bạo lực học đường và một số giải pháp phòng chống

1. TÊN TÌNH HUỐNG
Tình huống: “Một lần đi học về, em chứng kiến cảnh bạo lực của một nhóm
nữ sinh THPT, là một học sinh em thấy hành động đó không thể chấp nhận được
và muốn tìm hiểu thực trạng và đề xuất một số giải pháp phòng chống bạo lực học
đường đối với học sinh phổ thông.”
Tên tình huống: “Bạo lực học đường và một số giải pháp phòng chống”
2. MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
- Kiến thức: Tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân, hậu quả và đưa ra giải pháp
phòng chống bạo lực học đường.
- Kĩ năng: Tìm kiếm thông tin, chọn lựa các nội dung thích hợp và cách
nghiên cứu một chuyên đề.
- Thái độ: Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức tôn trọng pháp
luật và hành vi tôn trọng pháp luật của cán bộ, giáo viên, học sinh trong các trường
THPT.
3. TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI
QUYẾT TÌNH HUỐNG
- Nghiên cứu về hiện trạng vấn nạn bạo lực học đường ở nước ta và trên thế
giới.
- Thu thập thông tin qua các phương tiện thông tin đại chúng, mạng internet,
sách báo, chuyên đề ở nhà trường, phiếu điều tra
- Thành lập các câu lạc bộ tuyên truyền về nguyên nhân và hậu quả về vấn
nạn bạo lực học đường, trình chiếu về hình ảnh của hậu quả bạo lực học đường gây
ra.
4. GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
Để giải quyết tình huống, em đã vận dụng kiến thức các môn học:
- Giáo dục công dân: Các bài học đạo đức, pháp luật văn hóa ứng xử, kiến
thức về pháp luật (Bài 11- GDCD10; Bài 1, 2, 3,6, 9- GDCD 12).
1
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội
Trường THPT Phan Đình Phùng
Địa chỉ: 67 B Cửa Bắc, Ba Đình, Hà Nội

Điện thoại: 0438457167
Email: c3phandinhphung @hanoiedu.vn

Tên tình huống:
BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG VÀ
MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÒNG CHỐNG
Môn học chính: Giáo dục công dân
Các môn học tích hợp: Toán học, Sinh học, Địa lý, Văn học
Họ và tên: Bùi Bích Phương
Ngày sinh: 31/07/1998 Lớp 11 Q1
- Toán học: Thống kê số vụ bạo lực học đường, vận dụng kiến thức cách tư
duy logic của môn toán học (chương 5 đại số 10).
- Sinh học: Những ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm sinh lí lứa tuổi của học sinh
(Bài 10,11 – Sinh học 11; Bài 46 – Sinh học 12).
- Địa lí: vẽ biểu đồ (Các bài thực hành lớp 10 và lớp 11).
- Văn học: Sử dụng ngôn từ, các phương thức biểu đạt phù hợp. Lớp 10 một
số bài tiêu biểu: Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh; Phương pháp
thuyết minh; Tính chuẩn xác hấp dẫn của văn bản thuyết minh; Các thao tác nghị
luận, lập luận trong văn nghị luận Lớp 11: Thực hành một số kiểu câu trong văn
bản; Phong cách ngôn ngữ báo chí phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
Để có thêm tư liệu cho phần nghiên cứu, em sử dụng phiếu điều tra theo
mẫu sau:
PHIẾU ĐIỀU TRA VỀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG
Bạn vui lòng trả lời câu hỏi sau (có thể chọn 1 hay nhiều đáp án trong mỗi
câu):
1. Theo bạn bạo lực học đường gồm những đối tượng nào?
A. Học sinh với học sinh
B. Giáo viên với học sinh và ngược lại
C. Phụ huynh học sinh và các đối tượng khác với học sinh
D. Giáo viên với giáo viên

E. Tất cả các đối tượng trên.
2. Ở trường học của bạn có xảy ra hành vi bạo lực học đường không?
A. Ngày nào cũng có. B. Thường xuyên C. Thỉnh thoảng
D. Hiếm khi E. Chưa có
3.Bạn nghĩ sao về hành vi bạo lực học đường
A. Bình thường B. Chấp nhận được
C. Không thể chấp nhận được D. Chuyện của ai người đó tự giải quyết
E. Ý kiến khác…………
4. Nếu gặp học sinh đánh nhau thì bạn sẽ làm gì?
A. Bỏ đi vì sợ bị trả thù B. Báo cho nhà trường hoặc công an
C. Can ngăn D. Im lặng, đứng xem E. ý kiến khác.
5. Nguyên nhân xảy ra bạo lực học đường gia tăng
A. Cha mẹ thiếu quam tâm
B. Ảnh hưởng của môi trường xã hội
C. Xu hướng học sinh giải quyết mọi chuyện bằng bạo lực
D. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật chưa thường xuyên, hiệu
quả chưa cao.
E. Pháp luật thiếu các quy định cụ thể và xử lý bạo lực học đường.
6. Từ trước đến nay bạn đã bao giờ bị bạo lực học đường?
2
A. Ít nhất 1 lần.
B. vài lần.
C. thường xuyên.
D. Chưa bao giờ.
7. Theo bạn, bạo lực học đường gây ra những hậu quả gì?
8. Theo bạn, có thể dùng giải pháp nào để phòng chống bạo lực học đường đối với
học sinh THPT
5.THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
Để giải quyết tình huống, em đã phỏng vấn các học sinh, phụ huynh, các
thầy cô giáo và một số người dân xung quanh các trường học; thu thập các thông

tin; tham gia một số diễn đàn, hội thảo, buổi tọa đàm về bạo lực học đường Từ
đó em đã trao đổi và đề ra một số giải pháp phòng chống.
Các tư liệu sử dụng: Sách giáo khoa, vô tuyến, đài báo, tập san, …
Các thiết bị sử dụng: Máy tính, internet, máy quay…
5.1. Thực trạng của vấn đề bạo lực học đường
Theo quan niệm của các nhà nghiên cứu Việt Nam, bạo lực học đường là
một thuật ngữ chỉ những hành vi bạo lực cố ý gây ra các thiệt hại về thể chất, tinh
thần, vật chất đối với những người trực tiếp tham gia vào quá trình giáo dục trong
nhà trường.
Bạo lực học đường trên thế giới cũng như các nước đang phát triển trong đó
có Việt Nam đang trở thành vấn đề quan tâm của nhiều người. Theo số liệu thống
kê từ đường dây nóng của Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em (Bộ Lao động, Thương
binh và Xã hội), so với 10 năm trở về trước: Số vụ bạo hành tại trường học tăng
gấp 13 lần, bạo hành tại cộng đồng tăng 7 lần, bạo hành với trẻ tại gia đình tăng
gấp 3 lần. Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, từ năm 2010 đến năm 2014 đã có tới
7735 học sinh, sinh viên tham gia đánh nhau, bị xử lý kỷ luật. Tỷ lệ phạm pháp của
3
đối tượng gia tăng và ngày càng bộc lộ tính nguy hiểm, phức tạp gây bức xúc trong
dư luận xã hội. Như vậy bạo lực học đường đã mang tính chất báo động đỏ!
Đối tượng bạo lực học đường rất khác nhau gồm có học sinh với học sinh;
giáo viên với học sinh và ngược lại; giáo viên với giáo viên; cha mẹ học sinh và
các đối tượng khác với học sinh. Trong đó, bạo lực giữa học sinh với học sinh phổ
biến nhất.
Kết quả điều tra các đối tượng bạo lực học đường.
Hình thức, biểu hiện bạo lực học đường gồm ba loại như sau: bạo lực về
thân thể; bạo lực về tinh thần và bạo lực về vật chất.
Bạo lực về thân thể không chỉ là đánh đập, hành hạ, ngược đãi, đe dọa bằng
dao hoặc vũ khí mà còn là hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng
người khác.

Học sinh đánh đập, túm tóc nhau ở ngoài đường, cửa lớp học
Đặc biệt, có trường hợp giáo viên sử dụng các biện pháp giáo dục có tính
chất bạo lực làm sai quy chuẩn về đạo đức nghề nghiệp, còn có hành vi học sinh
hành hung lại các thầy, cô giáo.
4

Bảo mẫu hành hạ trẻ em Cô giáo túm tóc,tát học sinh ngay trong lớp học

Thày giáo chỉ mặt và tát tới tấp nam sinh Nam sinh lập tức lao lên đánh lại
thày giáo
Bạo lực về tinh thần có biểu hiện như lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác cô lập,
xua đuổi, bắt nạt, gây áp lực thường xuyên về tâm lý, sử dụng ngôn ngữ, lời nói,
hành vi thiếu văn hóa xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm. Đặc biệt những hành
vi quấy rối và xâm hại tình dục không chỉ tổn thương về thể chất, mà tổn thương
tinh thần cũng rất khó khắc phục.
5

Học sinh thóa mạ thầy cô Học sinh bị xé quần áo
và làm nhục ngay cạnh cổng trưởng
Bạo lực về vật chất là hành vi chiếm đoạt, huỷ hoại, đập phá hoặc có hành vi
khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng. Đầu tháng 10 năm 2014, một học sinh ở Đồng
Tháp bị bạn cùng lớp hăm dọa và trấn lột tiền bạc liên tục trong nhiều ngày. Khi bị
tố cáo hành vi trấn lột thủ phạm đã đánh bạn đến ngất xỉu phải nhập viện. Nạn trấn
lột học sinh không dừng lại ở việc “xin vài nghìn” mà có vụ lên đến hàng chục
triệu đồng. Táo tợn hơn nếu ai không cho hoặc chống cự thì bị bọn chúng hăm dọa,
hành hung, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, vật chất, tinh thần người bị hại.
Băng cướp là học sinh bị công an Chương Mỹ Hà Nội bắt ngày 6/3/2014.

5.2. Nguyên nhân của vấn đề bạo lực học đường
Để phòng chống bạo lực học đường ta cần biết các nguyên nhân, qua nghiên

cứu em thấy nổi bật là các nguyên nhân sau:
6
Thứ nhất, ảnh hưởng của môi trường xã hội. Tác động tiêu cực của internet,
game bạo lực, văn hóa phẩm xấu, hiện tượng suy thoái đạo đức và những hành vi bạo
lực trong phim ảnh, xã hội, gia đình đã vô hình đã dạy học sinh cách cư xử bạo lực và
được chúng mang vào trường học.
Thứ hai, về phía nhà trường. Một số nhà trường thiên về dạy chữ hơn dạy
người, vai trò giáo dục đạo đức, kỹ năng sống trong nhà trường còn hạn chế, công tác
tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hiệu quả chưa cao. Một bộ phận nhỏ thầy
cô thiếu quan tâm hay kì thị đối với những học sinh cá biệt. Một số giáo viên có đạo
đức “xuống cấp”, có những hành động không đúng đạo đức nghề nghiệp.
Thứ ba, từ phía gia đình. Một số gia đình thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản
lý con cái hoặc nuông chiều con quá mức. Có những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt,
bố mẹ ly hôn, nghiện hút, cờ bạc, cãi nhau trước mặt con cái… nên ngay từ nhỏ đã
tiêm nhiễm vào các em những hành vi bạo lực.
Thứ tư, từ chính bản thân người chưa thành niên. Do đặc điểm tâm sinh lí lứa
tuổi, nhân cách và tâm lý chưa hoàn thiện, thể chất phát triển mạnh mẽ, tâm sinh lý
thay đổi, dễ nổi nóng gây ra những hành động bộc phát, dễ bị lôi kéo, gây kích động,
họ muốn thể hiện mình, có khi dùng bạo lực xem như một cách nổi trội khác với bạn
bè. Có những án mạng chỉ từ một cái nhìn, một câu nói hay một cái vỗ vai…
Thứ năm, hệ thống pháp luật thiếu các quy định để xử lí bạo lực học đường.
Công tác phòng chống vi phạm pháp luật trẻ em và người vị thành niên ở các cấp các
ngành có thẩm quyền chưa được quan tâm đúng mức.Không ít người gây ra bạo lực
do thiếu hiểu biết về pháp luật.
5.3 . Hậu quả của bạo lực học đường
Thứ nhất, ảnh hưởng đến người bị hại. Họ phải chịu tổn thương về thể xác, tinh
thần và kinh tế. Những trường hợp nhẹ là thâm tím người, nặng hơn là gây ra
những thương tích, đau lòng hơn là có thể cướp đi sinh mạng của những người vô
tội để lại những tổn thất lớn cho gia đình, bạn bè họ. Những người bị bị bạo lực có
tâm lý sợ hãi, hoang mang, chán nản, lo âu…dần dần bị stress, gây nên bệnh trầm

cảm, dẫn đến thiếu ăn, thiếu ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập, công
tác.
7

Chỉ vì mâu thuẫn nhỏ trong lúc đùa
giỡn, một học sinh lớp 10 đã đánh bạn
cùng lớp nứt sọ não.
Bạo lực học đường ngày càng đáng sợ
Thứ hai, ảnh hưởng đến gia đình. Những gia đình có người bị bạo lực và gây ra
bạo lực sẽ xáo trộn, cảm thấy bất an, mất tiền của để chăm sóc người bị hại, có
trường hợp người thân can ngăn cũng bị thương tích, thiệt mạng.

8
Lê Thị Hà Trang SN 1997 ở Mỹ Đức, Hà Nội bị phạt 9 năm tù vì giết bạn
Thứ ba, ảnh hưởng đến tương lai của người gây ra bạo lực. Họ cũng chịu ảnh
hưởng về sức khỏe, tâm lí, thậm chí có thể nhận kỷ luật đuổi học, tù tội… Theo
điều 12 Bộ luật hình sự, người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải
chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc
biệt nghiêm trọng.Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi
tội phạm.
Sáu học sinh lớp 10 ở Đông Anh-Hà Nội bị phạt tù vì giết bạn cùng trường.
Thứ tư, ảnh hưởng đến nhà trường. Hành vi bạo lực không chỉ tác động xấu đến
nạn nhân mà còn khiến không khí trường học trở nên nặng nề, bất an, ảnh hưởng
đến thành tích, danh dự của trường cũng như các thầy cô giáo.
Thứ năm, ảnh hưởng đến xã hội. Bạo lực học đường đã càng làm xấu đi những
nét văn hóa truyền thống của xã hội, một phần không nhỏ làm mất trật tự xã hội.
5.4. Một số giải pháp phòng chống bạo lực học đường
Về phía gia đình: Cần quan tâm, quản lý, giáo dục con em, tạo không khí gia
đình yêu thương hòa thuận… Đối với các học sinh có nghịch cảnh gia đình cần
được tư vấn để vượt qua khó khăn tâm lý.

Về phía nhà trường: Cần tăng cường giáo dục pháp luật, đạo đức và kĩ năng
sống cho học sinh. Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp
luật. Bản thân học sinh, giáo viên, phụ huynh học sinh cần nâng cao hiểu biết pháp
luật để thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình. Duy trì và phát triển tủ sách
pháp luật trong các nhà trường. Bộ tài liệu "Giáo dục nếp sống thanh lịch văn minh
9
cho học sinh Thủ đô" đã phần nào tạo nên nét đẹp người Tràng An và giảm thiểu
bạo lực học đường.

HS THPT Phan Đình Phùng nói không với bạo lực học đường.
Nhà trường nên thành lập ban cố vấn tâm lí, trợ giúp pháp lí cho học sinh.Tăng
cường vai trò giáo viên chủ nhiệm. Tích cực ngăn ngừa bạo lực qua các dấu hiệu
tiền bạo lực. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm thực tế, thành lập các
câu lạc bộ thu hút học sinh tham gia…

HS THPT Phan Đình Phùng với hội thi
dân vũ
và trải nghiệm hái chè ở Tuyên
Quang
10
Về phía xã hội: Tạo thêm những nơi vui chơi giải trí lành mạnh như các nhà
văn hóa, câu lạc bộ, rạp chiếu phim, sân khấu cộng đồng… để phát triển cả thể
chất lẫn tư duy.
Các cơ quan pháp luật cần có quy định cụ thể về xử lý bạo lực học đường, tăng
cường công tác truyền thông phòng chống bạo lực học đường.
6. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
 Thực tiễn học tập:
Thứ nhất, về nội dung: Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống
thực tiễn đã giúp học sinh chúng em học đi đôi với hành, kích thích lòng say mê
nghiên cứu khoa học. Đưa ra một số giải pháp nhằm hạn chế bạo lực học đường

đối với học sinh THPT.
Thứ hai, về phương pháp: đây là một hình thức học tập mới thú vị, hiệu quả. Từ
đó giúp em tự tin, chủ động hơn trong cuộc sống.
 Thực tiễn đời sống - kinh tế xã hội:
Hiểu được tầm quan trọng vai trò của nhà trường, gia đình, xã hội, đối với
việc phòng chống và giảm số vụ bạo lực học đường, một vấn đề nóng hiện nay mà
nhiều người đang quan tâm.
Để phòng chống bạo lực học đường đối với học sinh THPT rất cần sự phối hợp
của gia đình – nhà trường – xã hội. Em nhận thức rằng, mỗi học sinh cần có trách
nhiệm tu dưỡng, rèn luyện bản thân, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về
phòng chống bạo lực học đường. Hãy lên tiếng để bảo vệ mình và mọi người góp
phần xây dựng "Trường học an toàn, thân thiện và bình đẳng"./.
11





12