phong cách của Gà đàn , Lợn đàn, những mảng màu nguyên
chất, tơi rói trên mình cá thể hiện sự sống động, đó là bản chất của tranh dân gian
Đông Hå.
Víi “Chäi gµ” ta lai thÊy mét bè cơc quen mà không quen, đối xứng mà
không đối xứng, không trang trí mà rất trang trí. Phải chăng Chọi gà là Đấu vật ?
Với cách lựa chọn chủ đề,xây dựng hình tợng sấp xếp bố cục,đờng nét và
màu sắc,cùng với cách diễn đạt cảm xúc nhiều vẻ khác nhau,xem tranh thiếu nhi ta
thấy mặc dù những hình tợng còn ngợng ngập,sai sót về tỉ lệ,màu không giống
thực,nhng chính vì thế lại tạo nên một cái rất duyên dáng và rất riêng.
Qua màu sắc trong tranh dan gian Đông Hồ và tranh thiÕu nhi chóng ta thÊy
nh cã sù gÇn gịi,cã sự ảnh hởng lẫn nhau.Các nghệ nhân cũng nh các em thiếu nhi thờng sử đụng các màu sắc tơi sáng,các mảng màu đặt cạnh nhau theo lối tự nhiên thoải
mải,không hề do dự và thờng là những màu nguyên chất ít pha trộn.Những bức tranh
đa ngời xem đến với một thế giới tự nhiên vô cùng phong phú về màu sắc ,tạo cho ngời xem luôn cảm thấy cuộc sống đầy niêm vui và tiếng cời khiến ngời ta quên di
những lo toan vất vả đời thờng,
Đờng nét và màu sắc tranh dân gian Đông Hồ đợc các nghệ nhân bố trí và
phân bố trong các hình tợng ở toàn bộ bức tranh,theo suy nghĩ lấy con mắt làm thớc
đo và đẹp mắt ta ra mắt ngời,cái đẹp đó sẽ đợc ngời ta chấp nhận.
Tranh dân gian Đông Hồ không có ý tả hình ,gây ấn tợng nh cảnh thật mà chỉ
lấy hình để gợi ý,đi thẳng vào những yêu cầu của chủ đề.Ơ đây không gian,ánh
sáng,con ngời và cảnh vật đều đợc ớc lệ hoá và bố cục cũng theo phối cảnh ớc lệ.
12

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
Tranh Lễ hội cồng chiêng uống rợu cân của đồng bào dân tộc thể hiện độc đáo trong
tranh cảm xúc của tuổi thơ về nhiều thể loại và lối vẽ

Tranh Lễ hội công chiêng Nguyên Đức Công
Lớp 7E Trờng THCS Hòa Hiếu 1- Thị XÃ Thái Hoà- Nghệ An
Thí dụ: Trong tranh Lợn ăn lá dáy thân thì vẽ nằm ngang, đầu thì ngiêng, mũi thì
thẳng theo hớng của thân.
Với cách vẽ này đà diễn tả đựơc đặc điểm, đặc trng của con lợn. Dù là vô
tình hay hữu ý, chắc chắn nghệ nhân tranh dân gian Đông Hồ đà có cân nhắc và suy
nghĩ kỹ trong khi tạo hình.đối với tranh thiếu nhi Vẽ ngời thì phải có đầy đủ mắt, mũi,
miệng. Dù vẽ khuôn mặt ở hóng ngiêng thì mắt mũi miệng cũng đợc vẽ với hớng nhìn
thẳng. Vẽ bàn ghế thì phải có đầy đủ bốn chân, hoặc vẽ cái ấm dù đặt nghiêng không
nhìn thấy vòi các em vẫn vẽ có cả vòi ấm.

Tranh Lợn ăn cây dáy Tranh đông Hồ

13

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

Tranh Vào Mùa Phạm Thị Quỳnh lớp 9G Lớp 9A Trờng THCS

Hòa Hiếu 1 - Thị XÃ Thái Hoà- Nghệ An
Xem tranh qua cách diễn tả cảnh, tả ngời rất hợp tình. Một mùa hè xanh tơi đầy hoa, lá một cuộc sông gần gũi với thiên nhiên tơi đẹp: lá thật xanh, thật vàng
nh ta nhìn thâý màu của đỏ sỏi tán mịn, màu vàng của hoa dành dành. Nhân vật thân
nghiêng, mặt chính diện, nét viền to khoẻ, chắc, đậm, nhng lại rất trẻ thơ. Xem tranh
thấy niềm vui, mỉm cời ngẵm mÃi không biết chán.
Qua tranh dân gian Đông Hồ còn giáo dục cho thiếu nhi tình cảm gia đình,
lòng biết ơn, những lễ giáo, gia phong truyền thống tốt đẹp của ngời Việt Nam. Điều
đó đợc thể hiên qua tranh

Tranh Đón tết Sách MT Lớp 8
Trong tranh thiếu nhi không hẳn các em đều vẽ nét bo lấy hình mảng mà
nhiều khi chỉ là những mảng màu đặt cạnh nhau. Song phần nhiều các em đều đà biết
sử dụng nét để viền lấy hình. Khi tiếp cận với đờng nét trong tranh dân gian Đông Hồ
giáo viên giúp cho c¸c em häc tËp phong c¸ch sư dơng nÐt trong tranh dân gian Đông
Hồ phóng khoáng, không gò bó, không lệ thuộc.Thởng thức tranh dân gian Đông Hồ
14

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
các em nh đợc mở rộng thêm tầm mắt về thế giới tự nhiên muôn hình, muôn vẻ, đợc
khuyến khích và giúp các em vẽ tốt hơn.
Khi tiếp cận với đờng nét, hình mảng trong tranh dân gian Đông Hồ, các em
nh cảm thấy rất gần gũi, đồng cảm nh tìm thấy một chỗ dựa vững chắc, một ngời bạn
thân thiết trong cách vẽ của mình.
Tranh thiếu nhi luôn có cái nhìn hồn nhiên, tơi sáng, âu yếm và chân thật do
đó những mảng mầu của các em luôn đạm đà và mạnh mẽ.ở tranh thiếu nhi, các em
luôn vẽ theo sự cảm nhân tự nhiên vốn có không bị lệ thuộc khung cảnh, màu sắc tự

nhiên và vẽ theo sự cảm thụ, suy nghĩ của mình.
Tranh dân gian Đông Hồ, một giá trị văn hoá dân tộc tồn tại bao đời nay vẫn
còn có những đóng góp nhất định cho việc giáo dục thị hiÕu thÈm mü cho häc sinh løa
ti thiÕu niªn, nhi đồng. Đồng thời gợi cho các em tình yêu quê hơng đất nớc, biết
nâng niu quý trọng và bảo tồn di sản văn hoá dân tộc. Đờng nét hình mảng trong tranh
dân gian Đông Hồ dà có những tác động tích cực khích lệ lòng ham mê nghệ thuật,
mong muốn đợc vẽ, vẽ đẹp và vẽ một cách tự ti hơn. Tranh dan gian Đông Hồ định hớng cho các em một phong cáchvẽ thoải mái, phóng khoáng, đơn giản sẽ tạo nguồn
cảm hứng và giúp các em có lòng say mê với bộ môn mỹ thuật. Biết cảm nhân về cái
đẹp là một trong những yếu tố quan trọng giúp học sinh phát triển toàn diện về: Đứctrí- thể- mỹ và lao động.
2.3.Vai trò của ngời giáo viên trong dạy học Mỹ thuật để phát huy sự
sáng tạo của häc sinh.
Xem tranh cđa thiÕu nhi, nh÷ng ngÉu høng tù nhiên bất ngờ- thú vị hết sức
đáng yêu trong tranh của các em là một sự sáng tạo ra cái ®Đp. Nh chøng ta ®· biÕt trỴ
em rÊt thÝch vÏ, vẽ đối với trẻ em nh một trò chơi và trẻ khi mới bắt đầu vẽ thờng là
những đờng thẳng, đờng cong rồi đến những hình mang tính khái quát. Biểu lộ những
cố gắng, những tình cảm, ớc mơ lớn lao qua nét vẽ của mình. (Đó là quả trình trởng
thành hoàn thiện trong t duy vẽ của các em). Thông qua đó chúng ta biết đợc sự nhận
thức của các em để giáo dục cho phù hợp. Trẻ vẽ để lý giải cuộc sống, bộc lộ tâm t
tình cảm vỊ thÕ giíi xung quanh. Qua tranh cđa c¸c em, chúng ta cảm nhân đợc những
t tởng, tình cảm, thị hiếu của các em, từ đó có thể đông viên khuyến khích, uốn nắn
các em đi đúng hớng với những suy nghĩ, tình cảm lành mạnh đối với cuộc sống.
Để phát huy nét độc đáo về bó cục hình mảng trong tranh thiếu nhi ngời giáo
viên cần có những hiểu biết nhất định về năng lực về chuyên môn và nghiệp vụ để tạo
cho các em một tâm lý học tất thoải mái, hứng thú trong giờ học, tạo điều kiện cho
các em đợc thể hiên năng lực của mình một cách hiệu quả nhất về bố cục, hình mảng,
màu sắc sẽ đợc cảm nhận từ từ , có hệ thống đợc thể hiên bằng sự tiến bộ qua từng bài
vẽ, cần có sự tích hợp giữa các môn học nh văn thơ, sử, địa, lồng ghép trong tiế học
mỹ thuật.Qua đó các em thấy cánh cò bay lả bay la với những cánh đồng thẳng cánh
cò bay, màu xanh bát ngát chân trời giúp cảm nhận và thể hiện màu sắc. Sự dẫn dắt
tinh tế,khéo léo của ngời giáo viên sẽ giúp học sinh có một tâm hồn phong phú, trí tởng tợng bay bổng. Chắc chắn thành quả sẽ là những bức tranh đầy màu sắc, rực rỡ và

giàu cảm xúc.
15

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...
Nói tóm lại, vai trò của ngời giáo viên trong dạy mỹ thuật để phát huy sự
sáng tạo của ngời học sinh, là sự chủ động, sáng tạo và đổi mới phơng pháp dạy học,
ngời giáo viên cũng là một ngời nghệ sĩ, sự tài hoa của ngời nghệ sĩ sẽ đợc đợm hoa
kết trái bằng thành quả học tập của các em, đó lạ cảm nhận về cái đẹp, giá trị thẩm
mỹ, từ dó bồi dỡng tình cảm và khả năng thẩm mỹ thông qua ngôn ngữ tạo hình với
những bố cục, hình mảng, màu sắc đờng nét sống động vàb đa dạng, đẹp hơn hết nh
tâm hồn của các em.
kết luận
Tranh dân gian đà từng là nhu cầu không thể thiếu của nhân dân là một giá trị văn
hoá của dân tộc.
Tranh dân gian gần gũi, không cầu kỳ, dễ hiểu đối với trẻ em, phản ánh tâm
hồn trẻ thơ, đợc trẻ em yêu thích. Vì vậy giáo dục thẩm mỹ cho trẻ em thiết nghĩ
không phải đem đến cho trẻ những cái gì mới lạ mới tốt mà trớc hết là phải biết khai
thác, phát huy những giá trị văn hóa nghệ thuật của dân tộc, giúp các em cảm thụ đợc
cái hay, cái đẹp, sự hấp dẫncủa tranh dân gian bằng hình tợng, đờng nét, màu sắc, qua
đó bồi dỡng, nhen lên trong tâm hồn trẻ thơ tình cảm yêu thơng ông bà, cha mẹ, ngời
thân , bạn bè, tình yêu tổ quốc, yêu thiên nhiên đất nớc, biết quý trọng những thành
quả lao động của ông cha để lại, thắp lên tình cảm yêu nớc thiết tha, tự hào với truyền
thống, lịch sự vẻ vang của đất nớc, quê hơng để gắng công rèn đức, rèn tài mai sau
đem tài năng, trí lực của mìn góp phần làm rạng rỡ non sông đất Việt.
Trong thời đại công nghiệp hoá, hiên đại hoá hiên nay, thiết nghĩ, bên cạnh
những tri thức về khoa học công nghệ hiên đại, việc giáo dục cho các em- những chủ

nhân tơng lai của đất nớc về những nét đẹp văn hoá của truyền thống dân tộc là rất cần
thiết. Với lẽ đó chính là bồi dỡng cho các em những tình cảm, đạo đức, lối sống... Từ
đó xây dựng cho các em một nhân cách toàn diện trong xu thế hội nhập, tạo cho các
em có một nền móng vững chắc, tự tin vững bớc trong tơng lai và sánh vai cùng các cờng quốc.

16

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

17

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

Tài liệu tham khảo
1.Làng tranh Đông Hồ- Nguyễn Thái Lai,NXB Mỹ thuật Hà Nội 2002.
2.Một số đặc điểm dân tộc của tranh dân gian- Nguyễn Trân-NXB Văn hoá-Hà
Nội 1973.
3.Tranh khắc gỗ Việt Nam- Phạm Văn Đôn-NXB Văn hoá- Hà Nội 1973.
4.Phơng pháp giảng dạy Mỹ thuật-Nguyễn Quốc Toản- NXB Giáo dục 1999.
5.Vẻ đẹp của một số tranh khắc gỗ Việt Nam qua các thời đại- Văn hoá nghệ thuật
1972.
6.Giáo trình đồ hoạ- Trờng Đại học Mỹ thuật Hà Nội- Hà Nội 1991.

7.Sách giáo khoa- sách giáo viên Mỹ thuật Trung học cơ sở.
8. Tranh của học sinh trờng trung học cơ sở Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái Hòa Nghệ An

--------------------------------------------------------------------

18

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An


Nét đẹp trong tranh dân gian...

19

Phan Quý Sâm: Giáo Viên Tr ờng THCS Hòa Hiếu 1 Thị XÃ Thái
Hòa Nghệ An