Nghiên cứu bào chế tiểu phân nano artesunat sử dụng poly (lactic co glycolic) acid và chitosan

count

B Y T
I HC HÀ NI




TRN TRNG BIÊN

NGHIÊN CU BÀO CH TIU PHÂN
NANO ARTESUNAT S DNG
POLY(LACTIC-CO-GLYCOLIC) ACID
VÀ CHITOSAN


KHÓA LUN TT NGHIP 





HÀ NI - 2015



B Y T
I HC HÀ NI

TRN TRNG BIÊN

NGHIÊN CU BÀO CH TIU PHÂN
NANO ARTESUNAT S DNG
POLY(LACTIC-CO-GLYCOLIC) ACID
VÀ CHITOSAN

KHÓA LUN TT NGHI
ng dn:
1. PGS.TS. Nguyn Ngc Chin
2. NCS. H Hoàng Nhân
c hin:
1. Vin Công ngh c phm Quc gia
2. B môn Bào ch


HÀ NI - 2015


LI C
Lu tiên tôi xin t lòng bi nht i vi:
PGS.TS. Nguyn Ngc Chin
Ni thy giàu kinh nghim y nhit huyt  ng, giúp  tôi
thc hin khóa lun này.
Tôi xin gi li c sâu sc ti NCS. H Hoàng Nhâni thy, i
 trng dn tôi trong quá trình làm thc nghim.

ôi xin chân thành cTh.S Bùi Th , DS. Nguyn
Th Thùy Trang, Th.S Nguyn Hnh Thy, nhi ch n ngi
luôn nhit tình ch bo, dìu dt tôi trong thi gian qua.
gi li c ti các thy cô, các anh ch k thut viên thuc
Vin Công ngh c phm Quc gia, B môn Công nghic, B môn Bào
ch u kin v thit b, máy móc, hóa ch tôi hoàn thành khóa
lun.
Tôi xin phép cngào to và các Phòng
ban khác, các thy cô và cán b i hc Hà Ny bo,
tu kin và  tôi hoàn thành khóa hc tng.
Cui cùng, tôi c cm  tôi, bng viên, giúp
 tôi trong sut thi gian qua.

Sinh viên


Trn Trng Biên



MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH V TH
T V 1
NG QUAN 2
1.1. Vài nét v tiu phân nano polyme 2
1.1.1. Khái nim 2
1.1.2. Phân loi 2
1.1.3. Mt s  tiu phân nano polyme 3

1.1.4. m phân b, hp thu khi s dng các h tiu phân nano polyme
 ch 4
1.2. Thông tin v polyme poly(lactic-co-glycolic) acid 5
1.2.1. Cu trúc, tính cht, ng dng 5
1.2.2. Nh dng PLGA làm cht mang thuc 6
1.3. Thông tin v chitosan 7
1.3.1. Ngun gc và cu trúc ca chitosan 7
1.3.2. Tính cht ca chitosan 7
1.3.3. Mt s ng dng ca chitosan trong bào ch tiu phân nano polyme 8
1.3.4.  nano PLGA s dng chitosan 9
1.3.5. Mt s nghiên cu bào ch tiu phân nano s d
PLGA và chitosan 10
1.4. Thông tin v artesunat 11
1.4.1. Công thc hóa hc 11
1.4.2. Tính chng 12
1.4.3. ng hc 12
1.4.4. Tác dng cha artesunat 12
1.4.5. Mt s nghiên cu bào ch h nano polyme artesunat 14
U 16


2.1. Nguyên vt liu, thit b 16
2.1.1. Nguyên liu 16
2.1.2. Thit b 16
2.2. Ni dung nghiên cu 17
2.3. nghiên cu 17
2.3.1.  17
2.3.2.  20
2.3.3. t k thí nghim và tc 25
C NGHIM, KT QU VÀ BÀN LUN 26

3.1. Kt qu xây dng chun biu th ma din tích pic
và n artesunat 26
3.2. - 26
3.3. - 27
3.3.1. nh công thc bào ch n 27
3.3.2. La chn mt s thông s n hp ph chitosan 29
3.3.3. Tc bào ch tiu phân nano ART-PLGA/CS 31
 45
TÀI LIU THAM KHO
PH LC





DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
Ab
Kháng th (antibody)
ACN
Acetonitril
ART
Artesunat
BP
n Anh ( British Pharmacopoeia)
CS
Chitosan
Da
Dalton
DA
Deacetyl hóa

DC

DCM
Dicloromethan

n Vit Nam
DHA
Dihydroartemisinin
EMA
  n lý thuc châu Âu (European
Medicines Agency)
EPR
       (Enhanced
Permeation and Retention)
FDA
Cc qun lý Thc ph  c phm Hoa K
(Food and Drug Administration)
FT-IR
Ph hng ngoi chuyn dng Fourier
GI
50

N thuc cn thit có tác dng c ch 50% s
phát trin ca t bào (Drug concentration required
to inhibit cell growth by 50%)
HPLC
Sc ký lng hi    
Liquid Chromatography)
kDa
Kilo Dalton

kl/kl
Khng/khng
KT

KTTP
u phân



MPS
      (Mononuclear
Phagocyte System)
NC

PACA
poly(alkylcyanoacrylat)
PDI

PEG
Polyethylenglycol
PEO
Polyethylen oxyd
PLA
Polylactic acid
PLGA
Poly(lactic-co-glycolic) acid
TEM
Kính h      (Transmission
Electron Microscopy)
Tg

Nhi  chuyn hóa thy tinh (glass transition
temperature)
tt/tt
Th tích/th tích


DANH MC CÁC BNG




Trang
 1.1
  và thách thc sinh hc ca các th h tiu phân
nano [6]
3
 1.2
So sánh liu hiu qu ca ART trên mt s dòng t bào ung
 [27]
13
 2.1
Nguyên lic s dng trong quá trình thc nghim
16
 3.1
Ma din tích pic và n ART
26
 3.2
CS/PLGAc tính lý hóa tiu phân
nano ART-PLGA/CS
27

 3.3
 
phân nano ART-PLGA/CS
29
 3.4
Ký hiu và các mc ca bic lp
31
 3.5
Ký hiu và các mc ca bin ph thuc
32
Bng 3.6
ng ca các bic ln bin ph thuc
33
 3.7

34
 3.8
Kt qu  nh mt s c tính tiu phân nano ART-
PLGA/CS theo công thc t 
38
 3.9

40
Bng 3.10
a h
nano ART-PLGA/CS

42

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH



Trang
Hình 1.1
Mô phng các th h tiu phân nano [6]
2
Hình 1.2
Cu trúc hóa hc và s thy phân ca PLGA
5
Hình 1.3
Cu trúc hóa hc ca chitosan
7
Hình 1.4
Cu trúc tiu phân nano polyme PLGA gn chitosan [53]
10
Hình 1.5
Cu trúc hóa hc ca artesunat
11
Hình 2.1
 quy trình bào ch tiu phân nano -

19
Hình 2.2
-

19
Hình 3.1
ng chun biu din ma din tích pic và

n ART
26
Hình 3.2
nh ng ca thi gian hp ph n KTTP, th zeta và
PDI ca tiu phân nano ART-PLGA/CS
30
Hình 3.3
Mu din s ng ca pH dung dch CS và t l
n KTTP nano ART-PLGA/CS
34
Hình 3.4
Mu din s ng ca pH dung dch CS và nhit
 hp ph n PDI ca h tiu phân nano ART-PLGA/CS
35
Hình 3.5
 biu din hình dng chui hp ph CS trên b mt tiu
phân nano PLGA (A. Chun hp ph, vòng và
  do; B. Chui liên k   m gn; C. Cun hoc
khi hp ph; D. Chu[26]
36
Hình 3.6
M u din s  ng ca t l CS/PLGA và pH
dung d  n th zeta ca tiu phân nano trong môi
c ct
36
Hình 3.7
Mu din s nh ng ca nhi và pH dung dch
 n hiu sut mang thuc ca tiu phân nano ART-
37

PLGA/CS
Hình 3.8
Hình nh chp TEM ca tiu phân nano polyme
39
Hình 3.9
 th th hin phi phóng tích lu ca ART theo
thi gian t h 
40
Hình 3.10

nano ART-PLGA/CS
41
Hình 3.11
            
-
D(+)Tre: D(+) trehalose dihydrat, Suc: sucrose, Man: manitol)
43
1


Các dn cht ca artemisi (ART) không ch c s
dng ru tr bnh st rét, mà còn là mt ch  nghiên cu (NC)
 mt s dòng t u mô, bch cu,
.[22], [27]. Nh  u qu  u tr    c cht,
công ngh nano vi vic s dc trin khai.
Poly(lactic-co-glycolic) acid (PLGA) là mt polyme có kh y
sinh hc, giúp bo v c cht khng ca enzym,
kéo dài thi gian gi

nano. Tuy nhiên, nano polyme PLGA vn có hn ch kh 
nhy kém và kh n din cao bi h thng min dch c [42]
chitosan (CS) là mt polysaccharid có kh y sinh hc s d
c tính b mt ca tii th zeta t n
  bào, kéo dài thi gian tun
hoàn ca h nano và hn ch s gii phóng thuc  lea n
u. Vì vy,   N    u phân nano artesunat s dng
poly(lactic-co-glycolic) acid  c thc hin các mc tiêu:
1. Xây dng công thc c mt s thông s quy trình bào ch
-PLGA bao ngoài vi chitosan.
2. c mt s c tính ca tiu phân nano ART-PLGA/CS.



2

 1. NG QUAN
1.1. Vài nét v tiu phân nano polyme
1.1.1. Khái nim
Tiu phân nano polyme ng bao hàm c 2 loi là siêu vi cu (nanospheres)
có cu trúc dng ct (matrix) và siêu vi nang (nanocapsules) có cu trúc nhân - v.
C 2 du là các tiu phân th rc (KT) < 1c cht (DC)
có th c hòa tan, by (entrapped), nang hoá (encapsulated), liên kt hóa hc
hoc hp ph lên b mt tiu phân nano polyme [3], [25], [37].
1.1.2. Phân loi
Da trên nhng kt qu NC v a h nano và h sinh hc (gi là
-bio) có th phân loi thành 3 th h ti [6], [18]:
Th h 1
Th h 2
Th h 3

Hình 1.1. Mô phng các th h tiu phân nano [6]
- Th h th nht bao gm các h nano c n: không có ci bic tính b
mt, không có kh c bào, thi gian tun hoàn ngn, c bào ch
bng các nguyên lin nhm chng minh kh m tàng ca 1 h 
thuc msinh hc, kh p thu bi t bào c tính.
- Th h th hai bao gm các h nano có b mt c ci bin, v
quan trng: có tính cht ln tránh thc bào và tính  ng c gn
 gn v). Mc tiêu là ci thi nh
thi gian tun hoàn và  ca h ng sinh hc.
- Th h th ba chuyn mô hình thit k t các h nano có tính nh cao
sang các h thông minh, s dng các tín hiu sinh hc, vt lý, hóa hc trong
ng  (pH, n O
2
, hot tính enzymhoc c u khin t bên
ngoài thông qua các tín hiu nhân to (tia hng ngoi g  kích hot quá trình
gii phóng thuc, nhm c tác dng t
3

Bng 1.1. và thách thc sinh hc ca các th h tiu phân nano [6]

Th h 1
Th h 2
Th h 3
c

- Thit k, bào ch
d

- Ci thi tan
- T  
hc
- T  hóa vn
chuyn thuc
- Có tính cht n (th
ng)
-  ng
- ng
- Có t
- S dng các tín hiu sinh
hc hoc nhân t kích
hot gii phóng thuc
- Có kh   
tr liu
Thách
thc
sinh hc
- Không nh
- B thanh thi bi
MPS
-   
thp
- Quá ph thuc vào
hiu ng EPR
- Không có kháng
nguyên chung
-    
ng không t
- <10% liu thuc n

c khi u
- nh

1.1.3.  nano polyme
Da theo quy trình bào ch, có th       nano
polyme làm 2 lon.
P    n da trên s kt ta ca polyme t mt dung
dch hoc da trên s kt tp t phát ci phân t  hình thành các nanogel
hoc các phc hp ca các chn phân (polyelectrolyte).
Pn bao gpháp là
bào ch mn hình thành nên tiu phân nano.
n 2 có th c thc hin da trên phn ng polyme hoá các monome hoc
các quá trình kt ta, gel hoá ca các polyme [51].
c s dng có th là polyme t nhiên, các polyme tng hp, có
sn hoc to thành t các monome. Tuy nhiên, do các polyme to thành t phn ng
  ng ít phân hu sinh hc, các monome t  và cht din hot
4

c dùng vng ln có th i quá trình tinh ch phc tp [51].
Do vy, hin nay các nghiên cu s dng ch yu các polyme có s  
Ec bit là các polyme phân hu sinh h PLGA, polylactic acid
(PLA), polycaprolacton (PCL)[3], [38]. Bên cnhiu nghiên cu s dng
kt hp các polyme tng hp và polyme thiên nhiên (alginat, chitosan, 
m c: giá thành thp, i
nhic cht, ít dùng dung môi h [35].
     c s d  u ch tiu phân nano
polyme t các polyme tng hp có sn [3], [38], [51]:
- 
- T ch tán dung môi.
- Thay th dung môi.

- ch tán dung môi.
- Hoá mui.
1.1.4. u phân nano polyme 
ch
Hin nay có nhiu mi quan tâm trong vic phát trin các h vn chuyn thuc
 nh s dng theo ch và có thi gian tu 
có th gii phóng thuc tng theo cách liên tc hoc có kim soát. Tiu
phân nano polyme là nhng h ng cho các thuc tác dng t
ch, iu qu ti mô bnh lý và gic tính chung.
Sch, các tiu phân nano polyme d dàng b nhn din bi các
t bào thc bào (ch yu là các t bào ca h thng th (MPS) và
bch c i lai và nhanh chóng b thanh thi khi vòng
tun hoàn [3], [47]. Ch yi thc bào khu trú trong h thi ni mô
(reticuloendothelial system  RES)  bào Kuffer  gan chim ti 85-
95% kh c bào ni mch) gi vai trò quan trng trong vic thc bào các
tiu phân sau khi tiêm. Kt qu c chc tp trung ti v ng là
h th, tránh phân b vào my làm gim
5

c tính và tác dng ph ca dc cht.  thc bào có th c d 
trung gian ca s hp ph protein huy   n mt tiu phân (quá trình
opsonin hóa) và hot hóa b th.  li dng tính ch c
ng là các t bào thc bào [3].
ng h chc khác, mut tác dng
t u qu c ht c    a tiu phân nano trong
vòng tun hoàn [42], [44], [47]. Nhiu n lc thc hi kéo dài thi gian
tun hoàn ca tiu phân nano bng cách tránh s nhn din bi RES, ch yu bng
cách gn kt hóa hc hoc hp ph vt lý các polyme  c (PEG, PEO,
chitosan  hoc các phân t thích hp (cht din hot: poloxame,
poloxamin 908, Tween 80, lên b mt tiu phân nano, to các tiu phân nano n

(các stealth), giúp làm gim t    i protein huy  (các
opsonins), tiu phân nano ít b bt gi i MPS và tu
và có th thoát mch thm qua lp màng trong vào khi u rn [3], [25], [47].
1.2. Thông tin v polyme poly(lactic-co-glycolic) acid
1.2.1. Cu trúc, tính cht, ng dng

Hình 1.2. Cu trúc hóa hc và s thy phân ca PLGA
PLGA là mt copolyme c tng hp bng polyme hóa m
vòng ngu nhiên ca 2 monome khác nhau, dime vòng (1,4-dioxan-2,5-dion) ca
acid glycolic và acid lactic. nh bng t l
các monome s dng và khng phân t (KLPT), ví d PLGA 50:50 cha 50%
acid lactic và 50% acid glycolic, KLPT i t 7-17kDa, 24-38kDa, 38-54kDa.
PLGA là mt trong các polyme phân hy sinh hc s dng hiu qu nht
trong phát trin các dng thuc nano vì nó b th to thành các
monome chuyn hóa phân hy sinh hc là acid lactic và acid glycolic. C c
6

i d dàng sau khi chuyn i thành CO
2
c thông qua chu trình Krebs,
c tính h thng ti thiu. Ngoài ra các h nano da trên PLGA hin
c kim tra v ng dng trong các liu pháp chnh và
u tr  PLGA c chp nhn bi FDA và EMA trong nhiu h 
thuc  i. Ph thuc vào KLPT và t l các monome, thi gian phân hy ca
i t vài tháng t
c và hp ph c ít
 nên có t phân hy chc chung, thi gian phân hy
s ngi các polyme có phân t ng th trng thái
nh hình nhi các copolyme 
Quá trình phân hy polyme in vitro và in vivo b ng bi nhiu yu t 

ng hp, s có mt ca các thành phn phân t ng thp (monome,
oligome, chc, hình dng và hình thái b mtc tính vn
có ca polyme (KLPT, cu trúc hóa hc, tính c, trng thái kt tinh, nhi
chuyn hóa thy tinh (Tg)), các thông s lý hóa (pH, nhi , lc ion ca môi
 d thy phân [34], [44].
1.2.2. Nhkhi s dng PLGA làm cht mang thuc
Mt trong nh chính ca các h nano dn
hiu sut np thuc (drug loading efficiency) thp mc dù hiu sut mang thuc
(ecapsulation efficiency) thân du cao.  2 là có s gii phóng thuc 
  u. Thc t c mô t  phn ln các h
u này làm cho phân t thuc có th ng
là các t bào, mô bt hiu qu u tr. Mm hn ch na
n PLGA là vic to thành các acid khi phân hy - ng hp ca
nhiu polyme phân hy sinh hc khác, có th bt li vc cht nhy cm
vi acid. Vì vy, nhiu bin pháp giúp c cht này c nghiên
cu và tip tc là mc thu hút c nhiu s quan tâm ca các nhà khoa
hc [13], [29]. B mc ca PLGA là 1 hn ch khác do  
b nhn din bi h thng min dch c   [42]. H    
7

c hiu vi protein và t bào dn s c ti các mô không
bnh lý làm gim hiu qu u tr ng ph cc bit là các
thuNgoài ra, vic thiu ht các nhóm chc  trên b mt ca
PLGA làm gim tác dng ch ng tn kt vi các phân t mc tiêu
[19], [53]u n lc nhc tính lý hóa b mt ca tiu
c thc hio h nano PLGA s dng các polyme
 kéo dài thi gian tun hoàn do tic có kh n
  gan  m ti thiu [42], [44].
1.3. Thông tin v chitosan
1.3.1. Ngun gc và cu trúc ca chitosan

CS là sn phm deacetyl hóa (DA) ca chitin, mt polyme t nhiên chui dài
ca N  acetylglucosamin và dn xung glucose. Chitin là thành phn chính
ca thành t bào n ca ng v côn trùng,
hay i bào  ng vt thân mm. CS  DA > 50% hay thc t là mt polyme
chitin/chitosan, vi m  DA và KLPT có th i.  DA ca CS dùng
trong sn xung t 60-100%.

Hình 1.3. Cu trúc hóa hc ca chitosan
1.3.2. Tính cht ca chitosan
1.3.2.1. Tính cht vt lý_sinh hc
Nhóm amino ca CS có pKa ~ 6,5. CS u, thm
c, tan trong hu ht các dung dch acid h   pH < 6,   
cid sulfuric và phosphoric [43].
8

Tính cht  hot cht bám dính sinh
hc, có kh  my. CS n
chuyn các thuc phân cc qua b mt bic và kh
y sinh hc [3]. Ngoài ra nhiu NC cho thy CS có tác dc tính in
vitro kháng li nhiu dòng t i [19], [53].
1.3.2.2. Tính cht hóa hc
- Trong phân t CS có các nhóm chc: -OH, -NH
2
, -NHCOCH
3
nên có th
xem chúng va là alcol, va là amin, va là amid. Phn ng hóa hc có th xy ra 
v trí nhóm chc to ra dn xut th O-, dn xut th N-, hoc dn xut th O-, N
- Do các monome ca CS c ni vi nhau bi các liên k-(1-4)-glycosid
nên d b ct mch bi các cht hóa h

enzyme thy phân [43].
1.3.3. Mt s ng dng ca chitosan trong bào ch tiu phân nano polyme
CS c ng dng rc có cu trúc 

- Nh c, CS bao ngoài tiu phân nano có b
mt k c (, PLA
[25],
[44].gim i protein huyt
m quá trình opsonin hóa, làm chm quá trình thc bào nên 
tha h nano trong máu [28], [42]. bao CS làm
cht mang thuc paclitaxel nano PLGA
không có CS [42]. Tiu phân nano có b mc i 200 nm 
cho thy kh  khi u ru g
là h qu ca vic tic có thi gian tun hoàn u phân
k c [4].
- Tính cht kh c ca CS giúp các
h nano bao CS có ái lc cao vi màng t bào [17], [19], [39]. Vì màng t c
bit là màng t n âm [6], [53], [56], iu phân nano cation
9

c hp thu chn lc bi các t bào ni mô mch máu ca khi u.
 mt s thun li cho s nhp bào ca tiu phân nano vào t bào
[6], [26]. Ngoài ra, tính cht bám dính màng nhy c kt
dính ca tiu phân nano vi màng t y nhanh s thc bào vào trong t
bào [57], ng thi  [17], [20].
- Các nhóm amin (NH
2
) trong cu trúc CS d dàng phn ng vi các tác
nhân hóa hu phân nano bao CS có b mng, d dàng gn kt các
phân t mi t p ni sinh hc [17], [19], [53].

- Tiu phân nano PLGA bao CS cho thy nhim v gii phóng in vitro
giúp hn ch s gii phóng thuc  t  u và kéo dài thi gian gii
phóng thuc [17], [19], [20], bao h nano PLGA bng CS làm gi
ca haloperidol t 70 xung 36% [14].
- ,hiu sut mang thuc
  [21].
1.3.4. bao h nano PLGA s dng chitosan
H nano PLGA c bao CS bt lý hoc hóa hc
- Php ph vt lý

2

-NH
3
+
-COO
-
. 
 ch yu theo tn gia các nhóm -
NH
3
+
và các nhóm COO
-
. CS có th c phi hp ngay trong quá trình bào ch
tiu phân nano PLGA [39], [53], ho c hp ph lên b mt tiu phân nano
    n [17], [33], [52]. T l CS/PLGA, pH dung dch CS là
nhng yu t quyc tính ti- thành nh
c tiu phân (KTTP), th zeta, hiu sut mang thu
m cn, thi gian hp ph nhanh

  y phân, ct mch polyme làm phá v cu trúc tiu phân
nano polyme phân hy sinh hc. Màng bao CS có tính i tùy thuc
 bn ca n [17].
10

- P liên kt hóa hc
Nguyên tc c   a trên phn ng hóa hc gia các nhóm
NH
2
ca CS và nhóm COOH ca PLGA to thành liên kng hóa tr. Tiu phân
nano polyme PLGA sau khi bào ch bc phân tán
vào các dung dch   m phosphat pH 5,0 [19], pH 6,0 [53], m 2-(N-
morpholino) ethansulfonic (MES) pH 5,5 [17], N-hydroxy succinimid (NHS) và N-
(3-dimethyl aminopropyl)--ethylcarbodiimid hydrochlorid (EDC.HCl) là tác nhân
hot hóa và loc thêm vào hn h hot hóa nhóm carboxyl trên
PLGA. Tiu phân nano PLGA có nhóm carboxyl hot hóa trên b mt cho phn ng
vi nhóm amino ca CS trong 24 gi  to liên kt carbodiimid [17], [19], [53].
m cc là to liên kt bn vng gia CS và PLGA
[17], [25]. m là quy trình phc tp và thi gian phn ng kéo dài gây
gim hiu sut mang thuc [19], [53],  cu trúc tiu phân nano
s dng polyme phân hy sinh hc.

Hình 1.4. Cu trúc tiu phân nano polyme PLGA gn chitosan [53]
a Gn chitosan bp ph vt lý
b Gn chitosan bt hóa hc
1.3.5. Mt s nghiên cu bào ch tiu phân nano s dng    
PLGA và chitosan
- Chen H. và cng s (2009), Wang Y. và cng s (2013)  ti
- c theo pháp b 
11

c/dc. Trong c gn lên b mt tiu phân nano PLGA theo
ng (hp ph vt lý và liên kt hóa hc). Kt qu c tính lý hóa ca tiu
  KTTP, th zeta, hiu sut mang thuc ph thuc nhiu vào t l
CS/PLGA (kl/kl). S có mt ca CS trên b mt tic chng
minh bi s i th zeta t  nhiu
x tia X, ph FT-IR [19], [53].
- Yang R. và cng s (2009) s d
tiu phân nano PLGA cha paclitaxel, c c tính b
mt bng cách hp ph vt lý CS. KT ht nano khong 200-300 nm trong môi
c c ng huy
d dàng phân tán v u sau 5 phút lc nh. Th zeta ca tiu phân nano
PLGA chuyn t t CS và ng acid
 S hp thu in vitroc tính ca ht nano kháng li dòng t bào i
i A549  sau khi bin tính b mt bi CS. Nguyên nhân là do tiu
      n vi t bào khi u m    
ng acid xung quanh khi u. c bit, tiu phân nano PLGA gn
chuyc hing [56], [57].
1.4. Thông tin v artesunat
1.4.1. Công thc hóa hc

Hình 1.5. Cu trúc hóa hc ca artesunat
- Tên khoa hc: (3R, 5aS, 6R, 8aS, 9R, 10S, 12R, 12aR) - decahydro - 3,6,9 -
trimethyl - 3,12 - epoxy - 12H - pyrano [4,3  j] - 1,2 - benzodioxepin - 10 - ol,
hydrogen succinat.
- Công thc phân t: C
19
H
28
O

8
. Khng phân t: 384,4 g/mol [1], [50].
12

1.4.2. Tính cht lý hóang
- Tính cht lý hóa: ART là tinh th hoc bt kt tinh màu trng, rt khó tan
 c (khong 56,2 mg/L  25
o
C), tan tt trong dicloromethan (DCM),
ethanol, aceton, cloroform, dimethyl sulfoxid và dung dch kim [1]. Do có nhóm
chc ester và nhóm chc lacton nên rt d b thy phân. Tuy nhiên t thy phân
ph thuc vào nhi   m và m  kim. Có tính acid yu do có nhóm
carboxylic trong phân t vi giá tr pKa ~ 4,6 [7].
- nh tính: ,  hng ngoi, p
pháp sc ký lp mng [1], p sc ký lng hi (HPLC) [50].
-  ng:     a sn phm thy phân trong môi
ng kim  c sóng 289 nm [1], pi c
sóng 216 nm [1], [50], png pháp sc ký lng-ph khi (LC-MS) [49]
pháp chu acid-kim [54].
1.4.3. ng hc
Khi vào máu ART chuyn hóa nhanh thành dihydroartemisinin (DHA). Vì vy
n ART trong máu rt thp. N u tr trong máu ca ART t 197-397
ng/ml. ART khi phát tác dng nhanh và thi tr nhanh (ch 6 gi sau khi ung)
[31]. Thi gian bán thi cch ngn, khong 2,7 phút, ca
DHA là 40 phút. Khi tiêm bng là 29 và 95 phút [30]. n
c dùng lp li nhiu ln trong ngày, c biu tr ký sinh trùng st rét.
Tiu tr y làm gim s hài lòng ca bn t
l tái phát cao [24].
1.4.4. Tác dng cha artesunat
Tác dng kháng st rét ca ART c các nhà khoa hc NC và chng minh

t lâu. Bên ct s NC gy tác dng cha
ART trên nhiu dòng t bào  t bào biu mô, t bào phi nh, thn, bch
c[22], [27].
Efferth T. và cng s ng minh tác dng cha ART
trên 55 dòng t  c thit k bi cu các
13

liu tr ca Vin ung tc gia Hoa K. Kt qu cho thy ART có tác
dng mnh nht vi dòng t ch ci tràng vi giá tr GI
50
là
1,11 ± 0,56 µM và 2,13 ± 0,74 ng. Dòng t bào i không t
bào nh cho giá tr GI
50
cao nht (25,62 ± 14,95 µM) cho thy s kém nhy cm
nht vi ART. Giá tr GI
50
c  các dòng t c t da
    ng trng, tuyn tin lit, h th    
thn. So sánh vi mt s thuc chun khác  u tr uny
ART có hiu qu c tính th[23].
Trong mt báo cáo khác v u tr n  i, bc
tiêm và ung ART trong thi gian 9 tháng. Kt qu làm gim ti 70% kích c
khi u u tr [46].
Berger và cng s (2005) lu tiên báo cáo v viu tr dài ngày vi ART
kt hp vi hóa tr ling giúp kéo dài thi gian sng ca 2 bnh nhân
 (metastatic uveal melanoma) [12].
Ngoài ra DHA - cht chuyn hóa ca ART trong mng kháng
li các t m, t t kt, phi, bung
trng và tuyn ty [27].

Bng 1.2. So sánh liu hiu qu ca ART trên mt s dòng t [27]

Liu hiu qu
ng dùng
Th nghim
ng trng
50 mg/kg
i da
In vivo
Kaposi's sarcoma
1-15 µM
-
In vitro
100 mg/kg
ng ung
In vivo
i trc tràng
20-100 µM
-
In vitro
300 mg/kg
ch
In vivo
 bào hc t da
10-200 µmol/l
-
In vitro
1 mg/ngày
Tiêm phúc mc
In vivo

14

1.4.5. Mt s nghiên cu bào ch h nano polyme artesunat
- Tri Lâm và cng s  bào ch tiu phân nano polyme CS
áp to phc ion vi tripolyphosphat làm cht dn thuu tr st
rét ART và NC quá trình phân hy sinh hc in vitro ca tiu phân nano bào ch
ng hc gii phóng thuc in vitro t h nano. Kt qu tiu phân
nano có KT khong 200-300 nm, t phân hy polyme CS ph thuc vào pH
ng, n sn phm phân hy ca ng sinh lý gi d dày
ng sinh lý gi rut (pH=7,5), quá trình gii phóng
thuc t h nano i thuc không có cht mang ng
gi nh trên. NC to ti cho vic ch to các cht mang nano CS giúp phân
gii chm thuc nhm kéo dài tác dng ca thuu qu u
tr ca các loi thuc có thi gian phân h ngn nn xut ca
artemisinin và nhiu loi thuc khác [2].
- Xiao X. C. và Hong Z. G. (2010) s dt ti
dung môi  bào ch siêu vi nang gelatin cha ART. nh ng ca các yu t 
bn cht dung môi h, n formaldehydng ART hòa tan, nhi hòa
tan, nhi , t l gelatin : ART ti c tính siêu vi nang c nghiên cu
nh gin, KT siêu vi nang t khong
76 ng th a ART [55].
- Chadha R. và cng s     tiu phân nano polyme
lecithin/chitosan cha ART và phc hp ART - -cyclodextrin bng 
bKt qu tiu phân nano có KT < 300 nm, hiu sut mang thuc
cao nht 90% vi công thc cha 100 mg ART. Hình nh TEM cho thy tiu
phân nano có hình cu vi lp CS mng bao quanh lõi lipid (lecithin + isopropyl
myristat). Cu trúc  nh vt lý ca ART. Gii phóng in vitro
ca ART t h nano cho thy s ph thung và có 2 pha gii
phóng, pha 1 gii phóng  t trong 100 phút, pha 2 gii phóng chm trong 10 gi.

Tác dng kháng st rét in vivo th nghim trên chut gây nhim Plasmodium
berghei ca h n dch ART nguyên liu [16].
15

- Nguyen H. T. và cng s (2014)  NC bào ch tiu phân nano polyme
PLGA cha ART bb c. Tiu
c có KT khong 170 nm, phân b KT hp, hiu sut mang thuc
cao nht 83,4%, kéo dài thi gian gin 48 gi, nh sau 1 tháng
bo qui manitol  t l u cho thy có
tác dng kháng li các dòng t  trên mô hình in vitro dòng t bào
u mô SCC7, t hi A549 và t i
MCF-7 [41].
Ti Vit Nam, vic áp dng các loi thuc ht nano nói chung
ng nano ca dn cht artemisinin nói riêng vn còn hn ch. c bit là
các h nano th h 2, th h 3. Thit k h thng phân phi thui
c tính b mt giúp kéo dài thi gian tun hoàn ca h nano trong máu, ti
phân phi thun các kh n vi màng t bào
 ng pH, hoc các th th folat. a
nghiên cu này là to ra các ht nano polyme ART-PLGA vi s c tính
b mt s dng polyme thân c là CS, ng th kim
soát gi-
PLGA/CS.