Điều trị hẹp động mạch cảnh ngoài sọ bằng tạo hình đặt Stent- nhân 3 trường hợp

Điều trị hẹp động mạch cảnh ngoài sọ
bằng tạo hình đặt Stent- nhân 3 trường
hợp
Vũ Đăng Lưu
Lê Thùy Liên
Trần Anh Tuấn
Phạm Minh Thông
Khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Bạch Mai

Hẹp động mạch cảnh
Nguyên nhân
-
Xơ vữa
-
Bệnh loạn sản xơ cơ
-
Do phình tách

Chẩn đoán hẹp mạch cảnh ngoài sọ
Cách tính mức độ hẹp theo NACET:
Mức độ hẹp (%) = (1-A/B) x100.
Siêu âm Doppler
MSCT mạch cảnh
MRA
DSA

Điều trị hẹp đm cảnh ngoài sọ

Phẫu thuật cắt bỏ lớp nội mạc: CEA


Tạo hình bằng nong và đặt Stent: CAS

Chỉ định điều trị

Hẹp có triệu chứng (Hẹp >70%)

Hẹp nặng không triệu chứng (Hẹp
>80%)

Hẹp có triệu chứng, mức độ hẹp trung
bình

Tai biến mạch não thoảng qua lặp lại có
bằng chứng mảng xơ vữa

Qui trình kỹ thuật tạo hình mạch
cảnh bằng nong và đặt Stent
Dùng chống đông

Trước can thiệp
-
Aspegic 100mg 1 gói/ngày 3 ngày
-
Plavix 75mg 1 viên/ ngày x 3 ngày

Trong can thiệp
-
Heparin: Bolus khi đặt bộ mở vào đm: 2500UI
-
Duy trì Heparin 500 UI/h, hoặc Bolus khi đặt Stent

2000UI

Sau can thiệp
- Tiếp tục duy trì Aspegic và Plavix 3 tháng
- Aspegic suốt đời

Kỹ thuật
Qui trình kỹ thuật tạo hình mạch
cảnh bằng nong và đặt Stent

Theo dõi sau đặt stent

Lâm sàng: phân loại hồi phục theo mRS

Kiểm tra Siêu âm Doppler 3-6 tháng và
18 tháng

Bệnh án 1

BN nam 63T, vào viện vì đột ngột yếu
½ người P, giảm trí nhớ
Cách vào viện 20 ngày, có cơn co cứng
tay P sau tự hết. HA 120/80 mmHg
CHT và siêu âm xác định hẹp 90% phình
cảnh T. Nhồi máu mới đỉnh chẩm trái

Lưới lọc
Wall Stent

Kiểm tra sau 2 năm

-
Hiện sinh hoạt bình thường: mRS 0
-
Siêu âm Doppler
Sau 2 năm


BN nam 67T, tiền sử hút thuốc lá >50 năm,
tiểu đường.

Tai biến mạch não thoáng qua 2 lần.

Cách vào viện 20 ngày có tê bì, liệt nửa người
T.

MRI: nhồi máu não trán phải.

Siêu âm doppler và MRA xác định hẹp >90%
cảnh trong trái, tắc đm cảnh trong P và dưới
đòn P.
Bệnh án 2

Lưới lọc: 3.5mm. Stent 10/37mm. Nong sau đặt Stent
Kiểm tra lưới lọc: có huyết khối nhỏ
Sau can thiệp: sinh hoạt bình thường
Sau 6 tháng: bệnh nhân không dùng thuốc chống tiểu
đường thường xuyên, xuất hiện hiện sa sút trí tuệ, lú
lẫn, hôn mê. Ko được chụp kiểm tra



BN nữ 50T, cách vào viện 2 tháng bị đột quỵ,
liệt ½ P, điều trị nội ổn định đi lại được.

Siêu âm Doppler phát hiện hẹp gốc cảnh
trong T khoảng 60%, có mảng xơ vữa.

MSCT: xác định hẹp khoảng 60%

Lưới lọc: 3.5mm; Stent: 10/24mm
Kiểm tra lưới lọc: không có huyết khối
Bệnh án 3

Kiểm tra sau 2 năm
-
Hiện sinh hoạt bình thường:mRS 0
-
Kiểm tra siêu âm Doppler

Bàn luận

3 ca can thiệp của chúng tôi
-
Hẹp có triệu chứng: từ 60- 90%
-
Tất cả đều đặt lưới lọc: có cặn 1/3
-
1 trường hợp cần nong sau đặt Stent
-
Cả 3 đều hồi phục rất tốt trong 30 ngày đầu
-

2 ca không có tai biến tái phát/ 2 năm
-
Doppler KT 2 ca sau 2 năm: rất tốt

So sánh CAS (251 ca) vs CEA (254 ca)
-
Hiệu quả ngăn ngừa đột quỵ trong 3 năm ko có sự
khác biệt giữa 2 pp.
-
CAS có ưu điểm hơn tránh các biến chứng nhỏ
-
Liệt thần kinh sọ với CEA 8,7% > CAS = 0
-
Tỉ lệ tái hẹp CAS 14% > CEA 4%.
Tuy nhiên không có sự khác biệt liên quan tai biến
cùng bên với tỉ lệ sống trong 3 năm.
CAVATAS investigators: Carotid and Vertebral
Artery Transluminal Angioplasty Study
(CAVATAS) - Lancet 2001

Nguy cơ cao:
+ tuổi (>80)
+ suy tim
+ COPD
+ PT cũ có tái hẹp
+ xạ trị hoặc PT vùng cổ
+ tổn thương xa hoặc gần với vị trí cổ thông
thường
SAPPHIRE: Stenting and Angioplasty with
Protection in Patients at High Risk for

Endarterectomy: American Heart Association,
November 19, 2002


Thành công về kỹ thuật đặt và rút lưới bảo vệ: 98,6%

Biến chứng trong 30 ngày đầu:
-
Tai biến thoảng qua: CAS 3,8 % vs CEA 2%
-
Chảy máu lớn: CAS 8,3 vs CEA 10,6%
-
Liệt TK sọ: CAS 0% vs CEA 5,3%
SAPPHIRE: Stenting and Angioplasty with
Protection in Patients at High Risk for
Endarterectomy: American Heart Association,
November 19, 2002

Tỉ lệ đột quỵ/ tử
vong
n Không Có
Henry M 315 4,9 % 2,2%
Roubin GS 1276 6,9% 1,8%
Mathias K 406 3,0% 1,3%
German registry 636 2,8% 2,0%
Global registry 10693 5,3% 2,3%
So sánh biến chứng khi có
dùng và không dùng thiết bị
bảo vệ trong quá trình đặt Stent

Khuyến nghị
Điều trị hẹp đm cảnh bằng đặt Stent
-
Là một phương pháp có thể được lựa chọn áp
dụng được ở Việt nam
-
Tỉ lệ biến chứng tử vong trong quá trình can
thiệp rất thấp
-
Sử dụng thiết bị bảo vệ dường như làm quá
trình can thiệp an toàn hơn

Cần có số liệu nhiều hơn nữa để đánh giá hiệu quả

Chân thành cảm ơn!