Quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu (trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn thành phố Hải Phòng) Luận văn ThS. Luật

I HC QUC GIA H NI
KHOA LUT

NGUYN TH VN

Quyết định hình phạt đối với các tội xâm
phạm sở hữu (trên cơ sở nghiên cứu thực
tiễn địa bàn thành phố hải phòng)

luận văn thạc sĩ luật học

Hà nội - 2015

1


I HC QUC GIA H NI
KHOA LUT

NGUYN TH VN

Quyết định hình phạt đối với các tội xâm
phạm sở hữu (trên cơ sở nghiên cứu thực
tiễn địa bàn thành phố hải phßng)
Chun ngành : Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số

: 60 38 01 04

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Quang Phương

HÀ NỘI - 2015

2


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tơi. Các
kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác,
tin cậy và trung thực. Tơi đã hồn thành tất cả các mơn học và đã thanh toán
tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia
Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tơi có thể
bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, Ngày 30 tháng 03 năm 2015
NGƯỜI CAM ĐOAN

Nguyễn Thế Văn

3


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BLHS

: Bộ luật hình sự

BLTTHS:

: Bộ luật tố tụng hình sự

PGS

: Phó giáo sư

Nxb

: Nhà xuất bản

QĐHP

: Quyết định hình phạt

VKSND

: Viện kiểm sát nhân dân

TAND

: Tịa án nhân dân

TNHS

: Trách nhiệm hình sự

TP. Hải Phòng

: Thành phố Hải Phòng

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

4


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỤC LỤC
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 10
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 10
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ................................................. 13
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 15
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 16
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ......................................... 17
6. Ý nghĩa của luận văn .................................................................................. 17
7. Bố cục của luận văn ................................................................................... 19
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT
ĐỐI VỚI CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU ............................................. 20
1.1. KHÁI NIỆM HÌNH PHẠT VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT .............. 20
1.1.1. Khái niệm hình phạt ............................................................................. 20
1.1.2. Khái niệm quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu 21
1.2 Các nguyên tắc quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu
......................................................................................................................... 25

1.2.1. Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa ................................................ 26
1.2.2. Nguyên tắc nhân đạo xã hội chủ nghĩa ................................................ 31
1. 2. 3. Nguyên tắc công bằng ........................................................................ 34
1.2.4. Ngun tắc cá thể hóa hình phạt .......................................................... 37
1.3. Các căn cứ quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu 39
1.3.1. Căn cứ vào qui định của Bộ luật hình sự ............................................. 41
1.3.2. Căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội .. 42
5


1.2.2.3. Căn cứ vào nhân thân người phạm tội .............................................. 45
1.3.4. Căn cứ vào các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự . 48
1.4. Vai trị và ý nghĩa của việc quyết định hình phạt đúng .......................... 52
Chương 2 : THỰC TIỄN QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI CÁC TỘI
XÂM PHẠM SỞ HỮU TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẢI PHỊNG ........ 56
2.1. Tình hình tội xâm phạm sở hữu tại TP. Hải Phòng ................................ 47
2.2. Kết quả quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu trên địa
bàn thành phố Hải Phòng. .............................................................................. 58
2.3. Những vi phạm, sai lầm trong quyết định hình phạt đối với các tội xâm
phạm sở hữu trên địa bàn thành phố Hải Phòng ............................................ 61
2.3.1. Áp dụng sai điểm, khoản của điều luật đối với bị cáo ......................... 62
2.3.2. Đánh giá khơng đúng tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành
vi phạm tội. ..................................................................................................... 63
2.3.2.1. Quyết định hình phạt quá nhẹ đối với người phạm tội ..................... 63
2.3.2.2. Quyết định hình phạt quá mức nghiêm khắc đối với người phạm tội.
......................................................................................................................... 65
2.3.3. Đánh giá chưa đầy đủ nhân thân người phạm tội. ............................... 68
2.3.4. Áp dụng tình tiết giảm nhẹ hoặc tăng nặng khơng đúng ..................... 69
2.4. Nguyên nhân của những vi phạm, sai lầm trong quyết định hình phạt
đối với các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn thành phố Hải Phòng ....... 73

2.4.1. Nguyên nhân do hạn chế của các quy định hiện hành liên quan đến
quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu ................................. 74
2.4.2. Nguyên nhân do hạn chế về năng lực, trình độ nghiệp vụ, đạo đức và
trách nhiệm của các Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân .................................... 77
2.4.3. Nguyên nhân từ giám đốc xét xử, kiểm sát xét xử chưa thường xuyên
......................................................................................................................... 80

6


Chương 3 : CÁC GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT
ĐÚNG ĐỐI VỚI CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ....................................................................... 83
3.1. Yêu cầu bảo đảm quyết định hình phạt đúng đối với các tội xâm phạm sở
hữu trên địa bàn thành phố Hải Phịng ........................................................... 83
3.1.1. Dự báo về tình hình tội phạm trên địa bàn thành phố Hải Phòng
......................................................................................................................... 83
3.1.2. Những yêu cầu của cải cách tư pháp .................................................... 85
3.2. Các giải pháp bảo đảm quyết định hình phạt đúng đối với các tội xâm
phạm sở hữu tại thành phố Hải Phòng. .......................................................... 87
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật. ........................................................... 87
3.2.2. Giải pháp hướng dẫn thi hành pháp luật và tổng kết xét xử ................ 90
3.2.3. Giải pháp giám đốc xét xử, kiểm sát xét xử và xây dựng án lệ ........... 91
3.2.4. Giải pháp nâng cao năng lực của những người tiến hành tố tụng và
Luật sư ............................................................................................................ 93
3.2.4.1. Nâng cao chất lượng của đội ngũ Thẩm phán của hai cấp Tòa án
thành phố Hải Phòng. ..................................................................................... 93
3.2.4.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ Hội thẩm nhân dân của Tòa án hai cấp
thành phố Hải Phòng. ................................................................................... 105
3.2.4.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ Kiểm sát viên của ngành Kiểm sát nhân

dân thành phố Hải Phòng ............................................................................. 108
3.2.4.4. Phát triển và nâng cao năng lực của đội ngũ Luật sư ..................... 108
3.2.5. Nâng cao chất lượng hồ sơ điều tra và chất lượng tranh tụng tại phiên
tòa…………………………………………………………………………..111
3.2.6. Tăng cường sự giám sát của các cơ quan thơng tấn, báo chí trong hoạt
động xét xử và quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu........113
KẾT LUẬN ................................................................................................. 115
Tài liệu tham khảo ..................................................................................... 117

7


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tỷ lệ số bị cáo đã xét xử phúc thẩm về các tội xâm phạm sở hữu
so với các loại tội phạm khác (giai đoạn 2009 - 2014). ................................. 62
Biểu đồ 2.2. Cơ cấu số bị cáo đã xét xử phúc thẩm về các tội xâm phạm sở
hữu so với số bị cáo đã xét xử phúc thẩm về các loại tội khác (giai đoạn 2009
– 2014). ........................................................................................................... 63
Biểu đồ 2.3. Số bị cáo xét xử phúc thẩm về các tội xâm phạm sở hữu tại TP.
Hải Phịng bị sửa về hình phạt (Số liệu 6 năm từ 2009 - 2014) ..................... 63
Biểu đồ 2.4. Tổng số bị cáo xét xử phúc thẩm bị sửa về hình phạt tại TP. Hải
Phịng (Số liệu 6 năm từ 2009 - 2014) ........................................................... 64

8


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.Thống kê tổng số vụ án và bị cáo xét xử sơ thẩm và phúc thẩm tại
thành phố Hải Phòng (giai đoạn từ 2009 đến 2014)........................................53
Bảng 2.2. Thống kê số vụ án và bị cáo xét xử sơ thẩm về tội xâm phạm sở

hữu của Tòa án hai cấp tại Hải Phòng (giai đoạn từ 2009 đến 2014) ............ 65
Bảng 2.3.Thống kê số vụ án và bị cáo đã xét xử phúc thẩm của Tòa án Thành
phố Hải Phòng (giai đoạn từ 2009 đến 2014) ................................................ 56
Bảng 2.4. Thống kê số vụ án và bị cáo đã xét xử phúc thẩm về các tội xâm
phạm sở hữu của Tòa án hai cấp tại Thành phố Hải Phòng (giai đoạn từ 2009
đến 2014) ........................................................................................................ 57
Bảng 2.5. Thống kê kết quả quyết định hình phạt xét xử sơ thẩm về tội xâm
phạm sở hữu của Tòa án hai cấp tại Hải Phòng (giai đoạn từ 2009 đến 2014)
......................................................................................................................... 58
Bảng 2.6. Thống kê số vụ án và bị cáo bị TAND và VKSND TP. Hải Phòng
kháng nghị giám đốc thẩm (giai đoạn 2009 – 2014). .................................... 60

9


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hải Phịng là thành phố duyên hải nằm ở hạ lưu của hệ thống sơng Thái
Bình thuộc đồng bằng sơng Hồng. Diện tích tự nhiên của TP. Hải Phịng là
1.507,57 km2, tính đến tháng 12 năm 2011, dân số TP. Hải Phòng là
1.907.705 người, trong đó dân cư thành thị chiếm 46,1% và dân cư nơng thơn
chiếm 53,9%, ngồi ra Hải Phịng cịn là thành phố đông dân thứ 3 ở Việt
Nam, sau Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày nay, Hải Phòng là thành
phố trực thuộc Trung ương - là đô thị loại 1 cấp quốc gia gồm 7 quận với 223
xã, phường và thị trấn. Với vị trí địa lý tự nhiên thuận lợi và có đường bờ biển
dài 125km - nơi có 5 cửa sơng lớn là Bạch Đằng, Cửa Cấm, Lạch Tray, Văn
Úc và sơng Thái Bình. Hải Phòng từ lâu đã nổi tiếng với hệ thống cảng biển
lớn nhất ở miền Bắc - một đầu mối giao thông quan trọng với hệ thống giao
thông thuỷ, bộ, đường sắt, đường hàng không trong nước và quốc tế, là cửa
chính ra biển của thủ đơ Hà Nội và các tỉnh phía Bắc; là đầu mối giao thơng

quan trọng của Vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, trên hai hành lang - một
vành đai hợp tác kinh tế Việt Nam - Trung Quốc. Vì vậy, trong chiến lược
phát triển kinh tế – xã hội vùng châu thổ sông Hồng, TP. Hải Phòng được xác
định là một cực tăng trưởng của vùng kinh tế động lực phía Bắc (Hà Nội –
Hải Phòng – Quảng Ninh); là Trung tâm kinh tế - khoa học - kĩ thuật tổng hợp
của Vùng duyên hải Bắc Bộ và là một trong những trung tâm phát triển của
Vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước. Với điều kiện tự nhiên – xã hội
thuận lợi như vậy TP. Hải Phịng có rất nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế.
Trái ngược với sự thuận lợi về mặt tự nhiên. Về mặt xã hội, trong thời
gian qua, tỷ lệ tội phạm tại TP. Hải Phòng có chiều hướng gia tăng. Đặc biệt
là các tội phạm xâm phạm sở hữu như: Cướp tài sản, Lừa đảo chiếm đoạt tài
sản, Trộm cắp tài sản….nguyên nhân một phần là do ảnh hưởng tiêu cực từ sự
suy thoái kinh tế toàn cầu tác động đến đời sống kinh tế, xã hội trong nước,
10


một phần khác là do sự đầu tư phát triển nhanh chóng hệ thống cảng biển và
các khu cơng nghiệp trên địa bàn TP. Hải Phịng nhưng chưa đi đơi với sự
phát triển về mặt dân trí, xã hội đã làm gia tăng các loại tội phạm đặc biệt là
các tội xâm phạm sở hữu, gây mất ổn định trật tự, trị an xã hội.
Trước diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm tại TP. Hải Phịng.
Trong thời gian qua, lãnh đạo, chính quyền các cấp, các ngành của thành phố
đã đề ra nhiều biện pháp nhằm đấu tranh đẩy lùi các loại tội phạm, đặc biệt là
các tội xâm phạm sở hữu. Qua đó, tình hình tội phạm và trật tự trị an trên địa
bàn TP. Hải Phòng cơ bản được giữ vững và từng bước được khống chế. Mặc
dù đã có sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính quyền và các cơ quan tư
pháp, các cơ quan bảo vệ pháp luật trong việc đấu tranh phòng chống tội
phạm nhưng tỷ lệ tội phạm xâm phạm sở hữu trên địa bàn TP. Hải Phòng vẫn
ở mức cao so với các loại tội phạm khác.
Với vai trò, chức năng, nhiệm vụ của ngành TAND đã được quy định

trong Hiến pháp, và các văn bản quy phạm pháp luật. Thời gian quan, Tòa án
nhân dân các cấp trên địa bàn TP. Hải Phịng đã có những đóng góp hiệu quả
vào việc đấu tranh phịng chống tội phạm trên địa bàn TP. Hải Phịng thơng
qua hoạt động xét xử và quyết định hình phạt của mình. Qua đó, những kết
quả đạt được của ngành TAND thành phố Hải Phòng bên cạnh kết quả đạt
được của các ngành, các cấp trong hệ thống chính quyền TP. Hải Phịng đã
góp phần khơng nhỏ vào cơng tác phịng chống tội phạm và duy trì trật tự trị
an trên địa bàn TP. Hải Phịng.
Quyết định hình phạt là cơng việc trọng tâm, cốt lõi trong hoạt động xét
xử của Tòa án. Nếu việc quyết định hình phạt đúng sẽ mang lại những hiệu
quả tích cực, ngược lại quyết định hình phạt sai sẽ để lại nhiều hậu quả tiêu
cực về mặt xã hội, giảm lòng tin của nhân dân đối với Tòa án nói riêng, với
các cơ quan tư pháp và các cơ quan chính quyền nói chung. Đồng thời làm
giảm hiệu quả chung của cơng tác đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung,
11


tội xâm phạm sở hữu nói riêng. Như vậy, có thể khẳng định ngành TAND có
vai trị và đóng góp khơng nhỏ tới cơng tác đấu tranh phịng chống tội phạm
góp phần bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn TP. Hải Phòng.
Mặc dù trong thời gian qua ngành TAND TP. Hải Phịng đã có những
đóng góp đáng kể vào cơng tác đấu tranh phịng chống tội phạm xâm phạm sở
hữu trên địa bàn thành phố thông qua hoạt động xét xử và quyết định hình
phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu nhưng không hẳn hoạt động xét xử và
quyết định hình phạt nói chung, quyết định hình phạt đối với các tội xâm
phạm sở hữu nói riêng đã hoàn thiện và đạt kết quả cao nhất. Thực tế cho thấy,
trong thời gian qua việc quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu
của Tòa án các cấp tại TP. Hải Phòng còn tồn tại nhiều vi phạm, sai lầm; quyết
định hình phạt cịn có sự tùy tiện, thiếu thống nhất, làm ảnh chung tới kết quả
đấu tranh phòng, chống tội phạm, làm giảm lòng tin của quần chúng nhân dân

đối với ngành Tòa án và ảnh hưởng tới hiệu quả của công tác đấu tranh phịng
chống tội phạm nói chung, tội xâm phạm sở hữu nói riêng.
Trong bối cảnh tình hình tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn TP. Hải Phòng
thời gian qua và hiện nay vẫn diễn biến phức tạp không có chiều hướng suy
giảm, gây mất ổn định trật tự trị an, xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều mặt
của đời sống, kinh tế, xã hội của người dân. Việc nghiên cứu một cách khoa học,
nghiêm túc để chỉ ra những tồn tại vi phạm; phân tích các nguyên nhân và đề ra
các giải pháp để bảo đảm quyết định hình phạt đúng đối với các tội xâm phạm sở
hữu trong hoạt động xét xử quyết định hình phạt của ngành TAND TP. Hải
Phòng, nhằm nâng cao vai trò và những đóng góp của ngành TAND tới cơng tác
đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung, tội xâm phạm sở hữu nói riêng trên
địa bàn TP. Hải Phịng là địi hỏi mang tính cấp thiết.
Bởi vậy, việc lựa chọn và nghiên cứu đề tài: “Quyết định hình phạt đối
với các tội xâm phạm sở hữu (trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn thành

12


phố Hải Phòng)” làm luận văn thạc sĩ luật học có ý nghĩa và đóng góp quan
trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Ở Việt Nam, khoa học luật hình sự là một trong những ngành khoa học
pháp lý phát triển nhất so với các ngành khoa học pháp lý khác. Quyết định
hình phạt nói chung có vị trí, vai trò quan trọng trong giai đoạn xét xử một vụ
án cụ thể. Vì vậy, từ trước tới nay đã có Luận án tiến sĩ, nhiều Luận văn thạc
sĩ, các công trình khoa học nghiên cứu về các đề tài có liên quan đến việc
Quyết định hình phạt đã được đăng trên các tạp chí, bài báo của các tác giả có
tên tuổi trong lĩnh vực pháp luật.
Ở góc độ Luận án tiến sĩ luật học, có luận án về đề tài “Quyết định hình
phạt trong Luật Hình sự Việt Nam” của tác giả Dương Tuyết Miên đã bảo vệ

thành công năm 2003. Bên cạnh đó, có rất nhiều Luận văn thạc sĩ luật học đã
nghiên cứu vấn đề quyết định hình phạt như: “Quyết định hình phạt trong
những trường hợp đặc biệt” của tác giả Hồng Chí Kiên bảo vệ năm 2004 tại
Đại học Luật Hà Nội; tác giả Phạm Thị Thanh Nga với đề tài “Tình tiết giảm
nhẹ trách nhiệm hình sự trong việc định tội danh và quyết định hình phạt” bảo
vệ tại Đại học Luật Hà Nội cùng năm 2004; tác giả Phạm Đình Dũng đã bảo
vệ đề tài “Căn cứ quyết định hình phạt: những vấn đề lý luận và thực tiễn” tại
khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2006. Ngồi ra cịn có các Luận văn
thạc sĩ đã bảo vệ tại khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội như: “Quyết định
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội trong luật hình sự Việt
Nam” của tác giả Nguyễn Minh Khuê bảo vệ năm 2007; đề tài “Quyết định
hình phạt trong đồng phạm” của tác giả Nguyễn Thị Bình bảo vệ năm 2010;
đề tài “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về quyết định hình phạt trong
trường hợp phạm tội có tổ chức theo luật hình sự Việt Nam” của tác giả Phí
Thành Chung bảo vệ năm 2010; đề tài “Quyết định hình phạt nhẹ hơn luật
định: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn : trên cơ sở các số liệu thực tiễn của
13


tòa án nhân dân tỉnh Nam Định” của tác giả Nguyễn Hải Dũng bảo vệ năm
2007; đề tài “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về quyết định hình phạt trong
trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt theo luật hình sự Việt Nam”
của tác giả Bùi Thị Chinh Phương bảo vệ năm 2011 hay tác giả Chu Thị
Trang Vân cũng đã có nhiều bài viết như: “Tìm hiểu việc định tội và quyết
định hình phạt từ phương diện là những hoạt động áp dụng pháp Luật Hình sự
cơ bản của Tồ án ”; “Các chế định trách nhiệm hình sự và miễn trách nhiệm
hình sự, hình phạt và miễn hình phạt trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp
quyền” đăng trên Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Kinh tế - Luật.
Liên quan đến tài liệu nghiên cứu vấn đề định quyết định hình phạt đối
với các tội xâm phạm sở hữu còn được đề cập trong trong một số tài liệu

chuyên khảo như: PGS. TS. Nguyễn Ngọc Chí về "Trách nhiệm hình sự đối
với các tội xâm phạm sở hữu"; PGS. TS. Trịnh Quốc Toản, "Yếu tố chức vụ,
quyền hạn trong các tội xâm phạm sở hữu"; "Một số vấn đề đồng phạm trong
các tội xâm phạm sở hữu". Những bài nghiên cứu trên đã khái quát được một
số vấn đề lý luận và thực tiễn quyết định hình phạt nói chung. Tuy nhiên, các
cơng trình hoặc mới chỉ nghiên cứu ở phạm vi khái quát những vấn đề lý luận
hoặc quyết định hình phạt ở những khía cạnh khác nhau như: quyết định hình
phạt trong trường hợp phạm tội có tổ chức; quyết định hình phạt trong trường
hợp chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt... Các đề tài và cơng trình nghiên
cứu khoa học cũng chỉ nghiên cứu và đưa ra những giải pháp chung hoặc đi vào
vấn đề cụ thể khác chứ chưa có cơng trình, đề tài nào nghiên cứu chun sâu, chỉ
ra những vi phạm, sai lầm và đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm khắc phục những
vi phạm sai lầm trong việc quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu
trên địa bàn TP. Hải Phòng .
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, khảo sát trên đây cho thấy, ở nước ta đã
có một số cơng trình, tài liệu nghiên cứu cơ bản và trực diện về quyết định hình
phạt. Tuy nhiên, do nền kinh tế - xã hội không ngừng vận động và biến đổi,
14


thời gian qua trên địa bàn TP. Hải Phòng số vụ án xâm phạm sở hữu luôn
chiếm tỷ lệ cao, trong đó việc quyết định hình phạt của Tịa án trên thực tế còn
rất nhiều vi phạm, sai lầm gây bức xúc trong dư luận quần chúng, làm giảm
lòng tin đối với pháp luật và chính sách của Đảng và Nhà nước. Những nghiên
cứu về vấn đề quyết định hình phạt vẫn nằm ở phạm vi lý luận, khái quát chưa
chỉ rõ những tồn tại, vi phạm cụ thể ở trong những phạm vi không gian và thời
gian khác nhau, đặc biệt ở một địa bàn cụ thể là TP. Hải Phịng .
Như vậy, tổng quan tình hình nghiên cứu trên đây lại một lần nữa cho phép
khẳng định việc nghiên cứu đề tài "Quyết định hình phạt đối với các tội xâm
phạm sở hữu (trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn thành phố Hải Phòng)"

là đòi hỏi khách quan, cấp thiết, vừa có tính lý luận, vừa có tính thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu là làm rõ những vấn đề chung về QĐHP và thực
trạng việc Quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn
TP. Hải Phòng: khái niệm QĐHP, các nguyên tắc QĐHP, các căn cứ QĐHP;
làm rõ tình hình thực tế việc quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm
sở hữu của Tòa án nhân dân hai cấp trên địa bàn TP. Hải Phòng trong giai
đoạn 2009 - 2014, đồng thời phân tích làm rõ những vi phạm, sai lầm, xung
quanh việc quyết định hình phạt đối với nhóm tội này, từ đó chỉ ra nguyên
nhân của những vi phạm, sai lầm. Thơng qua đó đưa ra những giải pháp nâng
cao hiệu quả quyết định hình phạt nói chung và đối với các tội xâm phạm sở
hữu nói riêng tại TP. Hải Phòng.
Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm:
- Nghiên cứu góp phần làm rõ những vấn đề chung về quyết định hình
phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu; vai trị, ý nghĩa của quyết định hình
phạt đúng;

15


- Phân tích tình hình quyết định hình phạt đối với các tội phạm xâm sở
hữu từ thực tiễn xét xử của Tòa án hai cấp tại TP. Hải Phòng trong giai đoạn
từ năm 2009 - 2014;
- Phân tích chỉ rõ những những tồn tại, hạn chế của những quy định của
pháp luật hình sự nói chung, Bộ luật hình sự 1999 nói riêng, những tồn tại vi
phạm của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trong việc
quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn TP. Hải
Phòng. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp bảo đảm quyết định hình phạt
đúng và nâng cao chất lượng quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm
sở hữu; khắc phục những tồn tại, vi phạm trong việc quyết định hình phạt đối

với các tội xâm phạm sở tại TP. Hải Phòng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu là thực tiễn quyết định hình phạt đối với nhóm
tội xâm phạm sở hữu của Tịa án nhân dân hai cấp trên địa bàn TP. Hải Phịng
trên cơ sở Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung ngày 19/6/2009 và
những văn bản pháp luật có liên quan.
- Phạm vi nghiên cứu: Dựa trên tính chất của hành vi khách quan, các
tội xâm phạm sở hữu qui định tại chương XIV Bộ luật hình sự năm 1999
được chia làm 2 nhóm:
+ Các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt được quy định từ
Điều 133 đến Điều 140 Bộ luật hình sự năm 1999.
+ Các tội xâm phạm sở hữu khơng mang tính chiếm đoạt được quy định
từ Điều 141 đến Điều 145 Bộ luật hình sự năm 1999.
Trong luận văn sẽ nghiên cứu và giải quyết những vấn đề xung quanh
việc quyết định hình phạt qua thực tiễn xét xử tại các Tòa án nhân dân hai cấp
trên địa bàn TP. Hải Phịng.
Về thời gian: Quyết định hình phạt là một đề tài rộng, phức tạp có liên
quan đến nhiều lĩnh vực. Trên cơ sở tình hình thực tế tại địa bàn TP. Hải
16


Phòng luận văn sẽ giới hạn phạm vi nghiên cứu về vấn đề quyết định hình
phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu, giai đoạn 2009 đến 2014.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Đề tài sẽ thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật
lịch sử và chủ nghĩa duy vật biện chứng mác-xít, tư tưởng Hồ Chí Minh về
Nhà nước và pháp luật, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng Nhà
nước pháp quyền, về chính sách hình sự, về vấn đề cải cách tư pháp được thể
hiện trong các Nghị quyết Đại hội Đảng VIII, IX, X và các Nghị quyết số 08NQ/TW ngày 02/01/2002, Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 26/5/2005 về
Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 của Bộ Chính trị, các quan điểm,

đường lối xử lý các tội xâm phạm sở hữu.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả luận văn đã sử dụng các
phương pháp cụ thể và đặc thù của khoa học luật hình sự như: phương pháp
phân tích và tổng hợp; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương pháp diễn
dịch; phương pháp quy nạp; phương pháp thống kê, phân tích và tổng hợp bản
án, số liệu thống kê, báo cáo tổng kết của các Viện kiểm sát nhân dân và Tòa
án nhân dân các cấp trên địa bàn TP. Hải Phòng. Phương pháp so sánh pháp
luật để đối chiếu với các quy định của pháp luật với nhau nhằm tìm ra những
điểm mới trong quá trình nghiên cứu.
6. Ý nghĩa của luận văn
Luận văn được hồn thành có ý nghĩa quan trọng trên các phương
diện thực tiễn; lập pháp và lý luận. Tác giả có thể nêu cụ thể những đóng
góp của đề tài như sau:
- Xuất phát từ thực tiễn việc quyết định hình phạt đối với nhóm tội xâm
phạm sở hữu trên địa bàn cả nước nói chung và ở Tòa án nhân dân các cấp
trên địa bàn TP. Hải Phịng nói riêng trong thời gian gần đây đã cho thấy sự
yếu kém về trình độ, năng lực của một bộ phận Thẩm phán và Hội thẩm nhân
dân trong việc nhận thức, đánh giá và áp dụng các quy định của pháp luật
17


hình sự khi quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu, làm giảm
hiệu quả công cuộc đấu tranh phịng, chống tội phạm, khơng bảo vệ được các
quyền và lợi ích hợp pháp của cơng dân. Do đó, kết quả nghiên cứu của đề tài
sẽ chỉ ra những tồn tại hạn chế của Tòa án nhân dân hai cấp tại TP. Hải
Phịng; của người có trách nhiệm chính trong việc QĐHP đó là các Thẩm
phán, Hội thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử và quyết định hình phạt trên
thực tế, đồng thời tìm ra những nguyên nhân và đưa ra các giải pháp để khắc
phục và nâng cao hơn nữa chất lượng quyết định hình phạt đối với các tội
xâm phạm sở hữu.

- Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ tập hợp, chỉ ra những văn bản qui
phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động quyết định hình phạt đối với nhóm
tội xâm phạm sở hữu. Đó là tiền đề giúp cho việc so sánh tìm ra những điểm
cịn hạn chế, mâu thuẫn giữa các qui phạm trong các văn bản qui phạm pháp
luật này. Tác giả mong muốn hơn nữa, luận văn không những là một tài liệu
phân tích chuyên sâu và chỉ ra những hạn chế bất cập của các qui phạm pháp
luật có liên quan mà cịn góp phần mang đến cho người đọc một cái nhìn vừa
có tính chất lý luận vừa có tính thực tiễn của hoạt động quyết định hình phạt
đối với các tội xâm phạm sở hữu, để từ đó khắc phục tình trạng thiếu thống
nhất, thiếu đồng bộ trong việc giải thích và áp dụng pháp luật do các qui định
pháp luật về quyết định hình phạt vẫn còn nằm rải rác trong nhiều văn bản
pháp luật khác nhau như Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT-TANDTCVKSNDTC-BCA-BTP ngày 25 tháng 12 năm 2001 của Tòa án nhân dân tối
cao, Bộ Tư pháp, Bộ Công an hướng dẫn áp dụng một số quy định tại chương
XIV "Các tội xâm phạm sở hữu của Bộ luật hình sự năm 1999", Nghị quyết
số 01/2001/NQ-HĐTP ngày 15/03/2001 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án
nhân dân tối cao về việc hướng dẫn áp dụng một số quy định của các điều
139, 193, 194, 278, 279, và 289 Bộ luật hình sự năm 1999…

18


- Tác giả mong muốn kết quả nghiên cứu đề tài này sẽ góp phần làm rõ
hơn những vi phạm, sai lầm cũng như những nguyên nhân cơ bản của của
những vi phạm, sai lầm trong thực tiễn quyết định hình phạt đối với các tội
xâm phạm sở hữu trên địa bàn TP. Hải Phịng; góp phần giải quyết những tồn
tại, vi phạm; xây dựng, hoàn thiện lý luận quyết định hình phạt trong khoa
học pháp lý hình sự.
- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn sẽ đề
xuất các định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật thực định và nâng cao
hiệu quả hoạt động quyết định hình phạt đối với nhóm tội xâm phạm sở hữu

trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền và cải cách tư pháp hiện nay
ở Việt Nam nói chung và ở TP. Hải Phịng nói riêng.
- Ngoài ra luận văn sẽ là một tài liệu tham khảo bổ ích có giá trị nhất
định dành cho các đối tượng nghiên cứu và giảng dạy pháp luật tại các cơ sở
đào tạo luật. Kết quả nghiên cứu của luận văn còn phục vụ cho việc trang bị
những kiến thức chuyên sâu cho các cán bộ thực tiễn đang công tác tại các cơ
quan tư pháp trong quá trình giải quyết vụ án hình sự về các tội xâm phạm sở
hữu được khách quan, có căn cứ và đúng pháp luật.
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn
gồm có 3 chương:
Chương 1. Những vấn đề chung về quyết định hình phạt đối với các tội
xâm phạm sở hữu.
Chương 2. Thực tiễn quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở
hữu trên địa bàn TP. Hải Phòng.
Chương 3. Các giải pháp bảo đảm quyết định hình phạt đúng đối với các
tội xâm phạm sở hữu trên địa bàn TP. Hải Phòng.
.

19


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI
CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU
1.1. KHÁI NIỆM HÌNH PHẠT VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT
ĐỐI VỚI CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU
1.1.1 Khái niệm hình phạt
Hình phạt là một trong những khái niệm cơ bản được quy định trong
BLHS Việt Nam năm 1999. Hình phạt tước bỏ của người bị kết án những quyền

và lợi ích, gồm: quyền chính trị, quyền kinh tế, quyền tự do, thậm chí cả quyền
sống của người phạm tội. Mặt khác, hình phạt bao giờ cũng để lại cho người bị
kết án một hậu quả pháp lý đó là án tích trong một thời gian nhất định. Do vậy,
hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất trong hệ thống các biện pháp
cưỡng chế của nhà nước nó hồn tồn khác với những chế tài của ngành luật
khác như bồi thường thiệt hại trong Luật dân sự, phạt tiền trong Luật hành chính.
Hình phạt được quy định trong Bộ luật hình sự ở phần chung và các
phần các tội phạm cụ thể, các chủ thể khơng có quyền thoả thuận các chế tài
khác với quy định của luật như một số ngành luật khác, như: trong Luật dân
sự có quy định trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.
Hình phạt chỉ do Tòa án nhân danh nhà nước áp dụng trên cơ sở của bản
án. Bản án của tồ án có thẩm quyền xác định hình phạt cụ thể đối với người
phạm tội, như: cải tạo khơng giam giữ, tù có thời hạn, tù chung thân, tử
hình…Bên cạnh đó, hình phạt chỉ áp dụng đối với người có hành vi phạm tội. Để
quyết định hình phạt đối với một người nhất thiết phải thơng qua một q trình
tố tụng hình sự nghiêm ngặt, chỉ khi xác định và chứng minh được hành vi phạm
tội của người đó tồ án có thẩm quyền mới áp dụng hình phạt tương ứng
Khái niệm hình phạt được quy định tại Điều 26 BLHS năm 1999:
“Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước nhằm

20


tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người phạm tội. Hình phạt được quy
định trong Bộ luật hình sự và do Tồ án quyết định”.
Luật hình sự Việt Nam đưa ra một hệ thống hình phạt và cơ chế để áp dụng
các hình phạt trên thực tế nhằm đạt được hai mục đích cơ bản là phịng ngừa
chung và phịng ngừa riêng. Mục đích của hình phạt được quy định cụ thể tại
Điều 27 BLHS năm 1999 như sau: “Hình phạt khơng chỉ nhằm trừng trị
người phạm tội mà cịn giáo dục họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý

thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ nghĩa, ngăn
ngừa họ phạm tội mới. Hình phạt cịn nhằm giáo dục người khác tơn trọng
pháp luật, đấu tranh phịng ngừa và chống tội phạm”
Hệ thống hình phạt bao gồm những hình phạt được quy định trong luật
hình sự, có phương thức liên kết với nhau theo trật tự nhất định. Hệ thống
hình phạt được hình thành từ hình phạt chính và hình phạt bổ sung. Hình phạt
chính bao gồm: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, trục xuất, tù có
thời hạn, tù chung thân, tử hình. Hình phạt bổ sung bao gồm: Cấm đảm nhiệm
chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; cấm cư trú; quản chế;
tước một số quyền công dân; tịch thu tài sản; phạt tiền và trục xuất (khi không
áp dụng là hình phạt chính).
Hình phạt được Tịa án quyết định đối với những người phạm các tội
xâm phạm sở hữu cũng nằm trong hệ thống hình phạt và được quy định trong
các điều luật tương ứng cụ thể thuộc Chương XIV của Bộ luật hình sự năm
1999. Các hình phạt này cũng mang những đặc điểm và nhằm thực hiện các
mục đích của hình phạt. Tuy nhiên, do tính chất đặc thù của các tội xâm phạm
sở hữu nên phạt tiền khơng được các nhà làm luật quy định là hình phạt chính
trong các Điều luật thuộc Chương XIV – Các tội xâm phạm sở hữu của BLHS
năm 1999.
1.1.2. Khái niệm quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm
sở hữu
21


Khi nghiên cứu luật hình sự Việt Nam, bên cạnh các khái niệm về tội
phạm, định tội danh, hình phạt… khái niệm QĐHP được coi là một trong
những khái niệm cơ bản và quan trọng thể hiện tập trung nhất bản chất giai
cấp và chính sách hình sự của Nhà nước Việt Nam. Trong hầu hết các quốc
gia, luật hình sự đều là văn bản qui phạm pháp luật – nơi xác định hành vi nào
là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm tới khách thể được pháp luật hình sự bảo

vệ, qua đó đưa ra các biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của nhà nước
đối với người có hành vi phạm tội. Do đó, có thể khẳng định rằng giữa tội
phạm và hình phạt cần có một nhân tố quan trọng đóng vai trị cầu nối, móc
xích quan trọng đó là QĐHP.
QĐHP là một giai đoạn rất quan trọng trong hoạt động xét xử của Tòa
án. QĐHP đối với người phạm tội có ý nghĩa về chính trị, xã hội và pháp lý.
QĐHP có căn cứ, đúng pháp luật, công bằng là tiền đề, điều kiện để đạt được
mục đích của hình phạt, nghĩa là mới có khả năng cải tạo, giáo dục người bị
kết án trở thành người có ích cho xã hội, mới có tác dụng răn đe, phịng ngừa
chung. Đồng thời, QĐHP đúng cịn góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh
phịng và chống tội phạm, bảo vệ và tăng cường pháp chế XHCN và trật tự
pháp luật. Mặc dù là một khái niệm quan trọng nhưng tới nay, pháp luật hình
sự Việt Nam vẫn chưa có một văn bản chính thức để định nghĩa cụ thể về khái
niệm QĐHP. Khái niệm này chỉ được nghiên cứu dưới góc độ là một khái
niệm khoa học luật hình sự mà chưa được quy định trong hệ thống văn bản
pháp lý hình sự có tính chất chính thống. Trong khoa học luật hình sự đã có
nhiều nhà nghiên cứu về luật hình sự đã đưa ra các khái niệm khác nhau về
vấn đề này, ví dụ như:
PGS. TS. Nguyễn Ngọc Chí đã đưa ra định nghĩa khoa học về QĐHP:
“Quyết định hình phạt là việc nhận thức và áp dụng pháp luật hình sự do Tịa
án có thẩm quyền, nhân danh Nhà nước thực hiện sau khi đã định tội danh và
tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể để quyết định khung hình phạt, loại hình
22


phạt (hình phạt chính, hình phạt bổ sung), mức hình phạt cụ thể áp dụng cho
cá nhân người phạm tội trong phạm vi giới hạn của khung hình phạt do luật
định, phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm
tội; hoặc miễn hình phạt cho người phạm tội theo quy định của Bộ luật hình
sự” [10].

ThS. Đinh Văn Quế đưa ra định nghĩa về QĐHP như: “Quyết định hình
phạt là việc Tịa án lựa chọn hình phạt buộc người bị kết án phải chấp hành.
Tịa án lựa chọn loại hình phạt nào, mức hình phạt bao nhiêu phải tuân thủ
theo những quy định của Bộ luật hình sự” [43, tr.88].
Bên cạnh định nghĩa của các Luật gia như đã nêu, nhìn từ góc độ luật tố
tụng hình sự, TS. Chu Thị Trang Vân cho rằng:
“Quyết định hình phạt là một giai đoạn rất quan trọng trong hoạt động
xét xử của Tòa án nhân dân, là việc Tịa án lựa chọn loạt hình phạt và mức
hình phạt cụ thể được quy định trong luật hình sự tương ứng với cấu thành tội
phạm cụ thể để áp dụng với người phạm tội, thể hiện trong các bản án phạm
tội” [38, tr.73].
Từ nghiên cứu các khái niệm nêu trên, QĐHP chỉ được đặt ra với
những trường hợp người phạm tội phải chịu TNHS và bị áp dụng hình phạt.
Trong luật hình sự Việt Nam đa số hình phạt chính áp dụng cho các loại tội
phạm là chế tài lựa chọn. Hình phạt chính áp dụng cho các tội xâm phạm sở
hữu cũng có những đặc điểm tương tự. Trong khung hình phạt quy định nhiều
loại hình phạt khác nhau thì QĐHP là sự lựa chọn một hình phạt cụ thể trong
phạm vi pháp luật cho phép để áp dụng đối với người phạm tội. Ví dụ: Trường
hợp điều luật quy định hình phạt chính là tù chung thân hoặc tử hình thì việc
QĐHP trong trường hợp này thực chất là việc chọn hình phạt (cân nhắc áp
dụng hình phạt này hay hình phạt kia) để áp dụng chứ khơng phải lựa chọn
mức hình phạt cụ thể trong khung hình phạt. QĐHP bổ sung là việc lựa chọn
một hay nhiều hình phạt bổ sung mà pháp luật cho phép để áp dụng bổ sung
23


cho hình phạt chính. Tuy nhiên, nội dung quan trọng trong QĐHP của Tịa án
vẫn là hình phạt chính.
Như vậy, từ góc độ khoa học luật hình sự trên cơ sở nghiên cứu các
định nghĩa khoa học pháp lý nêu trên chúng tơi có cùng quan điểm với tác giả

Bùi Thị Chinh Phương trong cách hiểu về QĐHP: “Quyết định hình phạt là
hoạt động của Tịa án lựa chọn loại hình phạt và mức hình phạt cụ thể bao
gồm hình phạt chính và hình phạt bổ sung, trong phạm vi luật định để áp
dụng đối với người phạm tội” [47, tr.11].
Từ phân tích các khái niệm về QĐHP chúng ta có thể thấy giữa hình
phạt và QĐHP ln tồn tại mối quan hệ khăng khít. Bộ luật hình sự Việt Nam
năm 1999 được sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định về hình phạt tại Điều 26
như sau: “Hình phạt là biện pháp nghiêm khắc nhất của Nhà nước nhằm tước
bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người phạm tội” [60]. Người phạm tội chỉ
phải chịu biện pháp trừng trị nghiêm khắc nhất của nhà nước bằng các hình
phạt chính và hình phạt bổ sung khi Tịa án QĐHP đối với họ. Như vậy,
QĐHP ln đi đơi với hình phạt dù nội dung của QĐHP là áp dụng hình phạt
chính, hình phạt bổ sung hoặc miễn hình phạt.
Vì vậy, Tòa án nhân dân là cơ quan duy nhất được Nhà nước trao
quyền, nhân danh Nhà nước tiến hành hoạt động áp dụng pháp luật hình sự
(bao gồm cả phần chung và phần các tội phạm), theo đó, Tịa án lựa chọn các
mức hình phạt cụ thể tương ứng với hành vi phạm tội để đưa ra quyết định
cuối cùng áp dụng mức hình phạt và loại hình phạt dành cho người phạm tội.
Đây chính là hoạt động QĐHP của Tịa án. Do đó, để có được sự QĐHP
chính xác, đúng quy định pháp luật, khách quan, công bằng, thể hiện được
đường lối xét xử và bản chất nhà nước Xã hội chủ nghĩa, đòi hỏi các Thẩm
phán và Hội thẩm nhân dân ngồi năng lực trình độ pháp luật tốt cần phải có
phẩm chất đạo đức, chính trị vững vàng, công tâm, bản lĩnh trong việc lựa

24


chọn loại hình phạt và mức hình phạt cụ thể để áp dụng đối với người có hành
vi phạm tội.
Qua việc nghiên cứu các quan điểm khác nhau về định nghĩa khoa học

của QĐHP, mối quan hệ giữa hình phạt và quyết định hình phạt, đặc điểm của
việc quyết định hình phạt. Tác giả có quan điểm về việc quyết định hình phạt
đối với các tội xâm phạm sở hữu như sau:
Quyết định hình phạt đối với các tội xâm phạm sở hữu là hoạt động của
Tòa án lựa chọn loại hình phạt và mức hình phạt cụ thể trong phạm vi quy
định tại các điều luật tương ứng thuộc Chương XIV – Các tội xâm phạm sở
hữu của BLHS năm 1999 (bao gồm hình phạt chính và hình phạt bổ sung) để
áp dụng đối với cá nhân người phạm tội trong phạm vi giới hạn của khung
hình phạt do luật định, phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội
của hành vi phạm tội; hoặc miễn hình phạt cho người phạm tội theo quy định
của Bộ luật hình sự.
1.2 Các nguyên tắc quyết định hình phạt đối với các tội xâm
phạm sở hữu
Các nguyên tắc của luật hình sự là những tư tưởng chủ đạo, xuyên suốt
tồn bộ q trình xây dựng và áp dụng luật hình sự. Các ngun tắc này
khơng những được tn thủ khi xây dựng các văn bản pháp luật hình sự mà
còn đòi hỏi phải được triệt để tuân thủ khi áp dụng những văn bản này vào
thực tế. QĐHP là một khâu quan trọng trong quá trình áp dụng luật hình sự.
Vì nếu như việc cân nhắc các mục đích của hình phạt một mặt cho phép xác
định được loại và mức hình phạt nào trong những trường hợp cụ thể đó có khả
năng tối ưu nhất trong việc bảo vệ các quan hệ xã hội, mặt khác, cũng có khả
năng tốt nhất là thỏa mãn ý thức pháp luật của nhân dân, cải tạo và giáo dục
người bị kết án thì việc tuân theo các nguyên tắc của luật hình sự nói chung
và những ngun tắc QĐHP nói riêng sẽ bảo đảm hoạt động đúng đắn của
Tòa án khi áp dụng các chế tài hình sự, tạo điều kiện cho việc đạt được mục
25