Hôn nhân khác tôn giáo đặc điểm và tính bền vững ( Nghiên cứu trường hợp hôn nhân giữa người Công giáo và người không theo Công giáo tại giáo xứ Nghĩa Ải, Hợp Thành, Mỹ Đức, Hà Nội)

I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




CHU VĂN TIẾN



HÔN NHÂN KHÁC TÔN GIÁO:
ĐẶC ĐIỂM VÀ TÍNH BỀN VỮNG
(Nghiên cứu trƣờng hợp hôn nhân giữa ngƣời Công giáo và ngƣời không
theo Công giáo tại giáo xứ Nghĩa Ải – Hợp Thanh – Mỹ Đức – Hà Nội)




LUẬN VĂN THẠC SĨ
i hc




Hà Nội – 2014
I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

CHU VĂN TIẾN



HÔN NHÂN KHÁC TÔN GIÁO:
ĐẶC ĐIỂM VÀ TÍNH BỀN VỮNG
(Nghiên cứu trƣờng hợp hôn nhân giữa ngƣời Công giáo và ngƣời không
theo Công giáo tại giáo xứ Nghĩa Ải – Hợp Thanh – Mỹ Đức – Hà Nội)



LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Xã hội học
Mã số: 60 31 30 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Hoàng Thu Hƣơng



Hà Nội - 2014






LỜI CẢM ƠN
L, 

 

Hi H

, 

&NV, 








 . Nh s ch bo dy d t
 c tp,     c nhng kin th  n v
n tn d









 ,











 

u 


nay.
    i li c   c t   ng d
PGS., 













 ng
d n


, 



u
ki 











.













 



 , 




.










 , 







 ,















, 





.

, 
Tác giả luận văn


n

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. Đặt vấn đề 1
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu 2
3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn 10
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 11
5. Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu 12
6. Giả thuyết nghiên cứu 13
7. Phƣơng pháp nghiên cứu 14
NỘI DUNG 18
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 18
1.1. Khái niệm công cụ 18
1.1.1 Hôn nhân 18
1.1.2 Tôn giáo 20
1.1.4. Gia đình 25
1.2. Các Lý thuyết sử dụng trong đề tài 27
1.2.1 Lý thuyết cấu trúc chức năng 27
1.2.2. Lý thuyết xung đột 32
1.3. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 33
1.4. Khái quát về sự hình thành và phát triển đạo Công giáo tại Việt Nam 34
Chƣơng 2: ĐẶC ĐIỂM HÔN NHÂN KHÁC TÔN GIÁO TẠI GIÁO XỨ
NGHĨA ẢI – HỢP THANH – MỸ ĐỨC – HÀ NỘI 39
2.1. Quan niệm của Giáo hội Công giáo về hôn nhân khác tôn giáo 39
2.2. Độ tuổi kết hôn của các cặp vợ chồng khác tôn giáo tại Giáo xứ Nghĩa Ải. 47
2.3. Thời gian tìm hiểu trƣớc khi kết hôn của các cặp vợ chồng khác tôn giáo
tại Giáo xứ Nghĩa Ải. 52
2.4. Sự khác biệt về tôn giáo giữa vợ chồng khi kết hôn tại Giáo xứ Nghĩa Ải . 55

2.5. Thỏa thuận khi kết hôn của các cặp vợ chồng 62





2.5.1. Về việc học giáo lý 62
2.5.2 Những thỏa thuận trước khi kết hôn của các cặp vợ chồng 65
Chƣơng 3: BIỂU HIỆN CỦA TÍNH BỀN VỮNG TRONG HÔN NHÂN GIỮA
NGƢỜI CÔNG GIÁO VÀ KHÔNG CÔNG GIÁO TẠI GIÁO XỨ NGHĨA ẢI 67
3.1. Quan niệm của các cặp vợ chồng khác tôn giáo về những giá trị trong gia
đình ngƣời Công giáo 67
3.2.Việc thực hiện các chức năng trong gia đình vợ chồng khác tôn giáo. 71
3.2.1. Chức năng thỏa mãn tình cảm 71
3.2.2. Chức năng giáo dục con cái 72
3.2.3. Chức năng kinh tế 76
3.2.4 Chức năng điều tiết tính dục 80
3.3. Xử lý xung đột trong đời sống gia đình 84
3.4. Vai trò kiểm soát của đạo Công giáo đối với sự bền vững trong hôn nhân
khác tôn giáo 89
KẾT LUẬN 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO 95
PHỤ LỤC 1 95

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1: Cơ cấu mẫu nghiên cứu: 15
Bảng 2.1. Tuổi kết hôn trung bình lần đầu giai đoạn 1989-2009 48
Bảng 2.2. Thống kê độ tuổi kết hôn của vợ 50
Bảng 2.3. Thống kê độ tuổi kết hôn của chồng 51
Bảng 2.4 Thời gian tìm hiểu trƣớc hôn nhân của vợ/chồng khác tôn giáo 53
Bảng2.5 Tỉ lệ hôn nhân khác tôn giáo thời kì 1987-1993 56
Bảng 2.6 Tỉ lệ hôn nhân khác tôn giáo thời kì 1987-1993 57
Bảng2.7 Tỉ lệ hôn nhân khác tôn giáo thời kì 2008-2013 58
Bảng 2.8. Sự khác biệt tôn giáo vợ/chồng 59
Bảng 2.9. Niềm tin tôn giáo của các cặp vợ/chồng khác tôn giáo tại Giáo xứ
Nghĩa Ải 60
Bảng 2.10. Mức độ đi lễ, đi thờ của các cặp vợ/chồng 61
Bảng 2.11. Đánh giá mức độ hữu ích của việc học giáo lý trƣớc khi kết hôn 63
Bảng 2.12. Giá trị trung bình của việc Đánh giá mức độ hữu ích của việc học
giáo lý trƣớc khi kết hôn 64
Bảng 2.13. Những thỏa thuận trƣớc khi kết hôn của các cặp vợ chồng 65
Bảng 3.1. Mức độ hài lòng trong các mối quan hệ gia đình và xã hội 71
Bảng 3.2 Quan niệm về đứa con khi sinh ra của các cặp vợ chồng 73
Bảng 3.3. Định hƣớng tôn giáo cho con sau khi sinh ra của các cặp vợ chồng 74
Bảng 3.4 Thu nhập bình quân/tháng của các hộ gia đình 76
Bảng 3.5 Thực trạng thu nhập trong gia đình 78
Bảng 3.6 Thực trạng quyết định chi tiêu trong gia đình 79
Bảng 3.7 Đánh giá về sự hòa hợp về tình dục trong quan hệ vợ chồng khác
tôn giáo tại Giáo xứ Nghĩa Ải 81
Bảng 3.8. Thực trạng sử dụng các biện pháp tránh thai của các vợ chồng

khác tôn giáo tại Giáo xứ Nghía Ải 83
Bảng 3.9. Đối tƣợng chia sẻ khi gặp khó khăn trong đời sống gia đình 85
Bảng 3.10. Thực trạng việc suy nghĩ hƣớng giải quyết khi xảy ra mâu thuẫn 86
Bảng 3.11. Thực trạng cách giải quyết mâu thuẫn gia đình của các cặp vợ chồng . 87
Bảng 3.12 Thực trạng giải quyết mâu thuẫn trong nuôi dạy con cái 88





1
MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
  t trong
nhng s kin quan trng  u s chuy     hi c 
Trong mi nm v ng
nhau.i hii, s bii ca nn kinh t - o ra
nhng ng trc tin mnh ci s
n s n  thng ly
ng h ly ca o ra nhiu vn
 i i cn phi quyt. Hi
c t vn tn ti nhc sng vi nhau
 chc  chng kin ca hai 
 k. Ti khou 8 theo Lu
nh:  gia v  [6,
tr 4]. Vy vi kiu s
hp thc sng v chng. Mvy, trong truyn th
Vit Nam, s hp thc s tha nhn c
qua l ki v
kc t chc i s chng kin c

i t
S  k ngi  [25, tr
1313].   kvmt gia
 i s chng kin ct 
chia r hoc ly d k c ng h. V t ra
liu h tht c 
n bn v ?





2
  m khi k tui k
t v a v ng ng biu hin cKh 
n v th i quan h bn
vng gia v ng trong cuc s. Vic thc hi c
 ca o   i vi  bn vng trong
  t  i.  
th trong lu: “ Hôn nhân khác tôn giáo – Đặc điểm và
tính bền vững” ng h
 i  Hp Thanh  M c 
i).
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Theo li nh ca mt  gi: Gi ta rt nhiu
c v v    i
m r Tru ca
na c gi gi Nhiu
c t do Hp Ph
ni h ng gp nhau 

m      Nhng n u v     
 p d liu c  i h  u tra dung bng hi,
phng vn, tho luc trin khai  nhin ph
cu v  u.
Trong     gia    Nam    
      quan 
     
  . C 





3
  (1915)
(2013)

 ng


p  lao  gia  
trong  Xu  gia   nay
)  (2004) 
             

 

 c
(2005).     gia   
h (2006).

                 
 (2006) 
.
    
:        (1995) t    
. 
             
 gia  3)





4
    gia     
 (2007)     
.
  Nam,  nay       gia   
 
   chung,  trong      gia    
   thay   gia  trong    
 -  
Trong            
    
(2012)             
              gia 
bao  H
 
   Nam 


- 
  
    gia    
     gia   
 
       kinh
     cho  quan       
  con             
         cho     
Nam, gia         quan  





5
 
n  gia 
 Nam trong          
duy     gia  trong  gian    gia  
trung          gia    
kinh      con        
 
 
thai nhi,            nhu   
 
            gia   Nam 
               
Hirsch-  (1994) m
           Trong

 




 

   


  






6


Trong      ta cho  xu   
  do           lo    
quan 
           ra   
  
      Qua      
minh    do           
gia  do nam          cao  
     
 


 
 
 
  (1995) 
 
 
         nan     
 hai   
      ra  trong  
    quan 
n h gia         
       





7




 m

 








” (
 ) 
(2007) 




. 











 











































 . 
, 

() 






, 






 , 
 ,  , 




, 
.
(2012) 

           
 

 








8
 



B   
 
(2013) [11, tr 80-86]
theo ung






              




cho nhau.
Lu        (2014) v   nh
  i hin
  i trong bi cnh hii nhp
    n    ng    a
 ra s i v
gi  ra s i trong nhn thc, quan nim v 
 ra nh mi xut hi n phai nht





9
trong nn kinh t th ng.  nhnh t u
trong vic la chn bi ci
 chia s m v
gii gia hai gi kt lun g
u t  a
t thc
trong v u v   c

ng hp  hx a ch
u nh yu
ch  u c i o
.
t: V  c
Thng (2011).  n: m
m ra sao v hii

t h qu c trong cuc s
m: i c 
[31, tr11-20]  
thc trng bm gi
         i nh  u v k, c hai
 gng dp b nhng bng
nic k giac khi v
sng chung vi nhau. C    u kin cho nhau trong vic thc
 tranh lun v 
h th  
t h qu c trong cuc sc snh





10
 thung xn
trong vin nhn thu chnh l
      t ch y   i
 t mu u,
hay mnh c th.













, 






 , 














 .  , 




. 













 



 
3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
3.1. Ý nghĩa khoa học
c c “ Hôn nhân khác tôn giáo: Đặc điểm và
tính bền vững”. (
theo  X a i  Hp Thanh  M 
Ni), c th hin  s  mt s n
i hm  
bn v     ,      ng kt qu
u c n   i h
thuyt ct.

11
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
  u v “Hôn nhân khác tôn giáo:Đặc điểm và tính bền
vững” trong theo 
 t sc thit th  c
thc trngm v i s
theo  c
nhng yu t n v
 c thc hi thng
t c. Nhng kt qu c
c s du tham kh
i v i s  
theo  
theo  ng thi kt qu  
u v t nguu
tham kho cho hu v 
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục đích nghiên cứu
  ng t       tn vng trong 
theo    i 
Hp Thanh  M c  i hin nay.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
 m khi kp v chng thuc 
      theo  t 
i qua mt s yu t  tui kc
khi ks tho thun gip v chc khi k thay

12
i tha thun sau khi ks ng v quan nii
s t v a v/chng khi k
n vthuc 
theo  t 
i qua mt s  Quan nim v  trong a v 
chng, vic thc hi t trong gia

a  i vi s bn v
 theo  t
x i.
5. Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu
5u:  n v
theo 
  TP. 
 u: Lng cp v chng  th
theo  t i  Hp
Thanh  M c  i.
5.3. Phu
5.3.1. Ph
u t i, p Thanh  Huyn M c 
TP. i.
5.3.2. Phm vi thi gian
 u thc hin t 1987 n h2013
5.3.3. Phm vi ni dung

     c       n vng
thuc 





13
 theo  u  mt s chiu cnh sau: 
tui kng cam kt, tha thun
 u t n vng c
vic thc hichtrong  thc x t ca

u:
 m khi k  c  cp v chng thuc   
theo  t i
 ?
 tui kc khi kp v
chng t i?
 p v chng 
t i 
Vic thc hi t trong gia
 cp v ch t i  
i vi s bn v
  t i?
6. Giả thuyết nghiên cứu
Tui k tru cp v chi
 i thp  so vi c c i k.
Vic thc hic,
, kinh t ng yu t n tn vng trong


ng trc tin vng







14
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phƣơng pháp phân tích tài liệu






 







 : S  i t 
 i  Hp Thanh  M c 
i. Dp D 
 gia nh.  ,  o

 ,  v 




 

 


















 , , 




 










  i thui - p Thanh - M c - i
7.2. Phƣơng pháp trƣng cầu ý kiến
Quy trình chọn mẫu:
Da theo tha S i  
i t p k t ch t
p v chp v chng thuc 



 


n





15

              
   
. 


Bảng 1: Cơ cấu mẫu nghiên cứu:
Cơ cấu
Tần số
Tỉ lệ (%)

Nam
68
63,0

40
37,0



31
28,0

55
50,9
t

22
20,4

Ngang 

30
27,8

69
63,9

9
13,0
(Ngun:  tra)
7.3. Phương pháp phỏng vấn sâu
Quy trình chọn mẫu: Phng vng c th 
- Linh mc qun xuyn tin n ti 
i  Hp Thanh  M c  ii
- c tip ging d i
- Cp v chng k i
Bng phng vc tim thu th





16
i vi Linh mc qun x 
1
u ni dung ging dy

n ch  trong gi l c t chc ti
u, ma vic ging d
i vu nng dy trong
 lp hng h
i vp v chu v 
n v v ng ci
s ng cn vic
thc hi
trong vic ki 
7.4. Phương pháp quan sát
- Mục đích quan sát:
    c s dng trong lu  m thu thp
nhi
sc di
- Thời gian:
  bui t,14,15 
( Nh gi la ch  th 
nht nh quan trng nht trong 1 tun ca h
ng tp chung t  tham d )
Nội dung quan sát:
 Hong truc gi di: Vic sinh hoi trong
c thc gi l


1


17
 Trong gi di: Vic th 
c ging dy ca Linh mc lng nghe
c
 Hoc trin khai sinh hoi

  vic, hi u
i.





18
NỘI DUNG
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Khái niệm công cụ
1.1.1 Hôn nhân
t nhiu quan ni 
ca i ht lo 
mi quan h gia mt hoc nhi 
mhi v "s hp nht" gia mt n, ph bin nht, hoc
gia mt u n hong nh quy
 kinh t c gia h.
Trong Lu- nh: quan h
gia v [6, tr 4]. So vbt
m nh trong Lut 
2000 ds t gia m
p quan h   nguyn,

u kin nh nhm chung sng vi
nhau sung, tin b, h
bn vng.
     ging 
 m
c t gia mi n, vc t do
    s          
ch sinh sm v  
[24,tr 5&9]. y, quan nim v o Ca
n trong lut
gia m t nguy





19
ng,  
 c cp nhi trong 
di sng v chng.
i   hiu  to lp cuc s
ca m s
gm nhphn vt cht:  i mt
 ng chung nh  ng vt chng cam cng kh 
  mi nhu cu ca cuc sng.
Hôn nhân khác Tôn giáo
Trong             
  
. [26,
]



2
 
     hay    . n     
             hay  


 
 
o.


2
-
