Slide văn 11 CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ _Thị Thùy

UBND TỈNH ĐIỆN BIÊN
SỞ GD – ĐT TỈNH ĐIỆN BIÊN
CUỘC THI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ELEARNING
Bài giảng
Tiết 38, 39, 40 : CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ
Chương trình Ngữ văn, lớp 11
GIÁO VIÊN : LÝ THỊ THÙY
Mail :
ĐT : 09677749900
Trường THPT Tủa Chùa
Huyện Tủa Chùa – tỉnh Điện Biên
Tháng 1 năm 2015

- Nguyïîn Tuên -
- Nguyïîn Tuên -
Tiết 38, 39, 40 - Đọc văn :
Tiết 38, 39, 40 - Đọc văn :

I. Về kiến thức :
- Cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của nhân vật Huấn
Cao và quan niệm thẩm mĩ và tấm lòng yêu nước kín đáo của
nhà văn.
- Thấy được bút pháp đậm chất lãng mạn của truyện
trong xây dựng tình huống, khắc họa nhân vật, ngôn ngữ trần
thuật…
II. Về kĩ năng:
Chú trọng kĩ năng đọc – hiểu truyện ngắn hiện đại, kĩ
năng liên môn, óc phân tích, đánh giá, tổng hợp …
III. Về tư tưởng :
Bồi dưỡng tình yêu với cái đẹp, cái thiện; tinh thần tự

hào và ý thức trân trọng những bậc anh hùng và truyền thống
văn hóa dân tộc.
MỤC TIÊU BÀI HỌC











Đ
Ị
N
H

H
Ư
Ớ
N
G
Đ
Ị
N
H

H

Ư
Ớ
N
G
T
R
I
Ể
N

K
H
A
I

B
À
I

H
Ọ
C
T
R
I
Ể
N

K
H

A
I

B
À
I

H
Ọ
C
A. Đọc – tiếp xúc văn bản
I. Tác giả
II. Văn bản Chữ người tử tù
B. Đọc – hiểu văn bản
I. Hình tượng Huấn Cao
1. Trong mối quan hệ với hoàn cảnh
2. Trong mối quan hệ với các nhân vật khác
3. Trong mối quan hệ giữa
quá khứ - hiện tại, lý tưởng – thực tế
4. Trong mối quan hệ ánh sáng – bóng tối
II. Nhân vật quản ngục
C. Tổng kết
D. Củng cố

-
Nguyễn Tuân (1910- 1987),
- Quê: Làng Nhân Mục (Mọc) - Thanh Xuân, Hà Nội.
- Xuất thân trong một gia đình nhà Nho khi nền Hán
học đã tàn.
1. Cuộc đời và con người

A. Đọc - tiếp xúc văn bản
I. Tác giả
- Tính tình phóng khoáng, ưa xê dịch

Đa dạng,
đặc biệt
thành công
ở thể loại
tùy bút.
-
Thể loại sáng tác
- Đóng góp :
2. Sự nghiệp văn chương
- Các giai đoạn sáng tác (hai)
Nguyễn Tuân là một trong những gương mặt
tiêu biểu nhất của trào lưu
văn học lãng mạn 1930-1945
- Phong cách nghệ thuật
Góp phần làm phong phú diện mạo
và ngôn ngữ văn học dân tộc
Hăng hái dùng ngòi bút của mình phục vụ
hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống
Mỹ cũng như công cuộc xdựng đất nước
TÔN
THỜ
CÁI ĐẸP
kiếm tìm
ngợi ca
khám
phá

khẳng
định
T
à
i

h
o
a
T
à
i

t
ử
Uyên bác
NGÔNG
- Quan niệm nghệ thuật

II. Văn bản Chữ người tử tù
1. Cội nguồn cảm hứng
a. Nguyên mẫu nhân vật

Trong truyện ngắn Chữ người tử tù có
sự xuất hiện xuyên suốt của bộ môn nghệ thuật nào ?
Xin chúc mừng ! Em đã trả lời đúng.
Hãy click để tiiếp tục.
Xin chúc mừng ! Em đã trả lời đúng.
Hãy click để tiiếp tục.
Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính xác.

Hãy click để tiếp tục.
Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính xác.
Hãy click để tiếp tục.
You answered this correctly!
You answered this correctly!
Your answer:
Your answer:
The correct answer is:
The correct answer is:
You did not answer this
question completely
You did not answer this
question completely
Em phải trả lời câu hỏi trước khi
đi tiếp.
Em phải trả lời câu hỏi trước khi
đi tiếp.
Chọn
Chọn
Bỏ
Bỏ
A) Sân khấu
B) Điện ảnh
C) Âm nhạc
D) Thư pháp

b. Nghệ thuật thư phápa. Nguyên mẫu nhân vật
1. Cội nguồn cảm hứng

-

Đậm tính báo chí và
nghiêng về thông tin
- Đậm chất truyện, thiên về
bộc lộ quan niệm
- Dồn trọng tâm vào chữ,
chữ trở thành sự kiện
-
Chú ý đến mối quan hệ giữa
người - chữ - cảnh
- Nhấn mạnh tính chất
sự kiện
- Tô đậm yếu tố hoàn cảnh
Xuất xứ, nhan đề
2.
Giòng chữ cuối cùng
(in năm 1939,
trên tạp chí Tao
đàn)
Chữ người tử tù
(in năm 1940,
trong Vang bóng một thời)

Huấn Cao
– tử tù
Quản ngục
Nhà giam
Gặp gỡ
Cảm kích,
cho chữ,
khuyên nhủ

Coi thường,
khinh bạc
Ban
đầu
Quí trọng,
biệt đãi,
kính nể
Sau
này
Xúc động,
nhận chữ,
bái lĩnh
><
 ♥
Tóm tắt 3.

B. Đọc - hiểu văn bản
I. Hình tượng nhân vật Huấn Cao
1. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ với hoàn cảnh
Hẹp :
Nhà tù,
cảnh lao tù
Rộng :
Chế độ - xã hội
phong kiến
đương thời
Hoàn cảnh
của
Huấn Cao
1.1. Hoàn cảnh của Huấn Cao

1.2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ
giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh
Hoàn cảnh
không phải
là nơi
bao dung
cái đẹp,
khoản đãi
tài năng
Huấn Cao
Cả tỉnh
Sơn
khen
viết chữ
rất nhanh
và
rất đẹp
Tài năng đã được
đại chúng xác nhận
Cái tài = nhanh

Sự tài tử
(linh hoạt, nhạy bén)
Trong
ý nghĩ
của
viên
quản
ngục

Chữ
ông
Huấn Cao
đẹp lắm,
vuông
lắm
Cái đẹp = chữ
 Thanh cao, uyên bác
Cái đẹp = vuông

Gắn với đạo đức,
chí khí và khát vọng
><
Dụng ý
nghệ
thuật
Khắc họa
nhân vật
từ góc độ
nghệ thuật
Huấn Cao
-
người
nghệ sĩ
thư pháp
tài hoa
tột bậc
(tài viết chữ)
Tù ngục và
chế độ xã hội

phong kiến
đương thời
a. Về tài năng nghệ thuật

Hoàn cảnh
Thường biến
con người
thành kẻ
bạc nhược,
đớn hèn
Huấn Cao
Hành
động
lạnh lùng, thúc mạnh đầu
thang gông xuống thềm đá
tảng đánh thuỳnh một cái.
Hiên
gang,
ngạo nghễ
Thái
độ
Thản nhiên nhận rượu thịt,
coi như đó là một việc
vẫn làm trong cái hứng sinh
bình lúc chưa bị giam cầm
Bình thản,
tự tại
><
Dụng ý
nghệ

thuật
Khắc họa
nhân vật
từ góc độ
vị thế
chính sự
Huấn Cao
-
trang
anh hùng
nghĩa liệt
vô song
Lời
nói
Ta chỉ muốn có 1 điều.
Là nhà ngươi đừng
đặt chân vào đây
Khinh bạc,
bất khuất
Tù ngục,
chế độ xã hội
phong kiến
đương thời
với sức mạnh
phi nhân tính
a. Về tài năng nghệ thuật
b. Về khí phách
Lời
thiên hạ
… còn có tài bẻ khóa

và vượt ngục …
bản lĩnh
thời loạn
1.2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ
giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh

a. Về tài năng nghệ thuật
b. Về khí phách
c. Về nhân cách
Hoàn
cảnh
Nhận
thức
về
chữ
và
việc
cho chữ
Chữ thì quí thật
Chữ là
báu vật
vô giá,
cho chữ
là sự
giao kết
tâm hồn
Lý
do
cho
chữ

cảm tấm lòng biệt nhỡn
liên tài của quản ngục
><
Dụng ý
nghệ
thuật
Khắc họa
nhân vật
từ góc độ
đạo đức
Huấn Cao
-
con người
chân chính
với
thiên lương
trong sáng
(giữ thiên lương)
Sự tri ân
xuất
phát
từ tâm
nhất sinh không vì
vàng ngọc hay quyền thế
mà ép mình cho chữ
Cả đời ông chỉ cho chữ
ba người bạn thân
Muốn giãi bày hiểu lầm
Không muốn phụ một
tấm lòng trong thiên hạ

Huấn Cao
Tù ngục
và chế độ
xã hội
phong kiến
đương thời
Là nơi
dễ dàng
nhất
để
hủy hoại
nhân cách
1.2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ
giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh

Hoàn cảnh Huấn Cao
buồng giam
chật hẹp,ẩm ướt,
tường đầy mạng
nhện, đất bừa bãi
phân chuột,
phân gián
 Đối diện với
cái chết cận kề
><
2. Các phương diện
thể hiện mối quan hệ
giữa nhân vật
Huấn Cao
với hoàn cảnh

 Bẩn thỉu, tù túng
đêm khuya
Không
gian :
Thời gian :
 Dành cho sự nghỉ ngơi
Cảnh
ngộ :
cổ đeo gông,
chân vướng xiềng;
sắp bị hành hình,
Tư
thế :
đang dậm tô nét
chữ trên vuông
lụa trắng
Tâm thế bình thản,
quên đi cái chết thảm
khốc; nhập tâm sáng
tạo nghệ thuật
Lời
nói :
Ta khuyên thầy
Quản nên thay
chỗ ở … thoát
khỏi cái nghề này
để giữ thiên lương
cho lành vững…
 Từ tốn, sâu sắc;
 Tâm hồn hồn tĩnh tại

a. Về tài năng
nghệ thuật
b. Về khí phách
c. Về nhân cách
d. Trong cảnh cho chữ
Là cảnh tượng chưa từng có
Khẳng định sự chiến thắng tuyệt đối của
Huấn Cao - người nắm giữ chân, thiện, mĩ

Hiện thực đương thời
Huấn Cao
Chủ trương duy trì
địa vị của gia cấp thống trị
và trật tự xã hội đương thời
><
><
Phản kháng để
phá vỡ địa vị
và trật tự ấy
Tính chất và nguyên nhân mối quan hệ
giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh
1.3
a. Tính chất mối quan hệ giữa Huấn Cao với hoàn cảnh
b. Nguyên nhân của mối quan hệ giữa Huấn Cao với hoàn cảnh
Bị chi phối bởi hệ tư tưởng
của giai cấp thống trị
Mang tư tưởng cấp tiến
và hoài bão cách tân
Huấn Cao đối lập mình với hoàn cảnh một cách kiêu hãnh; ông đứng đứng
riêng ra và cao hơn hoàn cảnh. Mọi tính cách, cảm xúc của nhân vật nay đã vượt lên

sự chi phối của hoàn cảnh.

Huấn Cao Quản ngục
Kẻ nổi loạn,
tên tử tù
Đại diện trật tự,
quyền lực XH,
Mối quan hệ đối nghịch
Bản lĩnh của Huấn Cao
a. Trên bình diện xã hội
Quản ngụcHuấn Cao
Có tài viết
chữ đẹp
Yêu trọng chữ
Huấn Cao
b. Trên bình diện nghệ thuật
Mối quan hệ tri âm, tri kỷ
Cái tâm cao đẹp của Huấn Cao
Người cho chữ
Quản ngục, thơ lại
dậm tô nét chữ khúm núm, run run
Khuyên bảo Vái, khóc, bái lĩnh
c. Trong cảnh cho chữ
Phong thái ung dung, vị thế làm chủ của Huấn Cao
><
><
Tô đậm cuộc gặp gỡ
và mối quan hệ éo le,
trớ trêu; làm nổi bật
tính cách và phẩm

chất hơn người của
Huấn Cao.
Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ
với các nhân vật khác (Quản ngục và thơ lại)
2.
?
?

Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ
giữa quá khứ - hiện tại và lý tưởng - thực tế
3.
Quá khứ Hiện tại
chọc trời
khuấy nước
Xoay thời
chuyển thế
Chịu cảnh
giam cầm
Chí lớn
không thành
><
Tô đậm chí khí và khắc sâu bi kịch của
người anh hùng thất thế, sinh bất phùng thời
Lý tưởng Thực tế
><

Ý nghĩa của thủ pháp đối lập giữa ánh sáng - bóng tối
trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam ?
Xin chúc mừng ! Em đã trả lời
đúng. Hãy click để tiiếp tục.

Xin chúc mừng ! Em đã trả lời
đúng. Hãy click để tiiếp tục.
Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính
xác. Hãy click để tiếp tục.
Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính
xác. Hãy click để tiếp tục.
You answered this correctly!
You answered this correctly!
Your answer:
Your answer:
The correct answer is:
The correct answer is:
You did not answer this
question completely
You did not answer this
question completely
Em phải trả lời câu hỏi trước khi
đi tiếp.
Em phải trả lời câu hỏi trước khi
đi tiếp.
Chọn
Chọn
Bỏ
Bỏ
A) Nói lên sự cô độc của những người dân phố huyện bị
bỏ rơi
B)
Diễn tả sự bé nhỏ của những kiếp người lầm lũi trong
cảnh sống tù túng, bế tắc của người dân phố huyện.
C) Thể hiện khát vọng thay đổi cuộc sống dù còn mơ hồ

của người dân phố huyện.
D)
Khắc sâu sức mạnh của con người nơi phố huyện.

(…) một ngôi sao Hôm nhấp nháy như muốn trụt xuống phía chân giời
không định. Bấy nhiêu âm thanh phức tạp bay cao lần lên khỏi mặt đất
tối, nâng đỡ lấy một ngôi sao chính vị muốn từ biệt vũ trụ…”.
Bóng tối bao trùm mặt đất
và bầu trời
Lốm đốm tinh tú, một ngôi sao
hôm nhấp nháy – một ngôi sao
chính vị muốn từ biệt vũ trụ
><
><
Đặc tả sự cô độc mà kiêu hãnh của người anh hùng thất thế
Sự lấn át của bóng tối
4. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ giữa ánh sáng với bóng tối
4.1. Trong hình ảnh bầu trời

Bóng tối
đậm đặc của
buồng giam
><
><
Khẳng định sự chiến thắng
của Huấn Cao
và sự bất tử của
các giá trị chân – thiện – mỹ
ánh sáng đỏ rực
của một bó đuốc

tẩm dầu
(…)
Sự lan tỏa mạnh mẽ
của ánh sáng
4. Nhân vật Huấn Cao
trong mối quan hệ giữa
ánh sáng với bóng tối
4.1. Trong hình ảnh bầu trời
4.2. Trong cảnh cho chữ

4. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ giữa ánh sáng với bóng tối
4.1. Trong hình ảnh bầu trời
4.2. Trong cảnh cho chữ
 Tác dụng chung
Ánh sáng
><
><
Bóng tối
Ý nghĩa biểu tượng về
cái đẹp trong cuộc đời
Một nguyên tắc tạo
tình huống truyện
Tác dụng
Khắc sâu bi kịch và sức mạnh tinh thần của Huấn Cao

 Tiểu kết về hình tượng nhân vật Huấn Cao
Hình tượng nhân vật Huấn Cao
Trong
mối quan hệ
với hoàn cảnh

Trong
mối quan hệ
với các
nhân vật khác
Trong mối quan hệ
quá khứ - hiện tại,
lý tưởng - thực tế
Trong mối quan hệ
giữa
ánh sáng với bóng tối
Bộc lộ quan niệm tiến bộ về cái đẹp
của Nguyễn Tuân
Cái đẹp là
bất diệt
Cái tài
đi đôi với
cái tâm
Cái đẹp
không thể
tách rời cái thiện
Tình cảm yêu nước
của nhà văn
Sự trân trọng những
giá trị tinh thần của dân tộc
Hình tượng nhân vật Huấn CaoI.

B. Đọc - hiểu văn bản
I. Hình tượng nhân vật Huấn Cao
1. Công việc của quản ngục
II. Nhân vật quản ngục

Coi giữ nhà tù
Đại diện cho bộ máy cai trị
của triều đình phong kiến
Coi Huấn Cao là
tên tù có tiếng nguy hiểm
Nghĩa vụ
Vị thế xã hội
Nhìn nhận về
Huấn Cao
Con người
bổn phận (bị
ràng buộc bởi
định kiến của
hệ tư tưởng
đương thời)
Công
việc
Chữ Huấn CaoSở thích
Kính nể, biệt đãi bất chấp PL
và sự khinh bỉ của Huấn Cao
Cách
hành xử
với
Huấn Cao
Nguyện vọng Xin được chữ của Huấn Cao
Xúc động và cảm tạ sâu sắc khi được
Huấn Cao cho chữ, khuyên bảo
Con người
nghệ sĩ (yêu cái
đẹp, cái tài,

là thanh âm
trong trẻo
hiếm hoi
trong bản đàn
xô bồ nhạc luật)
Tâm
hồn
2. Tâm hồn của quản ngục