SKKN Lồng ghép giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp trong dạy học Ngữ văn ở trường THPT

Lồng ghép giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp
trong dạy học Ngữ văn ở trường THPT

:
 !"#$%&'()
Trước u cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo hiện nay,
giáo dục kĩ năng sống cho người học là trách nhiệm của mỗi quốc gia và đã được
nhiều quốc gia trên thế giới đưa vào dạy cho học sinh trong các trường phổ thơng,
dưới nhiều hình thức khác nhau. Chương trình hành động Dakar về Giáo dục cho
mọi người (Senegal - 2000) đã đặt ra trách nhiệm cho mỗi quốc gia phải đảm bảo
cho người học được tiếp cận với chương trình giáo dục kĩ năng sống phù hợp và kĩ
năng sống cần được coi như một nội dung của chất lượng giáo dục.
Ở Việt Nam, để nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện thế hệ trẻ, đáp ứng
nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp
ứng u cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ
thơng đã và đang được đổi mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI,
mà thực chất là cách tiếp cận kĩ năng sống, đó là : Học để biết, Học để làm, Học
để tự khẳng định mình và Học để cùng chung sống. Mục tiêu giáo dục phổ thơng
đã và đang chuyển hướng từ chủ yếu là trang bị kiến thức sang trang bị những
năng lực cần thiết cho các em học sinh. Phương pháp giáo dục phổ thơng cũng đã
và đang được đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng
tạo của người học, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, tăng cường khả năng
làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động
đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.
Nội dung giáo dục kĩ năng sống đã dược tích hợp trong một số mơn học và
các hoạt động giáo dục trong trường phổ thơng, việc giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh còn được thực hiện thơng qua nhiều chương trình, dự án như: Giáo dục bảo vệ
mơi trường, giáo dục phòng tránh HIV/AIDS, giáo dục phòng chống ma túy, giáo
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thò Ninh Thủy
dục phòng tránh thương tích, Đây chính là giáo dục kĩ năng sống gắn với những
nội dung/ vấn đề cụ thể.

Tuy nhiên, qua khảo sát, chúng tơi nhận thấy sự quan tâm của lãnh đạo và
giáo viên về vấn đề giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh còn nhiều
hạn chế. Mặt khác, việc tổ chức giáo dục kĩ năng sống có những đặc thù riêng
khác với các hoạt động giáo dục khác, nội dung giáo dục khơng chỉ diễn ra trong
mơn học mà còn thơng qua một số hoạt động khác (hoạt động ngồi giờ lên lớp,
câu lạc bộ, ) cho nên phải tính đến cơ sở vật chất, kinh phí thực hiện. Thêm vào
đó, thói quen chú trọng vào kiến thức mang tính lý thuyết của giáo viên sẽ là cản
trở lớn khi triển khai giáo dục kĩ năng sống, loại hình giáo dục nhằm tạo thói quen,
thái độ, hành vi ứng xử phù hợp với các tình huống của cuộc sống. Đồng thời, đội
ngũ giáo viên chưa được đào tạo bài bản về giáo dục giá trị sống, kĩ năng sống,
khơng có giáo viên chun trách… cán bộ quản lý, giáo viên còn gặp nhiều khó
khăn. Từ đó các trường THPT còn gặp nhiều lúng túng trong việc tổ chức giáo dục
kĩ năng sống qua các hoạt động thích hợp, chưa tận dụng hoặc có thực hiện song
khơng mang ý nghĩa hình thành và phát triển kĩ năng sống trong giảng dạy các
mơn học; thiếu các điều kiện tối thiểu để tiến hành giáo dục kĩ năng sống trong nhà
trường, trước hết là tài liệu cho giáo viên và cho học sinh.
Hơn nữa, trên thực tế, việc q chú trọng vào chun mơn học tập của mình
khiến tính năng động của học sinh trong mơi trường giao tiếp còn yếu, rất nhiều
các bạn trẻ khơng biết cách bắt đầu một câu chuyện dù là đơn giản nhất, khơng biết
ứng xử và thể hiện thế mạnh của mình khi đứng trước nhà tuyển dụng Trong tháp
nhu cầu của Maslow thì nhu cầu xã hội, trong đó có giao tiếp đứng ở tầng thứ 3 sau
nhu cầu về sinh lý và an tồn. Ơng cha ta cùng từng nói: "Sự ăn cho ta cái lực, sự
ở cho ta cái trí và sự bang giao cho ta cái nghiệp". Khơng chỉ vậy, một trong ba
u cầu hàng đầu của nhà tuyển dụng ngày nay đó là giao tiếp tốt. Song chúng ta
cũng phải nhận thấy rằng nhiều sinh viên ra trường có kiến thức tốt mà khả năng
giao tiếp còn yếu. Hiện nay, những người đi học nhận thấy, việc các bạn trẻ có
điều kiện giao tiếp và tiếp xúc với mơi trường thực tế còn q ít. Tại các trường
Sáng kiến kinh nghiệm* Phạm Thò Ninh Thủy
THPT, vic o to cho sinh viờn v k nng c bn nh giao tip cũn rt hn ch,
hoc trờn gúc lý thuyt l chớnh m thiu i quỏ trỡnh luyn tp, k nng cn tp

luyn mi tr nờn thnh tho. Trong khi ú, nhu cu ca cuc sng v cụng vic
sau ny ũi hi mi con ngi phi cú kh nng giao tip, thm chớ phi cú ngh
thut v chin lc giao tip. ng trc nhu cu ú, cú nhiu cỏch thc nõng
cao kh nng giao tip cho ngi hc. Cỏc bn tr ngy nay ang xụ tỡm n
cỏc trung tõm o to v rốn luyn nhng k nng c bn trong ú cú k nng giao
tip. Hnh trang cho bn tr bc vo cụng vic, ỏp lc cuc sng chớnh l nhng
k nng giao tip vi ng nghip bn bố trong cuc sng. cỏc trng THPT,
mc tiờu giỏo dc cng t ra yờu cu tng cng vic giỏo dc k nng sng núi
chung v k nng sng v giao tip cho hc sinh. Ng vn l mt b mụn va cú
giỏ tr nhn thc va l mt lnh vc ngh thut tỏc ng mnh n tõm hn con
ngi, c ỏnh giỏ l cú tim nng giỏo dc k nng sng v k nng sng v
giao tip cho hc sinh.
Nhn thc sõu sc v tm quan trng ca vic tớch hp giỏo dc k nng
sng v giỏo dc k nng sng v giao tip trong b mụn m mỡnh ging dy, mụn
Ng vn, chỳng tụi mnh dn nờu lờn nhng xut v +&", /0
!123!456789 4(45':;<9 =
/>?@A
*B8C!56!"#)
i vi nhng ngi lm cụng tỏc ging dy, chỳng tụi xỏc nh rừ tm
quan trng ca vic giỏo dc k nng sng cho hc sinh trong nh trng ph
thụng.
Trc ht giỏo dc k nng sng thỳc y s phỏt trin cỏ nhõn v xó hi.
Thc t cho thy, cú khong cỏch gia nhn thc v hnh vi ca con ngi, cú
nhn thc ỳng cha chc hnh vi ó ỳng. Chng hn : nhiu ngi bit hỳt thuc
lỏ l cú hi cho sc khe, cú th dn n ung th vũm hng, ung th phi, nhng
h vn hỳt thuc. Cú nhng ngi l lut s, cụng an, thm phỏn, cú hiu bit rt
Saựng kieỏn kinh nghieọmD Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
rừ v phỏp lut nhng vn vi phm v phỏp lut, ú chớnh l vỡ h ó thiu k
nng sng.
Cú th núi k nng sng chớnh l nhng nhp cu giỳp con ngi bin kin

thc thnh thỏi , hnh vi v thúi quen tớch cc, lnh mnh. Ngi cú k nng
sng phự hp s luụn vng vng trc nhng khú khn, th thỏch; bit ng x,
gii quyt vn mt cỏch tớch cc v phự hp h thng thnh cụng hn trong
cuc sng, luụn yờu i v lm ch cuc sng ca mỡnh. Ngc li ngi thiu k
nng sng thng b vp vỏp, d b tht bi trong cuc sng. Vớ d nh ngi
khụng cú k nng giao tip s khú khn hn trong vic xõy dng cỏc mi quan h
tt p vi mi ngi xung quanh, s khú khn hn trong hp tỏc cựng lm vic,
gii quyt nhng nhim v chung,
Khụng nhng thỳc y s phỏt trin cỏ nhõn, k nng sng cũn gúp phn
thỳc y s phỏt trin ca xó hi, giỳp nhn nga cỏc vn xó hi v bo v
quyn con ngi. Vic giỏo dc k nng sng nht l k nng v giao tip s thỳc
y nhng hnh vi mang tớnh xó hi tớch cc, giỳp nõng cao cht lng cuc sng
xó hi v gim cỏc vn xó hi. Giỏo dc k nng sng cũn gii quyt mt cỏch
tớch cc nhu cu v quyn con ngi, quyn cụng dõn c ghi trong lut phỏp
Vit Nam v quc t.
Trong giai on hiờn nay, i vi th h tr, vic giỏo dc k nng sng cng
tr nờn cp thit, bi vỡ: Cỏc em chớnh l nhng ch nhõn tng lai ca t nc,
l nhng ngi s quyt nh s phỏt trin ca t nc trong nhng nm ti. Nu
khụng cú k nng sng, cỏc em s khụng th thc hin tt trỏch nhim i vi bn
thõn, gia ỡnh, cng ng v t nc.
Trờn thc t, nhng thay i nhanh chúng trong xó hi v thay i tõm sinh
lý ca chớnh bn thõn tr cha thnh niờn ang cú tỏc ng ln i vi cỏc em. La
tui hc sinh l la tui ang hỡnh thnh nhng giỏ tr nhõn cỏch, giu c m,
ham hiu bit, thớch tỡm tũi, khỏm phỏ song cũn thiu hiu bit sõu sc v xó hi,
cũn thiu kinh nghim sng, d b lụi kộo, kớch ng c bit l trong bi cnh
hi nhp quc t v c ch th trng hin nay, th h tr thng xuyờn chu tỏc
Saựng kieỏn kinh nghieọmE Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, ln được đặt vào hồn cảnh
phải lựa chọn những giá trị, phải đương dầu với những khó khăn, thách thức,
những áp lực tiêu cực. Nếu khơng được giáo dục kĩ năng sống, nếu thiếu kĩ năng

sống, các em dễ bị lơi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, vào lối sống ích kỉ, lai
căng, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách. Một trong các ngun nhân
dẫn đến các hiện tượng tiêu cực của một bộ phận học sinh phổ thơng trong thời
gian vừa qua như : nghiện hút, bạo lực học đường, đua xe máy, ăn chơi sa
đọa, chính là do các em thiếu những kĩ năng sống cần thiết như : kĩ năng xác định
giá trị, kĩ năng từ chối, kĩ năng kiên định, kĩ năng giải quyết mâu thuẫn, kĩ năng
thương lượng, kĩ năng giao tiếp,
Vì vậy, việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THPT là rất cần thiết, giúp
các em rèn luyện hành vi có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và
Tổ quốc; giúp các em có khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc
sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người, sống tích
cực, chủ động, an tồn, hài hòa và lành mạnh. Và làm được như vậy tức là chúng
ta đã thực hiện được mục tiêu giáo dục phổ thơng, đáp ứng u cầu đổi mới giáo
dục phổ thơng.
Hơn nữa, kĩ năng sống về giao tiếp có vai trò hết sức quan trọng. Bằng cách
truyền đạt được thơng điệp của mình một cách thành cơng, bạn đã truyền đi được
suy nghĩ cũng như ý tưởng của mình một cách hiệu quả. Khi khơng thành cơng
trong giao tiếp, những suy nghĩ, ý tưởng của bạn sẽ khơng được đối tượng giao
tiếp tiếp nhận phản ánh được những cái đó của chính bạn, gây nên sự sụp đổ trong
giao tiếp và tạo thành những rào cản trên con đường đạt tới mục tiêu của bạn – cả
trong đời tư và trong sự nghiệp.

Sáng kiến kinh nghiệmF Phạm Thò Ninh Thủy
Trong một cuộc điều tra mới đây về những thành viên mới của một cơng ty
với hơn 50000 nhân viên, người ta đã cho rằng kĩ năng giao tiếp là yếu tố mang
tính quyết định trong việc tuyển chọn một người quản lý. Cuộc điều tra do trường
Đại học Thương mại Pittsburgh (Hoa Kì) đã chỉ ra rằng các kĩ năng giao tiếp bao
gồm cả việc trình bày nói và viết cũng như khả năng làm việc với người khác là
những yếu tố chính tạo nên thành cơng trong nghề nghiệp.
Mặc dù càng ngày người ta càng nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của

các kĩ năng giao tiếp, nhưng nhiều cá nhân vẫn đang chật vật vì điều này, họ khơng
thể trao đổi những suy nghĩ và ý tưởng của họ một cách hiệu quả ở cả ở dạng nói
hay viết. Sự hạn chế này khiến họ gần như khơng thể thể hiện được hết khả năng
của mình trong cơng việc cũng như khơng tiến thân được.
Mặt khác, chúng tơi nhận thấy rằng, với đặc trưng của một mơn học về khoa
học xã hội và nhân văn, bên cạnh nhiệm vụ hình thành và phát triển ở học sinh
năng lực sử dụng tiếng Việt, năng lực tiếp nhận văn bản văn học và các loại văn
bản khác, mơn Ngữ văn còn giúp học sinh có được những hiểu biết về xã hội, văn
hố, văn học, lịch sử, đời sống nội tâm của con người.
Với tính chất là một mơn học cơng cụ, mơn Ngữ văn giúp học sinh có năng
lực ngơn ngữ để học tập, khả năng giao tiếp, nhận thức về xã hội và con người.
Với tính chất là mơn học giáo dục thẩm mĩ, mơn Ngữ văn giúp học sinh bồi dưỡng
năng lực tư duy, làm giàu xúc cảm thẩm mĩ và định hướng thị hiếu lành mạnh để
hồn thiện nhân cách. Vì thế, Ngữ văn là mơn học có những khả năng đặc biệt
trong việc giáo dục các kĩ năng sống cho học sinh, nhất là giáo dục kĩ năng sống về
giao tiếp.
D@"GH&C)
Giáo dục kĩ năng sống ở trường THPT là một hoạt động phức hợp, đa dạng.
Giáo dục kĩ năng sống được thực hiện trên các giờ học, ở các mơn học, trong các
hoạt động lao động, hoạt động đồn thể - xã hội, hoạt động giáo dục ngồi giờ lên
Sáng kiến kinh nghiệmI Phạm Thò Ninh Thủy
lớp và các hoạt động giáo dục khác. Tuy nhiên, là một giáo viên giảng dạy bộ mơn
Ngữ văn, chúng tơi chỉ đề xuất một số phương pháp lồng ghép giáo dục kĩ năng
sống trong q trình giảng dạy các bài học của mơn Ngữ văn.
Hơn nữa, dựa trên định hướng giáo dục kĩ năng sống của Bộ giáo dục và đào
tạo, nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thơng gồm
rất nhiều kĩ năng cụ thể như : Kĩ năng tự nhận thức, xác định giá trị, kiểm sốt cảm
xúc, ứng phó với căng thẳng, tìm kiếm sự hỗ trợ, thể hiện sự tự tin, giao tiếp, lắng
nghe tích cực, thể hiện sự cảm thơng, thương lượng, giải quyết mâu thuẫn, hợp tác,
tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề, kiên định, đảm

nhận trách nhiệm, đặt mục tiêu, quản lí thời gian, tìm kiến và xử lí thơng tin. Song,
vì đặc thù của mơn dạy, đặc thù hoạt động giáo dục và điều kiện cụ thể của nhà
trường, chúng tơi lựa chọn !456789 4( để lồng ghép trong
dạy học Ngữ văn, từ đó tích cực hóa phương pháp dạy học của bản thân và tạo
hứng thú cho học sinh trong giờ học.
Cùng với nhu cầu bức thiết phải đổi mới nền giáo dục như hiện nay, đồng
thời ngành giáo dục ý thức rõ cần phải truyền đạt các kĩ năng sống cho học sinh
trong thời kì hội nhập như bây giờ, trong q trình triển khai đề tài, chúng tơi cũng
tập trung cho vấn đề phương pháp lồng ghép giáo dục kĩ năng sống, nhưng chỉ đề
xuất một số phương pháp lồng ghép giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp có tính chủ
quan mà chúng tơi rút kinh nghiệm từ thực tiễn giảng dạy của mình. Đây là những
phương pháp mà chúng tơi đã có những thử nghiệm bước đầu và đạt được hiệu quả
nhất định.
@/0!(C:
AJ0-=1K1&LCM KN/#4OGH&PQ"
!C)
AJ0-=1K1&L)
Theo thống kê của các nhà tâm lí học, để đạt thành cơng trong cuộc sống kĩ
năng mềm (trí tuệ cảm xúc), còn gọi là kĩ năng sống chiếm 85%, kĩ năng cứng( trí
Sáng kiến kinh nghiệmR Phạm Thò Ninh Thủy
tuệ lơ-gic) chỉ chiếm 15%. Vì vậy phương pháp dạy học tích cực nói chung, dạy
Ngữ văn nói riêng cần phải tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
Thuật ngữ kĩ năng sống là một thuật ngữ tương đối mới trong dạy học, nó
bắt đầu xuất hiện trong các trường trung học phổ thơng Việt Nam từ những năm
1995-1996, thơng qua dự án "Giáo dục kĩ năng sống để bảo vệ sức khỏe và phòng
chống HIV/AIDS cho thanh thiếu niên trong và ngồi nhà trường" do UNICEF
phối hợp với Bộ giáo dục và Đào tạo cùng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam thực hiện.
Từ đó đến nay, nhiều cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế đã tiến hành giáo dục
kĩ năng sống gắn với giáo dục các vấn đề xã hội như: phòng chống ma túy, phòng
chống mại dâm, phòng chống bn bán phụ nữ và trẻ em, phòng chống tai nạn và

thương tích, phòng chống tai nạn bom mìn, bảo vệ mơi trường, Giáo dục phổ
thơng nước ta những năm vừa qua đã được đổi mới cả về mục tiêu, nội dung và
phương pháp dạy học gắn với bốn trụ cột giáo dục của thế kỉ XXI : Học để biết,
Học để làm, Học để tự khẳng định mình và Học để cùng chung sống, mà thực
chất là một cách tiếp cận kĩ năng sống. Đặc biệt, rèn luyện kĩ năng sống cho học
sinh đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định là một trong năm nội dung của
phong trào thi đua STU'5/>:UOP:-KS trong
các trường phổ thơng.
Vậy kĩ năng sống là gì ? Có nhiều quan niệm khác nhau về kĩ năng sống :
-Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), kĩ năng sống là khả năng để có hành vi
thích ứng (adaptive) và tích cực (positive), giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả
trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày.
-Theo Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), kĩ năng sống là cách tiếp cận
giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân
bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kĩ năng.
-Theo Tổ chức văn hóa, khoa học và giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO), kĩ
năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là : Học để biết gồm các kĩ năng tư
duy như : tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề, nhận
Sáng kiến kinh nghiệmV Phạm Thò Ninh Thủy
thức được hậu quả, Học làm người gồm các kĩ năng cá nhân như : ứng phó với
căng thẳng, kiểm sốt cảm xúc, tự nhận thức, tự tin, ; Học để sống với người khác
gồm các kĩ năng xã hội như ; giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm
việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thơng; Học để làm gồm các kĩ năng thực hiện
cơng việc và các nhiệm vụ như : kĩ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm,
Từ những quan niệm trên đây, có thể thấy kĩ năng sống bao gồm một loạt
các kĩ năng cụ thể, cần thiết cho cuộc sống hằng ngày của con người. Bản chất của
kĩ năng sống là kĩ năng tự quản lí bản thân và kĩ năng xã hội cần thiết để cá nhân
tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả. Nói cách khác, kĩ năng sống
là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với những
người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc

sống.
Trong giáo dục chính quy ở nước ta những năm vừa qua, kĩ năng sống
thường được phân loại theo các mối quan hệ, bao gồm các nhóm sau :
-Nhóm các kĩ năng nhận biết và sống với chính mình, bao gồm các kĩ năng
sống cụ thể như : tự nhận thức, xác định giá trị, ứng phó với căng thẳng, tìm kiếm
sự hỗ trợ, tự trọng, tự tin,
-Nhóm các kĩ năng nhận biết và sống với người khác, bao gồm các kĩ năng
cụ thể như : giao tiếp có hiệu quả, giải quyết mâu thuẫn, thương lượng, từ chối,
bày tỏ sự cảm thơng, hợp tác,
-Nhóm các kĩ năng ra quyết định một cách có hiệu quả bao gồm các kĩ năng
cụ thể như : tìm kiếm và xử lí thơng tin, tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, ra quyết
định, giải quyết vấn đề,
Trong q trình giảng dạy, chúng tơi nhận thấy kĩ năng sống về giao tiếp là
một u cầu của mục tiêu giáo dục và cũng là u cầu của thực tiễn.
Trước hết, giao tiếp là q trình chuyển giao, tiếp nhận và xử lý thơng tin
giữa người này với người khác. Giao tiếp có cội nguồn sâu sắc từ hành vi con
người và cấu trúc xã hội
Sáng kiến kinh nghiệmW Phạm Thò Ninh Thủy
Giao tiếp là một tiến trình xảy ra hàng ngày, trong mọi tình huống mà chúng
ta đang có mặt. Nếu vai trò của bạn với tư cách là một cán bộ thư viện phục vụ bạn
đọc sẽ là phát huy khả năng của bản thân, giao tiếp theo cách có hiệu quả nhất để
hiểu được nhu cầu thơng tin của bạn đọc nhằm bổ sung/thay đổi cho phù hợp. Giao
tiếp là “một hoạt động tương tác để đạt được sự hiểu nhau hoặc sự thay đổi giữa
hai hoặc nhiều người” (Dwyer&Daley)(1990)
XQ4()
Kĩ năng giao tiếp là khả năng có thể bày tỏ ý kiến của bản thân theo hình
thức nói, viết hoặc sử dụng ngơn ngữ cơ thể một cách phù hợp với hồn cảnh và
văn hóa, đồng thời biết lắng nghe, tơn trọng ý kiến người khác ngay cả khi bất
đồng quan điểm. Bày tỏ ý kiến bao gồm cả bày tỏ về suy nghĩ, ý tưởng, nhu cầu,
mong muốn và cảm xúc, đồng thời nhờ sự giúp đỡ và sự tư vấn khi cần thiết.

Kĩ năng giao tiếp giúp con người biết đánh giá tình huống giao tiếp và điều
chỉnh cách giao tiếp một cách phù hợp, hiệu quả, cởi mở bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc
Sáng kiến kinh nghiệmY Phạm Thò Ninh Thủy
nhưng khơng làm hại hay gây tổn thương cho người khác. Kĩ năng này giúp chúng
ta có mối quan hệ tích cực với người khác, bao gồm biết gìn giữ mối quan hệ tích
cực với các thành viên trong gia đình- nguồn hỗ trợ quan trọng cho mỗi chúng ta;
đồng thời biết cách xây dựng mối quan hệ với bạn bè mới và đây là yếu tố rất quan
trọng đối ới niềm vui cuộc sống. Kĩ năng này cũng giúp kết thúc các mối quan hệ
khi cần thiết một cách xây dựng.
Như vậy giáo dục kĩ năng sống và giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp là một
trong những u cầu bắt buộc của giáo dục hiện nay góp phần thực hiện mục tiêu
chung giáo dục con người tồn diện của ngành giáo dục Việt Nam hiện nay.
ZPJ0=M)
Theo lý luận của Tâm lý học hoạt động: Bản chất cuộc sống của con người
là các dòng hoạt động nối tiếp nhau, từ khi sinh ra cho đến lúc từ giã cõi đời. Giao
tiếp xã hội là yếu tố quan trọng, góp phần tạo dựng nên thành cơng trong bất kỳ
lĩnh vực gì. Giao tiếp tốt chính là chìa khóa dẫn đến 85% thành cơng trong cơng
việc. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường xun phải giao tiếp với nhiều
người, với nhiều đối tượng thuộc các tầng lớp khác nhau. Sự tinh tế, khéo léo trong
cách ứng xử với mọi người đã giúp cho chúng ta đạt tới một nghệ thuật, nghệ thuật
giao tiếp. Tuy nhiên, hiện nay, văn hóa giao tiếp học đường nảy sinh nhiều vấn đề
khá nghiêm trọng. Chẳng hạn như, trường hợp một học sinh lớp 8 cầm dao đâm
làm bạn tử vong, vì lí do bạn ức hiếp, hăm dọa, đánh mình mà dùng vũ khí " tự xử"
thì khơng hề hợp luật và quy định của nhà trường. Trong khi đó, kĩ năng ứng phó
tình huống của các em đâu? Sao khơng báo giám thị, nói với cha mẹ, giáo viên chủ
nhiệm, thầy cơ, ? Và cũng thật đáng báo động là nhiều em biết bạn mình bị ức
hiếp thường xun nhưng tâm lí " sợ liên lụy", "coi chừng vạ lây", " sợ nói" nên
im lặng. Điều này phải chăng đang ăn mòn tâm trí, bản lĩnh nói thật, sống thật của
các em? Và hậu quả như trên thật nghiêm trọng. Tâm lí học có câu nói rằng "gieo
hành vi gặt thói quen, gieo thói quen gặt nhân cách". Nghĩa là khơng dám nói thật,

bảo vệ cái thiện thì về lâu dài sẽ trở thành "bệnh thói quen" và khi trưởng thành, ai
dám chắc các em sẽ khơng bàng quan, thờ ơ, thậm chí đứng về phía cái ác, cái
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thò Ninh Thủy
xấu? Thầy cơ và gia đình có từng đặt tình huống đó- để các em ứng phó chưa? Có
cách nào cứu bạn mà khơng gây nguy hiểm cho mình? Xin thưa, đây chính là kĩ
năng ứng phó tình huống- một phần của giao tiếp ứng xử, kĩ năng sống. Từ đó,
chúng ta dễ nhận ra kĩ năng sống của học sinh, nhất là kĩ năng giao tiếp, ứng xử
còn q yếu, chưa đủ sự trải nghiệm để ứng phó với các tình huống trong cuộc
sống. Qua điều tra sơ bộ ở hai lớp dạy (89 học sinh), chúng tơi nhận thấy :
 JU&:Qua các phương tiện thơng tin đại chúng và qua một số giờ dạy hướng
nghiệp của thầy cơ, em hiểu thế nào là kĩ năng sống?
Khơng hiểu gì : 35 em
Hiểu sơ sài : 40 em
Hiểu gần đúng : 9 em
Hiểu đúng : 5 em
 JU&* : Trong xã hội hiện nay, việc lồng ghép dạy kĩ năng sống cho HS qua các
mơn học trong đó có mơn văn là cần thiết, em đồng ý với ý kiến nào ?
A Đồng ý hồn tồn C Đồng ý một nửa
B Khơng đồng ý D Khơng có ý kiến gì
 JU&D : Em có nhu cầu được giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp qua các mơn học,
nhất là mơn Ngữ văn khơng ?
A.Có B.Khơng
Thực tế cho thấy, khơng phải giáo viên nào cũng lựa chọn được phương
pháp, hình thức tổ chức dạy học nhằm lồng ghép một cách nhẹ nhàng mà hiệu quả
các nội dung giáo dục kĩ năng sống, đặc biệt là kĩ năng sống về giao tiếp vào trong
tiết dạy. Có những tiết dạy được giáo viên lồng ghép một cách cứng nhắc, chưa
phù hợp với nội dung bài dạy, thể hiện chưa đúng lúc đúng chỗ làm cho học sinh
tiếp thu bài học một cách nặng nề, khó khăn. Vậy làm thế nào để các em tiếp thu
Sáng kiến kinh nghiệm* Phạm Thò Ninh Thủy
60

05
20
04
81
08
một cách dễ dàng, hứng thú và đạt hiệu quả về các nội dung giáo dục kĩ năng sống
trong tiết học?
Đồng thời qua thực tiễn giảng dạy, chúng tơi nhận thấy một nét tâm lí nảy
sinh ở học sinh THPT là tình trạng các em khơng thích học bộ mơn Văn. Ngun
nhân có lẽ là do xu hướng nghề nghiệp sau này của các em thiên về các ngành
khoa học tự nhiên, hơn nữa, do tính chất của bộ mơn, vừa là một bộ mơn khoa học
vừa là bộ mơn nghệ thuật, nên đặt ra u cầu cao đối với người dạy và người học.
Để dạy và học mơn Ngữ văn phải có niềm say mê, u thích văn chương, có tâm
hồn tinh tế, nhạy cảm, có vốn tri thức phong phú và vốn từ ngữ Tiếng Việt dồi dào.
Đứng trước tình trạng đó, người dạy sẽ tìm thêm nhiều phương pháp để gợi hứng
thú cho học sinh trong giờ học mơn văn. Thêm vào đó, mục đích của dạy văn chính
là dạy người, dạy cách làm người hay đó chính là kĩ năng sống. Với chúng tơi,
chúng tơi đã áp dụng phương pháp lồng ghép giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp
vào từng tiết dạy với nhiều hình thức khác nhau để tích cực hóa phương pháp dạy
học, đồng thời phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của học sinh, nâng cao kết quả
dạy học bộ mơn.
*AJ!ZO!(CP>4!)
Lồng ghép giáo dục kĩ năng sống về giao tiếp khơng phải là một phương
pháp mới, song để thực hiện được mục tiêu giáo dục này phải trải qua một q
trình và áp dụng đồng thời nhiều biện pháp khác nhau.
Trước hết, giáo viên phải xác định mục đích u cầu của việc lồng ghép giáo
dục kĩ năng sống, đặc biệt chú ý mục tiêu về kĩ năng, đưa kĩ năng giáo dục kĩ năng
sống về giao tiếp thành một mục tiêu kĩ năng của bài dạy. Trên cơ sở đó, định
hướng cho hệ thống kiến thức của bài dạy đạt mục tiêu một cách có hiệu quả.
Tiếp theo đó, để khảo sát thực tế về nhu cầu của người học, giáo viên thực

hiện biện pháp điều tra, thống kê, phân loại. Biện pháp này phải tiến hành điều tra
trên diện rộng (tồn bộ học sinh ở các lớp mình giảng dạy), sau đó thống kê và
Sáng kiến kinh nghiệmD Phạm Thò Ninh Thủy
phõn loi i tng hc sinh tỡm phng phỏp phự hp trong quỏ trỡnh ging
dy.
Trong quỏ trỡnh thc hin ging dy theo hng lng ghộp, giỏo viờn cn
vn dng bin phỏp gii thớch, phõn tớch, chỳng minh, tng hp. Cỏc bin phỏp ny
giỏo viờn s vn dng trong thi im lng ghộp giỏo dc k nng sng v giao
tip.
V cui cựng thng kờ v kt qu thc hin vic ỏp dng lng ghộp giỏo
dc k nng sng v giao tip trong mụn Ng vn, cn vn dng bin phỏp so sỏnh,
Bin phỏp ny c tin hnh sau khi cú kt qu b mụn ca hc sinh.
Vỡ c thự ca b mụn, chỳng tụi ỏp dng dy hc lng ghộp giỏo dc k
nng sng v giao tip trong c ba phõn mụn c vn, ting Vit, lm vn, ng
thi trong bi ging, chỳng tụi lng ghộp giỏo dc k nng sng khi gii thiu bi,
qua cỏc chi tit, hỡnh nh, t ng, khi cng c bi hc
Vn dng phi kt hp cỏc bin phỏp nờu trờn trong quỏ trỡnh dy hc theo
hng nh hng lng ghộp ca B Giỏo dc v o to s to ra hiu qu nõng
cao ch tiờu cht lng b mụn.
Chỳng tụi ó chỳ ý ỏp dng thc hin phng phỏp ny trong nm hc
2012-2013 v c bit l hc kỡ 1 nm hc 2013-2014. Vi kt qu cht lng b
mụn, chỳng tụi nhn thy cú nõng cao hn so vi trc.
[;\];^
6G&:
A6G&!456"X;<9=/>?@)
Giỏo dc k nng sng l mt ni dung giỏo dc ht sc quan trng cn c
thc hin mt cỏch cú h thng v thng xuyờn trong cỏc nh trng. Giỏo dc k
nng sng giỳp hc sinh cú hiu bit v c rốn luyn hnh vi cú trỏch nhim i
vi bn thõn v cng ng, phũng nga nhng hnh vi cú hi cho sc khe th
cht v tinh thn, tng cng kh nng nhn thc xó hi, kh nng thớch ng vi

Saựng kieỏn kinh nghieọmE Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
cuộc sống cũng như khả năng ứng phó linh hoạt, tích cực với nhữn thách thức
trong cuộc sống hằng ngày. Việc đưa giáo dục kĩ năng sống vào nhà trường có ý
nghĩa như là một sự thức tỉnh để các nhà giáo dục chú ý nhiều hơn nữa đến tính
hữu dụng, thiết thực của chương trình nhà trường, đồng thời tăng khả năng đáp
ứng u cầu đào tạo con người mới năng động, tích cực, tự tin, đạt được thành
cơng trong xã hội hội nhập.
Mơn Ngữ văn ở trường phổ thơng nói chung và trường THPT nói riêng có
vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục này.
Mục tiêu giáo dục của mơn Ngữ văn ở trường THPT được xác định :
- Trang bị cho học sinh những kiến thức phổ thơng, cơ bản, hiện đại, hệ
thống về văn học và tiếng Việt, bao gồm: Kiến thức về những tác phẩm tiêu biểu
cho các thể loại tiêu biểu của văn học Việt Nam và một số tác phẩm, đoạn trích của
văn học nước ngồi; những hiểu biết về lịch sử văn học, kiến thức về lí luận văn
học cần thiết; những kiến thức khái qt về lịch sử tiếng Việt, các phong cách ngơn
ngữ, những kiến thức về kiểu văn bản, đặc biệt là văn bản nghị luận
- Hình thành và phát triển các năng lực Ngữ văn: Năng lực sử dụng tiếng
Việt thể hiện ở 4 kĩ năng cơ bản: nghe, nói, đọc, viết; năng lực tiếp nhận văn học,
năng lực cảm thụ thẩm mĩ, năng lực tự học và năng lực thực hành ứng dụng.
- Bồi dưỡng cho học sinh tình u tiếng Việt, văn học, văn hố; tình u gia
đình, thiên nhiên, đất nước; lòng tự hào dân tộc; ý chí tự lập, tự cường; lí tưởng xã
hội chủ nghĩa, tinh thần dân chủ, nhân văn; nâng cao ý thức trách nhiệm cơng dân,
tinh thần hữu nghị và hợp tác quốc tế; ý thức tơn trọng, phát huy các giá trị văn hố
của dân tộc và nhân loại.
*A6G&!456789 4"X;<9=/>?@)
_7(H)
Sáng kiến kinh nghiệmF Phạm Thò Ninh Thủy
+ Nâng cao hiểu biết về các giá trị truyền thống của dân tộc cũng như các
giá trị tốt đẹp của nhân loại; góp phần củng cố, mở rộng và bổ sung, khắc sâu kiến
thức đã học về quyền và trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, nhà trường và xã

hội, về định hướng nghề nghiệp.
+ Nhận thức được sự cần thiết của các kĩ năng sống giúp cho bản thân sống
tự tin, lành mạnh, phòng tránh được các nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát
triển thể chất, tinh thần của bản thân và người khác.
+ Nhận thức được những giá trị cốt lõi làm nền tảng cho các kĩ năng sống.
_789)
+ Có kĩ năng làm chủ bản thân, có trách nhiệm, biết ứng xử linh hoạt, hiệu
quả và tự tin trong các tình huống giao tiếp hàng ngày.
+ Có suy nghĩ và hành động tích cực, tự tin, có những quyết định đúng đắn
trong cuộc sống.
+ Có kĩ năng quan hệ tích cực và hợp tác, biết bảo vệ mình và người khác
trước những nguy cơ ảnh hưởng đến an tồn và lành mạnh của cuộc sống (tệ nạn
xã hội, HIV/AIDS, bạo lực, nạn xâm hại tinh thần, thể xác ); giúp HS phòng
ngừa những hành vi, nguy cơ có hại cho sự phát triển của cá nhân.
_!,)
+ Hứng thú và có nhu cầu được thể hiện các kĩ năng sống mà bản thân đã
rèn luyện được đồng thời biết động viên người khác cùng thực hiện các kĩ năng
sống đó.
+ Hình thành và thay đổi hành vi, nhất là những hành vi liên quan đến lối
sống lành mạnh, có trách nhiệm với bản thân, bạn bè, gia đình, cộng đồng.
Sáng kiến kinh nghiệmI Phạm Thò Ninh Thủy
+ Cú ý thc v quyn v trỏch nhim i vi bn thõn, gia ỡnh, nh trng
v xó hi; cú ý thc nh hng ngh nghip.
D.6G&!456789 4(45':;<9=
/>?@)
Theo giỏo s Phm Minh Hc, Ch tch Hi Khoa hc Tõm lý Giỏo dc Vit
Nam cng tng nhỡn nhn rng: vn húa hc ng Vit Nam cn m bo ba
yu t: c s vt cht m bo, mụi trng giỏo dc tt v vn húa ng x, giao
tip. Qua cỏch nhỡn nhn y, chỳng ta thy rng hc ng l mụi trng gúp phn
quan trng trong vic hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch ca hc sinh. Trong ú,

mi quan h gia thy v trũ chim v trớ quan trng hng u. Hin nay,vn húa
giao tip hc ng ny sinh nhiu vn khỏ nghiờm trng. ú l kh nng giao
tip, ng x ca hc sinh xung cp.
Mt khỏc, vi c trng ca b mụn, mụn Ng vn c xỏc nh khụng ch
truyn th kin thc m cũn tỏc ng v mt tõm hn. Vỡ th, giỏo dc k nng
sng v giao tip trong mụn Ng vn s to ra nhng hiu qu nht nh. Cõu núi
ca Mac-xim Gooc-ki tht chớnh xỏc Vn hc l nhõn hc.Vn l ngi. Dy
vn cng l dy ngi. Nhng con ngi trong xó hi hin i khụng ch cú kin
thc, m cũn cn phi cú k nng mm giao tip, ng x, th hin mỡnh, cú bn
lnh i din vn lờn trong cuc sng. Thụng qua cỏc gi dy, giỏo viờn vn
ó truyn c cho cỏc em nhng bi hc ny. Nú l hnh trang cho cỏc em bc
tip chng ng tip theo, trỏnh c nhng va vp, ri ro ỏng tic, nh vy
chỳng ta mi lm trũn c trỏch nhim ca mỡnh.
X!C:
A&'("K"#)
AA`23!456789 4(Zab&cO
+!N"6G&bZC:)
Saựng kieỏn kinh nghieọmR Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
Chng trỡnh Ng vn THPT cú kh nng giỏo dc k nng sng khỏ rừ rt
v c hai phng din : ni dung giỏo dc v phng phỏp dy hc. Mi bi hc
a ra mt s k nng sng c bn cú th trin khai giỏo dc cho hc sinh v
nhng phng phỏp, k thut dy hc tớch cc cú th s dng trong cỏc ni dung
ca bi hc. Thc ra v mt lớ thuyt, vic lng ghộp giỏo dc k nng sng ó
c nh hng trong Ti liu dnh cho giỏo viờn : ^de]fJgh;i;^
jk;^le;^m;;^n_i;lop;^?@ ca B Giỏo dc v o
to n hnh. Tuy nhiờn, trong thc tin ging dy khụng phi giỏo viờn no cng
cú ý thc xỏc nh mc tiờu cn t ca bi dy gn vi vic lng ghộp giỏo dc k
nng sng v c th l giỏo dc k nng sng v giao tip. Chỳng tụi cho rng,
mun lng ghộp giỏo dc k nng sng v giao tip trong bi dy cú hiu qu cn
phi cú nh hng tt bt u t khõu xỏc nh mc tiờu cn t ca bi dy,

ngha l trong mc tiờu cn t v mt k nng cn nờu chi tit nhng k nng sng
v giao tip gn vi nhng k nng c th ca bi dy ú.
_K56":)
_K56)Trong bi Gi gỡn s trong sỏng ca Ting Vit , mc tiờu cn
t ca bi hc l
Kin thc: Nm c nhng biu hin ch yu ca s trong sỏng ca Ting
Vit. Bit phõn bit s trong sỏng v hin tng s dng Ting Vit khụng trong
sỏng trong li núi, cõu vn, bit phõn tớch v sa cha nhng hin tng khụng
trong sỏng, ng thi cú k nng cm th, ỏnh giỏ cỏi hay, cỏi p ca nhng li
núi, cõu vn trong sỏng.
K nng: Phõn bit hin tng trong sỏng v khụng trong sỏng trong cỏch s
dng ting Vit, phõn tớch v sa cha nhng hin tng khụng trong sỏng. Cm
nhn v phõn tớch c cỏi hay, cỏi p ca nhng li núi v cõu vn trong sỏng.
S dng ting Vit trong giao tip (núi, vit) ỳng quy tc, chun mc t c
s trong sỏng. S dng ting Vit linh hot, cú sỏng to da trờn nhng quy tc
chung. `23!456789 4()4qPQ"$&
Saựng kieỏn kinh nghieọmV Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
$"$"C79Z$&(_OP'G&b&<Q-
4-!(_OA
- Tư tưởng: Có ý thức, thói quen giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt khi sử
dụng; ln nâng cao hiểu biết về tiếng Việt và rèn luyện các kĩ năng sử dụng tiếng
Việt.
_K56*)Trong bài XOUC'(#.]j
rJAs, mục tiêu cần đạt của bài học là :
- Kiến thức: Học sinh thấy được tầm quan trọng và sự cấp thiết của cơng cuộc
phòng chống HIV/AIDS đối với tồn nhân loại và mỗi cá nhân; từ đó nhận thức rõ
trách nhiệm của các quốc gia và từng cá nhân trong việc sát cánh, chung tay đẩy
lùi hiểm hoạ; Cảm nhận được sức thuyết phục to lớn của bài văn, tầm nhìn, tầm
suy nghĩ sâu rộng của tác giả.
- Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc - hiểu văn bản nhật dụng. Biết cách tạo lập văn

bản nhật dụng. `23!456789 4()QZC'P4
qO&,(&.]jO'C<O
b1C"$ bC4&,(C'A
- Tư tưởng: Học sinh hiểu được khi đại dịch HIV/AIDS còn hồnh hành thì
khơng ai có thể giữ thái độ im lặng cũng như sự phân biệt đối xử với những người
đang phải sống chung với nó.
_K56D)Trong bài j  (Xn Quỳnh), mục tiêu cần đạt của bài học là:
- Kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và niềm khát khao của người
phụ nữ về một tình u thuỷ chung, bất diệt; thấy được đặc sắc nghệ thuật trong
cấu tứ, xây dựng hình ảnh, nhịp điệu, ngơn từ.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu một bài thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại, kĩ năng
cảm thụ thơ. `23!456789 4()QZC'P4q
""+tZC0P-$OQ/u- Cv"4ZC
0A
Sáng kiến kinh nghiệmW Phạm Thò Ninh Thủy
- T tng: Cú tỡnh cm trong sỏng, chõn thc, thu chung, v tha, ý thc trõn
trng khỏt vng hnh phỳc ca mi con ngi trong cuc i.
_K56E)Trong bi CC"w, mc tiờu cn t ca bi hc
l :
- Kin thc: Thụng qua thc hnh, cng c v nõng cao nhng kin thc c
bn v hm ý, cỏch thc to hm ý v tỏc dng ca hm ý trong giao tip ngụn
ng.
- K nng: cm nhn v phõn tớch hm ý trong hot ng giao tip, cú k nng
to hm ý trong ng cnh giao tip thớch hp. `23!456789
4()QZC'P4qO&%&Z$&", U&x4
9P0 -y56C"wA
- T tng: í thc s dng, gi gỡn s trong sỏng ca ting Vit.
_K56F)Trong bi @!Z$&54, mc tiờu cn t ca bi hc l :
- Kin thc: Hiu th no l phỏt biu t do.
- K nng: Phn x nhanh, linh hot trc cỏc tỡnh hung giao tip; bit tỡm

ni dung v cỏch phỏt biu thớch hp, cú kh nng em li cho ngi nghe nhng
iu ỳng n, mi m v b ớch. `23!456789 4()
QZC'P4q!H!Z$&54",C4 A
- T tng: T tin trong cuc sng, c bit l trong giao tip hng ngy.
A*A`23!456789 4(X%&O+!
N/0!P78&L5':K $-y56a#<78
94(6$)
Xỏc nh mc tiờu giỏo dc k nng sng v giao tip trong mc tiờu cn t
ca bi hc s khụng cú ý ngha v hiu qu nu khụng gn vi vic xỏc nh cỏc
phng phỏp, k thut dy hc tớch cc. Bi vy, trong phn nh hng bi dy,
cn xỏc nh v b sung thờm phn Cỏc phng phỏp, k thut dy hc tớch cc cú
th s dng.
Saựng kieỏn kinh nghieọm*Y Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
_K56":)
_K56I)Trong bi XOUC'(#.]jP
**YYD, (JAs
-K nng sng v giao tip cn c lng ghộp giỏo dc l: Trỡnh by, trao
i v hin trng cuc chin u phũng chng AIDS hin nay v nhng vic cn
lm gúp phn vo cuc chin ny.
J!/0!P78&L5':K $-y56)
+Tho lun nhúm: trao i v nhng tỏc hi to ln ca cn bnh th k i
vi cuc sng, con ngi v nhng gỡ mi ngi cn lm chung tay vo cuc
chin phũng chng AIDS.
+ng nóo: suy ngh v nờu nhng vic cỏc nhõn cn lm hng ng li
kờu gi ca tỏc gi Cụ-phi An-nan
+Thc hnh : cú th sỏng tỏc tiu phm, v tranh c ng, din kch, th
hin nhn thc v hnh ng ca mi ngi trong cuc chin chng li cn bnh
th k AIDS.
_K56R)Trong bi j.L4/>, (jX1X7.s
-K nng sng v giao tip cn c lng ghộp giỏo dc l: Th hin s cm

thụng, chia s vi nhng con ngi cú s phn khụng may mn.
J!/0!P78&L5':K $-y56)
+ng nóo : GV yờu cu HS suy ngh v nờu ý kin v cỏch tip cn vic
th hin hin thc trong tỏc phm.
+Tho lun nhúm, trao i v v p ca tớnh cỏch Nga trong tỏc phm.
Saựng kieỏn kinh nghieọm* Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
+Trình bày 1 phút : trình bày cảm nhận, ấn tượng sâu sắc của cá nhân về giá
trị nội dung và nghệ thuật.
_K56V)Trong bài @!Z$&54
-Kĩ năng sống về giao tiếp cần được lồng ghép giáo dục là: biết phát biểu tự
do phù hợp với chủ đề, đối tượng, hồn cảnh giao tiếp, thể hiện được ý kiến cá
nhân, sự chia sẻ, cảm thơng với những người xung quanh.
J!/0!P78&L5':K $-y56)
+Phân tích tình huống: phân tích các tình huống cần phát biểu tự do trong
cuộc sống.
+Thực hành: thực hành phát biểu tự do phù hợp với chủ đề, đối tượng và
hồn cảnh giao tiếp.
+Động não: suy nghĩ và tìm hiểu những tình huống cần phát biểu tự do và
lựa chọn cách phát biểu thích hợp.
+Thảo luận nhóm: trao đổi về những cách thức làm cho lời phát biểu tự do
có sức thuyết phục.
_K56W)Trong bài 1 (&L4C của Phạm Ngũ Lão)
-Kĩ năng sống về giao tiếp cần được lồng ghép giáo dục là : Trình bày suy
nghĩ, ý tưởng về lí tưởng, chí hướng, khát vọng lập cơng vì đất nước của các bậc
qn tử xưa, từ đó liên hệ với bản thân để xác định con đường lập thân, lập nghiệp
của mỗi người và trao đổi ý kiến với cả lớp.
J!/0!P78&L5':K $-y56)
+Trao đổi, thảo luận về chí làm trai của người qn tử qua tư thế, khát vọng,
đặc biệt qua nỗi thẹn của người ành hùng từ đó rút ra bài học về cách sống cần
thiết của mỗi con người trong cuộc sống hơm nay.

Sáng kiến kinh nghiệm** Phạm Thò Ninh Thủy
+ng nóo : suy ngh v trỡnh by v v p ca lớ tng, khỏt vng ca bc
quõn t trong th ca trung i Vit Nam.
_K56Y)Trong bi Q (bi II) ca ?2T&U?/0
-K nng sng v giao tip cn c lng ghộp giỏo dc l : Bc l c s
s chia, ng cm trc khao khỏt tỡnh yờu v hnh phỳc tui xuõn ca ngi ph
n; cm thụng v trõn trng khỏt vng gii phúng tỡnh cm ca ngi ph n trong
xó hi phong kin.
J!/0!P78&L5':K $-y56)
+ng nóo, tho lun: suy ngh v trao i v cỏch th hin cm xỳc ca bi
th, qua ú tỡm hiu v s phn v khỏt khao ca ngi ph n trong xó hi c.
+Trỡnh by 1 phỳt: trỡnh by nhng cm nhn sõu sc ca cỏ nhõn v ni
dung v ngh thut ca bi th.
ADA`23!456789 4(4(Q5'
:)
ADAA`23!456789 4(X%&!#
O&ZC"#)
Cỏch gii thiu bi mi l khõu u tiờn v cng l mt khõu quan trng
to c s chỳ ý ca hc sinh vo bi dy v lng ghộp giỏo dc k nng sng v
giao tip mt cỏch cú hiu qu. Bng nhiu hỡnh thc khỏc nhau, giỏo viờn cú th
ỏp dng lng ghộp giỏo dc k nng sng v giao tip qua khõu gii thiu bi
mi nh: S dng cõu hi phỏt vn hoc cõu hi trc nghim, cho hc sinh vit
cm nhn ra giy v mt chi tit trong bi mi, dn dt t thc tin cuc sng vo
kin thc bi dy, to tỡnh hung giao tip cho hc sinh iu quan trng khõu
ny l giỏo viờn phi linh hot tip nhn ý kin v nhng biu hin phn hi ca
Saựng kieỏn kinh nghieọm*D Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
hc sinh trờn c s ú dn dt, gii thiu bi mi va n tng, va cú tỏc dng
giỏo dc k nng sng.
_K56":)
_K56)[CChớ Phốor;"J4s(Chng trỡnh Ng vn 11)

Giỏo viờn cho hc sinh vit vo mt t giy nh, em hóy c gng tỡm v ghi
li nhng nột tớnh cỏch ỏng yờu nht ca ngi em khụng thớch. Giỏo viờn thu li
v xem lt qua. Chc chn em no cng c ghi li ớt nht l mt nột tớnh cỏch
ỏng yờu ca ngi m em ghột.
T ú giỏo viờn dn dt, ngay c nhng ngi chỳng ta tng nh khụng th
dung hũa c vn cú nhng cỏi tt. Vy mi ngy, chỳng ta hóy c gng tỡm
thy cỏi tt ca ngi khỏc bit chung sng hũa hp vi nhau, cuc i s p
hn. Trong cuc sng, chỳng nờn sng chan hũa vi mi ngi trờn tinh thn
"Gn c khi trong" Cng trờn quan im nhõn vn y, nh vn Nam Cao ó em
n cho vn hc Vit Nam mt nhõn vt c ỏo: Chớ Phốo. Con ngi tng nh
mt ht tớnh ngi y vn khao khỏt mong mun tr v vi cuc sng lng thin.
hiu thờm nhõn vt v tỏc phm , chỳng ta cựng nhau tỡm hiu tỏc phm Chớ
Phốo ca Nam Cao.
_K56*)[C_(%&!4(Chng trỡnh Ng vn 10)
Giỏo viờn cho hc sinh xem mt s on phim qung cỏo v cỏc sn phm
ang c trỡnh chiu trờn tivi, sau ú cho hc sinh tho lun nhúm : qung cỏo
no n tng nht? Vỡ sao? Trờn c s trỡnh by ca hc sinh, giỏo viờn dn dt :
Qung cỏo khụng n gin ch l gii thiu sn phm m cũn l ngh thut to n
tng v sn phm m mỡnh gii thiu i vi ngi tiờu dựng v kộo ngi tiờu
dựng n vi sn phm ca mỡnh, s dng sn phm ca mỡnh, nõng cao mc
doanh thu. Vy vit qung cỏo v trỡnh by vn bn qung cỏo nh th no? bi
hc _(%&!4hụm nay s cung cp cho cỏc em v iu ú
_K56D)Bi?Hzr`"s(Chng trỡnh Ng vn 11)
Saựng kieỏn kinh nghieọm*E Phaùm Thũ Ninh Thuỷy
Giỏo viờn to tỡnh hung bng cỏch, cho hc sinh din mt tiu phm ngn,
ni dung n gin: gp mt a tr n my, hai hc sinh cú hai biu hin thỏi
khỏc nhau, mt em cú biu hin dng dng, khụng quan tõm, thm chớ xem
thng, khinh b (1), mt em khỏc li cm thụng, chia s bng biu hin hi thm,
cho qu bỏnh (2). Sau ú giỏo viờn cho hc sinh phỏt biu cm nhn v hai biu
hin thỏi ú v trờn c s ú dn dt vo bi : Cỏc em thy khụng, s ụng

trong cỏc em u phn i vi biu hin (1) v trõn trng i vi biu hin (2).
Trong cuc sng, chỳng ta khụng ch sng cho riờng mỡnh m cũn phi bit cm
thụng, chia s vi nhng ngi xung quanh mỡnh, nht l nhng con ngi nghốo
kh, cú s phn bt hnh. Nh vn Thch Lam ó m rng lũng mỡnh ng cm
vi nhng con ngi cú cuc sng tự tỳng, b tc ni ph huyn nghốo qua mt
truyn ngn tr tỡnh ca mỡnh, truyn ngn ?Hz
_K56E)BiC`4r4s(Chng trỡnh Ng
vn 12)
Giỏo viờn nờu mt ý kin : "Con ngi sinh ra khụng phi tan bin i
nh mt ht cỏt vụ danh, h sinh ra in du li trờn mt t, in du li trong trỏi
tim ngi khỏc" (Trớch ;L7K{'U"), sau ú cho hc sinh trỡnh by
suy ngh ca mỡnh v ý kin ú, trờn c s nhng phỏt biu ca hc sinh, giỏo viờn
gii thiu bi : cú nhng con ngi m sinh thi h ó to ra mt du n p trong
lũng mi ngi ri khi ra i vnh vin, h ó lu li nhng tỡnh cm p trong
lũng ngi cũn sng, ú l trng hp ca Lor-ca qua bi th C`4
r4sA
_K56F)Bi@4!X<CK(Chng trỡnh Ng vn
12)
Giỏo viờn s dng mt s vn bn hnh chớnh vit sai quy nh v phong
cỏch ngụn ng su tm t thc t, cho hc sinh quan sỏt v phỏt hin li sai, trờn
c s ú, giỏo viờn dn dt : vn bn hnh chớnh rt gn gi vi i sng sinh hot
i thng ca con ngi, t vn n gin l vit mt n xin ngh phộp, s
yu lớ lch, cho n quyt nh, biờn bn, nhng rt nhiu ngi ó vit sai so
Saựng kieỏn kinh nghieọm*F Phaùm Thũ Ninh Thuỷy