QUẢN TRỊRỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ

Cần Thơ 2009

TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
______  ______








LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP



QUẢN TRỊ RỦI RO LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á
CHI NHÁNH CẦN THƠ










Giáo viên hướng dẫn

:

Sinh viên thực hiện:


VÕ THÀNH DANH NGUYỄN XUÂN HÒA
MSSV: 4053742

Lớp: Tài Chính Ngân hàng –K31



Edited by Foxit Reader
Copyright(C) by Foxit Software Company,2005-2007
For Evaluation Only.
LỜI CẢM TẠ










Sau thời gian thực tập tại ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ, em
ñã ñược sự hướng dẫn tận tình của các cô chú, anh chị trong ngân hàng, ñã tạo
ñiều kiện cho em tiếp xúc thực tế. Quá trình này ñã giúp cho em rất nhiều những
ñiều bổ ích, bổ sung những kiến thức mà thầy cô ñã truyền ñạt cho em tại trường.

Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám ðốc ñã nhận em vào chi nhánh thực
tập, cảm ơn tất cả các cô chú, anh chị trong ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh
Cần Thơ ñã tạo những ñiều kiện thuận lợi cho em tiếp xúc, làm quen với những
kiến thức thực tế, và giúp em trong việc nghiên cứu, tìm hiểu ñề tài.
Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trong Khoa Kinh tế - QTKD
Trường ðại học Cần Thơ ñã truyền ñạt cho em những kiến thức vô cùng quý giá,
làm nền tảng vững chắc cả về nhận thức và hoạt ñộng thực tiễn ñể em có thể
hoàn thành tốt công việc và phát triển nghiệp vụ chuyên môn sau này. ðặc biệt
em xin chân thành cảm ơn thầy Võ Thành Danh ñã tận tình hướng dẫn cho em
hoàn thành tốt ñề tài này.
Sau cùng em xin chúc quý thầy cô ñược dồi dào sức khỏe, luôn ñóng góp
tích cực cho sự nghiệp giáo dục và ñào tạo. Kính chúc toàn thể cán bộ công nhân
viên trong ngân hàng TMCP Việt Á - Chi nhánh Cần Thơ lời chúc tốt ñẹp nhất.

Trân trọng kính chào!
Ngày.…tháng….năm…2009
Sinh viên thực hiện


NGUYỄN XUÂN HÒA



LỜI CAM ðOAN










Tôi xin cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và
kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất cứ ñề tài
nghiên cứu khoa học nào.
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP







..............................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................

..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
........................................................................................................

Ngày …. tháng …. năm …
Thủ trưởng ñơn vị




BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ðẠI HỌC

• Họ và tên người hướng dẫn: ..................................................................................
• Học vị: ..................................................................................................................
• Chuyên ngành: ......................................................................................................
• Cơ quan công tác: ..................................................................................................

• Tên học viên: ........................................................................................................
• Mã số sinh viên: ....................................................................................................
• Chuyên ngành: ......................................................................................................
• Tên ñề tài: .............................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................


NỘI DUNG NHẬN XÉT

1. Tính phù hợp của ñề tài với chuyên ngành ñào tạo:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
2. Về hình thức:
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của ñề tài
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
4. ðộ tin cậy của số liệu và tính hiện ñại của luận văn
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả ñạt ñược (theo mục tiêu nghiên cứu,…)
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
7. Kết luận (Cần ghi rõ mức ñộ ñồng ý hay không ñồng ý nội dung ñề tài và các
yêu cầu chỉnh sửa,…)
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày……. tháng ……năm 2009
NGƯỜI NHẬN XÉT

MỤC LỤC








Chưong 1: GIỚI THIỆU ..................................................................................1
1.1. ðặt vấn ñề nghiên cứu ................................................................................ 1
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài.................................................... 1
1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn2
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 4
1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................. 4
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................ 4
1.3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 5
1.3.1. Không gian ...................................................................................... 5
1.3.2. Thời gian ......................................................................................... 5
1.3.3. ðối tượng nghiên cứu ..................................................................... 5
1.4 Lược khảo tài liệu có liên quan ñến ñề tài nghiên cứu.................................. 5

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 7
2.1. Phương pháp luận ....................................................................................... 7
2.1.1. Khái niệm rủi ro lãi suất.................................................................. 7
2.1.2. Tính chất rủi ro lãi suất.................................................................... 7
2.1.2.1. Ngân hàng ở vị thế tài trợ ........................................................ 7
2.1.2.2. Ngân hàng ở vị thế tái ñầu tư .................................................. 7
2.1.3. Các trường hợp xảy ra rủi ro lãi suất ............................................... 8
2.1.3.1. Rủi ro thay ñổi lãi suất biến ñổi ............................................... 8

2.1.3.2. Rủi ro thay ñổi lãi suất cố ñịnh ............................................... 9
2.1.4. Mô hình ñịnh giá lại trong ño lường rủi ro lãi suất......................... 10
2.1.5. Một số chỉ tiêu ñánh giá rủi ro lãi suất ........................................... 11
2.1.5.1. Hệ số rủi ro lãi suất................................................................ 11
2.1.5.2. Hệ số chênh lệch lãi thuần ..................................................... 12
2.2. Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 12
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu .......................................................... 12
2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................ 13

Chương 3: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI
NHÁNH CẦN THƠ........................................................................................ 15
3.1. Lịch sử hình thành và phát triển................................................................. 15
3.1.1. Ngân hàng TMCP Việt Á................................................................ 15
3.1.2. Ngân hàng TMCP Việt Ấ chi nhánh Cần Thơ ................................. 16
3.2. Bộ máy quản lí của Ngân Hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ............ 18
3.2.1. Tình hình nhân sự ........................................................................... 18
3.2.2. Chức năng các phòng ban ............................................................... 19
3.2.3. Phân ñoạn thị trường mục tiêu ........................................................ 21
3.2.4. Các sản phẩm dịch vụ của chi nhánh............................................... 22
3.3. ðánh giá chung về hoạt ñộng kinh doanh................................................... 22
3.3.1. Thu nhập......................................................................................... 23
3.3.2. Chi phí............................................................................................ 24
3.3.3. Lợi nhuận........................................................................................ 24
3.4. Những thuận lợi và khó khăn của ngân hàng.............................................. 26
3.4.1. Thuận lợi ........................................................................................ 26
3.4.2. Khó khăn........................................................................................ 27
3.5. ðịnh hướng phát triển của ngân hàng Việt Á Cần Thơ năm 2009 .............. 28

Chương 4 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT LÃI SUẤT TRONG
HOẠT ðỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI

NHÁNH CẦN THƠ........................................................................................ 29
4.1. Khái quát về cơ cấu tài sản và nguồn vốn của ngân hàng qua ba năm 2006 –
2008 ................................................................................................................. 29
4.1.1. Phân tích cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng ..................................... 29
4.1.2. Phân tích cơ cấu tài sản của ngân hàng............................................ 33
4.2. Phân tích tình hình biến ñộng của tài sản và nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất...... 35
4.2.1. Phân tích tình hình biến ñộng của tài sản nhạy cảm với lãi suất ...... 35
4.2.2. Phân tích tình hình biến ñộng của nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất....... 41
4.3. Phân tích sự biến ñộng của thu nhập từ lãi và chi phí trả lãi của ngân hàng........ 50
4.3.1. Phân tích sự biến ñộng của chi phí trả lãi tại Ngân hàng ............... . 50
4.3.2. Phân tích tình hình biến ñộng thu nhập lãi của Ngân hàng .............. 53
4.4. Phân tích ảnh hưởng của thay ñổi lãi suất ñến tình hình hoạt ñộng kinh
doanh của ngân hàng theo mô hình ñịnh giá lại................................................. 54
4.5. Phân tích tác ñộng của việc thay ñổi lãi suất ñến thu nhập của Ngân hàng . 59
4.5.1. Tình hình thay ñổi lãi suất trong thời gian qua tại Ngân hàng ............ 59
4.5.2. Biến ñộng thu nhập lãi thuần của Ngân hàng trong thời gian qua....... 63

Chương 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI
NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ ............................ 66
5.1. Nhận xét những mặt làm ñược và những mặt tồn tại trong công tác quản lý
rủi ro lãi suất..................................................................................................... 66
5.2. Một số giải pháp góp phần nâng cao quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng.......... 67
5.3. Một số biện pháp chủ yếu nhằm hạn chế rủi ro lãi suất tại ngân hàng......... 69

Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................... 74
6.1. Kết luận ..................................................................................................... 74
6.2. Kiến nghị................................................................................................... 75
6.2.1. ðối với ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ............................. 75
6.2.2. ðối với ngân hàng Nhà Nước Việt Nam ......................................... 76
6.2.3. ðối với Nhà Nước và chính quyền ñịa phương ............................... 77

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 81
DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 1 : Phân tích thu nhập của VAB qua ba năm 2006,2007,2008 ..................23
Bảng 2: Phân tích chi phí của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm
2006,2007,2008.................................................................................................25
Bảng 3:Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ
qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................25
Bảng 4: Cơ cấu nguồn vốn NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm
2006,2007,2008.................................................................................................30
Bảng 5:Tổng kết tài sản của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ
qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................34
Bảng 6: Tình hình tài sản nhạy cảm của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ
qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................36
Bảng 7: Doanh số cho vay ngắn hạn theo thành phần kinh tế qua ba năm
2006,2007,2008 ............................................................................................. 37
Bảng 8: Tình hình huy ñộng vốn của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ
qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................42
Bảng 9: Tình hình nguồn vốn nhạy cảm lãi suất của NHTM CP Việt Á chi
nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ....................................................48
Bảng 10: Chi phí trả lãi của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm
2006,2007,2008.................................................................................................51
Bảng 11: Thu nhập từ lãi của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơqua ba năm
2006,2007,2008............................................................................................. 53
Bảng 12: Tổng hợp trạng thái nhạy cảm lãi suất của NHTM CP Việt Á chi nhánh
Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008................................................................55
Bảng 13: Biến ñộng lãi suất huy ñộng tại NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ
qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................59
Bảng 14: Biến ñộng lãi suất cho vay tại NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ

qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................60
Bảng 15: Thu nhập lãi thuần của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba
năm 2006,2007,2008 .........................................................................................63

















DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 1: Sơ ñồ cơ cấu tổ chức của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ..........18
Hình 2: Biểu ñồ khái quát cơ cấu nguồn vốn của NHTM CP Việt Á chi nhánh
Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008................................................................31
Hình 3: Khái quát về vốn huy ñộng của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ
qua ba năm 2006,2007,2008 .............................................................................43
Hình 4: Tình hình biến ñộng nguồn vốn nhạy cảm lãi suất của NHTM CP Việt Á
chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008................................................49
Hình 5: Chênh lệch giữa tài sản nhạy cảm và nguồn vốn nhạy cảm của NHTM

CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................57
Hình 6: Biến ñộng lãi suât huy ñộng và cho vay của NHTM CP Việt Á chi
nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .....................................................61















DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

Tiếng Việt
Cty CP Công ty cổ phần.
Cty TNHH Công ty trách nhiệm hữu hạn.
DNTN Doanh nghiệp tư nhân.
GAP Khe hở nhạy cảm lãi suất.
LSCð Lãi suất cố ñịnh.
NCLS Nhạy cảm lãi suất.
NCNV Nhạy cảm nguồn vốn
NHNN Ngân hàng Nhà nước.
NHTM Ngân hàng thương mại.

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần.
NVNC Nguồn vốn nhạy cảm.
TCTD Tổ chức tín dụng.
TCKT Tổ chức kinh tế.
TH Trường hợp.
TN Thu nhập.
TP Thành phố.
TSC Tài sản có.
TSCð Tài sản cố ñịnh.
TSNC Tài sản nhạy cảm.
UBND Ủy ban nhân dân.
VAB Việt Á Bank
VNð Việt Nam ñồng.


GVHD: Võ Thành Danh Trang 1 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
Chương 1
GIỚI THIỆU
1.1. ðặt vấn ñề nghiên cứu
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài
Lãi suất là một trong những công cụ tài chính quan trọng nhất của các ngân
hàng. Lãi suất tiền gửi (lãi suất huy ñộng hay tiết kiệm) và lãi suất cho vay cho
ñến nay vẫn là hai công cụ chính các ngân hàng dùng ñể nâng cao thế mạnh tài
chính của mình và góp phần vào việc ổn ñịnh, phát triển nền kinh tế quốc dân.
Mỗi ngân hàng ñều có chiến lược hay lý do riêng khi quyết ñịnh lãi suất tiền
gửi. Nhìn chung, các ngân hàng tăng lãi suất ñều nhằm vào việc thu hút thêm
lượng tiền hiện ñang luân chuyển trong thị trường ñể phục vụ một mục ñích tài
chính nào ñó. Tùy vào nhu cầu tiền mặt của ngân hàng, của Chính phủ hay các
khách hàng lớn cần vay ñể mua bán, ñầu tư vào dự án trọng ñiểm, các ngân hàng
sẽ ñưa ra lãi suất thấp hay cao ñể thu hút dân chúng bỏ tiền vào tài khoản hoặc

quỹ tiết kiệm.Việc tăng hay giảm lãi suất tiền gửi hoặc cho vay là những hoạt
ñộng thường xuyên của ngân hàng, và giúp chúng ta thấy ñược sức mạnh của
ngành ngân hàng cũng như của nền kinh tế, miễn là mức tăng, giảm vừa phải
theo thị trường hay ñược Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giám sát và cho phép.
Kể từ ngày 30-5-2002, khi mà lãi suất ñược tự do hoá các lực lượng thị
trường sẽ tác ñộng làm cho lãi suất thay ñổi thường xuyên, biến ñộng thất thường
và khó dự ñoán, ñiều này khiến cho các NHTM phải ñối mặt thật sự với nguy cơ
tiềm ẩn rủi ro lãi suất. Mặt khác, trong xu hướng hội nhập kinh tế quôc tế, xu
hướng tự do hoá hoàn toàn lãi suất, cạnh tranh giữa các tổ chức tài chính nói
chung và giữa các NHTM nói riêng trở nên ngày càng mạnh mẽ, dẫn ñến chênh
lệch giữa lãi suất ñầu ra – ñầu vào cũng ñã bị rút ngắn rất nhiều. Chính những
yếu tố trên ñã gây áp lực cho nên quản lý rủi ro lãi suất trở thành trọng tâm chú ý
ñối với các nhà quản lý ngân hàng nói chung và NHTMCP VIỆT Á CHI
NHÁNH CẦN THƠ nói riêng, phải có ý thức cao và có các biện pháp quản lý rủi
ro lãi suất một cách hiệu quả nhất.
Trong thời gian gần ñây các NHTM nhất là các NHTM CP lại liện tục giảm
lãi suất huy ñộng VND. Nhiều NHTM ñã ñiều chỉnh giảm lãi suất cho vay trước
hạn ñối với các hợp ñồng tín dụng có lãi suất cao trước ñây bởi vì nếu vì mục
GVHD: Võ Thành Danh Trang 2 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
tiêu lợi nhuận mà cố giữ nguyên mức lãi suất cho vay cao thì cả doanh nghiệp và
ngân hàng ñều gặp khó. Lãi suất giảm mạnh mạng lại tín hiệu vui cho doanh
nghiệp nhưng cũng khiến một số NH gặp khó khăn. Do lãi suất giảm liên tục
trong thời gian ngắn nên nhiều NH, nhất là các NHTMCP không biết xoay sở thế
nào ñể cân ñối nguồn vốn.
Một số NH ñã huy ñộng lượng vốn lớn ở lãi suất cao, giờ ñây ñang rất lo
ngại khi phải huy ñộng với lãi suất thấp hơn nhiều so với lãi suất huy ñộng. Theo
nhận ñịnh của các chuyên gia NH, lãi suất gảim quá nhanh nên rủi ro lãi suất là
không tránh khỏi. Việc các NH ứng phó lúc này là cần giảm nhanh lãi suất huy
ñộng và cơ cấu lại nguồn vốn cũng như các kỳ hạn cho vay. Nhưng rõ ràng khi
lãi suất huy ñộng giảm quá sâu, người dân sẽ không nghĩ tới việc ñem tiền nhàn

rỗi gửi vào NH nữa. Mặc dù hiện nay thanh khoản của các NH khá dồi dào
nhưng nếu tình trạng này kéo dài cũng sẽ kéo theo những thách tiềm ẩn.
Với tính chất thời sự và tầm quan trọng như vậy, chúng ta cần phải ñi vào
phân tích những ảnh hưởng của thay ñổi lãi suất ñến tình hình hoạt ñộng kinh
doanh của ngân hàng một cách sâu sắc toàn diện nhằm phát huy tối ña năng lực
quản lý ñồng thời hạn chế ñến mức thấp nhất những thiệt hại của việc thay ñổi lãi
suất gây ra cho bản thân ngân hàng cũng như cho nền kinh tế - xã hội của nước
ta. ðó cũng chính là lý do mà quyết ñịnh chọn ñề tài “QUẢN TRỊ RỦI RO LÃI
SUẤT TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á – CHI NHÁNH CẦN THƠ” làm
luận văn tốt nghiệp.
1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn
Việc duy trì lãi suất ổn ñịnh trong một thời gian dài của NHNN ñã làm cho
Nhà quản trị các NHTMCP lơ là công tác ñề phòng rủi ro lãi suất. Cho ñến cuối
năm 2007 ñầu năm 2008, tình hình kinh tế vĩ mô có nhiều diễn biến bất lợi do
lạm phát gia tăng cùng với chính sách thắt chặt tiền tệ của NHNN ñã ñẩy các
NHTMCP vào cuộc khủng hoảng thanh khoản, bắt buộc các ngân hàng bước vào
cuộc ñua lãi suất làm lãi suất liên tục tăng cao. Chính sách tiền tệ từ ñịnh hướng
thắt chặt và linh hoạt nửa ñầu năm 2008 chuyển dần sang nới lỏng một cách thận
trọng những tháng cuối năm. ði cùng với quá trình này là tần suất ñiều chỉnh các
công cụ ñiều hành chưa từng có của Ngân hàng Nhà nước, tập trung ở các lãi
suất chủ chốt, tỷ lệ dự trữ bắt buộc và biên ñộ tỷ giá.
GVHD: Võ Thành Danh Trang 3 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
Tính chung cả năm, Ngân hàng Nhà nước ñã 3 lần tăng và 5 lần giảm lãi suất
cơ bản. Lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu cũng có tần suất ñiều chỉnh
tương ứng. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc có 1 lần tăng trong tháng 2, 4 lần giảm trong 3
tháng cuối năm (2 lần giảm ñối với dự trữ bằng ngoại tệ). Lãi suất tiền gửi dự trữ
bắt buộc có 5 lần ñiều chỉnh (3 lần tăng, 2 lần giảm).
Cơ chế ñiều hành tỷ giá cũng ghi nhận những ñiều chỉnh chưa từng có trong lịch
sử. Biên ñộ có 3 lần nới rộng, từ +/-0,75% lên+/-3%; tỷ giá bình quân liên ngân
hàng có 2 lần ñiều chỉnh mạnh, vào tháng6 và cuối tháng 12.

Một công cụ ñược Ngân hàng Nhà nước sử dụng ñến, cũng là một sự kiện nổi
bật trong năm 2008, là ñợt phát hành 20.300 tỷ ñồng tín phiếu bắt buộc (17/3). ði
cùng với kế hoạch này, nhà ñiều hành ñã 2 lần ñiều chỉnh lãi suất cho tín phiếu, 1
lần tăng từ 7,8% lên 13%, tháng 12 giảm xuống còn 4,5%.
Lần ñầu tiên kể từ 1/12/2005, lãi suất cơ bản ñược ñiều chỉnh tăng, từ 8,25%
lên 8,75% vào 1/2/2008. ðặc biệt, trong lần ñiều chỉnh ngày 19/5 (lên 12%), lãi
suất cơ bản ñược trả lại ñúng chức năng của nó, trở thành một cơ sở ñể xác ñịnh
hành lang pháp lý cho lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại, thay vì xơ
cứng và mờ nhạt trước ñó.
Cụ thể, ngoài sự ñiều chỉnh trên, Ngân hàng Nhà nước chính thức áp cơ chế
lãi suất trần trong hoạt ñộng cho vay của các tổ chức tín dụng (không quá 150%
lãi suất cơ bản theo quy ñịnh của Bộ luật Dân sự).
Từ thời ñiểm ñó, hoạt ñộng cho vay của các các ngân hàng có sự thay ñổi
căn bản; khái niệm “lãi suất cho vay tối ña” xuất hiện trên thị trường, ñồng nghĩa
với những mức lãi suất cho vay từ 22% - 25% trước ñó ñược loại bỏ cùng với các
loại phí thu thêm; trần lãi suất huy ñộng thỏa thuận giữa các thành viên Hiệp hội
Ngân hàng Việt Nam có từ những năm trước cũng bị xóa bỏ.
Chính sách thắt chặt tiền tệ ñầu năm của Ngân hàng Nhà nước gắn liền với
sự căng thẳng về thanh khoản của các ngân hàng thương mại. Lãi suất huy ñộng
VND có kỳ biến ñộng mạnh nhất từ trước tới nay. Cuộc chạy ñua bùng phát
trong tháng 5 và tạo những ñỉnh ñiểm nóng sốt trong tháng 6. Trên thị trường
liên ngân hàng, lãi suất ghi nhận kỷ lục “treo” tới 43%/năm; nhiều thành viên
ñồng loạt ñẩy mức huy ñộng trong dân cư lên tới trên 19%/năm, cá biệt có
trường hợp áp dụng tới 20%/năm.
GVHD: Võ Thành Danh Trang 4 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
ðó cũng là thời ñiểm mà hoạt ñộng cho vay của nhiều ngân hàng thương mại
cầm chừng, doanh nghiệp vay vốn khó khăn cả về lãi suất cao lẫn khả năng tiếp
cận vốn, tín dụng tiêu dùng gần như bị cắt bỏ, tốc ñộ tăng trưởng tín dụng bước
vào vùng thấp nhất trong năm (liên tục tăng dưới 1%/tháng; cả năm ước chỉ tăng
khoảng 21% thay vì mức dự kiến khống chế 30%).

Ngược lại, từ cuối tháng 7, cùng với cơ chế cho vay mới, sự hỗ trợ của Ngân
hàng Nhà nước với nguồn vốn khả dụng của hệ thống tăng mạnh lên, lãi suất trên
thị trường bắt ñầu có ñợt thoái trào. ðặc biệt từ tháng 9 ñến cuối năm, gắn với
những ñiều chỉnh các lãi suất chủ chốt của Ngân hàng Nhà nước, cả lãi suất huy
ñộng và cho vay dồn dập giảm; ít nhất có 8 ñợt ñiều chỉnh trên diện rộng. Từ
ñỉnh ñiểm trên 19%/năm, lãi suất huy ñộng VND rút về quanh mốc 8%/năm; lãi
suất cho vay tối ña từ 21%/năm về còn 12,75%/năm. Trước tình hình ñó các
NHTM gặp không ít khó khăn trong công tác quản trị rủi ro, ñặc biệt là rủi ro lãi
suất. NHTM CP Việt Á cũng không phải là một ngoại lệ. Qua bài nghiên cứu của
mình tác giả mong muốn giúp cho NH nhận thức ñúng ñắn về mối quan hệ giữa
Tài Sản và Nguồn Vốn ñể phòng chống rủi ro, ñặc biệt là rủi ro lãi suất góp phần
nâng cao năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
ðề tài phân tích sự thay ñổi trong thu nhập tài sản, nguồn vốn phải trả và
giá trị gây ra bởi sự thay ñổi của lãi suất. Qua ñó thấy ñược một phần nào tình
hình quản trị rủi ro lãi suất tới ngân hàng VAB Cần Thơ, thấy ñược những mặt
làm ñược và những mặt còn tồn tại. Trước sự biến ñộng của lãi suất trong thời
gian qua và hiện nay, việc nghiên cứu, phân tích ñề tài này cũng ñưa ra một vài ý
kiến ñóng góp trong việc hạn chế tới mức tối ña mọi ảnh hưởng xấu của sự biến
ñộng lãi suất ñến thu nhập của ngân hàng.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
ðể ñạt ñược mục tiêu trên, ngân hàng sẽ ñi sâu vào những vấn ñề cụ thể như sau:
- Phân tích tình hình biến ñộng của tài sản và nguồn vốn nhạy cảm lãi suất
qua ba năm 2006 – 2008.
- Phân tích tài sản và nguồn vốn của ngân hàng qua ba năm 2006 – 2008.
GVHD: Võ Thành Danh Trang 5 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
- ðo lường rủi ro lãi suất bằng mô hình ñịnh giá lại và mức tác ñộng của sự
thay ñổi lãi suất ñến thu nhập của ngân hàng.
- Dự báo mức lãi suất trong tương lai từ ñó ñánh giá tình hình lợi nhuận của

ngân hàng.
- ðề ra những biện pháp hạn chế rủi ro lãi suất và một số kiến nghị nhằm
quản trị rủi ro lãi suất ñối với ngân hàng.
1.3. Phạm vi nghiên cứu
1.3.1. Không gian
Ngân hàng TMCP Việt Á Chi nhánh Cần Thơ có rất nhiều phòng ban và bộ
phận. Việc thực hiện nghiên cứu cũng như thu thập số liệu, thông tin cho ñề tài
chủ yếu ñược thực hiện tại phòng kế toán, và phòng hành chánh của ngân hàng.
1.3.2. Thời gian
Số liệu phân tích của ñề tài ñược cung cấp qua các năm 2006 – 2008. Thời
gian thực hiện luận văn tốt nghiệp bắt ñầu từ ngày 15/02/2008 – 25/04/2008.
1.3.3. ðối tượng nghiên cứu
Hoạt ñộng của Ngân hàng TMCP Việt Á – Chi nhánh Cần Thơ rất phong
phú và ña dạng với nhiều hình thức và dịch vụ khác nhau. Tuy nhiên do thời gian
thực tập và kiến thức có hạn nên ñề tài chỉ ñi sâu nghiên cứu thông qua bảng cân
ñối kế toán, báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh (báo cáo quyết toán) , bảng lãi
suất ñối với VND ñể tìm hiểu về tình hình tài sản và nguồn vốn nhạy cảm với lãi
suất, nhận biết rủi ro lãi suất, ño lường rủi ro lãi suất và mức thay ñổi lãi suất ảnh
hưởng ñến lợi nhuận của ngân hàng nhưng không ñi sâu vào phân tích tình hình
từng kỳ hạn cụ thể. Từ ñó ñề ra giải pháp góp phần hạn chế và phòng ngừa rủi ro
lãi suất trong hoạt ñộng ngân hàng.
1.4 Lược khảo tài liệu có liên quan ñến ñề tài nghiên cứu
- Quản trị ngân hàng thương mại. Tác giả Ths. Thái Văn ðại: những khái
niệm, những kiến thức cơ bản cần thiết trong quá trình quản trị ngân hàng.
- ðánh giá và phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh ngân hàng 2005, tác giả
Nguyễn Văn Tiến: Nghiên cứu về các phép ño lãi suất và ứng dụng trong kinh
doanh ngân hàng, xác ñịnh lãi suất hòa vốn bình quân, xác ñịnh lãi suất ñầu vào
– ñầu ra, dự báo rủi ro lãi suất. ðặc biệt là phương pháp lượng hóa rủi ro lãi suất,
cung cấp cho ta những phương pháp rất hiện ñại ñể các nhà quản trị ngân hàng
GVHD: Võ Thành Danh Trang 6 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa

phòng chống ñược rủi ro lãi suất một cách hiệu quả ñể tránh những thiệt hại có
thể xảy ra làm ảnh hưởng ñến mục tiêu lợi nhuận của ngân hàng. Tùy vào tình
hình thực tế của ñất nước, của chính bản thân ngân hàng mà có thể áp dụng
những phương pháp sau: Mô hình kỳ hạn ñến hạn. mô hình thời lượng, mô hình
ñịnh giá lại và ñây cũng là mô hình ñược dung nghiên cứu sâu trong ñề tài và phù
hợp với tình hình thực tế ở nước ta hiện nay.
- Quản trị ngân hàng thương mại năm 2001, tác giả Perter S.Rose: Cung
cấp kỹ thuật và chiến lược quản lý tài sản – nguồn vốn phòng chống rủi ro lãi
suất.
- Luận văn tốt nghiệp kinh tế: Phân tích tình hình hoạt ñộng kinh doanh
của Ngân hàng Việt Á chi nhánh Cần Thơ. Tác giả Trương Ngọc Như, 2008:
phân tích ñánh giá tình hình tài chính tổng quát của ñơn vị qua ba năm thông qua
bảng cân ñối kế toán và báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh mà ñơn vị ñang sử
dụng, từ thấy ñược nguyên nhân làm thay ñổi các loại nguồn vốn, tài sản, tình
hình hoạt ñộng của ñơn vị.
- Luận văn Thạc sĩ kinh tế: Rủi ro lãi suất tại các NHTM CP Việt Nam –
thực trạng và giải pháp, tác giả Mã Thị Nam Chi, 2008 ( trường ðại học Kinh Tế
TP HCM): ðánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro lãi suất trong hoạt ñộng kinh
doanh tại các NHTM CP Việt Nam từ ñó ñề ra giải pháp quản lý TSN-TSC nhằm
hạn chế rủi ro lãi suất.
- Luận văn tốt nghiệp kinh tế: Tác giả Lý Ngọc Hòa, năm 2007. “Phân
tích những ảnh hưởng của thay ñổi lãi suất ñến tình hình hoạt ñộng kinh
doanh tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương tín - Chi nhánh
Cần Thơ”. Dùng phương pháp so sánh số tương ñối và tuyệt ñối, tác giả phân
tích tình hình biến ñộng của tài sản và nguồn vốn nhạy cảm lãi suất, bằng mô
hình ñịnh giá lại tác giả ño lường rủi ro lãi suất và mức tác ñộng của sự thay ñổi
lãi suất ñến thu nhập của ngân hàng. Từ ñó, ñề ra biện pháp hạn chế rủi ro lãi
suất và một số kiến nghị trọng công tác quản trị rủi ro lãi suất ñối với ngân hàng
mại cổ phần Sài Gòn Thương tín - Chi nhánh Cần Thơ.

GVHD: Võ Thành Danh Trang 7 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
Chương 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Phương pháp luận
2.1.1. Khái niệm rủi ro lãi suất
Lãi suất có thể hiểu là giá cả của tín dụng, là giá mà người cho vay ñặt ra
ñể ñánh ñổi lấy quyền sử dụng vốn cho vay của họ. Hay lãi suất là tỷ lệ giữa mức
phí chúng ta phải trả ñể nhận ñược khoản vay trên giá trị khoản vay
Một ngân hàng dù lớn hay nhỏ cũng chỉ là một chủ thể có nhu cầu ñi vay
và cho vay trên một thị trường có hàng ngàn người ñi vay và người cho vay nên
ngân hàng không thể là người “tạo giá” mà chỉ là người “chấp nhận giá”, chấp
nhận và lập kế hoạch hoạt ñộng trên cơ sở mức ñộ hiện tại và khuynh hướng vận
ñộng của lãi suất. Một sự thay ñổi lãi suất sẽ ảnh hưởng ñến giá trị thị trường của
TS và NV, làm thay ñổi giá trị vốn chủ sở hữu của ngân hàng; tác ñộng trực tiếp
ñến lợi nhuận của ngân hàng.
2.1.2. Tính chất rủi ro lãi suất
2.1.2.1. Ngân hàng ở vị thế tài trợ
Nếu thời hạn cho vay lớn hơn thời hạn nguồn vốn tài trợ nó thì ngân hàng
ở vị thế tái tài trợ.
Giả sử ngân hàng cho vay 100tỷ trong ñó 50 tỷ trong thời hạn 1 năm, i=6% và 50
tỷ trong thời hạn 2 năm, i=7%. Nguồn vốn cho vay là nguồn vốn vay trên thị
trường liên ngân hàng. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng là 4% cho thời hạn
1 năm, 5% cho thời hạn 2 năm.
Giả sử ngân hàng vay trên thị trường liên ngân hàng với thời hạn 1 năm
cho khoản vốn 100 tỷ với i=4% thì sau 1 năm ngân hàng sẽ thu nợ 50 tỷ ñể trả
cho khoản ñi vay trên thị trường liên ngân hàng còn 50 tỷ thì phải huy ñộng với
thời hạn 1 năm, lúc này lãi suất thay ñổi : giảm thị khoản chênh lệch lãi suất ngân
hàng ñược hưởng sẽ tăng, ngược lại chênh lệch lãi suất giảm thậm chí ngân hàng

bị thua lỗ.
2.1.2.2. Ngân hàng ở vị thế tái ñầu tư
Nếu thời hạn cho vay nhỏ hơn thời hạn nguồn vốn tài trợ nó thì ngân hàng
ở vị thế tái ñầu tư.
GVHD: Võ Thành Danh Trang 8 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
Ngân hàng chọn khoản ñi vay 100 tỷ trong thời hạn 2 năm với i=5%. Năm
thứ nhất, ngân hàng nhận ñược chênh lệch lãi suất cho khoản cho vay 2 năm là
2% và khoản cho vay 1 năm là 1%
Năm 2 ngân hàng nhận ñược khoản chênh lệch lãi suất của khoản cho vay 2
năm là 2% nhưng chênh lệch lãi suất của khoản cho vay 1 năm tuỳ thuộc vào lãi
suất mà ngân hàng tái ñầu tư. Nếu lãi suất cho vay tăng thì ngân hàng hưởng
chênh lệch lãi suất tăng, ngược lại chênh lệch lãi suất giảm thậm chí sẽ lỗ nếu lãi
suất cho vay thấp hơn lãi suất ñi vay trên thị trường liên ngân hàng.
2.1.3. Các trường hợp xảy ra rủi ro lãi suất
Lãi suất của các khoản mục của tài sản là cố ñịnh và lãi suất các khoản mục
tương ứng củ nguồn vốn là biến ñổi hoặc ngược lại, lãi suất các khoản mục của
tài sản và lãi suất các khoản mục tương ứng của nguồn vốn ñều biến ñổi nhưng
mức ñộ biến ñổi khác nhau.
Rủi ro biến ñộng lãi suất ñược hiểu tương tự như rủi ro về giá các thị
trường, lãi suất cho các khoản mục của nguồn vốn coi như giá ñầu vào và lãi suất
chính là rủi ro gây ảnh hưởng xấu tới kết quả kinh doanh do có sự thay ñổi lãi
suất trên thị trường.
Trong hoạt ñộng ngân hàng, lãi suất các sản phẩm ngân hàng ñược chia
theo hai loại là lãi suất cố ñịnh và lãi suất biến ñổi. Do vậy, việc theo dõi, phân
tích quản lý rủi ro biến ñộng lãi suất cũng ñược thực hiện theo hai loại: rủi ro
thay ñổi lãi suất cố ñịnh và rủi ro thay ñổi lãi suất biến ñổi.
2.1.3.1. Rủi ro thay ñổi lãi suất biến ñổi
Rủi ro thay ñổi lãi suất biến ñổi sẽ xảy ra khi lãi suất của các khoản mục
trong tài sản (sử dụng vốn) và lãi suất của các khoản mục trong nguồn vốn không
thể thay ñổi ñồng thời về thời ñiểm và ñồng nhất về mức thay ñổi của lãi suất thị

trường. Nói cách khác, khi lãi suất thị trường thay ñổi thì ñều có sự co giãn về lãi
suất của các khoản mục ở bên tài sản cũng như bên nguồn vốn, nhưng sự co giãn
này lại không ñồng thời trong cùng khoảng thời gian và không cùng cả mức ñộ
co giãn với lãi suất thị trường. ðiều ñó một mặt có thể ñem lại cho ngân hàng
một cơ hội có chênh lệch lãi suất ñầu ra – ñầu vào lớn hơn, nhưng mặt khác,
cũng có thể ñem lại cho ngân hàng rủi ro giảm thu do chênh lệch lãi suất ñều ra –
ñầu vào bị thu hẹp lại.

GVHD: Võ Thành Danh Trang 9 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
2.1.3.2. Rủi ro thay ñổi lãi suất cố ñịnh
Khi giữa ngân hàng và khách hàng ñã thoả thuận một lãi suất cố ñịnh thì
khoảng thời gian ñã thoả thuận, lãi suất này không thay ñổi dù lãi suất thị trường
có thể biến ñộng mạnh và biến ñộng nhiều lần. Rủi ro do thay ñổi lãi suất cố ñịnh
tác ñộng ñông thời lên cả các khoản mục tài sản cà nguồn vốn vủa ngân hàng. Có
hai khả năng có thể xảy ra:
+ Khả năng thứ nhất là khối lượng của các khoản mục tài sản với lãi suất
cố ñịnh lớn hơn khối lượng của các khoản mục nguồn vốn với lãi suất cố ñịnh.
Khi lãi suất thị trường tăng lên thì lãi suất của phần nguồn vốn với lãi suất biến
ñổi (nhưng sử với lãi suất cố ñịnh) cũng sẽ tăng lên theo. Chi phí nguồn vốn tăng
nhưng lãi suất thu từ sử dụng vốn lại không tăng, dẫn ñến giảm kết quả kinh
doanh của ngân hàng. Ngược lại, khi lãi suất thị trường giảm thì ngân hàng lại có
thêm lợi nhuận do gia tăng chênh lệch lãi suất ñầu ra – ñầu vào.
+ Khả năng thứ hai là khối lượng của các khoản mục nguồn vốn với lãi
suất cố ñịnh lớn hơn khối lượng của các khoản mục tài sản với lãi suất cố ñịnh.
Trong trường hợp này, ngân hàng lại có lợi khi lãi suất thị trường tăng và chịu rủi
ro khi lãi suất thị trường giảm.
Như vậy, trong cả hai trường hợp, khi có biến ñộng lãi suất thị trường thì
sẽ có thay ñổi chênh lệch lãi suất. Phần chênh lệch khối lượng của các khoản
mục tài sản và nguồn vốn với lãi suất cố ñịnh có quy mô càng lớn thì ảnh hưởng
ñến kết quả kinh doanh càng nhiều.

Về mặt lý thuyết, sẽ thật lý tưởng nếu ngân hàng luôn cân bằng ñược khối
lượng các khoản mục nguồn vốn và sử dụng vốn lãi suất cố ñịnh (và ñồng thời
cũng cân bằng ñược các khoản mục có lãi suất biến ñổi). Như thế, ngân hàng sẽ
luôn ñảm bảo ổn ñịnh chênh lệch lãi suất ñầu vào – ñầu ra và không bị rủi ro lãi
suất. Nhưng trong thực tế, cũng tương tự như về kỳ hạn của tài sản và nguồn
vốn, thường rất khó có ñược sự tương xứng ñồng nhất. Vì vậy, các ngân hàng
thương mại vẫn nhận biết ñược rủi ro này và có những biện pháp quản lý rủi ro
lãi suất phù hợp ñể tránh ảnh hưởng xấu ñến kết quả kinh doanh do bị giảm thu,
thậm chí thua lỗ từ các nghiệp vụ ngân hàng phụ thuộc vào lãi suất.

2.1.4. Mô hình ñịnh giá lại trong ño lường rủi ro lãi suất
GVHD: Võ Thành Danh Trang 10 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
Phân tích các luồng tiền dựa trên nguyên tắc giá trị ghi sổ nhằm xác ñịnh
chênh lệch giữa lãi suất thu ñược từ tài sản và lãi suất thanh toán cho vốn huy
ñộng sau một thời gian nhất ñịnh. Các ngân hàng tính số chênh lệch giữa tài sản
và nguồn vốn ñối với từng kỳ hạn và ñặt chúng trong mối quan hệ với ñộ nhạy
cảm lãi suất của thị trường. ðộ nhạy cảm lãi suất trong trường hợp này chính là
khoảng thời gian mà tài sản và nguồn vốn ñược ñịnh giá lại (theo mức lãi suất
mới của thị trường). ðiều ñó có nghĩa là, nhà quản trị ngân hàng còn phải chờ
bao lâu nữa ñể áp dụng mức lãi suất mới vào từng kỳ hạn khác nhau. Cụ thể:
- Chênh lệch tài sản và nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất (GAP)
GAP = RSA – RSL
Trong ñó:
RSA: Tài sản nhạy cảm với lãi suất (Tài sản nhạy cảm lãi suất là các loại
tài sản mà trong ñó thu nhập về lãi suất sẽ thay ñổi trong một khoảng thời gian
nhất ñịnh khi lãi suất thay ñổi).
RSL: Nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất (Nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất
là các khoản nợ mà trong ñó chi phí lãi suất sẽ thay ñổi trong thời gian nhất ñịnh
khi lãi suất thay ñổi). Cơ sở cho việc phân loại dựa vào mức ñộ biến ñộng của
thu nhập từ lãi suất (ñối với tài sản) và chi phí trả lãi (ñối với nguồn vốn) khi lãi

suất thị trường có sự thay ñổi.
- Sự thay ñổi thu nhập ròng từ lãi suất (DNII ) khi lãi suất biến ñộng (∆i)
∆NII = RSA ∆i – RSL ∆i = GAP ∆i
Theo mô hình trên có thể thấy rằng, khi tài sản và nguồn vốn nhạy cảm
với lãi suất của ngân hàng có sự chênh lệch, ngân hàng luôn ñứng trước nguy cơ
rủi ro lãi suất khi lãi suất biến ñộng. Ảnh hưởng của sự thay ñổi lãi suất ñến thu
nhập ròng của ngân hàng ñược tóm tắt như sau:






Bảng 1: SỰ THAY ðỔI CỦA LÃI SUẤT ẢNH HƯỞNG ðẾN THU NHẬP
GVHD: Võ Thành Danh Trang 11 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
GAP
SỰ THAY ðỔI LÃI
SUẤT
SỰ THAY ðỔI THU
NHẬP RÒNG
>0 Tăng Tăng
>0 Giảm Giảm
<0 Tăng Giảm
<0 Giảm Tăng

ðây là mô hình ñược sử dụng rộng rãi nhất tại các ngân hàng thương mại của
nhiều quốc gia trên thế giới do việc thực hiện tương ñối ñơn giản, không ñòi hỏi
những kỹ thuật phức tạp như một số mô hình khác. Bên cạnh ñó, mô hình ñịnh
giá lại có thể là một công cụ hữu ích ñối với nhà quản trị ngân hàng và những
nhà ñịnh chế trong việc phòng ngừa rủi ro lãi suất.

2.1.5. Một số chỉ tiêu ñánh giá rủi ro lãi suất
2.1.5.1. Hệ số rủi ro lãi suất

=

Tài sản nhạy cảm lãi suất là những TSC có thể ñược ñịnh giá lại khi lãi suất
thay ñổi: các khoản cho vay sắp ñến hạn, các khoản cho vay và chứng khoán có
lãi suất thả nổi, …
Nguồn vốn nhạy cảm lãi suất là những khoản vốn mà lãi suất ñược ñiều chỉnh
theo ñiều kiện thị trường: tiết kiệm ngắn hạn, tiền gửi mang lãi suất thả nổi,…
2.1.5.2. Hệ số chênh lệch lãi thuần
Còn gọi là hệ số thu nhập lãi ròng cận biên (NIM – Net Interer Margin)


= *100



ðây là hệ số giúp cho ngân hàng dự báo trước khả năng sinh lãi của ngân
hàng thông qua việc kiểm soát chặt chẽ tài sản sinh lời và tìm kiếm những nguồn
vốn có chi phí thấp nhất. Hệ số này cho thấy nếu chi phí huy ñộng vốn tăng
nhanh hơn lãi thu từ cho vay và ñầu tư hoặc lãi thu từ cho vay và ñầu tư giảm
-
Thu nhập lãi
Chi phí lãi

t
Tổng tài sản sinh lời
Hệ số chênh lệch lãi thuần

Tài sản nhạy cảm với lãi suất
Nguồn vốn

nhạy cảm với lãi suất

Rủi ro lãi suất (R)

GVHD: Võ Thành Danh Trang 12 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
nhanh hơn chi phí huy ñộng vốn sẽ làm cho NIM bị thu hẹp lại, rủi ro lãi suất sẽ
lớn.
Trong ñó:
+ Thu nhập lãi: lãi cho vay, ñầu tư, lãi tiền gửi tại ngân hàng khác, lãi
ñầu tư chứng khoán,…
+ Chi phí lãi: chi phí huy ñộng vốn, ñi vay,..
+ Tổng TSC sinh lời = Tổng TSC – Tiền mặt & Tài sản cố ñịnh
Như vậy, tỷ lệ thu nhập lãi cận biên của ngân hàng chịu sự tác ñộng của nhiều
yếu tố như:
- Những thay ñổi trong lãi suất
- Những thay ñổi trong mức chênh lệch giữa lãi thu từ TSC và chi phí phải
trả lãi cho TSN.
- Những thay ñổi về giá trị tài sản nhạy cảm lãi suất mà ngân hàng nắm
giữ khi mở rộng hay thu hẹp quy mô hoạt ñộng của mình.
- Những thay ñổi về giá trị TSN phải trả lãi mà ngân hàng sử dụng ñể tài
trợ cho danh mục tài sản sinh lời khi mở rộng hoặc thu hẹp hoạt ñộng.
- Những thay ñổi về cấu trúc của TSC và TSN mà ngân hàng thực hiện
khi tiến hành chuyển ñổi TSC, TSN giữa lãi suất cố ñịnh và lãi suất thay ñổi,
giữa kỳ hạn ngắn và kỳ hạn dài, giữa tài sản mang lại mức thu nhập thấp với tài
sản mang lại mức thu nhập cao.
- Thông qua việc duy trì tỷ lệ thu nhập lãi cận biên chúng ta thấy rằng,
việc phối hợp giữa quản trị TS và NV phải luôn luôn ñược thực hiện song song,

hỗ trợ lẫn nhau mới có thể bảo vệ thu nhập dự kiến của Ngân hàng khỏi rủi ro lãi
suất.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu
Các số liệu dùng ñề phân tích trong ñề tài ñược thu thập từ bảng báo cáo
quyết toán, biểu lãi suất, của ngân hàng qua 3 năm 2006 – 2008, các văn bản pháp
qui, ñịnh hướng phát triển của ngân hàng TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ.
Ngoài ra, còn xem các thông tin trên tạp chí phân tích về ngân hàng, tạp chí tiền tệ
và sách báo có liên quan ñến ñề tài phân tích.
2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu
GVHD: Võ Thành Danh Trang 13 SVTH: Nguyễn Xuân Hòa
- Phương pháp thống kê tổng hợp số liệu qua 3 năm
Phân tích và ñánh giá các số liệu thứ cấp thu ñược từ các bảng báo cáo hàng năm
của ngân hàng Việt Á Cần Thơ và số liệu thứ cấp thu thập ñược thông qua các
sách, báo, Tạp chí, internet…
- Phương pháp so sánh số tuyệt ñối, số tương ñối
+ Phương pháp so sánh số tuyệt ñối
Là kết quả của phép trừ giừa trị số của kỳ phân tích với kỳ gốc của chỉ
tiêu kinh tế.
∆y = y
1
– yo
Trong ñó:
y
0
: chỉ tiêu năm trước
y
1
: chỉ tiêu năm sau
∆y : là phần chênh lệch tăng, giảm của các chỉ tiêu kinh tế

Phương pháp này sử dụng ñể so sánh số liệu năm tính với số liệu năm
trước của các chỉ tiêu xem có biến ñộng không và tìm ra nguyên nhân biến ñộng
của các chỉ tiêu kinh tế, từ ñó ñề ra biện pháp khắc phục.
+ Phương pháp so sánh bằng số tương ñối:
Là kết quả của phép chia giữa trị số của kỳ phân tích so với kỳ gốc của các
chỉ tiêu kinh tế.

∆y =

Trong ñó:
y
0
: chỉ tiêu năm trước
y
1
: chỉ tiêu năm sau
∆y : biểu hiện tốc ñộ tăng trưởng của các chỉ tiêu kinh tế
Xem xét tình hình tài sản nhạy cảm và nguồn vốn nhạy cảm của ngân
hàng có biến ñộng không, nếu có thì mức ñộ biến ñộng là như thế nào. Từ ñó có
ñánh giá chung về tình hình tài sản và nguồn vốn nhạy cảm của ngân hàng và
nguyên nhân của biến ñộng ñó.

- Phương pháp sử dụng mô hình ñịnh giá lại trong ño lường rủi ro lãi suất:
y
1
y
0
*100 - 100%