Hoàn thiện hệ thống kế toán ngân hàng việt nam theo chuẩn mực kế toán quốc tế

B GIÁO DC VÀ ÀO TÀO
TRNG I HC KINH T TP.HCM



NGUYN LÊ DIM PHNG



HOÀN THIN H THNG K TOÁN
NGÂN HÀNG VIT NAM
THEO CHUN MC K TOÁN QUC T





LUN VN THC S KINH T








TP. H Chí Minh ậ Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TÀO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

NGUYN LÊ DIM PHNG




HOÀN THIN H THNG K TOÁN
NGÂN HÀNG VIT NAM
THEO CHUN MC K TOÁN QUC T


Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
Mư s : 60340201


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. BỐI KIM YN





TP. H Chí Minh ậ Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là kt qu nghiên cu ca bn thân di s hng
dn ca PGS.TS Bùi Kim Yn. Ngun s liu đc thu thp trung thc, chính xác.
Tt c tài liu tham kho đu đc trích dn đy đ và rõ ràng.

Ngi cam đoan




Nguyn Lê Dim Phng


















MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU

DANH MC HÌNH V
M U 1
CHNG 1: Lụ LUN V CHUN MC K TOÁN QUC T VÀ K
TOÁN NGÂN HÀNG 3
1.1. LỦ lun v chun mc k toán, h thng chun mc k toán quc t 3
1.1.1. Khái nim v chun mc k toán và s cn thit ca chun mc k toán 3
1.1.2. H thng chun mc k toán quc t 5
1.2. LỦ lun v k toán ngơn hƠng 16
1.2.1 nh ngha k toán ngân hàng 16
1.2.2 i tng ca k toán ngân hàng 17
1.2.3 c đim ca k toán ngân hàng 18
1.2.4 Vai trò ca k toán ngân hàng 19
1.2.5 Nhim v ca k toán ngân hàng 19
1.3. Mi quan h gia k toán vƠ qun tr trong hot đng ngơn hƠng 20
1.4. Kinh nghim áp dng chun mc k toán quc t  mt s nn kinh t tiêu
biu 22

1.4.1. Vic áp dng chun mc k toán quc t  mt s nn kinh t tiêu biu 22
1.4.2. Bài hc kinh nghim hoàn thin h thng k toán ngân hàng thng mi theo
chun mc k toán quc t 23
1.5. S cn thit phi hoƠn thin h thng k toán ngơn hƠng Vit Nam theo
chun mc k toán quc t 24
KT LUN CHNG 1 27
CHNG 2: PHÂN TệCH THC TRNG KHÁC BIT GIA H THNG
K TOÁN NGÂN HÀNG VIT NAM VÀ H THNG CHUN MC K
TOÁN QUC T 28
2.1. Tng quan v h thng ngơn hƠng Vit Nam 28
2.2. Tng quan v s khác bit 30
2.2.1. Tính thng nht v h thng tài khon 30
2.2.2. K thut ghi chép tài khon 31

2.2.3. H thng s sách k toán 32
2.2.4. Tính bt buc v hình thc 32
2.2.5. H thng phng pháp đánh giá tài sn 33
2.3. Thc trng s khác bit theo tng khon mc c th 33
2.3.1. S khác bit các khon mc trong Bng cân đi k toán 33
2.3.2. S khác bit các khon mc trong Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh 41
2.3.3. S khác bit trong Báo cáo lu chuyn tin t 43
2.3.4. S khác bit báo cáo thay đi vn ch s hu 44
2.4. Minh ha s sai lch ca mt s ch tiêu tƠi chính do s khác bit gia h
thng k toán ngơn hƠng vƠ chun mc k toán quc t 44
2.4.1. Phân tích báo cáo kt qu hot đng kinh doanh theo chun mc k toán quc
t 44
2.4.2. Phân tích v vn ch s hu 47

2.4.3. Phân tích t sut sinh li trên tng tài sn – ROA 48
2.4.4. Phân tích t sut sinh li trên vn ch s hu - ROE 50
2.5. ánh giá nhng vn đ tn ti ca h thng k toán 50
KT LUN CHNG 2 54
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN H THNG K TOÁN NGÂN
HÀNG VIT NAM THEO CHUN MC K TOÁN QUC T 55
3.1. Nguyên nhơn cha th áp dng ngay vƠ toƠn b chun mc k toán quc
t 55
3.1.1. Nhân t v nn kinh t 55
3.1.2. Nhân t v h thng lut pháp 56
3.1.3. Nhân t v công ngh thông tin 56
3.2. Mc tiêu hoƠn thin h thng k toán Ngơn hƠng Vit Nam 57
3.3. Gii pháp hoƠn thin h thng k toán Ngơn hƠng Vit Nam theo chun
mc k toán quc t 58
3.3.1. y nhanh phát trin nn kinh t th trng 58
3.3.2. Sa đi lut k toán và h thng chun mc k toán Vit Nam hin hành, đ

ch đng trin khai phù hp vi đc thù k toán ngân hàng 58
3.3.3. Gii pháp hoàn thin h thng k toán ngân hàng ti Vit Nam 60
3.3.4. To điu kin áp dng công ngh mi đ hoàn thành tt hn nhim v k toán
ca ngân hàng thng mi hin đi 64
3.3.5. Ci thin ni dng, phng pháp đào to chuyên môn thuc lnh vc k toán
– tài chính cho đi ng cán b k toán ngân hàng 65
KT LUN CHNG 3 67
KT LUN 68
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT

AFTA: ASEAN Free Trade Area
Khu vc thng mi t do ASEAN
CHXHCN: Cng Hòa Xã Hi Ch Ngha
IAS: International Accounting Standard
Chun mc k toán quc t
IASB: International Accounting Standards Board
Hi đng chun mc k toán quc t
IASC: International Accounting Standards Committee
y ban chun mc k toán quc t
IFRS: International Financial Reporting Standard
Chun mc báo cáo tài chính quc t
IFRIC: International Financial Reporting Interpretations Committee
y ban gii thích các chun mc k toán quc t
NHNN: Ngân hàng nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
SAC: Standards Advisory Council
Hi đng t vn chun mc
SEC: Security and Exchange Commission
y ban chng khoán quc gia Hoa K

TMCP: Thng mi c phn
US-GAAP: United States Generally Accepted Accounting Principles
Nguyên tc k toán chung ca Hoa k
VAS: Vietnamese Accounting Standard
Chun mc k toán Vit Nam
WTO: World Trade Organization
T chc thng mi th gii

DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Nam Vit
Bng 2.2: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Nam Vit
theo IAS
Bng 2.3: Bng ngun vn ca Ngân hàng TMCP Nam Vit
Bng 2.4: Bng ngun vn ca Ngân hàng TMCP Nam Vit theo IAS
Bng 2.5: Bng phân tích v t sut sinh li trên tng tài sn - ROA
Bng 2.6: Bng phân tích v t sut sinh li trên tng ngun vn - ROE

DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: S đ cu trúc IASB
Hình 1.2: Quy trình son tho các chun mc k toán quc t

1
M U
Lụ DO CHN  TÀI
Hi nhp kinh t tr thành mt xu th thi đi và din ra mnh m trên
nhiu lnh vc. Cùng vi xu th đó Vit Nam đã ch đng tham gia vào quá
trình hi nhp quc t nh gia nhp AFTA, WTO, Trong bi cnh chung ca
nn kinh t, các Ngân hàng thng mi c phn Vit Nam s có nhiu c hi
hn, đng thi cng đt ra nhiu thách thc. Phi làm sao sm hi nhp, nâng
cao kh nng cnh tranh ca bn thân v hot đng kinh doanh cng nh công
ngh ngân hàng, trong đó có công c qun lý, công ngh điu hành trên c s
phù hp vi thc tin v các mt  Vit Nam.
Mt trong nhng công c qun lý quan trng ca ngân hàng là h thng
k toán. K toán ngân hàng có vai trò đc bit trong vic cung cp các s liu,
phn ánh din bin các hot đng kinh t và nh đó có th kim tra hot đng
ca ngân hàng có hiu qu không. Do đó, h thng k toán ngân hàng phi
không ngng đc hoàn thin.
Trong thi gian qua, đã có mt s đ tài nghiên cu v s hoàn thin h
thng k toán, h thng pháp lut k toán nhm mc đích hi nhp quc t.
Song hu ht các đ tài nghiên cu v k toán nói chung, cha tp trung
nghiên cu sâu v h thng k toán ngân hàng. Vi nhng lý do nêu trên, tôi
quyt đnh chn đ tài nghiên cu: “HOẨN THIN H THNG K TOÁN
NGÂN HÀNG VIT NAM THEO CHUN MC K TOÁN QUC T”
MC TIÊU NGHIÊN CU

Nhn bit rõ nhng khác bit gia h thng k toán Ngân hàng Vit
Nam và chun mc k toán quc t;
Nêu nhng quan đim ng dng ti u các chun mc k toán quc t
vào h thng k toán Ngân hàng Vit Nam;
Trên c s đó, đ tài đa ra mt s kin ngh nhm hoàn thin h thng
k toán Ngân hàng đ đy mnh hiu qu công tác qun lý và hi nhp th
gii.

2
PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Vic nghiên cu đc thc hin theo phng pháp đnh tính, bng cách
s dng phng pháp suy lun logic, phân tích so sánh, Ngoài ra lun vn
còn tham kho kt qu ca các nghiên cu trc đây.
D liu s dng: d liu th cp, đc thu thp thông qua các nghiên
cu trc đây v k toán, chun mc k toán quc t và h thng k toán ngân
hàng thng mi,
I TNG NGHIÊN CU
H thng quy đnh pháp lut v k toán Vit Nam;
H thng chun mc k toán Vit Nam;
H thng chun mc k toán Quc t;
H thng k toán ngân hàng ti Vit Nam;
H thng k toán Ngân hàng TMCP Nam Vit (minh ha).
Tuy nhiên, trong điu kin nghiên cu có gii hn, đ tài ch thc hin nghiên
cu sâu nhng chun mc ni bc liên quan đn hot đng k toán ngân hàng.
KT CU LUN VN
Ni dung lun vn bao gm:
M đu
Chng 1: Lý lun v chun mc k toán quc t và k toán ngân hàng
Chng 2: Phân tích thc trng khác bit gia h thng k toán ngân
hàng ti Vit Nam và h thng chun mc k toán quc t

Chng 3: Gii pháp hoàn thin h thng k toán ngân hàng Vit Nam
theo chun mc k toán quc t
Kt lun





3
CHNG 1: Lụ LUN V CHUN MC K TOÁN QUC T VÀ
K TOÁN NGÂN HÀNG
1.1. LỦ lun v chun mc k toán, h thng chun mc k toán quc t
1.1.1. Khái nim v chun mc k toán vƠ s cn thit ca chun mc k
toán
1.1.1.1 Khái nim v chun mc k toán
K toán đc xem là mt công c tr giúp trong vic phn ánh qun lý
trên góc đ tài chính các hot đng kinh t. Trong thi k Phc Hng Fraluca
Pacioli đã phát minh nguyên tc ghi s kép (double entry) phc v cho phn
ánh các tài khon thng mi  ụ vào th k XIV. T đó, ghi s kép đã thâm
nhp vào c, Pháp sau đó ti Anh (trung tm th gii vào gia th k XVII,
XVIII). Nhng s đu t ca nc này vào công nghip, bo him và đng
st ti các nc Bc M đã kéo theo nh hng k toán ca Anh ti khu vc
này, k toán Hà Lan đã nh hng ti Indonesia và Nam Phi, nh hng t
các nc Châu Âu lan ta ra toàn th gii, t Tây Ban Nha ti các quc gia
Châu M - La tinh. Gn đây, vi uy th v kinh t ca mình, M tr thành
nc đu tiên phát trin nguyên lý k toán và xut khu các mô hình báo cáo
tài chính ca quc gia này ra toàn th gii.
S phát trin ca k toán  các nc thng khác nhau v quy đnh và
thc hành k toán. Khi mà các h thng kinh t và các điu kin thng mi
khác nhau t nc này sang nc khác thì mô hình và phng pháp k toán

cng khác nhau. Các nhân t nh hng nh là mc đ tp trung v kinh t,
mc đ kim soát ca nhà nc đi vi doanh nghip, bn cht ca các hot
đng kinh t t xã hi quân bình đn gin ti các doanh nghip kinh doanh
tng hp, giai đon phát trin kinh t,
nh ngha v k toán đc nhìn nhn di nhiu góc đ khác nhau:
- Vin K toán công chng Hoa K (1953) đnh ngha: “k toán là mt ngh
thut ghi nhn, phân loi và tng hp các s kin kinh t di hình thái tin t
theo mt phng thc có ý ngha và gii thích các kt qu đó”.

4
- Hip hi K toán Hoa K - AAA (1966) thì đnh ngha k toán là “quá
trình xác đnh, đo lng và cung cp nhng thông tin kinh t hu ích cho vic
đánh giá và đa ra quyt đnh kinh doanh”.
K toán là mt hot đng chuyên môn cao có chc nng cung cp
thông tin trung thc, hp lý v tình hình và kt qu hot đng kinh doanh ca
doanh nghip. K toán giúp cho ngi s dng thông tin hiu đc, so sánh
đc các thông tin tài chính. Mun vy, cn phi có các quy đnh là khuôn
mu đánh giá, ghi nhn và trình bày thông tin tài chính, đó chính là chun mc
k toán.
Chun mc k toán là nhng quy đnh và hng dn các nguyên tc,
ni dung, phng pháp và th tc k toán c bn, chung nht làm c s ghi
chép k toán và Báo cáo tài chính nhm đt đc s đánh giá trung thc, hp
lý, khách quan v thc trng tài chính và kt qu kinh doanh ca doanh
nghip.
1.1.1.2. S cn thit phi có chun mc k toán
Mc đích chung ca vic son tho và ban hành các chun mc k toán
là đ thng nht hot đng k toán trong mt phm vi đa lý (đó có th là trong
mt quc gia, trong mt khu vc hay trên toàn cu).
Nu nh không có chun mc k toán, các doanh nghip s s dng
nhiu phng pháp khác nhau đ lp và trình bày báo cáo tài chính ca mình.

Tt yu, hai báo cáo tài chính ca hai doanh nghip không th đem ra so sánh
vi nhau đc do chúng không đc lp trên cùng mt c s.
Không ch có th, vic thiu mt b chun mc k toán s là c hi cho
các doanh nghip s dng các th pháp k toán đ điu chnh báo cáo tài chính
theo ý mun. Các doanh nghip thm chí có th bin tình trng thua l ca
doanh nghip thành có lãi.
Vic thiu chun mc k toán cng to c hi cho các doanh nghip
đc tùy ý trình bày các thông tin có liên quan đn các đi tng k toán trên

5
báo cáo tài chính. H có th che giu các thông tin bt li cho mình và ch
trình bày nhng thông tin có li cho mình.
Chính vì nhng vn đ trên, ngi s dng báo cáo tài chính s không
th đa ra mt quyt đnh kinh t hp lý da vào các thông tin trên báo cáo tài
chính đc.
Ngoài ra, vic có mt b chun mc k toán cng giúp ích cho ngi
s dng báo cáo tài chính trong vic đc và phân tích các báo cáo tài chính
đc d dàng hn. Ngi s dng báo cáo tài chính có th hiu đc cu trúc
ca báo cáo tài chính, bn cht ca các ch tiêu trên báo cáo tài chính, hiu
đc các thuyt minh báo cáo tài chính. T đó, ngi s dng báo cáo tài
chính mi có th đa ra các phân tích chính xác và đa ra quyt đnh hp lý.
Mt li ích na mà ngi s dng báo cáo tài chính có th thu đc t
các chun mc k toán đó là s đm bo rng các doanh nghip và các kim
toán viên thc hin vic kim toán báo cáo tài chính đã tuân th các chun
mc k toán trong quá trình thc hin nhim v ca mình. Ngi s dng có
th không có kin thc v k toán cng nh không đ kh nng đ hiu đc
các chun mc k toán nhng nu h nghi ng v tính trung thc và hp lý
ca các báo cáo tài chính thì h có th thuê mt t chc chuyên nghip đ
kim đnh vic tuân th các chun mc k toán ca ban giám đc các doanh
nghip cng nh ca các kim toán viên có liên quan. Nh vy, vic ban hành

các chun mc k toán là mt cách đ tng thêm lòng tin cho ngi s dng
báo cáo tài chính đi vi các báo cáo tài chính và ngn nga nguy c gian ln
trong vic lp và trình bày báo cáo tài chính.
1.1.2. H thng chun mc k toán quc t
1.1.2.1 Lch s hình thƠnh chun mc k toán quc t
C quan đu tiên xây dng và ban hành h thng chun mc k toán
quc t chính là y ban chun mc k toán quc t - IASC. ây là mt t
chc đc lp thuc khu vc t nhân, có mc tiêu nhm đt đc s thng nht
trong các nguyên tc k toán mà các nhà kinh doanh và các t chc trên th

6
gii s dng đ lp báo cáo tài chính. y ban chun mc k toán quc t đc
thành lp vào nm 1973 di s cam kt ca các chuyên gia k toán ca các
nc Úc, Canada, Pháp, c, Nht, Mexico, Hà Lan, Anh, Ailen và M. T
nm 1983 các thành viên ca y ban chun mc k toán quc t bao gm toàn
b các chuyên gia k toán thuc thành viên ca Liên đoàn k toán quc t -
IFAC. Tính đn tháng 01/1999 s các thành viên đi din cho hn hai triu
chuyên gia k toán là 142 thành viên thuc 103 quc gia khác nhau. n tháng
12/1999, IASC đã ch đnh y ban la chn và thành lp Hi đng thành viên
Trustees gm 22 thành viên đn t các khu vc đa lý, lnh vc và chuyên môn
khác nhau.
Nm 2001, Hi đng chun mc k toán quc t - IASB ra đi thay th
cho IASC. Cu trúc IASB có nhng c quan sau:
ng đu là Ban qun tr y ban xây dng chun mc k toán quc t
(IASB foundation). Ban qun tr y ban xây dng chun mc k toán quc t
là c quan nm gi bn quyn ca các chun mc k toán quc t và các vn
bn khác ca IASB. Các y viên qun tr ch đnh các thành viên ca IASB,
thc hin vic giám sát và gây qu cn thit. Còn IASB có toàn b trách
nhim đi vi vic son tho các chun mc k toán
Ngoài ra, c cu ca IASB còn bao gm hai c quan na là Hi đng t

vn chun mc – SAC và y ban gii thích các chun mc k toán quc t –
IFRIC









7











Hình 1.1: S đ cu trúc IASB
Các y viên qun tr b nhim thành viên ca IASB, IFRIC, SAC. Bên
cnh vic giám sát IASB đ đm bo hot đng hiu qu ca y ban này và
gây qu, các y viên qun tr còn phê chun ngân sách ca IASB và chu trách
nhim xem xét nhng thay đi trong điu l hot đng ca hi đng. Các y
viên qun tr đc bu sao cho có 6 ngi đn t Bc M, 6 ngi đn t
Châu Âu, 4 ngi đn t Châu Á Thái Bình Dng và 3 đn t các khu vc

khác đ đm bo s cân bng đa lý.
Hi đng t vn chun mc – SAC to ra mt cu ni chính thc giúp
cho các t chc và cá nhân khác, nhng ngi mà đn t nhng khu vc đa lý
khác nhau và có nn tng hc vn đa dng, đc đa ra nhng ý kin góp ý
cho hi đng và cng có th là t vn cho các y viên qun tr. Hi đng này
bao gm 15 thành viên và gp nhau ít nht 3 ln mt nm. Hi đng này đc
tham vn bi IASB trong nhng d án quan trng. Hi đng cng t vn cho
IASB v nhng u tiên trong lch trình hot đng và tác đng ca các chun
mc đc đ xut có nh hng đn ngi s dng và ngi lp báo cáo tài
chính.
Ban qun tr y ban xây dng chun
mc k toán quc t (22 y viên)
Hi đng chun mc k toán quc t
(14 thành viên)
y ban gii thích các
chun mc k toán
quc t (12 thành viên)
Hi đng t vn chun mc
Các t chc son tho
chun mc k toán quc
gia và các bên liên quan

Chú thích
B nhim
Báo cáo cho
Có liên h vi
Tham vn


8

y ban gii thích chun mc k toán quc t - IFRIC đa ra nhng ch
dn v cách áp dng và gii thích các tiêu chun báo cáo tài chính quc t. y
ban này chu trách nhim v nhng vn đ báo cáo tài chính mi xut hin mà
cha đc nêu ra trong các tiêu chun báo cáo tài chính quc t hoc nhng
vn đ mà cha có cách gii thích phù hp hoc có nhng s gii thích trái
ngc.
Trong quá trình hot đng, hi đng này đã sa đi, b sung mt s
chun mc k toán c, thay th chun mc k toán c bng nhng nhng
chun mc trình bày báo cáo tài chính và ban hành mt s chun mc k toán
mi v nhng vn đ cha đc đ cp trc đó.
1.1.2.2. Chc nng, nhim v ca y Ban Chun mc k toán quc t
Thit lp và công b nhng chun mc k toán quc t công khai đc
xem xét trong vic lp báo cáo tài chính và khuyn khích s chp nhn, xem
xét rng rãi các chun mc đó.
Thc hin mt cách chung nht ci thin và hài hòa các quy đnh,
chun mc k toán và th tc liên quan đn vic lp báo cáo tài chính.
Xây dng các th tc hot đng dài hn phù hp vi điu khon hin
pháp ca y ban chun mc k toán quc t.
1.1.2.3. Quy trình son tho nên các chun mc k toán quc t
Chun mc k toán quc t đc hình thành qua mt h thng các quy trình
chun và đc s tham vn rng rãi ca cng đng quc t. Quy trình chun
cho vic son tho mt chun mc k toán quc t gm các bc sau:
Bc 1: Các nhân viên ca IASB s nhn din, xem xét và đ xut các
vn đ mà có th làm cho hi đng quan tâm. Hi đng s tho lun v các d
án tim nng và quyt đnh đ theo đui mt d án phi đc đa ra trong mt
cuc hp hi đng công khai. Trc khi đi đn mt quyt đnh nh vy, IASB
s tham vn Hi đng c vn chun mc đ lên mt lch trình hot đng và đt
ra các u tiên.

9

Bc 2: Khi đa mt d án vào mt lch trình hot đng, IASB s
quyt đnh có thc hin d án đó mt mình hay là s hp tác vi các t chc
son tho chun mc khác.
Bc 3: Sau khi xem xét bn cht ca vn đ, IASB s thit lp mt
nhóm làm vic.
Bc 4: Mc dù mt vn bn mi tho lun không phi là mt bc bt
buc trong quy trình chun, IASB vn thng công b mt vn bn mi tho
lun cho nhng ch đ mi quan trng. Thông thng thì mt vn bn mi
tho lun s bao gm mt phn tng quát v vn đ đc bàn lun, các cách
tip cn đ gii quyt vn đ, quan đim ban đu ca tác gi hay ca IASB và
mt li mi đa ra ý kin. Nu IASB quyt đnh b bc này thì IASB phi
đa ra lý do gii thích.
Bc 5: Công b bn tho ly ý kin công chúng là mt bc bt buc
trong quy trình chun. Bn tho này phi đc chính thành viên ca IASB phê
chun. Mt bn tho s bao gm c s đ đa ra kt lun và các quan đim trái
ngc t các thành viên IASB không phê chun.
Bc 6: IASB s xem xét nhng li nhn xét và kt qu ca nhng ln
tham vn khác.
Bc 7: Khi IASB thy rng hi đng đã có th đa ra mt kt lun v
vn đ đang đc tho lun, hi đng s ch đo cho nhân viên ca mình son
tho chính thc các chun mc k toán quc t. Mt chun mc k toán mi
phi đc chính thành viên ca IASB phê chun.

10
















Hình 1.2 Quy trình vic son tho các chun mc k toán quc t
1.1.2.4. Khái quát h thng chun mc k toán quc t
H thng chun mc k toán quc t đc ban hành và qun lý bi y
ban sáng lp chun mc k toán quc t. Các chun mc k toán quc t -
IASs vn đc k tha các chun mc k toán quc t do IASC ban hành
trc đây và y ban sáng lp chun mc k toán quc t tip tc xây dng,
ban hành và phát trin các chun mc k toán quc t mi vi tên gi là chun
mc báo cáo tài chính quc t IFRS.
Hin nay, có s dch chuyn dn t IAS sang IFRS bng vic ban hành
thêm IFRS. IFRS đ cp nhiu hn đn vic trình bày thông tin tài chính nh
th nào đ đm bo li ích cao hn cho các đi tng s dng báo cáo tài
chính đc lp ra t kt qu ca công vic k toán.

 xut d án son tho chun mc k
toán quc t
Xem xét vic hp tác vi các t chc
son tho chun mc quc gia
Thành lp các nhóm làm vic
a ra vn bn mi tho lun
Công b bn tho ly ý kin công chúng
Thu thp và xem xét các nhn xét
Son tho chính thc chun mc k toán
quc t

11
Chun mc k toán quc t bao gm 2 nhóm chính là:
IASs (International Accounting Standards) – nhóm chun mc k toán
IFRSs (International Finalcial Reporting Standards) - các hng dn thc
hin chun mc báo cáo tài chính quc t.
Nhóm chun mc k toán IAS so IASC ban hƠnh có liên quan đn nhiu
khía cnh khác nhau trong k toán:
IAS 1 Trình bày các báo cáo tài chính. Chun mc này đc dùng đ trình bày
tt c các báo cáo tài chính phc v mc đích chung, và không đc s dng
đ đáp ng nhu cu thông tin c th ca ngi s dng.
IAS 2 Hàng tn kho. Chun mc này quy đnh cho tt c hàng tn kho là tài
sn.
IAS 3 c ban hành nm 1976, đc thay th bi IAS 27 và IAS 28
IAS 4 Khu hao, đc thu hi nm 1999
IAS 5 Không còn hiu lc. c thay th bi IAS 1
IAS 6 Không còn hiu lc. c thay th bi IAS 15
IAS 7 Báo cáo lu chuyn tin t. Lung lu chuyn tin t bao gm lung
thu và lung chi ca c tin mt và các tài sn tng đng tin mt.
IAS 8 L lãi ròng ca c k, các li c bn và thay đi ch đ k toán. Chun

mc này khi trình bày l/lãi t các hot đng thông thng, các khon bt
thng và báo cáo thay đi trong các d toán, li c bn và thay đi ch đ k
toán.
IAS 9 Không còn hiu lc. c thay th bi IAS 39, có hiu lc vào ngày
01/07/1999.
IAS 10 Các s kin xy ra sau ngày lp bng tng kt tài sn. Chun mc này
phi đc áp dng trong vic k toán và công b toàn b nhng s kin sau
ngày lp bng tng kt tài sn, k c có li hay bt li xy ra trc ngày các
báo cáo tài chính đc ban hành.
IAS 11 Các hp đng xây dng.

12
IAS 12 Thu thu nhp. Chun mc này quy đnh cho tt c các loi thu thu
nhp trong nc, ngoài nc và chuyn ra nc ngoài, cng nh thu thu nhp
sau khi tr c tc.
IAS 13 Không còn hiu lc. c thay th bi IAS 39 có hiu lc ngày
01/07/1998.
IAS 14 Báo cáo ngành. Chun mc này áp dng vi tt c các doanh nghip
có chng khoán vn hoc chng khoán n đc giao dch đi chúng trên th
trng chng khoán hoc nhng doanh nghip đang trong quá trình phát hành
nhng loi chng khoán này. Công ty m ch trình bày thông tin tng phân
trên c s báo cáo tài chính tng hp. Thông tin theo b phn đc trình bày
c theo ngành kinh doanh và khu vc. ng thi chun mc này đc thay th
bi IFRS 8 có hiu lc ngày 01/01/2009.
IAS 15 Thông tin phn ánh nh hng ca bin đng giá c. Các báo cáo tài
chính thng đc lp theo chi phí ban đu mà không phn ánh nh hng
thay đi giá c. Theo đó IAS 15 đc đa ra đ giúp ngi s dng báo cáo
tài chính nhn thc đc nh hng ca giá c thay đi đi vi hot đng kinh
doanh. Tuy nhiên vic tuân th IAS 15 mang tính khuyn khích ch không bt
buc. Chun mc này b thu hi vào tháng 12 nm 2003.

IAS 16 Tài sn c đnh, nhà xng và thit b. Chun mc này quy đnh cho
tt c các loi tài sn, nhà xng và thit b. Tài sn, nhà xng và thit b là
nhng tài sn hu hình đc doanh nghip gi đ sn xut, cung cp hàng hóa
và dch v, cho thuê hoc cho mc đích qun lý hành chính, và thng đc
s dng trong nhiu giai đon.
IAS 17 Tài sn thuê. Chun mc này áp dng cho tt c các hp đng cho
thuê, theo đó ngi cho thuê chuyn cho ngi thuê quyn s dng mt tài
sn trong mt khon thi gian tha thun đ nhn đc mt hoc nhiu khon
tin thanh toán.

13
IAS 18 Doanh thu. IAS quy đnh vic hch toán doanh thu có đc t: bán
hàng, cung cp dch v, cho ngi khác s dng tài sn ca doanh nghip
mang li lãi, tin bn quyn, c tc.
IAS 19 Li ích tr cho công nhân viên.
IAS 20 K toán các khon tr cp ca chính ph và công b v tr cp chính
ph
IAS 21 nh hng do thay đi t giá hi đoái. Chun mc này cn đc áp
dng cho các giao dch ngoi t, chuyn đi các báo cáo tài chính ca các hot
đng  nc ngoài.
IAS 22 Hp nht kinh doanh. Chun mc này quy đnh cho vic hp nht kinh
doanh. Nó ch yu hng vào tp đoàn các doanh nghip có bên mua là mt
công ty m và bên đc mua là mt công ty con. Trng tâm hng vào vic k
toán và vào ngày mua. Chun mc này đc thay th bi IFRS 3 t ngày
31/03/2004.
IAS 23 Chi phí đi vay. Chun mc này cn đc áp dng trong vic k toán
chi phí đi vay bao gm lãi sut và các chi phí khác phát sinh cùng vi vic đi
vay vn ca doanh nghip.
IAS 24 Công b v các bên liên quan. Quan h vi các bên liên quan có th
nh hng quan trng đn tình trng tài chính và kt qu hot đng ca đn v

báo cáo. Các bên đc cho là có liên quan khi mt bên có kh nng kim soát
(hoc cùng kim soát) bên còn li hoc có nh hng quan trng đi vi bên
còn li trong vic ra quyt đnh tài chính và hot đng.
IAS 25 K toán các khon đu t. c thay th bng IAS 40 nm 2003.
IAS 26 K toán và báo cáo theo qu li ích hu trí.
IAS 27 Báo cáo tài chính tng hp và k toán các khon đu t vào các công
ty con. IAS này đc áp dng cho công ty m và các công ty con trong cùng
tp đoàn chu s kim soát ca công ty m.
IAS 28 K toán các khon đu t trong các đn v liên kt. Chun mc này áp
dng cho tng khon đu t trong mt đn v liên kt. Mt đn v liên kt là

14
mt công ty chu nh hng quan trng ca nhà đu t, nhng không phi là
mt công ty con cng không phi là mt nhà liên doanh ca nhà đu t.
IAS 29 Báo cáo tài chính trong các nn kinh t siêu lm phát. Trong nn kinh
t siêu lm phát, báo cáo kt qu hot đng và tình trng tài chính mà không
đc khng đnh li thì không còn hu ích. ng tin mt sc mua nhanh đn
mc vic so sánh giá tr giao dch và các s kin khác đã xy ra ngay trong
cùng mt k k toán cng tr nên sai lch. IAS này yêu cu các báo cáo tài
chính ca mt doanh nghip hot đng trong mt nn kinh t siêu lm phát
cn đc báo cáo li.
IAS 30 Thuyt minh báo cáo tài chính ca các ngân hàng và các t chc tài
chính tng t. Vào ngày 01/01/2007, chun mc này đc thay th bi chun
mc IFRS7.
IAS 31 Góp vn liên doanh. Chun mc này đc thay th bng chun mc
IFRS 11 và IFRS 12.
IAS 32 Các công c tài chính: công b và trình bày. IAS này đa ra các yêu
cu cho vic trình bày các công c tài chính trong bng tng kt tài sn. Xác
đnh thông tin cn đc công b v các công c tài chính c trong bng (đã
đc ghi nhn) và ngoi bng (cha đc ghi nhn).

IAS 33 Thu nhp trên mt c phiu. Chun mc này áp dng cho các đn v
có c phiu đc giao dch đi chúng hoc trong quá trình đang đc phát
hành ra công chúng trên th trng chng khoán, và các đn v khác la chn
công b thu nhp trên c phiu.
IAS 34 Báo cáo tài chính tm thi. IAS này áp dng vi các doanh nghip
đc yêu cu (theo lut đnh hoc các c quan qun lý) hoc t nguyn ban
hành cho mt k ngn hn hn mt nm tài chính đy đ (ví d nh mt quý,
sáu tháng).
IAS 35 Hot đng b ngng. C s cho vic tách thông tin liên quan ti các
hot đng b gián đon ra khi thông tin liên quan đn các hot đng đang tip
din. IAS 35 đc thay th bi IFRS 5 vào ngày 01/01/2005.

15
IAS 36 Gim giá tr tài sn. IAS này quy đnh nhng th tc mà doanh nghip
áp dng đ đm bo rng tài sn không b đnh giá quá cao, công b nhng tài
sn b gim giá tr. Mc đích ca chun mc này là hng dn chi tit cho vic
thc hin nguyên tc thn trng trong vic tính toán giá tr tài sn hoc báo
cáo trên bng tng kt tài sn.
IAS 37 Các khon d phòng, tài sn và n tim n. Chun mc này đa ra các
điu kin cn phi thc hin đ ghi nhn mt khon d phòng. Nhng điu
kin này cn giúp cho doanh nghip đt tính nht quán và kh nng so sánh
trong vic hch toán các khon d phòng.
IAS 38 Tài sn vô hình. Nhng khía cnh ch yu trong vic k toán tài sn
vô hình đc quy đnh: ghi nhn là mt tài sn, xác đnh giá tr kt chuyn,
xác đnh và hch toán l do gim giá, các yêu cu v công b.
IAS 39 Ghi nhn và đánh giá công c tài chính.  nhng ni áp dng IFRS thì
chun mc này đc thay th bi IFRS 9.
IAS 40 Tài sn đu t. IAS 40 thay th cho các yêu cu trc đây trong IAS
25. Chun mc áp dng cho tài sn đu t, là tài sn đc gi đ hng tin
thuê hoc cho vic tng giá vn hoc c hai.

IAS 41 Nông nghip
Nhóm chun mc báo cáo tƠi chính quc t IFRS do IASB ban hƠnh:
IFRS 1 Áp dng các chun mc k toán quc t v trình bày báo cáo tài chính
IFRS 2 Thanh toán c bn trên c phiu
IFRS 3 Hp nht kinh doanh
IFRS 4 Hp đng bo him
IFRS 5 Tài sn dài hn gi đ bán và hot đng không liên tc
IFRS 6 Hot đng thm dò và đánh giá khoáng sn
IFRS 7 Công c tài chính – trình bày
IFRS 8 Các b phn kinh doanh
IFRS 9 Công c tài chính
IFRS 10 Báo cáo tài chính hp nht

16
IFRS 11 Tha thun liên doanh
IFRS 12 Công b li tc t các công ty con
IFRS 13 Giá tr đo lng hp lý
Lý do có th coi H thng chun mc k toán quc t do ISAB công b là
thông l k toán quc t là  ch:
ây là s tng kt, quy np hu ht các nghiên cu khoa hc k toán  hu
ht các nc có nn kinh t th trng phát trin, nn kinh t xut nhp khu
áp đo trên th gii;
ây là kt qu làm vic nghiêm túc ca mt y ban ngh nghip đc th
gii tha nhn và các chun mc này đc nhiu nc ly làm c s đ xây
dng h thng k toán ca mình;
c chp nhn s dng  nhiu nc trên th gii. in hình vic s dng
chun mc k toán quc t nh sau:
- Tt c các công ty niêm yt  các nc thành viên EU phi s dng
IASs/IFRSs trong các báo cáo tài chính hp nht t nm 2005
- Rt nhiu quc gia s dng h thng k toán quc t nh Singapore,

HongKong, Úc, Newzeland, Anh.
- Trong xu th toàn cu hóa th trng tài chính ngày nay rt nhiu quc gia
phi ci tin h thng thu ca h đ phù hp vi IASs/IFRS đn mc đ
s khác bit gn nh rt ít nh Nht Bn, Hàn Quc vi các nc trong
khu vc ài Loan, Malaysia, Thailand.
- Th trng chng khoán NewYork, M chp nhn các công ty s dng
IFRSs tuy nhiên có yêu cu thêm bng điu hòa so vi nguyên tc k toán
M đc tha nhn chung-US GAAP, nó rt tng thích vi IFRSs nhng
rt nhiu quy đnh chi tit.
1.2. LỦ lun v k toán ngân hàng
1.2.1 nh ngha k toán ngơn hƠng