Xây dựng và phối hợp hệ thống câu hỏi trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn nhằm kiểm tra đánh giá mức độ nắm vững kiến thức của học sinh và điều chỉnh hoạt động dạy của giáo viên



1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2





TRẦN THỊ KIM THÊU



XÂY DỰNG VÀ PHỐI HỢP HỆ THỐNG CÂU HỎI TRẮC
NGHIỆM TỰ LUẬN VÀ TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
NHIỀU LỰA CHỌN NHẰM KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ MỨC
ĐỘ NẮM VỮNG KIẾN THỨC CỦA HỌC SINH VÀ ĐIỀU
CHỈNH HOẠT ĐỘNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN CHƯƠNG

“CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN” VẬT LÝ 10 THPT BAN CƠ
BẢN







LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC











TRẦNTHỊKIMTHÊU

LL&PPDHBỘMÔNVẬTLÝKHÓA2009-2011




2
LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng sau đại học, Ban chủ
nhiệmvàthầycôkhoaVậtlýtrườngĐạihọcSưphạmHàNội2đãtạomọiđiều
kiệnvàgiúpđỡtôitrongsuốtthờigianhọctậpvàlàmluậnvăn.
 TôixinchânthànhcảmơnBangiámhiệuvàtổVậtlýởcáctrườngTHPT
BìnhThanh,THPTtưthụcNguyễnTháiBình–tỉnhTháiBìnhđãtạođiềukiệnvà
giúpđỡtôitrongđợtthựcnghiệmsưphạm.
 ĐặcbiệttôixinchânthànhbàytỏlòngbiếtơnsâusắctớiPGS.TSTạTri
Phươngđãtậntìnhhướngdẫn,độngviêngiúpđỡtôitrongsuốtthờigiannghiên
cứuvàhoànthànhluậnvăn.
 Cuốicùng,tôixinbàytỏlòngbiếtơntớigiađình,bạnbè,nhữngngườiđã

độngviên,giúpđỡtôitrongsuốtthờigianhọctậpvàlàmluậnvăn.
 Mặcdùđãcốgắnghếtsức,songbảnluậnvănnàykhôngtránhkhỏinhững
hạnchế,thiếusót.Rấtmongsựđónggópýkiếncủacácthầycôvàcácbạn.

Tháng 05 năm 2011















3
LỜI CAM ĐOAN
Tôixincamđoanrằngsốliệuvàkếtquảnghiêncứutrongluậnvănnàylà
trungthựcvàkhôngtrùnglặpvớicácđềtàikhác.Tôicũngxincamđoanrằngmọi
sựgiúpđỡchoviệcthựchiệnluậnvănnàyđãđượccảmơnvàcácthôngtintrích
dẫntrongluậnvănđãđượcchỉrõnguồngốc.
Tácgiả


Trần Thị Kim Thêu

       




















4
MỤC LỤC


Trang
Mở đầu
1.Lídochọnđềtài 1
2.Mụcđíchnghiêncứu 3
3.Nhiệmvụnghiêncứu 4

4.Giảthuyếtkhoahọc 4
5.Đốitượngnghiêncứu 4
6.Phươngphápnghiêncứu 4
6.1.Phươngphápnghiêncứulíluận 4
6.2.Phươngphápnghiêncứuthựctiễn 5
6.3.Phươngphápthốngkêtoánhọc 5
7.Phạmvinghiêncứu 5
8.Cấutrúccủaluậnvăn 5
Nội dung
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của
học sinh ở trường phổ thông.
1.1.Sơlượcvềtìnhhìnhnghiêncứuvấnđề 6
1.1.1.Trênthếgiới 6
1.1.2.ỞViệtNam 7
1.2.Cơsởlíluậnvềkiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủahọcsinhởtrườngphổ
thông 9
1.2.1.Kháiniệmvềkiểmtrađánhgiákếtquảhọctập 9
1.2.2.Mụcđíchcủaviệckiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủahọcsinh 12
1.2.3.Chứcnăngcủakiểmtrađánhgiátronggiáodục 13
1.2.4.Ýnghĩacủaviệckiểmtrađánhgiákếtquảhọctập 14
1.2.5.Cácyêucầusưphạmđốivớiviệckiểmtrađánhgiákếtquảhọc
tậpcủahọcsinh 16


5
1.2.6.Nguyêntắcchungcầnquántriệttrongkiểmtrađánhgiá 17
1.2.7.Cáchìnhthứckiểmtrađánhgiá 18
1.3.Cơsởlíthuyếtcủakĩthuậtxâydựngcâuhỏitrắcnghiệmvàtựluận 19
1.3.1.Xácđịnhmụctiêudạyhọc 19
1.3.2.Phươngphápxâydựngcácloạicâuhỏidùngtrongkiểmtrađánhgiá.22

1.4.Cơsởcủaviệclựachọnvàsửdụngphốihợpcâuhỏitrắcnghiệmvàtựluận 48
1.4.1.Thựctrạngvềtìnhhìnhkiểmtrađánhgiákếtquảhọctập 48
1.4.2.Nguyênnhândẫnđếnthiếuchínhxáctrongđánhgiákếtquảhọctập 50
1.4.3.Tácdụngcủaviệcsửdụngphốihợpcâuhỏitrắcnghiệmvàtựluận 52
Kết luận chương 1 53
Chương 2: Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm
khách quan nhiều lựa chọn nhằm kiểm tra đánh giá mức độ nắm vững kiến
thức của học sinh và điều chỉnh hoạt động dạy của giáo viên chương “Các định
luật bảo toàn” Vật lý 10 THPT
2.1.Đặcđiểmcấutrúcnộidungchương“Cácđịnhluậtbảotoàn”vậtlý10
THPT 54 
2.1.1.Đặcđiểmnộidungchương“Cácđịnhluậtbảotoàn”  54
2.1.2.Sơđồcấutrúcnộidungchương“Cácđịnhluậtbảotoàn”  54
2.2.Nộidungvềkiếnthức,kỹnănghọcsinhcầncósaukhihọc 55
2.2.1Nộidungvềkiếnthức 55
2.2.2.Cáckĩnăngcơbảnhọcsinhcầnrènluyện 59
2.3.Soạnthảohệthốngcâuhỏitheotrắcnghiệmkháchquannhiềulựachọn
chương“Cácđịnhluậtbảotoàn”Vậtlí10–THPT 59
 2.3.1.Xácđịnhcácmụctiêucầnkiểmtrađánhgiáchương“Cácđịnh
 luậtbảotoàn” 60
2.3.2.Bảngphânphốisốcâuhỏitheomụctiêugiảngdạy 64
2.3.3.Phântíchđộkhó,độgiátrịnộidung,độphânbiệtmộtsốcâu
TNKQnhiềulựachọntrongđợtthửnghiệm 64
2.4.Quitrìnhsửdụngcâutrắcnghiệmkếthợpvớicâutựluậnngắn 70


6
2.4.1.Chuẩnbịkiểmtra 70
2.4.2.Tổchứclàmbàikiểmtra 71
2.4.3.Chấmbàikiểmtra 72

2.4.4.Rútkinhnghiệm 72
Kết luận chương 2 73
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm.
3.1.Kháiquátquátrìnhthựcnghiệmsưphạm 74
3.1.1.Mụcđíchcủathựcnghiệmsưphạm 74
3.1.2.Nộidungthựcnghiệmsưphạm 74
3.1.3.Đốitượngthựcnghiệmsưphạm 74
3.1.4.Thờigianthựcnghiệmsưphạm 74
3.1.5.Phươngphápthựcnghiệmsưphạm 75
3.2.Tiếntrìnhthựcnghiệmsưphạm 75
3.2.1.Tổchứcthựcnghiệm 75
3.2.2.Chuẩnbịnộidungbàikiểmtra 75
3.2.3.Tiêuchuẩnvàthangđiểmđánhgiá 77
3.3.Kếtquảthựcnghiệm 79
3.3.1.Kếtquảkiểmtracủahọcsinh 79
3.3.2.Nhữngýkiếnvềcáchthứckiểmtrađánhgiá 92
3.4.Điềuchỉnhhoạtđộngdạycủagiáoviên 93
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3   97
KẾT LUẬN  98
TÀI LIỆU THAM KHẢO  100
PHỤ LỤC 103







7


CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

Trunghọcphổthông:   
THPT
Giáodụcvàđàotạo:   
GDĐT
Trắcnghiệmkháchquan:   TNKQ
Trắcnghiệmkháchquannhiềulựachọn: TNKQ
NLC
Trắcnghiệmtựluận:    
TNTL
Thựcnghiệmsưphạm:    TNSP
Kếtquảhọctập:     KQHT
Họcsinh      HS
Giáoviên      GV
Kiểmtrađánhgiá    KTĐG
Thựcnghiệm     TN
Đốichứng      ĐC
Kiểmtra      KT










8


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiệnnaykhoahọckĩthuậtcótốcđộpháttriểncựckìnhanhchóngvàtrởthành
mộttrongnhữngtiềnđềthúcđẩynềngiáodụcpháttriển.Cứkhoảngbốnđếnnăm
năm,khốilượngtrithứclạitănglêngấpđôi.Trướcsựgiatăngnhanhchóngcủa
khốilượngtrithứckếthợpvớiđổimớivàpháttriểncủakhoahọccôngnghệ,tất
yếuđòihỏisựđổimớivềnộidungvàphươngphápdạyhọctrongcácnhàtrường.
Trongđóđổimớiphươngphápkiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủangườihọclà
mộttrongnhữngkhâuquantrọngtrongquátrìnhdạyhọc.
Kiểmtralàhìnhthứcthiếtlậpluồngthôngtinngượctừhọcsinhđếngiáoviên
vàcảtừbảnthânhọcsinhvớihọcsinh.Mỗihọcsinhquabàilàmcủamìnhsẽrútra
kinhnghiệmlàmbàiđểđiềuchỉnhphươngpháphọc,tựhọc,tựbổsungkhắcsâu
kiếnthứcđồngthờigiáoviênbiếtđượcnănglựctrìnhđộ,khảnănglĩnhhộikiến
thứccủahọcsinhtừđócóđượcnhữngcảitiếnđểnângcaohiệuquảdạyhọccủa
mình. Vì vậy, nếu nguồnthông tin ngược giữa cảngười dạy và người học ngày
càngphongphú,liêntụckịpthờibaonhiêuthìcànglàmchoquátrìnhdạyvàhọc
trởthànhmộthệkhépkín,cókhảnăngđiềukhiểnlinhhoạt.Từđólàmchochất
lượng dạyvàhọc ngàycàngcao.Muốnthuđượcnguồn thôngtin ngượcthường
xuyênliêntục,tấtyếuđòihòingườidạyphảixácđịnhrõnộidung,hìnhthức,số
lượng,chấtlượngvàtầnsuấtbàikiểmtrachophùhợp.Líluậnvàthựctiễndạyhọc
đềuđãchỉracónhiềuhìnhthứckiểmtrachophépxácđịnhđượcmứcđộhiệuquả
củaquátrìnhdạyhọcvàkhảnănglĩnhhộikiếnthứccủangườihọc.
Đánhgiákếtquảhọctậplàquátrìnhthunhậnvàxửlíthôngtinvềtrìnhđộ,khả
năngthựchiệnmụctiêuhọctập củahọcsinh, đểthấyđượctácđộngvànguyên
nhâncủatìnhhìnhđónhằmtạocơsởchonhữngquyếtđịnhsưphạmcủagiáoviên
vànhàtrường,giúpbảnthânhọcsinhhọctậpngàymộttiếnbộhơn.Đánhgiácũng
làkhâucuốicùng(đầura)củamộtgiaiđoạndạyhọc,đồngthờilạilàkhâuđầu(đầu



9
vào)củamộtgiaiđoạndạyhọctiếptheovớimộtchấtlượngcaohơncủaquátrình
dạyhọc.
Kiểmtrađánhgiácómốiliênhệchặtchẽ,bổsungchonhauvàlànềntảngcủa
quátrìnhdạyhọc.Chínhvìvậy,đểđạtđượcmụcđíchcủađổimớiphươngpháp
dạyhọckhôngthểkhôngđổimớiphươngphápdạyvàkiểmtrađánhgiá.Nhưng
làmthếnàođểkiểmtrađánhgiáđượctốt?Đâylàmộttrongnhữngnộidungthu
hútđượcsựquantâmcủanhiềunhàkhoahọcvàcóthểnóirằngđâylàmộtvấnđề
mangtínhthờisự.
Cácphươngphápkiểmtra đánh giá kếtquảhọc tậprấtđadạng mỗiphương
phápcónhữngưuđiểmvànhượcđiểmnhấtđịnh,khôngcómộtphươngphápnào
làhoàn mĩđốivới mọimụctiêugiáo dục.Thựctiễngiáodụcchothấy,dạyhọc
khôngnênchỉápdụngmộthìnhthứcthi,kiểmtrachomộtmônhọcmàcầnthiết
phảitiếnhànhkếthợptốiưucáchìnhthứcthikiểmtrakhácnhaumớicóthểđạt
đượcnhữngyêucầucủaviệcđánhgiákếtquảdạyhọc.Cácbàithivàkiểmtrađược
chialàmhailoại:Loạiluậnđềvàloạitrắcnghiệmkháchquan.
Đốivớiloạiluậnđềđâylàloạimangtínhtruyềnthống,đượcsửdụngmộtcách
phổbiếntrongthờigiandàitừtrướctớinay.Ưuđiểmcủaloạinàylàchohọcsinh
cơhộiphântíchvàtổnghợpdựkiếntheolờilẽriêngcủamình,nócóthểdùngđể
kiểmtratrìnhđộtưduyởtrìnhđộcao.Songloạiluậnđềcũngthườngmắcphải
nhữnghạnchếrấtdễnhậnra:Nóchỉchophépkhảosátmộtsốkiếnthứctrongthời
giannhấtđịnh.Hơnnữaviệcchấmđiểmloạinàyđòihỏinhiềuthờigianchấmbài,
kếtquảthìkhôngcóngay,thiếukháchquan,khóngănchặncáchiệntượngtiêucực
dođótrongmộtsốtrườnghợpkhôngxácđịnhđượcthựcchấttrìnhđộnắmbàicủa
họcsinh.
Đốivớiloạitrắcnghiệmkháchquancóthểdùngkiểmtrađánhgiákiếnthức
trênmộtvùngrộng,mộtcáchnhanhchóng,kháchquanchínhxácnóchophépxửlí
kết quả theo nhiều chiều với từng học sinh cũng như tổng thể cả lớp hoặc một
trườnghọc,giúpchogiáoviênkịpthờiđiềuchỉnhhoànthiệnphươngphápdạyđể
nângcaohiệuquảdạyhọc.Nhưngviệcbiênsoạnmộthệthốngcâuhỏitrắcnghiệm



10
kháchquanlàkhôngđơngiản,đòihỏisựquantâmcủanhiềungười,đặcbiệtlàcác
nhàgiáophảiquanhiềuthửnghiệmvàmấtnhiềuthờigian.
Trongthờigianquađã cónhiềungườinghiêncứutìmđếnphươngpháp trắc
nghiệmkháchquannhư:ĐàmTốGiang(2005),NguyễnThuHường,NguyễnThị
Thủy(2006),LêThịThúyBắc(2007),NguyễnQuangHiệu(2008),…nhưngmới
chỉdừnglạiởviệc“xâydựnghệthốngcâuhỏiTNKQnhiềulựachọnsửdụngđể
kiểmtrađánhgiáchấtlượngmộtsốkiếnthức…”mộtphầncụthểởtrườngphổ
thôngtrunghọc.Mặtkháccũngđãcómộtsốítngườicũngđãnghiêncứutìmcách
phốihợphaiphươngpháptrắcnghiệmkháchquanvàtựluậntrongmộtbàikiểm
tranhư:NguyễnVănSang(Tìmhiểuphươngthứckếthợpgiữaphươngpháptrắc
nghiệmkháchquanvàphươngpháptrắcnghiệmtựluậntrongviệckiểmtrađánh
giákếtquảhọctậpmônVậtlíởtrườngphổthôngtrunghọc),TrầnThịTuyếtOanh
(Xâydựng,sửdụngcâuhỏitrắcnghiệmkháchquanvàcâutựluậnngắntrongđánh
giákếtquảhọctậpmôngiáodụchọc),NguyễnBảoHoàngThanh(Nghiêncứuxây
dựngvàsửdụngphốihợpcâuhỏitrắcnghiệmkháchquanvàtrắcnghiệmtựluận
nhằmcảitiếnhoạtđộngđánhgiákếtquảhọctậpvậtlíởbậcđạihọc)…đểcóthể
tậndụngnhữngưu điểmcũngnhư hạnchếnhữngnhượcđiểmcủahaihìnhthức
kiểm tra đánh giá trên nên chăng có sự kết hợp giữa hai hình thức trắc nghiệm
kháchquanvàtrắcnghiệmtựluậntrongkhâukiểmtrađánhgiá.
XuấtpháttừnhậnthứcvàsuynghĩtrênvàquathựctiễngiảngdạymônVậtlíở
trườngTHPTchúngtôilựachọnđềtài“Xây dựng và phối hợp hệ thống câu hỏi
trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn nhằm kiểm tra
đánh giá mức độ nắm vững kiến thức của học sinh và điều chỉnh hoạt động dạy
của giáo viên chương “Các định luật bảo toàn” vật lý 10 THPT ban cơ bản”
làmđềtàinghiêncứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu xây dựng và sửdụng phối hợphệ thống câu hỏi tự luận và trắc

nghiệmkháchquannhiềulựachọnđápứngyêucầukiểmtrađánhgiámứcđộnắm


11
vững kiến thứccủa họcsinh và điềuchỉnh hoạt động dạy của giáoviên chương
“Các định luật bảo toàn”củahọcsinhlớp10THPT.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
-Nghiêncứucơsởlíluậnvềcôngtáckiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủahọc
sinhởtrườngTHPTvềđiềuchỉnhhoạtđộngdạycủagiáoviênsaukhihọcxong
kiếnthứcmộtchương.
-Nghiêncứucơsởlíluậnvànguyêntắcxâydựnghệthốngcâuhỏitrắcnghiệm
tựluậnvàtrắcnghiệmkháchquannhiềulựachọn.
- Nghiên cứu nội dung chương trình vật lí 10 THPT nói chung và chương
“Các đinh luật bảo toàn” nóiriêng.Trêncơsởđóxácđịnhtrìnhđộcủamụctiêu
kiếnthứcmàhọcsinhcầnđạtđược.
-Nghiêncứuđiềutrakhókhănsailầmcủahọcsinhhaymắcphảikhihọcphần
nàytừđógiúpchogiáoviênđiềuchỉnhđượchoạtđộngdạy.
- Vận dụng cơsở líluận xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm tự luận và
TNKQnhiềulựachọn,thiếtkếcácloạiđềkiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủa
họcsinhchomộtsốkiếnthứcchương“Các định luật bảo toàn” vậtlý10THPT.
-Thựcnghiệmsưphạmđểđánhgiáhệthốngcâuhỏiđãsoạnvàđánhgiáviệc
họctậpcủahọcsinhnhằmnângcaochấtlượngdạyhọc.
4. Giả thuyết khoa học
Nếuxâydựngvàphốihợpđượchệthốngcâuhỏitrắcnghiệmtựluậnvàtrắc
nghiệmkháchquannhiềulựachọntrêncơsởcácmụctiêuđặtravàcóphươngán
kếthợpphùhợphailoạicâuhỏinàythìsẽchophépđánhgiáchínhxáckháchquan
mứcđộnắmvữngkiếnthứccủahọcsinhvàđiềuchỉnhhoạtđộngdạycủagiáoviên
trongdạyhọcchương“Các định luật bảo toàn”vậtlý10THPT,gópphầnnâng
caohiệuquảdạyhọc.
5. Đối tượng nghiên cứu

Quá trình kiểm tra đánh giákếtquảhọctậpcủahọcsinhvà điều chỉnh hoạt
độngdạyhọccủagiáoviênchương“Các định luật bảo toàn ” vậtlý10THPT.
6. Phương pháp nghiên cứu


12
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiêncứulíluậndạyhọc,líluậnvềcôngviệcđánhgiálớphọc.
6.2.Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
-Phươngphápđiềutra.
-Phươngphápthựcnghiệmkhoahọcgiáodục.
-Phươngphápthốngkêtoánhọc.
6.3. Phương pháp thống kê toán học
Sửdụngphươngphápthốngkêtoánhọcđểxửlísốliệuthựcnghiệmsưphạm
vềmặtđịnhlượngtrêncơsởđóđánhgiákếtquảthựcnghiệmcủahọcsinh.
7. Phạm vi nghiên cứu
XâydựngvàphốihợphệthốngcâuhỏiTNKQvàtựluậntheomụctiêu dạyhọc
vànộidungchươngtrìnhnhằmkiểmtrađánhgiáchấtlượngkiếnthứccủahọcsinh
vàđiềuchỉnhhoạtđộngdạycủagiáoviênchương“Các định luật bảo toàn” môn
Vậtlý10tại2trườngTHPTcủatỉnhTháiBình:THPTBìnhThanhvàTHPTtư
thụcNguyễnTháiBìnhtrongnămhọc2010–2011.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoàiphầnmởđầuvàkếtluận,phụlụcvàtàiliệuthamkhảo,luậnvăngồm3
chương:
Chương 1: Cơsởlíluậnvàthựctiễnvềkiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủa
họcsinhởtrườngphổthông
Chương 2: Xâydựngvàphốihợphệthốngcâuhỏitrắcnghiệmtựluậnvàtrắc
nghiệmkháchquannhiềulựachọnnhằmkiểmtrađánhgiámứcđộnắmvữngkiến
thứccủahọcsinhvàđiềuchỉnhhoạtđộngdạycủagiáoviênchương“Cácđịnhluật
bảotoàn”Vậtlý10THPT

Chương 3: Thựcnghiệmsưphạm






13



CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA
HỌC SINH TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
1.1.Sơ lược về tình hình nghiên cứu vấn đề
Trắcnghiệmlàmộtphươngphápđolườngkhảnăng,thànhtích,phẩmchất
củacánhân.Tronggiáodụctrắcnghiệmthườngđượctiếnhànhởcáckìthi,kiểm
trađểđánhgiákếtquảhọctập.
1.1.1.Trên thế giới
Cácphươngpháptrắcnghiệmđolườngthànhquảhọctậpđầutiênđượctiến
hànhvàothếkỷXVII-XVIIItạiChâuÂu.SangthếkỉXIXđầuthểkỉXX,các
phươngpháptrắcnghiệmđolườngthànhquảhọctậpđãđượcchúý.
Năm1904nhàtâmlíhọcngườiPháp-AlfredBinet trongquátrìnhnghiên
cứutrẻemmắc bệnhtâmthần,đãxâydựngmộtsố bàitrắcnghiệmvềtríthông
minh.Năm1916,LewisTermanđãdịchvàsoạncácbàitrắcnghiệmnàyratiếng
AnhtừđótrắcnghiệmtríthôngminhđượcgọilàtrắcnghiệmStanford-Binet.
VàođầuthếkỷXX,E.ThormDikelàngườiđầutiênđãdùngTNKQnhưlà
phươngpháp"kháchquanvànhanhchóng"đểđotrìnhđộhọcsinh,bắtđầudùng
vớimônsốhọcvàsauđólàmộtsốmônkhác.
Đếnnăm1940ởHoaKìđãxuấtbảnnhiềuhệthốngtrắcnghiệmdùngđểđánh

giáthànhtíchhọctậpcủahọcsinh.
Năm1961Hoakìđãcóhơn2000chươngtrìnhtrắcnghiệmchuẩn.
Năm1963đãxuấthiệncôngtrìnhcủaGhecberichdùngmáytínhđiệntửxửlí
cáckếtquảtrắcnghiệmtrêndiệnrộng.
VàothờiđiểmđóởAnhđãcóhộiđồngquốcgiahàngnămquyếtđịnhcáctrắc
nghiệmchuẩnchotrườngtrunghọc.


14
Trongthờikìđầuviệcsửdụngphươngpháptrắcnghiệmởcácnướcphương
Tâyđãcómộtsốsailầmnhưđãsavàoquanđiểmhìnhthức,máymóctrongviệc
đánhgiánănglựctrítuệ,chấtlượngkiếnthứccủahọcsinhhoặcquanđiểmphân
biệtgiaicấp,phủnhậnnănglựchọctậpcủaconemnhândânlaođộng.
Ở LiênXô từ năm 1926 – 1931 đã có một số nhà sư phạm tại Matxcơva,
Lêningrat,Kiespthínghiệmdùngtrắc nghiệmđểchuẩnđoánđặc điểmtâmlícá
nhânvàkiểmtrakiếnthứchọcsinh.Nhưngdoảnhhưởngcácsailầmnóitrên,sử
dụngmàchưathấyhết những nhược điểmcủatrắc nghiệm nên ởthờikì nàytại
LiênXôcónhiềungườiphảnđốidùngtrắcnghiệm.BanchấphànhTWĐảngCộng
SảnLiênXôcũngđãchínhthứcphêphándùngtrắcnghiệm(4/9/1936).
Chỉtừnăm1963tạiLiênXômớiphụchồiviệcsửdụngtrắcnghiệmđểkiểm
trakiếnthứchọcsinh.Đãxuấthiệnnhữngcôngtrìnhnghiêncứudùngtrắcnghiệm
trong các môn học khác nhau như E.E.Solovieva(1963), V.A.Korinskaia và
L.M.Pansetnicova(1964)K.A.Craxmianscaia(1963)  Ngườitavẫntiếptục thảo
luậnvềnhữngưu,nhượcđiểmcủatrắcnghiệm.
Mớiđây,ởnhiềunướctrênthếgiới(Anh,Mỹ,Úc,Bỉ,Pháp )vớisựphát
triểnmạnhmẽcủacôngnghệthôngtinhọđãcảitiếnviệcthựchiệntrắcnghiệm
như:càiđặtchươngtrìnhchấmđiểm,xửlíkếtquảtrênmáytính.Khiếnchotrắc
nghiệmtrởthànhcôngcụhữuích,nhấtlàđốivớichươngtrìnhtựhọc,tựđàotạo.
Vìvậy,việcsoảnthảocáccâuhỏitrắcnghiệmcóchấtlượngngàycàngđược
khuyếnkhíchtrênnhiềulĩnhvựcthuộcnhiềungànhkhácnhau.

1.1.2. Ở Việt Nam
TrắcnghiệmkháchquanđượcsửdụngtừrấtsớmtrênthếgiớisongởViệt
Namthìtrắcnghiệmkháchquanxuấthiệnmuộnhơn,cụthể:
ỞmiềnNamViệtNam,từnhữngnăm1960đãcónhiềutácgiảsửdụngtrắc
nghiệmkháchquantrongmộtsốngànhkhoahọc(chủyếulàtâmlíhọc).
Năm1969,tácgiảDươngThiệuTốngđãđưamộtsốmôntrắcnghiệmkhách
quanvàthốngkêgiáodụcvàogiảngdạytạilớpcaohọcvàtiếnsĩgiáodụchọctại
trườngĐạihọcSưphạmSàiGòn.


15
Năm1974,ởmiềnNamđãtổchứcthitútàibằngphươngphápTNKQ.
ỞmiềnBắc,mộtsốtácgiảđãđềcậptớidạngbàithitheokiểuTNKQnhư:
Tác giả Nguyễn Như An dùng phương pháp TNKQ trong việc thực hiện đề tài
“Bướcđầunghiêncứunhậnthứctâmlícủasinhviênđạihọcsưphạm”năm(1976)
vàđềtài“Vậndụngphươngpháptestvàphươngphápkiểmtratruyềnthốngtrong
dạyhọctâmlíhọc”năm1978.TácgiảNguyễnHữuLong,cánbộgiảngdạykhoa
tâmlí,vớiđềtài:“testtrongcôngnghệdạyhọc”(1995)vàtácgiảHàThịĐứcvới
đềtài“Cơsởlíluậnvàhệthốngnhữngbiệnphápđảmbảotínhkháchquantrong
kiểmtrađánhgiátrithứccủahọcsinhsưphạm”(1986).[27],[28]
Nhữngnămgầnđây,nhằmnângcaochấtlượngđàotạoởcáctrườngđạihọc,
Bộgiáodụcđàotạovàcáctrườngđạihọcđãtổchứccáccuộchộithảotraođổivề
việccảitiếnhệthốngcácphươngphápkiểmtrađánhgiácủasinhviêntrongnước
vàtrênthếgiới,cáckhoáhuấnluyệnvàcungcấpnhữnghiểubiếtcơbảnvềlượng
giágiáodụcvàcácphươngphápTNKQ.
Theoxuhướngđổimớicủaviệckiểmtrađánhgiá,Bộgiáodụcvàđàotạođã
giớithiệuphương pháp TNKQtrongcác trườngĐạihọcvà bắtđầunhữngcông
trình nghiêncứu thử nghiệm. Các cuộc hộithảo, các lớp huấn luyện đã được tổ
chứcởcáctrườngnhư:ĐạihọcsưphạmHàNội,ĐạihọcBáchkhoaHàNội,Cao
đẳngsưphạmHàNội 

Tháng4năm1998,trườngĐạihọcsưphạmHàNội-ĐạihọcquốcgiaHà
NộicótổchứccuộchộithảokhoahọcvềviệcsửdụngTNKQtrongdạyhọcvàtiến
hànhxâydựngngânhàng TNKQđể kiểmtrađánhgiámộtsốhọcphầncủa các
khoatrongtrường.Hiệnnay,mộtsốkhoatrongtrườngđãbắtđầusửdụngTNKQ
trongquátrìnhdạyhọcnhư:toán,lí…vàmộtsốbộmônđãcóhọcphầnthibằng
phươngpháptrắcnghiệmnhưmôntiếngAnh.
Ngoàira,mộtsốnơikháccũngđãbắtđầunghiêncứuviệcsửdụngphương
phápTNKQtrongquátrìnhkiểmtrađánhgiánhậnthứccủahọcsinh.Mộtsốmôn
đãcósáchTNKQnhư:toán,lí,hoá,sinh,tâmlí,….


16
Ởnướcta,thíđiểmthituyểnsinhđạihọcbằngphươngphápTNKQđãđược
tổchứcđầutiêntạitrườngđạihọcĐàLạttháng7năm1996vàđãthànhcông.
Vàocuốitháng9năm2003,BộGiáodụcvàĐàotạothànhlập“Cụckhảothí
vàkiểmđịnhchấtlượng”đểcảitiếnviệcthicửvàđánhgiáchấtlượngcáctrường
Đạihọc,đồngthờitiếntớisẽdùngphươngpháptrắcnghiệmkháchquanđểlàmđề
thitốtnghiệpTHPTvàtuyểnthiđạihọc.Đâylàcơhộipháttriểncủakhoahọcvề
đolườngtronggiáodụcởnướctatrongthờigiansắptới.Sựkiệnđókhẳngđịnhkì
thíđiểmcảitiếnthituyểnsinhĐạihọctạiĐàlạtnăm1996sẽkhôngvôích,màvẫn
đượctiếptụcpháttriểnsaugầnmộtthậpniên.[26]
PhươngphápTNKQđãrấtphổbiếnởcácnướcpháttriển,trongnhiềulĩnh
vực,nhiềumônhọcvớikếtquảtốtvàđượcđánhgiácao.Tuynhiên,ởViệtNam
việc sử dụng phương pháp TNKQ còn rất mới mẻ và hạn chế nhất là trong các
trường phổthông. Đểhọc sinhphổthôngcóthể làmquen dần vớiphươngpháp
TNKQ,hiệnnayBộgiáodụcvàĐàotạođãchỉđạotácgiảcácbộsáchgiáokhoa
mớibậcTHPTnướcta,năm2006–2007họcsinhlớp10trongcảnướcđãbước
đầulàmquenvớibàitậptrắcnghiệm.
SửdụngphươngpháptrắcnghiệmkháchquanđểlàmđềthitốtnghiệpTHPT
vàlàmđềthituyểnsinhđạihọcsẽđảmbảođượctínhcôngbằngvàđộchínhxác

trongthicử.Vìvậy,bắtđầutừnămhọc2006-2007BộgiáodụcvàĐàotạocóchủ
trươngtổchứcthitốt nghiệpTHPTvàthituyểnsinhđạihọcbằngphươngpháp
TNKQđốivớicácmôn:lí,hoá,sinh,ngoạingữ.Từnămhọc2007–2008chođến
naythìBộgiáodụcvàĐàotạotiếptụctiếnhànhtổchứcthitốtnghiệmTHPTvới
cácmôn:Vậtlí,Hóahọc,Sinhhọc,Ngoạingữ,Lịchsử,Địalívàthituyểnsinhđại
họccaođẳngbằngphươngphápTNKQhoàntoànđốivớicácmôn:Ngoạingữ,Vật
lí,Hóahọc,Sinhhọc,cácmônkhácthitheohìnhthứctựluận.
1.2. Cơ sở lí luận về việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở
trường phổ thông
1.2.1.Khái niệm về kiểm tra đánh giá kết quả học tập
1.2.1.1.Kiểm tra


17
-Kiểmtralàthuậtngữchỉcáchthứchoạtđộnggiáoviênsửdụngđểthuthập
thôngtinvềbiểuhiệnkiếnthức,kĩnăngvàtháiđộcủahọcsinhtronghọctậpnhằm
cungcấpdữkiệnlàmcơsởchoviệcđánhgiá.
-TheotừđiểnTiếngViệtcủaHoàngPhêchủbiênthì:“Kiểmtralàxemxét
tìnhhìnhthựctếđểđánhgiá,nhậnxét”.[20],[27].
-TheoTừđiểngiáodụchọc“Kiểmtralàbộphânhợpthànhcủaquátrình
hoạtđộngdạyhọcnhằmnắmđượcnhữngthôngtinvềtrạngtháivàKQHTcủaHS
vềnhữngnguyênnhâncơbảncủathựctrạngđóđểtìmnhữngbiệnphápkhắcphục
lỗhổngđồngthờicủngcốvàtiếptụcnângcaohiệuquảcủahoạtđộngdạyhọc”.[8]
-TheoTrầnBáHoành:“Việckiểmtracungcấpnhữngdữkiện,nhữngthông
tinlàmcơsởchođánhgiá”.[20],[27].
-TheoBlack&Wiliam(1998b):“Kiểmtralàcáchoạtđộngbaogồmquá
trìnhquansátcủagiáoviên,traođổi,thảoluậntrongvàngoàigiờlênlớpgiữathầy
vàtrò,phântíchbàitập,bàikiểmtra…nhằmđánhgiámứcđộtiếpthubàihọcvà
dựbáoKQHTcủaHS.Nếucóđượcthôngtinvànhữngvấnđềmàhọcsinhcòn
vướngmắctrongquátrìnhhọctập,giáoviêncóthểhiệuchỉnhviệcdạyhọcnhư

dạylại,thửcácphươngphápdạyhọckháchaychohọcsinhthêmcơhộiđểthực
hành…vànhưvậy,thànhtíchhọctậpcủahọcsinhsẽđượcdầncảithiện”.[18],[25].
Nhưvậy,trongquátrìnhkiểmtranhằmthuthậpthôngtinđểđánhgiákếtquả
học tập, hoạt động kiểm tra được thực hiện theo hai hướng: định tính và định
lượng.Dựatrênkếtquảđượcghinhậntheohướngđịnhtínhvàđịnhlượng,giáo
viênđưaranhữngphánđoán,nhữngkếtluận,nhữngquyếtđịnhvềngườihọchoặc
vềviệcdạyhọc.
Kiểm tra theo hướng định tínhlàphươngthứcthuthậpthôngtinvềkếtquả
họctậpvàrènluyệncủahọcsinhbằngcáchquansátvàghinhậndựatheocáctiêu
chígiáodụcđãđịnh.[6]
Kiểm tra theo hướng định hướng làphươngthứcthuthậpthôngtinvềKQHT
củaHSbằngsốnhưđiểmsốhoặcsốlầnthựchiệncủanhữnghoạtđộngnàođó.
Các phương tiện ghi nhận KQHT của HS bằng điểm hay số lần thực hiện theo


18
nhữngquytắcđãtínhtrongKTlàmangtínhchấtđịnhlượng.Cònchínhđiểmsố
vẫnchỉlànhữngkíhiệugiántiếpphảnánhtrìnhđộhọclựccủamỗiHSmangý
nghĩađịnhtính.Nhưvậy,bản thân điểm số không có ý nghĩa về mặt định lượng.[6]
1.2.1.2.Khái niệm đánh giá.
Tronggiáodụcđánhgiálàmộtbộphậnhợpthànhrấtquantrọng,mộtkhâu
khôngthểtáchrờicủaquátrìnhgiáodụcđàotạo.Nếugiáodụclàmộthệthốngthì
đánhgiáđóngvaitròphảnhồicủahệthống,làcơsởchoviệcđổimớigiáodụcvà
đàotạo.Vìvậy,đánhgiákếtquảhọctậplàvấnđềluônđượcquantâm.
Cónhiềuđịnhnghĩakhácnhauvềđánhgiátronggiáodục.Sauđâylàmộtsố
địnhnghĩatiêubiểu:
-ĐịnhnghĩacủaJeanMarieDeKetele.Đánhgiácónghĩalà:
+ Thu thập thông tin đủ thích hợp, có giá và đáng tin cậy.
+ Xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này với một tập hợp các
tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định ra ban đầu, hay đã điều chỉnh trong quá

trình thu thập thông tin.
+Nhằm ra một quyết định.
-ĐịnhnghĩacủaRalphTyler:“Quá trình đánh giá chủ yếu là quá trình xác
định mức độ thực hiện các mục tiêu trong các chương trình giáo dục”.
-ĐịnhnghĩacủaE.Beeby:“Đánh giá giáo dục là sự thu thập và lí giải một
cách hệ thống những bằng chứng, như một phần của quá trình, dẫn tới sự phân xét
về giá trị theo quan điểm hoạt động”.
-ĐịnhnghĩacủaRobertF.Mager:“Đánh giá là việc miêu tả tình hình của học
sinh và giáo viên để dự đoán công việc phải tiếp tục làm để giúp học sinh tiến bộ”.
Dựatrên những định nghĩatrên, các tácgiảcuốn:“ Cơ sở lí luận của việc
đánh giá chất lượng học tập của HS phổ thông ” đãđưarađịnhnghĩasauđây:“
Đánh giá trong giáo dục là quá trình thu thập và lí giải kịp thời, có hệ thống thông
tin về hiện trạng, nguyên nhân của chất lượng và hiệu quả giáo dục căn cứ vào mục
tiêu dạy học, làm cơ sở cho những chủ trương, biện pháp và hành động tiếp theo”.
Từđịnhnghĩakháiquáttrênvềđánhgiátronggiáodục,ngườitađưarađịnh


19
nghĩavềđánhgiákếtquảhọctậpcủahọcsinhnhưsau:
“Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập và xử lí thông tin về trình độ,
khả năng thực hiện mục tiêu học tập của học sinh, về tác động và nguyên nhân của
tình hình đó nhằm tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên và nhà
trường, cho bản thân học sinh để họ học tập ngày một tiến bộ hơn”.[3]
Từcácđịnhnghĩavừanêutrên,chúngtacóthểkhẳngđịnhcácthànhtốtạo
nênkháiniệm“đánhgiá”baogồm:Mụcđích–xácđịnh–giảithích–sửdụng.
1.2.2.Mục đích của việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh
Mụcđíchcủakiểmtrađánhgiákếtquảhọctậplàđểcóđượcnhữngquyết
địnhđúngđắnvềquátrìnhdạyhọc.Việckiểmtrađánhgiákếtquảhọctậptrong
giáodụcnhằmvàonhữngmụcđíchchínhnhưsau:
a. Đối với học sinh

-Chuẩnđoánnănglựcvàtrìnhđộcủahọcsinhđểphânloại,tuyểnchọnvà
địnhhướngchohọcsinh(kiểmtrađánhgiáđầuvào).
-Xácđịnhmụctiêuhọctậpcủahọcsinhtheomụctiêucủachươngtrìnhcác
mônhọc.
-Thúcđẩy,độngviênhọcsinhcốgắngkhắcphụcthiếusót,pháthuynănglực
củamìnhđểhọctậpkếtquảhơn.
-Đánhgiásựpháttriểnnhâncáchnóichungcủahọcsinhtheomụctiêugiáo
dục(kiểmtrađánhgiáđầura).[20],[27].
b. Đối với giáo viên
-Cungcấpthôngtinvềcácđặcđiểmtâm,sinhlícủahọcsinhvàtrìnhđộhọc
tậpcủahọcsinh.
Mục đích
Tạisaotôi
đangthực
hiệnđánh
giánày?
l

TRƯ





B
Ộ GIÁO DỤC V
TRƯ
ỜNG ĐẠI HỌC S













20
-Cungcấpthôngtincụthểvềtìnhhìnhhọctậpcủahọcsinh,làmcơsởcho
việccảitiếnnộidungvàphươngphápdạyhọc,nhằmnângcaochấtlượngvàhiệu
quảgiáodục.[20],[27].
c.Đối với cán bộ quản lí và nghiên cứu giáo dục
-Cungcấpthôngtin,làmcơsởchoviệccảitiếnmọihoạtđộngcủagiáodục
từpháttriểnchươngtrình,biênsoạnsáchgiáokhoađếnđàotạo,bồidưỡnggiáo
viên,xâydựngcơsởvậtchất,quảnlínhàtrường…
-Cungcấpthôngtincầnthiếtchoviệcđánhgiácáccơsởgiáodục.[20],[27].
1.2.3.Chức năng của kiểm tra đánh giá trong giáo dục
Chứcnăngcủakiểmtrađánhgiáđượcphânbiệtdựavàomụcđíchkiểmtra
đánhgiá.Cáctácgiảnghiêncứukiểmtrađánhgiánêuracácchứcnăngkhácnhau.
GS.TrầnBáHoànhđềcập bachứcnăngcủađánhgiátrongdạyhọc: Chức
năngsưphạm,chứcnăngxãhội,chứcnăngkhoahọc.
TheoGS–TSPhạmHữuTòng,trongthựctiễndạyhọcởphổthôngthìchủ
yếuquantâmđến chức năngsưphạm,đượcchianhỏthànhbachứcnăng:Chức
năng chuẩn đoán; chức năng chỉ đạo định hướng hoạt động học; chức năng xác
nhậnthànhtíchhọctập,hiệuquảhọctập.
+ Chức năng chuẩn đoán
Cácbàikiểmtratrắcnghiệmcóthểsửdụngnhưphươngtiệnthulượmthông

tincầnthiếtchoviệcxácđịnhhoặcviệccảitiếnnộidung,mụctiêuvàphươngtiện
dạyhọc.
NhờviệcxemxétkếtquảKTĐGgiákiếnthức,ngườitabiếtrõtrìnhđộxuất
phát(đầuvào)củangườihọc,từđóxemxétxácđịnhnộidungvàphươngphápdạy
họctiếptheomộtcáchphùhợp.ĐồngthờiviệcxamxétkếtquảKTĐGcũngcho
phépđềxuấtđịnhhướngbổkhuyếtnhữngsaisót,pháthuynhữngkếtquảtrongcải
tiếnhoạtđộngdạyhọcđốivớicácphầnkiếnthứcđãgiảngdạy.[31]
Dùngcácbàikiểmtrađánhgiákhibắtđầudạyhọcmộtmônhọcđểthựchiện
chứcnăngchuẩnđoán.
+ Chức năng chỉ đạo định hướng hoạt động học


21
Cácbàikiểmtra,trắcnghiệmtrongquátrìnhdạyhọccóthểđượcsửdụngnhư
phươngtiện,phươngphápdạyhọc:thôngquaviệckiểmtrađánhgiáđểdạy(dạy
bằng cách kiểm tra đánh giá ). Đó là các câu hỏi kiểm tra từng phần, kiểm tra
thườngxuyênđượcsửdụngnhưmộtbiệnpháptíchcực,hữuhiệuđểchỉđạohoạt
độnghọc(chỉđạobảnthânquátrìnhhọc).
Cácbàitrắcnghiệmgiaochohọcsinhnếuđượcsoạnthảomộtcáchcôngphu
cóthểđượcxemnhưmộtcáchdiễnđạtmụctiêudạyhọccụthểđốivớicáckiến
thức,kĩnăngnhấtđịnh.Nócótácdụngđịnhhướnghoạtđộnghọctậptíchcực,tự
chủcủahọcsinh.
Việcxemxétthảoluậnvềcáccâuhỏitrắcnghiệm,nếuđượctổchứcmộtcách
khoahọc, đúnglúccóthểxemnhưmột phươngphápdạyhọctích cựcgiúpcho
ngườihọcchiếmlĩnhđượckiếnthứcmộtcáchtíchcực,sâusắcvàvữngchắc,đồng
thờicóthểgiúpchongườidạykịpthờibổsung,điềuchỉnhhoạtđộngdạychocó
hiệuquả.[31]
Dùngcácbàikiểmtrađánhgiátrongquátrìnhdạyhọcmộtmônhọcđểthực
hiệnchứcnăngchỉđạođịnhhướnghoạtđộnghọc.
+ Chức năng xác nhận thành tích học tập, hiệu quả học tập

Cácbàikiểmtra,trắcnghiệmđượcsửdụngđểđánhgiáthànhthíchhọctập,
xácnhậntrìnhđộkiếnthức,kĩnăngcủangườihọc.
Việckiểmtrađánhgiátrìnhđộkiếnthức,kĩnăngđòihỏiphảisoạnthảonội
dungcácbàikiểmtratrắcnghiệmvàcáctiêuchíđánhgiá,căncứtheocácmụctiêu
dạyhọccụthểđãxácđịnhchotừngkiếnthứckĩnăng.Cácbàikiểmtratrắcnghiệm
nhưvậycóthểđượcsửdụngđểnghiêncứuđánhgiámụctiêudạyhọcvàhiệuquả
củaphươngphápdạyhọc.[31]
Dùngcácbàikiểmtrađánhgiásaukhikếtthúcdạyhọcmộtmônhọcđểthực
hiệnchứcnăngxácnhậnthànhtíchhọctập,hiệuquảhọctập.
1.2.4. Ý nghĩa của việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập
Trongquátrìnhgiáodụcđàotạokiểmtrađánhgiákếtquảhọctậplàmộthoạt


22
độngthườngxuyêncómộttầmquantrọngđặcbiệtvàquyếtđịnhđốivớichấtlượng
giáodục,cóýnghĩanhưsau:
a. Đối với học sinh
Việckiểmtrađánhgiáđượctiếnhànhthườngxuyêncóhệthốnggiúpchohọc
sinhcócơhộiđểcủngcốtrithức,pháttriểntrítuệ.
ThôngquaKTĐG,họcsinhcóđiềukiệntáihiệnvàchínhxáchóatrithức,
hoànthiện,khắcsâu,hệthốnghóanhữngtrithứcđãthunhậpđược,giúpchohọc
sinhrènluyệnkĩnăng,kĩxảovậndụngtrithức,pháttriểnnănglựctưduysángtạo.
Thôngquakiểmtrađánhgiá,họcsinhthuđượcnhữngthôngtincầnthiếtvề
quátrìnhhọctậpcủamìnhđểtừđótựphântích,tựđánhgiákhảnăngcủamìnhso
vớiyêucầuchung,thấyđượcchỗmạnhchỗyếutrongkiếnthứccủamìnhđểđiều
chỉnhcáchhọcchocóhiệuquả.
NếuviệcKTĐGđượctổchứcnghiêmtúc,côngbằngsẽgiúphọcsinhnâng
caotinhthầntráchnhiệmtronghọctập,cóýchívươnlênđạtkếtquảcaohơn,củng
cốlòng tin vàokhảnăngcủa mình,nângcaoýthứctựgiác,khắc phụctínhchủ
quantựmãn.Nhưvậy,KTĐGkhôngnhữngchobiếthọcsinhlàmđượcnhữnggì

màcòncótácdụngthúcđẩyviệchọctậpcủahọcsinh.[20],[27].
b. Đối với giáo viên
ThôngquaKTĐG,giáoviênthuđượcnhữngthôngtinngượctừphíahọcsinh,
pháthiệnthựctrạngKQHTcủahọcsinhcũngnhưnhữngnguyênnhâncơbảndẫn
tớikếtquảđó.Đâylàcơsởthựctếđểgiáoviênđiềuchỉnhhoạtđộngcủahọcsinh
vàhướngdẫnhọc sinhtự điềuchỉnh,tựhoànthiệnhoạtđộng học của bảnthân.
Thôngquađógiáoviêncũngkịpthờiđiềuchỉnhhoạtđộnggiảngdạycủamìnhcho
phùhợpvớimụcđíchyềucầudạyhọcvàtrìnhđộnhậnthứccủangườihọc.
Kiểmtrađánhgiákếthợpvớiviệctheodõithườngxuyêngiúpchogiáoviên
nắmđượcmộtcáchcụthểvàkháchínhxácnănglựcvàtrìnhđộmỗihọcsinhtrong
lớp,từđócóbiệnphápcụthể,thíchhợpbồidưỡngriêngchotừngnhómhọcsinh,
nângcaochấtlượnghọctậpchungchocảlớp.[20],[27].
c. Đối với cán bộ quản lí giáo dục


23
Kiểmtrađánhgiákếtquảhọctậpcủahọcsinhgiúpchocácnhàquảnlíđiđến
nhữngquyếtđịnhđểcảitiếnvàhoànthiệnnộidunghạychỉđạođổimớiphương
phápdạyhọc.Trongquátrìnhdạyhọc,vấnđềsửdụngtàiliệunào,phươngpháp
hayphươngtiệnnàothíchhợp,phảiđượcthựcthivàcónhữngkếtquả.Nhữngkết
quảnàythôngquakiểmtrađánhgiáđểđiđếnquyếtđịnhlànêntiếptụchoạtđộng
giáodụchaycầnthayđổigìtronghoạtđộnggiáodục.[20],[27].
1.2.5. Các yêu cầu sư phạm đối với việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của
học sinh.
Vấnđềkiểmtrađánhgiátrithứckĩnăng,kĩxảochỉcótácdụngkhithựchiện
cácyêucầusau:
1.2.5.1. Đảm bảo tính khách quan trong quá trình đánh giá:
-Phảnánhtrungthựckếtquảlĩnhhộinộidungtàiliệuhọctậpcủahọcsinhso
vớiyêucầuchươngtrìnhquyđịnh.
-Nộidungkiểmtraphảiphùhợpvớicácyêucầuchươngtrìnhquyđịnh.

-Tổchứcthiphảinghiêmtúc.
 Đểđảmbảotínhkháchquantrongkiểmtrađánhgiátừkhâurađề,tổchức
thitớikhâuchođiểm,xuhướngchunglàtuytheođặctrưngmônhọcmàlựachọn
hìnhthứcthithíchhợp.
1.2.5.2. Đảm bảo tính toàn diện.
-NộidungKTĐGcầnbaoquátđượctoànbộcácnộidungtrọngtâmvàmục
tiêuđánhgiácầnbaoquátnhiềuloạikiếnthức,kĩnăngvàcácmứcđộnhậnthức.
-Côngcụđánhgiácầnđadạng.
-Quátrìnhkiểmtrađánhgiákhôngchỉđolườngkhảnăngnhớlạimàcòn
đánhgiákhảnăngvậndụng,phântíchtổnghợpvàđánhgiá.
-Quátrìnhkiểmtrađánhgiákhôngchỉđánhgiákiếnthức,kĩnăngmônhọc
màcònđánhgiácácphẩmchấtvàkĩnăngxãhội.[6]
1.2.5.3. Đảm bảo tính thường xuyên và hệ thống.
Saumỗitiếthọc,haykếtthúcmộtchương,mộtphầnthìcầnphảicóhìnhthức
kiểmtrađánhgiá.


24
Cáccâuhỏikiểmtracầncótínhhệthống.
1.2.5.4. Đảm bảo tính công khai.
HọcsinhcầnđượcbiếtcáctiêuchuẩnvàyêucầuKTĐGcủacácnhiệmvụ
haybàitập,bàikiểmtramàhọcsinhsẽthựchiện,cầnđượcbiếtcáchtiếnhànhcác
nhiệmvụấyđểcóthểđạtđượctốiđacáctiêuchuẩnvàyêucầuđãđịnh.[6]
1.2.5.5. Đảm bảo tính giáo dục.
Đánhgiánhấtthiếtphảigópphầnnângcaoviệchọctậpcủahọcsinh.
QuađánhgiáHSnhậnthấyđượcsựtiếnbộcủabảnthân,nhữnggìcầncốgắng
hơn trong môn học,cũngnhư nhận thấy sự khẳng định của GVvề khảnăng của
họ.[6]
1.2.5.6.Đảm bảo tính phát triển.
Hệthốngcâuhỏivàbàitậpphảitừdễđếnkhó,từđơngiảnđếnphứctạp.

ĐộngviênkịpthờivàkhuyếnkhíchnhữngcốgắngcủaHStronghọctập.
Trongquátrìnhkiểmtrađánhgiákếtquảhọctập,tấtcảcácyêucầutrênđều
cómốiliênhệvớinhau,chúngcầnphảiđượcthựchiệnđồngthờinhằmthựchiện
tốtcácchứcnăngcủakiểmtrađánhgiá.[6]
1.2.6. Nguyên tắc chung cần quán triệt trong kiểm tra đánh giá.
ĐểđảmbảotínhkhoahọccủaviệcKTĐGkiếnthức,kĩnăng,cầnquán
triệtmộtnguyêntắcchungquantrọngnhấtlà:việcKTĐGkiếnthứckĩnăngcầnđạt
đượctiếnhànhtheomộtquytrìnhhoạtđộngchặtchẽ.Quitrìnhhoạtđộngnàybao
gồmnămyếutốsau:
-Xácđịnhrõmụcđíchkiểmtrađánhgiá.
ViệcKTĐGcóthểcócácmụcđíchkhácnhautùytrườnghợp.Chẳnghạn:
+Kiểmtrakiếnthứckĩnăngđểđánhgiátrìnhđộxuấtphátcủangườihọc
cóliênquanvớiviệcxácđịnhnộidung,phươngphápdạyhọcmộtmônhọcsắpbắt
đầu.
+Kiểmtrađánhgiánhằmmụcđíchdạyhọc:bảnthânviệckiểmtrađánh
giánhằmđịnhhướnghoạtđộngchiếmlĩnhkiếnthứccầndạy.
+Kiểmtranhằmmụcđíchđánhgiáthànhtíchkếtquảhọctậphoặcnhằm


25
nghiêncứuđánhgiámụctiêu,phươngphápdạyhọc.
-XácđịnhrõnộidungcụthểcủacáckiếnthứckĩnăngcầnKTĐG;cáctiêuchí
cụthểcủamụctiêudạyhọcvớitừngkiếnthứcđó(phùhợpvớimụcđíchKTĐGđã
nêu)đểlàmcăncứđốichiếucácthôngtincầnthuvàsẽthuđượctrongkiểmtra.
+Việcxácđịnhnộidungkiếnthứccầnxácđịnh,cụthể,côđọng.
+Việcxácđịnhcácmụctiêu,tiêuchíđánhgiácầndựatrênquanniệm
rõràngvàsâusắcvềcácmụctiêudạyhọc.
-Xácđịnhrõbiệnphápthulượmthôngtin(hìnhthứckiểmtra)phùhợpvới
đặcđiểmcủanộidungkiếnthức,kĩnăngcầnkiểmtra,phùhợpvớimụcđíchkiểm
trađánhgiávàđiềukiệnchophép.Cầnnhậnrõưu,nhượcđiểmcủamỗihìnhthức

kiểmtrađểcóthểsửdụngphốihợpvàtìmbiệnpháppháthuyưuđiểmvàkhắc
phụctốiđacácnhượcđiểmcủamỗihìnhthứcđó.
-Xâydựngcáccâuhỏi,cácđềkiểmtra,cácbàikiểmtrachophépthulượm
cácthôngtintươngứngvớicác mụctiêu đã xácđịnhvàphù hợpvớihìnhthức
kiểmtralựachọn.
-Tiếnhànhkiểmtra,thulượmthôngtin,chấm,xemxétkếtquảvàkếtluận
đánhgiá.Chấmđiểmcácbàikiểmtra,căncứtheomộtthangđiểmđượcxâydựng
phùhợpvớimụctiêuđánhgiáđãxácđinh.Xemxétkếtquảchấmthuđược,rútra
kếtluậnđánhgiátươngứngvớimụcđíchkiểmtrađãxácđịnh.[24]
1.2.7.Các hình thức kiểm tra đánh giá.
Kiểmtracungcấpnhữngdữkiệnvàthôngtinlàmcơsởchoviệcđánhgiá.
TheoTrầnBáHoành(1995),kiểmtracónhiềuhìnhthức.Quátrìnhdạyhọctrong
nhàtrườngthườngsửdụngbadạngkiểmtrađánhgiácơbảnđólà:Kiểmtrađánh
giáthườngxuyên,kiểmtrađánhgiáđịnhkì,kiểmtrađánhgiátổngkết.
1.2.7.1.Kiểm tra đánh giá thường xuyên.
Kiểmtrađánhgiáthườngxuyênđượcthựchiệnthôngquaquansátmộtcách
cóhệthốnghoạtđộngcủalớphọcnóichung,củamỗiHSnóiriêng,quacáckhâu
ôntậpcủngcốbàicũ,tiếpthubàimới,vậndụngkiếnthứcđãhọcvàothựctiễn.