Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Trong cuộc sống, nhân cách & đạo đức muôn đời là thước đó giá trị của mỗi người
chúng ta. Chính vì lẽ đó chăng mà từ ngàn đời nay, ông cha ta đã luôn chú trọng
việc giáo dục đạo đức cho cháu con mình? Như vậy, việc tu dưỡng đạo đức của
bản thân trong đời sống hằng ngàyđã trở thành những bài học quý giá mà chúng ta
cần phải thấm nhuần. Và "Đói cho sạch, rách cho thơm" - một câu tục ngữ quen
thuộc đã cho chúng ta thấy rằng cuộc sống dù có khó khăn, thiếu thố, khó khăn đến
đâu thì chúng ta nhất thiết luôn phải sống sao cho trong sạch, sao cho giữ gìn được
nhân cách và phẩm chất của chính bản thân mình. Vậy nhân cách là gì? Tại sao
chúng ta phải gìn giữ nhân cách bản thân? Là những điều ta cần tìm hiểu trong câu
tục ngữ này.
Trước hết, ta có thể hiểu câu tục ngữ là một lời khuyên về việc ăn, cách
mặc của con người. Đó là dù bản thân có đói đến đâu chăng nữa thì ta cũng phải
biết ăn uống cho hợp vệ sinh - "đói cho sạch"; quần áo tuy có cũ nhường nào
nhưng vẫn còn sử dụng được thì ta phải chú ý ăn mặc sao cho sạch sẽ, tinh tươm -
"rách cho thơm". Nhưng sâu xa trong câu tục ngữ này, ngoài việc nhắc nhở cháu
con trong cách ăn, mặc, cha ông ta còn nhắn nhủ một lời khuyên quý báu về lối
sống, về cách gìn giữ đạo đức, nhân cách của bản thân con người thông qua lối nói
ẩn dụ. Cặp hình ảnh " đói - rách" là nói về hoàn cảnh sinh sống của con người còn
rất khó khăn, thiếu thốn nhiều về mặt vật chất.; còn "sạch - thơm" là cặp hình ảnh
nói về nhân cách, đạo đức và phẩm chất của con người. Như vậy, ta có thể khẳng
định được rằng, nguyên cả câu tục ngữ là một lời khuyên cho mọi người về việc
gìn giữ nhân phẩm bản thân trong bất kì hoàn cảnh nào của cuộc sống.
Vậy thế nào là nhân cách? Nói chung, nhân cách là những đức tính tốt đẹp
của con người và phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức mà xã hội quy định như
lòng biết ơn, sự hiếu thảo, lòng dũng cảm, tính kiên trì, tinh thần yêu nước
Thế tại sao còn người phải giữ gìn nhân cách cua mình? Đầu tiên, đó là
bởi, chính nhân cách là thước đó giá trị của mỗi con người, khẳng định vị trí của
người đó trong cộng đồng xã hội. Chẳng phải vậy sao mà xã hội luôn trân trọng,
yêu quý & tôn vinh những người có nhân cách, có đạo đức tốt đẹp. Từ đó mà luôn
lấy họ làm tấm gương sách để răn dạy cháu con mình noi theo. Thật vậy, lịch sử
chẳng bao giờ quên tôn vinh những tấm gươg con người có nhân cách, đạo đức
đáng khâm phục, và tiêu biểu chính là người thầy đạo cao, đức trọng Chu Văn
An. Thầy đã đem nhân học suốt cuộc đời mình để truyền dạy cho tất cả học trò để
rồi cho đến cả một con vật, do quá kính trọng thầy nên đã hóa thành người mà đến
theo học lớp thầy dạy. Năm tháng trôi qua, nghe thầy giảng đạo lí, nó đã được thầy
cảm hóa. Tôn kính thầy, nghe lời răn dạy của thầy mà thấm nhuần trong tim, nó đã
phá luật trời, cho mưa xuống vùng nhiều năm hạn hán để người dân đỡ khổ, đỡ
cực. Ngoài ra, thầy thuốc - vị danh y Lê Hữu Trác cũng là một người như thế. Và
tấm gương đạo đức ngời sáng về lòng kiên trì vượt mọi trở ngại, khó khăn của cụ
đồ Nguyễn Đình Chiểu cũng cần chúng ta phải nhắc đến. Bên cạnh đó, trong tài
cầm quân đánh giặc, thao lược trong chiến trận, Trần Hưng Đạo quả thực là một
đại tướng tài giỏi. Và còn rất nhiều tấm gương ngời sáng khác trong thực tế cuộc
sống của chúng ta hiện tại Tuy nhiên, bên việc tôn vinh những con người như
vậy, xã hội ta cũng luôn lên án những kẻ thiếu đạo đức, coi nhân phẩm của mình
nhẹ hơn tiền tài, vật chất Nhìn lại lịch sử, trong thời đại phong kiền nước
nhà, thường có những kẻ phản dân hại nước như Nguyễn Ánh, như Lê Chiêu
Thống hay ngay cả vua Khải Định và còn nhiều kẻ khác nữa. Đặc biệt trong thời
đại ngày nay cũng có không ít kẻ hám tiền, tham quyền rồi làm nhũng nhiễu nhân
dân bằng cách tham nhũng, nhận hối lộ khiến cho đất nước ngày một thêm
nghèo.
Mặt khác, nhân cách trong bản thân mỗi người thường đuọc biểu hiện qua
hảnh động & việc làm của họ. Chính vì thế mà người ta có thể dùng hành động để
làm ra tiền bạc nhưng chắc chắn ko thể dùng tiền bạc mua nhân cách bản thân
mình. Cụ thể, với một kẻ đã vào tù vì những hành động phi pháp của anh ta thì tất
nhiên, anh ta chẳng thể dùng tiền đễ mua chuộc mọi người xóa mờ đi quá khứ lỗi
lầm ấy được Mà anh ta chỉ có thể làm lại chính mình bằng những việc làm tốt
đẹp, bằng những cố gắng thay đổi bản thân của chính con người anh thôi. Hơn nữa,
trong thực tế, con người chúng ta thường có một thói quen xấu khá phổ biến là
"Đói ăn vụng, túng làm liều". Nghĩa là, khi ở trong hoàn cảnh quá khó khăn, đói
khổ mà ko tìm ra giải pháp và lối thoát cho mình, con người thường ko còn tỉnh táo
để suy sét về hành động của bản thân mà lại sinh ra thói trộm cắp nhằm giải quyết
cái đói, cái khát trước mắt nên vì thế mà đánh mất nhân cách của bản thân. Ngoài
ra, trong xã hội hiện tại còn có một số cá nhân thích đua đòi theo bè bạn để đúng
với thời thượng, đẳng cấp. Họ ăn chơi xa hoa, coi trọng vật chất, tiền tài, danh
vọng hơn cả phẩm giá của bản thân mình, chính thế mà những người này sẵn sáng
bán rẻ nhân nhân phẩm vì những mục đích xa xỉ. Vậy ra những việc làm tai hại
như thế đâu chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới họ - bản thân những người gây ra như bị bè
bạn khinh rẻ, bị mọi người lánh xa, bị luật pháp trừng trị nghiêm khắc mà còn ảnh
hưởng rất xấu tới xã hội, tới cộng đồng khi gây mất trật tự, an ninh và cũng còn
muôn vàn tệ nạn xã hội khác nữa
Và chúng ta cũng biết rằng, từ xưa đến nay, việc giữ gìn nhân cách, phẩm
chất đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, dân tộc Việt Nam anh
hùng. Chính thế mà chúng ta luôn phải tiếp thu, biết kế thừa và phát huy để mãi
mãi gìn giữ vẻ đẹp này của dân tộc. Như vậy, để lời khuyên về nhân cách luôn
được truyền lưu cho các thế hệ mai sau, các thể loại văn học dân gian đã đúc kết
đưa ra những bài ca dao, các câu tục ngữ thực sự ý nghĩa như bài ca dao "Con cò
mà đi ăn đêm" hay "Giấy rách phải giữ lấy lề", "Chết vinh hơn sống nhục", "Chết
đứng hơn sống quỳ" cũng là những câu tục ngữ thực sự thâm thúy. Và đặc biệt
nhất có lẽ là lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta, người đã
bảo: "Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Có tài mà không có đức
thì là người vô dụng.".
Tóm lại, câu tục ngữ "Đói cho sạch, rách cho thơm" mãi mãi là một lời
khuyên đúng đối với tất cả mọi người trong mọi thời đại. Vì một lẽ rằng: nhân cách
chính là tài sản vô giá mà chúng ta cần phải biết coi trọng và giữ gìn nhưng cũng
đừng quên thường xuyên rèn giũa. Chúng ta cần sống một cách chân hật với mình,
với mọi người, sống trong sạch, lương thiện để bản thân ta là một người tốt. Điều
đó không chỉ đem lại lợi ích cho chính bản thân ta mà còn góp phần đảm bảo cuộc
sống tốt đẹp chung cho tất cả mọi người. Để gìn giữ nhân cách cho bản thân, thực
sự có rất nhiều cách nhưng có lẽ phổ biến nhất là việc siêng năng , cần cù, & chăm
chỉ học tập là những đức tính mà trược tiên ta phải chú ý đến.
Nguồn: Lính Chì