Xây dựng văn hóa nhà trường

Mục tiêu:

Lựa chọn khái niệm và xác định được
đặc trưng của văn hóa nhà trường.

Nhận rõ tầm quan trọng của văn hóa
nhà trường đối với sự phát triển nhà
trường

Biết cách lãnh đạo phát triển văn hóa
nhà trường.
Nội dung chính
1. Khái niệm văn hoá nhà trường
2. Tầm quan trọng của việc phát triển VHNT
3. Vai trò của Hiệu trưởng trong lãnh đạo
phát triển VHNT
4. Định hình hệ thống các giá trị cốt lõi để
phát triển VHNT
5. Cách thức phát triển VHNT tích cực lành
mạnh
Những câu hỏi ?

Văn hoá là gì ?

Văn hoá tổ chức/ Văn hoá nhà trường là gì ?

Văn hoá nhà trường có vai trò sống còn như thế nào?

Tại sao một trường học muốn phát triển cần phải nuôi
dưỡng, vun trồng các giá trị văn hoá ?


Làm cách nào để phát triển VHNT lành mạnh, tích cực

???
1. Một số khái niệm

1.1.Văn hoá:

Hoạt động: Xem một đoạn băng Video
và bình luận : đó có phải là văn hóa nhà
trường?


Theo Phương Đông văn hóa là cái đẹp, Hình thức đẹp
đẽ biểu hiện trước hết trong lễ, nhạc, cách lãnh đạo,
quản lý,… đặc biệt trong ngôn ngữ, cách ứng xủ lịch sự.
Nó biểu hiện thành một hệ thống các chuẩn mực, giá trị
ứng xử được mọi người chấp nhận và xem là đẹp đẽ

Văn hóa là tổng thể những hệ thống biểu trưng chi phối
cách giao tiếp,ứng xử của cộng đồng khiến cộng đồng
ấy có đặc thù riêng.
Tiếp:

Văn hóa là dòng chảy của các chuẩn
mực, các giá trị, niềm tin, các truyền
thống, nghi lễ của một cộng đồng
1.2. Văn hoá tổ chức

Văn hoá tổ chức là một tập hợp các chuẩn mực, các

giá trị, niềm tin và hành vi ứng xử của một tổ chức tạo
nên sự khác biệt của các thành viên của tổ chức này với
các thành viên của tổ chức khác (Greert Hofstede , Cultures &
Organisations, 1991)

Văn hoá tổ chức liên quan đến toàn bộ đời sống vật
chất, tinh thần của một tổ chức. Nó biểu hiện trước hết
trong tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu, triết lý, các giá trị,
phong cách lãnh đạo, quản lý…, bầu không khí tâm lý.
Thể hiện thành một hệ thống các chuẩn mực, các giá trị,
niềm tin, quy tắc ứng xử được xem là tốt đẹp và được
mỗi người trong tổ chức chấp nhận.
TỔ CHỨC
KẾT TINH (VĂN HÓA)
CÁC
TRIẾT
LÝ
VÀ
CÁC
GIÁ
TRỊ
QUAN HỆ VỚI:
- CÔNG VIỆC
- BẢN THÂN
- NGƯỜI KHÁC
CÁC
QUY
ĐỊNH
VÀ
CHÍNH

SÁCH
-
TRANG
TRÍ
-
BÀI TRÍ
-
TRANG
PHỤC
-
LO GO
-
KHẨU
HIỆU
-
…
-
TRẢI NGHIỆM, TƯƠNG TÁC
-
HÌNH THÀNH THÓI QUEN
-
XUẤT HIỆN CÁC NHU CẦU
-
HÀNH VI TỰ GIÁC
PHONG CÁCH – VĂN HÓA TỔ CHỨC
TẦM NHÌN
SỨ MỆNH
MỤC TIÊU
CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ
CON NGƯỜI

VÀ
CÁC MỐI QUAN HỆ
CƠ SỞ
VẬT CHẤT
1.3. Văn hóa nhà trường:

Khái niệm: Là tổng hợp các giá trị, các
chuẩn mực, niềm tin và hành vi ứng xử
của các thành viên trong nhà trường tạo
nên sự khác biệt giữa trường này với
trường khác

Câu hỏi: tại sao đồng phục học sinh
trường này khác trường khác?
Cỏc yu t cu thnh vn hoỏ nh trng
Giá trị
Chớnh sỏch
Các mối
quan hệ
Cảm xúc
và ớc muốn
cá nhân
v.v
Nghi
thức và
hành vi
ng
phc
Truyền
thống

Biểu
tợng
Các loại
thái độ
Niềm tin
Chuẩn
mực
Vn hoá
NT
Văn hoá trường học: Mô hình tảng băng

Văn hoá nhà trường giống như tảng băng có phần nổi, phần chìm?
PhÇn næi
Phần chìm
•
Tầm nhìn, chính sách,, mục tiêu
•
Khung cảnh, cách bài trí lớp học
•
Logo, khẩu hiệu, bảng hiệu, biểu tượng
•
Đồng phục, Các nghi thức, nghi lễ
•
Các hoạt động văn hoá, học tập của trường…
•
…?

Nhu cầu, cảm xúc, mong muốn cá nhân

Quyền lực và cách thức ảnh hưởng


Thương hiệu

Các giá trị

Các quy ước ngầm

…?
Hoạt động: (5 phút)

Mỗi người liệt kê 5 biểu hiện tích cực,
lành mạnh của văn hóa nhà trường.

Thống nhất các ý kiến.
Những biểu hiện tích cực, lành mạnh
•


Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân
Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân
chủ;
chủ;
•


Mỗi cán bộ giáo viên đều hiểu rõ trách
Mỗi cán bộ giáo viên đều hiểu rõ trách
nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các
nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các
quyết định dạy và học;

quyết định dạy và học;
•


Coi trọng con người, cổ vũ sự nổ lực hoàn
Coi trọng con người, cổ vũ sự nổ lực hoàn
thành công việc và công nhận sự thành
thành công việc và công nhận sự thành
công của mỗi người;
công của mỗi người;
•


Sáng tạo và đổi mới;
Sáng tạo và đổi mới;
Tiếp:
•
Khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp
Khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp
nâng cao chất lượng dạy và học;
nâng cao chất lượng dạy và học;
•


Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc
Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc
nhóm;
nhóm;
•

Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên môn;
Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên môn;
•


Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến khích
Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến khích
tính tự chịu trách nhiệm;
tính tự chịu trách nhiệm;
•


Chia sẻ tầm nhìn.
Chia sẻ tầm nhìn.
Những biểu hiện tiêu cực,
không lành mạnh
Những biểu hiện tiêu cực,
không lành mạnh
•


Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;
Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;
•


Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự chủ
Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự chủ
của cá nhân;

của cá nhân;
•


Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc;
Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc;
•


Trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến bộ;
Trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến bộ;
•


Thiếu sự động viên khuyến khích;
Thiếu sự động viên khuyến khích;
•


Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
•


Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau;
Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau;
•


Mẫu thuẫn xung đột nội bộ không được

Mẫu thuẫn xung đột nội bộ không được
giải quyết kịp thời.
giải quyết kịp thời.
2.Tại sao cần phải vun trồng VHNT ?

Hoạt động: Xem băng Video
Hoạt động: Xem băng Video
Tiếp:
Thông tin
Thông tin
cơ bản
cơ bản
:
:

Sự phát triển của trẻ em chịu ảnh hưởng rất lớn của môi
Sự phát triển của trẻ em chịu ảnh hưởng rất lớn của môi
trường VH-XH nơi chúng lớn lên (gia đình, trường học…)
trường VH-XH nơi chúng lớn lên (gia đình, trường học…)

VHNT giúp giảm bớt sự không hài lòng của GV và giúp
VHNT giúp giảm bớt sự không hài lòng của GV và giúp
giảm thiểu hành vi cử chỉ không lịch sự của HS;
giảm thiểu hành vi cử chỉ không lịch sự của HS;

Tạo ra môi trường thuận lợi hỗ trợ việc dạy và học,
Tạo ra môi trường thuận lợi hỗ trợ việc dạy và học,
khuyến khích GV, HS nỗ lực rèn luyện, học tập đạt thành
khuyến khích GV, HS nỗ lực rèn luyện, học tập đạt thành
tích mong đợi;

tích mong đợi;

VHNT nuôi dưỡng, hỗ trợ việc dạy và học.
VHNT nuôi dưỡng, hỗ trợ việc dạy và học.
2.1.Ảnh hưởng của văn hoá nhà trường đến GV


Khuyến khích mối quan hệ hợp tác, chia sẻ
Khuyến khích mối quan hệ hợp tác, chia sẻ
kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau giữa các giáo
kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau giữa các giáo
viên
viên

:
:
- GV cảm thấy thoải mái dễ dàng thảo luận về
- GV cảm thấy thoải mái dễ dàng thảo luận về
những vấn đề hay khó khăn mà họ đang gặp
những vấn đề hay khó khăn mà họ đang gặp
phải
phải
- GV sẵn sàng chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm
- GV sẵn sàng chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm
chuyên môn
chuyên môn
- GV tích cực trao đổi phương pháp và kỹ năng
- GV tích cực trao đổi phương pháp và kỹ năng
giảng dạy
giảng dạy

- GV quan tâm đến công việc của nhau
- GV quan tâm đến công việc của nhau
- GV cùng hợp tác với lãnh đạo nhà trường để
- GV cùng hợp tác với lãnh đạo nhà trường để
thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra.
thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra.


Tiếp:

Tạo bầu không khí tin cậy thúc đẩy
Tạo bầu không khí tin cậy thúc đẩy
giáo viên quan tâm đến chất lượng
giáo viên quan tâm đến chất lượng
và hiệu quả giảng dạy, học tập :
và hiệu quả giảng dạy, học tập :

-
-
Bầu không khí cởi mở, tin cậy, tôn trọng lẫn
Bầu không khí cởi mở, tin cậy, tôn trọng lẫn
nhau tạo động lực để GV quan tâm cải tiến
nhau tạo động lực để GV quan tâm cải tiến
nâng cao chất lượng dạy và học;
nâng cao chất lượng dạy và học;

- Cải thiện thành tích giảng dạy và học tập của
- Cải thiện thành tích giảng dạy và học tập của
trường .
trường .

2.2.Ảnh hưởng của văn hoá nhà trường đến HS


Tạo ra một bầu không khí học tập tích cực:
Tạo ra một bầu không khí học tập tích cực:
- HS cảm thấy thoải mái, vui vẻ, ham học
- HS cảm thấy thoải mái, vui vẻ, ham học
- HS được thừa nhận, được tôn trọng, cảm thấy mình có giá trị
- HS được thừa nhận, được tôn trọng, cảm thấy mình có giá trị
- HS thấy rõ trách nhiệm của mình
- HS thấy rõ trách nhiệm của mình
-


HS tích cực khám phá, liên tục trải nghiệm và tích cực tương
HS tích cực khám phá, liên tục trải nghiệm và tích cực tương
tác với giáo viên, nhóm bạn
tác với giáo viên, nhóm bạn
-


HS nỗ lực đạt thành tích học tập tốt nhất
HS nỗ lực đạt thành tích học tập tốt nhất


Tiếp:

Tạo ra môi trường thân thiện cho HS:
Tạo ra môi trường thân thiện cho HS:


- An toàn, cởi mở, tôn trọng;
- An toàn, cởi mở, tôn trọng;

- Cởi mở và chấp nhận các nhu cầu và
- Cởi mở và chấp nhận các nhu cầu và
hoàn cảnh khác nhau của học sinh;
hoàn cảnh khác nhau của học sinh;

- Khuyến khích học sinh phát biểu/bày
- Khuyến khích học sinh phát biểu/bày
tỏ quan điểm cá nhân;
tỏ quan điểm cá nhân;

- Xây dựng mối quan hệ ứng xử tôn
- Xây dựng mối quan hệ ứng xử tôn
trọng, hiểu biết lẫn nhau, học hỏi lẫn
trọng, hiểu biết lẫn nhau, học hỏi lẫn
nhau giữa thầy và trò.
nhau giữa thầy và trò.
3. Vai trò lãnh đạo phát triển VHNT
của hiệu trưởng


Hiệu trưởng có vai trò quyết định sự phát triển VHNT
Hiệu trưởng có vai trò quyết định sự phát triển VHNT

:
:

- Triết lý giáo dục của HT ảnh hưởng đến VHNT
- Triết lý giáo dục của HT ảnh hưởng đến VHNT
- HT có vai trò quyết định trong việc hình thành các
- HT có vai trò quyết định trong việc hình thành các
chuẩn mực, niềm tin
chuẩn mực, niềm tin
- Sự quan tâm, chú ý của HT đến cái gì…sẽ ảnh hưởng
- Sự quan tâm, chú ý của HT đến cái gì…sẽ ảnh hưởng
chi phối VHNT
chi phối VHNT
- HT xác định, tạo lập hệ thống giá trị cốt lõi của trường
- HT xác định, tạo lập hệ thống giá trị cốt lõi của trường
-
HT xác định các đặc trưng và chia sẻ tầm nhìn
HT xác định các đặc trưng và chia sẻ tầm nhìn
-


( làm bài tập thực hành)
( làm bài tập thực hành)
Hiệu trưởng có ảnh hưởng như thế nào đến VHNT?

4. Định hình hệ thống các giá trị cốt lõi
để phát triển VHNT


Xem xét các giá trị đặc trưng của nhà trường
Xem xét các giá trị đặc trưng của nhà trường

:

:
Mỗi trường đều có lịch sử tồn tại và phát
Mỗi trường đều có lịch sử tồn tại và phát
triển… qua thời gian đã tạo ra những giá trị
triển… qua thời gian đã tạo ra những giá trị
văn hoá nào đó.
văn hoá nào đó.
Hiệu trưởng cần tạo nên sự khác biệt về bản
Hiệu trưởng cần tạo nên sự khác biệt về bản
sắc với các trường khác .
sắc với các trường khác .