Bài giảng sóng ngữ văn 12

Bài giảng điện tử Ngữ văn lớp 12
Những đêm trăng hiền từ
Biển như cô gái nhỏ
Thầm thì gửi tâm tư
Quanh mạn thuyền sóng vỗ
Cũng có khi vô cớ
Biển ào ạt xô thuyền
(Vì tình yêu muôn thuở
Có bao giờ đứng yên?)
Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết
Thuyền đi đâu, về đâu
Những ngày không gặp nhau
Biển bạc đầu thương nhớ
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau - rạn vỡ
( Thuyền và biển )
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
Tên thật là Nguyễn Thị Xuân
Quỳnh (1942 -1988 )
a. Cuộc đời:
- Quê: Làng La khê-TP Hà
Đông, tỉnh Hà Tây
- Con người: đã từng là diễn
viên múa nhưng trước hết
người ta biết đến xuân quỳnh
là một nhà thơ.
- Cuộc đời: Chịu nhiều thiệt

thòi, đa đoan nhiều lo âu vất
vả.
Mồ côi mẹ từ nhỏ, chỉ học
đến lớp 6, Xuân Quỳnh chịu
ảnh hưởng sâu sắc của cha
mình là một nhà giáo rất
yêu văn học. Cô gái bé
bỏng ấy được bà và chị kể
cho nghe nhiều ca dao,
nhiều thơ và truyện cổ dân
gian. phong tục cảnh sắc,
nếp sống của làng La Khê
nổi tiếng về the lụa đã để lại
dấu ấn in đậm nét trong tính
cách và phong cách thơ
Xuân Quỳnh sau này.

b. Sự nghiệp
-Thơ: + Thơ Tơ tằm, chồi biếc ( in chung, 1963 )
+ Hoa dọc chiến hào (1968)
+ Gió lào cát trắng (1974 ); Bầu trời trong quả
trứng (1982)
+ Tự hát (1984) ; Hoa cỏ may (1989 )

- Truyện thơ: Truyện Lưu Nguyễn (1985)
=> Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ tiêu
biểu cho thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ.
b. Sự nghiệp:
Phong cách thơ Xuân Quỳnh
Em trở về đúngnghĩa trái

tim em
Là máu thịt đời thường ai
chẳng có
Vẫn ngừng đập khi cuộc đời
không còn nữa
Nhưng biết yêu anh ngay cả
khi chết đi rồi.
Tự hát (Xuân Quỳnh)
Hồn
nhiên,
tươi
tắn
Chân
thành,
đằm
thắm
Khát
vọng
mãnh
liệt , lo
âu
Tiếng lòng của một người phụ nữ giàu
tình cảm yêu thương, khao khát hạnh
phúc bình dị của đời thường.
- Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh: Nồng nhiệt, táo
bạo, tha thiết đắm say,dịu dàng, hồn nhiên, chân
thành,lắng sâu những trải nghiệm suy tư, nhiều lo âu
day dứt, trăn trở trong tình yêu.
b. Sự nghiệp:
H

ô
n
2.Tác phẩm:
- Bài thơ tiêu biểu cho hồn
thơ và phong cách thơ
Xuân Quỳnh.
- Vị trí: Tác phẩm được in
trong tập thơ Hoa dọc
chiến hào (1968).
Biển Diêm Điền
a.Hoàn cảnh sáng tác
- Năm 1967 trong
chuyến đi công tác thực
tế tại vùng biển Diêm
Điền (Thái Bình )
Cửa biển Diêm Điền
Cảng cá Diêm Điền
b. Bố cục:
- Khổ 8,9 => Nghĩ về sóng và khát
vọng tình yêu của em
Sóng
Khổ 1,2 => Nghĩ về đặc tính của sóng và
tình yêu người con gái trẻ.
-Khổ 3,4 => Nghĩ về sóng và nguồn
gốc của tình yêu.
-Khổ 5,6,7=> Nghĩ về sóng và nỗi

nhớ của em, tình yêu thủy chung
của em.
II.Đọc- hiểu văn bản
* Cảm nhận chung:
- Nhịp của bài thơ là âm điệu của những con sóng biển
và cũng là sóng lòng với nhiều cung bậc cảm xúc khác
nhau đang rung lên đồng điệu hoà nhập với sóng biển.
- Bài thơ có hai hình tượng sóng và em => Tuy hai mà
một tuy một mà hai lúc phân tách, lúc soi chiếu vào
nhau, lúc hoà hợp trong cái tôi trữ tình duy nhất là
Xuân Quỳnh => Khát vọng tình yêu.
II.Đọc- hiểu văn bản
1. Hai khổ thơ đầu:
a. Khổ 1:
-Tính từ : Dữ dội >< dịu êm
-Ồn ào >< lặng lẽ
Tạng thái gần như trái
ngược nhau, lúc sôi nổi, ồn
ào, khi dịu êm, lặng lẽ=>
hiện tượng thường thấy của
những con sóng
- Trạng thái thất thường khó đoán của sóng => hình ảnh ẩn dụ chỉ trạng
thái tâm lí phức tạp của người con gái đang yêu.
Sông
( Không gian
nhỏ,hẹp)
bể( không gian rộng lớn,
bao dung )
=> Hành trình tự đi tìm hiểu mình, vượt khỏi thế giới chật hẹp để đến
với thế giớ rộng lớn .

- Hình ảnh sông tìm ra bể là hình ảnh ẩn dụ nghệ thuật thể hiện sự
chủ động của người phụ nữ khi đi tìm tâm hồn đồng điệu.
- Nét mới, táo bạo dám dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp để đến với
cái cao rộng, bao dung, đến với tâm hồn đồng điệu.
4 câu đầu:
+ Trạng thái của sóng cũng là trạng thái của em.
+ Khát vọng của song cũng là khát vọng của em.
b. Khổ 2:
- Ôi : Thán từ chỉ sự xuýt xoa, nhận thức, phát hiện.
- Con sóng ngày xưa
- Con sóng ngày sau
Quy luật thiên
nhiên bất biến
vẫn thế
- Từ bồi hồi: chờ đợi, hồi hộp, xao xuyến đó là quy luật của
tâm lí con người trong tình yêu đặc biệt là người trẻ tuổi.
 Khẳng định khát vọng tình yêu là vĩnh viễn, tình yêu tồn tại trong tâm
hồn con người làm cho con người trẻ lại tái sinh như sóng biển ào lên rồi lại
tan ra hoà vào biển.
* Tóm lại khổ 2: Từ quy luật của tự nhiên tác giả phát hiện ra
quy luật muôn đời của tình yêu.
2. Khổ 3 và 4
- Đứng trước biển, tác giả băn khoăn, trăn trở tự tách mình ra để đọc
lòng mình
- Điệp từ: em nghĩ+ câu hỏi tu từ+ ngắt nhịp 3/1/1, 3/2 => khát
vọng muốn cắt nghĩa tình yêu
sóng <= gió ? => Nvtt mượn sóng để lí giải, cắt nghĩa tình yêu
nhưng bất lực.
- Em cũng không biết nữa => lời thú nhận ngọt ngào về việc
không lí giải nổi tình yêu với tâm trạng bối rối rất nữ tính và đáng

yêu, đồng thời cũng rất chân thành.
- Định nghĩa riêng của xuân Quỳnh: Tình yêu giốngnhư sóng biển,
gió trời chứa đầy bí mật vừa rộng lớn vừa thẳm sâu như thiên nhiên
nhiều cung bậc.
- Tâm hồn vừa hiện đại vừa truyền thống của Xuân Quỳnh.
Tóm lại:Khổ 3 và 4: Tác giả mượn sóng để cắt nghĩa tình yêu > không
lí giải được => thú nhận trực tiếp với tình cảm chân thành,rất nữ tính
thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ.
3. Khổ 5,6,7
a. Khổ 5:
Anh cách xa em như đất liền xa cách bể
Nửa đêm sâu còn lắng sóng phương em
Em thân thuộc sao thành xa lạ thế
Sắp gặp em rồi sóng lại đẩy xa thêm.
Chùm nhỏ thơ yêu ( Chế Lan Viên )
Anh xin làm biển biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi
Đã hôn rồi hôn lại
Đến tan cả đất trời,
Anh mới thôi dào dạt
Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em.
Biển ( Xuân Diệu )
Anh nhớ em mỗi bước đường anh
bước
Mỗi tối anh năm, mỗi miếng anh ăn.
( Nguyễn Đình Thi )
Tình yêu gắn liền với sự hưởng thụ, cách thể

hiện nỗi nhớ cũng mạnh mẽ, táo bạo.
- Nghệ thuật ẩn dụ, điệp từ, từ đối đối lập => điệp khúc của bản
tình ca với những giai điệu da diết, nỗi nhớ mạnh mẽ cồn cào
lan toả ra không gian trong lòng sóng cũng là nỗi nhớ thường
trực trong trái tim người phụ nữ đang yêu.
- Sóng nhớ bờ:
- Ngày đêm không ngủ.
=> nghệ thuật nhân hoá thể hiện nỗi nhớ đang trào dâng trong
lòng người phụ nữ choán hết thời gian.
- Lòng em nhớ anh: cách nói trực tiếp tình cảm của lòng
mình một cách táo bạo, mạnh mẽ, tác giả tự tách mình
ra khỏi sóng để nghe tiếng gọi của lòng mình.
- Trong mơ còn thức=> phi lí trong cuộc sống nhưng
lại có lí trong tình cảm.
sóng- dưới lòng
sâu- âm ỉ dịu
dàng
Sóng- trên mặt
nước- cuồn cuộn,
dữ dội
Sóng – bờ -
chung thuỷ
Em
Anh
Nỗi nhớ