I HC QUI
KHOA LUẬT
ĐÀO THỊ SAO
BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƢỜI GỬI TIỀN
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Hà Nội – 2014
I HC QUI
KHOA LUẬT
ĐÀO THỊ SAO
BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƢỜI GỬI TIỀN
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
Chuyên ngành : Luật Kinh Tế
Mã số : 60 38 01 07
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS. LÊ THỊ THU THỦY
Hà Nội – 2014
LỜI CAM ĐOAN
NGƢỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BHTG : Bo him tin gi
NHNN c
NHTM i
TCTD : T chng
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Nn kinh t
p nhit n t c
n nn kinh t ng trc tip
n ho. ng tin t u din bin phc t
ving vt gim m
m nhii vic vay
vdo vi ch
tu doanh nghin, hoc phi thu
h tht mch ca
nn kinh t. S bt n v ng bt i
s tr
u lai h thc bm
quyn li ci gi tin t chng u
M u h thu l
bn, tri ng, qu
nh c c n tr r
TCTD, t u qu ng chng t
cn ca nn kinh t - n mi.
c ta, s v ca h thng Qu m vi
c trong nha th k lu
u qu c h
h th gi
s dng tin t n ct tr Vit Nam.
2
Mung mi ngun vng ln
c php nim tin c th
i vy, v
nhim v quan tr ng t c kinh
doanh l quc ng nhiu bi
m tha nn kinh t
vic bo v
i gi ti
mc. Hin tt v bo v t bo
v quyn l
u ch n quy
i mua, s dch v cho mt ca
ch cn vic bo v quyi
dng dch v i gi tin
nh m
th th vic bo v quy
ch v i gi tiu nm r
ng nht t th
Lut ch TCTD n ho ng
BHTG.
y, h th n bo v
c dch v c ta hiu bt c
c bm tri, lut
u chm bp vn v bo
v p vi thc tia th
m bng l chc kinh doanh dch
v c bim bng b gi phu
3
chnh t dng dch v t
ch t bo v t BHTG, Lut
TCTDNh nh c t hi u chnh vic bo v
i gi tin ti Vit Nam cc hing bao gm c quy
nh cu chnh vic bo v dng dch v
nh ct v bo v thng
nht trong mt tng th c b trng
m bo quyn l dng dch v
i gi ti
Hi t s u v v bo v i gi tin
yu tca t chc BHTG i dng lu
lu
Bo v quyn li gi
tin t t Vi. Vi m
ng v n bo v quyn li gi tin
t hiu qu nh tu nh n
ca vic bo v i gi tin, lu xut kin ngh n quy
ch bo v i gi tin trong bi cnh khng ho
c trng quy ch ng thi
thi ca v u kin ca Vit Nam hin
nay.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài:
m vi luc s
n nay v u v v
tit hc v t v BHTG Viu kin hi nhp
quc t c
a t chc bo him trong vic bo v quyn li gi tin
4
m b ca tp th
u khoa hc thuc h chc BHTG
nh ta t chc BHTG i vi
vic bo v i gi ti cn v bo v i gi tin
m th cn thit phi bo v i gi tin
bo v
BHTG
Nam
n
BHTG
in BHTG
g
a, hin nay trong bi cnh nn kinh t thng
p nhi bo v
i gi tin l , nh
u h th mnh dn
ch o v quyn li gi tin tt Vit
c s mu bc tranh v
5
nc hinh ca
t v bo v quyn li i gi tin.
3. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn:
Ma vi
nhn
t bo v quyn li gi tin ti NHTM Vit Nam.
Phc v cho mm v:
Th nhtu v n v bo v quyn li gi tin
ti NHTM Vit Nam.
Th haiu thc trng vit bo v quyn
li i gi tin ti NHTM Vit Nam, t t ct s
kin ngh nhm b nh ct v v
4. Phạm vi, đối tƣợng nghiên cứu:
u c
q
. i chinh ca
t hii thc tin lu m
n ch cnh trong thc ting n
bo v quyn li gi tin. T nh d xut mt s kin ngh
cho vic tip tt v bo v quyn li gi tin trong
thi gian ti.
Pht v bo v quyn li gi tin ti
c tip c nhi
trong phm vi ca lu
t mm v u, lu tng vn
n v bo v i gi tin i gi tin,
s cn thit phi bo v i gi tio v quyn
l i gi ti m t c
6
(BHTG, Nc),m t
i gi tic tr
khoa hc thc tin v nhn
ch n tt v bo
v i gi tin.
.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu:
p ci quyt nhng v t ra,
d n chng duy vt ca ch
, m cc ta v
kinh t - ng hp
c th kt hp s d
thng hm kt hp nhun nhuyn gia
kin th c ti nhng v cn
u.
6. Kết cấu của luận văn:
n v bo v quyn li gi tin ti
i
Thc trt v bo v quyn li gi tin ti
i Vit Nam
Kin ngh nh c thi
t v bo v quyn li gi tin
7
CHƢƠNG 1: NHƢ
̃
NG VÂ
́
N ĐÊ
̀
LÝ LUẬN VỀ BẢO VỆ NGƢỜI GỬI
TIỀN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
1.1. Khái niệm và đặc điểm của ngƣời gửi tiền
1.1.1. Khái niệm người gửi tiền
i gi ting quan tru phi quan
i l i gi ti v ti
ng kinh doanh c m bo kh n
cn nhu cu, s i
gi ti tin gi cn hin nay khi
i gi tic rt nhiu s la ch m bo s tin c
i cho mt u mong
mun s ti phi cao nh cnh tranh ca
i tr h hiu v
lut bo v quyn li gi tic ht phi gi
ti i gi tin hit
Vit Nam v
i gi ti d
m tin gnh
Ni gi tic hit khon tin gi
n ca h ti NHTM. Tin gi vi ngi gi
tii vi ngi gi tin gi ph thu
mi ca h d n ra hai trng h
gi ting l
p cho h hoi ti h gi
n tit kim honh k. i v
8
tin gt ngun vn quan trng, ch y thc hin hot
i ta nhn thy vi
nim tin g
Theo T n kinh t hc hii Tin gc hin tin
u kic hoc
sau mt thi gian nhnh. n g
m cht ch vi hong c
cho vay li.
Trong phn 3 Lut BHTG ca M nh: tin gc hi
tin ho c nhn hoc gi ti
m c hip hi tit kim trong ho
p ho cu kin hay
u kin, cho mt ki hn
hoc chng minh bng giy chng nhn tin gi, chng nhn tit kim,
chng nhng nhn n, hoc nh t hoi
phi n tin gc chng nhn bc hip
hi tit kim, hong hop hi
tit ki
Lu dng m tin g d
nim ng nhn tin g. Theo khou 4, LuTCTD
nhn tin gng nhn tin ca t chi
c tin g hn, tin g hng ch tin
gi, k phic nhn tin g
c gi gi tin theo tha thu
Km v tin gt thit vi
n ci gi tin la chi
tin gi theo ma h ch v
9
cng th d
ting kinh doanh ci cam kt thc hin vi
tr i v hn) ho u ca
i v hn).
T nhp c m tin gi
n g n tin ci ti TCTD i nhng
nh cp vi mu ca
TCTD .
m
cho r i gi ti [9].
ng, ng c hi c s
dng dch v c s sn xut, cung cp dch v, cu,
mm v ng
ng
Theo p, ng chc
mua hoc s dch v cho ma
vy, ngm c ngng
thc, thc phm, thuc cha bnh, qut b
hot, phng tii s dng dch v (dch v bo him, vn
ti, vui chi, gia bnh, sa cha, lt thit b ).
ng, ng
dng dch v ng nhu cu sinh ho phc v cho mc
n xut kinh doanh (mua sn ph ch bin, sn xu
sn ph nh mua v
git mi qu
ng yu d th
s d nh th
10
Ng dc dch v,
hiut bo v ng bo v i vi
ngi nh ch v s dng cho m dng
trong h ng mi hoc s d
n xung v th u kin tt hn so v
ong quan h vut bo v ng
cn thit phi can thi a h.
Ngm c ch d
c mng m rng
v i tc bo v theo lut bo v ng
khc phc hn ch c
kh i mc vm t
sn xuu qu u lut bo v ngo
v h nh i vn li ca mi
ti b t hi.
nc ta, theo Lut bo v
c hiu i mua, s dch v cho m
t c chc.
y, ngi gi tin t
phi tin tng, v bn ch
ng thi chng nhm ca hai loi hnh ca
nh tu, t u 471
u 478 ca B lu i gi ti
cho vng gi gi n theo
nh tu, t u 566 ca B lu
ngi gi ti n.
11
Nu theo loi h n,
i cho vay ti
phi tr u theo loi hng gi gi
i ti ti c
chuni tr ti
u ci tr ti
lu nh, bn vay ti
i tr u 471) i ti i tr tin
u 566).
nh ca Lut c gi tin
c loi Hng gi gi hay Hnh ca
B lu khn g cc
n tin g
, hong nhn tin gi ct loi hp
c bing th m ca hng gi gi p
n. Vi t i gi n, nc hng
vic s dng tin vn ca ngi gi ting thi, vi t
i tr i gi tin. Nu ch
nh vic gi tin theo mt quan h h.
Vm nh n pht ngi gi ti a ngi
s dng dch v i
v
Nh vu mB lu
trong Lu bm c s t g
nhn tin gi. Lu mi nhn quyn nhn tin gi c
i dung quan h gi tin hin c th
12
a bm quyn li ca ngi gi tin, vi t i
T s mnh di gi tin
i gi tit khon tin gi ti
mc nhnh cp vi m
u c
1.1.2. Đặc điểm của người gửi tiền
Th nhti gi ti c t chc.
Tng khi thc hin gi tin ti NHTM th
hoc t chc gi tin nhm mt kim hoc thau
nhm mt king Quy ch v Tin
gi tit kinh s -
13-9-2004 ca Thc. Nu nhm m
c thc hin theo Quy ch M dn tin gi ti
nh s
- -11-2002 ca Th
c. C hai quy ch u 18 tui tr
ls nh ca B Lu c thc hin
mi giao di m,
i hn ch nh c
c thc hii gi hoi din
t. y mn gi tic tit
kim hoi gi ti ch
doanh nghi
ho nh c t VN hoc t ch c
nh c chc
u gi tin ti NHTM.
13
Th hai, mi gi tin ti NHTM r
thum ca tng loi tin g s dng.
nh hi c thc hi ng v i
c tin gi bao gm: Tin g hn g h
tin gi tit kim.
Tin g hn: Loi tin ga doanh nghip, t chc
kinh ti m thc hin
chi tr trong hong sn xui ni dung chi tr
nh vc s d n tin g
hn c gn tin gm
ca tin g hi gi ti gn ra bt k
m vi s d n. Vt linh hot ca s d i
gi tic hc tin gng
c tr ng vi mt thp.
Tin g hc phn n tin
g h n than t c
kho u gii
gi tin tha thun vi nhau s dc thn
d d N c gn
ng ch s d ng khng ch s d N theo
mt hn ma thun gii gi ti: Hn mc
th N cao nht c
100 tring.
Tin g hn: Loi tin gp, t chc
kinh ti m hm ca tin
g hi gi tin ch n sau mt thi hn nhnh
t m n m
14
ngi gi ti n trc hn, trng hi gi ti
c hc ht thnh ca
mn g hc phn i
n gi h
Tin gi tit kin tin cc gn tin
gi tit ki tit kic hnh
ca t chn gi tit kic bo hinh c
lut v BHTG. Ma ngi gi tit ki h
n tin gi tit ki
thc hii tr ngi gi ti ngh
khon tin gi tit ki tr n vay hay chuyn sang m
c t k hn, tin gi tit kic chia
t ki ht ki hn. Tin gi tit
ki hn gi tit kim ngi gi ti t tin theo
t k a t chc
nhn tin gi tit kim. Tin gi tit ki hn gi tit ki
ngi gi tin ch n sau mt k hn gi tin nhnh theo tha
thun vi t chc nhn tin gi tit kim. Trng hp ngi gi tin
trc h tha thun vi ni nhn gi tin ngay khi g
ngi gi tin ch c ht tin gi tit
ki hn. Nu ngi gi tin kh tha thun trn
c hn nhng phi chu mt mi vi khon tin tit
kic ht nh trng h m
gi tin, tin gi tit kit ki, tit
kim mua s cao, tit kim h thn
gi tit kic phn n tin gi tit kim
hn tit ki hn tit ki
15
i gi tin u kin theo quy ch gi tin tit king
n tin gi tit kim. Nu nhiu ng hu, s tin gi
ng ch n tin gi tit kim.
Th ba, mi quan h gii gi timt hng
c bic hi tha thun ca gia
v vii hoc chm dt quy .
i gi tin gi mt khon tin nh nh c
gia h lp mt hc
bit chm ca hn, vc
m ca hng gi gi phc th
hin hp v cc th hi
n tin gi cn tin g
phn nh mi quan h kinh ti ngi gi ti
gii ngi gi tin ph quy ch v m d
khon tin gi do Thn quy ph
lung thi ch n ph tc m n
u ch a ch ng, mu con du ti
c t
chu ngi gi tin vi phnh qun thanh
chng t k
1.2. Sự cần thiết phải bảo vệ quyền lợi ngƣời gửi tiền
Th nht, bo v quyn li i gi tin nhm bo c hin
quyn con ngi.
t bo v quyn con ngi Vi c
t ti ct nm cng
n cu nhm thc hin m
thc hic t n ca con ngi v , kinh t,
16
th tu 14 Hi1992 s quy
nh: c Ci ch i,
quy s, kinh tn,
ng, bo v, bm theo Hiy thc hin
t v bo v quyn ca ngi gi tin thc hin
quyn con ngi thc t. Bi l n ca ngi gi tin nh quyc
c la chn, quyc l
kin, quyc thu hu hin c th ca
quyn con ngc kinh t i. Mt quc
m bo quyn con ngi v , kinh t i nu trong
giao dch vi gi tic cung cy
v ch v m bo thun li khi
BHTG m bo an
n gi.
Th hai, thc hin bo v quyn li ngi gi tin n
ng vn quan trm bo s honh c
NHTMn kinh t t nc.
Khi thc hin kinh doanh trong c tin t i v
NHTM i gi tic
bit quan trng. Bi l tin gi ca h n v NHTM hong
tn tc n
ngun vn quan trc t, ngun vn c c
ng qua nghip v nhn
tin g ng qua nghip v
ng v n, ho
ch v b
ng ch yu vp v nhn tin gi t i tin. Hin
17
t nhiu c hi la chn mt t ch n mt
g h chn t chc bo him, chn
Qu TDND, hay chn b
nh nh t, v
t v quan tri t chu phi thc hi
nh v bo v quyn li cho ngi gi ti v
mi tc ngun vn ca h.
Nh th trong nn kinh t h mnh s
u kiu kin kinh t bn vng ca
t nc.
s dng ngun vn
t cp vn cho nn kinh t i kt hp gia ngun vn t
ngun vng t chn
vng vi nh cNHTM.
u cho thy rng, phn ln nhn gi ti
p th kh tiu
i nh sinh li t khon ti tit kic.
Do vi vi nhi gi tit hing v s t
ng tin, sau mt thi gian gi ti
ng r cng tin r tt gim, tht trng
n v y ra. Nhu cu bo v i gi tit
thiu trong ho
p thi ta nhn thc rng, bo v i gi tin
s n cng c nim tin ci gi tii v
o v
o v c h thn kinh t qu.
18
1.3. Các quyền lợi của ngƣời gửi tiền
Theo t n Ting Vin lc hic hng,
c
hin giao dch gi tii gi tihng l
nh i. Bi l,
n s hu s ti a
n chim hu, quyn s dt. Hay
i gi ti tn tn
ca NHTM, nng tin g
v thc hi
t khu hiu
gii bi
n tn li ci gi tin ch t
c hiu sut t i gi tin hi dng hiu qu v th
n li c m
bc hi
th gi tin nhm mm bo s
va h i tit kim ho hn.
V hiu quyn li c i gi ti ng
nhng lNHTM phm b thu ca
.
i gi ting trong
i gi ting quyn
ca m
Theo Ngh quyt s i hp
qun hng dn bo v Ng
t quyn sau: Quyc thng nhu cu c bn; quyc
19
; quyc cung c; quyc la chn; quyc
i din; quyc khiu ni thng thit hi;
;
.
, trong
, ,
.
,
c bit,
:
M quyc thng nhu cu c bn: Khi gi ti
n khot c
mc NHTM m b tha n ci gi tin.
c bm s ti
mi ro.
, NHTM m bo
.
c cung c ngi gi tic quy
s liu cn thi s a chn vic thc hin giao dch c
Bc la chn: ng
c t do la chn sn
php vu cu c
i din: ngi gi tin vi
i din cc ho trong
n t.
c khiu ni thng thit hi: ngi gi tin
c quyn khiu ni vi NHTM t h
20
,
:
gi
;
, nh
,
c phi dng thi kt hp vc mang
bo v quyn li ci gi tin, c
phi nh c th m ca NHTM i vc th
hin trong Lu
m:
M NHTM phi tham gia t chc bBHTG nh
c lu c tham gia t chc bBHTG ti
tr s
to thun ln, b
n gn tin gi.
t chi viu tra, phong ta, cm gin tin gi
c trng hu ca c m
quynh ct hoc s chp thun c
B t tin gch vn,
ci vi tng loi sn phm, dch v ng.
thi gian giao d c t
ngng giao d. Trng hp ngng giao dch trong
thi gian giao dc,
pht ti ni
giao dch chm nh trc thm ngng giao dch.
ng giao d c, tr
trng hp tm ngng hot kh