Chương 3 ỨNG DỤNG HỆ THỐNG CỠ SỐ TRONG MAY CÔNG NGHIỆP

Chương 3:ỨNG DỤNG HỆ THỐNG CỠ SỐ TRONG MAY
CÔNG NGHIỆP
3.1.Yếu tố ảnh hưởng đến hệ thống cỡ số
*Đặc điểm nhân chủng học và các vùng dân cư
Mỗi ngườitrên thế giới đều có nguồn gốc,hình thành và phát triển cũng như điều
kiện hoàn cảnh sống khác nhau.Trên hành tinh này có bốn chủng tộc người và bốn
chủng tộc người này có hình dáng bên ngoài khác biệt rất dễ nhìn ra.Do đó khi xây
dựng hệ thống cỡ số cần lưu ý đến đặc điểm nhân chủng học của các chủng tộc
người cũng như các vùng dân cư.
Theo nghiên cứu của nhân trắc học yếu tố vùng dân cư cũng ảnh hưởng lớn đến
sự phát triển và hình thái bên ngoài của con người.Người dân sống ở vùng có khí
hậu ôn hòa,quanh năm mát mẻ thì có thể nước da có thể sáng.Người dân sống ở
vùng có khí hậu cận xích đạo,ánh nắng gay gắt thì có thể nước da bị sạm đen do
cháy nắng.
Theo cố giáo sư Nguyễn Quang Quyền và các nhà nghiên cứu,nhóm tác giả đã
đưa ra kết luận : người sống ở một vùng khác nhau,sau 5 năm ở một vùng sinh thái
cố định nào thì coi như người đó sống ở vùng này.
*Yếu tố nghề nghiệp
Mọi quá trình làm việc đều sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển của cơ thể người.Do
đó khi làm về hệ thống cỡ số cần phải quan tâm đến nghề nghiệp để chia thành các
nhóm để đáp ứng nhu cầu thoải mái hay phù hợp trong lúc làm việc hàng ngày của
họ.Nghề nghiệp có thể chia làm 4 nhóm và mỗi nhóm sẽ có những đặc điểm hình
thái như sau:
-Hành chính:Những người này làm trong văn phòng chủ yếu là ngồi một chỗ,ít vận
động và với tư thế còng lưng nên ngực nhỏ lại và người nhìn bé hơn các nghề
khác.
-Công nhân:Công nhân thì có thể ngồi nhiều thì mông thường phát triển hoặc với
những người làm công việc nặng nhọc thì cơ tay,ngực sẽ phát triển nhiều.
-Nông dân:Những người này thường tất bật với những công việc nặng nhọc ngoài
đồng áng nên tay thô rát,phát triển ở phần mông và đùi,chiều cao không phát triển
mạnh.

-Vận động viên:Tùy vào từng môn thể thao mà họ luyện tập thì cơ thể sẽ phát triển
mạnh ở những phần cơ thể liên quan đó.Họ thường hoạt động nhiều nên cơ bắp
to,vai rộng hơn,thân dài hơn 1.3 cm so với các nhóm khác.
*Yếu tố thời gian
Sự thay đổi về tầm vóc kích thước cơ thể người qua thời gian thì phụ thuộc vào
chu kỳ phát triển của xã hội.
Ngày nay kinh tế phát triển làm đời sống vật chất ngày càng tốt hơn.Trẻ em thì
được uống những loại sữa như tăng trưởng chiều cao,tăng cân nên nếu so sánh độ
tuổi ở hai thời kỳ phát triển kinh tế khác nhau thì vóc dáng sẽ thay đổi thao chiều
hướng đi lên.
*Thời hạn sử dụng
Thời hạn sử dụng HTCS của một quốc gia phụ thuộc vào tốc độ tăng trưởng của
quốc gia đó.
Theo nghiên cứu nhân trắc thì tốc độ thay đổi các thông số kích thước ở nam và nữ
trong những năm gần đây đối với người lớn là 8-10 năm,đối với trẻ em là 5-6 năm.
3.2.Các cách kí hiệu cỡ số
Kí hiệu cỡ số là tổng hợp các cách kí hiệu cỡ số như bằng số hay bằng chữ cái tùy
theo từng quốc gia hoặc khu vực.Nhằm để người mặc dễ dàng chọn lựa các kích cỡ
quần áo phù hợp với cơ thể.
-Những yêu cầu khi kí hiệu cỡ số:
+Ngắn gọn,dễ dàng,dễ đọc dễ hiểu.
+Thường được in trên các nhãn cỡ của sản phẩm,ngoài ra còn in trên bao bì,mác
giấy của bao bì sản phẩm.
-Các kiểu ký hiệu:
+Ký hiệu bằng chữ số:biểu thị cho kích thước chủ đạo của sản phấm.
+Ký hiệu bằng chữ cái:đặc trưng cho từ đó.Dùng chữ cái để phan biệt hệ cơ thể
đó:S,M,L,XL.
+Ký hiệu chữ số kết hợp chữ cái:72A,76B
+Ký hiệu bằng hình vẽ trên mác giấy hoặc trên bao bì sản phẩm.
*Ngoài các cách kí hiệu trên, ở Việt Nam còn có cách kí hiệu:

-Hệ thống cỡ số người lớn(nam và nữ) gồm 5 số:
+số I: biểu thị cho cỡ số thấp, nhỏ nhất.
+số V: biểu thị cho cỡ số cao, lớn nhất.
Trong mỗi số có 3 cỡ A,B,C (khoảng cách giữa các số là 4cm)
- A: chỉ hình thể béo
- B:chỉ hình thể trung bình
- C: chỉ hình thể gầy
3.3.Một số hệ thống cỡ số
3.3.1.Hệ thống cỡ số trên thế giới
*Hệ thống cỡ số của Anh
-Hệ thống cỡ số quần áo bé trai:
Trong bảng này đưa ra các cỡ số tương ứng với độ tuổi,chiều cao,vòng ngực.
Ví dụ:tuổi từ 1-2,chiều cao từ 68 đến 73,vòng ngực 48 thì phù hợp với cỡ 70.
*Hệ thống cỡ số của Mĩ
-Bảng hệ thống quần áo nam.
-Bảng hệ thống quần áo nữ.
3.3.2.Hệ thống cỡ số ở Việt Nam
-Hệ thống cỡ số áo sơ mi nam TCVN 195-76
+Có hiệu lực từ 1-1-1997
+Áp dụng cho áo sơ mi cổ đứng và áo tay ngắn cổ bẻ.
Chú thích:
Kích thước chiều cao ghi trong bảng là kích thước đại diện cho nhóm kích thước
để trong dấu ngoặc.
Kích thước vòng ngực ghi trong bảng được biểu diễn bằng độ dài toàn phần,đại
diện cho nhóm kích thước trong dấu ngoặc.
-Hệ thống cỡ số quần âu nam TCVN 196-76
+Áp dụng cho quần âu lưng rời,2 ly và 1 ly túi xéo.
+Trong bảng này đưa ra các số và các cỡ tương ứng với chiều cao,vòng bụng,vòng
hông.
Ví dụ :Chiều cao trong khoảng 115-150cm,vòng bụng là 71,vòng hông là 81 thì

phù hợp với cỡ A,số I.
-Bảng size áo sơ mi –áo vest nam
Trong bảng này đưa ra các cỡ số tương ứng với vòng cổ,vòng ngực.
Ví dụ :vòng size cổ là 37 thì vòng ngực tương ứng là 78-81.
Ngoài ra còn có rất nhiều bảng cỡ số như bảng cỡ số tiêu chuẩn quần áo nam
trưởng thành,nữ trưởng thành,…với nguyên tắc giống với các hệ thống trên.
3.4.Hệ thống cỡ số mở rộng
*Hệ cỡ số đối với các loại sản phẩm may.
Căn cứ vào yêu cầu của từng loại sản phẩm cần may mà người ta lựa chọn những
kích thước chủ đạo phù hợp với sản phẩm.
-Ví dụ:
+Đối với áo sơ mi nam là vòng cổ còn áo sơ mi nữ là vòng ngực.
+Đối với giày thì chiều dài bàn chân là chủ đạo.
+Đối với quần thì vòng bụng,vòng mông,dài chân là chủ đạo.
+Đối với mũ thì vòng đầu là chủ đạo
*Hệ cỡ số đối với loại vật liệu
Do tính chất co giãn của vật liệu khác nhau dẫn tới các hệ cỡ số cũng được xây
dựng khác nhau.
-Đối với vải dệt thoi: mức độ co giãn của vải ít, nên trong bảng hệ cỡ số cũng sẽ
có nhiều size để đáp ứng nhiều dạng cơ thể.
-Đối với vải dệt kim: mức độ co giãn nhiều hơn so với vải dệt thoi, nên thường ít
size hơn so với sản phẩm làm từ vải dệt thoi. Vì nếu chia nhiều size, thì 2 size liên
tiếp nhau của sản phẩm dệt kim dễ bị nhầm lẫn ngay cả trong sản xuất lẫn tiêu
dùng. Chính vì vậy bước nhảy giữa các size sản phẩm dệt kim thường lớn hơn
bước nhảy giữa các size của vải dệt thoi.
-Người ta thường ghép 2 size liên tiếp trong hệ cỡ số cho hàng dệt thoi thành 1 size
trong hệ cỡ số hàng dệt kim.
*Hệ cỡ số đối với các dạng cơ thể
Dựa trên độ chêch lệch kích thước vòng ngực – vòng bụng của nam; vòng mông –
vòng ngực của nữ. Người ta chia ra thành nhiều dạng cơ thể khác nhau, và xây

dựng riêng hệ cỡ số cho từng dạng cơ thể đó.
Hệ số ecart:
e = 0.5 ( vòng mông – vòng ngực của nữ)
e = 0.5 ( vòng ngực – vòng bụng của nam)
Đối với nữ:
e <= 0 : người gầy
0 < e <4 : người trung bình 4<= e : người mập
Để chỉ dạng cơ thể, người ta thường dùng các chữ A-người mập, B-người trung
bình, C-người gày đi kèm với các ký hiệu size, hoặc có thể ký hiệu dạng cơ thể
người tùy theo tùng quốc gia.
3.5.Bảng chuyển đổi size cỡ giữa các quốc gia
Thông thường ở mỗi quốc gia thường có các kí hiệu và các thông số khác nhau.Vì
thế khi mua hàng ở nước này là size nhỏ nhưng ở nước khác size lớn hơn mới phù
hợp với cơ thể.Vậy nên người ta đã lập ra các bảng chuyển đổi size cỡ giữa các
quốc gia để người mua hàng dễ dàng lựa chon được sản phẩm phù hợp với bản
thân.
*Bảng chuyển đổi size giữa Mỹ và các nước châu âu và Anh.
-Chuyển đổi size áo T-Shirt,Polo Shirt nam
-Chuyển đổi size áo thun
-Chuyển đổi size áo choàng ,áo len,váy
-Chuyển đổi size giày
-Chuyển đổi size áo sơ mi
Ví dụ về cỡ đo giày dép ở một số quốc gia
-Vương quốc Anh:
+Cỡ giày dép trẻ em = 3 x độ dài phom bằng inch – 12
+Cỡ giày dép người lớn = 3 x độ dài phom bằng inch – 25
-Hoa Kỳ và Canada:
+Cỡ giày dép nam = 3 x độ dài phom bằng inch – 24
+Cỡ giày dép nữ (chung) = 3 x độ dài phom bằng inch – 22.5
+Cỡ giày dép nữ (FIA) = 3 x độ dài phom bằng inch – 23

+Cỡ giày dép trẻ em = 3 x độ dài phom bằng inch – 11.67
-Australia:
+Cỡ giày dép nam = 3 x độ dài phom bằng cm– 22.5
+Cỡ giày dép nữ = 3 x độ dài phom bằng cm– 20.5
*Bảng chuyển đổi size giữa Việt Nam ,Anh,Mỹ
-Chuyển đổi size giày nam:ví dụ bàn chân dài 23.5cm thì ở Việt Nam là size
39,nếu muốn mua đôi giày sản xuất của Mỹ với chiều dài chân này thì phải là size
6 và của Anh là 5.5.
-Chuyển đổi size áo T-Shirt,Polo Shirt nam
3.6.Các vấn đề quan tâm khi sử dụng hệ thống cỡ số
3.6.1.Đối với nhà thiết kế:
Dựa vào các hệ thống cỡ số để có thể lựa chọn các ma mơ canh phù hợp với size
quần áo cần thiết kế.
3.6.2.Đối với nhà sản xuất
-Nên chọn các cỡ số có tần suất lớn nhất vừa lớn vừa để ưu tiên đưa vào sản xuất
công nghiệp.
-Xác định các thông số kích thước để thiết kế(tra bảng để lấy các giá trị của các
kích thước cơ thể tương ứng với các cỡ số đã chọn).
-Cần may thử và chỉnh sửa lại hệ thống cỡ số(nếu chưa phù hợp) trước khi đưa vào
sản xuất đại trà.
-Kiểm tra chất lượng quy trình công nghệ của sản phẩm khi sử dụng hệ thống cỡ
số.
-Xây dựng các nhãn cỡ sản phẩm phù hợp để người tiêu dung dễ dàng lựa chọn:thể
hiện ký hiệu cỡ số,kích thước chủ đạo.
3.6.3.Đối với người tiêu dùng
Nên dựa vào ký hiệu cỡ số,các kích thước chủ đạo và bước nhảy trên sản phẩm để
lựa chọn các sản phẩm vừa vặn với bản thân.