Đề thi HSG ngữ văn 6 của trường THCS Quỳnh Châu 2013-2014

Trường THCS Quỳnh Châu
Năm học 2013- 2014

  THI HOC SINH GI  I
NG  V  N 6.
Th  i gian: 120
phút.
Câu 1 (2 điểm): Trong bài thơ “Lượm” nhà thơ
Tố Hữu đã viết theo thể thơ 4 chữ gồm 15 khổ
thơ, nhưng có khổ thơ lại được cấu tạo đặc biệt:
Ra th 
L   m  i!
và l i có kh  th  ch có m t câu:
Lượm ơi còn không?
Cách di n   t trên có giá tr gì trong vi c bi u   t c m xúc
c a tác gi ?
Câu 2 (2 điểm): Xác định và nói rõ tác dụng của
phép tu từ trong các câu thơ sau:
Lúc vui bi n hát, lúc bu n bi n l ng, lúc suy ngh bi n
m  m ng và du hi n.
Bi n nh  ng   i kh ng l , nóng n y, quái d, g i s m,
g i ch p.
Bi n nh  tr  con, n ng nu, d  dành, khi  ùa, khi khóc.
(Khánh Chi, Biển)
Câu 3 (6  i  m )
Dựa vào bài thơ: “Đêm nay Bác không
ngủ” của nhà thơ Minh Huệ (Sách Ngữ văn 6 -
Tập hai), em hãy đóng vai người chiến sĩ kể về kỉ
niệm một đêm được ở bên Bác Hồ khi đi chiến
dịch.
Họ và tên thí sinh:

…………………………………….SBD:
……………………
H   N G D  N CH  M THI H  C
SINH GI  I V  N 6
A- Yêu c u chung:
1. Ngoài vi c  ánh giá, ki m tra ki n th c c  b n, giám kh o
c n phát hi n và trân tr ng nh ng bài làm th  hi n t  ch t c a
m t h c sinh gi i: Ki n th c v n h c v ng ch c, sâu r ng;
n ng l c c m th  v n ch   ng tinh t , sâu s c; k n ng làm v n
t t; di n   t trong sáng có c m xúc, có gi ng  i  u riêng
(khuy n khích nh ng bài làm có s  sáng t o).
2. H   ng d n ch m ch nêu ra nh ng ý chính và các thang
 i  m c  b n, trên c  s   ó giám kh o có th  th ng nh t   nh
ra các ý chi ti t và nh ng thang  i  m c  th .
3. Giám kh o c n  ánh giá bài làm c a thí sinh trong tính t ng
th   t ng câu và c  bài, không   m ý cho  i  m m t cách máy
móc, nh m  ánh giá h c sinh trên các ph   ng di n: ki n th c,
k n ng, t  duy
4. T ng  i  m toàn bài là 10  i  m, chi t   n 0,25  i  m.
B- Yêu c u c  th :
Câu 1 (2 điểm):
-  n t   ng c a cu c g p g  v n còn nguyên v n nét   p   ,
vui t   i,  m áp trong lòng tác gi , b ng nhiên có tin L   m hy
sinh. Câu th  gãy  ôi nh  m t ti ng n c ngh n
ngào: Ra thế
L   m  i!
 ó là n i s ng s t, xúc   ng   n ngh n ngào. Và nhà th 
hình dung ra ngay c nh t   ng chú bé hy sinh trong khi làm
nhi m v .
- L   m “ thiên thần bé nhỏ ấy đã bay đi”,   l i

bao ti c th   ng cho chúng ta, nh  T  H u  ã ngh n ngào,  au
xót g i em l n th  ba b ng m t câu th  day d t:
Lượm ơi, còn
không?
Câu th    ng riêng thành m t kh  th , nh  m t câu h i
xoáy vào lòng ng   i   c,  ã nói rõ tình c m c a nhà th    i
v i chú bé anh hùng c a dân t c. Tác ga nh  không tin r ng
L   m  ã hy sinh, L   m v n còn trong lòng tác gi , mãi còn
cùng v i   t n   c, quê h   ng.
Câu 2 (2 điểm):
- Xác   nh    c các phép so sánh, nhân hoá (0,5 ):
+ So sánh: Biển như người khổng lồ; Biển như
trẻ con
+ Nhân hoá: Vui, buồn, suy nghĩ, hát, mơ
mộng, dịu hiền
- Nêu    c tác d ng (1,5 ):
+ Bi n    c miêu t  nh  m t con ng   i v i nhi u tâm tr ng
khác nhau: khi thì to l n, hung d  nh  ng   i kh ng l ; khi thì
nh  bé hi n lành, d  th   ng,  áng yêu nh  tr  con. Nh  các
bi n pháp tu t  so sánh, nhân hoá  ã g i rõ, c  th  màu s c,
ánh sáng theo th i ti t, th i gian t o nên nh ng b c tranh khác
nhau v  bi n. Qua  ó th  hi n tình yêu, ni m trân tr ng v    p
thiên nhiên t o v t.
Câu 3 (6 điểm):
- Học sinh dựa vào bài thơ Đêm nay Bác không
ngủ của nhà thơ Minh Huệ (Sách Ngữ văn 6 -
Tập hai), để viết bài văn ngắn bằng lời của người
chiến sĩ kể về kỉ niệm một đêm được ở bên Bác
Hồ khi đi chiến dịch.
- Yêu cầu hs phải thuộc và nhớ được nội dung bài

thơ, dùng ngôi thứ nhất (nhân vật tôi – anh đội
viên để kể lại câu chuyện). Biết vận dụng văn kể
chuyện để kể lại một câu chuyện từ văn bản thơ,
có kết hợp yếu tố miêu tả, kể chuyện với bộc lộ
cảm xúc, tâm trạng
- Khi kể chuyện, cần phải tạo dựng được câu
chuyện có hoàn cảnh, có nhân vật, sự việc và
diễn biến câu chuyện Học sinh có thể trình
bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng chuyện
kể phải theo diễn biến sự việc như trình tự bài thơ
và nêu được các ý cơ bản như sau:
* Mở bài: 1,0 điểm
Giới thiệu câu chuyện:
- Giới thiệu hoàn cảnh, thời gian, không gian nơi
xảy ra câu chuyện 0,5 điểm
- Giới thiệu nhân vật trong câu chuyện: tôi (tự
giới thiệu) được ở cùng Bác Hồ trong mái lều
tranh xơ xác vào một đêm mưa lạnh trên đường
đi chiến dịch 0,5 điểm
* Thân bài: 4,0 điểm
Kể lại diễn biến câu chuyện, trong đó có kết
hợp giữa kể chuyện với miêu tả và bộc lộ cảm
xúc, câu chuyện được kể lại qua lời kể của anh
đội viên (nhân vật tôi: vừa là người chứng kiến,
vừa là người tham gia vào câu chuyện).
- Lần đầu thức giấc, tôi ngạc nhiên vì trời đã
khuya lắm rồi mà Bác vẫn ngồi “trầm ngâm” bên
bếp lửa. Từ ngạc nhiên đến xúc động khi tôi
hiểu rằng Bác vẫn ngồi đốt lửa sưởi ấm cho các
chiến sĩ. Niềm xúc động càng lớn khi được tôi

chứng kiến cảnh Bác đi “dém chăn” cho từng
chiến sĩ với bước chân nhẹ nhàng…
- Hình ảnh Bác Hồ hiện ra với tôi trong tâm trạng
mơ màng : Bác vừa lớn lao, vĩ đại, vừa gần gũi,
thân thương như một người Cha đối với chúng
tôi-những người chiến sĩ Trong sự xúc động cao
độ, thầm thì, tôi hỏi nhỏ: “Bác ơi ! Bác chưa
ngủ ? Bác có lạnh lắm không ?” Bác ân cần trả
lời: “- Chú cứ việc ngủ ngon Ngày mai đi đánh
giặc” (anh đội viên tự bội lộ tâm trạng …)
- Lần thứ ba thức dậy, trời sắp sáng, tôi “hốt
hoảng giật mình” vì vẫn thấy Bác vẫn “ngôi đinh
ninh – chòm râu im phăng phắc”.
- Anh đội viên kể lại diễn biến câu chuyện
qua lời đối thoại giữa anh với Bác Hồ, đồng
thời tự bộc lộ diễn biến tâm trạng … qua đó
nêu bật được hình tượng Bác Hồ: giản dị, gần gũi
nhưng cũng thật vĩ đại, lớn lao…
- Được tiếp cận, được thấu hiểu tình thương yêu
của Bác với bộ đội và nhân dân ta, tôi như lớn
thêm lên về tâm hồn, như được hưởng một niềm
hạnh phúc lớn lao, bởi thế nên: “Lòng vui sướng
mênh mông” , tôi “thức luôn cùng Bác”
* Kết bài: 1,0 điểm
- Cảm nhận của người chiến sĩ: đêm không ngủ
được kể lại trên đây chỉ là một trong vô vàn đêm
không ngủ của Bác. Việc Bác không ngủ vì lo việc
nước và thương bộ đội, dân công là một “lẽ
thường tình” vì “Bác là Hồ Chí Minh” …
- Qua câu chuy n v  m t  êm không ng  c a Bác H  trên

   ng  i chi n dch, th  hi n rõ t m lòng yêu th   ng sâu s c,
r ng l n c a Bác v i b    i và nhân dân,   ng th i th  hi n
tình c m kính yêu, c m ph c c a ng   i chi n s, c a nhân dân
ta   i v i Bác H ….