Xuất Xứ Hàng Hoá Khái Niệm và Quy Tắc

1
CHNG I
KHÁI QUÁT XUT X HÀNG HịA
VÀ QUY TC XÁC NH XUT X HÀNG HịA
1.1. Khái nim xut x hƠng hóa vƠ vai trò ca xut x hƠng hóa
1.1.1. Khái nim v xut x hƠng hóa
Khi sn xut cha phát trin, hàng hóa ch yu đc sn xut trên c s
t cung, t cp. Lúc đó, sn phm c th ch đc to ra  mt đa phng,
thm chí ch đc to ra do mt ngi th th công. Do vy, khái nim v
xut x hàng hóa đc hiu đn gin là ni sn xut ra sn phm đó, thm chí
gn lin vi ngi th th công làm ra sn phm. S phát trin ca phng
thc sn xut, đc bit, quá trình phát trin và thay đi mnh m ca công
ngh, các phát minh sáng ch, các loi vt liu mi đư thay đi nhanh chóng
quá trình sn xut c v quy mô, lng và cht ca sn phm, ngày càng đa
dng hóa các sn phm và đa dng ngay trong cùng mt sn phm nhm tha
mưn các nhu cu vt cht ca xư hi. Cùng vi nó, quá trình thng mi phát
trin cng thúc đy quá trình hp tác trong c thng mi và sn xut ngày
càng phát trin, chuyn t t cung, t cp sang hp tác sn xut và thng
mi ngày càng đa dng và phong phú v c phm vi ln chiu sâu. Kt qu là,
mt sn phm ngày nay đc to ra không ch bi mt ngi th th công,
mt đa phng mà có th đc to ra bi nhiu ngi, nhiu đa phng và
nhiu quc gia.
Khi phân công lao đng xư hi  phm vi quc t thì hp tác đ sn
xut là yu t quan trng đ tn dng hiu qu ngun lc sn xut. Hàng hóa
đc sn xut ra không ch đ s dng trong mt nc mà còn có s trao đi
gia các nc trên toàn th gii.  cho vic trao đi hàng hóa đc thun
li, các nc đư tin hành các vòng đàm phán thng mi song phng, đa
phng nhm chng li ch ngha bo h, nhanh chóng m rng th trng đ
thúc đy thng mi. Mt trong các vn đ mà các vòng đàm phán này quan
tâm gii quyt tranh chp thng mi chính là xác đnh ngun gc hàng hóa.

2
Khi hàng hóa đc trao đi qua h thng thng mi quc t thì quyn li
cng nh trách nhim ca hai bên liên quan cn làm rõ đa đim (quc gia) mà
hàng hóa đc nuôi trng, sn xut, ch bin hay gia công. Khái nim v xut
x hàng hóa ra đi và tr thành mt yu t quan trng liên quan đn qua trình
thun li hóa thng mi quc t.
Vy xut x hàng hóa là gì? Có mt s khái nim v xut x hàng hóa
tùy theo quan nim ca nhng ngi tham gia giao dch thng mi. Nhng
đc trng hn c là khái nim v xut x đc đ cp ti Công c Kyoto sa
đi 1999 và ti Hip đnh GATT 1994.
iu 1 ca Hip đnh GATT 1994 (đon 1, ph lc II) đa ra khái nim
“xut x hàng hóa là “quc tch” ca mt hàng hóa”. Nói mt cách khác theo
khái nim thun túy thì “nu hàng hóa hoàn toàn đc khai thác, nuôi trng,
ch bin ti mt nc mà không có s tham gia ca hàng hóa là nguyên ph
liu nhp khu t nc khác đ sn xut ra hàng hóa đó thì đc coi là có xut
x t nc đó”. Nh vy, v bn cht, khái nim xut x hàng hóa đ cp đn
“bn cht cu to bên trong ca hàng hóa đc to ra”. ây chính là khái
nim mang tính khách quan, phn ánh bn cht sinh ra vn có ca hàng hóa.
Tuy nhiên, Ph lc chuyên đ K ca Công c Kyoto sa đi nm 1999
đa ra khái nim “nc xut x ca hàng hóa là nc ti đó hàng hóa đc
ch bin hoc sn xut, phù hp vi tiêu chun đc đt ra nhm mc đích áp
dng trong biu thu hi quan, nhng hn ch v s lng hoc các bin pháp
khác liên quan đn thng mi”. Khái nim này v xut x đư mang tinh ch
quan và đc xem nh là công c đ xác đnh hàng hóa theo xut x đ áp đt
các chính sách quan h trong thng mi đi vi quc gia khác.
Theo khon 14, iu 3 Lut Thng mi, xut x hàng hóa đc khái
nim “xut x hàng hóa là nc hoc vùng lưnh th ni sn xut ra toàn b
hàng hóa hoc ni thc hin công đon ch bin c bn cui cùng đi vi
hàng hóa trong trng hp có nhiu nc hoc vùng lưnh th tham gia vào

quá trình sn xut hàng hóa đó”.


3
Nh vy, xut x hàng hóa ch là mt khái nim tng đi. Hàng hóa
không phi lúc nào cng đc to ra hoàn toàn trong mt nc hay vùng, lưnh
th mà thc t cùng vi s phát trin ca sn xut, khoa hc k thut và công
ngh, s phân công và chuyên môn hóa lao đng và giao lu buôn bán quc
t, hàng hóa đc sn xut ra có th có s đóng góp ca nhiu quc gia, vùng,
lưnh th khác nhau. Vic xác đnh và tha nhn quc gia, vùng lưnh th nào là
xut x ca hàng hóa trên thc t khá phc tp và không phi lúc nào cng
thng nht. Tuy nhiên, nó mang bn cht ca hàng hóa vn đư đc cu to,
sn xut ra, không ph thuc ngi ta áp đt các quy đnh gi nó “là ca quc
gia nào”. Quy tc xác đnh xut x là các quy đnh ca h thng lut pháp
quc gia hoc quc t đt ra đ xác đnh xut x. Vì vy, nó phn nào mang
tính ch quan.
Ví d, các khoáng sn đc khai thác ti Vit Nam thì có xut x Vit
Nam. Cà phê Trung Nguyên đc ch bin t cà phê trng ti Vit Nam, go
tám Hi Hu đc làm t lúa tám trng ti Huyn Hi Hu (Nam nh) có
xut x ti Vit Nam. Tuy nhiên, máy bay Boeing đc sn xut t hàng
nghìn linh kin có xut x  các quc gia khác nhau và làm ti M đc xác
đnh xut x ca M hay ca quc gia khác hay ca nhiu quc gia ? iu đó
ch ra rng quy tc xác đnh xut x ph thuc vào các yu t ch quan ca
tng quc gia.
1.1.2. Vai trò ca xut x hƠng hóa
1.1.2.1. Xut x hàng hóa đóng mt vai trò quan trng trong vic
kim soát hot đng ngoi thng
 bo v th trng ni đa, các quc gia s dng quy đnh v xut x
hàng hóa nh phng tin nhm áp dng các bin pháp bo v đi vi hàng
hóa xut nhp khu bao gm cp hn ngch nhp khu, xut khu, đánh thu

đi kháng, chng bán phá giá đ kim soát lng hàng hóa nhp khu t các
quc gia khác trên c s xác đnh ngun gc và tiêu chun xut x ca hàng
hóa. ây có th xem nh là cách thc kim soát xut nhp khu hàng hóa
nhm mc tiêu kinh t thng mi nht đnh. Khi nó b lm dng s tr thành


4
các rào cn phi thu, các bin pháp chng li xu th t do hóa thng mi mà
T chc Thng mi th gii (WTO) đang theo đui. Chính vì vy, hài hòa
các quy tc xác đnh xut x cng là nhim v quan trng ca WTO nhm
làm cho các quc gia thành viên phi tuân th các nguyên tc cn bn, thng
nht và minh bch khi xác đnh xut x hàng hóa.
1.1.2.2. To thun li cho hàng xut khu đc hng u đụi và
quyn li ca nc xut khu ti nc nhp khu
ây là mt trong các vai trò ca xut x hàng hóa. Hàng hóa nhp khu
ch đc hng u đưi hay u đưi đc bit khi đc xác đnh đáp ng các tiêu
chun, điu kin và th tc v xut x t các quc gia có nhng tha thun
song phng và đa phng vi nhau v u đưi thng mi theo các cp đ
khác nhau. Xác đnh chính xác xut x nhm đm bo s thc hin các điu
khon ca tha thun mt cách thun li và công bng đi vi vic hng
thu sut u đưi ca nc nhp đi vi hàng hóa ca nc xut khu ti th
trng ca nc nhp khu.
1.1.2.3. Xut x hàng hóa đc s dng kt hp vi mụ s thu đ
xác đnh mc thu sut
Mi quc gia đu có h thng thu xut khu và nhp khu theo các
danh mc biu thu khác nhau. Biu thu cho các mc thu sut khác nhau
đi vi tng hoc nhóm mt hàng da trên mư s ca danh mc phân loi
hàng hóa xut nhp khu hay đc gi là mư s thu. Bên cnh đó, tùy theo
các tha thun thng mi song phng và đa phng, các mc u đưi v
thu sut cho tng mt hàng khác nhau và khác vi mc thu sut ca cùng

mt hàng trên c s xác đnh xut x ca mt hàng đó theo tha thun. Ví d,
hin nay, Vit Nam đang áp dng biu thu thu sut thu nhp khu u đưi
đi vi đa s hàng hóa xut x t các quc gia là thành viên ca WTO, và áp
dng biu thu thu sut u đưi đc bit có mc thu sut thp hn áp dng
cho hàng hóa có xut x t các vùng lưnh th đư có tha thun FTA (Khu vc
mu dch t do) mà Vit Nam tham gia kỦ kt nh các quc gia ASEAN,
ASEAN-Trung Quc, ASEAN-Hàn Quc,… Nh vy, các nc khác cha kỦ


5
tha thun v đi x ti hu quc và u đưi đc bit trong quan h thng mi
vi Vit Nam thì hàng hóa ca các nc này nhp khu vào Vit Nam đc
áp dng theo biu thu sut thông thng.
1.1.2.4. Khng đnh uy tín, trách nhim ca hàng hóa đi vi th
trng, khách hàng và v trí ca nc xut khu trong thng mi quc t.
Vai trò này th hin rt rõ khi hàng hóa xut khu đng vng trên th
trng thng mi quc t. Uy tín cht lng ca hàng hóa đôi khi gn lin
vi xut x đc khách hàng tín nhim và tha nhn.
Ví d, nhiu mt hàng có xut x t Nht Bn nh Honda, Sanyo,
Panasonic, Canon, v.v. ni ting v cht lng, đc ngi tiêu dùng tin
dùng, và có mt trên hu khp th trng th gii. S ni ting v uy tín
thng hiu, cht lng ca nhiu hàng hóa gn lin vi xut x t Nht Bn
đư khng đnh vai trò ca Nht Bn trên th trng thng mi quc t. Quan
trng hn, ngi tiêu dùng đư la chn hàng hóa theo tiêu chí là “xut x
Nht Bn – Made in Japan”.
1.1.2.5. Vai trò ca xut x hàng hóa trong vic bo v sc kho cng
đng, bo v li ích ngi tiêu dùng và bo v môi trng
Xut x hàng hóa xut nhp khu cng là tiêu chí quan trng trong vic
kim dch và v sinh an toàn thc phm. Thông qua kim soát xut x hàng
hóa, các c quan hu trách có th kim soát hiu qu hàng hóa, phng tin,

hành lỦ nhp khu có vn đ liên quan đn dch bnh, v sinh, các yu t nguy
hi  các quc gian khác làm tn hi đn sc kho cng đng, bo v li ích
ngi tiêu dùng và bo v môi trng.
Ví d, trng hp kim soát lnh cm nhp khu tht bò có xut x t
nc khi có dch bnh tht bò điên, cm nhp khu tht ln và các sn phm
ch bin t tht ln có xut x t ài Loan, Hng Kông sau khi có dch bnh
l mm, long móng. Trng hp cm nhp khu gia cm t Trung Quc và
mt s nc sau khi có dch bnh cúm H5N1


6
Thông qua xut x các quc gia có th kim soát c xut khu, nhp
khu các sn phm, nguyên liu phng hi đn li ích cng đng, an ninh
chính tr và bo v môi sinh.
Ví d, mt s chính ph không cho phép nhp khu các sn phm có
xut x t các nc có s dng lao đng kh sai ca tr em, lao dch tù nhân
v.v đ sn xut các sn phm hoc buôn bán các sn phm nhm thu li tài tr
cho khng b, bo lc. Chính ph có th cm xut nhp khu các sn phm
sn xut ti mt nc không tuân th tiêu chun v môi trng hoc bn thân
sn phm tác hi cho môi trng chung nh cht CFC (phá hy tng ôzôn),
vv…vv…
1.1.2.6. Vai trò ca xut x hàng hóa trong vic thng kê ngoi
thng
Da trên xut x hàng hóa, các chính ph thc hin thng kê ngoi
thng theo tng nc hoc tng khu vc. Qua các s liu thng kê ngoi
thng, các chính ph và khu vc có th d báo, hoch đnh chính sách, chin
lc phát trin thng mi phù hp điu kin phát trin kinh t xư hi ca đt
nc mình. i vi Vit Nam, thng kê hi quan ch yu da trên các tiêu chí
trên t khai hi quan, trong đó xut x ca hàng hóa nhp khu cng là mt
tiêu chí quan trng. S liu thng kê đc lp theo tiêu chí xut x s giúp

cho Chính ph và các B, ngành có các bin pháp và chính sách trong vic
cân bng cán cân thng mi đi vi tng nc, tng khu vc trên th gii.
1.2. Quy tc xác đnh xut x hƠng hóa
1.2.1. nh ngha v quy tc xác đinh xut x hƠng hóa
Hip đnh quy tc xut x ca WTO đnh ngha: “Quy tc xut x là
nhng lut, quy đnh, quyt đnh hành chính chung do các thành viên áp dng
đ xác đnh nc xut x ca hàng hóa vi điu kiên là quy tc xut x này
không liên quan đn tha thun thng mi hoc ch đ thng mi t ch có
áp dng u đưi thu quan”.
Theo Ph lc chuyên đ K ca Công c Kyoto sa đi thì: “Quy tc
xut x là nhng quy đnh c th, hình thành và phát trin t nhng quy tc


7
quy đnh trong lut pháp quc gia hoc các hip đnh quc t (tiêu chun xut
x). đc mt quc gia áp dng đ xác đnh xut x hàng hóa”
1.2.2 ụ ngha vƠ vai trò ca quy tc xác đnh xut x hƠng hóa
Quy tc xác đnh xut x hàng hóa là các yêu cu hành chính hoc lut
pháp cn thit đ xác đnh xut x hay “quc tch” ca hàng hóa. Nó là
phng tin cn thit đ xác đnh đúng đi tng hàng hóa cn áp dng các
chính sách thng mi khác nhau nh mc thu sut ca thu xut nhp khu,
hn ngch thu quan, các quy đnh v chng phá giá.v.v… Nói tóm li, quy
tc xut x mang nhng Ủ ngha kinh t khi chúng đc s dng đ đnh v
các chính sách thng mi. Chính vì vy, quy tc xác đnh xut x hàng hóa
có vai trò vô cùng quan trng đi vi thng mi quc t. C th là:
1.2.2.1. nh hng ca quy tc xut x đi vi chính sách thng
mi
Các quy tc xut x không t to thành mt công c thng mi, tuy
nhiên theo iu 1 ca Hip đnh thì chúng đc s dng đ “đnh v” các tác
đng ca chính sách, đt đc mc đích nht đnh ca chính sách quc gia và

quc t v thng mi. Ngc li, cng có kh nng quy tc này b li dng
đi vi hàng hóa có xut x c th, qua đó to mt rào cn thng mi.
Quy tc xut x nhm khc phc “tình trng thng mi không công
bng” nh vic áp thu chng bán phá giá hoc thu đi kháng đi vi hàng
nhp khu có xut x t nhng nc vi phm quy đnh ca các hip đnh liên
quan chng bán phá gia và tr cp.
Quy tc xut x “bo v sn xut ni đa”. Ví d, các bin pháp an toàn
đ bo v mt ngành sn xut nht đnh trong nc đi vi s gia tng có th
không d đoán trc ca hàng hóa nhp khu s gây ra.
Quy tc xut x đ thc hin chính sách u đưi đi vi hàng hóa mà
mt quc gia dành cho các quc gia thành viên đc hng li theo hip đnh
hp tác song phng và đa phng. Ví d: Hip đnh GSP, Hip đnh AFTA,
Quy tc xut x đ thc thi các chính sách “mua sm ca chính ph” đ
điu chnh cán cân thanh toán vi mt quc gia c th da trên nguyên tc


8
xut x; đ kim soát mc đ tip cn th trng ni đa ca các nhà xut
khu nc ngoài.
Ngoài ra, quy tc xut x nhm các mc tiêu nh thc hin các mc
đích an toàn v snh và môi trng, đm bo an ninh quc gia hoc chính sách
chính tr.
1.2.2.2. nh hng ca quy tc xut x đi vi nn kinh t
+ nh hng đi vi thng mi quc t
Vn đ phân b các ngun lc:
T quan đim kinh t, gim ti đa các rào cn t do thng mi s đem
đn hiu qu kinh t cho vic phân b ngun lc. Nh vy, rào cn bo h s
to ra kt qu thng mi kém hiu qu. S dng quy tc xut x nh công c
thì s tng cng các bin pháp bo h làm gim hiu qu. Nhng xét mc
đích chính sách chin lc, đ phát huy tính ch đng tác đng ngành sn

xut cóc đc trng bi tính kinh t theo quy mô, và bo h chin lc thì áp
dng các quy tc xut x đúng cách s giúp đc các ngành này đt đc các
mc tiêu kinh t. Nh vy, quy tc xut x giúp phân b ngun lc hiu qu
chin lc.
Hoàn thin th trng đư b bóp méo
Nu “thng mi không công bng” (ví d: tr cp hay tr giá) gây ra
méo mó th trng. Kt qu là, vic phân phi sn xut không hiu qu và
thng mi theo li th so sánh tng đi cng không còn hiu qu. Trong
trng hp này các yêu cu v xác đnh xut x cht ch có th điu chnh s
bóp méo th trng này có hiu lc hn. Tuy nhiên, đôi lúc quy tc xut x là
bin pháp bo h có th có tác dng nhiu hn ch điu chnh li s bóp méo.
+ nh hng đi vi đu t
Khuyn khích đu t trong nc
 tha mưn yêu cu hàm lng ni đa hóa hoc tiêu chun xut x do
Chính ph quy đnh, các quy đnh v xut x hn ch và cht ch có th nh
hng đn các lung đu t vì chúng có th gây ra đu t quá mc  lưnh th
ca ngi nhp khu. H tr đu t trong nc và các hình thc khuyn khích


9
khác có th dn đn các kh nng tr giá xut khu và có th gây ra các hu
qu kinh t. Do vy, các quy đnh v xut x phi rõ ràng mi khuyn khích
đc đu t trong nc.
To ra lng đu t quá ln
Hàm lng ni đa và các yêu cu v xut x có th dn đn tình trng
đu t ch cho mt loi mt hàng thng mi riêng bit mà không cho s phát
trin tng th hp lỦ theo tính kinh t và do đó cng to ra đu t quá mc vào
khu vc hoc ngành hàng đ đáp ng nhu cu ni đa. ó chính là tác đng
ngc ca bn cht ch quan v kinh t ca quy tc xut x
1.2.3. Hip đnh v quy tc xut x hƠng hóa (GATT/WTO) vƠ các

y ban qun lỦ quy tc xut x hƠng hóa
1.2.3.1. ảip đnh v quy tc xut x ẢATT/WTO
Hip đnh v quy tc xut x (QTXX) trong GATT và sau đó đc
chnh sa và hoàn thin trong khuôn kh đàm phán ca WTO. Cng nh các
hip đnh khác ca GATT/WTO, Hip đnh c v thng mi t do, xóa b
các rào cn thu và phi thu, mà quy tc xut x đc xem là rào cn phi thu.
Chính vì vy, Hip đnh nhm đm bo các QTXX phi đc son tho và áp
dng thc tin mt cách vô t, công khai, có th d đoán trc đc, nht
quán và trung lp trong phm vi gia các nc thành viên ca WTO. Hip
đnh bao gm các cam kt ca các thành viên v các vn đ đm bo s hài
hòa, đn gin và thng nht các hot đng liên quan xut x hàng hóa, đa ra
các ngha v, trách nhim và quyn li ca thành viên.
Hip đnh quy đnh mi thành viên ca WTO phi có trách nhim cam
kt hng ti lp ra các quy tc xut x hài hòa. Thành viên đu có quyn có
đi din ti y ban k thut quy tc xut x ti T chc Hi quan th gii
(WCO). Các thành viên ca Hip đnh cam kt ban hành quyt đnh hành
chính v xut x hàng hóa đc áp dng chung phi minh bch, rõ ràng. c
bit trong trng hp áp dng tiêu chí chuyn đi dòng thu, quy tc xut x
hay bt k ngoi l nào ca quy tc phi đc quy đnh rõ nhóm và phân
nhóm trong c cu biu thu đc quy tc đ cp; phi quy đnh rõ phng


10
pháp tính phn trm nu áp dng tiêu chí t l phn trm theo giá tr. Trong
trng hp áp dng tiêu chí gia công đa đon hay gia công, quy tc xut x
u đưi phi xác đnh rõ công đon to nên xut x u đưi. Quy tc xut x u
đưi da trên tiêu chun khng đnh. Tuy nhiên, quy tc xut x u đưi có th
quy đnh nhng gì không to nên xut x u đưi (tiêu chun ph đnh) nh là
mt phn đ làm rõ mt tiêu chun khng đnh hoc trong trng hp cá bit
mà s dng tiêu chun khng đnh là không cn thit.

Hip đnh quy đnh kt qu đánh giá xut x hàng hóa đc cp trong
thi gian sm nht có th nhng không chm hn 150 ngày, k t ngày có yêu
cu đánh giá ca nhà xut khu, nhà nhp khu hoc bt k ngi nào có lỦ
do chính đáng vi điu kin đư np đy đ các yu t cn thit. Các thành
viên phi có quy đnh v vic ban hành quyt đnh xác đnh xut x hàng hóa
trc khi có hot đng thng mi đi vi hàng hóa và có th bt k lúc nào
sau đó khi ngi xut khu hay nhp khu đáp ng các yêu cu. Kt qu xác
đnh xut x hàng hóa có giá tr trong vòng 3 nm nu nh các yu t và điu
kin liên quan đn hàng hóa k c quy tc xut x dn đn kt qu đó vn phù
hp.
Mi thay đi v quy tc xut x u đưi hoc ban hành các quy tc mi
thì không đc áp dng hi t. Mi quyt đnh hành chính v xác đnh xut
x u đưi có th b kin lên tòa án, trng tài hoc tòa án hành chính, đc lp
vi c quan đư ra quyt đnh và có thm quyn sa đi hoc hy b quyt
đnh hành chính đó.
Các c quan chc nng phi gi bí mt tuyt đi nhng thông tin bí mt
tr trng hp phi tit l thông tin  mc đ nht đnh theo yêu cu ca th
tc t pháp.
Các thành viên phi np cho Ban Th kỦ quy tc xut x u đưi ca
mình, trong đó có danh mc các tha thun u đưi đc áp dng quy tc xut
x u đưi, quyt đnh t pháp, quyt đnh hành chính, nhng sa đi hoc quy
tc xut x u đưi mi ban hành ca mình trong thi gian ngn nht có th
đc.


11
1.2.3.2. y ban v quy tc xut x (WTO)
y ban quy tc xut x (QTXX) đc thành lp bao gm đi din t
mi thành viên. y ban QTXX bu ra mt Ch tch và hp ti thiu mi nm
hp mt ln hay khi thy cn thit đ to c hi cho các thành viên tham vn

nhng vn đ liên quan cng nh thúc đy vic thông tin, sa đi, ban hành
quy tc xut x mi và thc hin các trách nhim khác đc giao hoc đc
Hi đng thng mi hàng hóa giao phó. Khi thích hp, y ban QTXX yêu
cu y ban k thut QTXX ca T chc Hi quan th gii (WCO) cung cp
thông tin và khuyn ngh v nhng vn đ liên quan đn quy tc xut x. y
ban cng có th yêu cu y ban k thut h tr nhng công vic xét thy
thích hp cho công vic thc hin thông tin v sa đi, ban hành các quy tc
xut x mi. Ban Th kỦ ca WTO s gi vai trò là ban th kỦ ca y ban
QTXX. Hàng nm y ban rà soát li vic thc hin nhng nguyên tc và
phm vi áp dng, nhng tha thun v th tc thông báo, rà soát, tham vn và
gii quyt tranh chp. ng thi y ban cng thông báo cho Hi đng thng
mi hàng hóa nhng tin trin trong thi gian gia hai k rà soát.
y ban rà soát li quy đnh và đa ra sa đi nu thy cn thit đ phn
nh kt qu chng trình hài hòa. y ban phi hp vi y ban k thut xây
dng c ch xem xét, kin ngh sa đi kt qu chng trình hài hòa cn c
vào mc tiêu và nguyên tc đư quy đnh.
1.2.3.3. y ban K thut quy tc xut x (WCO)
Thành lp y ban k thut v quy tc xut x (y ban k thut QTXX)
thuc T chc Hi quan th gii (WCO). y ban k thut s yêu cu y ban
QTXX ca WTO cung cp thông tin và khuyn ngh nhng vn đ liên quan
đn Hip đnh quy tc xut x. y ban k thut cng có th yêu cu y ban
h tr nhng công vic xét thy thích hp đ thc hin mc tiêu v thông tin,
sa đi, ban hành quy tc xut x mi. Ban Th kỦ ca Hi đng hp tác hi
quan s gi vai trò là Ban Th kỦ ca y ban k thut. y ban k thut hp
ti thiu mi nm mt ln hoc khi cn thit. y ban k thut bu Ch tch và
t xây dng chng trình hot đng ca mình.


12
Trách nhim ca y ban k thut:

+ Theo yêu cu ca thành viên, kim tra nhng vn đ k thut c th
phát sinh trong công tác qun lỦ hàng ngày quy tc xut x ca các thành viên
và đa ra gi Ủ v gii pháp thích hp da trên thông tin d liu thc;
+ Cung cp thông tin và đa ra các khuyn ngh v các vn đ liên quan
đn vic xác đnh xut x hàng hóa theo yêu cu ca bt k thành viên nào
hoc ca y ban QTXX;
+ Chun b và gi báo cáo đnh k v các khía cnh k thut trong hot
đng và hin trng ca Hip đnh quy tc xut x;
+ Hàng nm xem xét li các khía cnh k thut ca vic trin khai và
hot đng v nguyên tc điu chnh phm vi áp dng, các tha thun v thông
báo, rà soát, tham vn và gii quyt tranh chp. ng thi cn phi xem xét
nhng tha thun liên quan đn gii quyt tranh chp và phân loi hi quan.
+ y ban k thut có trách nhim thc hin các công vic khác khi y
ban yêu cu.
+ y ban k thut phi xây dng đnh ngha hài hòa cho:
- nh ngha càng chi tit càng tt v hàng hóa đc coi là đc ch
bin toàn b ti mt nc.;
- Gia công đa đon hay gia công ti thiu đn gin mà không làm thay
đi xut x hàng hóa.
- y ban k thut phi xem xét và gii thích chi tit tiêu chí chuyn đi
c bn dòng thu  mc đ thay đi v nhóm (4 s trong mư HS) hay phân
nhóm (6 s trong mư HS) khi xây dng quy tc xut x cho tng sn phm
hoc tng ngành hàng, và có th gii thích rõ hn nhng thay đi ti thiu bên
trong danh mc HS đáp ng đc tiêu chí này. y ban k thut chia công vic
nói trên, trên c s tng sn phm có tính đn chng, nhóm ca danh mc
HS, sau đó hàng quỦ np kt qu cho y ban.


13
1.3. Quy tc xut x không u đƣi

1.3.1. Khái nim
Quy tc xác đnh xut x hàng hóa không u đưi đc hiu là nhng
quy tc xut x thông dng nht áp dng xác đnh xut x ca nhng hàng
hóa thông thng, không có u đưi v thng mi hay thu quan. Quy tc này
thng áp dng nh nhau cho tt c các mc đích s dng trong các công c
chính sách thng mi không u đưi nh đi x ti hu quc theo iu I, II,
III, XI và XIII ca GATT 1994, thu chng bán phá giá và thu đi kháng
theo iu VI ca GATT 1994, các bin pháp t v theo iu XIX ca GATT
1994, yêu cu kỦ hiu xut x theo iu IX ca GATT 1994 và tt c các hn
ch s lng hay hn ngch thu quan áp dng phân bit đi x. Các quy tc
xut x này bao gm c quy tc xut x đc s dng trong mua sm chính
ph và s liu thng kê thng mi.
Theo Khon 3, iu 3, Ngh đnh 19: “Quy tc xut x không u đưi là
các quy đnh v xut x đ áp dng cho các bin pháp thng mi không u
đưi nh bin pháp đi x ti hu quc, bin pháp chng bán phá giá, chng
tr cp, bin pháp t v, hn ch s lng hoc hn ngch thu quan, mua
sm Chính ph và thng kê thng mi”.
1.3.2. Tính cht
+ Quy tc xut x phi th hin rõ nc xut x ca mt hàng hóa là
nc sn xut ra toàn b hàng hóa đó hoc nc thc hin công đon ch bin
c bn cui cùng hàng hóa đó nu có nhiu nc tham gia vào quá trình sn
xut hàng hóa. Tính cht này phn ánh s phân chia rõ ràng khi xác đnh xut
x ca hƠng hóa có xut x thun túy hay đc sn xut toàn b ti mt
quc gia, hay hƠng hóa có xut x không thun túy ngha là có s tham gia
ca hn 1 quc gia trong quá trình sn xut hàng hóa. Mi quc gia, mi khu
vc có th đa ra các quy tc xác đnh khác nhau nhng phi tuân th nguyên
tc trên đây ca Hip đnh.
i vi Vit Nam, Ngh đnh 19 có nhng quy đnh c th v hàng hóa
đt đc xut x thun túy. Có th khái quát là: HƠng hóa có xut x thun

14
túy gm đng thc vt và sn phm ca chúng đc thu hoch, nuôi trng,
sn xut ch bin ti quc gia hoc vùng lưnh th đó; các khoáng sn và các
cht sn sinh t nhiên đc chit xut hoc ly ra t đt, nc, đáy bin hoc
di đáy bin ca quc gia hoc vùng lưnh th đó; các sn phm ly t nc,
đáy bin hoc di đáy bin bên ngoài lưnh hi ca quc gia, vùng lưnh th,
vi điu kin quc gia, vùng lưnh th đó có quyn khai thác đi vi vùng
nc, đáy bin và di đáy bin theo lut pháp quc t; các sn phm đánh
bt và các hi sn khác đánh bt, ch bin hoc đc sn xut ngay t vùng
bin c bng tàu đc đng kỦ vi quc gia đó và đc phép treo c ca quc
gia đó. (xem thêm quy đnh ti Ngh đnh)
Nh vy ngoài quy đnh xác đnh xut x ca hàng hóa có xut x
thun túy, quy tc xác đnh xut x hƠng hóa không thun túy phi tuân th
các nguyên tc sau:
+ Quy tc xut x cn phi khách quan, d hiu và có th d đoán trc
đc.
+ Không đc s dng quy tc xut x trc tip hoc gián tip làm
công c thc hin mc tiêu thng mi cho dù chúng đc gn vi nhng
bin pháp hoc công c đó. Bn thân quy tc xut x không đc hn ch,
bóp méo hoc làm ri lon thng mi quc t. Quy tc xut x không đc
đt ra yêu cu quá cht ch mt cách không hp l hoc điu kin không liên
quan đn quá trình sn xut, ch bin đ xác đnh nc xut x. Tuy nhiên, có
th s dng yu t chi phí không liên quan trc tip đn sn xut và gia công
đ xác đnh nc xut x trong trng hp áp dng tiêu chí t l phn trm
theo giá tr;
+ Quy tc xut x phi đc thc hin mt cách nht quán, thng nht,
khách quan và hp lỦ;
+ Quy tc xut x phi mch lc, cht ch;
+ Quy tc xut x phi da trên tiêu chun khng đnh. Tiêu chun

khng đnh có th s dng đ gii thích thêm tiêu chun ph đnh.


15
HƠng hóa có xut x không thun túy có nhng quy tc c bn đ
xác đnh đu da vào mc đ ca quá trình chuyn đi c bn. ó chính các
tiêu chí c bn đ đánh giá mc đ (tiêu chí khách quan) chuyn đi c bn
ca hàng hóa. Hàng hóa có xut x không thun tuý đc công nhn có xut
x t mt quc gia, vùng lãnh th khi quc gia, vùng lãnh th đó thc hin
công đon ch bin c bn cui cùng làm thay đi c bn hàng hóa này. Nh
vy, tiêu chí sau đc s dng:
- Tiêu chí “Chuyn đi mư s hàng hóa” là tiêu chí chính đ xác đnh s
thay đi c bn ca hàng hóa.
- Tiêu chí “T l phn trm ca giá tr” và tiêu chí “Công đon gia công
hoc ch bin hàng hóa” đc ly làm các tiêu chí b sung hoc thay th khi
xác đnh thay đi c bn ca hàng hóa.
Danh mc hàng hóa s dng tiêu chí “T l phn trm ca giá tr” và
tiêu chí “công đon gia công hoc ch bin hàng hóa” do c quan có thm
quyn ban hành.  Vit Nam là B Công Thng ban hành.
Khi xem xét tiêu chí công đon gia công ch bin hàng hóa thì tùy tng
quc gia hoc vùng lưnh th có quy đnh tuân th theo Hip đnh là không
đc xét đn khi xác đnh xut x hàng hóa nhng công đon gia công ch
bin nh: bo qun hàng hóa đ vn chuyn và lu kho, loi b các b phn b
h hng và các công vic tng t; lau bi, sàng lc, chn la, phân loi, lau
chùi, sn, chia ct ra tng phn; thay đi bao bì đóng gói và tháo d hay lp
ghép các lô hàng; đóng chai, l, đóng gói, bao, hp; dán nhưn hiu, nhưn, mác
hay các du hiu phân bit tng t; trn đn gin các sn phm, k c các
thành phn khác nhau, nu mt hay nhiu thành phn cu thành ca hn hp
không đáp ng điu kin đư quy đnh đ có th đc coi nh có xut x ti
ni thc hin vic này; lp ráp đn gin các b phn ca sn phm đ to nên

mt sn phm hoàn chnh; git, m đng vt.
+ Vn đ xut x bao bì nh hng đn xut x ca hàng hóa


16
- Vt phm dùng đ đóng gói, nguyên liu đóng gói, và bao bì ca hàng
hóa đc coi nh có cùng xut x đi vi hàng hóa mà nó cha đng và
thng dùng đ bán l.
- Tài liu gii thiu, hng dn s dng hàng hóa; ph kin, ph tùng,
dng c đi kèm hàng hóa vi chng loi s lng phù hp cng đc coi là có
cùng xut x vi hàng hóa đó.
- Hàng hóa cha đc lp ráp hoc đang  tình trng b tháo ri đc
nhp khu thành nhiu chuyn hàng do điu kin vn ti hoc sn xut không
th nhp khu trong mt chuyn hàng, nu ngi nhp khu có yêu cu, xut
x ca hàng hóa trong tng chuyn hàng đc coi là có cùng xut x vi hàng
hóa đó.
Khi xác đnh xut x, các yu t gián tip không đc xét đn khi xác
đnh xut x hàng hóa là xut x ca công c, máy móc, thit b, nhà xng,
nng lng đc s dng đ sn xut hàng hóa hoc nguyên liu đc s
dng trong quá trình sn xut nhng không còn li trong hàng hóa hoc không
đc to nên mt phn ca hàng hóa không đc xét đn khi xác đnh xut x
hàng hóa.
1.4. Quy tc xut x u đƣi đi vi hƠng hóa
1.4.1. nh ngha vƠ phm vi áp dng
1.4.1.1. nh ngha
Quy tc xut x u đưi đc đnh ngha là các quy đnh, điu lut và
các quyt đnh hành chính v vic áp dng chung ca bt k thành viên nào
khi xác đnh hàng hóa đó đ điu kin hay tiêu chun hàm lng đ hng
các đi x u đưi theo các c ch thng mi t quy đnh hoc theo tha
thun cho phép cp các u đưi v thu quan không thuc phm vi áp dng ca

đon 1 ca iu 1 Hip đnh GATT 1994.
1.4.1.2. Phm vi áp dng
Quy tc xut x u đưi đc quy đnh trong các tha thun thng mi
u đưi nhm to thun li cho vic xác đnh đúng đi tng là hàng hóa có đ
tiêu chun, điu kin đt đc xut x t nc cho hng li v u đưi. Ví d


17
h thng quy tc xut x u đưi ph cp GSP đư to thun li thng mi cho
các nc đang phát trin, kém phát trin đc hng li khi xut khu hàng
hóa sang các nc phát trin. Các quy tc xut x u đưi trong các khu vc
mu dch t do (FTA) thúc đy thng mi gia các thành viên thông qua
mc thu sut 0% hoc đa ra l trình ct gim thu cho các hàng hóa xut
khu t các quc gia hng li hoc các thành viên xung đn 0%.
1.4.2. Nguyên tc xơy dng quy tc xut x u đƣi
Quy tc xut x u đưi thng đc xây dng trên c s đm bo
quyn li cho các thành viên trong khuôn kh tha thun u đưi đn phng,
song phng hay đa phng. Vì vy, nó mang tính ch quan  phm vi tác
đng ca nó. ôi khi nó hot đng nh công c bo h cht ch đi vi chính
hàng hóa ca các thành viên. Th nên, ging nh quy tc xut x không u
đưi, đ tránh lm dng, quy tc xut x u đưi cn có nguyên tc đ đm bo
nó đc xây dng nht quán, minh bch và không cn tr thng mi. C th,
các nguyên tc sau
+ Xây dng quy tc xut x u đưi phi đm bo minh bch, rõ ràng
không quá phc tp, và d tip cn. Trên thc t, có quá nhiu quy tc xut x
u đưi đc áp dng vi các điu kin phc tp khi áp dng nên gây ra tranh
chp thng mi, thm chí là cn tr thng mi. Nguyên tc này giúp cho
quá trình son tho các quy tc đc ph quát hn và minh bch hn.
+ Quy tc xut x u đưi phi đm bo to thun li thng mi không
ch phm vi tác đng ca nó mà phi đm bo thun li  mc đ thng mi

quc t.
+ Quy tc xut x u đưi không đc to ra cn tr không cn thit cho
thng mi nói chung.
+ Quy tc xut x u đưi không đc làm vô hiu hoc thay đi quyn
li ca các thành viên theo GATT 1994.
* Quy tc xut x u đưi phi th hin tính minh bch v lut pháp, các
quy đnh và các thông l liên quan đn quy tc xut x.


18
1.4.3. Phơn loi hƠng hóa đ xác đnh xut x
1.4.3.1. ảàng hóa có xut x thun tuý
Ging nh khi xác đnh xut x cho hàng hóa không u đưi, hàng hóa
cng đc phân loi thành hàng hóa có xut x thun túy và không thun túy.
Khái nim hàng hóa có xut x thun tuỦ cng tng t nh trong quy tc
xut x không u đưi. Tuy nhiên, trong quy tc xut x u đưi tùy theo tng
tha thun u đưi thng mi song phng hay đa phng ca tng khu vc
có th có mc đ và điu kin quy đnh đi vi xut x ca hàng hóa thun
túy cht ch hn. a phn bao gm các hàng hóa di đây:
+ Mt hàng hóa mà là sn phm đt đc hoàn toàn t thiên nhiên. Ví
d: lâm sn khai thác t rng.v.v.;
+ ng vt sng đc sinh ra và nuôi dng ti quc gia c th. Ví d,
gia súc, gia cm đc các h gia đình nuôi cá th hoc trang tri; cá, tôm đc
nuôi ti ao , h.v.v;
+ Các cây trng đc thu hoch ti quc gia. Ví d, các loi cây lng
thc (lúa, sn, ngô.v.v.); các loi cây n qu (cam, chanh, bi, da.v.v.); các
loi cây cho hoa (cây hoa hng, cây hoa sen, cây hoa đào.v.v.).v.v.;
+ Các sn phm do sn bt hoc đánh cá đc thc hin t quc gia đó.
Ví d: cá đc đánh bt ti vùng lưnh hi ca mt nc.
+ Các ng phm đánh đc ngoài bin cng nh các sn phm khác

khai thác đc t bin do các con tàu ca nc đó.
+ Các sn phm đc sn xut trên nhng con tàu ch bin ca nc đó
vi nguyên liu hoàn toàn là các sn phm do con tàu đó đánh bt đc trên
vùng lưnh hi ca nc đó.
+ Các khoáng sn đc khai thác hoc đc tn ti ch  mt quc gia.
Ví d, than đá, du thô.v.v
Khái nim hàng hóa xut x thun tuỦ bao gm các hàng hóa đc sn
xut t ch nhng hàng hóa xut x thun tuỦ hoc các mnh ri hoc rác thi
do quá trình sn xut hoc các hot đng ch bin hoc cng có th có đc


19
sau quá trình tiêu dùng. Ví d, chiu cói đc to ra t cói và đay trng ti
Vit Nam, t đó chiu cói sn xut ti Vit Nam có xut x ti Vit Nam.v.v.
1.4.3.2. ảàng hóa có xut x không thun tuý
Hàng hóa có xut x không thun túy là hàng hóa trong quá trình sn
xut hoc gia công hay ch bin có s tham gia ca thành phn nguyên vt
liu hoc sn xut ca hai hay nhiu nc tham gia vào hot đng to ra sn
phm này.
Hàng hóa có xut x không thun tuỦ đc công nhn có xut x ca
nc thc hin gia công hoc ch bin cui cùng nu các sn phm làm ra ti
nc đó không thuc các thao tác đn gin sau:
+ Các công vic bo qun hàng hóa trong quá trình vn chuyn và lu
kho (thông gió, tri ra, sy khô, làm lnh, ngâm trong mui, xông lu hunh
hoc thêm các ph gia khác, loi b các b phn b h hng và các công vic
tng t).
+ Các công vic đn gin nh lau bi, sàng lc, chn la, phân loi
(bao gm c vic xp thành b) lau chùi, sn, chia ct ra tng phn.
+ Thay đi bao bì đóng gói và tháo d hay lp ghép các lô hàng.
+ Vic đóng chai, l, đóng gói, bao, hp và các công vic đóng gói bao

bì đn gin khác.
+ Dán lên sn phm hoc bao gói ca sn phm các nhưn hiu, nhưn
mác hay các du hiu phân bit tng t.
+ Vic trn đn gin các sn phm, k c các thành phn khác nhau,
nu mt hay nhiu thành phn cu thành ca hn hp không đáp ng điu
kin đư quy đnh đ có th đc coi nh có xut x ti ni thc hin vic này.
+ Vic lp ráp đn gin các b phn ca các sn phm đ to nên mt
sn phm hoàn chnh.
+ Kt hp ca hai hay nhiu công vic.
+ Git m đng vt.
Khái nim gia công ch bin đy đ tùy thuc vào quy đnh ca mi
nc/mi khu vc trong quan h đi tác thng mi. Ví d, theo tiêu chí cng


20
gp khu vc ASEAN thì hàng hóa có xut x không thun tuỦ có xut x
ASEAN đ hng u đưi đc bit nu hàng hóa đó đt đc hàm lng khu
vc ti thiu 40% ASEAN và đáp ng các điu kin khác. Tuy nhiên, cng có
nhng quy tc cht ch đi vi mt s sn phm c th nh va bo đm tiêu
chí v thay đi mư s HS va đm bo tiêu chí công đon gia công ch bin
cui cùng. Vì vy, các nc cho hng u đưi đư xây dng nên mt danh mc
bao gm các sn phm mà đi vi mi sn phm thì phi đáp ng mt s điu
kin nht đnh.
1.5. Các tiêu chun xác đnh xut x ca hƠng hóa có xut x không
thun túy
1.5.1. Khái nim chuyn đi c bn
Khái nim chuyn đi c bn đa ra khi xác đnh xut x hàng hóa
nhiu khi mang tính tng đi và khó khn trong xác đnh thc tin. Nói
chung, chuyn đi c bn đc xem là quá trình làm cho hàng hóa thay đi
cn bn v các đc tính lỦ hóa, thay đi giá tr, tính nng s dng, thay đi kt

cu b mt, hình dáng kiu loi và khác hn vi nguyên liu du vào tham gia
cu thành hàng hóa. Chính khái nim tng đi đư dn đn các cách lỦ gii v
chuyn đi c bn khác nhau gia các quc gia. Hu qu, các quan nim khác
nhau gây ra các rào cn cho thong mi quc t. Vì vy, đ thng nht cách
hiu v quá trình chuyn đi c bn Hip đnh quy tc xut x WTO, cng
nh Công c Kyoto sa đi đư đa ra các tiêu chí đánh giá và phân đnh mc
đ chuyn đi c bn mt cách minh bch, khoa hc và khách quan nhm
giúp các nc thành viên xây dng quy tc xut x minh bch, khoa hc và lô
gic hn.
1.5.2. Các tiêu chun chính đ xác đnh chuyn đi c bn
1.5.2.1. Tiêu chí v thay đi mụ s phân loi
Tiêu chi đánh giá hàng hóa đc xem là chuyn đi c bn khi hàng
hóa đc phân loi vào nhóm hoc phân nhóm khác vi nhóm hoc phân
nhóm ca tt c các nguyên vt liu không xut x đc s dng to ra hàng
hóa đó.


21
Tiêu chí này đc áp dng cho c cp đ chuyn đi v chng, nhóm
và phân nhóm.
+ Chuyn đi v chng là các nguyên vt liu không cùng xut x
đc phân loi  mư s khác v cp đ chng so vi mư s phân loi ca
hàng hóa đc to ra t các nguyên vt liu đó khi chúng tham gia vào quá
trình gia công ch bin sn xut hàng hóa này. Mc đ chuyn đi v cp đ
chng là chuyn đi 2 s đu ca mư HS và yêu cu cht ch hn c vì ch
có 1 kh nng duy nht chuyn đi t chng khác v chng đư phân loi
mư s ca hàng hóa.
Ví d: Nc sn xut mt cam có phân loi  chng 20 phi s dng
các nguyên liu nhp khu là cam (phân loi  Chng 8) và đng mía (phân
loi  Chng 17) thì sn phm mt cam đc xem là chuyn đi  cp đ

chng.
+ Chuyn đi  mc đ nhóm là các nguyên vt liu không cùng xut
x đc phân loi  mư s khác v cp đ nhóm so vi mư s phân loi ca
hàng hóa to ra t các nguyên vt liu đó khi chúng tham gia vào quá trình gia
công ch bin sn xut hàng hóa này. Nh vy có 2 kh nng chuyn đi là
thay đi t chng khác sang và thay đi gia các nhóm trong cùng chng.
Mc đ chuyn đi v cp đ nhóm là chuyn đi 4 s đu ca mư HS.
+ i vi chuyn đi  mc đ phân nhóm thì các nguyên vt liu
không cùng xut x đc phân loi  mư s khác v cp đ nhóm so vi mư
s phân loi ca hàng hóa to ra t các nguyên vt liu đó khi chúng tham gia
vào quá trình gia công ch bin sn xut hàng hóa này. Nh vy, có 3 kh
nng chuyn đi là thay đi t chng khác sang và thay đi gia các nhóm
trong cùng chng hoc thay đi gia các phân nhóm trong cùng nhóm. Mc
đ chuyn đi v cp đ nhóm là chuyn đi 6 s đu ca mư HS.
+ u đim ca áp dng tiêu chí là đn gin, minh bch và d dàng d
đoán do H thng phân loi hàng hóa theo mư s HS đc thit k nh là mt
danh mc đa mc đích và đư đc xây dng nh là mt ngôn ng chung nên
d thng nht trong phân đnh.


22
+ Nhc đim, khi áp dng HS trong mt s chng đòi hi phi có
mt khi lng kin thc sâu và rng đ hiu đc và s dng đc HS cho
tiêu chí này. Mc dù mt biu thu dùng đa mc đích cho hàng hóa xut khu,
nhp khu nhng HS không hoàn toàn phc v ch cho mc đích xác đnh
xut x nên gp khó khn khi phi suy lun và m rng.
1.5.2.2. Tiêu chí v giá tr gia tng (phn trm giá tr gia tng)
Tiêu chí này khi áp dng không quan tâm đn vic thay đi mư s phân
loi hàng hóa, mà đánh giá hàng hóa đc xem là chuyn đi cn bn khi
hàng hóa sau khi gia công ch bin đc gia tng giá tr đn mt mc nht

đnh hay còn gi là phn trm giá tr gia tng đt đc sau quá trình gia công
ch bin din ra ti nc có xut x.
Tiêu chí có th tip cn theo 2 cách khác nhau:
a/ Tip cn theo chiu gim:
Yêu cu t l phn trm ti đa các nguyên
liu không xut x đc phép tham gia vào quá trình to ra hàng hóa. Công
thc tính là (tng tr giá ca các nguyên vt liu nhp khu và không xác đnh
đc xut x) chia cho (tr giá FOB ca hàng hóa) nhân vi (100 %) ti đa ch
đc phép bng mt t l quy đnh nào đó. Ví d, đi vi ASEAN, ASEAN-
Trung Quc, ASEAN – Hàn Quc t l bt buc là mc 60%
b/ Tip cn theo chiu tng
: Yêu cu t l phn trm ti thiu v hàm
lng giá tr gia tng trong ni đa nc xut x kt tinh trong quá trình to ra
hàng hóa. Công thc tính là (tng tr giá ca các nguyên vt liu có xut x +
tt c các chi phí sn xut, qun lỦ ti nc xut x) chia cho (tr giá FOB ca
hàng hóa) nhân vi (100 %) ti thiu phi đt đc mt t l quy đnh nào đó.
Ví d, đi vi ASEAN, ASEAN- Trung Quc, ASEAN – Hàn Quc t l bt
buc là mc 40%
+u đim: Tiêu chí phù hp đ quyt đnh đi vi mt s loi hàng hóa
nht đnh đư đc tinh ch thêm hoc tng thêm v giá tr cho dù là không
thay đi mư HS. ng thi tr giá còn đa ra mt ngng đn gin hn thay
vì các hot đng sn xut và ch bin.


23
+ Nhc đim: Tuy nhiên, cách thc này đôi khi không d đoán và
thng nht theo mc đ dao đng v tin t và rt d có kh nng dn đn vic
chuyn đi v giá.
1.5.2.3. Tiêu chí v các hot đng sn xut hoc ch bin
Tiêu chí này không tính đn vic thay đi v mư s phân loi hàng hóa,

hàng hóa đc coi là chuyn đi cn bn khi hàng hóa đư tri qua mt hot
đng sn xut hoc ch bin hay gia công đn mc đ nht đnh.
Tiêu chí này thng áp dng cho xác đnh xut x các sn phm c th,
các hàng hóa có công ngh đc bit, đòi hi s tinh xo, chuyên môn sâu
nhng kt qu ca nhng quá trình đó không làm thay đi dòng thu do cu
trúc ca HS cha tht khách quan vi xác đnh xut x hàng hóa. Vi d, vic
mài ct kim cng thô thành kim cng tinh đ gn vào đ trang sc đc
xem xét khi xác đnh xut x ca kim cng đư mài ct tinh. Theo tiêu chí
này, công ngh mài kim cng đc tha nhn là có nhng đòi hi rt phc
tp, tinh xo và chuyên môn hóa cao nên nó đc xem là chuyn đi c bn
mc dù không có thay đi dòng thu.
+ u đim: ây là mt tiêu chí khách quan mang tính k thut cao.
+ Nhc đim: Khi s dng tiêu chí này cn phi thng xuyên thay
đi đ bt kp vi tc đ phát trin nh v bưo ca khoa hc k thut. Nói
chính xác hn là cn phi xây dng h thng các vn bn chi tit và đy đ
hn đ xác đnh xut x hàng hóa.
1.5.3. Các ngoi l đ xác đnh chuyn đi c bn
Bên cnh tiêu chun chính vi các tiêu chí khách quan đ xác đnh
chuyn đi c bn, tiêu chun ngoi l đc s dng đ điu chnh và b sung
cho tiêu chun chính, giúp cho các quy tc xut x tr nên linh hot và d áp
dng hn vào thc t phong phú và phc tp ca thng mi. Mt khác, tiêu
chun chính là nhng tiêu chí khách quan đ đánh giá chuyn đi c bn thì
tiêu chun ngoi l mang tính ch quan hn. Vì vy, nó cn đc hiu chính
xác và không tùy tin khi vn dng.
1.5.3.1. Quy tc cng gp


24
Quy tc “cng gp” v xut x hàng hóa cho phép các nguyên vt liu
hay hàng hóa ca các thành viên hoc các quc gia hng li đc đi x nh

hàng hóa có xut x. Nói cách khác, các quy đnh v cng gp xut x cho
phép s dng các nguyên liu nhp khu có xut x t mt nc đc phê
chun đ sn xut ti mt nc cng đc hng u đưi và không phi đáp
ng các yêu cu v chuyn đi mư s HS hoc yêu cu v gia công ch bin.
Ví d, đi vi cng gp xut x trong ASEAN, các thành viên đc coi
nh mt nc đc hng vì mc đích áp dng tiêu chun xut x cng gp.
Hàng hóa đc coi là có xut x ASEAN khi các yêu cu v sn xut hay ch
bin đư đc đáp ng ti tt c các nc ASEAN liên quan trong quá trình sn
xut ra hàng hóa đó. Xut x ca hàng hóa đc hng ch đ u đưi thu
quan theo các quy tc cng gp là các nc mà sn xut và xut khu hàng
hóa đó sang nc có tha thun cho hng u đưi thu quan.
Các hàng hóa xut x tng t ti quc gia tài tr có th đc đi x
nh là hàng hóa có xut x ti quc gia hng li.
1.5.3.2. Quy tc vn chuyn thng
 đc hng ch đ u đưi thu quan, sn phm phi đc vn
chuyn thng t nc đc hng đn nc cho hng mà không đi qua mt
lưnh th quc gia khác hoc nu có quá cnh lưnh th mt quc gia khác thì
sn phm không đc đa vào buôn bán hoc tiêu th ti nc đó hoc không
tri qua bt c công đon nào tr vic xp, bc d hoc các hot đng nhm
đm bo cho hàng hóa đc vn chuyn tt.
Trng hp hàng hóa xut khu t mt quc gia đc hng, đ lu
kho tm thi hay trng bày trin lưm cng s đc hng u đưi nu hàng
đc vn chuyn thng t ni t chc trin lưm ti nc cho hng và hàng
đc đt di s giám sát ca c quan Hi quan. Loi tr các quc gia không
có bin, hàng hóa nhp khu s đc gi trc tip t quc gia hng li đn
quc gia đa ra u đưi nu đi đng bin.
1.5.3.3. Quy tc Deniminis (giá tr ti thiu)


25

Trong thc t sn xut cho thy có nhng nguyên vt liu tham gia vào
quá trình gia công ch bin to ra hàng hóa nhng chim mt t l khá nh v
giá tr hoc v s lng (trng lng, th tích, din tích v.v.) so vi bn thân
hàng hóa mà nguyên vt liu này là thành phn trong đó thì có th coi là
“nhng vô cùng bé bc cao” đ b qua khi xem xét các vn đ liên quan đn
xut x ca hàng hóa đó. Quy tc Deniminís đc hiu là khi xác đnh xut
x hàng hóa theo tiêu chí chuyn đi mư s phân loi, có th b qua hay
không xem xét nhng nguyên vt liu không cùng xut x tham gia vào quá
trình cu to thành hàng hóa đang xác đnh xut x, vi điu kin tng giá tr
hoc trng lng, hoc mt đnh lng nào khác ca nhng nguyên vt liu
đó nh hn t l phn trm nào đó so vi giá tr hoc trng lng hoc đnh
lng tng ng nào đó ca chính hàng hóa đang xác đnh xut x. Nh vy,
quy tc không nh hng đn vic xác đnh xut x hàng hóa khi áp dng các
tiêu chí khác nh tiêu chí giá tr gia tng hay tiêu chí v các hot đng sn
xut hoc ch bin, hay các quy tc cng gp, vn chuyn thng v.v.