Tăng trưởng kinh tế gắn với bảo đảm an sinh xã hội ở tỉnh Ninh Bình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ




PHẠM THỊ HUẾ




TĂNG TRƢỞNG KINH TẾ GẮN VỚI BẢO ĐẢM
AN SINH XÃ HỘI Ở TỈNH NINH BÌNH







LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ





ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

PHẠM THỊ HUẾ



TĂNG TRƢỞNG KINH TẾ GẮN VỚI BẢO ĐẢM
AN SINH XÃ HỘI Ở TỈNH NINH BÌNH


ơ
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
Mã số : 60 31 01


LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ


NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THÚY ANH





HÀ NỘI - 2014

LỜI CAM ĐOAN

“Tăng trưởng kinh tế gắn với bảo đảm an sinh
xã hội ở tỉnh Ninh Bình” t qu u ci s ng dn ca TS.

Nguyin, nhnh khoa hc tip nhn c
t x .
       c, chu  a ni
dung lu

Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2014
Tác giả luận văn


Phạm Thị Huế








LỜI CẢM ƠN

 c luc rt nhiu s 
 ca nhip th.
c h n TS. Nguy 
ng dc hiu cng dn,  
t 
i lo sau
i hi hc Kinh t, Ban Ch nhim Khoa Kinh t u kin
c t
Cu gi l
c hi u

c
Do th
vt mong nhc s 
h

Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2014
Học viên


Phạm Thị Huế


MỤC LỤC

Danh mc ch vit tt i
Danh mc bng biu ii
Danh m th iii
M U 1
: MT S V N V NG KINH T 
I 10
ng kinh t 10
ng kinh t 10
ng kinh t n kinh t 10
ng kinh t 11
1. tng kinh t 12
i 18
1.2.1. i 18
i vi s n ci 20
1.2.3. Phm vi ci 22
ng trong h thi 26

1.3. Mi quan h ging kinh t i. 27
ng kinh t  27
ng kinh t 30
m cng ta v gii quyt mi quan h ging
kinh t i. 33
1.4. Kinh nghim ca mt s c v ng kinh t gn
vi bo m   37
1.4.1. Kinh nghim ca mt s c v  ng kinh t
gn vi bo m i 37
1.4.2. Nhng v  tham kho cho t 40

: THC TRNG KINH T GN VI BM
I  T 43
 - i thlp t 43
2.1.1. Thc trng kinh t 43
 i 43
2.1.3. Tin kinh t - i 45
ng kinh t c bi c 46
ng kinh t 46
2.2.2. Thc hii 60
ng hai chiu cng kinh t i vi
  65
2.3.1. Nhc cng kinh t i 65
2.3.2. Nhc cng kinh t i vi bm an
i 68
ng ci vng kinh t   72
ng thun chiu 72
u 73
2.5. Nhng v t ra trong vic gng kinh t vi bm an sinh
i   74

 :  M  T S GI    NG
KINH T GN VI BI  T 79
3.1.  ng kinh t gn vi bo
i  t 79
i ng kinh t gn vi bm an sinh
i  t 79

ng v ng kinh t gn vi bm an sinh
i  t 82
3.2. Mt s gi ng kinh t gn vi bi 
t 82
nh t ng kinh t n vng 82
3.2.2. Tip tnh du l n du lch
bn vng 85
u qu hip gn vi bo v 
ng 87
3.2.4. Khuy   sch 90
3.2.5. Khuy    n dc ngung
 91
3.2.6p m  . 92
 ngun vn dng li th so
a mm gim kho 93
n kt cu h tng nhn kinh t - i 94
3.2.9. Pn h thi ca tnh. 95
KT LUN 100
DANH MU THAM KHO 104

i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT
Chữ viết tắt
Viết đầy đủ
1
ASXH
i
2
BHXH
i
3
BHTN
Bo him tht nghip
4
BHYT
Bo him y t
5


6
CN - TTCN
p, tiu th p
7
DNNN
Doanh nghic
8
FDI
c ti
9
GDP
Tng sn phm quc ni

10
GNP
Tng sn phm qu
11
GO
 sn xut
12

H
13
ILO
T chng quc t
14
KCN
p
15
KT - XH
Kinh t - i
16
NGO
T ch
17
ODA
H tr c
18
THCS
Trung h
19
THPT
Trung hc ph 

20
UBND

21
UNESCO
Tổ chức c, Khoa hp quc
22
UNIDO
T chp cp quc
23
VHTTDL
 ch


ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU

TT
Số hiệu
Tên bảng
Trang
1
2.1

-2010
50
2
2.2
 n 2000  2010
54

3
2.3

55
4
2.4

60
5
2.5
Vc hic t n,
, th 
69
6
2.6
S liu h 06
70






iii
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ

TT
Số hiệu
Tên đồ thị
Trang

1
2.1
T n 2001  2010
47
2
2.2
n 2001  2010
48
3
2.3
Thu nhi
49

















1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
 ng kinh t phi gn vi b
hc th hin rng ln kinh t - 
t i hi h-2011) cng ch c hin
u qu tin b i, bi trong t
tn kinh t - i 2011-c
i hng kinh t phi kt h
tri thc hin tin b t
ng cuc sng cn kinh t - i phng bo v
i thi
m, ch c c th  c
th, trong gc hi
cui mc nh trong vic gii
quyng kinh t gn vi bi. T ng kinh
t canh trong nhiu ki thc hii dung
cc nhu quan trgi ng
 - i nh, to nit Nam;
ng thc ta tr c thi hn nhiu m
.
 nh nh   t nhiu hn
chy mn
i nhp quc t. T ng kinh t trong nh  
gim, tht nghin vng
 -    n; m    c kh    
Nhc bm an sinh i  c cng
c mng thc t  gii
cho thc k quan tr gi ,
kinh t - t nhiu nhnh cho rng, vic mt t l l 

2
c tip cp s 
 bt  i thng kinh t.
t tp t ng
chin nhn lc phc v 
ng kinh t ng thi tc gn vi bi theo ch 
cc nhng kt qu u trong
vic gn bi vi mng kinh tng
c c c mnh phi mt ln.
Chng h ng kinh t c s n
vng; gin v ng li th 
ng kinh t ca t tr n hi
n vic bm s an sinh c
c rt nhiu v t ra ci gii, chng hn
  tip ty nhanh t ng kinh t
mnh ca t  cnh tranh v
t n hng t ng sng ca
  gii quyng kinh t vi bm an
i? Nht ra cho vic thc hi
ng kinh t gn vi  ng kinh t
m bo an  ng kinh t
gn vm bn ph 
li nhc, kinh nghi
Xu nhi quyt nhng
v thc tii vc gn kt ging
kinh t vi b la ch u “Tăng trưởng
kinh tế gắn với bảo đảm an sinh xã hội ở tỉnh Ninh Bình” t nghip.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài.

Trong nhu
v ng kinh t  cn v ng


3
kinh t gn vi bo m i  nh ln, thc ti
t s  k 
Về sách và tạp chí:
- GS.TS. Mai Ng ng (ch  “Xây dựng và hoàn thiện hệ thống
chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam”   qu  i - 
2009. Cung v n v i trong
nn kinh t th  c trng h thi 
c ta hing, gin h thng
i  
- S Khoa h ng Nai (Ph
n, Nguy“Lý thuyết và mô hình an sinh xã hội (phân
tích thực tiễn ở Đồng Nai)”,  qui - 
 cun ng bt cng vm quc
t v n h th
t ng th ng  tng Nai; tr ct bo hii, bo him y t 
tr ct tr ci  thi.
- TS. Mai Ngc Anh “An sinh xã hội đối với nông dân trong nền kinh tế thị
trường ở Việt Nam”  qui - 
2010. Ni dung cut s vn  c tin v h
th       i v    c ta hi   xut
ng, gin h thi vi
t Nam trong nhi.
- “Quy định về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế,
duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội”
 quc gia xut bp ht v

n suy gim kinh tng kinh t, bi,
trong bi cnh kinh t th ging bing, khng ho- kinh t
u trc tin kinh t c ta, khin sn xut, kinh doanh, xut
nhp khu gin vii s


4
- Văn kiện Đảng về an sinh xã hội quc
gia xut bp hn, ngh quyt, ch th
cng ta v v c kh 
bo hii, i v 
-  “An sinh xã hội ở Việt Nam hướng tới
2020” qui -  cn nhng
v m th gii v v i; nh
tng hn ch, yn ti rong vic bm an
i  c ta th xut mt s ging h thng
i  c ta t 
- PGS.TSKH. Trn Nguy “Gắn kết tăng trưởng kinh tế và tiến bộ,
công bằng xã hội”,  qui -  cp
n nhng v n chung v ng kinh t, tin b ng
 m ca ng v v ng kinh t n b
ch s cc ta. Trong cu n
 chung v gn kng kinh t vi tin b p trung
c tin Vit Nam v i mi, gn kng kinh t vi tin b 
 t mng bn vng  n 2010-2020.
- c Tin Anh, Khái luận chung về an sinh xã hội, To
him s 1/2005, s   cn lch sm, bn
cht y phn c 
i trong h th
hi  Vit Nam.

- GS,TS  Th , Hc vi quc gia H  Mối quan
hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thực hiện chính sách xã hội trong phát triển bền
vững - những giải pháp chủ yếu đối với Việt Nam.  cn mi quan h
ging kinh t c hin bn vng.
T  nhng gi y kt hng kinh t vi
thc hii  Vit Nam.


5
 vit v mi quan h ging kinh
t gn vm bi:
- i Dng, ThS. PhTăng trưởng kinh tế và công
bằng xã hội. Ti hc qui, Kinh t 
(2009) 82-91. ng kinh t i,
cung cp mt s minh ch mi quan h ging
kinh t c trng kinh t 
i  Vit Nam trong nh
- PhTăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội trong nền kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Tng sn, s 1/2007. 
 ca Vic thi k i m
tc trong vic thc hing kinh t gn vi tin b ng
 cui mi, t  in ngh v
mt s ng gin.
- GS, TS. Ph, Kết hợp chặt chẽ tăng trưởng kinh tế với công
bằng xã hội ra qm kt hp
ng kinh t vi tin b i, ch ra nhng hn ch v m
hi cn. T c, gii trong giai
n 2011  2020.
- , Giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế
và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ở nước ta: Quan niệm,

thực trạng và giải phápn t ng Cng Sn Vit Nam, 
t  m tng kinh t, vtin b 
i, ch mi quan h ging kinh t 
thc hin tin b i.   t
qu thc hin mi quan h ging kinh t c hin
tin b ni  Vit Nam trong nh i
 gii quyt tt mi quan h ging kinh t 
thc hin tin b i trong thi gian ti.


6
- Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và bảo đảm
an sinh xã hội ở nước ta. Hội thảo khoa học: “An sinh xã hội ở nước ta: Một số vấn
đề lý luận và thực tiễn”. Tng s 
mt s v n v n kinh ti, mi quan h gi
trin kinh t i; phng cn kinh t n
bm ng cn kinh t. T 
m, gin kt hn kinh t o
m ASXH  n 2011- 2020.
- Trn Du Lch (2009), Tăng trưởng kinh tế gắn với tiến bộ và công bằng xã
hội: Thành tựu và những vấn đề đang đặt ra, Tng Sn, S 805, trang 44-
48. u ni bt, nhng v n ti trong vic
thc hing kinh t gn vi tin b i  Vit Nam trong
n 2001- n ngh v mt s ng
gi trong vic gii quyt mi quan h ging kinh t vi tin b 
i  Vit Nam.
- Ph (2013), Quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển
xã hội trên nguyên tắc tiến bộ và công bằng ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, Tp
i Vit Nam, S 1 (62), trang 40-47. 
 n ch y gi     x  i quan h gi 

ng kinh t vt qu c trong vic gii quyt
mi quan h ging kinh t vi theo nguc tin b
ng  i mi. T  t s kin
ngh trong vic gii quyt mi quan h ging kinh t vi
c tin b ng  c ta.
- Nguyn Th Nga (2006), Quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã
hội ở nước ta hiện nay những quan điểm cơ bản của Đảng, Tt hc, S 9.
t tn chng nhn cng Cng
sn Vit Nam v mi quan h ging kinh t i  c
ta hin nay.


7
Nhu mi quan h ging kinh
t i t nh tip ci quyt nhiu v 
thuyc tin ca lu  lun
n thy r thu s gn
kt ging kinh t i ca tc
u mi ch c th hin   c th ng kinh t vi
ng kinh t i quyt ving kinh t
vi bo v n du l
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục đích nghiên cứu
Luc trng s kt hp ging kinh t
 i quy              xu 
m bm thc hin tt s kt hp ging kinh t
i quy tnh Nin
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- H tht s v n v mi quan h ging kinh
t i

- c trng kinh t, bi
quan h gi ng kinh t  m an   i (nhng kt qu t
c, nhng hn ch a nhng hn chnh Ninh
 
-  xut nhng gi gn kt ging kinh t i quyt
h.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
 u gn kng kinh t gn vi bm an

4.2. Phạm vi nghiên cứu


8
Lui hng kinh t gn vi i
t s nh: v thu nhp; vic; y tm
o him.
Về thời gian: Luu nhng v ng kinh
t i ca tnh t m tnh Nip)

5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- n: Lun ca ch 
vt bin cht lch s
-  th:
Lu   d         thng,
         ng h 

 d th
ng kinh t i ca t
+ Phng h s liu thp

c, Luc trng vic gng kinh t vi bo
i  ng kt qu c, nhn
ch ca vic gng kinh t i ca tnh. T ng
v cc phc.
Nguc s du ch yc ly t 
 liu ca B K ho
h t K ho ng,
i t
 n t
6. Những đóng góp của đề tài
- c thc trng, nhng tn ti, hn ch c gn
kng kinh t vi bi  t n 2011.
-  xut mt s gim thc hin tng kinh t gn
vi bi  t


9
7. Bố cục của luận văn
n M u, Kt lun, Danh mu tham kho, Ph lc, ni
dung lu
Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về tăng trƣởng kinh tế và an sinh xã hội
Chƣơng 2: Thực trạng tăng trƣởng kinh tế gắn với bảo đảm an sinh xã
hội ở tỉnh Ninh Bình
Chƣơng 3: Quan điểm và một số giải pháp để tăng trƣởng kinh tế gắn
với bảo đảm an sinh xã hội ở tỉnh Ninh Bình


10
Chƣơng 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TĂNG TRƢỞNG KINH TẾ

VÀ AN SINH XÃ HỘI
1.1. Tăng trƣởng kinh tế
1.1.1. Khái niệm tăng trưởng kinh tế
Tăng trưởng kinh tế m kinh t h ch s 
 ca nn kinh t trong mt thi k nh
c s d ng kinh t ng sn phm
quc ni (GDP), tng sn phm qu  tng h
Tng sn phm quc ni (Gross Domestic Products, GDP) hay tng sn sn
ph ng tin ca tt c dch v cu
c sn xut, to ra trong phm vi mt nn kinh t trong mt thi gian nhnh

Tng sn phm quc gia (Gross National Products ng
tin ca tt c ch v cuc to ra bc
trong mt thi gian nhng sn phm qung
tng sn phm quc ni cng vi hong xut nhp khch quc t.
T ng kinh t ch gi
kinh t k hin ti so v k  k c.
T ng kinh t c th hin b %. Biu din bng c,
s c:

a nn kinh t ng. N
kinh t   ng GDP
(ho ng GDP (hay GNP)
thc t  ng GDP (hay GNP) thc t
ng kinh t  c t  
1.1.2. Phân biệt tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh tế
Tăng trưởng kinh tế m kinh t h ch s 
ng ca nn kinh t trong mt thi k nh
thun ch  i v t cht ca mt nn kinh t.

11
Phát triển kinh tế i nii dung ph
nim ng kinh t. Nng kinh t v n ch  
thu mng c  tng hi hay
n kinh t 
t nng lng bii
v mt cht ca nn kinh tc h chuyn du kinh t theo
ng thi vi
cao mc s i th hin  
p thc t, tui th  l cht ca tr  
o v  u khoa hc - k thu
ngh n kinh t 
1.1.3. Vai trò của tăng trưởng kinh tế
u kinh t a mt qung
du hiu ch y            
ng kinh t u kin vt ch thc hit v kinh t,
i. C thng kinh t c th hin  mt s nh

Thứ nhấtng kinh t u kin cn thi khc phng
c hu. ng kinh t th hin bng s  s ng,
chch v u t sn xung kinh t
    u ki thc hin nhi
ing kinh t  vt
ch gim bng kinh t cao to vic
p t ng t ng b
ng kinh t  i vi
mi qu       c phc s lc hng t  
thng.
Thứ hai, ng kinh t mang l tm tht

nghing kinh t nh s u ki


12
 rng sn xu dng lng ln.
y, khi kinh t t nghing gim.
Thứ bang kinh t tu ki ci thi ng
cuc s ng kinh t mang li mc thu nh
ng cuc sng c
i th, gim t l  vong  tr c,
y tn.
Thứ tư, ng kinh t u kin vt ch cng c an ninh quc
a mi quc gia. Vi nha tng kinh t  
ng kinh t phi c u kin vt cht
 o nguc, trang b i, nhm cng c an ninh quc
a mi quc gia
Do tng kinh t nhanh s  r
c pht t ng kinh t c
ng kinh t
bng m c, nhng hu qu ng hn,
ng kinh t c  dng nn kinh t  
ra l n kinh t 
 nh s n xut kinh doanh, n kh 
cnh tranh c nn kinh t. Trong cnh tranh tt yu
dn s n ct nghip x
i v vic sa h b gim
xu  c sng ca h          c bit nh
ng xn nhp mc
bii sng bng thu nhp c 
c. T c sng ca h s b gi

1.1.4. Các nhân tố tạo nên tăng trưởng kinh tế
1.1.4.1. Nguồn nhân lực
Ngung th nhng ti a mi
i c to ra sc mnh cho


13
ng kinh tc th hiu t
hc v ng, mc sng, sc kh
 quan trng nh, th l
 n kinh t, mi cng, mi
quu cn nhiu ngun lc
 n lc quan trng
nh n quyng kinh t cao, bn vng.
n ca ch - -nin khnu
t ng nhng kinh t b th
ca mch s th cn xut to ra sn
phi, ca ci nhing kinh t cao hay th
i quyn ln li
 hi ng cn lc khi b 
s  cn kii ngun lc bi ca con
n. Kh
  o c  i mang li cho ngun l c bi c
mt tri s ng
kinh tc lng kinh t t  i.
1.1.4.2. Nguồn tài nguyên thiên nhiên
         vt cht s    
u, vt liu do t h  dng
trong sn xui su kin cn thit cho s tn ti ci
i.

t liu cho s n c
o s ch ng, ao kh nh
 
n mt s p ch bip
u cho nhi  n chuyn du kinh t
c. S  c bit v t quc gia


14
 l thu ng mc
lp khi th  gii b t n.
1.1.4.3. Tư bản
Tư bản hay vốn trong kinh t hc  ch nhng vt th ,
 c s i s h hc
c n,  s dyu t
sn xut. Hay v ca ci vt chi tc ti
ng ca ci t c ci t bin.
Vng ting hin vt. Ngun vn gm ngun vn trong
n vc.  u t 





 h
 ,  t kim ca khu vc 
 chc kinh tt kim c ng
n xut ci. Ngun v
ph       chc kinh t    c
 n cc s ti.

Vu t vt cht trc tip quynh t ng kinh t.
Ngun vy kinh t
n. C th nh vic s dng ngun v u t  
kt cu h tng kinh t - u kin thun l
doanh nghip trong m trin. Ngun vn s u t 
dng kt cu h tng c bn nh h thn li qu
c t u king hong
ng, m rng ho n kinh t n to
ra ngu ng GDP ci.
c bit quan trng ca ngun vi vn
nn kinh t c th hin trong viu ti nh hnh
i c cu kinh t. Bng vin v
nhng nh p, dch v, c cu kinh t ca quc gia s
tng bc bin chuyn theo m trp,
dch v; gim t trp.


15
Mt trong s nh  n ca ngun vi vi
n kinh tn vn da khu v 
ng ln nh phn ra nhanh
ng b. T i quyt nhng tn tng sn xut, kinh doanh
u qu c ngi cho ti
trin kinh t th tri nhp kinh t quc t. C phc tin
i nhic c th  phit ph
 thuc vc hii doanh nghia c ph
ng vn c i m, t
trin doanh nghi   c c     u doanh nghi 
y, nu ngun vn ca khu v ph
chm, ving vn s gp hou qu,

c lng sn xut, nn kinh t hou qu.
c li, nu ngun vn ca khu v 
phc sn xut ci, nn kinh t 
ng nhanh.
H thng kt cu h tu kin cn thin xu
trin kinh t i cn sc sn xut, sc vn chuyn
ch v trong nn kinh tn v thng kt
cu h tt quan tr n v  thng kt cu h tng
u kin thun li cho sn xut, t u kin
thun l   thng kt cu h tng hin
i, vc s dng hiu qu 
1.1.4.4. Khoa học và công nghệ
Khoa hp hp ca nhng hiu bing
thun ta nhng hing t i.
 p h 
 bin ln phm hay dch v phc v
i si