Giáo dục nếp sống thanh lịch văn minh cho học sinh tiểu học Lớp 1

S GIÁO DC VÀ ĐÀO TO HÀ NI

GIÁO DỤC NẾP SỐNG
THANH LỊCH, VĂN MINH
CHO HọC SINH Hà NộI

DÙNG CHO HỌC SINH tIểu HỌC
LớP 1


NHÀ XUẤT BẢN HÀ NỘI
Tài liệu
chuyên đề
2
Mã số :
Ban Chỉ đạo Thành phố:
Trưởng ban: NGÔ THỊ THANH HẰNG - Phó Chủ tịch UBND Thành phố
Hội đồng Tư vấn khoa học:
Chủ tịch: NGUYỄN TIẾN ĐOÀN
Phó Chủ tịch: NGUYỄN VIẾT CHỨC
Ủy viên: ĐÀO THỊ DUNG, ĐÀO THỊ NGUYỆT THU
ĐỖ THỊ KIM NGÂN, NGUYỄN THỊ MINH HÒA
Hội đồng Biên soạn:
Chủ tịch: NGUYỄN HỮU ĐỘ
Phó Chủ tịch: NGUYỄN THỊ NGỌC BÍCH, NGUYỄN KHẮC OÁNH
Ủy viên: ĐOÀN HOÀI VĨNH, NGUYỄN HỮU HIẾU, NGUYỄN HIỆP THỐNG
PHẠM XUÂN TIẾN, NGUYỄN THÀNH KỲ, TRẦN MINH TRANG
NGUYỄN NGỌC DIỆP, MAI SĨ NHẬT
Tiểu ban Biên soạn Tiểu học:
Trưởng Tiểu ban: PHẠM XUÂN TIẾN
Ủy viên: MAI NHỊ HÀ, NGUYỄN THỊ THU HUYỀN

PHẠM THỊ PHÚC, HOÀNG THU HẰNG, TÔ THỊ HẢI HÀ
Ban Thư ký:
Trưởng ban: HOÀNG HỮU TRUNG
Ủy viên: NGUYỄN PHƯƠNG HÀ, PHẠM KIM THOA
NGÔ HỒNG VÂN, PHẠM THỊ THU TRANG, NGUYỄN TUẤN ĐẠT
3
LỜI NÓI ĐẦU

Đây là tài liệu Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh
cho học sinh Hà Nội. Tập tài liệu này dùng cho học sinh Tiểu học,
là một phần của Bộ tài liệu được soạn cho học sinh của ba cấp
học phổ thông. Tài liệu có tính chất chuyên đề, không phải là sách
giáo khoa. Cùng với tài liệu cho học sinh còn có tài liệu hướng dẫn
giáo viên trong quá trình giảng dạy.
Tài liệu cấp Tiểu học gồm 40 bài chia làm 5 tập dùng cho
5 khối lớp, với 8 chủ đề, chỉ dẫn học sinh thực hiện đúng các
hành vi nói nghe, ăn uống, trang phục, ở, cử chỉ, vui chơi,
giao tiếp, ứng xử. Các bài được chia ra dạy từ lớp 1 đến lớp 5,
mỗi lớp 8 bài, mỗi bài 1 tiết.
Mục đích của tài liệu là giúp học sinh học hỏi, tiếp thu truyền
thống thanh lịch, văn minh - nét đẹp văn hóa đặc trưng của
người Hà Nội. Từ đó làm thay đổi nhận thức, hành vi, góp phần
đào tạo, xây dựng các thế hệ người Hà Nội ngày càng thanh lịch,
văn minh.
Tài liệu này tập trung vào giáo dục nếp sống thanh lịch,
văn minh, một khía cạnh của lối sống văn hóa. Nội dung chủ
yếu là chỉ dẫn các hành vi thanh lịch, văn minh trong sinh hoạt
cá nhân, trong giao tiếp, ứng xử giữa người với người, giữa con người
với thiên nhiên, môi trường.
Tài liệu đã đưa vào dạy thí điểm ở một số trường Tiểu học,

sau đó có chỉnh sửa bổ sung. Trong quá trình biên soạn, chắc chắn
không tránh khỏi thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp
để tài liệu được hoàn chỉnh hơn.
Trân trọng cảm ơn !
HỘI ĐỒNG BIÊN SOẠN
4
Bài
Chủ
đề
Tên bài
Lớp 1
1
Nói,
nghe
Em hi và tr li
2 Li chào
3
Ăn
Ba ăn trong gia đình
4 Ba ăn bán trú
5
Mc
Trang phc ti trưng
6 Trang phc  nhà
7 C ch Cách đi, đng ca em
8
Vui
chơi
Vui chơi  trưng
Lớp 2

1
Nói,
nghe
Ý kin ca em
2 Tôn trng ngưi nghe
3
Ăn
Ba ăn cùng khách
4 Sinh nht bn
5
Ba ăn trên đưng
du lch
6
Mc
Trang phc khi ra đưng
7 Trang phc th thao
8 C ch Cách nm, ngi ca em
Lớp 3
1
Nói,
nghe
Em bit lng nghe
2 Nói li hay
3

Em luôn sch s
4 Ngôi nhà thân yêu
5 Góc hc tp ca em
6 Ngôi trưng ca em
7 C ch C ch đp

8
Vui
chơi
Vui chơi lành mnh
Bài
Chủ
đề
Tên bài
Lớp 4
1
Giao
tip
Chia s vi ông bà, cha m
2
Trò chuyn vi anh ch em
3 Đn nhà ngưi quen
4
Thân thin vi hàng xóm
5
Nói chuyn vi thy,
cô giáo
6 Trò chuyn vi bn bè
7 Giao tip vi ngưi l
8 Gp ngưi nưc ngoài
Lớp 5
1
ng
x
Kính trng ngưi ln tui
2

Thân thin vi bn bè,
nhưng nhn em nh
3
Thương ngưi như th
thương thân
4
Tôn trng ngưi lao đng
5 Thăm khu di tích
6 Em yêu thiên nhiên
7 Tham gia giao thông
8 Đi mua đ dùng
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC NẾP SỐNG THANH LỊCH, VĂN MINH
CHO HỌC SINH TIỂU HỌC THÀNH PHỐ HÀ NỘI
5
eM HỏI Và Trả LờI
Bài 1
Xem tranh
Tranh 1
Tranh 2
Bình ơi ,
con hc bài
xong chưa ?
D, con hc bài
xong ri, m  !
Hùng ơi,
con xem
chương trình
gì đy ?
Tom và Jerry.
6

Tranh 3
Tranh 4
Cháu chào
cô chú. B m
cháu có nhà.
Cháu mi cô chú
vào nhà  !
Cô chào Bình !
B m cháu
có nhà không ?
Hùng ơi !
Chiu nay
cu làm gì ?
Nhận xét cách hỏi và trả lời của bạn Bình và bạn Hùng
trong từng bức tranh.
Đá bóng.
7
Trao đổi, thực hành
1. Nhận xét câu trả lời của các bạn nhỏ trong các tranh sau :



2. Nói tiếp lời của các bạn trong các tranh sau :
Ra ch khác !
Con thưa cô…
D,
Tranh 1 Tranh 2
Liên xin cô giáo đi ra tay.
Tranh 1
Có ngưi l hi Hùng

nhà bác Kiên.
Tranh 2
Anh Huy ơi,
cho em chơi vi !
 ! Em vào đây
chơi vi ch !
Ch Hoa ơi,
cho em chơi vi !
Cháu ơi, nhà bác Kiên
 đâu nh ?
8
Lời khuyên
Khi hỏi và trả lời, chúng ta chú ý :
– Hỏi và trả lời đầy đủ cả câu.
– Không hỏi và trả lời trống không.
– Lễ phép với người lớn, thân mật với bạn bè, em nhỏ.
9

Xem tranh


LờI CHàO
Bài 2
Trưc khi Hoa đi hc.
Tranh 1
Khi Hoa đn trưng.
Tranh 2
Cháu chào ông bà,
cháu đi hc  !
Cô chào Hoa !

Con chào cô  !
Cháu đi hc
ngoan nhé !
10



Chào các bn,
mình v nhé !
Chào Hoa nhé !
Con chào b m  !
Chào con gái !
Chào cu !

Hoa chào tm bit các bn khi ra v.
Tranh 3
Hoa chào b m.
Tranh 4
1. Kể lại nội dung của từng bức tranh trên.
2. Nêu nhận xét của em về lời chào của bạn Hoa.
11
Trao đổi, thực hành
1. Em đồng ý với cách chào nào ? Vì sao ?


Chào cu,
mai gp li nhé !
Con chào cô !
Cháu chào cô  !
Mai nhé !

Cô chào con !
Hưng đáp li li chào
ca b.
Tùng và Tun chào tm bit
trưc khi v nhà.
Dũng va chy
va chào cô.
Hương đang đi chơi thì
gp ngưi quen.
Tranh 3 Tranh 4
Tranh 1 Tranh 2
Cô chào Hương !
Con chào b  !
B chào con !
12
2. Đóng vai theo từng tình huống sau :

Lời khuyên
Khi chào, chúng ta chú ý :
– Lễ phép với người lớn và thân thiện với bạn bè, em nhỏ.
– Chào đúng cách, đúng lúc.
Tình huống 1 :
Hoa đi siêu th
cùng m. M gp
ngưi quen.
Nếu là Hoa, em sẽ
chào người quen
của mẹ như thế nào ?
Tình huống 2 :
Tun đi hc v

thy b làm vic
chăm chú.
Nếu là Tuấn,
em sẽ chào bố
như thế nào ?
13
Xem tranh


BỮA ĂN TrONG GIA ĐÌNH
Bài 3
Giang ơi, con nh
lau khô tay nhé !
Con mi ông bà,
b m ăn cơm !
Ch mi em ăn cơm !
Vâng  !
Giang ra tay trưc khi ăn.
Tranh 1
Trưc khi ăn, Giang mi cơm c nhà.
Tranh 2
14

Trao đổi, thực hành
1. Em đồng ý với việc làm của các bạn nào trong các tranh sau. Vì sao ?

Chà !
Ngon quá !
Cm ơn con !
Khi ăn, tay phi Giang

cm đũa gp, tay trái
đưa bát đ thc ăn.
Khi mun chan canh,
Giang đt đũa xung mâm,
tay phi cm thìa chan canh, tay trái
đưa bát cơm sát vào bát canh.
Tranh 3 Tranh 4
1. Kể lại nội dung của từng bức tranh trên.
2. Nêu nhận xét của em về những việc bạn Giang đã làm
khi ăn cơm.
Huy bc thc ăn. Hưng so đũa.
Tranh 1 Tranh 2
Con mi b  !
15
2. Trò chơi : Bữa ăn trong gia đình.
Lời khuyên
Khi ăn ở nhà, chúng ta chú ý :
– Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi ăn.
– Nói lời mời mọi người trước khi ăn và nói lời xin phép
khi rời khỏi bàn ăn.
– Đưa và nhận bát, đũa, thìa bằng hai tay.
– Ăn uống từ tốn. Không nên vừa ăn vừa làm việc khác.
Zìn
Zìn
Cháu mi ông bà
dùng tăm  !
Sau khi ăn xong,
Tun mi tăm c nhà.
Long va ăn
va chơi ô tô.

Tranh 3 Tranh 4
16
Xem tranh


BỮA ĂN BÁN TrÚ
Bài 4
Mi cu
ăn cơm nhé !
Cơm ngon quá !
Cu ăn cơm đi,
cơm ngon lm !
Các bn ngi ăn cơm trưa  trưng.
Hoa hơi mt, Lan đng viên bn.
Tranh 1
Tranh 2
Mi cu !
Cm ơn cu !
17
Ăn xong, các bn mang bát ti nơi quy đnh
và lau bàn.
Sau khi ra tay, các bn ung nưc
và lau ming.
Tranh 3
Tranh 4
Nhận xét việc làm của các bạn trong từng bức tranh trên.
18
Trao đổi, thực hành
1. Trong các tranh dưới đây, việc nào nên làm, việc nào không nên làm
trong giờ ăn cơm bán trú ở trường ?

Nào !
Tranh 1 Tranh 2

Tèn
Tèn
Tèn
Cơm ngon quá !
Trung ơi,
lát na ra sân
chơi nhé !
Tranh 3 Tranh 4
19
2. Hãy kể những việc em và các bạn đã làm trong giờ ăn bán trú
ở trường.
Lời khuyên
Khi ăn cơm trưa ở trường, chúng ta chú ý :
– Đến giờ ăn, ngồi vào chỗ quy định. Nên ăn hết suất.
– Ăn xong thu gọn bát, thìa để vào nơi quy định.
Uống nước, lau miệng và nghỉ ngơi.
– Không đùa nghịch hay trêu chọc bạn.
20
TrANG PHỤC TớI TrƯờNG
Bài 5

Xem tranh


Sơn ơi,
đi hc thôi !
Cu vào chnh li
qun áo đi !
T ra ngay đây !
My r Sơn đi hc.
Tranh 1
Sơn mc qun áo đng phc
lum thum.
Tranh 2
 ! Ch t
mt lát nhé !
21
Sơn đng trưc gương chnh li qun áo.
Tranh 3
My và Sơn qun áo chnh t cùng đn trưng.
Tranh 4
1. Vì sao bạn My nhắc bạn Sơn chỉnh lại trang phục ?
2. Sơn đã làm những gì khi được bạn My nhắc ?
22
Trao đổi, thực hành
1. Trong các trang phục dưới đây, trang phục nào có thể mặc tới trường ?

Tranh 4
Tranh 1 Tranh 2
Tranh 3
23

Tranh 6
Tranh 8
Tranh 5
Tranh 7
24
2. Em thích trang phục đến trường của bạn nào trong các tranh sau ? Vì sao ?





Lời khuyên
Khi tới trường, chúng ta chú ý :
– Trang phục đúng quy định, phù hợp với thời tiết.
Luôn gọn gàng, sạch sẽ.
– Không mặc quần áo bẩn, quần áo nhàu nát
hay tuột chỉ, đứt cúc.
Tranh 3 Tranh 4
Tranh 1
Tranh 2
25
TrANG PHỤC Ở NHà
Bài 6
Xem tranh

Nhận xét trang phục ở nhà của các bạn trong từng tranh.
Lnh quá !
Tranh 1
Tranh 3
Tranh 2
Tranh 4