Nghiên cứu phát triển du lịch văn hóa tỉnh Phú Thọ


TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




PHAN THỊ HỒNG GIANG




NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA
TỈNH PHÚ THỌ







LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

Hà Nội, 2015



TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



PHAN THỊ HỒNG GIANG



NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA
TỈNH PHÚ THỌ



Chuyên ngành: Du lịch
(Chương trình đào tạo thí điểm)



LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH



NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN PHẠM HÙNG

Hà Nội, 2015


1
MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 5
 5
 6
  7
 8
5.  8
 10
 11
Chƣơng 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU DU LỊCH VĂN HÓA
TỈNH PHÚ THỌ 12
 12
1.1.1. Du lịch văn hóa 12
1.1.2. Tài nguyên du lịch văn hóa 13
1.1.3. Sản phẩm du lịch văn hóa 13
1.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của du lịch văn hóa 15
1.1.5. Nhân lực trong du lịch văn hóa 16
1.1.6. Điểm đến du lịch văn hóa 16
1.1.7. Thị trường của du lịch văn hóa 17
1.1.8. Tổ chức, quản lý du lịch văn hóa 18
1.1.9. Xúc tiến, tuyên truyền, quảng bá du lịch văn hóa 19
1.1.10. Bảo tồn di sản văn hóa trong du lịch 20
 20

1.2.1 Điều kiện phát triển du lịch văn hóa tỉnh Phú Thọ 20
1.2.2. Kinh nghiệm phát triển du lịch văn hóa trong và ngoài nước 39
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH VĂN HÓA TỈNH PHÚ THỌ
43
 43
2.1.1. Mục đích tham quan và tìm hiểu của du khách 43
2.1.2. Phân kỳ du khách đến 44
2.1.3. Nhu cầu lưu trú của du khách 45


2
2.1.4. Lượng khách du lịch – khách du lịch văn hóa 46
2.1.5. Đặc điểm và xu hướng của du khách 47
 47
2.2.1. Cơ sở kinh doanh lữ hành 47
2.2.2. Cơ sở kinh doanh lưu trú 48
2.2.3. Cơ sở kinh doanh ăn uống 49
2.2.4. Phương tiện vận chuyển khách du lịch 50
2.2.5. Các cơ sở vui chơi, giải trí 50
2.2.6. Các dịch vụ bổ sung 51
 51
2.3.1. Du lịch tham quan các di tích lịch sử, văn hóa 51
2.3.2. Du lịch phong tục 54
2.3.3. Du lịch lễ hội 56
2.3.4. Du lịch làng nghề 59
2.3.5. Du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh 61
2.3.6. Du lịch ẩm thực 62
 67
2.4.1. Các điểm du lịch văn hóa tiêu biểu 67
2.4.2. Các tuyến du lịch văn hóa tiêu biểu 72

 74
2.5.1. Nhân lực du lịch thường xuyên 74
2.5.2. Nhân lực du lịch thời vụ 76
 77
2.6.1. Các cấp chính quyền và quản lý nhà nước 77
2.6.2. Các đơn vị kinh doanh du lịch 78
2.6.3. Cư dân bản địa 78
 78
2.7.1. Cơ quan quản lý nhà nước 78
2.7.2. Chính quyền địa phương 80
2.7.3. Các doanh nghiệp du lịch 81
 81
2.8.1. Tác động của du lịch đối với các di sản văn hóa 81


3
2.8.2. Những hoạt động bảo tồn văn hóa trong du lịch 82
 87
2.9.1. Tình hình hoạt động chung 87
2.9.2. Nhận xét, đánh giá 89
 89
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN
HÓA TỈNH PHÚ THỌ 91
 91
3.1.1. Chủ trương chính sách nhà nước 91
3.1.2. Định hướng, chiến lược phát triển của tỉnh 91
3.1.3. Điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch văn hóa của tỉnh 93
3.1.4. Những hạn chế của du lịch văn hóa Phú Thọ 94
 94
3.2.1. Giải pháp phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật 94

3.2.2. Giải pháp phát triển nhân lực trong du lịch văn hóa 96
3.2.3. Giải pháp phát triển sản phẩm du lịch văn hóa đặc thù 97
3.2.4. Xây dựng các tuyến điểm du lịch văn hóa tiêu biểu 99
3.2.5. Giải pháp phát triển thị trường khách du lịch văn hóa 102
3.2.6. Giải pháp tổ chức, quản lý hoạt động du lịch văn hóa 104
3.2.7. Giải pháp xúc tiến, quảng bá sản phẩm du lịch văn hóa 106
3.2.8. Giải pháp bảo tồn di sản văn hóa và tài nguyên du lịch văn hóa 107
3.2.9. Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng 108
 110
KẾT LUẬN 111
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC



4
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

ICOMOS
International Council On Monuments and Sites

DLVH

-CP
 
TP

TX

TDMNBB


KH - UBND
- 
NQ/TW
ng
-SVHTTDL
 
-UBND
- 
QH

QL

VHTT&DL
ch
GDP
Gross Domestic Product - 
UBND

UNESCO
(United Nations Educational, Scientific and Cultural

UNWTO
(World Tourism Organization) -
GTNT

KT  XH
- 
NCPT


OECD






5
MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

 
  - 


               
-


-

 



- 


               






 




6


                

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu


- 
            
reg 
                
Routledge  2002)


Trong Cultural Tourism (du lịch văn hóa), 

Cultural heritage and
tourism in the developing world : a regional perspective(Di sản văn hóa và du lịch
trong sự phát triển của thế giới) 



 






  



7

  







 
, 
.
 Nâng cao
vai trò của cộng đồng trong phát triển sản phẩm du lịch di sản




 
 
,

ri.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu


 





8

tr 
 
  

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu


-  
 
- 

-                


4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu



.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Không gian: 

Thời gian: 5 3.
5. Quan điểm và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Quan điểm nghiên cứu
* Quan điểm hệ thống
    




9
     




* Quan điểm tổng hợp


 





- 
- 
- 


* Quan điểm phát triển bền vững


-






 
 


10

5.2. Phương pháp nghiên cứu

* Phương pháp phân tích và tổng hợp tư liệu: 


* Phương pháp điền dã, thực địa: 









* Phương pháp liên ngành: 

          
 



* Phương pháp nghiên cứu lịch sử:       
  
 



v.v
6. Bố cục luận văn




11





7. Đóng góp của luận văn
- c
- 
- 
.
-            

- 




12
Chƣơng 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU DU LỊCH VĂN HÓA
TỈNH PHÚ THỌ
1.1. Cơ sở lý luận về du lịch văn hóa
1.1.1. Du lịch văn hóa


Du lịch văn hóa bao gồm hoạt động của những người với động cơ chủ yếu
là nghiên cứu, khám phá về văn hóa như các chương trình nghiên cứu, tìm hiểu về
nghệ thuật biểu diễn, về các lễ hội và các sự kiện về văn hóa khác nhau, thăm các di
tích đền đài, du lịch nghiên cứu thiên nhiên, văn hóa hoặc nghệ thuật dân gian và
hành hương (UNWTO)
Du lịch văn hóa là loại hình du lịch mà mục tiêu là khám phá những di tích
và di chỉ. Nó mang lại những ảnh hưởng tích cực bằng việc đóng góp vào việc duy
tu, bảo tồn. Loại hình này trên thực tế đã minh chứng cho những nổ lực bảo tồn và
tôn tạo, đáp ứng nhu cầu của cộng đồng vì những lợi ích văn hóa – kinh tế – xã

hội” (ICOMOS).
“Du lịch văn hóa là hình thức du lịch dựa
vào bản sắc văn hóa dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm bảo tồn và phát
huy các giá trị văn hóa truyền thống”.
Hay      “Du lịch văn hóa là loại hình chủ yếu
hướng vào việc quy hoạch, lập trình, thiết kế các tour lữ hành tham quan các công
trình kiến trúc cổ kim”
du lịch văn hóa là phương thức truyền tải các giá trị văn hóa của
một địa phương, một quốc gia bằng du lịch. Đây là loại hình du lịch khai thác các
giá trị văn hóa và sử dụng, phát triển các giá trị đó như là một tài nguyên du lịch.





13
1.1.2. Tài nguyên du lịch văn hóa



1

- 
 

- 

            



 
T

  
 Tài nguyên du lịch văn hóa là toàn bộ tài nguyên văn hóa có khả năng kết hợp
với các loại dịch vụ du lịch tương ứng để tạo thành sản phẩm du lịch
2

1.1.3. Sản phẩm du lịch văn hóa









 : 


































, 




















.
4, 





2005: 



















1
Giáo trình Du lịch văn hóa
2
Nghiên cứu phát triển du lịch văn hóa vùng đồng bằng sông Hồng. Những vấn
đế lý luận. 


14
- 






.

-              
- 

- 






-  

B          







 
,


15
Sản phẩm du lịch văn hóa phải là sự kết hợp giữa tài nguyên du
lịch văn hóa và các dịch vụ du lịch văn hóa thích hợp phục vụ nhu cầu thưởng thức,
khám phá, trải nghiệm của du khách về những điều khác biệt, mới lạ của các nền
văn hóa khác nhau
1
.
1.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của du lịch văn hóa





 
sinh
h

 )
                










h



1
Nghiên cứu phát triển du lịch văn hóa vùng đồng bằng sông Hồng. Những vấn
đế lý luận. 


16
1.1.5. Nhân lực trong du lịch văn hóa






- 






-              



-          
 b
, b
, b
, b

nhân lực trong du lịch văn hóa là toàn bộ những người trực tiếp
hoặc gián tiếp làm việc có liên quan đến du lịch văn hóa. Bao gồm đội ngũ quản
lý nhà nước về du lịch văn hóa, đào tạo nhân lực du lịch và kinh doanh du lịch
văn hóa.
1.1.6. Điểm đến du lịch văn hóa




17



Điểm đến du lịch là một không gian vật chất mà du khách ở lại ít nhất một
đêm. Nó bao gồm các sản phẩm du lịch như các dịch vụ hỗ trợ, các điểm đến và
tuyến điểm du lịch trong thời gian một ngày. Nó có các giới hạn vật chất và quản lý
giới hạn hình ảnh, sự quản lý xác định tính cạnh tranh trong thị trường. Các điểm
đến du lịch địa phương thường bao gồm nhiều bên hữu quan như một cộng đồng tổ
chức và có thể kết nối lại với nhau để tạo thành một điểm đến du lịch lớn hơn
(UNWTO  2004)

- 


- 
v

-   
điểm đến du lịch văn hóa có thể hiểu là những điểm có tài nguyên du
lịch văn hóa nổi trội, có khả năng hấp dẫn du khách; hoạt động kinh doanh du lịch
văn hóa có hiệu quả và đảm bảo phát triển bền vững.
1.1.7. Thị trường của du lịch văn hóa






 



18
Phân loại thị trường du lịch :
-  

-  

-  ,

 
 Thị trường du lịch văn hóa là nơi diễn
ra tất cả các hoạt động và quan hệ kinh tế thể hiện ra trong quá trình trao đổi sản
phẩm du lịch văn hóa.
1.1.8. Tổ chức, quản lý du lịch văn hóa






Đối với cơ quan quản lý nhà nước về du lịch văn hóa




- 

- 
- 
- 

-               



19
- 


- 

- 

- 

- 

Đối với chính quyền địa phương




- 
Đối với cơ sở kinh doanh du lịch văn hóa



 
1.1.9. Xúc tiến, tuyên truyền, quảng bá du lịch văn hóa








20
Xúc tiến du lịch là hoạt động tuyên truyền, quảng bá, vận
động nhằm tìm kiếm, thúc đẩy cơ hội phát triển du lịch”
1
.

 




1.1.10. Bảo tồn di sản văn hóa trong du lịch
 
 


  
 
“Di sản văn hóa Việt Nam là tài sản
quý giá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam và là một bộ phận của di sản văn hóa
nhân loại, có vai trò to lớn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của nhân dân ta”
2
.



  

1.2. Cơ sở thực tiễn
1.2.1 Điều kiện phát triển du lịch văn hóa tỉnh Phú Thọ
1.2.1.1. Điều kiện tự nhiên
Địa hình




1
Luật Du lịch, 
2
Luật Di sản Văn hóa


21

 


-
- 

Khí hậu
       


0


cao (1300 - 
- 6 - 7- 8 - 



Sông ngòi
  
- 
 



 

.

 -




22









Động thực vật









- 
1.2.1.2. Điều kiện lịch sử xã hội
Lịch sử hình thành và phát triển

- 





 



23






Cƣ dân
 
              

- 
u   










i do


 




