Các tiêu chí lựa chọn phần mềm kế toán áp dụng phù hợp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, nghiên cứu trên địa bàn quận tân phú thành phố hồ chí minh

B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM



THÁI NGC TRỎC PHNG


CÁC TIÊU CHÍ LA CHN PHN MM K TOÁN
ÁP DNG PHÙ HP CHO DOANH NGHIP NH VÀ
VA - NGHIÊN CU TRÊN A BÀN QUN TÂN PHÚ
THÀNH PH H CHÍ MINH

Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60340301


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS VÕ VN NH


Tp. H Chí Minh ậ Nmă2013
i

LI CAM OAN

TôiăxinăcamăđoanălunăvnănƠyăhoƠnătoƠnădoătôiăthc hin.ăCácăđon trích dn và s
liu s dng trong lunăvnăđuăđc dn ngunăvƠăcóăđ chính xác cao nht trong

phm vi hiu bit ca tôi.

Tác gi lunăvn


Thái Ngc Trúc Phng


















ii

MC LC
Trang
Trang ph bìa
Liăcamăđoan

Danh mc các t vit tt, các bng, hình và hp
CHNG 1: PHN M U 1
CHNG 2: C S Lụ THUYT V TIểU CHệ LA CHN PHN MM
K TOÁN 6
2.1. TngăquanăvăcácănghiênăcuătrcăđơyăliênăquanăđnăđătƠi 6
2.2. Mtăsăvnăđăchungăvăphnămmăkătoán 13
2.3. Quyătrìnhăđuăt,ăkhaiăthácăsădngăphnămmăkătoán 16
2.4. căđimăphnămmăkătoán ápădngăchoăcácădoanhănghipănhăvƠăva 23
Ktălunăchngă2 25
CHNG 3: TỊM HIU V CÁC TIểU CHệ LA CHN PHN MM K
TOÁN S DNG TI CÁC DOANH NGHIP NH VÀ VA -
NGHIểN CU TRểN A BÀN QUN TỂN PHỎ, THÀNH PH H
CHÍ MINH 26

3.1. GiiăthiuătngăquátătìnhăhìnhăkinhădoanhăvƠăqunălỦădoanhănghipănhăvƠă
vaăăVităNam 26
3.2. TìnhăhìnhăsădngăphnămmăkătoánăăcácădoanhănghipănhăvƠăva 33
3.3. khoăsátăthcăt 36
3.4. Mtăsănhơnătătácăđngăđnăvicăsădngăphnămmăthôngăquaăkhoăsát 48
Ktălunăchngă3 51

iii


CHNG 4: CÁC TIểU CHệ LA CHN PHN MM K TOÁN ÁP
DNG PHỐ HP CHO CÁC DOANH NGHIP NH VÀ VA ậ
NGHIểN CU TRểN A BÀN QUN TỂN PHỎ, THÀNH PH H
CHÍ MINH 52
4.1. Quanăđimăxácălpăcácătiêuăchíălaăchnăphnămmăkătoánăphùăhpăchoăcácă
doanhănghipănhăvƠăva 52

4.2. CácătiêuăchíălaăchnăphnămmăkătoánăchoădoanhănghipănhăvƠăva 53
4.3. Kinăngh 55
Ktălunăchngă4 62
KT LUN CHUNG
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Phălcă1. Mô hình 4 mc đ phát trin ca các dch v hành chính công trc tuyn
Ph lc 2. Doanh nghip nh và va
Ph lc 3. Nhu cuăđuătăthêmăphn mm ca doanh nghip
Ph lc 4. Nhng vn đ quan tâm khi la chn phn mm k toán
Ph lc 5. Phân loi doanh nghip nh và va
Ph lc 6. Công vn 23/TK ngày 17 tháng 04 nm 2013
Ph lc 7. Danh sách doanh nghip phn hi phiu kho sát
Ph lc 8. Kt qu kho sát
Ph lc 9. Phiu kho sát
Ph lc 10. Bng giá s dng phn mm Fast Accounting Online
Ph lc 11. Các hp minh ho chng 3
iv

DANH MC

DANH MC CÁC T VIT TT
PMKT
Phn mm k toán
DNNVV
Doanh nghip nh và va
CNTT
Công ngh thông tin

DANH MC CÁC BNG

Bng 3.1
S doanh nghipătrênă11ăphng ca Qun Tân Phú
Trang 40
Bng 3.2
Thông tin chung ca các doanh nghipăđc kho sát
Trang 41
Bng 3.3
Tình hình ng dng phn mm trong công tác k toán
ca các doanh nghipăđc kho sát
Trang 42
Bng 4.1
Ch s ph 2009 - Phn mmăuăchung
Trang 56

DANH MC CÁC HÌNH
Hình 2.1
Yuătăquytăđnhălaăchnăphnămmăkătoán
Trang 08
Hình 2.2
Môăhìnhălaăchnăphnămmăkătoán choădoanhănghipă
nhă
Trang 10

DANH MC CÁC HP
Hp 3.1
Ra mt dch v phn mm online
Ph lc 11
Hpă3.2
ERP là gì
Ph lc 11

Hpă3.3
ChiăphíăđuătăERP
Ph lc 11
1

CHNG 1
PHN M U

1.1. Vn đ nghiên cu
Công ngh thông tin và truynăthôngălƠăđng lc quan trng góp phn bo
đm s tngătrng và phát trin bn vng caăđtănc. Mc tiêu c th hng
đnănmă2015ăv ng dng công ngh thông tin đƣ đc Th tng Chính ph phê
duytătrongăđ án: “aăVit Nam sm tr thƠnhănc mnh v công ngh thông
tin và truyn thông” (Th tng Chính ph, 2010). óălƠ doanh nghip và các t
chc xã hi ng dng công ngh thông tin trong qunălỦ,ăđiu hành và sn xut
kinh doanh vi t l 80%;ăđng thi, căquanănhƠănc cung cp hu ht các dch
v côngăcăbn trc tuyn tiăngi dân và doanh nghip mcăđ 2 và 3 (xem ph
lc 1). Góp phnăđm bo s tngătrng và phát trin caăđtănc, nâng cao tính
minh bch, tit kim thiăgian,ăkinhăphíăchoăcácăcăquan,ăt chc,ăngi dân và
doanh nghip.
Bên cnhăđó,ădoanh nghip hotăđng trong th trng cnh tranh phiăđi
mt vi nhiu ri ro. Nhà qun tr ra các quytăđnhăthngăxuyênăhn,ăh cn có
thôngătinăđyăđ,ăchínhăxácăvƠănhanhăchóngăđ ra quytăđnh kp thi. Do vy các
doanh nghip mun tn ti và phát trin lâu dài thì cn có s h tr ca công ngh
thông tin. Doanh nghip t chc công tác k toánătrongăđiu kin ng dng phn
mm, mun la chn mt phn mm k toán phù hp viăđcăđim và yêu cu qun
lý ca doanh nghip - đc bit  các doanh nghip va và nh - là mt công vic
không d dàng đi vi các doanh nghip. La chn phn mm k toán phù hpăđƣă
tr thành mt trong nhng quytăđnh quan trng nhtăđi vi các t chc trong
môiătrngăkinhădoanhăthayăđiănhanhăchóngănhăhin nay. Kt qu kho sát ca

NguynăVnăThôngă(2009) cho thy 82% các doanh nghip gpăkhóăkhnăkhiăla
chn phn mm k toán - mt t l khá cao.
2

1.2. ụ ngha, tính cp thit ca đ tài
BƠiăvităCác tiêu chí đánh giá và la chn phn mm cho th vin đin t 
Vit Nam đƣăđcăđngătrênăTpăchíăThôngătinăvƠăTăliuăsă2/2005.ăTácăgiăTăBáă
HngăvƠăcácăcngăsă (2005)ăđƣăthaănhnăthăvinălƠămtăthităchăvnăhoá,ăcóă
truynăthngăvƠăcóăkhănngăthíchăngăviămôiătrngăphátătrin,ădoăvyăvicăđánhă
giáăvƠălaăchn phnămmăchoămtăthăvinăđinătă
1
căthăcnăphiădaătrênă3ă
nhómătiêuăchíăchăyu.ăNhómătiêuăchíăvăCNTTăvƠătruynăthôngăđcăxemălƠătiêuă
chíăcă bnă cnăđcă đápă ngă điăviă hă thngă phn mm choă thă vinăđină t.ă
Nhómătiêuăchíăvăcácăchunănghipăvăthôngătinăthăvină(TT-TV)ăđăđmăboăsă
tngăthíchătrongăgiaoădchăvƠăvnăhƠnhăcácăquáătrìnhăTT-TVăvƠătraoăđiăsnăphm,ă
dchăvăTT-TVătrongămôiătrngăniămngătoƠnăcuăbaoăgmăcácăchunănghipăvă
TT-TVătiênătinăvƠăchunăvnăhƠnh.ăCuiăcùngălƠănhómătiêu chíăđiăviăcácămoduleă
chcănng,ătuăthucăvƠoămcăđăđuătăvƠănhuăcuăthcătătrongătngăgiaiăđonă
caămtăthăvinăcăthămƠăcóănhngămoduleăkhácănhau. BƠiăvităđƣăđaăraă3ănhómă
tiêuăchíălƠmăcăsăđánhăgiáăvƠălaăchnăphn mm choăthăvinăhotăđngătrong
môiătrngăniămngătrongăđiuăkinăăVităNam.ăTuyănhiên,ătiêuăchíăđánhăgiáăvƠă
laăchnăPMKTăchoăcácădoanhănghipăliălƠămtăvnăđăkhácăcnăđcăđăxut.
TheoăktăquăkhoăsátăcaăbƠiănghiênăcuăT chc h thng k toán doanh
nghip trong điu kin tin hc hoá, tácăgiăNguynăVnăThôngă(2009)ăđƣăthuăthpă
đcăthìăcóă90%ădoanh nghip quanătơmăđnăphn mm phiăphùăhpăviăđcăđimă
quiămôăcaădoanh nghip, 78% doanh nghip quanătơmăđnădchă vătăvnătrină
khai, 65% doanh nghip quană tơmă đnă giáă c,ă 50% doanh nghip quană tơmă đnă
phn mm dăsădng.ăChngă3ăviămtăsăgiiăphápătăchcăhăthngăkătoánă
doanhănghipătrongăđiuăkinătinăhcăhoá,ăcóă8ăvnăđăcnăquanătơmăkhiălaăchnă

PMKTăphùăhpănhmăgiiăquytăphnănƠoănhngăkhóăkhnămƠăngiămuaăthng
gpăphi.ăóălƠăquiămôăkinhădoanh,ălnhăvcăkinhădoanh,ănghiênăcuăk
cácăphơnăhă

1
đcăthităk,ătrinăkhaiăvƠăvnăhƠnhătrênăcăsăápădngănhngăthƠnhătuătiênătinăcaăCNTTăvƠătruynă
thông,ăđcăsinhăraăvƠăphátătrinăđăhotăđngătrongămôiătrngăni mngăă(TăBáăHngăvƠăcngăs,ă2005).
3

nƠoăcnădùng,ădchăvăhătrăsauăbánăhƠng,ăcơnăđiăngunălcătƠiăchính,ăthamăkhoă
Ủăkinăchuyênăgiaă- đngănghip,ăphn mm phiădădƠngăsădng,ăphùăhpăviăđiă
ngănhơnălcăkătoánăhinăcó,ăPMKTăphiătngăthíchăviăhăthngăkăthutăhină
tiăcaădoanh nghip. Tuyănhiên,ămuăkhoăsátăbaoăgmăcácădoanhănghipăquiămôă
lnăvƠădoanhănghipă quiămôănhăvƠă vaă nênă giiă phápăđaăraă kháăchungă chung,ă
chaăđiăsơuăphơnănhómăcácătiêuăchí ătngăquiă môădoanhănghip.ăThêmăvƠoăđó,ă
66% doanh nghip gpăkhóăkhnăkhiătăchcăcôngătácăkătoánătrongăđiuăkinătină
hcăhoáăchoărngăphnămmăchaăphùăhp.ăNênăchngăcácăgiiăphápăđcătácăgiă
ThôngănêuăraădaătrênăcăsănhngăvnăđăcnăquanătơmăkhiălaăchnăPMKTăcnă
luăỦănhngăvnăđăchaăphùăhpăđiăviăcácădoanh nghip.
TrongălunăvnăcaăLngăcăThun (2012),ătácăgiătinăhƠnhăkhoăsátăgiă
phiuăkhoăsátăđnă50ăđnăvăsănghipăcóăthuăcôngălpătrênăđaăbƠnăThƠnhăphăHă
ChíăMinhăthucălnhăvcăyătăvƠăgiáoădcăđƠoăto.ăTuyănhiênăchăcóă36ăđnăvăphnă
hiătngăngăt l 72%,ătrongăđóă26ăđnăvăgiáoădcăđƠoătoăcònăliă10ăđnăvăy t,ă
boăđmăxƣăhi.ăKtăquătngăktătăcácăđnăvăđcăkhoăsátăchoăthyăhăquanătơmă
đnăcácăvnăđăkhiălaăchnăphnămmănh:ăđuătiênălƠăphùăhpăviăđcăđimăquiă
môăcaăđnăv,ăkăđnălƠăthơnăthinădăsădng,ătipătheoălƠătínhălinhăhotăvƠăkimă
soátăcaăphnămm,ăcuiăcùngălƠăgiáăphíăcaăphnămmă(xemăphălcă4).ăKinănghă
văvicătinăhƠnhălaăchnăvƠăsădngăPMKTă cácăđnăvăsănghipăcóăthuălƠăcnă
phiăquanătơmăcácătiêuăchí:ăđápăngăyêuăcuăngiădùng, phnămmăcóătínhăkimă
soát cao, tínhălinhăhotăcaăphnămm, tínhăphăbinăvƠătínhănăđnh, giáăphíăcaă

phnămm.ăiăviăphngăphápălaăchnăthìădaătrênăcácăbc: xácăđnhăcácăyêuă
cuăcaăđnăv, tinăhƠnhăthuăthpăcácăPMKT, tìmăhiuăvƠăxácăđnhăkhănngăđápă
ngăcaătngăphnămm, cuiăcùngălƠăđánhăgiáăvƠălaăchnăPMKT. BƠiănghiênăcuă
caătácăgiăLngăcăThunăchăgiiăhnăămtăsălnhăvcăhotăđngăsănghipă
trênăđaăbƠnăThƠnhăphăHăChíăMinh.ă
CácănghiênăcuănhăchúngătôiăđƣătrìnhăbƠyăătrênăliênăquanăđnănhiuăloiă
hìnhăhotăđngănhngăchaăcóăđătƠiănƠoăđiăsơuăvƠoădoanhănghipănhăvƠăvaăă
4

VităNam.ăThêmănaăvic, đánhăgiáăvƠăla chn các gói phn mmăđápăng yêu cu
ca mt t chc là mt quá trình laăkhóăkhn.ăLa chn mt gói phn mm sai có
th tn kém và nhăhng xuăđn quá trình kinh doanh (Anil S. Jadhav, Rajendra
M. Sonarb, 2009). Doăvy,ăchúngătôiăthcăhinăđătƠiănƠyăviămongămunăxácălpă
nhngătiêuăchíălaăchnăphnămmăkătoánăphùăhpăchoădoanhănghipănhăvƠăvaă-
loiăhìnhădoanhănghipăchimăđiăbăphnătrongănnăkinhătăncătaăhinănay.
1.3. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu caă đ tài là nghiên cu các vnă đ đƣă đc các doanh nghip
trong mu phân tích quan tâm khi tin hành la chn phn mm k toán. Vi kt
qu thu thpăđc t thc t, lunăvnăxác lp các tiêu chí la chn phn mm k
toán phù hp cho các doanh nghip nh và vaătrênăđa bàn Qun Tân Phú.
1.4. Phng pháp nghiên cu
Lunăvnăs dngăphngăphápăkho sát trc tip ly ý kinăđi din doanh
nghip ti các tr s chính ca doanh nghip và tiăcăquanăBo him Xã hi Qun
Tân Phú - niăcácăđi din doanh nghipăđn liên h công tác.
Phngă phápă nghiênă cu caă đ tƠiă đc s dngă lƠă phngă phápă đnh
lng, ch yu là thng kê mô t. Công c thu thp d liu là bng câu hiăđc
thit k sn,ăđc phát trc tipăđn các doanh nghip trênăđa bàn Qun Tân Phú.
1.5. Phm vi nghiên cu và đi tng nghiên cu

Phm vi nghiên cu ch yu caăđ tài là nhng vnăđ cn quan tâm trong

vic la chn phn mm k toán  các doanh nghip nh và va.
iătng nghiên cu caăđ tài tp trung vào các doanh nghip nh và va
đang hotăđngătrênăđa bàn Qun Tân Phú thuc Thành ph H Chí Minh.


5

1.6. B cc lun vn
 tài đc chia thành bn chng, bao gm:
Chngă1. Phn m đu
Chngă2. Căs lý thuyt v tiêu chí la chn phn mm k toán
Chngă3. Tìm hiu v các tiêu chí la chn phn mm k toán s dng ti
các doanh nghip nh và va - nghiên cuătrênăđa bàn Qun Tân Phú, Thành ph
H Chí Minh
Chngă4. Các tiêu chí la chn phn mm k toán áp dng phù hp cho các
doanh nghip nh và va - nghiên cu trên đa bàn Qun Tân Phú, Thành ph H
Chí Minh
Ngoài ra, trongăđ tài còn có các ph lc nhm minh ha hoc b tr cho ni
dung lunăvn, danh sách doanh nghip phn hi phiu kho sát, kt qu kho sát,
và phiu kho sát.









6

CHNG 2
CăS LÝ THUYT V TIÊU CHÍ LA
CHN PHN MM K TOÁN
2.1. TNG QUAN V CÁC NGHIểN CU TRC ỂY LIểN QUAN
N  TÀI
Xácăđnhătiêuăchíălaăchnăphnămmăkătoánăđƣăđcănhiuătácăgiănghiênă
cu.ăQuaătìmăhiu,ăchúngătôiăchnălcămtăsăđătƠiăcóăliênăquanăđnăvnăđănghiênă
cuămƠăchúngătôiăđangăthcăhin.ăSauăđơyălƠăcácăniădungăđătƠiănghiênăcuănóiătrên.
Tm quan trng ca các hot đng la chn phn mm k toán cho
doanh nghip nh - Bryan D. Sisson, 2003
Mcăđíchănghiênăcu ca tác gi Bryan D. Sisson (2003) lƠăxácăđnhăvƠăđánhă
giá tm quan trng gn lin vi hotăđng la chn phn mm k toán trong cng
đng doanh nghip nh.ă lƠmăđcăđiu này, tác gi đƣătng kt các khuyn ngh
(Bryan D. Sisson đƣălaăchnănhngăỦătng rõ ràng và chính xác) t nhóm tác gi
ca các tài liuănhătp chí, sách, . . . . Mtăđ xut vi 20 hotăđng la chn phn
mmăđc bao gm:ăthuêănhƠătăvnăđc lp, lp danh sách các nhà cung cp phn
mm, s dng th vi d liu thc t, mi các nhà cung cp,ăđánhăgiáăh thng
hin ti, phát trin công c đ đánhăgiáă/đoălng ca h thng phn mm, xem xét
thiăgianăđƠoăto và chi phí, xem xét vic m rng h thngătrongătngălai,ăxácă
đnh công sut ca h thng, s dng các công c la chn phn mm thông minh,
chun b và gi yêu cu báo giá đn danh sách nhà cung cp, xem xét và phân tích
phn ng nhà cung cp,ăxemăxétăchngătrìnhăd s dng, s dng nhân viên có
kinh nghim, kimătraăđ tin cy và h tr ca nhà cung cp, xem xét các vnăđ
giao din h thng, chun b ngân sách h thng mi, xây dng k hoch thc hin,
giám sát thc hin, tài liuăhng dn s dng rõ ràng.
7

c đim và s la chn phn mm k toán ca công ty quc t - Ajay
Adhikaria và cng s, 2004

Các công ty quc t Hoa K đc tác gi Ajay Adhikaria và cng s (2004)
nghiên cu kho sát tp trung vào vic la chn phn mm k toán quc t. Kt qu
điu tra - các mi quan h giaăcácăđcăđim,ătínhănngăvƠătiêuăchíăla chn phn
mm chung công ty - cho thy các công ty quc t uătiênăcácătínhănngăkhácănhauă
tu thuc vào qui mô và mcăđ quc t hóa. Tuy nhiên, mi quan h giaăcácăđc
đim công ty và tiêu chí la chn chung - nhăh tr và bo mt, phn cng và nn
tngăđiu hành, và tính linh hot và chi phí - lƠăkhôngăđángăk. T kt qu trênăđƣă
ch ra rng:ăđcăđim công ty là mt yu t quan trng trong vic la chn và thit
k phn mm k toán quc t.
Yu t quyt đnh la chn phn mm k toán: Mt mô hình đ xut -
Abu-Musa, Ahmad A., 2005
Mcă tiêuă caă bƠiă nghiênă cuă “Yuă tă quytă đnhă laă chnă phnă mmă kă
toán:ăMtămôăhìnhăđăxut”ă( Abu-Musa, Ahmad A., 2005) lƠăphátătrinămtăkhuônă
khălỦăthuytătíchăhpăchoăcácăyuătăquytăđnhăchính.ăCácătiêuăchíănƠyăsăhngă
dnăvƠăgiúpămtătăchcătrongăvicălaăchnăphnămmăkătoánăphùăhp.ăTácăgiăđƣă
đaăraăbnăyuătăchínhănhăhngăđnălaăchnăphnămm kătoánăphùăhp (xem
hình 2.1) baoăgm:ănhuăcuăcaăngiăsădng,ăcácătínhănngăphnămmăkătoán,ă
môiătrngăvƠăcăsăhătngăCNTT, đătinăcyăcaănhƠăcungăcp.
YuătăchínhăđuătiênăđcăđăcpălƠănhuăcuăcaăngiăsădng.ăCácăphnă
mmăphiăđápăngăttănhtăcácănhuăcuăhinătiăvƠădădƠngăthíchăngăviăhuăhtă
cácă nhuă cuă trongă tngă laiă caă doanhă nghip.ă Doanhă nghipă nênă quytăđnhă să
lngădăkinăngiăsădngăphnămm,ăkăcădăđoánăngiăsădngăbăsungăkhiă
quiămôăkinhădoanhămărng. Xácăđnhădoanhănghipăkinhădoanhăthucăloiăhìnhă
thôngăthngăhayăchuyênăngƠnhăthìăchnăphnămmăvăloiăhìnhăđó.ăLaăchnăphnă
mmăkătoánăxemăxétăđnăkăhochăkinhădoanhăchoă3-5ănmăđcălƠămtălaăchn
chinălc văsălinhăhotăđăđápăngănhuăcuătrongătngălai.
8

YuătăchínhăthăhaiălƠăcácătínhănngăcaăphnămmăkătoán.ăTínhănngăquană
trngătrongăvicălaăchnăphnămmăkătoánăphùăhpălƠăkhănngătuăbinăvƠălpă

báoăcáoătƠiăchính.ăBênăcnhăđóăcngăcnăđcăxemăxétăcácătínhănngănh:ăcuătrúcă
tƠiăkhonăkătoán,ătínhănngăwebăvƠăthngămiăđinăt,ăngoiăt,ăhătrăcăsădă
liu,ăcácămodule,ăgiáăcăcaă8ăđnăvăctălõiăcaăphnămm,ătínhănngăboămtăcaă
phnămm,ătínhănngăkhácăcaăphnămm.
Hình 2.1: Yu t quyt đnh la chn phn mm k toán










Yuătăchínhăthăba là môiătrngăvƠăhătngăCNTT. Trcătiên,ănênătìmăsnă
phmăphnămmăđápăngănhuăcuăcaădoanhănghipăsauăđóămiătìmănhngăphnă
cngăttănhtăđăchyăphnămm.ăNuădoanhănghipăđƣăcóăsnăvƠăđangăsădng,ă

(Ngun: Abu-Musa, Ahmad A., 2005)
9

doanhănghipăcóăthănơngăcpăthităbăda trênăcácăyêuăcuăkhănngătngăthíchăhă
thngăphnămmămiă(Soukup,ă2000).
Yuătăchínhăcuiăcùng lƠăđătinăcyăcaănhƠăcungăcp.ăPhnămmăttăđnă
thăđơuăthìăngiădùngăvnăphiătipătcăcnăđnădchăvătăvnăcngănhăhătrăkă
thutătănhƠăcungăcpăphnămm.ăDoăvy,ătrongăvicălaăchnăphnămmăkătoánă
nênăđmăboăcácănhƠăcungăcpăđángătinăcy,ăcóăngunălcăđăđápăngănhuăcuăcaă
doanhănghipăvƠăluônăsnăsƠngăkhiăcnăthit.
La chn phn mm k toán cho doanh nghip nh: phng pháp

AHP
2
(Analytical Hierarchy Process) - Sharad K. Maheshwari and
Michael P. McLain, 2006
TheoătácăgiăSharadăK.ăMaheshwariăvƠăMichaelăP.ăMcLaină(2006)ăthìăhuă
htăcácăphngăphápăđánhăgiáăchungăchoăcácăphnămmăkătoán  cácădoanhănghipă
nh đcăthcăhinătheoăhaiăphng pháp.ăPhngăphápăthănht là xem xét gói cá
nhân vƠăthăhaiălƠăđánhăgiáăsoăsánh. Tuyănhiên,ămiăphngăphápătnătiăcácăvnăđă
nh:ăcungăcpăcăchăkhôngăphùăhpăviănhuăcuăcaădoanhănghipănhăvà căchă
khôngărõărƠngăvăxpăhngănhiuănhuăcuăcaăngi dùng.ăDoăđó,ăcnăcóăkăthută
đánhăgiáătoƠnădinăhnăvƠădăsădngătrongălnhăvcăphnămmăkătoánăchoădoanhă
nghipănh.
NghiênăcuănƠyăđăxutămtămôăhìnhăphơnăcpă- ktăhpănhuăcuăngiădùngă
vƠăđánhăgiáă/ăxemăxétădăliuăphnămmă- đălaăchnămtăgóiăphnămmăkătoánă
choădoanhănghip.ăCácătácăgiăđƣăchiaăquáătrìnhăraăquytăđnhăthƠnhănhiuăcpăđă
caătiêuăchíătrungăgianăcóănhăhngăđnăquytăđnhăcuiăcùng. Mô hình đcăthită
lpăthành hăthngăgmăbnăcp đăviăbnăgiaiăđonăchínhăcaăquáătrìnhăraăquytă

2
AHPăđcăphátătrinăbiăSaatyă(1980).ăKăthut nƠyăđƣ đcăsădngărngărƣiătrongăcácălnhăvcănhăquyă
hochăkinhăt,ăchínhăsáchăcaăchínhăph,ăgiiăquytăxungăđt,ălaăchnădăán,ă. . .
AHPăchiaăquáătrìnhăraăquytăđnhăthƠnhănhiuăcpăđăcaătiêuăchíătrungăgianăcóănhăhngăđnăquytăđnhă
cuiăcùng.
10

đnhătrongăvicălaăchnăphnămm.ăCp đ 1 - mc tiêu chính, là laăchnămtăgóiă
phnămmăkătoánăcho doanhănghipănh. Cpăđ 2 - tiêu chí chính, có 4 tiêu chí
chính bao gmăchiăphí,ătínhănng,ăh tr, và hiu sut. Cpăđ 3 - tiu tiêu chí, bao
gm các tínhănngăk toán, cácătínhănngăk thut, và chi phí h tr gián tip. Cp
đ 4 - tiu tiêu chí d s dng (xem hình 2.2).

Hình 2.2. Mô hình la chn phn mm k toán cho doanh nghip nh



















La chn phn mm k k toán và s hài lòng ca ngi s dng -
Elikai và cng s, 2007

(Ngun: Sharad K. Maheshwari and Michael P. McLain, 2006)
11

Mcă đíchă nghiênă cu ca tác gi Elikai và cng s (2007) v “La chn
phn mm k toán và s hài lòng caăngi s dng” là cung cp cái nhìn sâu sc
v nhng yu t (factors) và chcă nngă (features)ăquană trng nhtă choă ngi s
dng trong vic la chn, gi li hoc thay th phn mm k toánăđóngăgói.ăCuc

khoăsátătrênătrangăwebăAbebooks,ăđápăviênăđc yêu cuăxácăđnh các chcănngă
(features
3
)ă đemă li s tho mãn nht thì hu ht cho là nhu cu ci tin (need
improverment). Khi hiăPMKTăđóngăgóiăđangăđc h s sng thì có tt c 63 gói
phn mmăkhácănhauă(đc tr li trên Abebooks) và không có cái nào chimăuă
th.
 đánhăgiáăs hƠiălòng,ăcácăđápăviênăđc yêu cu xp hng 5 chcănngă
ca phn mmăđangăs dng theo th t uătiên.ăKhuăvcăthngăđcăxácăđnh
nhiu cho nhu cu ci tin là chcănngălp báo cáo (report-writing functions), tip
theo là linh hot (flexility), chi phí hotăđngăhƠngănmă(annualăoperatingăcost),ătƠiă
liuăhng dn s dng (user manuals), và kh nngătngăthíchăvi các phn mm
khác (compatibility with other software).
Qua vicăđánhăgiáăd liu, Elikai và cng s đƣătìmăraămt s đim ni bc,
đóălƠăchcănng/kh nngăca phn mm là yu t quan trng trong vic la chn
phn mmăchoă ngi s dng, k đn là chi phí và kh nngătngăthích. Chcă
nngăchiătităcaăcácăchcănngăchínhăthcănh: tínhălinhăhot,ăchiăphíăvƠăkhănngă
tngăthích.ăiăviătínhălinhăhot:ăXălỦăthiăgianăthcă(Real-time processing),
thơnă thină viă ngiă dùngă (useră friendliness),ă boă mtă (security
4
),ă cóă khă nngă

3
“Mtăkhănngăcaăchngătrình.ăCóănhiuătrngăhp,ăchngătrìnhăcóăchaăcănhngătínhănngăkhôngăcóă
trongătƠiăliu.ăLiênăquanăđnăvnăđănƠyălƠăxuăhngăbăsungăthtănhiuătínhănngăviăỦăđnhăcnhătranh,ănênă
khiăcácănhƠăchătoănpăcácăchngătrìnhăcóăthêmătínhănngănƠy,ăsălƠmăchmătcăđăhotăđngăcaăchngă
trìnhăvƠăgơyălnăxnăchoăgiaoădin” (Ngun:
4
“Săboăvădăliuăđăchoănhngăngiăkhôngăđcăphépăsăkhôngăthăxemătrmăhocăsaoăchépănó.ăCácă
nhƠădoanhănghipăvƠăcácăchuyênăviênăđƣăphátăhinăraărngămtătênătiăphm chăcnăcóătrìnhăđăvaăphiălƠă

đƣăcóăthăxơmănhpăvƠoăhuănhăbtăkăhămáyătínhănƠo,ăngayăcătrngăhpăđƣăđcăboăvăbngăkhóaămtă
khuăvƠămtămƣăhóaădăliu.ăCácădăliuăquanătrngă- nhăphơnăloiăhiuăsutăcôngătácăcaăcácănhơnăviên,ă
12

nơngăcpă(theăabilityătoăupgrade)ăđcăđánhăgiáălƠăchcănngăquanătrng. iăviă
chiăphí:ăchiăphíămuaăbanăđuăvƠăchiăphíăhotăđngăhƠngănmălƠăquanătrngăhnăsoă
viăchiă phíă cƠiăđtă vƠă chiăphíă đƠoă to. iă viăkhă nngă tngăthích:ăăkhă nngă
tngăthíchăviăhăđiuăhƠnhăđcăđánhăgiáălƠăcóăỦănghaăhnăkhănngătngăthíchă
viăphnăcngăhocăphnămmăkhác.ă
La chn phn mm k toán - BHP Information Solutions Ltd, 2011
Báo cáo ti cuc hpă Giámă đc ca Công ty trách nhim hu hn BHP
Information Solutions, v vic la chnăđúngăphnămmăkătoánăvi nhng li ích
đtăđc khi doanh nghip t chc k toánătrongăđiu kin tin hc hoá. C th nhă
doanh nghip s tit kim thi gian và tin bc, mc ít liăhn,ăvƠăcóăđc thông tin
qun lý hu ích.
Côngătyăđƣăđaăra mt s vnăđ quan trng cnăđcăxemăxétătrc khi mua
phn mm k toán bao gm: nhng li ích ca tin hc hóa k toán ca doanh
nghip, thit lp các nhu cu k toánăcăbn ca doanh nghip, mcăđ ca phn
mm k toán la chn (d s dng, thông tin linh hot), và nhng chi phí có liên
quan.

danhăsáchăkháchăhƠng,ădăthoăngơnăsách,ăvƠăcácăghiănhăbíămtă- đuăcóăthătiăxungăcácăđaămmăvƠăthcă
hinăngayăăngoƠiăcăquanămƠăkhôngăaiăbit.ăMáyătínhălnăgiiăquytăvnăđănƠyăbngăcáchăkhóaămáyătínhă
cùngăviăphngătinăluătrăcaănóăbngăăkhóa;ăbnăchăcóămtăcáchăduyănhtăcóăthăsădngăcácădăliuă
đóălƠ thôngăquaăcácăterminală(thităbăcui)ătăxa,ăcóătrangăbămƠnăhìnhănhngăkhôngăcóăăđa.ăMtăsăchuyênă
giaăđănghăcácămngăccăbădùngămáyătínhăcáănhơnăcngăphiăđcăxơyădngătheoăcáchăđó,ănhngăhăđƣă
quênărngăchínhăsătpătrungăquáămcăcaăhămáyătính lnălƠămtătrongăcácănguyênănhơnăchínhăthcăđyăsă
raăđiăcaămáyătínhăcáănhơn.ăSăanătoƠnăphiăkhôngăđcăngnătrăngiăqunălỦăphơnăphiăscămnhăđină
tóan-vƠăquynătătrăvăđinătoán-choăcácăthƠnhăviên.ăCácăphngăphápăboăvăbngăkhóaămtăkhuăvƠămt
mƣă dă liuă hină có,ă ngayă că mtă tênă tiă phmă cóă trìnhă đă cngă khôngă thă vtă quaă đc”ă (Ngun:

13

2.2. MT S VN  CHUNG V PHN MM K TOÁN
KhiăxălỦăthôngătinăkătoánătrongăđiuăkin tinăhcăhoá thìăphnămmăkătoánă
trăthƠnhămtă yuătătrcătipăchiăphiăvƠăcóăỦănghaăquytăđnhă đnăchtă lngă
thôngătinăkătoán.
Phn mm k toán là gì?
Thôngătă103/2005/TT-BTC (2005, trang 1) cóăgiiăthíchăthutăngănƠyănhă
sau: “PhnămmăkătoánălƠăbăchngătrìnhădùngăđătăđngăxălỦăcácăthôngătinăkă
toánătrênămáyăviătính,ăbtăđuătăkhơuănhpăchngătăgc,ăphơnăloiăchngăt,ăxălỦă
thôngătinătrênăcácăchngătăătheoăquyătrìnhăcaăchăđăkătoánăđnăkhơuăinăraăsăkă
toánăvƠăbáoăcáoătƠiăchính,ăbáoăcáoăkătoánăqunătr.”ă
TácăgiăTrnăPhc (2007, trang 35)ăcngăđƣăđăcpăđnăkháiănimăPMKT
nhăsau,ă“Phnămmăk toán lƠăbăchngătrình,ălƠăphnămmăngădngătrênămáyă
tínhăcaăkătoánătrongăđóăxălỦătăđngăcácăthôngătinăđuăvƠoăcaăkătoánătheoămtă
quáătrìnhănhtăđnhăvƠăcungăcpăthôngătinăđuăraălƠăcácăbáoăcáoăkătoánătheoăyêuăcu
caăngiăsădngăthôngătin.”
Tómăli qua các kháiănimătrên thì PMKT đcăhiuăđnăginănhăsau: nó là
phnămmăngădng,ăxălỦătăđngăcácăthôngătinăkătoánătheoăquyătrìnhăcaăchăđă
kătoán,ămcăđíchălƠăcungăcpăcácăbáoăcáoătƠiăchính,ăbáoăcáoăqunătrăchoăngiăsă
dng.ă
Vai trò, tác dng ca phn mm k toán
Phnă mmăkă toánăcóăvaiă tròă quană trngă điă viăcôngă tácă kă toánă tiă cácă
doanhănghip nhăvaiătròăthayăthătoƠnăbăhayămtăphnăcôngăvicăkătoánăbngăthă
côngăvƠăvaiătròăsăhoáăthôngătin. Căthănhăsau:
Vai trò thay th toàn b hay mt phn công vic k toán bng th công
NhnăđnhăcaăTrnăPhcă(2007)ăthìă“PhnămmăkătoánăđƣăthayăthătoƠnă
băhayămtăphnăcôngăvicăghiăchép,ătínhătoán,ăxălỦăbngăthăcôngăcaăngiălƠmă
14

kătoán.”ăBênăcnhăđó,ăvicăkimătraăgiámăsátătìnhăhìnhăsădngăvnăvƠăkhănngă
huyăđngăvnăvƠoăsnăxutăkinhădoanh caădoanh nghip đcăPMKTăhătr cho
nhà qun lý thc hin nhanhă hn,ă đngă thiă cngă chínhă xácă hn. Hnă na, nhà
qunălỦăsăcóănhiuăgiiăphápălaăchnăvà ra quytăđnhăkinhădoanhănhanhăhnăbngă
cáchăthayăđiăs liuătrongăphnă dă toánăvi nhngăktă quă khácănhau; cóă đcă
nhngătinăíchănhăthălƠ nhăvƠoăthôngătinădoăphnămmăkătoánăcungăcp.
Báo cáo ti cuc hp v công ngh thông tin (BHP Information Solutions
Ltd, 2011) thì phn mm k toán có th x lý tt c công vic các ghi chép s sách
k toán mà nhân viên có nhim v phi thc hin. iu này có th bao gm: Bán
hƠng,ăhóaăđnăvƠăthuătin. Mua hàng và thanh toán. Qun lý tin mt và tin gi
ngân hàng. Thu GTGT, thu và báo cáo k toán. Qun lý hàng tn kho và tính
lng.
Nhăvy,ăphnămmăkătoánăthayăthăcôngăvicăkătoánăbngăthăcông,ăđƣătră
thƠnhăcôngăcăđcălcăgiúpăkătoánăhoƠnăthinăcôngăvicănhanhăchóngăvƠăhiuăqu.ă
Vai trò s hóa thông tin
Thôngăquaăcôngăcătraoătinăđinătănhăemail,ăinternet,ăvƠăcácăvtămangătină
khácămƠăngiăsădngăthôngătinăkătoánăcóăthăcóăđcăthôngătinătămáyăviătínhă
caăh.ăơyăcngălƠăcôngăcănnătngăcaămtăxƣăhiăthôngătinăđinătămƠănhơnăloiă
săsădngătraoăđiăviănhauătrongăhinătiăcngănhătngălaiănhmăgimăthiuătraoă
điăbngăgiyăt.ăNhăvyăviăvaiătròăsăhóaăthôngătin, “phnămmăkătoánăthamăgiaă
vƠoăvicăcungăcpăthôngătinăđcăsăhoáăđăhìnhăthƠnhănênămtăxƣăhiăthôngătină
đinăt,ăthôngătinăcaăkătoánăđcăluătrădiădngăcácătpătinăcaămáyătínhăcho
nênădădƠngăsăhoáăđătraoăđiăthôngătinăthôngăquaăcácăbáoăcáoătrênămngăniăbă
hay internet”, theoăquanăđimăcaătácăgiăTrnăPhcătănmă2007.

HuăhtăcácădoanhănghipăhotăđngăăThƠnhăphăHăChíăMinhăhinănayăđƣă
thcăhinăvicăkêăkhaiăthuăquaămng. Doanhănghipănpăcácăbáoăcáoăviădăliuă
dngăfileăExcel, Word hocăkêăkhaiătrcătuynătrênătrangăwebăcaăTngăccăThuă
15

VităNam. iăviăcácăcôngătyăđiăchúng,ăquytăđnhă563/Q-UBCKăvaăcóăhiuă
lcăngƠyă25ăthángă09ănmă2013,ăvăvicăbanăhƠnhăquyăchăhngădnăcôngătyăđiă
chúngăsădngăHăthngăcôngăbăthôngătinăcaăUăbanăChngăkhoánăNhƠănc.
Quytăđnhăyêuăcuădăliuăcaăbáoăcáo liênăquanăđnăvicăthcăhinăcôngăbăthôngă
tin nhăbngăcơnăđiăkătoán,ăktăquăhotăđngăkinhădoanh,ăbáoăcáoăluăchuynă
tinăt đcăđnhădngăfileăExcel.ă
Nhăvyăthôngătinăkătoánăđcăluătrădiădngăcácătpătinăcaămáyăviătínhă
dnătrăthƠnhămtăyêuăcuăbtăbucănhmăthcăhinăliăíchăvƠămcătiêuăcaăChínhă
phăđinăt.ăTngăcngănngălcăđiuăhƠnhănhƠăncăcaăChínhăph,ă mang liă
thunăliăchoă dơnăchúng,ă tngăcngăsă minhăbch,ă gimăthamănhng đngă thi
gimăchiăphíăChínhăph,ăvƠălƠmătngăthuănhpăqucădơn.ă
Tác dng ca phn mm k toán
Bênăcnhăcácăvaiătròăvaănêu,ăphnămmăkătoánăcònăcóănhngătácădngănhă
kpăthi, chính xác, tităkimăthiăgian, tităkimăchi phí và quanătrngălƠăthunătină
trongăđnhădngăcácădăliuăbáoăcáoăchoădoanhănghip.
Kp thi. Khi ngădngăphn mm vào công tác k toán, các nhà qun lý s
đc cung cp tc thì bt k s liu k toán nào và ti bt k thiăđim nào h yêu
cu. Giúp cho các nhà qun lý doanh nghip hoch đnhăvƠ điuăchnhăcácăkăhochă
hot đngă tƠiă chính,ă hotă đngă snă xută kinhă doanhă caă doanhă nghipă mtă cáchă
nhanhăchóngăvƠăhiuăqu.ă
Chính xác. Băphnăkătoán săkhôngăcònătìnhătrngăcngăsăsaiăcaăkătoánă
viên, vnă đ thngă dnă đnă cácă báoăcáoă bă saiălchă vƠă phiă mtă nhiuă ngƠyăđă
chnhăsaăliătăđuăcácăsăliu,ăsăsách,ăriăđnăcácăbáoăcáo. Sai sót doanh nghip
có th gp phi, khi s dng phn mm thay cho k toán bng th công, là do nhp
d liu và thông tin sai lch t banăđu.
16

Tit kim thi gian. Phnămmăkătoánăgiúpăgim tiăđaăthi gian lãng phí
vào vic chnh sa d liu, s sách, báo cáo t vài ngày xung còn vài phút, tită

kimăthiăgianătrongăvicătng hp,ăđiăchiuăcácăsăsách,ăbáoăcáoăkătoán.
Tit kim chi phí. Phnămmăk toán tăđng hoáăhoƠnătoƠnăcácăcôngăđonă
tínhătoán,ăluătr,ătìmăkimăvƠăktăxutăbáoăcáoănênăbăphnăkătoánăcnăítănhơnăsă
hnăkhiăthcăhinăcôngătácăkătoánăbngăthăcông.
Thun tin trong đnh dng d liu các báo cáo. Tt c thôngătinăđcăluă
tr  phn mm k toán có th đc chuynăđnăcácăchngătrìnhăthu mt cách d
dàng. Hoc có th xut các báo cáo viădăliuădngăfile Excel hoc Word cho mc
đíchănp báo cáo, công b thông tin, ầ choăcácăcăquanăchcănngăcngănhăngi
s dng thông tin.
2.3. QUY TRỊNH U T, KHAI THÁC S DNG PHN MM K
TOÁN
2.3.1. Quy trình đu t phn mm k toán
Nhm đtăđcăhiuăquătrong vicăđuătăphnămmăkătoán,ădoanhănghipă
phiătriăquaăquáătrình thcăhinătheoămtătrìnhătălogicănhtăđnh.ăDoanhănghipă
muaăsmă máyăviă tính,ăthităbă niă mng; doanhănghipăxácă đnhă cácătiêuă chíălaă
chnăphnămm,ăsauăcùngălƠătăchcălaăchnăphnămm. Quyătrìnhăđuătăphnă
mmăkătoánăgmăbaăbc,ăngăviămiăbcăsăcóănhngăyêuăcu tuăthucăvƠoă
quanăđimăcaămiădoanhănghip. Trìnhătăcácăbcăthcăhinănhăsau:
2.3.1.1. Bc 1: T chc la chn trang thit b
Mcădùăkhácăviăvicătăchcăcôngătácăkătoánăbngăthăcông,ădoanhănghipă
ngă dngă phnă mmă kă toánă cóă toƠnă bă dă liuă đcă luă tră trênă máyă viă tính.ă
DoanhănghipăphiăthcăhinăcácăthătcăphápălỦătheoăqui đnhăvăsăkătoánăghiă
bngătay.ăCácăsăkătoánătngăhpăvƠăsăkătoánăchiătităđcăinăraăgiyăcngănhă
các báo cáo vƠoăthiăđimăcuiătháng,ăcuiănm. NhăvyăngoƠiămáyăviătínhădoanhă
nghipăcnăcóăthêmămáyăinăđăthcăhinăvicăinăs.
17

NguynăPhcăBoănăvƠăcngăsă(2012,ătrangă24)ăcngăđƣăđăcpăvnăđă
này, doanhănghipăcnă“trangăbăhăthngăkătoánăbaoăgmăhăthngămáyătínhă(máyă
ch,ămáyătrm),ăthităbăni mngăvƠămáyăin,ăthităbăniămng vƠăcácăthităbăngoiă

viăkhácănhămáyăin,ămáyăđcămƣăvchă.ă ” tuătheoănhuăcuăcaămiădoanh.ăVƠă“khi
laăchnătrangăthităbăcnăquanătơmăđnăchtălng,ăsăhuăhiuăvƠăhiuăquăchiă
phí”.
2.3.1.2. Bc 2: Tiêu chí la chn phn mm k toán
TheoăNguynăPhcăBoănăvƠăcngăsă(2012,ătrangă186)ăthìă“dù là phnă
mm tăvităhayăthngăphm,ă mtăPMKTă phiăđápăngănhngătiêuă chun nhtă
đnh đăđmăboă hoƠnăthƠnhă đcăchcănngă caă nó.ăCácătiêuăchun nƠyăcóăthă
khác nhau khi đngădiăgócăđăkhácănhau, thí dăvnăđăgiáăcăcaăphnămmărtă
quanătrngăđiăviăngiăqunălỦ,ănhngăkhôngăphiălƠămtătiêuăthcăquanătrngăđiă
viăngiăsădngăbngătínhăchtăkimăsoátăcaăphnămm.ăTuyănhiên,ăvicăhiuă
bităvăcácătiêuăchun tngăquátăcaămtăphnămmăsăgiúpăíchănhiuăchoăcôngăvică
caămiăbên.”
B Tài Chínhă đƣă bană hƠnhă Thôngă tă 103/2005/TT-BTC vào ngày
24/11/2005ăvăhngădnătiêuăchunăvƠăđiuăkinăcaăPMKT.ăThôngătănƠyăhngă
dnăchoădoanh nghip mtăsăniădungăkhiăđánhăgiáăphnămm. Bênăcnhăđó,ăkhiă
đánhăgiá,ălaăchnăphnămm, theoăNgynăPhcăBoănăvƠăcngăs,ădoanhănghipă
cnăluăỦăcácăcácătiêuăchíăsauăđơy:
(a) áp ng yêu cu ca ngi s dng. MtăPMKTăphiăđápăngăyêuăcuăcaă
ngiălƠmăkătoánăvƠăcaădoanh nghip. Baoăgmăcácăyêu cu: (1) phùăhpă
viăcácăqui đnhăcaăphápălutăvƠăchínhăsách,ăchăđăcaădoanh nghip đƣă
đngăkỦ; (2) phùăhpăviăđcăđimătăchcăqunălỦăsnăxutăkinhădoanhăcaă
doanh nghip; (3) phùăhpăviăqui mô doanh nghip vƠăđcăđimătăchcăbă
máyăkătoánăcaădoanh nghip; (4) phùăhpăviăyêuăcuăxălỦăvƠăcungăcpă
thôngătinăkătoán; (5) phùăhpăviăyêuăcuătíchăhpădăliuăvƠăhpănhtăbáoă
18

cáo tài chính; (6) phùăhpăviăyêuăcuăvătcăđ,ăthiăgianăxălỦ,ăthiăđimă
cungăcpăthôngătin;ă(7) phnămm phiăhătrăttănhtăchoăngiădùngătrongă
quáătrìnhălƠmăvic; (8) phnămm phiăthơnăthin,ădăsădng,ădăkimătra,ă
dătruyăxutăthôngătin.ă

(b) Phn mm phi có tính kim soát cao. TínhăkimăsoátăcaămtăPMKTăđcă
đánhăgiáăthôngăquaăcácăgiiăphápăboămt - kimăsoátătruyăcp hăthng,ăcácă
giiăphápăsaoăluădăphòngădăliu,ăcácăgiiăphápătoăraăcácăduăvtăghiănhnă
quáătrìnhătruyăxut,ăchnhăsaăsăliu,ăcácăgiiăphápăkimăsoátănhpăliu,ăxă
lỦădăliuă.
(c) Tính linh hot ca phn mm. Phnă mmăphiă đápăngăcácă khănngă cpă
nht khiăcóăcácăthayăđi,ăvíădăkhiăcóăthayăđiăchăđăkătoánăphnămmăphiă
giúpăngiădùngăthêm,ăsaăcácătƠiăkhon.ă.ă.ăngăthi,ăphn mm phiăcóă
khănngăchoăphépăngiădùngăđiuăchnhăphnămm.
(d) “Phn mm phi ph bin và có tính n đnh cao. TínhăphăbinăvƠănăđnhă
caăphnămm thăhinăthôngăquaăcácăkháchăhƠngăhinăcóăcaăphnămm,ăsă
phùăhp,ăsătngăthíchăgiaăphnămmăviăphnăcngăvƠ các chngătrìnhă
ngădngăkhác,ăkhănngăliênăktădăliuăviăcác phnămm ngădngăthôngă
dngănhăMicrosoft Excel, Access, . . .ăTínhănăđnhăcaăphnămm cònăthă
hinăthôngăquaăcácăcamăktăcpănht,ănơngăcp,ăboăhƠnh,ăboătrì,ăhunăluynă
choăngiădùngămi,ăhiănghăkháchăhƠng,ăầcaănhà cungăcpăphnămm
sau khi bán. ngăthi,ămtăPMKTăcóăthăphiătíchăhpăviăcácăhăthngă
khác,ădoăđóănhƠăcungăcpăphnămm phiăcóăcácăgiiăphápăhătrăthíchăhp.
(e) Giá phí ca phn mm. GiáăcăcngălƠămtătrongănhngătiêuăchíăquanătrng.ă
Tuyănhiên,ăkhiăđánhă giáă vă giáă phíă caă phnă mm,ă cnă quanătơmă giáăcaă
phnămm baoăgmăcácăniădungăgì: giá phnămm,ăchiăphíăcƠiăđt,ăchiăphíă
hunăluyn,ăchiăphíăvătƠiăliuăphnămm,ăchiăphíănhpăliuăbanăđu,ăầ” Các
tiêuăchíăđcătrìnhăbƠyătrongăgiáoătrìnhăcaăNguynăPhcăBoănăvƠăcngă
să(2012,ătrangă189).
19

2.3.1.3. Bc 3: T chc la chn phn mm k toán
Nhmăđtăđcăhiuăquăcaoătrongăvicătăchcălaăchnăphnămmăkătoán,ă
doanhănghipătrcătiênăcnăxácăđnhăcácăyêuăcuăđălaăchnăphnămm,ăkăđnă
thuăthpăcácăphnămmăkătoánăđangăcóămtătrênăthătrng,ăsauăđóătìmăhiuăvƠăxácă

đnhăkhănngăđápăngăcaăcácăphnămmăk toánăđƣăthuăthpăđc,ăcuiăcùngăthcă
hinăđánhăgiáăvƠălaăchnăphnămmăkătoán. Theoătácăgi NguynăPhcăBoănă
vƠăcngăsă(2012, trang 191)ăthìăcácătrìnhătăviănhngăđimăluăỦănhăsau:
(a) “Xác đnh yêu cu đ la chn phn mm. Căs đăxácăđnhăyêuăcuălaă
chnăPMKTălƠăcácăyêuăcuăvădăliu,ăxălỦ,ăbáoăcáo,ăkimăsoát.ă. . đcă
xácăđnhătrongăquáătrìnhăphơnătíchăvƠăthităkăhăthngăkătoán,ăcngănhă
phiăluăỦăđnăcácăqui đnhăcaăcăquanăqunălỦăchcănngăđiăviăPMKT.
Cácăyêuăcu đălaăchnăPMKTăcnăđcăphơnăloiăthƠnhăhaiănhóm,ăcácăyêuă
cuăbtăbucă(víădăbáo cáo tài chính)ăvƠăcácăyêuăcuămongămunăđcăđápă
ngă(víădăcácăyêuăcuăvăkimăsoát).ăCácăyêuăcuănƠyăcngăcóăthăđcăxpă
hngătheoăthătăuătiênăhocătmăquanătrngăđ thunăliăchoăvicălaăchnă
PMKT sau này.
(b) Thu thp các phn mm k toán. Sauă khiă xácă đnhă đcă cácă yêuă cu laă
chnăphnămm, doanh nghip sătinăhƠnhăthuăthpăcácăPMKTăhinăcóăcngă
nhăcácănhƠăcungăcpăphnămm tngăng.ăăđmăboăvicălaăchnăđcă
phnă mm phùă hpă viă đcă đimă kinhă doanh,ă qui môă hotă đng,ă doanh
nghip săkhoăsátăphn mm hinăđangăsădngătiăcácădoanh nghip cùng
ngƠnhănghăkinhădoanhăcóăqui môătngăng.ă
(c) Tìm hiu và xác đnh kh nng đáp ng tng phn mm. CnăcăvƠoăyêuăcuă
đƣăđcăxácăđnh,ădoanh nghip sătinăhƠnhăkhoăsátăvƠăđánhăgiáătngăphnă
mm đƣăthuăthp.ăKtăquăđánhăgiáăchiaăthƠnhă3 nhóm.ăNhómă1ăbaoăgm các
phnămm khôngăphùăhpăviădoanh nghip, nhóm 2 là các phnămm phù
hpănhngăchaăđápăngăcácăyêuăcuăđcăđaăra, và nhóm 3 tpăhpăcácă
phnămm đápăngăphnălnăcácăyêuăcuăcaădoanh nghip.
20

Các phn mm nhóm 1 să băloiăkhiă quáă trìnhălaăchn,ă cácă phn mm
nhómă2ăsăđcăgiăcácăbngăyêuăcuătiăchoănhƠăcungăcpăphnămm, và các phn
mm nhómă3ăsăđcătipătcăxemăxét,ăđánhăgiáăkhănngătuăbin,ăthităkăcaă
phnămm.ăNuăphn mm nƠoăcóăthăthayăđi,ăhoƠnăchnhăđăphù hpăviăyêuăcuă

caădoanhănghip thìăcngăsăđcăgiăcácăbngăyêuăcuăcaănhƠăcungăcp.ăTrongă
trngă hpă khôngă cóă phnă mm nƠoă thucă nhómă 2, hocă cácă phnă mm thucă
nhómă3ăkhôngăcóăkhănngăthayăđi,ăthìădoanhănghip bucăphiălaăchnăphngă
ánătăthităkăphnămm cho riêng doanhănghip biăcácăyêuăcuăđcăthùăcaăđnă
v.
(d) ánh giá, la chn phn mm. Doanhă nghipă să tină hƠnhă đánhă giáă cácă
PMKTădoăcácănhƠăcungăcpăđcălaăchnăgiăđn.ă
C s đánh giá.ăVicăđánhăgiáănƠyăsădaătrênăhaiăcăs:
 CácăPMKTănƠyăđƣăđápăngăhoƠnătoƠnăcácăyêuăcuăbtăbucăcaădoanh
nghip hay chaăvƠă
 Cóăbaoănhiêuăyêuăcuămongămunăcaădoanhănghip đcăđápăng.ă
Phng pháp la chn. QuáătrìnhăsƠnălcănƠy săchnăraăsăítăcácăphnă
mm vƠătinăhƠnhăchoăcác nhƠăcungăcpăgiiăthiuă(demo)ăcácăsnăphmă
caăh. Cóăhaiăphngăphápălaăchnăphnămm phùăhpănhtăchoădoanh
nghip:
 PhngăphápăđnhătínhătinăhƠnhăphơnătíchăcácănhómătiêuăchíălaăchnă
phnămm trênăcăs đóăđaăraăcácăỦăkinăđánhăgiáăvƠăngiăcóăthmăquynă
caoănhtălaăchnăphnămm.
 Phngăphápăđnhălng:
o Xácă đnhă cácă tiêuă chíă laă chnă vƠă tmă quană trngă caă tngă tiêuă
thc.