Ảnh hưởng của Phật giáo đối với xã hội Việt Nam ngày nay

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT
A-Đặt vấn đề:
B-Phần nội dung:
1. Sơ lược về Phật giáo:
1.1. Nguồn gốc ra đời.
1.2. Một số nội dung chủ yếu của Phật giáo.
1.3. Triết lý về bản thể luận, nhân sinh quan của Phật giáo.
a. Bản thể luận của Phật giáo.
b. Nhân sinh quan của Phật giáo.
2. Giá trị và hạn chế của Phật giáo:
2.1. Giá trị về mặt kinh tế.
2.2. Giá trị về mặt xã hội.
2.3. Giá trị về mặt chính trị.
3. Hạn chế của phật giáo.
4.Ảnh hưởng của Phật giáo đối với xã hội Việt Nam ngày nay.
C-Kết luận:
D-Tài liệu tham khảo:

A-ĐẶT VẤN ĐỀ:
Việt Nam lầ một nước phương Đông-nơi mà tôn giáo có ảnh hưởng rất lớn
đến đời sống văn hóa xã hội,tùy giai đoạn phát triển lịch sử của các nước thì tôn
giáo nắm vai trò chủ đạo,có tác động mạnh mẽ đến nếp sống tinh thần,thói
quen,suy nghĩ của con người.Trong các tôn giáo đó thì Đạo Phật-một trong
những tôn giáo lớn của thế giới đã du nhập vào nước ta khoảng thế kỷ II sau
công nguyên và trở thành tôn giáo có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh
thần,xã hội Việt Nam cho đến ngày nay.
Đất nước ta ngày nay đang trong công cuộc xây dựng quá độ nên chủ nghĩa
xã hội thì chủ nghĩa Mác-Lênin là tư tưởng chủ đạo,ngọn đèn dẫn đường,vũ khí
lý luận nhưng bên cạnh đó bộ phận kiến trúc thượng tầng cũ vẫn có sức sống dai
dẳng,trong đó giáo lý nhà Phật đã ít nhiều ảnh hưởng đến đời sống chính trị,in
sâu vào tư tưởng,tình cảm của một bộ phận dân cư lớn nước ta.Chúng ta không

thể bỏ qua sự ảnh hưởng đó mà cần vận dụng nó một cách hợp lý để góp phần
đạt được mục đích của thời kỳ quá độ cũng như sau này.Do đó việc nghiên cứu
lịch sử,giáo lý và sự tác động của đạo Phật đối với thế giới quan,nhân sinh quan
của con người là hết sức cần thiết.Đi vào nghiên cứu,đánh giá những mặt hạn
chế cũng như tiến bộ,tác động tiêu cực hay tích cực đến quá trình phát triển của
đất nước và qua đó sẽ định hướng cho con người có một nhân cách đúng đắn,tìm
ra những phương hướng biện pháp hợp lý trong quá trình ngày nay xây dựng đất
nước lên chủ nghĩa xã hội.
Phật giáo có lĩnh vực nghiên cứu tương đối rộng,ngoài việc nghiên cứu giáo
lý,kinh điển,lịch sử…của Phật giáo còn đề cập đến các lĩnh vực như triết
học,văn học,khảo cổ,tâm lý học,xã hội học…Phật học đã trở thành một trong
những khoa học tương đối quan trọng trong khoa học xã hội,có quan hệ mật
thiết với xã hội học.Phật giáo phát triển,truyền bá ở nước ta gắn liền với quá
trình hình thành,phát triển tư tưởng đạo đức con người và sự tồn tại,phát triển
của Nhà nước Việt Nam.Vì vậy,khi nghiên cứu lịch sử,tư tưởng ta không thể
không đề cập đến Phật giáo và những mối quan hệ,tác động qua lại giữa chúng.
B-PHẦN NỘI DUNG:
1. SƠ LƯỢC VỀ PHẬT GIÁO:
1.1.Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của Phật giáo:
Phật giáo ra đời từ thế kỷ thứ VI trước công nguyên tại một vùng đất thuộc
phía Bắc Ấn Độ(nay thuộc lãnh thổ Nêpan) người sáng lập ra là Thái tử Xitđacta
(Buddha) pháp hiệu là Thích ca Mâu ni.Sự hình thành và phát triển của Phật
giáo chia làm hai giai đoạn:Thứ nhất từ thế kỷ thứ VI trước công nguyên đến
giữa thế kỷ thứ IV trước công nguyên là thời kì hình thành Phật giáo,thứ hai từ
thế kỷ IV trước công nguyên đến công nguyên là thời kỳ bắt đầu Phật giáo chia
làm nhiều tông phái khác nhau trong đó có hai tông phái lớn là Thượng tọa bộ
và Đại chúng bộ.
Từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ VII là thời kỳ Phật giáo Đại thừa đối lập với
Phật giáo Tiểu thừa.Sau thế kỷ thứ VIII Phật giáo đi vào suy tàn trước sự tấn
công của Hồi giáo cho đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX Phật giáo từng bước

được khôi phục và trở thành tôn giáo của Ấn Độ.
1.2. Một số nội dung chủ yếu của Phật giáo:
Toàn bộ nội dung tư tưởng của Phật giáo dược thể hiện ở ba cuốn kinh điển
lớn là:
-Kinh tạng: bộ sách ghi lại những lời của Thích ca Mâu ni khi ông còn sống.
-Luật tạng: bộ sách ghi lại những quy tắc, luật lệ khi gia nhập cộng đồng Phật
giáo.
-Luận tạng: là bộ sách do những nhà tư tưởng Phật giáo của đời sau biên soạn.
Ba bộ sách trên đã hợp thành Tam tạng của Phật giáo.
1.3. Triết lý về bản thể luận, nhân sinh quan của Phật giáo:
a. Bản thể luận của Phật giáo:
-Luật nhân quả: mọi cái đều có nguyên nhân và mọi nguyên nhân đều mang
lại kết quả không thể tìm thấy nguyên nhân đầu tiên và kết quả cuối cùng.Nhân
quả là một chuỗi kết quả diễn ra liên tục.
-Vô ngã: cái tôi được hình thành bởi hai yếu tố sắc (vật chất) và danh (tinh
thần), sắc và danh hợp lại với nhau trong một khoảng thời gian nào đấy sau đó
lại tan biến đi, điều đó cho thấy không có cái tôi tồn tại vĩnh hằng nghĩa là vô
ngã.
-Vô thường: là mọi cái luôn luôn vận động,biến đổi không có cái gì nhất
thành, bất biến, mọi vật đều có quá trình sinh-trụ-diệt,khoảng thời gian của quá
trình này có thể dài ngắn khác nhau nhưng so với thời gian vô tận của vũ trụ chỉ
là chốc lát.
b. Nhân sinh quan của phật giáo:
Nhân sinh quan của Phật giáo thể hiện ở tứ diệu đế:
-Khổ đế: nêu lên những nỗi khổ của đời người đó là 8 nỗi khổ sinh, bệnh, lão,
tử, oán tăng hội, thụ biệt ly, ngũ thụ uẩn, sở cầu bất đắc.
-Tập đế: chỉ ra nguyên nhân gây ra nỗi khổ của loài người, có 12 nguyên nhân
khái quát lại theo trật tự nhân quả.
-Diệt đế: khẳng định mọi nỗi khổ đau của con người có thể tiêu diệt được.
-Đạo đế: chỉ ra những con đường để tiêu diệt nỗi khổ của loài người (có 8 con

đường).Ngoài ra còn thực hiện tam bảo pháp để khắc phục tam nghiệp, khi chết
đi linh hồn sẽ được siêu thoát.
Tóm lại nhân sinh quan phật giáo rất quan tâm đến con người và mong muốn
giúp con người thoát khỏi khổ đau nhưng do bị hạn chế bởi những điều kiện lịch
sử, xã hội Phật giáo không đưa ra những biện pháp để cải tạo điều kiện kinh tế,
xã hội nó hướng con người tới mục tiêu luân hồi giải thoát mang màu sắc tâm
linh tôn giáo.
2. GIÁ TRỊ CỦA PHẬT GIÁO:
Trong thời đại tân tiến ngày nay hình như chúng ta có thể hưởng thụ tất cả mọi
điều chúng ta muốn nếu chúng ta siêng năng làm việc và có tiền.Tiền bạc sẽ
mang lại cho chúng ta nhiều tiện nghi,văn minh,có thể giúp ta thâu ngắn thời
gian làm việc và tìm thấy nhiều thú vui trong cuộc sống hàng ngày.Tuy
nhiên,chúng ta thấy rằng những tiện nghi tân tiến đó không giải quyết được
những vấn đề thiết yếu cho đời sống chúng ta.Một số đông người đau khổ vì
những lo nghĩ vật chất cũng như tinh thần lay chuyển căn bản cuộc sống của
họ.Đời sống chúng ta còn luôn bị đe dọa không dứt bởi những làn sóng bất an và
sợ hãi.Tương lai đâu biết chắc được của chúng ta diễn ra luôn luôn bình an và
tốt đẹp.
Khi chúng ta nhận thức dược nhu cầu vật chất là tất yếu nhưng không phải là
phương tiện tuyệt hảo có thể làm cuộc sống chúng ta phong phú,dĩ nhiên lúc ấy
chúng ta sẽ phải tìm tới tôn giáo nơi hy vọng đem lại cho ta sự bình an trong tâm
và ý nghĩa cuộc sống.Xung quanh chúng ta có rất nhiều màu sắc tôn giáo tuy
nhiên chúng chỉ ảnh hưởng đến chúng ta một cách gián tiếp.Chúng ta nên nhận
thức rằng chúng ta phải làm chủ nhân ông chứ không phải là những kẻ nô lệ cho
mọi nếp sống dục vọng thường tình mà chúng vốn thường tình nhự trị ở chúng
ta.Trong vấn đề này,Phật giáo đã nổi bật hơn các tôn giáo khác.Phật giáo bao
gồm tôn giáo,triết học,đạo đức học,tâm lý học và xã hội học được thể hiện như
một hệ thống tư tưởng tổng hợp nhất có liên hệ trực tiếp đến những khát vọng
của xã hội hôm nay.Có thể nói đạo Phật là một hệ thống minh triết có thể áp
dụng vào mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội.Một trong những mục tiêu của Phật

giáo là giúp đỡ con người thong qua việc phát triển sự thức tỉnh nội tại và những
nỗ lực hành trình cao cả của mỗi cá nhân để trực nhận và phát triển tiềm năng kì
diệu nhất của mỗi người.
2.1Đối với kinh tế:
Khi sự phát triển kinh tế được quan tâm đúng mức thì Phật giáo là một yếu
tố quan trọng hỗ trợ cho sự phát triển đó.Người Phật tử phải nhận ra một sự thật
là nếu nền kinh tế không phát triển đúng mức để đáp ứng các nhu cầu xã hội thì
xã hội chúng ta sẽ bị trì trệ lạc hậu.Để tránh sự tụt hậu này chúng ta phải xây
dựng một nền kinh tế vững mạnh và phồn thịnh giống như các quốc gia văn
minh trên thế giới.Chúng ta không thể nào quên được phương thức kiến tạo một
nền kinh tế vững mạnh trong cuộc sống hiện tại được trình bày trong kinh điển
Phật giáo đặc biệt là bốn yếu tố liên hệ đến nền kinh tế quốc nội trong kinh