Thực trạng về vai trò của Nhà nước đối với CNH, HĐH và một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao vai trò của Nhà nước đối với quá trình CNH, HĐH ở nước ta

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Mục lục
Lời mở đầu
.......................................................................................................................................
2
Ch ơng I
Một số lý luận chung về vai trò của Nhà nớc đối với quá trình CNH,HĐH, ở nớc ta
1. Tính tất yếu khách quan vai trò của Nhà nớc đối với quá trình CNH,HĐH
.......................................................................................................................................
4
1.1.Tính tất yếu khách quan của quá trình CNH,HĐH đối với sự phát triển chung của
đất nớc.
.................................................................................................................................
4
1.2.Tính tất yếu khách quan về vai trò của Nhà nớc đối với quá trình CNH,HĐH
6
2. Nội dung vai trò của Nhà nớc đối với CNH,HĐH.
.................................................................................................................................
8
2.1.Quản lý vĩ mô nền kinh tế.
.................................................................................................................................
10
2.2. Quản lý ngân sách Nhà nớc.
.................................................................................................................................
13
2.3. Hoạt động kinh tế của Nhà nớc.
.................................................................................................................................
14
3. Kinh nghiệm một số nớc.
.................................................................................................................................
15

1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3.1. Các nớc ASEAN.
.......................................................................................................................................
15
3.2. Kinh nghiệm của Nhật Bản.
.......................................................................................................................................
17
Ch ơng II
Thực trạng về vai trò của của Nhà nớc đối với CNH, HĐH và một số giải pháp cơ bản
nhằm nâng cao vai trò của Nhà nớc đối với quá trình CNH, HĐH ở nớc ta.
1. Thực trạng vai trò của Nhà nớc đối với quá trình CNH,HĐH ở nớc ta thời gian
qua. .
----------------------------------------------------------------------------------------------------
18
1.1. Nhà nớc thực hiện việc tạo nguồn nhân lực cho tiến trình đẩy mạnh CNH,HĐH
đất nớc.
.................................................................................................................................
18
1.2. Nhà nớc tích cực tìm cách giải quyết việc làm cho ngời lao động.
.................................................................................................................................
20
1.3. Nhà nớc đa ra chính sách tài chính nhằm thúc đẩy tiến trình CNH,HĐH.
.................................................................................................................................
21
1.4. Chính sách cải cách tiền lơng.
.................................................................................................................................
22
1.5. Nhà nớc tích cực thu hút vốn đầu t nớc ngoài phục vụ cho sự nghiệp CNH,HĐH.
.................................................................................................................................

23
2. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao vai trò của Nhà nớc đối với quá trình
CNH,HĐH ở nớc ta thời gian tới.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
.......................................................................................................................................
25
.......................................................................................................................................
KÕt luËn.
.......................................................................................................................................
29
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời mở đầu
Công nghiệp hoá là quá trình tất yếu khách quan mà bất cứ một quốc gia nào
muốn phát triển cũng phải trải qua . Riêng đối với Việt Nam là một nớc đang trong
thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội tại một điểm xuất phát thấp vì vậy viêc xây
dựng đợc nguồn cơ sở vật chất là một việc hết sức cấp thiết. Bởi vậy nhà nớc ta đã chọn
con đờng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đại hội lần thứ III của Đảng ( 1960 ) đã đề ra
đờng lối công nghiệp hoá ở miền Bắc là Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng một
cách hợp lý, đồng thời ra sức phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ. Đại hội lần
thứ IV ( 1976 ) và Đại hội lần thứ V ( 1982 ) tiếp tục cụ thể hoá điều chỉnh đ ờng lối và
phơng hớng công nghiệp hoá nói trên cho phù hợp với hoàn cảnh lịch sử và kinh tế - xã
hội của đất nớc. Việc thực hiện đờng lối công nghiệp hoá của Đảng đã tạo ra những cơ
sở vật chất kỹ thuật ban đầu cho đất nớc, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, trong quá trình thực hiện cũng bộc lộ những sai lầm và
khuyết điểm mà Đại hội lần thứ VI của Đảng đã chỉ rõ. Đại hội đã đề ra đờng lối và
nguyên tắc đổi mới toàn diện, trong đó có đổi mới phơng hớng công nghiệp hoá. Công
nghiệp hoá phải tạo ra những điều kiện cần thiết về vật chất kỹ thuật, về con ngời và
khoa học công nghệ, thúc đẩy nhanh việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhằm huy động

và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, không ngừng tăng năng suất lao động xã hội,
làm cho nền kinh tế tăng trởng nhanh và bền vững, nâng cao đời sống vật chất và văn
hoá của nhân dân, thực hiện công bằng và tiến bộ xã hội, bảo vệ và cải thiện môi trờng
sinh thái. Từ nhiều năm nay, Đảng ta đã nêu vấn đề công nghiệp hoá coi đó là nhiệm
vụ trung tâm xuyên suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Điểm mới lần này là gắn
công nghiệp hoá với hiện đại hoá, với việc áp dụng rộng rãi những thành tựu khoa học
và công nghệ tiên tiến của thời đại. Và để thực hiện tốt, phát huy hết sức mạnh của
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đòi hỏi phải có sự quản lý chặt chẽ của nhà nớc,vì vậy
mà vai trò của nhà nớc là hết sức quan trọng. Đặc trng nổi bật của sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nớc ta hiện nay là nó diễn ra trong điều kiện Đảng ta chủ tr-
ơng phát triển nền kinh tế thị trờng mở. Phải nói rằng đây là một vấn đề rất mới mẻ đối
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
với chúng ta. Vì vậy, chúng ta cần vừa làm, vừa học, đồng thời tham khảo những kinh
nghiệm của các nớc đã thực hiện. Để nghiên cứu vai trò của nhà nớc đối với quá trình
công nghiệp hoá, hiện đại hoá chúng ta xem xét thông qua các chiến lợc, chính sách
kinh tế để thấy đợc thực trạng đang diễn ra và có kế hoạch trong tơng lai nhằm đẩy
mạnh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Để thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại
hóa đất nớc trong khuôn cảnh phát huy nội lực và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế,
trớc hết cần phối hợp tốt các chính sách đóng vai trò là trục chủ đạo của hệ thống các
chính sách kinh tế vĩ mô trọng yếu và là cơ sở hàng đầu để lựa chọn, áp dụng các công
cụ chính sách thích hợp với yêu cầu đặt ra, chẳng hạn nh: Chính sách cơ cấu kinh tế,
Chính sách thơng mại, Chính sách tài chính, Chính sách giá, Chính sách lao động, Các
công cụ tiền tệ - tín dụng - ngân hàng, các công cụ chính sách đất đai...
Cuối cùng, em xin trân thành cám ơn thầy Trần Việt Tiến đã tận tình chỉ bảo em
trong quá trình nghiên cứu đề tài này.
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chơng I
Một số lý luận chung về vai trò của nhà nớc đối với quá

trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ( CNH,HĐH ) ở nớc ta.
1. Tính tất yếu khách quan vai trò của nhà nớc đối với quá trình
CNH, HĐH
1.1. Tính tất yếu khách quan của quá trình CNH, HĐH đối với sự phát triển
chung của đất nớc.
Cho đến nay, tuy chúng ta đã nhất trí vế sự cần thiết và tính tất yếu của CNH,
HĐH, song nhận thức và quan niệm về vấn đề này còn có sự khác nhau. Do đó, việc
phối hợp trong các chính sách và biện pháp có liên quan tới CNH, HĐH còn thiếu chặt
chẽ và đồng bộ. Nhìn chung, nhiều ngời quan niệm CNH,HĐH là quá trình phát triển
công nghiệp hoặc là quá trình ứng dụng các thành tựu tiến bộ khoa học, kỹ thuật trong
các ngành kinh tế quốc dân. Quan niệm về CNH,HĐH nh vậy tất yếu sẽ dẫn đến những
quyết định bố trí cơ cấu đầu t thiên về phát triển các ngành công nghiệp là chủ yếu, mà
ít chú ý đến công nghệ, các khía cạnh phát triển công nghệ trong chính sách và cơ chế
quản lý kinh tế. Thực tế trong nhiều năm quan ở nớc ta đã phát triển đợc một số ngành
công nghiệp, nhng sự phát triển của công nghiệp không đồng nghĩa với công nghiệp
hoá. Công nghiệp hoá bao hàm một nội dung rộng hơn nhiều.
Vậy thực chất CNH,HĐH là quá trình phát triển công nghệ, là quá trình chuyển
nền sản xuất xã hội từ trình độ công nghệ thấp lên trình độ công nghệ tiên tiến, hiện
đại, biến một nớc có nền kinh tế lạc hậu thành một nớc công nghiệp hiện đại. Mục tiêu
của CNH,HĐH là tạo ra tiềm lực to lớn, đủ khả năng xây dựng cuộc sống ấm no, tự do,
hạnh phúc của toàn dân, thực hiện dân giàu , nớc mạnh , xã hội công bằng văn minh,
bảo vệ vững chắc nền độc lập của Tổ quốc. Đó là một quá trình phấn đấu lâu dàI, gian
khổ, đòi hỏi mọi ngời phải có hoài bão lớn, quyết tâm cao, chấp nhận những khó
khăn , thử thách và hi sinh cần thiết để vĩnh viễn đa dân tộc ta thoát khỏi lạc hậu,
nghèo nàn, tiến lên sánh vai cùng các cờng quốc năm châu nh Bác Hồ đã nói. Thật
vậy, đối với một nớc hiện vẫn còn ở tình trạng một nớc nghèo, chúng ta không có con
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đờng phát triển nào khác ngoài con đờng CNH,HĐH. Để nhanh chóng thoát khỏi tình
trạng đó, để tránh khỏi nguy cơ tụt hậu xa hơn so với các nớc trong khu vực và đa nớc

ta mau chóng đạt tới trình độ của một nớc phát triển, chúng ta cần đẩy mạnh
CNH,HĐH đất nớc với t cách là một cuộc cách mạng toàn diện và sâu sắc trong tất
cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. ý thức rõ đó là con đờng tất yếu khách quan.
Đảng ta dã xác định mục tiêu của sự nghiệp cao cả đó là: Xây dựng nớc ta thành một
nớc công nghiệp có cơ sở vật chất - kỹ thuật hiện đại , cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ
sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lợng sản xuất, đời sống vật
chất và tinh thần cao, quốc phòng, an ninh vững chắc, dân giàu nớc mạnh, xã hội công
bằng văn minh. Ngoài ra Việt Nam là nớc quá độ tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội vì
vậy tất yếu phải tiến hành CNH,HĐH. Nói cho đúng không phải đến nay, trong bối
cảnh quốc tế hiện thời, chúng ta mới xác định công nghiệp hoá là nhiệm vụ trung tâm
xuyên suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta. Cũng không phải đến nay
chúng ta mới coi đó là quy luật khách quan trong quá trình phát triển của dân tộc ta.
Ngày nay trên phạm vi toàn thế giới công nghiệp hoá hiện vẫn đang đợc coi là phơng
hớng chủ đạo, là con đờng tất yếu phải trải qua của các nớc đang phát triển. Đối với n-
ớc ta , khi những t tởng cơ bản trong học thuyết Mác về hình thái kinh tế - xã hội đợc
nhận thức lại một cách sâu sắc với t cách là cơ sở lý luận vững chắc cho công cuộc đổi
mới đất nớc, công nghiệp hoá đợc quan niệm là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn
diện các hoạt động kinh tế xã hội từ sử dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng
một cách phổ biến sức lao động với công nghệ, phơng tiện và phơng pháp tiên tiến,
hiện đại, có khả năng tạo ra năng suất lao động xã hội cao. Đó chính là quá trình thực
hiện chiến lợc phát triển kinh tế xã hội nhằm cải biến một xã hội nông nghiệp lạc hậu
thành xã hội công nghiệp,gắn với việc hình thành từng bớc quan hệ sản xuất tiến bộ,
thể hiện ngày một đầy đủ hơn bản chất u việt của chế độ mới.So với các nớc trong khu
vực nớc ta đang ở trong tình trạng thụt hậu khá xa so với họ vì vậy mà việc phát triển
để sánh ngang với các nớc trong khu vực là một việc hết sức quan trọng, việc này yêu
cầu nớc ta phải phát triển nền kinh tế theo xu hớng CNH,HĐH với một quan niệm
đúng đắn tránh những sai lệch trong t tởng. Trong cuốn sách Sự thần kỳ của các nớc
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đông á, Chủ tịch Ngân hàng thế giới đã rút ra kết luận rằng sự phát triển thần kỳ của

các nớc Đông á có một nguyên nhân quan trọng là đã biết phân bổ nguồn nhân lực và
vật lực cuả mình, đầu t có hiệu quả cao vào việc nghiên cứu, sáng chế và làm chủ công
nghệ... là những yếu tố hết sức quan trọng của quá trình CNH,HĐH.
1.2. Tính tất yếu khách quan về vai trò của nhà nớc đối với quá trình CNH,HĐH.
Công cuộc đổi mới đất nớc theo định hớng xã hội chủ nghĩa ở nớc ta hiện nay
đang bớc vào thời kỳ phát triển mới - đẩy mạnh CNH,HĐH đất nớc đòi hỏi chúng ta
phải nhận thức một cách sâu sắc đầy đủ những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của
nhân tố con ngời - chủ thể của mọi sáng tạo. Mỗi quốc gia đều có một truyền thống
lịch sử riêng của mình và do vậy việc thực hiện CNH,HĐH hoàn toàn không thể dập
khuôn nh các nớc khác. Alain Touraine đã nhận xét: Hiện đại hoá cỡng bớc, rập
khuôn theo mô hình của nớc khác chỉ là tai hoạ cho các dân tộc, vì nó đối nghịch với
bản sắc dân tộc, thù địch với dân chủ. Nh vậy, có thể nói rằng trên thực tế không có
công thức chung, mô hình khuôn mẫu về hiện đại hoá cho tất cả các nớc , mà chỉ
có những hình thức và con đờng hiện đại hoá cụ thể để đáp ứng yêu cầu phát triển của
mỗi nớc trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. Do đó ta thấy rằng CNH,HĐH ở nớc ta
hiện nay bao hàm trong mình những đặc điểm quan trọng sau:
CNH đợc triển khai đồng thời với hiện đại hóa và luôn gắn bó với hiện
đại hoá để tạo nên một quá trình thống nhất thúc đẩy đất nớc phát triển. Bởi vì, trong
thời đại ngày nay, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đã và đang làm thay đổi về
chất cả công nghệ sản xuất lẫn quy trình quản lý và trên thế giới đang diễn ra quá trình
toàn cầu hoá kinh tế, khoa học, kỹ thuật, văn hoá ngày càng sâu rộng. Trong điều kiện
này, chúng ta không thể chờ thực hiện xong CNH, sau đó mới triển khai HĐH, mà
nhất thiết và cần phải triển khai đồng thời và đồng bộ hai quá trình này. Chỉ có cách
làm nh vậy mới có thể đẩy lùi đợc nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nớc
trong khu vực và trên thế giới và nhanh chóng đa nớc ta tiến kịp các nớc trong khu vực,
dần hội nhập vào sự phát triển chung của khu vực và thế giới
CNH,HĐH là quá trình trang bị và trang bị lại những công cụ, thiết bị,
phơng tiện hiện đại và áp dụng công nghệ tiên tiến cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân,
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368

đặc biệt là các ngành then chốt để trớc hết, làm tăng tỷ trọng của sản xuất công nghiệp
và dịch vụ trong nền kinh tế quốc dân
Trên cơ sở của quá trình nói trên, diễn ra quá trình chuyển dịch cơ cấu
kinh tế và cơ cấu xã hội, trớc hết là từ cơ cấu kinh tế nông nghiệp - công nghiệp -
dịch vụ sang cơ cấu kinh tế công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ .
CNH,HĐH ở nớc ta vừa là quá trình xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, vừa
là quá trình kinh tế xã hội, văn hoá, khoa học ... Nó tác động một cách tổng hợp, đa
diện, đa cấp độ đến mọi ngời, mọi gia đình và mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
CNH,HĐH ở nớc ta cũng chính là quá trình ngày càng mở rộng quan hệ
hợp tác quốc tế về các mặt kinh tế xã hội, khoa học và công nghệ, văn hoá...
Với nớc ta hiện nay CNH,HĐH không phảI là mục tiêu tự thân, mà là ph-
ơng thức để đa nền kinh tế tiểu nông lên nền sản xuất công nghiệp hiện đại. Phơng
thức này đợc thực hiện một cách linh hoạt bằng bớc đi tuần tự từ thấp đến cao ( thủ
công - cơ giới - tự động hoá ) kết hợp với việc tranh thủ những điều kiện thời cơ thuận
lợi đi tắt đón đầu, rút ngắn thời gian để nhanh chóng tạo ra những ngành kinh tế
mũi nhọn.
CNH,HĐH ở nớc ta hiện nay về thực chất là quá trình sử dụng những
công cụ phơng tiện hiện đại cùng những thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến và
những kinh nghiệm lịch sử để đổi mới toàn diện, triệt để mọi lĩnh vực của đời sống
kinh tế xã hội đa đất nớc ta lên trình độ dân giàu , nớc mạnh , xã hội công bằng dân
chủ văn minh.
Có thể nói , những đặc điểm quan trọng đó là những nét đặc trng của con đờng
CNH,HĐH rút ngắn thời gian, vừa có những bớc tuần tự, vừa có bớc nhảy vọt mà
chúng ta đang tiến hành. Con đờng và bớc đi công nghiệp hoá ở nớc ta phải đợc tính
toán một cách đấy đủ và chính xác không chỉ bối cảnh trong nớc và quốc tế mà còn
phải tính toán cả những tiềm năng và lợi thế so sánh của đất nớc và con ngời Việt
Nam. Từ kinh nghiệm công nghiệp hoá của các nớc cũng nh từ tình hình thực tế của
Việt Nam những năm qua cho ta thấy quá trình CNH,HĐH là một quá trình rất to lớn
ảnh hởng đến nền kinh tế nớc ta mà những công việc trong CNH,HĐH không một cá
9

Website: Email : Tel : 0918.775.368
nhân hay tổ chức nào có thể đứng ra thực hiện vì vậy mà việc thực hiện quá trình
CNH,HĐH không thể tách rời với sự quản lý điều tiết của nhà nớc hay nói cách khác
vai trò của nhà nớc đối với quá trình CNH,HĐH là một tất yếu khách quan.
2. Nội dung vai trò của nhà nớc đối với CNH,HĐH.
Quá trình chuyển đổi nền kinh tế của nớc ta từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung,
bao cấp sang hoạt động theo cơ chế thị trờng đang đặt ra nhiều vấn đề phải giải quyết ,
trong đó có vấn đề lý luận và thực tiễn về vai trò của Nhà nớc trong quá trình
CNH,HĐH, đặc biệt là đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp là
những chủ thể trực tiếp thực hiện quá trình đó.
Trong khi khẳng định vai trò hết sức quan trọng của Nhà nớc trong quản lý kinh
tế, chúng ta cũng cần thấy những đặc thù quy định mối quan hệ giữa Nhà nớc và doanh
nghiệp ở nớc ta trong giai đoạn hiện nay. Đó là:
Thị trờng nớc ta còn đang ở trong giai đoạn phôi thai, hình thành cha đầy
đủ còn thô sơ.
Môi trờng kinh tế biến động lớn, mức lạm phát còn cao. Thông tin thị tr-
ờng còn chắp vá, thiếu tin cậy, không đầy đủ.
Hệ thống luật pháp cha hoàn chỉnh và đồng bộ.
Kinh tế quốc doanh chiếm giữ phần lớn (2/3) tài sản xã hội nhng hiệu quả
kinh doanh thấp.
Phân công lao động trên cơ sở kế hoạch hoá tập trung, bao cấp bị xoá bỏ,
nhng phân công lao động xã hội trên cơ sở mới lạI cha hình thành.
Những đặc đIểm trên cho ta thấy rằng trong điều kiện hiện nay ở nớc ta vai trò
của Nhà nớc đặc biệt quan trọng. Nhà nớc không đơn thuần là ngời trọng tài, ngời
định hớng mà mức độ can thiệp, mức độ tác động trực tiếp của Nhà nớc đối với các quá
trình kinh tế phải mạnh hơn và rộng hơn so với trong nền kinh tế thị trờng vận động
bình thờng.
Sự can thiệp đó là nhằm khắc phục những thiếu sót của thị trờng. Trong nền
kinh tế thị trờng mức độ cạnh tranh càng nhỏ, thông tin hữu dụng đến với ngời mua và
10

Website: Email : Tel : 0918.775.368
ngời ván càng hạn chế và mức độ không chắc chắn của các điều kiện kinh doanh nói
chung càng cao, thì kết quả của hoạt động thị trờng sẽ càng thấp.
Trong nền kinh tế hỗn hợp Nhà nớc có vai trò khắc phục những khuyết tật của
thị trờng, làm cho sự phân bổ các nguồn lực trong nền kinh tế quốc dân có hiệu quả
cao hơn. Điều đó có nghĩa rằng thị trờng càng nhiều khuyết tật thì vai trò của Nhà nớc
càng lớn, sự can thiệp của Nhà nớc vào thị trờng càng mạnh.
Vấn đề đặt ra là trong khi nhấn mạnh vai trò tất yếu và hết sức quan trọng của
Nhà nớc trong quản lý kinh tế, chúng ta không chỉ khẳng định sự can thiệp và tác động
của Nhà nớc đối với quá trình kinh tế, mà còn phải xác định rõ Nhà nớc thực hiện vai
trò quản lý của mình nh thế nào, bằng cách thức nào mà nhận biết rõ ranh giới quyền
lực của mình, không xâm phạm quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp.Điều đó có
liên quan tới việc xác định rõ những chức năng, cũng nh nội dung quản lý mà Nhà nớc
phải đảm nhiệm thực hiện. Trong giai đoạn chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung bao cấp
sang nền kinh tế thị trờng ở nớc ta, Nhà nớc thực hiện vai trò quản lý của mình thông
qua ba chức năng cơ bản sau:
Quản lý vĩ mô nền kinh tế.
Quản lý ngân sách nhà nớc.
Hoạt động kinh tế.
2.1 Quản lý vĩ mô nền kinh tế.
Trong các chức năng trên thì chức năng đầu là quan trọng nhất, có ý nghĩa quyết
định đối với phát triển kinh tế. Nếu không làm đợc nh vậy thì Nhà nớc sẽ không có lý
do để tồn tại trong nền kinh tế thị trờng và khi ấy Nhà nớc trở thành thuần tuý là bộ
máy cai trị , đứng ngoài guồng máy kinh tế. Đối với doanh nghiệp thì nội dung quan
trọng nhất của chức năng quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nớc là tạo môi trờng kinh
doanh. Môi trờng kinh doanh trực tiếp là thị trờng mà hằng ngày , hàng giờ các doanh
nghiệp có quan hệ trong suốt quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình: từ
quyết định sản xuất cái gì, bao nhiêu, nh thế nào cho tới việc bán các sản phẩm sản
xuất ra, thậm chí cả những sản phẩm trong tơng lai xa
11

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đặc biệt trong việc tạo môi trờng kinh doanh cho các doanh nghiệp hay nói
khác là tạo môi trờng cho CNH,HĐH thì việc khai thác môI trờng kinh tế quốc tế là
hết sức quan trọng.
Sự thành công của sự nghiệp CNH,HĐH ở nớc ta hiện nay phụ thuộc quyết định
vào việc kết hợp hiệu quả nội lực dân tộc với các nhân tố quốc tế - thời đại. Bởi vậy,
tạo lập và khai thác tốt môi trờng kinh tế quốc tế đóng vai trò quan trọng thúc đẩy quá
trình CNH,HĐH phát triển. Môi trờng kinh tế quốc tế tác động đến CNH,HĐH nớc ta
trên nhiều lĩnh vực nh: tạo vốn qua đầu t quốc tế, đổi mới và chuyển giao công nghệ,
giảI quyết việc làm, thay đổi cơ cấu kinh tế, hội nhập nền kinh tế Việt Nam với khu
vực và quốc tế v.v.. Vấn đề tạo lập , sử dụng môi trờng kinh tế quốc tế cho CNH,HĐH
ở nớc ta đợc thể hiện trên hai lĩnh vực chủ yếu là nguồn vốn đầu t nớc ngoài và công
nghệ.
Tạo lập môi trờng thu hút và sử dụng nguồn vốn nớc ngoài.
Đối với tất cả các nớc khi tiến hành CNH,HĐH, huy động vốn luôn là một trong
những vấn đề cốt yếu. Dựa vào tính chất đặc đIểm của từng thời kỳ cụ thể để lựa chọn,
huy động, sử dụng nguồn vốn trở thành một việc làm đòi hỏi phải có sự cân nhắc kỹ l -
ỡng, vì nó ảnh hởng rất lớn đến tốc độ và kết quả CNH,HĐH. Nhằm tạo lập môi trờng
trong nớc thuận lợi cho thu hút vốn nớc ngoài, trớc hết cần chú trọng các biện pháp vĩ
mô bảo đảm sự ổn định về chính trị, đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại khai thông và
mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác với tất cả các nớc, các tổ chức kinh tế, tài chính
quốc tế và khu vực. Nhà nớc phải chú trọng xây dựng và hoàn thiện các pháp chế kinh
tế một cách đồng bộ , nhất quán, bảo đảm trật tự kỷ cơng trong hoạt động kinh tế, tạo
lập môi trờng tài chính, tiền tệ lành mạnh; khống chế lạm phát, đẩy mạnh xây dựng kết
cấu hạ tầng theo hớng u tiên đối với các cơ sở phục vụ phát triển kinh tế đối ngoại,
củng cố niềm tin cho các nhà đầu t nớc ngoài. Do đặc thù riêng của vốn đầu t trực tiếp
(FDI) và viện trợ phát triển (ODA) cho nên đối với từng loại vốn cụ thể Nhà nớc cần có
những biện pháp riêng. Đối với nguồn vốn FDI, chúng ta xác định đây là một trong
những nguồn lực bên ngoài rất quan trọn trong công cuộc phát triển đất nớc. Luật Đầu
t nớc ngoài( ĐTNN) tại Việt Nam đợc ban hành vào tháng 12/1987 chỉ hơn một năm

12
Website: Email : Tel : 0918.775.368
sau khi nớc ta tiến hành công cuộc đổi mới. Để tiếp tục đẩy mạnh thu hút đầu t nơc
ngoài, từ năm 1990 đến nay nơc ta đã tiến hành 3 lần sửa đổi , bổ sung Luật Đầu t nớc
ngoài. Nhà nớc ta phải làm thế nào để thu hút đợc nhiều nhất nguồn vốn đầu t của nớc
ngoài để thúc đẩy quá trình CNH,HĐH diển ra nhanh hơn.Tuy nhiên, để nguồn vốn
ĐTNN phát huy tác dụng và hiệu quả cao đối với sự nghiệp CNH,HĐH cần thiết phải
sớm khắc phục một số vấn đề mới đang đặt ra hiện nay. Trớc hết, cần có giải pháp để
nguồn vốn nớc ngoài đầu t trong công nghiệp không chỉ chủ yếu tập trung vào những
ngành, những vùng có điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng , về thị trờng và có khả năng
thu hồi vốn nhanh( lắp ráp ôtô, xe máy, đIện tử, v.v... ) mà còn phải tăng các dự án đầu
t vào công nghiệp chế biến nông, lâm, thuỷ sản, vào công nghiệp cơ khí... Mặt khác,
cần xoá bỏ tình trạng thua lỗ kéo dài của nhiều dự án công nghiệp; đồng thời khắc
phục sự cạnh tranh không cân sức giữa lĩnh vực công nghiệp có đầu t trực tiếp nớc
ngoài với công nghiệp trong nớc.
Còn đối với nguồn vốn ODA do đợc xác định là nguồn vốn bên ngoài quan
trọng cho phát triển kinh tế xã hội nói chung và cho CNH,HĐH cho nên nớc ta rất
quan tâm để thu hút nguồn viện trợ phát triển chính thức này.Nhà nớc ta phảI nối lại
quan hệ với các tổ chức tài chính thế giới nh: Quỹ tiền tệ quốc tế ( IMF ), Ngân hàng
thế giới ( WB ), Ngân hàng phát triển Châu á (ADB )... Đồng thời phải sử dụng nguồn
vốn cho có hiệu quả nh: Cải tạo nâng cấp và phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội ,
triển khai một số chơng trình tại các vùng nông thôn miền núi, lập các dự án cho phát
triển giao thông, điện , thuỷ lợi, y tế , giáo dục và đào tạo...
Tạo lập môi trờng để thu hút và sử dụng công nghệ cao cho CNH,HĐH.
Là một nớc đang phát triển, cho nên việc tạo lập môI trờng để khai thác tốt
công nghệ quốc tế phục vụ cho quá trình CNH,HĐH ở nớc ta giữ một vai trò hết sức
quan trọng, nó góp phần vào sự thành bại của quá trình đó. Thực trạng về trình độ
công nghệ của nớc ta khi bớc vào CNH,HĐH cho thấy: hệ thống công nghệ trong hầu
hết các lĩnh vực sản xuất đều lạc hậu , chắp vá, không đồng bộ, năng suất và hiệu quả
thấp. Sản phẩm làm ra chất lợng còn hạn chế ; giá thành cao; sức cạnh tranh kém trên

thị trờng quốc tế và khu vực.
13