Website: Email : Tel : 0918.775.368
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT
A-Đặt vấn đề:
B-Phần nội dung:
1. Sơ lược về Phật giáo:
1.1. Nguồn gốc ra đời.
1.2. Một số nội dung chủ yếu của Phật giáo.
1.3. Triết lý về bản thể luận, nhân sinh quan của Phật giáo.
a. Bản thể luận của Phật giáo.
b. Nhân sinh quan của Phật giáo.
2. Giá trị và hạn chế của Phật giáo:
2.1. Giá trị về mặt kinh tế.
2.2. Giá trị về mặt xã hội.
2.3. Giá trị về mặt chính trị.
3. Hạn chế của phật giáo.
4.Ảnh hưởng của Phật giáo đối với xã hội Việt Nam ngày nay.
C-Kết luận:
D-Tài liệu tham khảo:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
A-ĐẶT VẤN ĐỀ:
Việt Nam lầ một nước phương Đông-nơi mà tôn giáo có ảnh hưởng rất lớn đến
đời sống văn hóa xã hội,tùy giai đoạn phát triển lịch sử của các nước thì tôn giáo
nắm vai trò chủ đạo,có tác động mạnh mẽ đến nếp sống tinh thần,thói quen,suy
nghĩ của con người.Trong các tôn giáo đó thì Đạo Phật-một trong những tôn giáo
lớn của thế giới đã du nhập vào nước ta khoảng thế kỷ II sau công nguyên và trở
thành tôn giáo có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần,xã hội Việt Nam cho
đến ngày nay.
Đất nước ta ngày nay đang trong công cuộc xây dựng quá độ nên chủ nghĩa xã
hội thì chủ nghĩa Mác-Lênin là tư tưởng chủ đạo,ngọn đèn dẫn đường,vũ khí lý
luận nhưng bên cạnh đó bộ phận kiến trúc thượng tầng cũ vẫn có sức sống dai
dẳng,trong đó giáo lý nhà Phật đã ít nhiều ảnh hưởng đến đời sống chính trị,in sâu
vào tư tưởng,tình cảm của một bộ phận dân cư lớn nước ta.Chúng ta không thể bỏ
qua sự ảnh hưởng đó mà cần vận dụng nó một cách hợp lý để góp phần đạt được
mục đích của thời kỳ quá độ cũng như sau này. Do đó việc nghiên cứu lịch sử,giáo
lý và sự tác động của đạo Phật đối với thế giới quan,nhân sinh quan của con người
là hết sức cần thiết. Đi vào nghiên cứu, đánh giá những mặt hạn chế cũng như tiến
bộ,tác động tiêu cực hay tích cực đến quá trình phát triển của đất nước và qua đó sẽ
định hướng cho con người có một nhân cách đúng đắn,tìm ra những phương hướng
biện pháp hợp lý trong quá trình ngày nay xây dựng đất nước lên chủ nghĩa xã hội.
Phật giáo có lĩnh vực nghiên cứu tương đối rộng, ngoài việc nghiên cứu giáo
lý,kinh điển,lịch sử…của Phật giáo còn đề cập đến các lĩnh vực như triết học,văn
học,khảo cổ,tâm lý học,xã hội học…Phật học đã trở thành một trong những khoa
học tương đối quan trọng trong khoa học xã hội,có quan hệ mật thiết với xã hội
học.Phật giáo phát triển, truyền bá ở nước ta gắn liền với quá trình hình thành,phát
triển tư tưởng đạo đức con người và sự tồn tại, phát triển của Nhà nước Việt Nam.
Vì vậy, khi nghiên cứu lịch sử, tư tưởng ta không thể không đề cập đến Phật giáo
và những mối quan hệ, tác động qua lại giữa chúng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
B-PHẦN NỘI DUNG:
1. SƠ LƯỢC VỀ PHẬT GIÁO:
1.1.Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của Phật giáo:
Phật giáo ra đời từ thế kỷ thứ VI trước công nguyên tại một vùng đất thuộc
phía Bắc Ấn Độ(nay thuộc lãnh thổ Nêpan) người sáng lập ra là Thái tử Xitđacta
(Buddha) pháp hiệu là Thích ca Mâu ni.Sự hình thành và phát triển của Phật giáo
chia làm hai giai đoạn:Thứ nhất từ thế kỷ thứ VI trước công nguyên đến giữa thế
kỷ thứ IV trước công nguyên là thời kì hình thành Phật giáo,thứ hai từ thế kỷ IV
trước công nguyên đến công nguyên là thời kỳ bắt đầu Phật giáo chia làm nhiều
tông phái khác nhau trong đó có hai tông phái lớn là Thượng tọa bộ và Đại chúng
bộ.
Từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ VII là thời kỳ Phật giáo Đại thừa đối lập với Phật
giáo Tiểu thừa.Sau thế kỷ thứ VIII Phật giáo đi vào suy tàn trước sự tấn công của
Hồi giáo cho đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX Phật giáo từng bước được khôi
phục và trở thành tôn giáo của Ấn Độ.
1.2. Một số nội dung chủ yếu của Phật giáo:
Toàn bộ nội dung tư tưởng của Phật giáo dược thể hiện ở ba cuốn kinh điển lớn
là:
-Kinh tạng: bộ sách ghi lại những lời của Thích ca Mâu ni khi ông còn sống.
-Luật tạng: bộ sách ghi lại những quy tắc, luật lệ khi gia nhập cộng đồng Phật
giáo.
-Luận tạng: là bộ sách do những nhà tư tưởng Phật giáo của đời sau biên soạn.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ba bộ sách trên đã hợp thành Tam tạng của Phật giáo.
1.3. Triết lý về bản thể luận, nhân sinh quan của Phật giáo:
a. Bản thể luận của Phật giáo:
-Luật nhân quả: mọi cái đều có nguyên nhân và mọi nguyên nhân đều mang lại
kết quả không thể tìm thấy nguyên nhân đầu tiên và kết quả cuối cùng.Nhân quả là
một chuỗi kết quả diễn ra liên tục.
-Vô ngã: cái tôi được hình thành bởi hai yếu tố sắc (vật chất) và danh (tinh
thần), sắc và danh hợp lại với nhau trong một khoảng thời gian nào đấy sau đó lại
tan biến đi, điều đó cho thấy không có cái tôi tồn tại vĩnh hằng nghĩa là vô ngã.
-Vô thường: là mọi cái luôn luôn vận động,biến đổi không có cái gì nhất thành,
bất biến, mọi vật đều có quá trình sinh-trụ-diệt,khoảng thời gian của quá trình này
có thể dài ngắn khác nhau nhưng so với thời gian vô tận của vũ trụ chỉ là chốc lát.
b. Nhân sinh quan của phật giáo:
Nhân sinh quan của Phật giáo thể hiện ở tứ diệu đế:
-Khổ đế: nêu lên những nỗi khổ của đời người đó là 8 nỗi khổ sinh, bệnh, lão,
tử, oán tăng hội, thụ biệt ly, ngũ thụ uẩn, sở cầu bất đắc.
-Tập đế: chỉ ra nguyên nhân gây ra nỗi khổ của loài người, có 12 nguyên nhân
khái quát lại theo trật tự nhân quả.
-Diệt đế: khẳng định mọi nỗi khổ đau của con người có thể tiêu diệt được.
-Đạo đế: chỉ ra những con đường để tiêu diệt nỗi khổ của loài người (có 8 con
đường).Ngoài ra còn thực hiện tam bảo pháp để khắc phục tam nghiệp, khi chết đi
linh hồn sẽ được siêu thoát.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Tóm lại nhân sinh quan phật giáo rất quan tâm đến con người và mong muốn
giúp con người thoát khỏi khổ đau nhưng do bị hạn chế bởi những điều kiện lịch
sử, xã hội Phật giáo không đưa ra những biện pháp để cải tạo điều kiện kinh tế, xã
hội nó hướng con người tới mục tiêu luân hồi giải thoát mang màu sắc tâm linh tôn
giáo.
2. GIÁ TRỊ CỦA PHẬT GIÁO:
Trong thời đại tân tiến ngày nay hình như chúng ta có thể hưởng thụ tất cả mọi
điều chúng ta muốn nếu chúng ta siêng năng làm việc và có tiền.Tiền bạc sẽ mang
lại cho chúng ta nhiều tiện nghi,văn minh,có thể giúp ta thâu ngắn thời gian làm
việc và tìm thấy nhiều thú vui trong cuộc sống hàng ngày.Tuy nhiên,chúng ta thấy
rằng những tiện nghi tân tiến đó không giải quyết được những vấn đề thiết yếu cho
đời sống chúng ta.Một số đông người đau khổ vì những lo nghĩ vật chất cũng như
tinh thần lay chuyển căn bản cuộc sống của họ.Đời sống chúng ta còn luôn bị đe
dọa không dứt bởi những làn sóng bất an và sợ hãi.Tương lai đâu biết chắc được
của chúng ta diễn ra luôn luôn bình an và tốt đẹp.
Khi chúng ta nhận thức dược nhu cầu vật chất là tất yếu nhưng không phải là
phương tiện tuyệt hảo có thể làm cuộc sống chúng ta phong phú,dĩ nhiên lúc ấy
chúng ta sẽ phải tìm tới tôn giáo nơi hy vọng đem lại cho ta sự bình an trong tâm
và ý nghĩa cuộc sống.Xung quanh chúng ta có rất nhiều màu sắc tôn giáo tuy nhiên
chúng chỉ ảnh hưởng đến chúng ta một cách gián tiếp.Chúng ta nên nhận thức rằng
chúng ta phải làm chủ nhân ông chứ không phải là những kẻ nô lệ cho mọi nếp
sống dục vọng thường tình mà chúng vốn thường tình nhự trị ở chúng ta.Trong vấn
đề này,Phật giáo đã nổi bật hơn các tôn giáo khác.Phật giáo bao gồm tôn giáo,triết
học,đạo đức học,tâm lý học và xã hội học được thể hiện như một hệ thống tư tưởng
tổng hợp nhất có liên hệ trực tiếp đến những khát vọng của xã hội hôm nay.Có thể
Website: Email : Tel : 0918.775.368
5