Đoạn văn nghị luận xã hội 9.

Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
CHUYấN 2: VN NGH LUN
Tit 1+ 2: CCH LM BI VN NGH LUN V
MT S VIC HIN TNG TRONG I SNG
A. TểM TT KIN THC.
- Vn ngh lun l a ra cỏc lý l dn chng bo v hoc lm sỏng t mt quan im, t tng (lun
im) no ú.
- Mt bi vn ngh lun u phi cú lun im, lun c v lp lun. Trong mt vn cú th cú mt lun
im chớnh v cỏc lun im ph.
+ Lun im: L ý kin th hin t tng, quan im ca bi vn c nờu ra di hỡnh thc cõu khng
nh (hay ph nh), c din t sỏng t, d hiu, nht quỏn. Lun im l linh hn ca bi vit, nú thng
nht cỏc on vn thnh mt khi. Lun im phi ỳng n, chõn tht, ỏp ng nhu cu thc t thỡ mi cú sc
thuyt phc.
+Lun c: l lớ l, dn chng a ra lm c s cho lun im. Lun c phi chõn tht, ỳng n, tiờu
biu thỡ mi khin cho lun im cú sc thuyt phc.
+ Lp lun l cỏch nờu lun c dn n lun im. Lp lun phi cht ch, hp lớ thỡ bi vn mi cú
sc thuyt phc.
* Cỏc dng ngh lun lp 9.
- Ngh lun xó hi:
+ Ngh lun v mt s vic, hin tng trong i sng.
+ Ngh lun v mt t tng o lý.
- Ngh lun vn hc:
+ Ngh lun v mt tỏc phm truyn (hoc on trớch).
+ Ngh lun v mt bi th, on th.
- Vn ngh lun v mt s vic, hin tng trong i sng l bn v mt s vic, hin tng cú ý ngha i vi
xó hi, ỏng khen hay ỏng chờ hay cú vn ỏng suy ngh.
* Yờu cu chung ca bi vn ngh lun v mt s vic, hin tng trong i sng.
- Bi ngh lun phi nờu c s vic, hin tng cú vn . Phõn tớch mt ỳng, mt sai, nguyờn nhõn v by
t thỏi ca ngi vit.
- Hỡnh thc phi cú b cc mch lc, rừ rng, lun im rừ rng, lun c xỏc thc, lp lun phự hp.
* Cỏch lm bi vn ngh lun v mt s vic, hin tng trong i sng.

- Mun lm tt bi vn phi tuừn theo cỏc bc sau:
+ c k (tỡm hiu ). + Phõn tớch s vic, hin tng ú tỡm ý. + Lp dn ý.+ c bi v sa cha.
B. CC DNG .
. Dng 5 hoc 7 im.
1.
Em hóy vit bi ngh lun tuyờn truyn n mi ngi t b thuc lỏ vỡ sc kho cng ng.
Dn bi:
* M bi.
- Gii thiu thc trng ca hin tng hỳt thuc lỏ trong xó hi hin nay.
* Thõn bi.
- Ch ra cỏc nguyờn nhõn, biu hin, hu qu, tỏc hi ca vic hỳt thuc lỏ (ly dn chng tiờu biu minh
ho, thuyt phc).
+ nh hng ti sc kho ca mi cỏ nhõn ngi hỳt thuc sinh ra cỏc cn bnh him nghốo. nh
hng ti nhng ngi xung quanh, sc kho cng ng v vn ging nũi.
+ nh hng xu ti mụi trng sng.
Dơng Văn Biền
1
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
+ Gõy tn kộm tin bc cho ngi hỳt thuc lỏ.
- nh hng tỏc ng ca thuc lỏ n la tui thanh thiu niờn nh th no ?
- Thỏi v hnh ng ca th gii, c nc núi chung v ca hc sinh chỳng ta núi riờng ra sao?
* Kt bi.
- Li kờu gi hóy vỡ sc kho cng ng v vỡ mt mụi trng khụng cú khúi thuc lỏ.
- Liờn h bn thõn v rỳt ra bi hc k nng sng .
C. BI TP V NH.
1. Dng 2 hoc 3 im.
1.
Hóy vit mt on vn ngn(t 15 n 20 dũng) v mt s vic, hin tng ỏng phờ phỏn a
phng em.
Gi ý:

- HS xỏc nh nhng s vic, hin tng ni bt, núng bng a phng mỡnh nh: Vn rỏc thi, ụ
nhim ngun nc, cht phỏ rng để viết bài văn nghị luận.
2. Dng 5 hoc 7 im.
2.
Mt hin tng khỏ ph bin hin nay l vt rỏc ba bói, tu tin ra ng, ra ni cụng cng. í kin,
thỏi ca em nh th no trc hin tng ny v em hóy t nhan cho bi vit ca mỡnh.
Dn bi:
* M bi
- Gii thiu hin tng s vic .
* Thõn bi .
- Trỡnh by cỏc biu hin ca hin tng.
- Ch rừ nguyờn nhõn ca vic vt rỏc ba bói: Do ý thc ca con ngi tu tin, vụ ý, kộm hiu bit
- Tỏc hi ca vic vt rỏc ba bói (Cn a ra nhng dn chng tiờu biu, thuyt phc).
+ Lm mt cnh quan, m quan mụi trng.
+ ễ nhim mụi trng sng, lõy lan mm bnh, dch
+ Sinh ra cỏc thúi quờn xu.
- Thỏi , suy ngh ca em nh th no? Hnh ng v nờu ra bin phỏp khc phc
* Kt bi.
- Li kờu gi cng ng hóy chung tay vỡ mt mụi trng trong sch.

Tit 3+4: NGH LUN V MT VN T TNG O Lí
A.TểM TT KIN THC C BN .
- Ngh lun v mt vn t tng o lý l bn v mt vn thuc lnh vc t tng, o c, li sng
ca con ngi.
- Yờu cu v ni dung ca bi ngh lun l phi lm sỏng t cỏc vn , t tng, o lý bng cỏch: Gii
thớch, chng minh, so sỏnh, i chiu, phõn tớch ch ra ch ỳng ( hay ch sai) ca mt t tng no
ú, nhm khng nh t tng ca ngi vit.
- V hỡnh thc: Bi vit phi cú b cc ba phn:
* M bi: Gii thiu vn t tng, o lý cn bn lun.
* Thõn bi:

+ Gii thớch, chng minh ni dung vn t tng, o lý.
+ Nhn nh, ỏnh giỏ vn t tng, o lý ú trong bi cnh ca cuc sng riờng, chung.
* Kt bi: Kt lun, tng kt, nờu nhn thc mi, t ý khuyờn bo hoc t ý hnh ng.
Dơng Văn Biền
2
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
Trong bi vn ngh lun cn cú lun im ỳng n sỏng t, li vn chớnh xỏc, sinh ng.
B.CC DNG
1. Dng 2 hoc 3 im .
1: Vit mt on vn ngn ( 15 n 20 dũng) Trỡnh by suy ngh ca em v c tớnh trung thc.
Gi ý:
a.M on.
Gii thiu chung v c tớnh trung thc.
b.Thõn on.
- Trỡnh by c khỏi nim v c tớnh trung thc.
- Biu hin ca tớnh trung thc
- Vai trũ ca tớnh trung thc trong cuc sng
+ To nim tin vi mi ngi
+ c mi ngi yờu quý.
+ Gúp phn xõy dng, hon thin nhõn cỏch con ngi trong xó hi.
- Tớnh trung thc i vi hc sinh ( Hc tht, thi tht)
c. Kt on.
- S cn thit phi sng v rốn luyn c tớnh trung thc.
2. Dng 5 n 7 im
1:
Bu i thng ly bớ cựng
Tuy rng khỏc ging, nhng chung mt gin
Em hiu nh th no v li khuyờn trong cõu ca dao trờn? Hóy chng minh rng: Truyn thng o lý ú vn
c coi trng trong xó hi ngy nay.
Dn bi.

a. M bi.
- Gii thiu chung v truyn thng thng yờu, on kt giỳp ln nhau ca dõn tc Vit Nam.
- Trớch dn cõu ca dao.
b. Thõn bi.
* Hiu cõu ca dao nh th no?
- Bu bớ l hai th cõy khỏc ging nhng cựng loi, thng c trng cho leo chung gin nờn cựng iu kin
sng.
- Bu bớ c nhõn hoỏ tr thnh n d núi v con ngi cựng chung lng xúm, quờ hng, t nc.
- Li bớ núi vi bu n cha ý khuyờn con ngi phi yờu thng on kt dự khỏc nhau v tớnh cỏch, iu kin
riờng.
* Vỡ sao phi yờu thng on kt?
- Yờu thng on kt s giỳp cho cuc sng tt p hn.
+ Ngi c giỳp s vt qua khú khn, to lp v n nh cuc sng.
+ Ngi giỳp thy cuc sng cú ý ngha hn, gn bú vi xó hi, vi cng ng hn.
+ Xó hi bt ngi khú khn.
- Yờu thng giỳp nhau l o lý, truyn thng ca dõn tc ta.
* Thc hin o lý ú nh th no?
- T nguyn, chõn thnh.
- Kp thi, khụng c ớt nhiu tu hon cnh.
- Quan tõm giỳp ngi khỏc v vt cht, tinh thn.
* Chng minh o lý ú ang c phỏt huy.
Dơng Văn Biền
3
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
- Cỏc phong tro nhõn o.
- Ton dõn tham gia nhit tỡnh, tr thnh np sng t nhiờn.
- Kt qu phong tro.
c. Kt bi.
- Khng nh tớnh ỳng n ca cõu ca dao.
C.BI TP V NH

1. Dng 2 hoc 3 im .
1:
Vit mt on vn ngn v vic th hin lũng bit n i vi thy cụ giỏo trong xó hi hin nay.
1. M on.
Gii thiu chung v vic th hin lũng bit n ca hc sinh i vi thy cụ giỏo hin nay.
2. Thõn on.
- Cỏch th hin lũng bit n:
+ Lm v thc hin tt nhng iu thy cụ dy bo.
+ Chm ch hc tp rốn luyn.
+ Kớnh trng l phộp vi thy cụ giỏo.
+
- Phờ phỏn nhng biu hin : Vụ l khụng tụn trng thy cụ giỏo
3. Kt on.
Khng nh vai trũ ca thy cụ giỏo i vi mi ngi.
2. Dng 5 hoc 7 im.
1.
Anh em nh th chõn tay
Rỏch lnh ựm bc d hay n.
Suy ngh ca em v li khuyờn trong cõu ca dao trờn?
Dn bi.
a. M bi.
- Gii thiu chung v nột p tỡnh cm gia ỡnh ca dõn tc Vit Nam.
- Trớch dn cõu ca dao.
b. Thõn bi.
* Gii thớch ý ngha ca cõu ca dao.
- Hỡnh nh so sỏnh: Anh em nh th chõn tay.
+ Tay - Chõn: Hai b phn trờn c th con ngi cú quan h khng khớt, h tr cho nhau trong mi hot
ng.
+ So sỏnh cho thy mi quan h gn bú anh em.
- Rỏch , lnh l hỡnh nh tng trng cho nghốo khú, bt hnh v thun li, y .

T ú cõu ca dao khuyờn : Gi gỡn tỡnh anh em thm thit dự hon cnh sng thay i.
* Vỡ sao phi gi gỡn tỡnh anh em?
- Anh em cựng cha m sinh ra d dng thụng cm giỳp nhau.
- Anh em ho thun lm cha m vui.
- ú l tỡnh cm nhng cng l o lý.
- L trỏch nhim, bn phn ca mi con ngi.
- L truyn thng dõn tc.
* Lm th no gi c tỡnh cm anh em?
Dơng Văn Biền
4
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
- Quan tõm n nhau t lỳc cũn nh cho n khi ó ln.
- Quan tõm giỳp nhau v mi mt: Vt cht, tinh thn.
- Gi ho khớ khi xy ra xung khc, bt ng.
- Nghiờm khc nhng v tha khi anh, ch em mc sai lm.
c. Kt bi.
- Khng nh tớnh ỳng n ca cõu ca dao.
Cỏc bi vn ngh lun xó hi mụn Vn 9.
Bi vit s 1
Vit mt vn bn ngh lun ( khụng quỏ mt trang giy thi ) trỡnh by suy ngh v c hi sinh.
Gi ý
Bn v phm cht ca con ngi thỡ c hi sinh l biu hin cao nht ca lũng nhõn ỏi, tỡnh yờu
thng gia con ngi vi con ngi. Bi c hi sinh bao gm trong ú lũng nhõn ỏi v tỡnh yờu
thng, tinh thn nhõn o ca con ngi. Nhng c hi sinh ũi hi con ngi phi bit san s cuc
sng tinh thn v vt cht ca mỡnh cho ngi khỏc, cho ng loi h cú th vt qua khú khn
trong cuc sng.
Lch s ca mi tụn giỏo trờn th gii, t Gia tụ giỏo, Ki tụ giỏo, o Islam o Pht u
khuyờn con ngi hóy sng nhõn hu, gi gỡn lũng nhõn ỏi. o Pht cao c tớnh t bi h x l
cao c hi sinh ca con ngi. Con ngi sn sng x thõn vỡ ngi khỏc. X thõn vỡ ngi khỏc l
mt cỏch t nguyn v ly ú lm nim vui khụng mt tớnh toỏn v li. Hi sinh vỡ ngi khỏc, x thõn

vỡ ngi khỏc cng cú khi l mt hnh ng khụng vụ t m cú tớnh v li, v k tc l nhm cu li
cho mỡnh. o Nho cng cao tinh thn v tha, tc l hi sinh vỡ ngi khỏc, cao c hi sinh vỡ
ngi khỏc.
Ngy nay, núi n c hi sinh, khụng phi ch núi ti mt hnh ng hi sinh c th no vỡ mt
con ngi c th no m l núi ti phm cht o c ca con ngi. Phi xõy dng c hi sinh thnh
mt thỏi sng, luụn quan tõm, s chia, thm chớ x thõn vỡ ngi khỏc. Xõy dng c hi sinh thnh
mt quan nim sng, l sng ca con ngi. Xõy dng c hi sinh mi con ngi phi l c mt quỏ
trỡnh lõu di t lỳc tm bộ n lỳc ln lờn, trng thnh, t vic nh thng ngy n vic ln trong
cuc sng, t mt hnh vi nhng nhn bn bố n vic hi sinh bn thõn mỡnh cho t nc, nhõn dõn
Nu trong xó hi ai cng bit sng nhõn ỏi, cú c hi sinh thỡ cuc i s p bit bao!
Bi vn s 2
Mựa hố l mựa thỳ v nht i vi la tui hc trũ. Em s lm gỡ cú c mt mựa hố thc s vui
ti b ớch. ( Vit thnh mt on vn hoc mt bi vn ngn khụng quỏ 20 dũng )
Gi ý
Ngi hc trũ no cng nỏo nc i mựa hố n t khi nhng bụng phng mi thp thoỏng thp
la trờn vũm xanh ca cõy lỏ v bu tri, õy ú cú ting chim chuyn rớu rớt nh mi gi. Sau ting
trng tan trng cui cựng ca mt nm hc, trờn khp t nc, hng triu hc trũ mi cp hc,
lp hc, nh nhng cỏnh chim c s lng tung bay. Tt c nh mun ct lờn ting hỏt tht to, tht
vang, tht vui bi ca mựa hố . Mựa hố em n cho tui hc trũ bao iu thỳ v, nhng chớnh hc trũ
cng lm cho mựa hố thờm ti vui, rn ró, nng nhit hn, tng bng hn. i vi tụi, mt hc sinh
lp 9, mựa hố ny va thỳ v, va cú nhng bin i quan trng. Cỏc bn hc sinh khỏc cú th ngh
ngi, i thm quan, i thm ụng b ni ngoi, tham gia cỏc cõu lc b Cũn trc mt , nhng ngy
mi vo hố ny, chỳng tụi ang phi dn sc lc v tõm trớ vo kỡ thi vt v mụn nho nh trong
i ca mỡnh, kỡ kim tra xột tt nghip Trung hc c s va qua thỡ kỡ thi tuyn sinh vo Trung hc
ph thụng li ti. Gỏc li mi d nh, vi tụi trc mt l kỡ thi. Tụi tin l mỡnh s vt qua kỡ thi mt
Dơng Văn Biền
5
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
cỏch tt p. ú s l mún qu m tụi tng cỏc thy cụ ó ht lũng dy d tụi trong sut nhng nm
hc Trung hc c s. Mún qu tng b m, ụng b nhng ngi thõn yờu nht ó nuụi nng, dy d v

kỡ vng vo tụi.
Bi vit s 3
Vit mt vn bn ngn trỡnh by suy ngh ca em v vic thanh niờn chun b hnh trang bc vo th
k mi, trong ú cú cõu cha thnh phn ph chỳ.
Gi ý
Mt nm khi u t mựa xuõn. Mt i khi u t tui tr. Tui tr l mựa xuõn vnh cu ca
nhõn loi v tui tr bao gi cng hng ti tng lai. Tng lai - ú l nhng gỡ cha cú trong hụm
nay, nhng chớnh vỡ th m nú li cú sc hp dn ghờ gm i vi con ngi, nu khụng núi rng nh
cú nim hi vng vo tng lai m con ngi cú th vt qua mi khú khn tr ngi tip tc sng
mt cỏch cú ớch hn. Con ngi ta, nht l thanh niờn khụng th th ng ch i tng lai, cng
khụng th i ti tng lai vi hai bn tay trng, ngha l phi chun b cho mỡnh mt hnh trang cn
thit, c bit l hnh trang tinh thn cú th vng bc ti tng lai. Hnh trang - ú l tri thc, k
nng, thúi quen, c coi l iu kin cn v thanh niờn cú th t tin trc s phỏt trin ca
khoa hc k thut, ca s hi nhp kinh t th gii vi tớnh k lut v cng lao ng cao.
Mun cú hnh trang nh vy bc vo th k mi, thỡ hn bao gi ht thanh niờn phi l
nhng ngi i tiờn phong trong hc tp, hc tp cú hiu qu. Nhanh chúng nm vng tri thc v kp
thi vn dng cỏc tri thc y vo s nghip cng hoỏ, hin i hoỏ t nc. Ch cú nh vy thỡ t
nc chỳng ta mi nhanh chúng thoỏt khi tỡnh trng úi nghốo, lc hu hi nhp vi kinh t khu
vc v th gii mt cỏch bỡnh ng, phỏt trin t nc mt cỏch bn vng. V cng ch cú nh vy,
thanh niờn mi xng ỏng l nhng ngi ch tng lai ca t nc.
Bi vit s 4
Vit mt vn bn ngn ni dung núi v hu qu xu ca vic gia tng nhanh dõn s ca nc ta
Gi ý
Trong my thp k qua, dõn s th gii ó tng mt cỏch kinh khng. Vit Nam ca chỳng ta cng nm
trong s ú.
Nm 1976, dõn s nc ta ch cú trờn 30 triu ngi. Hai mi nm sau, dõn s nc ta ó ó
lờn ti 74 triu ngi. Nhiu gia ỡnh min nỳi v nụng thụn cú t 4 n 5 con. S bựng n v dõn s
l mt trong nhng nguyờn nhõn ch yu gõy ra khng hong v kinh t v xó hi ca nc ta trong
nhiu nm qua. Vit Nam thuc din nhng nc nghốo v kộm phỏt trin. Thu nhp quc dõn tớnh
theo u ngi cũn rt thp. Thiu trng hc, nht l min nỳi v nụng thụn tr em phi hc ca

ba, phi hc trong nhng phũng hc dt nỏt thiu an ton. Bnh vin xung cp, thiu thuc iu tr,
thiu ging bnh nờn gp khú khn trong vic chm súc sc khe cho nhõn dõn. Sc kho b m v
tr s sinh cha c m bo nht l vựng sõu vựng xa, vựng ng bo dõn tc. t ai canh tỏc b
thu hp dn lm nh . Hng triu thanh niờn trong tui lao ng thiu vic lm, gõy nờn nhiu
hu qu xu v mt an ninh xó hi.
S gia tng dõn s nc ta cú nhiu nguyờn nhõn. Nhn thc ca ngi dõn trong cụng tỏc
dõn s cũn hn ch. c bit l min nỳi ngi dõn cũn cha hiu th no l k hoch hoỏ gia ỡnh.
t nc ta cũn nghốo, cụng tỏc vn ng tuyờn truyn dõn s ca cỏc cp cỏc nghnh cha c
thng xuyờn c th, thiu cỏc hỡnh thc tuyờn truyn sinh ng lụi cun. Cỏc qui nh ca phỏp lut
cha mnh giỏo dc v rn e.
Hn bao gi ht, mi ngi, mi nh v ton xó hi phi t giỏc thc hin cụng tỏc k hoch hoỏ gia
ỡnh mt cỏch nghiờm tỳc. Cú nh th thỡ mc tiờu dõn giu nc mnh, xó hi cụng bng vn minh
mi sm tr thnh hin thc.
Dơng Văn Biền
6
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
Bi vit s 5
Sỏch l ti sn quớ giỏ, l bn tt ca con ngi. Em hóy vit mt vn bn ngn núi lờn vai trũ quan
trng ca sỏch trong cuc sng.
Gi ý
*Yờu cu v hỡnh thc: Bi vit cn kt hp ngh lun gii thớch vi bỡnh lun, chng minh tng
thờm tớnh thuyt phc. Lớ l, lp lun cn cht ch, dn chng c th, tiờu biu.
*Ni dung: Cn vn dng nhng hiu bit ca mỡnh v tỏc dng ca sỏch i vi i sng con ngi
lp lun.
- Sỏch l sn phm trớ tu ca con ngi, do con ngi sỏng to ra t xa xa.
- Sỏch l ti sn vụ cựng quớ giỏ:
+ Lu gi kin thc phong phỳ.
+ Giỳp con ngi cp nht thụng tin mt cỏch n gin, nhanh nht v hiu qu nht.
+ Sỏch a ta n nhng chõn tri kin thc vụ tn, m rng tm hiu bit ca ta mi lnh vc khỏc
nhau trong i sng, l chỡa khoỏ m ra cỏnh ca tri thc.

+ a ta n nhng cm xỳc lóng mn, nhng tỡnh cm tt p, giỏo dc ta thnh ngi tt.
- Dn chng: nhiu ngi thnh t ni ting trờn th gii u t nhiu thnh cụng trong s nghip
nh c sỏch: ấixn, Bỏc H, Lờ nin
- Sỏch l ngi bn tt, luụn cn thit cho mi ngi dự cho khoa hc k thut cú phỏt trin cao. Phi
bit nõng niu, gi gỡn sỏch mói mói l ngi bn quớ.
Trong cuc sng ca con ngi sỏch cú vai trũ v ý ngha vụ cựng quan trng. Sỏch l ti sn quớ giỏ,
l bn tt ca con ngi trong sut cuc hnh trỡnh di rng chim lnh tri thc, lm cho tõm hn
con ngi phong phỳ hn.
Sỏch l sn phm trớ tu ca con ngi, do con ngi sỏng to t rt xa xa. Sỏch l ti sn vụ cựng quớ
giỏ, ni lu gi kin thc phong phỳ ca nhõn loi t xa ti nay. Giỳp con ngi cp nht thụng tin
mt cỏch n gin, nhanh chúng v hiu qu nht. Sỏch a ta n nhng chõn tri kin thc vụ tn,
m rng tm hiu bit ca ta mi lnh vc khỏc nhau trong i sng, l chỡa khoỏ m ra cỏnh ca tri
thc. a ta n nhng cm xỳc lóng mn, nhng tỡnh cm tt p, giỏo dc ta thnh ngi tt. Sỏch
m ra trc mt chỳng ta nhng chõn tri mi l. Cú tp th bi p tõm hn ta, cho chỳng ta cm xỳc
p v tỡnh yờu v l sng. Cú quyn sỏch dn chỳng ta i cựng cỏc nhõn vt phiờu lu, ru hn ta lc
vo bao mng tng kỡ diu. Sỏch giỏo khoa l ngi bn thõn thit ca la tui hc trũ. Cuc i s
vụ v bit bao nu thiu hoa thm v thiu sỏch, nhng sỏch phi hay, phi p v tt mi cú giỏ tr v
b ớch. Nh vn M.Gorki ó tng núi : Sỏch lm cho tụi gn bú vi th gii, cuc i cng tr nờn
rc r, cú ý ngha hn sỏch lm cho khp trỏi t trn ngp ni bun nh cỏi tt p hn
Trong cuc sng, nhiu bc v nhõn, nhiu ngi thnh t ni ting trờn th gii ó thnh cụng trong
s nghip mt phn l nh c sỏch: nh bỏc hc v i ấixn, Bỏc H kớnh yờu, lónh t Cng sn
quc t v ca nhõn dõn Liờn Xụ - Lờn nin
Hóy yờu sỏch! Nú l ngun kin thc. Ch cú kin thc mi l con ng sng, ch cú nú mi cú th
lm cho chỳng ta tr thnh nhng ngi cng ngh, chớnh trc, khụn ngoan, cú kh nng thnh tht
yờu mn con ngi, tụn trng lao ng ca con ngi v thnh tõm khõm phc nhng thnh qu tuyt
vi do cụng trỡnh lao ng v i, liờn tc ca con ngi lm nờn.
Trong tt c nhng gỡ m con ngi ó v ang lm ra, trong mi vt u cha ng tõm hn con
ngi, cỏi tõm hn thun khit v cao quớ y cú nhiu trong khoa hc, ngh thut, nú lờn ting hựng
hn nht v d hiu nht, trong sỏch.
Bi vn s 6

Hin nay cú mt s hc sinh hc qua loa, i phú, khụng hc tht s. Em hóy vit mt vn bn ngn
phõn tớch bn cht ca li hc i phú nờu lờn nhng tỏc hi ca nú.
Gi ý
Dơng Văn Biền
7
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
1.Th no l hc qua loa, i phú?
a.Hc qua loa cú cỏc biu hin sau: Hc khụng cú u cú uụi, khụng n ni n chn, cỏi gỡ cng
bit mt tớ nhng khụng cú kin thc c bn, h thng sõu sc. Hc ct l khoe m cú bng n bng
kia, nhng thc ra u úc trng rng, ch quen nghe lm, hc mút, núi da, n theo ngi khỏc,
khụng dỏm by t chớnh kin ca mỡnh v cỏc vn cú liờn quan n hc thut.
b.Hc i phú cú nhng biu hin sau: Hc ch ct thy cụ khụng qu trỏch, cha m khụng ry la,
ch lo gii quyt vic trc mt nh thi c, kim tra khụng b im kộm. Hc i phú thỡ kin thc
nụng cn, hi ht. Nu c lp i lp li kiu hc ny thỡ ngi hc ngy cng tr nờn dt nỏt, trớ trỏ, h
hng, va la di ngi khỏc, va t huyn hoc mỡnh. õy l mt trong nhng nguyờn nhõn gõy ra
hin tng tin s giy ang b xó hi lờn ỏn gay gt.
2.Tỏc hi ca li hc qua loa, i phú.
- i vi xó hi: nhng k hc i phú s tr thnh gỏnh nng lõu di cho xó hi v nhiu mt nh
kinh t, t tng, o c, li sng
- i vi bn thõn: nhng k hc i phú s khụng cú hng thỳ trong hc tp v do ú hiu qu hc
tp ngy cng thp.
Bi vn s 7
Da vo vn bn Phong cỏch H Chớ Minh ca Lờ Anh Tr hóy vit mt vn bn ngn nờu nhng suy
ngh ca em v cuc i v s nghip ca Ch tch H Chớ Minh.
Gi ý
*Ni dung cn t c:
- Cuc i v s nghip ca Bỏc cú gỡ c bit? V p v ý ngha ca cuc i , s nghip y l gỡ ?
- Cuc i v s nghip ca Bỏc gi cho em nhng suy ngh sõu sc gỡ v lớ tng, o c, li
sng, ?
- Bi hc cho bn thõn em núi riờng v th h tr núi chung t cuc i v s nghip ca Ch tch H

Chớ Minh.
*Dn ý chi tit.
Cú mt con ngi m khi nhc n tờn, nhng ngi Vit Nam u vụ cựng kớnh yờu v
ngng m, ú l H Chớ Minh: v lónh t v i ca nhõn dõn Vit Nam, anh hựng gii phúng dõn tc,
danh nhõn vn hoỏ th gii .
Trc ht ta thy Bỏc H l v lónh t v i, anh hựng gii phúng dõn tc ca nhõn dõn Vit
Nam. Ngi bụn ba khp nm chõu bn b tỡm ng i v tng lai cho t nc, gii phúng dõn tc
thoỏt khi ỏch thng tr ca thc dõn Phỏp v quc M. Ngi ó dn dt dõn tc ta thoỏt khi úi
nghốo, i lờn xõy dng ch xó hi tt p. T tng ca Ngi cú giỏ tr vụ cựng to ln i vi
cỏch mng Vit Nam, nhõn dõn Vit Nam. Ngi ó hy sinh c cuc i vỡ nn c lp t do ca dõn
tc, Ngi yờu nc thng dõn sõu sc, bi vy triu triu ngi dõn Vit Nam u l con chỏu ca
Ngi. cng v lónh o cao nht ca ng v Nh nc nhng cỏch i x ca Bỏc i vi cỏ
nhõn tng ngi vụ cựng thõn mt v gn gi:
Bỏc i tim Bỏc mờnh mụng th
ễm c non sụng mi kip ngi .
( T Hu )
Cha bao gi trong lch s dõn tc Vit Nam li cú mt v lónh t gin d v gn gi vi mi
ngi nh th: Sng trong ngụi nh sn nh, n nhng mún n dõn dó, mc ỏo b ba nõu v t trang
ch l mt chic rng nh v my b qun ỏo bc mu Cú l bi vy m vi ngi Vit Nam, Bỏc
H khụng ch l anh hựng gii phúng dõn tc m cũn l v lónh t v i c mi ngi dõn Vit Nam
kớnh yờu v ngng vng .
Bỏc H cũn c bit n cng v mt danh nhõn vn hoỏ th gii. Bỏc ó tng l ch bỳt t
bỏo Ngi cựng kh Phỏp, ó tng vit Bn ỏn ch thc dõn Phỏp gõy ting vang ln.
Dơng Văn Biền
8
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
Ngi cũn l nh vn, nh th ln ca dõn tc Vit Nam vi nhng tp truyn ký bng ting Phỏp,
Tuyờn ngụn c lp v Nht ký trong tự cựng rt nhiu nhng vn th khỏc naBỏc H ó tng
i khp cỏc chõu lc trờn th gii, thụng tho nhiu th ting, am hiu nn vn hoỏ ca nhiu dõn tc.
Bỏc ó rốn gia v to dng cho mỡnh mt phong cỏch riờng, kt hp hi ho gia truyn thng v hin

i, thanh cao v gin d, gia tinh hoa vn hoỏ nhõn loi v tinh hoa vn hoỏ Vit Nam.
Mc dự Bỏc ó i xa nhng trong lũng mi ngi dõn Vit Nam Bỏc vn l ngi p nht:
Thỏp Mi p nht bụng sen
Vit Nam p nht cú tờn Bỏc H .
Cng tỡm hiu v cuc i v i v cao p ca Bỏc, em cng kớnh yờu v t ho v Bỏc hn.
iu ú khi dy trong em mong mun hc tp, phn u, tu dng v rốn luyn tr thnh con
ngi cú ớch cho xó hi .
Bỏc l tinh hoa khớ phỏch ca dõn tc, cuc i ca Bỏc l mt tm gng sỏng. Bi vy m
chỳng ta cn Sng, chin u, lao ng v hc tp theo gng Bỏc H v i .
Bi vit s 8
Suy ngh ca em v tm gng mt ngi khụng chu khut phc s phn
Gi ý
A.M bi: Gii thiu nhõn vt chớnh ca bi vn. ( ú l ai ? Ngi y cú gỡ c bit v ngh lc vt
khú ? )
B.Thõn bi:
Nờu nhng suy ngh ca em v con ngi khụng chu thua s phn c gii thiu khỏi quỏt phn
m bi
- Nờu nhng s vic th hin phm cht v ngh lc phi thng vt lờn trờn hon cnh khú khn ca
con ngi ú.
- Nờu suy ngh ca em v nhng phm cht v ngh lc ca con ngi c gii thiu.
- Nờu nhng bi hc rỳt ra t tm gng con ngi vt lờn s phn.
C.Kt bi: Nờu khỏi quỏt ý ngha v tỏc ng ca nhng tm gng quyt tõm vt lờn s phn i vi
cuc sng, con ngi v bn thõn em.
Mi trang i u l mt iu k diu M.Gorki ó tng núi nh th v iu ú tht s khin chỳng
ta cm ng khi lt gi nhng trang i ca nhng con ngi khụng chu thua s phn nh anh
Nguyn Ngc Ký, Trn Vn Thc, Nguyn Cụng Hựng
Trc ht ta phi hiu th no l khụng chu thua s phn ? ú l nhng con ngi khụng
chp nhn mỡnh mói l ngi tn ph, vụ dng, khụng hc tp, khụng úng gúp gỡ cho xó hi .
Vo nm 2005 c nc bit n mt Nguyn Cụng Hựng (xó Nghi Diờn, huyn Nghi Lc, Ngh
An ). T khi sinh ra ó mc chng bi lit. Anh cũn b cn bnh viờm phi hnh h lm cho sc kho

suy kit. Vy m anh ó khụng gc ngó. Chng trai 23 tui bi lit, chõn tay teo túp, trng lng ch
12kg v gn nh mt hon ton kh nng vn ng ó tr thnh mt chuyờn gia tin hc v c tụn
vinh l Hip s cụng ngh thụng tin nm 2005 vỡ nhng úng gúp khụng v li ca mỡnh cho cng
ng. Thỏng 5 -2005 anh c trung tõm sỏch k lc Vit Nam a vo Danh mc k lc Vit Nam
v ngi khuyt tt b bi lit ton thõn u tiờn lm giỏm c c s o to tin hc v ngoi ng nhõn
o
iu gỡ khin nhng con ngi tt nguyn y cú th vt qua bnh tt v khng nh c bn
thõn mỡnh? H ó to dng cuc sng t muụn vn khú khn, gian kh, th thỏch bng s kiờn trỡ,
nhn ni v quyt tõm chin thng s phn ca mỡnh. H ó khụng mt i nim tin yờu vo cuc sng,
khụng gc ngó trc nhng au n, h dng cm, t tin ng lờn sng bng ngh lc, ý chớ , khỏt
vng v sc sng tinh thn mnh m ca h. Song bờn cnh ú cũn cú nhng nguyờn nhõn khỏc. ú
chớnh l s ng viờn, khớch l , giỳp ca bn bố, ca ngi thõn, l khỏt khao khụng mun ngi
Dơng Văn Biền
9
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
thõn ca mỡnh au kh, tht vng v cũn nh dũng mỏu kiờn cng v truyn thng anh hựng ca dõn
tc Vit Nam .
Nhng con ngi vt lờn s phn ng lờn bng ngh lc, khỏt vng v ý chớ ca mỡnh khin
em vụ cựng khõm phc. Chớnh nhng tm gng v h ó xõy p nhng c m, hoi bóo trong em,
dy em phi bit vt qua nhng khú khn trong cuc sng thc hin nhng khỏt khao ca mỡnh .
Nhng ngi khụng chu thua s phn, nhng con ngi tn m khụng ph thc s l nhng
tm gng cho la tui hc sinh chỳng em, khớch l bn thõn mi ngi c gng phn u hc tp, rốn
luyn tr thnh nhng con ngi cú ớch cho xó hi .
Bi vit s 9
Cht c mu da cam m quc M ó ri xung cỏc cỏnh rng min Nam thi chin tranh ó li
di ho nng n cho hng chc vn gia ỡnh. Hng chc vn ngi ó cht. Hng vn tr em chu tt
nguyn sut i. C nc lp qu giỳp cỏc nn nhõn nhm phn no ci thin cuc sng v xoa du
ni au ca h. Em hóy nu suy ngh ca mỡnh v cỏc s kin ú
Gi ý
Chin tranh ó lựi xa nhng di ho m nú li vn hng ngy hng gi lm bao ngi Vit

Nam au n. Trc tỡnh hỡnh y, c nc ó lp qu giỳp cỏc nn nhõn cht c mu da cam
nhm phn no ci thin cuc sng v xoa du ni au ca h .
Cht c mu da cam m quc M ó ri xung cỏc cỏnh rng min Nam thi chin tranh
ó to nờn ni kinh hong cho th h sau ca nhng ngi ó tng sng nhng khu vc ú. Nhng
a tr vụ tụi, tt nguyn,d dng,va cho i ó phi lỡa i hoc nu sng c thỡ sc kho, trớ tu
thm chớ c hỡnh hi u khụng bỡnh thngNhng sinh linh vụ ti y tr thnh ni ỏm nh, au n
n tờ tỏi ca ngi thõn, gia ỡnh v ca ton xó hi
Trc tỡnh hỡnh ú nhiu chng trỡnh ng h nhng nn nhõn cht c mu da cam ó c t
chc. Bit bao ngi ó khúc thng cho nhng s phn bt hnh, bit bao ch ký ó c thu thp
ng h cuc u tranh ũi bi thng cho cỏc nn nhõn chin tranh.
Ngy u tiờn M ri cht c cht ngi ny xung Vit Nam: 10-8-1961 ó tr thnh ngy
Vỡ nn nhõn cht c mu da cam. C nc Vit Nam ó lp qu giỳp cỏc nn nhõn khn kh. ú
l vic lm cn thit giỳp h phn no ci thin cuc sng v xoa du ni au. Nhiu em bộ tt
nguyn, cụi cỳt ó c chm súc, nhiu t chc chớnh quyn,doanh nghip, cỏ nhõn ó xõy dng nh
tỡnh ngha, tng xe ln, tin, qu ,thm hi v giỳp cỏc nn nhõn. Nhiu nhúm tỡnh nguyn viờn
c thnh lp lm vic ti cỏc trung tõm bo tr nn nhõn cht c mu da camDu bit rng tt
c nhng giỳp ú khụng th bự p c nhng mt mỏt au n ca h song ú thc s l hnh
ng n n ỏp ngha, phự hp vi truyn thng tng thõn tng ỏi , ung nc nh ngun ca
dõn tc Vit Nam ta .
Vit Nam ó c gng xoa du ni au chin tranh, song n phi tr, oỏn phi n. Chớnh
ph M v 37 cụng ty hoỏ cht ó cung cp cht c ny cho quõn i M cng phi chu trỏch nhim
v s vụ nhõn o ca mỡnh .
Ni au ca nhng nn nhõn da cam l mt ni ỏm nh dai dng, vic giỳp h cn phi lm
thng xuyờn v liờn tc. Bi vy mi chỳng ta cn nhn thc sõu sc v vn v , tớch cc hc tp,
phn u xõy dng xó hi tt p m ú mi ngi u c m bo quyn sng v quyn hnh
phỳc .
Bi vit s 10
Trũ chi in t l mún tiờu khin hp dn. Nhiu bn vỡ mi chi m sao nhóng hc tp v cũn vi
phm nhng sai lm khỏc. Hóy nờu ý kin ca em v hin tng ú.
Gi ý

1. Trũ chi in t ang l mún tiờu khin dn ti nhiu hu qu khú lng
- Trũ chi in t cú mt mi ni t thnh ph n thụn quờ.
Dơng Văn Biền
10
Đoạn văn nghị luận xã hội 9. Ôn vào 10. Năm 2012 - 2013
- S lng ca hng dch v trũ chi in t rt nhiu.
- Hc sinh ham chi in t quờn c hc hnh, kt qu gim sỳt.
- Mi chi in t nờn cn tin sinh ra trm cp, quen vi bn xu qua mng b r rờ d mc t nn xó
hi
2. Nguyờn nhõn ca nhng hin tng trờn ?
- Bn thõn trũ chi in t rt hp dn, d b mờ mi n quờn thi gian.
- í thc t giỏc ca cỏc bn hc sinh cha cao, cha nhn ra cỏi tớch cc cng nh mt trỏi ca trũ
chi ny.
- Nhiu gia ỡnh qun lớ v giỏo dc con cha tt.
3. Phng hng gii quyt hin tng trờn.
- Mi bn hc sinh phi t giỏc thc hin qui nh ca gia ỡnh v thi gian dnh cho vic vui chi,
khụng nh hng n hc tp. Cn trỏnh nhng trũ chi xu khụng phự hp vi la tui.
- Chớnh quyn cn qun lớ cht ch hn cỏc im dch v in t.
- Nh trng, cỏc t chc on th xó hi cn t chc nhiu sinh hot tp th b ớch cho cỏc bn tr.
Trũ chi in t vn l mt trũ gii trớ lnh mnh song hin tng am mờ trũ chi ny m sao
nhóng hc hnh v gõy nhiu hu qu ti hi ó tr thnh mt vn bc xỳc la tui hc sinh .
Cú th thy khp cỏc ph phng v cỏc no ng thụn ngừ xúm nhng quỏn Intenet. Hc
sinh n ú khụng phi truy cp thụng tin phc v cho vic hc m chi in t. Nhiu bn ngi
hng gi, hng ngy trc mn hỡnh vi tớnh, mờ mn vi nhng trũ chi trờn mỏy, quờn thi gian thm
chớ b hc chi, trong u lỳc no cng ch ngh n cỏc trũ chi v ham mun chinh phc khỏm
phỏ nú khin gng mt ng ngn nh mt hn
Cú nhiu nguyờn nhõn dn n hin tng ú. Do b m khụng quan tõm , do bun, do bn bố
r rờ, do khụng t ch c bn thõn Song dự lý do no i na, ham mờ trũ chi in t cng l mt
iu tai hi. Trc ht ngi quỏ gn mn hỡnh vi tớnh trong mt thi gian di cú th lm cho mt b cn
th, ngi mt mi, sc kho b tn hi. Khụng ch cú th, ham mờ trũ chi in t cũn dn n sao

nhóng nhim v chớnh ca ngi hc sinh l hc tp. Mi chi, b tit, trn hc, khụng hiu bi, khụng
lm bi tp, hc tp sỳt kộm dn n chỏn hc . Nh vy vụ tỡnh s ham chi nht thi cú th t hu
hoi tng lai ca chớnh bn thõn mỡnh. Trũ chi in t cũn khin tõm hn b u c bi bo lc,
chộm git, bn phỏ, cun con ngi vo mt th gii o y nhng mu mụ, th on. Hn na ham
chi in t cũn tiờu tn tin bc mt cỏch vụ ớch, cú khi cũn lm thay i nhõn cỏch con ngi. cú
tin chi in t nhiu thúi h tt xu bt u ny sinh nh di trỏ, th on, trm cp tin bc, ti sn
ca gia ỡnh, bn bố V khụng ai cú th lng trc c nhng hu qu tai hi khỏc nu nim am
mờ kia vn cũn tip din .
Trũ chi in t tai hi nh vy, lm th no ngn chn nú? õy thc s l mt vic khú
song khụng phi l khụng lm c. Quan trng nht l bn thõn phi xỏc nh nhim v chớnh ca
mỡnh l hc tp, rốn luyn,tu dng, khụng lóng phớ thi gian, sc lc, tin bc vo nhng vic vụ b,
thm chớ l cú hi. Ch coi trũ chi in t nh mt trũ gii trớ, tip xỳc vi nú cú chng mc, bit ch
ng v lm ch bn thõn, khụng bn thõn b tỏc ng bi nhng trũ chi v s r rờ ca nhng
ngi bn xu. Bờn cnh ú cng cn cú s quan tõm thng xuyờn v s qun lý cht ch ca gia
ỡnh nhm giỳp con em mỡnh trỏnh xa nhng am mờ tai hi. Nh trng v xó hi cng cn cú s
phi hp giỏo dc th h tr, to ra nhng hot ng b ớch, nhng sõn chi vui ti lnh mnh mi
hc sinh u c tham gia. Cú nh vy vn nn hc sinh say mờ trũ chi in t mi c gii quyt
trit .
Ham chi in t - ham mun nht thi m tỏc hi khụng lng ht c. Bi vy vỡ tng lai
ca chớnh mỡnh,chỳng ta ng bn thõn vng vo am mờ cht ngi ú.
Dơng Văn Biền
11