Thực trạng và giải pháp hỗ trợ kế toán cho quỹ mở tại công ty cổ phần quản lý quỹ đầu tư việt nam ( VFM )

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

NGUYN TRN HOÀI HNH

THC TRNG VÀ GII PHÁP H TR K
TOÁN CHO QU M TI CÔNG TY C PHN
QUN LÝ QU U T VIT NAM (VFM)
Chuyên Ngành : K TOÁN
Mã S : 60340301
LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. Nguyn Th Kim Cúc

TP. H Chí Minh - Nm 2014
Li cam đoan
Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t vi đ tài “Thc trng và gii pháp
hoàn thin k toán cho qu m ti Công ty C phn Qun lý qu đu t Vit
Nam (VFM)” là công trình nghiên cu ca riêng tôi di s hng dn ca TS
Nguyn Th Kim Cúc.
Các s liu, kt qu trong lun vn là trung thc và cha tng đc công b trong
bt k công trình nào khác. Tôi s chu trách nhim v ni dung tôi đã trình bày
trong lun vn này.

Nguyn Trn Hoài Hnh

MC LC
Ph bìa
Li cam đoan
Mc lc

Danh mc t vit tt và ký hiu
Danh mc ph lc
PHN M U 1
Tính cp thit ca đ tài 1
Mc tiêu nghiên cu 2
Câu hi nghiên cu 2
i tng và Phm vi nghiên cu 2
Phng Pháp Nghiên Cu 2
Tóm tt các công trình nghiên cu trc đó 3
Ý ngha khoa hc và thc tin đ tài 4
B cc đ tài 4
CHNG 1: TNG QUAN K TOÁN ÁP DNG CHO QU M 5
1.1. Nhng vn đ c bn v qu m 5
1.1.1 Khái nim qu m 5
1.1.2 Nguyên tc hot đng ca qu m 6
1.1.3 Hot đng đu t ca qu m 8
1.2. K toán áp dng cho qu m theo thông l quc t 11
1.3. Quy đnh pháp lý v k toán áp dng cho qu m vit nam 14
1.3.1 Lut k toán 14
1.3.2 Chun mc k toán Vit Nam 16
1.3.3 Ch đ k toán cho qu m theo Thông t 198/2012/TT-BTC 17
1.3.3.1 Các nguyên tc k toán 17
1.3.3.2 Ch đ chng t k toán 19
1.3.3.3 Ch đ s k toán 23
1.3.3.4 H thng báo cáo tài chính 25
1.3.3.5 Giá tr tài sn ròng(NAV) 27
1.4 So sánh k toán áp dng cho qu m theo thông l quc t và Vit Nam 30
CHNG II: THC TRNG T CHC K TOÁN ÁP DNG I VI
QU M TI CÔNG TY VFM 32
2.1 Khái quát v Công ty VFM 32

2.1.1 Gii thiu v Công ty VFM 32
2.1.2 H thng t chc Công ty VFM 33
2.1.3 Gii thiu v hot đng qun lý qu m ti Công ty VFM 35
2.2 K toán áp dng đi vi qu m ti Công ty VFM 38
2.2.1 K toán nghip v tin gi ngân hàng 38
2.2.2 K toán nghip v mua bán chng khoán 40
2.2.3 K toán nghip v mua chng ch tin gi ghi danh 43
2.2.4 K toán nghip v mua bán li trái phiu(Repo trái phiu) 44
2.2.5 K toán nghip v đánh giá li doanh mc đu t ca qu 46
2.2.6 K toán nghip v mua li và phát hành chng ch qu ca nhà đu t 49
2.2.7 Tính giá tr tài sn ròng ca qu ti mt k giao dch 52
2.2.8 H thng thông tin cho qu m 57
2.3 Nhng hn ch trong t chc theo Thông t 198/2012/TT - BTC ti công ty
VFM 58
CHNG III: MT S GII PHÁP HOÀN THIN K TOÁN QU M
TI CÔNG TY VFM 61
3.1 Nguyên tc hoàn thin k toán cho qu m 61
3.2 Gii pháp chung 62
3.2.1 Nn tng pháp lý 62
3.2.2 Ngun nhân lc 64
3.2.3 Nâng cao vai trò ca các đi tng tham gia 65
3.2.4 H thng thông tin 66
3.2.5 Hc hi kinh nghim quc t 67
3.3 Mt s gii pháp c th 67
3.3.1 Kin ngh hoàn thin các vn bn pháp lý 67
3.3.2 Hoàn thin vic trình bày, công b thông tin 68
3.3.3 Chng t k toán 69
3.3.4 Tng cng công tác đào to 70
3.3.5 Hoàn thin h thng phn mm 70
3.3.6 Thng nht quy trình làm vic gia các b phn 71

3.3.7 a dng hóa các doanh mc đu t ca qu 72
3.3.8 Nâng cao nhn thc v vai trò k toán qu 73
KT LUN 75
TÀI LIU THAM KHO
PH LC













DANH MC T VIT TT VÀ KÝ HIU
Vit tt
Tên ting Vit
Tên ting Anh
IAS
Chun mc k toán Quc t
International Accounting Standards
IFRS
Chun mc báo cáo tài chính
quc t
International Financial Reporting
Standards

NAV
Giá tr tài sn ròng
Net assets value
GAAP
Nhng nguyên tc k toán
đc tha nhn
Generally Accepted Accounting
Principles
TK
Tài khon

CPNY
C phiu niêm yt

Giá TT
Giá th trng




DANH MC PH LC
Ph lc 01: Mu B01 – QM – Báo cáo thu nhp (Ban hành theo TT s
198/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 ca B Tài Chính)
Ph lc 02: Mu B02– QM – Báo cáo tình hình tài chính (Ban hành theo TT s
198/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 ca B Tài Chính)
Ph lc 03: Mu s B05 - QM - Báo cáo Lu chuyn tin t (Ban hành theo TT s
198/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 ca B Tài Chính)
Ph lc 04: Báo cáo đnh k hot đng đu t ca qu (Ban hành theo thông t s
198/2012/TT-BTC ngày 16 tháng 12 nm 2011)
Ph lc 05: Báo cáo thay đi giá tr tài sn ròng, giao dch chng ch qu (Ban hành

theo thông t s 198/2012/TT-BTC ngày 16 tháng 12 nm 2011)
Ph lc 06: Phng pháp xác đnh giá tr tài sn ròng (Ban hành theo thông t s
198/2012/TT-BTC ngày 16 tháng 12 nm 2011)
Ph lc 07: Các quy đnh v mc phí ca qu m
Ph lc 08: Trích s tay đnh giá ca qu m
Ph lc 09: Bng so sánh k toán áp dng cho qu đu t theo GAAP ca M và
IFRS
Ph lc 10: Mu báo cáo Nhà đu t đc thanh toán tin chi tit theo đi lý phân
phi
Ph lc 11: Mu báo cáo Nhà đu t đt lnh mua hp l đc phân b chng ch
qu
1

PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài:
Nm 2008 có th nói là mt nm bun nhiu hn vui trên th trng chng
khoán, t l lm phát  mc khá cao khong 22%. Trong tình hình đó, mt s nhà
đu t đang trong tình trng thua l và mt s nhà đu t khác có tin nhàn ri
nhng không dám đu t vào th trng chng khoán hoc không có đ thông tin đ
có th tìm hiu kênh đu t khác. Nm bt đc tâm lý ca nhà đu t, các công ty
chng khoán, công ty bo him, công ty qun lý qu đã nghiên cu và hình thành
sn phm mi đó là qu m, trong đó mt s qu m đc phát trin t hình thái
qu đóng, mt s qu thì đc hình thành là qu m ngay t đu. Mc đích ra đi
qu m nhm gia tng li nhun và gim thiu ri ro cho các nhà đu t trong tình
hình khng hong kinh t.
Hình thái qu m rt ph bin  các th trng chng khoán quc t, trong khi
đó  Vit Nam thì hình thái này còn khá mi m. Nguyên nhân xut phát t hn ch
trong vic tip cn thông tin v th trng ti Vit Nam, ngoài ra nguyên nhân chính
là do nn tng pháp lý cho hình thái qu m ti Vit Nam còn khá s sài, cui nm
2011 B Tài chính mi ban hành Thông t 183/2011/TT-BTC hng dn v vic

thành lp và qun lý qu m, đn tháng 11 nm 2012 tip tc ban hành Thông t
198/2012/TT-BTC v ch đ k toán áp dng đi vi qu m, trong khi đó mt s
công ty qu hay các công ty chng khoán đã chuyn đi các qu m t qu đóng
đc thành lp t nm 2006 – 2010 (ví d: qu
đóng VFMV1 ra đi nm 2004
đc chuyn đi thành qu m vào tháng 10 nm 2013, qu đóng VFMVF4 ra đi
nm 2008 và đc chuyn đi thành qu m vào tháng 12 nm 2013 ). Chính vì
vy, công tác k toán qu m cng khá mi m và gp không ít khó khn trong quá
trình thc hin.
 hiu rõ v công tác k toán áp dng cho qu m, cng nh nhng đim khác
bit vi công tác k toán áp dng ti các doanh nghip phi tài chính (hot đng
trong lnh vc sn xut kinh doanh), đng thi tìm hiu thc trng k toán cho qu
m, tôi đã chn la chn nghiên cu ti Công ty C phn Qun lý Qu u t Vit
2

Nam (VFM) vi đ tài “Thc trng và gii pháp h trk toán choqu m ti Công
ty C phn Qun lý Qu đu t Vit Nam(VFM)”.
2. Mc tiêu nghiên cu
Nghiên cu, tìm hiut chc k toántrong mô hình qu m ti Công ty VFM
thông qua vic áp dng Thông t 198/2012/TT-BTC ban hành nm 2012, bao gm:
phng thc k toán s sách đi vi qu m; k toán ghi nhn các nghip v ca
qu m; h thng thông tin cho qu m.
Qua đó thy đc nhng đim khác bit gia k toán áp dng ti các doanh
nghip phi tài chính và k toán qu m (thuc các t chc tài chính), nhng vn đ
vng mc trong vic áp dng Thông t 198/2013/TT-BTC. T đó đ xut nhng
gii pháp h tr công tác k toán qu m ti công ty VFM.
3. Câu hi nghiên cu
Thc trng t chc k toán cho qu m ti Công ty VFM nh th nào? Nhng
khó khn khi áp dng ch đ k toán qu m ti Vit Nam.
a ra nhng gii pháp đ h tr công tác k toán qu m ti công ty VFM

trong tng lai.
4. i tng và phm vi nghiên cu
K toán cho Qu m do công ty VFMqun lý đang áp dng thông t
198/2012/TT-BTC và thông t 183/2011/TT-BTC.
Các thông tin v qu m trong đ tài đc gii hn trong khong thi gian t
nm 2004 đn 2014 đã đc công b trên phng tin truyn thông đi chúng và
gii hn tìm hiu trong các ví d thc t cho phép.
5. Phng ph́p nghiên cu
Phng pháp đc s dng trong đ tài là phng pháp đc và tng hp thông
tin t các tài liu: chun mc k toán quc t, chun mc k toán Vit Nam, thông
t 183/2011/TT-BTC và thông t 198/2012/TT-BTC,so sánh gia ch đ k toán áp
dng đi vi qu m vi ch đ k toán áp dng ti các doanh nghip phi tài chính
(doanh nghip sn xut kinh doanh).
3

ng thi, bài vit cng áp dng phng pháp tính toán, phân tích s liu trong
các ví d c th v ch đ k toán đc áp dng đi vi qu m ti Công ty VFM.
6. Tóm tt các công trình nghiên cu trc đó
Bài vit ca TS. Nguyn Thu Thy (2013) “ Kinh nghim phát trin qu đu t
chng khoán  mt s nc và bài hc đi vi Vit Nam”. i tng nghiên cu
ca bài vit là các qu đu t chng khoán trên th trng chng khoán. Bài vit
đa ra nhng mô hình phát trin qu đu t chng khoán  các nc trên th gii:
M, Nht Bn, Thái Lan, Singapore, đa ra thc trng hot đng các qu chng
khoán Vit Nam ti thi đim 2013. Thông qua đó, tác gi đa ra nhng kinh
nghim trong vic hình thành và phát trin các qu đy t chng khoán cho Vit
Nam, đng thi đ xut mt s bin pháp cho c quan Nhà nc nhm to ra môi
trng thun li giúp các qu đu t chng khoán phát huy đc vai trò trong th
trng chng khoán.
Nghiên cu ca ng Th Nhàn (2013) vi đ tài “Hot đng ca các qu đu t
chng khoán ti Vit Nam”. i tng nghiên cu là các qu đu t chng khoán

ti Vit Nam, bài vit đa ra nhng mô hình qu đu t chng khoán, nhng thun
li và khó khn trong vic hình thành và phát trin qu đu t chng khoán ti Vit
Nam, đng thi đa ra nhng gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng ca các
qu đu t chng khoán ti Vit Nam.
 Các bài nghiên cu trc đây đu đ cp đn qu đu t chng khoán nói chung
mà không đi vào mô hình c th qu m, các tác gi cng ch nghiên cu trên
khía cnh ca mt nhà tài chính vi đi tng là qu đu t chng khoán, trong
đó qu m đc gii thiu s lc. Do đó, đ tài này s thc hin nghiên cu 
góc đ k toán liên quan thc trng áp dng k toán đi vi qu m (đin hình
ti Công ty VFM) và so sánh đ thy đc nhng đim khác bit gia k toán
cho qu m so vi nhng quy đnh k toán áp dng ti các doanh nghip kinh
doanh thông thng.

4

7. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
• Ý ngha khoa hc ca đ tài
V c bn thông t 198/2012/TT-BTC đã hng dn khá rõ v cách thc t
chc k toán cho qu m, tuy nhiên thông t đc ban hành da trên kinh nghim
qun lý và t chc ca các nc trong khu vc, t vn ca các chuyên gia trong
nc nên vn cha đt đc s hòa hp gia lý thuyt và thc tin hot đng ca
qu. Do đó, đ tài s làm rõ vic áp dng thông t trong thc t và nhng khó khn
trong công tác k toán cho qu m.
• Ý ngha thc tin ca đ tài
Theo s liu thng kê 2014, ti th trng chng khoán ca Nht có trên 4.000
qu m, Trung Quc có trên 1.000 qu m, n  gn 1.000 qu m, ài Loan có
trên 500 qu m, trong khi đó Vit Nam ch có khong trên di 10 qu m đang
hot đng. Qu m ch đc nhà đu t đ mt ti trong khong nm 2011 cho đn
nay và khong 70% nhà đu t có nghe v qu m nhng cha thy gì n tng, do
đó các hot đng đu t ca qu cng ch xoay quanh hot đng gi tin, mua bán

chng khoán niêm yt là ch yu, k toán cho qu m không th đa dng hn mà
ch yu hch toán cho nhng giao dch này. tài này đc thc hin ti thi đim
qu m ti Vit Nam mi bt đu hot đng đc hn hai nm, do đó đ tài cng
ch thc hin trong thi gian qu m hot đng. Vì vy đ tài s m ra hng
nghiên cu trong tng lai v qu m ti Vit Nam vi thi gian hot đng ca qu
m lâu hn vi các nghip v k toán cho qu m đa dng hn.
8. B cc đ tài
 tài bao gm các ni dung sau:
Chng 1: Tng quan k toán áp dng cho qu m
Chng 2: Thc trng t chc k toán áp dng đi vi qu m ti Công ty VFM
Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin k toán qu m ti Công ty VFM

5

CHNG 1: TNG QUAN K TOÁN ÁP DNG CHO QU M
1.1 Nhng vn đ c bn v qu m
1.1.1 Khái nim qu m
Theo Lut Chng khoán 2006, điu 6, mc 30 đã đnh ngha “Qu m là qu
đi chúng mà chng ch qu đã chào bán ra công chúng phi đc mua li theo yêu
cu ca nhà đu t”.
Nh vy, qu m là qu đi chúng mà chng ch qu đã chào bán ra công
chúng phi đc mua li theo yêu cu ca nhà đu t vi thi gian hot đng vô
hn tr trng hp gii th qu theo quyt đnh ca nhà đu t. Sau đt phát hành
ln đu ra công chúng, giao dch mua/bán ca nhà đu t đc thc hin đnh k
cn c vào giá tr tài sn ròng (NAV). Giao dch này đc thc hin trc tip vi
công ty Qun Lý Qu hoc ti các i lý phân phi ch đnh.
Qu m ngày càng thông dng nhiu hn so vi qu đóng và th hin đc
chính xác ý ngha ca vic to lp ra qu đu t- mt đnh ch tài chính trung gian
phi ngân hàng thu hút tin nhàn ri t các ngun khác nhau đ đu t vào các c
phiu, trái phiu, tin t, hay các loi tài sn khác nhm đt đc mc tiêu đu t

nht đnh- to ra giá tr thng d cho nhà đu t góp tin vào qu.











6

• Qu đóng:là qu đi chúng mà chng ch qu đã chào bán ra công chúng
không đc mua li theo yêu cu ca nhà đu t. Nh vy qu m khác vi qu
đóng  các đim sau:
Qu đu t dng đóng
Qu đu t dng m
- S lng chng ch qu hin hành c
đnh
-S lng c phiu phát hành luôn luôn
thay đi do Nhà đu t có th mua/bán
li đn v qu ti bt k ngày giao dch
nào ca Qu.
- Chào bán ra công chúng/ phát hành ch 1
ln
- Có th chào bán ra công chúng/phát
hành nhiu ln
- Qu không mua li các chng ch qu đã

phát hành
- Qu sn sàng mua li các chng ch
qu đã phát hành
- Chng ch qu đc giao dch trên th
trng th cp nh Hose
- Chng ch qu đc phép mua trc tip
t Qu đu t, ngi bo lãnh phát hành
hay môi gii, các đi lý đc y quyn
- Thông thng có gii hn và đc quy
đnh trong bn cáo bch.
- Vô thi hn.
- Giá giao dch đc xác đnh theo giá tr
cung cu,do đó giá mua có th thp hn
hoc cao hn giá tr tài sn thun
- Tng đng giá tr tài sn ròng
(NAV) ca đn v qu ti thi đim
Công ty Qun lý Qu mua li đn v Qu
theo giá tr thc t ca Qu.
- Có th là tài sn có tính thanh khon
hoc ít thanh khon, đc đu t vào c
phiu ca các doanh nghip cha niêm
yt.
- Tài sn cn có tính thanh khon (trái
phiu niêm yt và c phiu niêm yt).

1.1.2 Nguyên tc hot đng ca qu m
Di s qun lý ca y ban Chng khoán, công ty qun lý qu thc hin
chào bán chng ch qu, tng giá tr vn huy đng đc thp hn nm mi (50) t
đng Vit Nam, sau khi thc hin mua chng ch qu nhà đu t đc cp giy xác
nhn quyn s hu chng ch qu. Khi vic chào bán chng ch qu ln đu kt

7

thúc, công ty qun lý qu phi đng ký thành lp qu và y ban chng khoán s cp
giy phép hot đng cho qu. Các hot đng ca qu phi đc tuân th theo bn
cáo bch và điu l hot đng ca qu đã đc công b. Các giao dch mua bán
chng ch qu đu da vào giá tr tài sn ròng ca qu đc tính ti mi k giao
dch theo qu đnh trong điu l qu.
Các đi tng tham gia trong hot đng ca qu m: đi lý phân phi, đi lý
chuyn nhng, ngân hàng giám sát và nhà đu t.
• Ngân hàng giám sát: theo quy đnh ti điu 37 Thông t 183/2011/TT-BTC,
phm vi giám sát ch hn ch trong các hot đng ca công ty qun lý qu có
liên quan ti qu mà ngân hàng thc hin chc nng giám sát. Trong hot đng
giám sát, ngân hàng giám sát phi:
a) Phi hp vi công ty qun lý qu đnh k rà soát quy trình ni b v nguyên
tc, phng pháp xác đnh giá tr tài sn ròng ca qu; kim tra, giám sát
vic xác đnh giá tr tài sn ròng ca qu; bo đm giá tr tài sn ròng trên
mt đn v qu là tính đúng, chính xác và phù hp quy đnh ca pháp lut,
quy đnh ti điu l qu.
b) Kim tra, giám sát hot đng đu t và các giao dch tài sn ca qu, bo
gm c các tài sn không phi là chng khoán đã đng ký tp trung ti Trung
tâm Lu ký Chng khoán; kim tra, giám sát các giao dch tài sn gia qu
vi công ty qun lý qu và ngi có liên quan. Trong trng hp phát hin
vi phm các quy đnh ca pháp lut, ngân hàng giám sát phi báo cáo ngay
cho U ban Chng khoán Nhà nc và thông báo cho công ty qun lý qu
trong thi hn hai mi t (24) gi, k t khi phát hin s vic đng thi yêu
cu thc hin sa li hoc thc hin các hot đng khc phc hu qu ca
các hành vi vi phm này trong thi hn quy đnh;
c) Giám sát vic t chc thc hin và thm đnh kt qu hp nht, sáp nhp, gii
th, thanh lý tài sn qu;
d) Giám sát, bo đm tính hp pháp và ch thanh toán t tài sn ca qu các

khon chi phù hp vi quy đnh ca pháp lut và điu l qu;
8

e) Kim tra, giám sát các hot đng khác ca công ty qun lý qu trong vic
qun lý tài sn ca qu theo đúng quy đnh ti iu 98 Lut Chng khoán và
điu l qu.
• i lý phân phi: Theo điu 40 thông t 183/2011/TT-BTC, hot đng đi lý
phân phi bao gm:
a) Tng hp đy đ thông tin v nhà đu t và ngi đc hng li theo quy
đnh ca pháp lut chng khoán và các quy đnh v phòng chng ra tin và
đu tranh chng tài tr khng b;
b) Nhn và chuyn lnh giao dch ca tng nhà đu t ti công ty qun lý qu,
t chc cung cp dch v có liên quan mt cách đy đ, kp thi, chính xác.
i lý phân phi không đc tng hp, bù tr lnh giao dch, không đc
trc tip nhn tin và thanh toán giao dch chng ch qu cho nhà đu t;
c) H tr nhà đu t thc hin các th tc thay đi thông tin ti s chính, xác
nhn quyn s hu đn v qu ca nhà đu t, chuyn quyn s hu theo quy
đnh ti iu 7 Thông t 198/2012/TT-BTC;
d)Duy trì kênh liên lc liên tc và thông sut vi nhà đu t, đm bo cp nht
cho nhà đu t mt cách chính xác, đy đ, và kp thi mi thông tin và gii
đáp các thc mc ca nhà đu t v sn phm qu đã chào bán; thng kê,
tng hp sao kê tài khon, xác nhn giao dch theo yêu cu ca nhà đu t;
cung cp cho nhà đu t bn cáo bch, bn cáo bch tóm tt, báo cáo tài
chính ca qu, tài liu v các cuc hp đi hi nhà đu t, các thông tin
khác; thc hin ch đ báo cáo, công b thông tin theo y quyn ca công ty
qun lý qu;
e) H tr công ty qun lý qu hoc t chc cung cp dch v có liên quan t
chc hp đi hi nhà đu t; nhn y quyn tham d và thc hi
n quyn biu
quyt theo ch th bng vn bn ca nhà đu t;

f) Tng hp, lu tr thông tin chi tit v nhà đu t và các giao dch ca nhà
đu t. Cung cp các thông tin này cho công ty qun lý qu, t chc cung
9

cp dch v có liên quan và y ban Chng khoán Nhà nc theo yêu cu ca
các t chc này.
• i lý chuyn nhng: có các vai trò:
a) Lp và qun lý s chính; m, theo dõi và qun lý h thng các tài khon ca
nhà đu t, tài khon ký danh; xác nhn quyn s hu chng ch qu m;
b) Ghi nhn các lnh mua, lnh bán, lnh chuyn đi ca nhà đu t; chuyn
quyn s hu chng ch qu; cp nht s chính;
c) H tr nhà đu t thc hin các quyn liên quan ti vic s hu chng ch
qu ca nhà đu t;
d) T chc các cuc hp ban đi din qu, đi hi nhà đu t ca qu; duy trì
kênh liên lc vi nhà đu t, đi lý phân phi, c quan qun lý nhà nc và
các t chc có thm quyn khác;
e) Cung cp cho nhà đu t báo cáo tài chính, báo cáo hot đng qu, bn cáo
bch, bn cáo bch tóm tt, sao kê tài khon giao dch, xác nhn giao dch
và các tài liu khác
• Nhà đu t:là nhân t quan trng trong vic thành lp qu m, v c bn đi
vi qu m nhà đu t có hai hot đng: mua chng ch qu và bán chng ch
qu cho công ty qun lý qu.
Nhà đu t có th đt lnh mua/bán trc tip ti công ty qun lý qu hoc ti các
đi lý phân phi đc ch đnh đc lit kê trong bn cáo bch ca qu. Sau khi
đt lnh ti ngày giao dch (T), đi lý phân phi s nhp lnh vào h thng đ
thc hin phân b s lng chng ch qu đc nhn (lnh mua chng ch qu)
hoc s tin đc thanh toán (lnh bán chng ch qu).
1.1.3 Hot đng đu t ca qu m
• Hn mc đu t ca qu m
Danh mc đu t ca qu m phi phù hp vi mc tiêu và chính sách đu

t đã đc quy đnh rõ ti điu l qu và bn cáo bch. Theo khon 2 iu 15
ca thông t 198/2012/TT-BTC quy đnhcác loi tài sn mà qu đc đu t
bao gm:
10

a) Tin gi ti các ngân hàng thng mi theo quy đnh ca pháp lut v ngân
hàng;
b) Công c th trng tin t, ngoi t, giy t có giá, công c chuyn nhng
theo quy đnh ca pháp lut v ngân hàng;
c) Trái phiu Chính ph, trái phiu đc Chính ph bo lãnh, trái phiu chính
quyn đa phng;
d) C phiu niêm yt, c phiu đng ký giao dch, trái phiu niêm yt ca các t
chc phát hành hot đng theo pháp lut Vit Nam;
e) C phiu, trái phiu chun b niêm yt, đng ký giao dch phát hành bi các
t chc phát hành hot đng theo pháp lut Vit Nam;
f) Chng khoán phái sinh niêm yt, giao dch ti các S Giao dch Chng
khoán, và ch nhm mc tiêu phòng nga ri ro.
Ngoi tr qu trái phiu, c cu danh mc đu t ca qu m phi bao gm
chng khoán ca ít nht sáu (06) t chc phát hành, đng thi phi bo đm
(Khon 4 iu 15 thông t 198/2014/TT-BTC):
a) Không đc đu t quá bn mi chín (49%) tng giá tr tài sn ca qu vào
các tài sn theo quy đnh ti đim a, b khon 2 iu 15;
b) Không đc đu t quá ba mi phn trm (30%) tng giá tr tài sn ca qu
vào các tài sn quy đnh ti đim a, b, d, e và f khon 2 iu 15, phát hành
bi mt công ty hoc mt nhóm công ty có quan h s hu vi nhau, trong
đó phn đu t vào chng khoán phái sinh bng giá tr cam kt ca hp đng
xác đnh theo quy đnh ti ph lc s 13 ban hành kèm theo Thông t này;
c) Không đc đu t quá hai mi phn trm (20%) tng giá tr tài sn ca
qu vào chng khoán đang lu hành ca mt t chc phát hành, k c các
loi giy t có giá, công c chuyn nhng, trái phiu, c phiu có quyn

biu quyt, c phiu u đãi không có quyn biu quyt, trái phiu chuyn
đi;
d) Không đc đu t vào chng khoán ca mt t chc phát hành quá mi
phn trm (10%) tng giá tr chng khoán đang lu hành ca t chc đó;
11

e) Không đc đu t quá mi phn trm (10%) tng giá tr tài sn ca qu
vào các tài sn quy đnh ti đim e khon 2 iu 15;
f) Tng giá tr các hng mc đu t ln trong danh mc đu t ca qu không
đc vt quá bn mi phn trm (40%) tng giá tr tài sn ca qu;
g) Ti mi thi đim, tng giá tr cam kt trong các giao dch chng khoán phái
sinh, d n vay và các khon phi tr ca qu không đc vt quá giá tr tài
sn ròng ca qu;
h) Không đc đu t vào các qu đu t chng khoán, c phiu ca các công
ty đu t chng khoán thành lp và hot đng ti Vit Nam;
i) Không đc đu t trc tip vào bt đng sn, đá quý, kim loi quý him.
• Hot đng vay, cho vay, giao dch mua bán li, giao dch ký qu
Công ty qun lý qu không đc s dng vn và tài sn ca qu đ cho vay
hoc bo lãnh cho bt k khon vay nào, tr trng hp đu t tin gi theo quy
đnh ti đim a khon 2 iu 15 Thông t 198/2012/TT-BTC.
Công ty qun lý qu không đc phép vay đ tài tr cho hot đng ca qu,
tr trng hp vay ngn hn đ trang tri các chi phí cn thit cho qu. Tng giá
tr các khon vay ngn hn ca qu không đc quá nm phn trm (5%) giá tr
tài sn ròng ca qu ti mi thi đim và thi hn vay ti đa là ba mi (30)
ngày.
Công ty qun lý qu không đc s dng tài sn ca qu đ thc hin các
giao dch ký qu (vay mua chng khoán) cho qu hoc cho bt k cá nhân, t
chc khác; không đc s dng tài sn ca qu thc hin các giao dch bán
khng, cho vay chng khoán.
Trng hp có quy đnh ti điu l qu, qu đc thc hin giao dch mua

bán li trái phiu Chính ph theo quy đnh ca B Tài chính v qun lý giao dch
trái phiu Chính ph.
1.2 K toán áp dng cho qu m theo thông l quc t
Thc t, chun mc k toán theo thông l quc t không phân bit qu m hay
qu đóng, mà ch đ cp đn qu đu t nói chung. Các chun mc áp dng cho k
12

toán qu theo thông l quc t ch yu da vào nhng chun mc v công c tài
chính: IAS 32 (công b và trình bày công c tài chính), IFRS 9 (công c tài chính),
IAS 39 (ghi nhn đo lng các công c tài chính) các IFRS (chun mc Báo cáo tài
chính quc t). Nhng chun mc này không ch đ cp đn các vn đ k toán và
trình bày báo cáo, mà còn đ cp đn nhng hot đng ca qu đu t, th trng,
nhng mi quan h nhà đu t.
Theo IAS 32 đon 11 có đa ra nhng đnh ngha v công c tài chính:
Công c tài chính là bt c hp đng nào làm phát sinh tài sn tài chính đi vi
đn v này, đng thi phát sinh n phi tr tài chính hay công c vn ch s
hu ca đn v khác.
Tài sn tài chính bao gm:
- Tin, tin mt hay tin gi ngân hàng.
- Công c vn ch s hu ca đn v khác
- Quyn nhn đc tin hay tài sn tài chính khác t đn v khác hay quyn
trao đi mt công c tài chính khác vi đn v khác theo các điu kin có li
cho đn v.
- Mt hp đng có th đc thanh toán bng các công c vn ch s hu ca
chính đn v
Theo IFRS 9da vào mô hình kinh doanh công c tài chính đc phân loi
thành các nhóm mà sau khi ghi nhn ban đu, s đo lng theo:
- Giá tr hp lý
- Nguyên giá phân b.
K toán phi theo dõi và thc hin đánh giá li danh mc đu t ca qu theo

giá tr hp lý. Giá tr hp lý là giá tr mà ti đó tài sn đc trao đi hay n phi tr
đc thanh toán trong giao dch trao đi ngang giá (IAS39, đon 9). Bng chng tt
nht v giá tr hp lý là giá niêm yt ca công c tài chính trên th trng hot đng,
nu công c tài chính không có th trng hot đng, có th s dng k thut đnh
giá đ xác đnh giá tr hp lý. Các k thut đnh giá bao gm s dng các giao dch
13

th trng trao đi ngang giá hin hành, tham chiu giá hp lý hin hành ca các
công c khác có bn cht tng t (IAS 39, đon 48A).
Giá tr hp lý ca tài sn tài chính ghi nhn ban đu thông thng là giá giao
dch. Sau khi ghi nhn ban đu, s đo lng theo giá tr hp lý hoc theo nguyên giá
phân b phù hp vi phân loi. Chênh lch giá tr hp lý ca các tài sn này đc
ghi nhn vào Báo cáo Kt qu kinh doanh.
IFRS 9 cng cho phép các công ty la chn ghi nhn giá tr hp lý lãi/l t
khon đu t v đu t vn không nm gi đ giao dch vào thu nhp khác và
không đc ghi nhn ngc li lãi/l v sau
 Nhng quy đnh trên chính là nguyên tc ghi nhn và đánh giá danh mc đu t
ca qu m, ti thi đim ban đu ghi nhn theo giá tr giao dch, sau đó s thc
hin đánh giá li ti mi k đnh giá giá tr tài sn ròng ca qu m, chênh lch
t đánh giá li s ghi nhn vào tài báo cáo kt qu hot đng đu t ca qu.
Danh mc đu t s phi đc công b đy đ đn nhà đu t, theo đon 1 ca
IFRS 7 quy đnh “Doanh nghip cn thuyt minh đy đ thông tin trên báo cáo tài
chính đ ngi s dng đánh giá đc: (i) tm quan trng ca các công c tài chính
đi vi tình trng tài chính, kt qu kinh doanh ca doanh nghip, (ii) bn cht,
phm vi ri ro phát sinh t các công c tài chính trong k báo cáo cng nh cách
thc doanh nghip áp dng đ qun tr các ri ro này.”
Theo IFRS 7, đon 27 doanh nghip cn phi công b các khon mc thu nhp
lãi, chi phí lãi, l liên quan đn công c tài chính trên báo cáo:
- Công b lãi thun hoc l thun
- Tng thu nhp lãi và chi phí lãi

- Thu nhp tin lãi ca tài sn tài chính b tn tht cha ghi nhn và giá tr tn
tht đi vi tài sn tài chính đc đánh giá tn thc.
IAS 8, đon 10, yêu cu ngi qun lý phi s dng s xét đoán đ la chn
chính sách k toán phù hp. Chính sách k toán đc la chn áp dng phi cho
đc kt qu là thông tin:
14

(i) Thích hp cho nhu cu đa ra các quyt đnh kinh t ca các đi tng
s dng và
(ii) áng tin cy vì báo cáo tài chính s:
- Trình bày trung thc tình hình tài chính, kt qu kinh doanh ca các
lung tin ca đn v
- Phn ánh bn cht kinh t ca các nghip v, các s kin và các điu
kin khác và không ch đn thun là theo hình thc pháp lý
- Trung lp, ngha là không thiên v
- Thn trng
- y đ trên tt c các khía cnh trng yu
IAS 8 đon 13 đ cp đn tính nht quán ca các chính sách k toán, yêu cu
các doanh nghip phi la chn và áp dng chính sách k toán mt cách nht quán
cho nhng nghip v, s kin hoc điu kin tng t, tr khi có mt chun mc k
toán c th yêu cu và cho phép vic áp dng các chính sách k toán khác thích hp
hn. Vic áp dng nht quán các chính sách k toán nhm giúp cho các đi tng
s dng báo cáo tài chính có th so sánh các báo cáo tài chính ca mt đn v qua
các thi k.
 Chun mc k toán quc t áp dng chung cho các mô hình qu đu t, không
phân bit là qu đóng hay qu m, do đó nhng chun mc ch đc áp dng
mt cách tng đivà có chn lc, không theo sát đc các nghip v c th
thc t đc thc hin  các qu m. Theo tác gi sách “Managing Collective
Investment Funds” nói rng Hi đng chun mc k toán quc t (IASB) đc
cho rng đang xây dng chun mc k toán cho qu và các đi tng đu t

khác, tuy nhiên cho đn nay vn cha đc công b.
1.3 Quy đnh pháp lý v k toán áp dng cho qu m ti Vit Nam
1.3.1 Lut k toán
Bt c ngành ngh nào hot đng ti Vit Nam cng phi tuân th theo
khuôn kh pháp lý cao nht là Lut, đi vi chng khoán thì có Lut Chng khoán,
đi vi k toán thì có Lut K toán. Dù là k toán áp dng ti các doanh nghip phi
15

tài chính hay k toán áp dng cho qu m, mi hot đng đu phi tuân th theo
Lut K toán đc ban hành nm 2003.
Cng ging nh k toán áp dng ti các doanh nghip phi tài chính, k toán
qu m có các nhim v (theo iu 5 Lut K toán) :
(1) Thu thp, x lý thông tin, s liu k toán theo đi tng và ni dung công
vic k toán, theo chun mc và ch đ k toán.
(2) Kim tra, giám sát các khon thu, chi tài chính, các ngha v thu, np,
thanh toán n; kim tra vic qun lý, s dng tài sn và ngun hình thành tài
sn; phát hin và ngn nga các hành vi vi phm pháp lut v tài chính, k
toán.
(3) Phân tích thông tin, s liu k toán; tham mu, đ xut các gii pháp phc
v yêu cu qun tr và quyt đnh kinh t, tài chính ca đn v k toán.
(4) Cung cp thông tin, s liu k toán theo quy đnh ca pháp lut.
ng thi iu 6 ca Lut đa ra nhng yêu cu k toán :(1) Phn ánh đy
đ nghip v kinh t, tài chính phát sinh vào chng t k toán, s k toán và báo
cáo tài chính.(2) Phn ánh kp thi, đúng thi gian quy đnh thông tin, s liu k
toán.(3) Phn ánh rõ ràng, d hiu và chính xác thông tin, s liu k toán.(4) Phn
ánh trung thc hin trng, bn cht s vic, ni dung và giá tr ca nghip v kinh
t, tài chính.(5) Thông tin, s liu k toán phi đc phn ánh liên tc t khi phát
sinh đn khi k
t thúc hot đng kinh t, tài chính, t khi thành lp đn khi chm dt
hot đng ca đn v k toán; s liu k toán phn ánh k này phi k tip theo s

liu k toán ca k trc.(6) Phân loi, sp xp thông tin, s liu k toán theo trình
t, có h thng và có th so sánh đc.
Vic lp chng t k toán cn phi đm bo các yêu cu: (1) Các nghip v
kinh t, tài chính phát sinh liên quan đn hot đng ca đn v k toán đu phi lp
chng t k toán. Chng t k toán ch đc lp mt ln cho mi nghip v kinh t,
tài chính.(2) Chng t k toán phi đc lp rõ ràng, đy đ, kp thi, chính xác
theo ni dung quy đnh trên mu.(4) Chng t k toán phi đc lp đ s liên quy
16

đnh. Trng hp phi lp nhiu liên chng t k toán cho mt nghip v kinh t,
tài chính thì ni dung các liên phi ging nhau (iu 19, Lut K toán)
Ngi làm k toán phi có phm cht đo đc ngh nghip, trung thc, liêm
khit, có ý thc chp hành lut, có trình đ chuyên môn, nghip v k toán, thc
hin các công vic đc phân công và chu trách nhim v chuyên môn, nghip v
ca mình. (iu 50 Lut K toán)
Lut k toán đa ra nhng quy đnh chung v t chc k toán, vai trò và
trách nhim ca ngi làm k toán. Tt c các hot đng ca qu đu phi tuân th
theo lut k toán đ thng nht qun lý k toán, bo đm k toán là công c qun lý,
giám sát cht ch, có hiu qu mi hot đng kinh t, tài chính, cung cp thông tin
đy đ, trung thc, kp thi, công khai, minh bch, đáp ng yêu cu t chc, qun lý
điu hành ca c quan nhà nc, doanh nghip, t chc và cá nhân.
1.3.2 Chun mc k toán Vit Nam
Nhng quy đnh t h thng chun mc k toán Vit Nam chi phi nhng
cho k toán và kim toán. i vi k toán, chun mc giúp cho doanh nghip ghi
chép k toán và lp báo cáo tài chính theo các chun mc k toán và ch đ k toán
đã ban hành mt cách thng nht và x lý các vn đ cha đc quy đnh c th
nhm đm bo cho các thông tin trên báo cáo tài chính phn ánh trung thc và hp
lý. i vi kim toán, chun mc giúp cho kim toán viên và ngi kim tra k
toán đa ra ý kin v s phù hp ca báo cáo tài chính vi chun mc k toán và
ch đ k toán; giúp cho ngi s dng báo cáo tài chính hiu và đánh giá thông tin

tài chính đc lp phù hp vi các chun mc k toán và ch đ k toán.
i vi k toán cho qu m cng tuân theo nhng quy đnh trong chun mc
k toán, tuy nhiên không th áp dng toàn b 26 chun mc. V c bn, k toán qu
m áp dng quy đnh ca mt s chun mc:
Chun mc s 01 – chun mc chung: quy đnh và hng dn các nguyên
tc và yêu cu k toán c bn, các yu t và ghi nhn các yu t ca báo cáo, hng
k toán đn vic áp dng theo mt khuôn mu thng nht, giúp k toán ghi chép và
lp báo cáo theo các chun mc và ch đ k toán mt cách thng nht, đm bo
17

thông tin đc trình bày trên báo cáo phn ánh trung thc và hp lý, đng thi
ngi s dng báo cáo hiu và đánh giá đc thông tin trên báo cáo.
Các chun mc v trình bày báo cáo tài chính (chun mc s 21, 22, 24, 28):
Báo cáo tài chính phn ánh theo mt cu trúc cht ch tình hình tài chính, kt qu
kinh doanh ca mt doanh nghip. Mc đích ca báo cáo tài chính là cung cp các
thông tin v tình hình tài chính, tình hình hot đng và các lung tin ca mt
doanh nghip.  đt mc đích này báo cáo tài chính phi cung cp nhng thông tin
ca mt doanh nghip v: (1) Tài sn, (2) N phi tr, (3) Vn, (4) Doanh thu, chi
phí, lãi l, (5) Các lung tin. i vi qu m, vic công b thông tin đc xem là
quan trng vì đây là c s đ nhà đu t đánh giá đc tình hình hot đng ca qu
và đnh hng đu t cho mình, do đó Báo cáo tài chính ca qu phi trình bày mt
cách trung thc và hp lý tình hình tài chính, kt qu hot đng đu t, các lung
tin hot đng ca qu và giá tr tài sn ròng ca qu.
c bit, đi vi báo cáo kt qu hot đng ca qu theo chun mc s 22
quy đnh: phi trình bày các khon thu nhp và chi phí theo bn cht ca chúng và
phi trình bày giá tr các loi thu nhp và chi phí ch yu, thu nhp lãi và chi phí lãi
đc trình bày riêng r nhm cung cp thông tin d hiu hn v các yu t cu
thành lãi thun và lý do ca s thay đi lãi thun.Trong Bng cân đi k toán phi
trình bày các nhóm tài sn và n phi tr theo bn cht và sp xp theo th t phn
ánh tính thanh khon gim dn ca chúng.

Bên cnh các chun mc chung, k toán qu m cng áp dng mt s chun
mc k toán v ghi nhn các khon đu t, doanh thu, c
hi phí, các c tính k toán,
lp d phòng n phi thu, đánh giá li tài sn ca qu. Các chun mc này đc áp
dng khác nhau trong nhng trng hp giao dch c th ca qu m.
1.3.3 Ch đ k toán cho qu m theo Thông t 198/2012/TT-BTC
1.3.3.1 Các nguyên tc k toán
Qu m tuân th các nguyên tc k toán quy đnh ti các Chun mc k toán
Vit Nam có liên quan (Chun mc s 01):
18

C s dn tích: Mi nghip v kinh t, tài chính ca doanh nghip liên quan
đn tài sn, n phi tr, ngun vn ch s hu, doanh thu, chi phí phi đc ghi s
k toán vào thi đim phát sinh, không cn c vào thi đim thc t thu hoc thc
t chi tin hoc tng đng tin. Báo cáo tài chính lp trên c s dn tích phn nh
tình hình tài chính ca doanh nghip trong quá kh, hin ti và tng lai.
Hot đng Liên tc: Báo cáo tài chính phi đc lp trên c s gi đnh là
doanh nghip đang hot đng liên tc và s tip tc hot đng kinh doanh bình
thng trong tng lai gn, ngha là doanh nghip không có ý đnh cng nh không
buc phi ngng hot đng hoc phi thu hp đáng k quy mô hot đng ca mình.
Trng hp thc t khác vi gi đnh hot đng liên tc thì báo cáo tài chính phi
lp trên mt c s khác và phi gii thích c s đã s dng đ lp báo cáo tài chính.
Giá gc: Tài sn phi đc ghi nhn theo giá gc. Giá gc ca tài sn đc
tính theo s tin hoc khon tng đng tin đã tr, phi tr hoc tính theo giá tr
hp lý ca tài sn đó vào thi đim tài sn đc ghi nhn. Giá gc ca tài sn không
đc thay đi tr khi có quy đnh khác trong chun mc k toán c th.
Phù hp: Vic ghi nhn doanh thu và chi phí phi phù hp vi nhau. Khi ghi
nhn mt khon doanh thu thì phi ghi nhn mt khon chi phí tng ng có liên
quan đn vic to ra doanh thu đó. Chi phí tng ng vi doanh thu gm chi phí
ca k to ra doanh thu và chi phí ca các k trc hoc chi phí phi tr nhng liên

quan đn doanh thu ca k đó.
Nht quán: Các chính sách và phng pháp k toán doanh nghip đã chn
phi đc áp dng thng nht ít nht trong mt k k toán nm. Trng hp có thay
đi chính sách và phng pháp k toán đã chn thì phi gii trình lý do và nh
hng ca s thay đi đó trong phn thuyt minh báo cáo tài chính.
Thn trng: Thn trng là vic xem xét, cân nhc, phán đoán cn thit đ
lp các c tính k toán trong các điu kin không chc chn. Nguyên tc thn
trng đòi hi:
a/ Phi lp các khon d phòng nhng không lp quá ln;
b/ Không đánh giá cao hn giá tr ca các tài sn và các khon thu nhp;