BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP. HCM
TRNăTHăXUỂNăTRỎC
CÁCăYUăTăNHăHNGăNăSăTHAăMÃN
CAăNHỂNăVIểNăTRONGăCỌNGăVICă
TIăNGỂNăHÀNGăTMCP Á CHÂU
KHUăVCăTP.ăHăCHệăMINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Tp. H Chí Minh- Nm 2014
BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHCM
TRNăTHăXUỂNăTRỎC
CÁCăYUăTăNHăHNGăNăSăTHAăMÃN
CAăNHỂNăVIểNăTRONGăCỌNGăVICă
TIăNGỂNăHÀNGăTMCPăÁăCHỂUă
KHUăVCăTP.ăHăCHệ MINH
Chuyên ngƠnh: QUN TR KINH DOANH
Mƣ s: 60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TS H C HÙNG
Tp. H Chí Minh- Nm 2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin xam đoan nghiên cu nƠy lƠ ca riêng tôi, các s liu lƠ hoàn toàn trung
thc vƠ kt qu nghiên cu trong lun vn cha tng đc công b trong by k tƠi
liu nƠo.
Tác gi
Trn Th Xuơn Trúc
MCăLC
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC HỊNH , TH
Chngă1:ăTNGăQUANăVăăTÀI 1
1.1. Lý do chn đ tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4. Phng pháp nghiên cu 3
1.5. Cu trúc nghiên cu 3
Chngă2:ăCăSăLụăLUNăVÀăMỌăHỊNHăăNGHIểNăCU 5
2.1. C s lý thuyt v s tha mƣn chung trong công vic 5
2.2. Các nghiên cu liên quan đn tha mƣn ca nhơn viên 7
Chngă3:ăTHITăKăNGHIểNăCU 15
3.1. Quy trình nghiên cu 15
3.1.1. Nghiên cu s b 15
3.1.2. Nghiên cu chính thc 16
3.2. Phng pháp nghiên cu 20
3.2.1. Nghiên cu đnh tính 20
3.2.2. Nghiên cu đnh lng 20
3.2.2.1. Thit k mu 20
3.2.2.2. Thu thp d liu 21
3.2.2.3. Quy trình phơn tích d liu 21
Chngă4: TRỊNHăBÀYăKTăQUăNGHIểNăCU 26
4.1 Mô t mu nghiên cu đƣ đc kho sát 26
4.2. Kim đnh s b thang đo theo phng pháp Cronbach’s alpha 29
4.3. Phơn tích nhơn t khám phá (EFA 35
4.3.1. Phơn tích nhơn t cho Nhóm nhơn t tác đng 36
4.3.2. Phân tích nhơn t 40
4.3.3. iu chnh mô hình nghiên cu 40
4.3.4. Kim đnh thang đo cho mô hình nghiên cu hiu chnh 42
4.4. Kim đnh mô hình nghiên cu hiu chnh 46
4.5. Kt lun t mô hình 51
4.6. Tho lun kt qu 54
Chngă5:ăKTăLUNăVÀăKINăNGH 59
5.1. Kt lun 59
5.2. Kin ngh 61
5.2.1. Chính sách công vic, đƠo to vƠ thng tin 61
5.2.2. Môi trng lƠm vic 63
5.2.3. Chính sách lng & thng 64
5.2.4. Quan h vi lƣnh đo 65
5.2.5. Quan h vi đng nghip 66
5.3. Hn ch ca đ tƠi 66
5.4. Hng nghiên cu k tip 66
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANHăMCăCÁCăKụăHIUăVÀăCHăVITăTT
ACB : Ngơn hƠng Thng mi c phn Á Chơu
CSR : Nhơn viên dch v khách hƠng
KPP : Kênh phơn phi
NHTMCP : Ngơn hƠng Thng mi c phn
TCTD : T chc tín dng
TP.HCM : ThƠnh ph H Chí Minh
PFC* : Nhơn viên t vn tƠi chính cá nhơn
R* : Nhơn viên quan h khách hƠng doanh nghip
CN : Chi nhánh
PGD : Phòng giao dch
KPP : Kênh phơn phi
DANHăMCăBNGăBIU
Bng 3.1: Tng hp các thƠnh phn ca thang đo 17
Bng 4. 1: Bng thng kê, mô t mu 26
Bng 4. 2: Bng kim đnh trung bình 1 mu cho các nhơn t trong mô hình k
vng 27
Bng 4. 3: Bng mô t các đi tng đc kho sát 28
Bng 4. 4: Bng kim đnh thang đo các nhơn t trong mô hình kì vng 30
Bng 4. 5: Bng phơn tích nhơn t khám phá 38
Bng 4. 6: Kt qu kim đnh thang đo bng phng pháp Cronbach’s alpha cho
mô hình nghiên cu hiu chnh 43
Bng 4. 7: Bng các ch s tng hp mô hình hi quy 47
Bng 4. 8: Bng kim đnh ANOVA mô hình hi quy kim đnh mô hình nghiên
cu 48
Bng 4. 9: Mô hình hi quy kim đnh mô hình nghiên cu gi thuyt 50
Bng 4. 10: Bng kt lun gi thuyt ca mô hình 51
Bng 4. 11: Bng kt lun vƠ xp hng các gi thuyt tác đng ca mô hình 53
DANHăMCăHỊNH
Hình 2.1 Mô hình nghiên cu đ xut 11
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu điu chnh 42
Hình 4.2: Kim đnh tính phơn phi chun ca phn d 49
Hình 4.3: Quan sát hin tng phng sai thay đi ca mô hình 49
Hình 4.4: Quan sát hin tng phng sai thay đi ca mô hình 49
1
CHNGă1
TNGăQUANăVăăTÀI
1.1. Lý do chnăđ tài
S tha mƣn ca nhơn viên trong công vic đ cp đn thái đ chung ca
ngi lao đng đi vi công vic h đang lƠm. S tha mƣn trong công vic ca
nhơn viên có vai trò rt quan trng trong mt t chc vì nhng lý do
Th nht, s tha mƣn ca nhân viên trong công vic lƠ mc tiêu quan trng ca
doanh nghip vì đó lƠ nn tng trong quá trình nơng cao cht lng dch v. Bi vì, trong
vic cung cp dch v cht lng đn khách hƠng, trc ht, phi da trên s chơn thƠnh
trong công vic ca nhơn viên công ty, nhƠ qun lý vƠ c th lƠ h s lƠm công vic ca h
mt cách trìu mn. Do đó, s thƠnh công ca doanh nghip ph thuc vƠo k nng vƠ s
sn sƠng ca nhơn viên. Vi vic cung cp dch v hoƠn ho, đm bo s hƠi lòng ca
khách hƠng vƠ nhơn viên trong mt mi quan h hƠi hòa vi các đng nghip vƠ công vic
ca h lƠ mc tiêu chính ca s tha mƣn trong công vic. Bên cnh đó, S tha mƣn
trong công vic nh hng đn nng sut lao đng ca nhơn viên. Khi nhơn viên
tha mƣn vi công vic hin ti đang lƠm thì có xu hng mang li hiu qu lao
đng cao hn, có th đa ra nhiu sáng kin đt phá giúp doanh nghip thay đi vƠ
phát trin trong điu kin môi trng kinh doanh thay đi, gn bó vi doanh nghip
lơu dƠi hn. S tha mƣn trong công vic lƠ mt trong nhng bin quan trng nht
vƠ quan trng trong hƠnh vi t chc vƠ t chc công vic. Mc tha mƣn vi công
vic cƠng cao thì nhân viên nhiu kh nng s gi mt thái đ tích cc đi vi công
vic ca h, vƠ có nhiu kh nng gn bó lơu dƠi vi t chc.
Ngc li khi nhơn viên không tha mƣn vi công vic hin ti s dn đn
gim hiu sut công vic bi vì nhân viên không chú tơm vƠo công vic ca t chc
vƠ quan tơm hn các vn đ cá nhơn ti ni lƠm vic, chi game, tham gia vƠo các
công vic không liên quan, nói chuyn phim, dƠnh nhiu thi gian trên mng xƣ
hi,… và điu nƠy cng đng ngha vi doanh thu gim. Kt qu ca vn đ nƠy có
th lƠ nhơn viên s ri khi t chc vƠ tìm mt công vic khác hoc s b t chc
2
quyt đnh sa thy vƠ khi đó ngi s dng lao đng phi b ra mt s tin ln đ
tuyn dng vƠ đƠo to nhơn viên mi.
Th hai, s thƠnh công ca mt t chc ph thuc không ch đn thun v
hiu qu ca vic đu t k thut, máy móc thit b hin đi vƠ t chc công vic
nng đng, mƠ còn ph thuc vƠo ngun nhơn lc. Mt nhơn viên cm thy tha
mãn, hnh phúc vƠ chm ch đi vi công vic lƠ tƠi sn ln nht ca bt k t chc
nƠo, bao gm c các ngơn hƠng. Lc lng lao đng ca bt k ngơn hƠng nƠo s
chu trách nhim v nng sut vƠ li nhun ca ngơn hƠng đó. Vì vy, đ mt ngơn
hƠng thƠnh công thì vic qun lý ngun nhơn lc mt cách hiu qu vƠ tìm hiu xem
nhơn viên ca mình có hài lòng vi công vic hay không lƠ rt quan trng.
Ngơn hƠng TMCP Á Chơu lƠ mt trong nm ngơn hƠng TMCP ln ca Vit
Nam, đang hot đng trong lnh vc tƠi chính ngơn hƠng có cnh tranh gay gt (đc
bit lƠ khu vc Tp. H Chí Minh). Trong bi cnh cn tái cu trúc ngơn hƠng đ gia
tng hiu qu hot đng, vai trò ca nhơn viên ngơn hƠng có yu t quyt đnh trong
vic gia tng hiu qu hot đng ca ngơn hƠng. Tác gi thc hin nghiên cu ắCác
yu t nh hng đn s tha mƣn ca nhơn viên công công vic ti ngơn hƠng
TMCP Á Chơu khu vc Tp. H Chí Minh có vai trò rt quan trng đi vi s phát
trin ca t chc vƠ công tác qun tr ngun nhơn lc Ngơn hƠng, nghiên cu
cung cp thông tin giúp nhƠ qun lý tìm ra gii pháp đ nơng cao mc đ hƠi lòng
ca nhơn viên trong công vic nhm n đnh vƠ phát trin nhơn s phc v cho s
nghip xơy dng vƠ phát trin ngơn hƠng TMCP Á Chơu trong dƠi hn.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
- Phân tích các yu t nh hng đn s tha mãn ca nhân viên vi công
vic ti Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB)
thc hin mc tiêu trên phi gii quyt các vn đ sau:
- Phân tích s tha mãn trong công vic có ph thuc vào gii tính, tui tác,
b phn công tác, thi gian làm vic ca nhân viên trong Ngân hàng Á Châu
- Nghiên cu mc đ nh hng ca các yu t đn s tha mãn ca nhân
viên ngân hàng Á Châu khu vc thành ph H Chí Minh
3
- xut mt s gii pháp tng cng tính hài lòng ca nhơn viên đn NH
ACB
1.3. iătng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu lƠ s tha mƣn ca nhơn viên ti Ngơn hƠng TMCP
Á Chơu ti khu vc thƠnh ph H Chí Minh vƠ các yu t nh hng đn s tha
mƣn ca nhơn viên.
- D liu nghiên cu đc thu thp thông qua kho sát (qua phiu kho sát)
nhng nhơn viên ti Ngơn hƠng Á Chơu khu vc ThƠnh ph H Chí minh.
- Thi gian thc hin kho sát lƠ tháng 07 nm 2014.
1.4. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu đc s dng trong đ tƠi nƠy lƠ phng pháp
nghiên cu đnh lng. Phng pháp nghiên cu nƠy tri qua 2 giai đon:
- Giai đon nghiên cu s b: thông qua tin hƠnh kho sát 20 nhơn viên
đang lƠm vic ti Ngơn hƠng Á Chơu khu vcThƠnh ph H Chí Minh đ xác đnh
các yu t nh hng ln đn s tha mƣn công vic ca nhơn viên vƠ hoƠn thin
thang đo.
- Giai đon nghiên cu chính thc: Do s lng mu ln vƠ có nhiu hn ch
trong quá trình kho sát nên s dng phng pháp chn mu ngu nhiên thun tin
nhơn viên đang lƠm vic ti ngơn hƠng Á Chơu khu vc thƠnh ph H Chí Minh
bng cách gi bng cơu hi kho sát qua email ni b (Lotus), kho sát trc tip
nhơn viên đang tham gia đƠo to ti trung tơm đƠo to ca ACB vƠ sau đó thu li vƠ
tin hƠnh phơn tích bng phng pháp nghiên cu đnh lng.
Phng pháp phơn tích s liu thông qua phn mn SPSS vi các công c
thng kê miêu t, kim đnh thang đo vi Cronback’s Alpha, phơn tích nhơn t
khám phá (EFA), hi quy.
1.5. Cu trúc nghiên cu
Chng 1: Tng quan: Trình bƠy lý do chn đ tƠi, mc tiêu nghiên cu, đi
tng vƠ phm vi nghiên cu, ý ngha thc tin ca nghiên cu
4
Chng 2: Trình bƠy lý lun v s tha mƣn ca nhơn viên vƠ mô hình
nghiên cu: chú trng lƠm rõ khái nim v s hƠi lòng vƠ c s lý thuyt các gi
thuyt các nghiên cu trc đó đƣ đc tha nhn) đ da vƠo đó đa ra hng
nghiên cu, mô hình nghiên cu cho đ tƠi s tha mƣn công vic ca nhơn viên
ngân hàng Á Châu
Chng 3: Trình bƠy phng pháp nghiên cu vƠ x lý s liu: trình bƠy
cách thc thc hin nghiên cu, thit k bng cơu hi, cách thc chn mu, tin
hành kho sát vƠ thu thp d liu nh th nƠo.
Chng 4: Trình bƠy kt qu đo lng, phơn tích mc đ tha mƣn trong
công vic ca nhơn viên ti Ngơn hƠng ACB: gii quyt vn đ kim đnh thang đo
các yu t trong mô hình vi đ tin cy Cronbach Alpha, phơn tích nhơn t khám
phá EFA, kim đnh các gi thuyt.
Chng 5: Kt lun: Tóm tt ni dung nghiên cu, tóm tt kt qu nghiên
cu, đ xut mt s đóng góp cho ngơn hƠng Á Chơu, các hn ch ca nghiên cu
vƠ hng nghiên cu tip theo.
5
CHNGă2
CăSăLụăLUNăVÀăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU
2.1.ăăCăs lý thuyt v s tha mãn trong công vic
Theo Vroom (1964), tha mƣn trong công vic lƠ trng thái mƠ nhơn viên có
đnh hng hiu qu rõ rƠng đi vi công vic trong t chc
Theo Raúl Diego Vallejo, Jesús Antonio Diego Vallejo and Sixto Olivar
Parra (2001), s tha mƣn trong công vic lƠ kt qu ca s trao đi gia nhu cu vƠ
s mong đi ca mt t chc; s mong đi vƠ mc tiêu cá nhơn. Nhân viên vƠ t
chc có mi quan h có đi có li. Các t chc cung cp phng tin cho nhân viên
đ trang tri mt lot các nhu cu vƠ đ thc hin nguyn vng cá nhơn ca h.
Nhân viên cung cp cho các t chc có ngun lc đ nó có th đt đc mc tiêu
ca mình
Locke (1976) đa ra mt đnh ngha toƠn din v s tha mƣn trong công
vic nh lƠ mt cm xúc thú v hay tích cc do vic đánh giá ca kinh nghim lƠm
vic mt ngi. s tha mƣn trong công vic lƠ kt qu ca nhn thc ca nhân viên
trong công vic ca h nh th nƠo đ cung cp nhng điu đc xem lƠ quan
trng. Nó thng đc ghi nhn trong lnh vc hƠnh vi t chc rng s hƠi lòng
công vic lƠ quan trng nht vƠ thng xuyên nghiên cu thái đ. Có ba khía cnh
quan trng đi vi s tha mƣn trong công vic nh
• Tha mƣn trong công vic lƠ mt phn ng cm xúc v mt tình hung
công vic. Nh vy, nó không th đc nhìn thy; nó ch có th đc suy ra.
• Tha mƣn trong công vic thng đc quyt đnh bi vic đáp ng tt
hoc vt quá mong đi. Ví d, nu ngi tham gia t chc cm thy rng h đang
lƠm vic nhiu hn so vi nhng ngi khác trong b phn nhng nhn đc phn
thng ít hn, h s có th có mt thái đ tiêu cc đi vi công vic, ông ch vƠ
đng nghip vƠ h s không hƠi lòng. Mt khác, nu h cm thy rng h đc đi
x rt tt vƠ đc tr lng mt cách công bng, h có th có mt thái đ tích cc
đi vi công vic, vƠ sau đó h s đc tha mƣn trong công vic
6
• Tha mƣn trong công vic biu hin mt s thái đ liên quan đn s b
vic. Mt nhơn viên hƠi lòng có xu hng đc b vic ít hn, có nhng đóng góp
tích cc vƠ gn bó vi t chc hn. Tuy nhiên, mt nhơn viên không hƠi lòng có th
b vic thng xuyên hn, có th gp cng thng vi đng nghip, vƠ có th tip
tc tìm kim mt công vic khác.
Theo Robbins (2003) cho rng, tha mƣn trong công vic đ cp đn thái đ
chung ca mt cá nhơn đi vi công vic ca mình. Mt ngi có s tha mƣn
trong công vic cao s gi thái đ tích cc đi vi công vic ca mình, mt ngi
đang không hƠi lòng vi mình hay công vic ca mình s gi thái đ tiêu cc v
công vic.
Theo Spector (1997) s tha mƣn trong công vic đn gin lƠ vic ngi ta
cm thy thích công vic ca h vƠ các khía cnh công vic ca h nh th nƠo. Vì
nó lƠ s đánh giá chung, nên nó lƠ mt bin v thái đ.
Price (1997) xác đnh s tha mƣn trong công vic nh mc đ mƠ nhân viên
có đnh hng tình cm tích cc đi vi công vic ca t chc.
Cranny et al. (1992) đnh ngha s tha mƣn trong công vic nh mt tình
cm (cm xúc), phn ng vi công vic. ó lƠ kt qu so sánh gia thc t và
nhng gì mà nhân viên đang mong mun
Theo Man M., Modrak V., Dima I.C., Pachura P. (2011), tha mƣn trong
công vic lƠ mt biu hin chung ca thái đ tích cc ca nhân viên đi vi công
vic ca h. Nhân viên duy trì mt thái đ đi vi công vic ca h, đa v xƣ hi
mƠ h đƣ đt đc vƠ kinh nghim ca h trong môi trng công vic. Nu nhng
li ích kinh t, đa v xƣ hi, đc thù riêng ca công vic vƠ công vic nhơn viên
mong đi hy vng đc đáp ng thì s lƠm h lƠm hƠi lòng. Thái đ tích cc ca
nhân viên đi vi môi trng kinh doanh cng nh kt qu kinh nghim ca h
trong môi trng lƠm vic đc gi lƠ s tha mƣn trong công vic.
Tác gi Nguyn Hu Lam trong quyn sách Hành vi t chc (2012) cho rng
s tha mƣn đi vi công vic lƠ thái đ chung ca mt cá nhơn đi vi công vic
ca cá nhơn đó.
7
Có nhiu khái nim khác nhau v s tha mƣn trong công vic nhng nhìn
chung s tha mƣn công vic chính lƠ cm nhn hay cm xúc yêu thích ca nhơn
viên đi vi công vic mƠ h đang lƠm vƠ h có xu hng gn bó lơu dƠi vi t
chc.
2.2. Cácănghiênăcuăliênăquanăđnăcácăyuătăthaămƣnătrongăcôngăvicăcaă
nhân viên
Herzberg et al. (1959) cho rng có hai nhóm nhơn t liên quan đn s tha
mƣn trong công vic lƠ nhóm nhơn t đng viên vƠ nhóm nhơn t duy trì. Các nhơn
t đng viên gm thƠnh tích, s công nhơn, bn cht công vic, c hi thng tin,
trách nhim trong công vic. Các nhơn t duy trì gm chính sách vƠ cách qun tr
ca công ty, s giám sát ca cp trên, lng bng, các mi quan h gia các cá
nhơn, điu kin lƠm vic, đi sng cá nhơn, s đm bo cho công vic. Ch có nhơn
t đng vin mi có th mang li s tha mƣn cho nhơn viên vƠ nu không lƠm tt
các nhơn t duy trì s gơy bt mƣn trong nhơn viên.
Theo Smith, Kendal vƠ Hulin (1969), mc đ thõa mƣn vi các thƠnh phn
hay khía cnh ca công vic lƠ thái đ nh hng vƠ ghi nhn ca nhơn viên v các
khía cnh khác nhau trong công vic (bn cht công vic; c hi đƠo to vƠ thng
tin; lƣnh đo; đng nghip; tin lng ca h.
Thang đo mc đ tha mƣn vi các thƠnh phn công vic ni ting trên th
gii lƠ Ch s mô t công vic ( Job Discriptive Index-JDI) ca Smith (1969). Giá
tr vƠ đ tin cy ca JDI đc đánh giá rt cao trong c lý thuyt ln thc tin.
Smith cho rng có 5 yu t tác đng đn s tha mƣn trong công vic bao gm: tha
mƣn vi công vic, tha mƣn vi s giám sát, tha mƣn vi thu nhp, tha mƣn vi
c hi thng tin vƠ tha mƣn vi đng nghip.
Khía cnh đu tiên lƠ bn thơn công vic, s hƠi lòng vi công vic ca chính
nó đc đo trong điu khon ca đc đim công vic ct lõi nh quyn t ch, đa
dng k nng, phn hi, đc trng nhim v, nhim v vƠ ý ngha nhim v
(Hackman vƠ Oldham 1975). Khía cnh th hai lƠ s giám sát, đc đo bng cách
lƠm th nƠo đ ngi giám sát cung cp thông tin phn hi, đánh giá xp hng hiu
8
sut ca nhơn viên, vƠ giao nhim v công vic. Khía cnh th ba lƠ đng nghip,
đc xác đnh thông qua h tr, kt ni công vic, vƠ li ích có th gn lin vi
nhng mi quan h (Cranny et al. 1992). Khía cnh th t lƠ thu nhp, lƠ mt yu
t quan trng ca s tha mƣn vì nó lƠ tim nng ca lòng t trng cng nh c hi
chung cho bt c điu gì tin có th mua. S tha mƣn vi thu nhp đc đo ch
yu bng thu nhp hin ti vƠ c hi cho vic tng lng trong tng lai. Khía cnh
cui cùng lƠ c hi thng tin đc đánh giá thông qua nhn thc v tng lai có
th nh hng đn s tha mƣn trong công vic.
Mt nghiên cu tin hƠnh chơu Âu, chơu Á, chơu Phi vƠ chơu M báo cáo
tng đng gia ngi lao đng. Yankelovich vƠ cng s (1998) kho sát cho bit
10.339 nhân viên đc kho sát trên 10 quc gia chơu Âu, Nga, Nht Bn, vƠ Hoa
K. Các nhƠ nghiên cu xác đnh mt cách nht quán trong nm thuc tính quan
trng hƠng đu trong cùng mt công vic, kh nng cơn bng công vic vƠ cuc
sng cá nhơn, công vic thc s thú v, an ninh cho tng lai, tin lng hoc tin
lng tt vƠ quan h tt vi đng nghip. Trên khp bn vùng đa lý chính nghiên
cu, nhân viên đc bit nhn mnh tm quan trng ca tin b tim nng vƠ c hi
đ xơy dng các k nng nh lƠ mt cách đ duy trì vic lƠm vƠ bo đm vic lƠm.
Mt thƠnh viên b phiu kho sát ca Hip hi Qun lý đu t vƠ nghiên cu phát
hin ra rng 81% các nhƠ qun lý cho bit h hƠi lòng hoc rt hƠi lòng vi công
vic ca h. Khi đc hi đ xác đnh các yu t to cm xúc tích cc v công vic
ca h, hu ht các nhƠ qun lý cho rng thƠnh tích chuyên môn, phát trin cá nhơn
chuyên nghip, bn cht công vic vƠ mc đ trách nhim ca mình thì quan trng
hn s đn bù. Các yu t to ra cm xúc tiêu cc v công vic ca h lƠ chính sách
công ty, mi quan h vi ngi giám sát, bi thng thit hi vƠ tác đng tiêu cc
ca công vic đi vi cuc sng cá nhơn ca h.
Andrew (2002) nghiên cu v s tha mƣn trong công vic ti Hoa K vƠ
mt s quc gia khác đƣ đa ra kt qu nh sau: Có 49% s nhơn viên ti Hoa K
đc kho sát cho rng hoƠn toƠn hoc rt hƠi lòng vi công vic, ch có mt s ít
tr li lƠ không hƠi lòng. T l cho rng hoƠn toƠn hoc rt hƠi lòng vi công vic
9
mt s nc khác nh sau: an Mch lƠ 62%, Nht Bn lƠ 30% vƠ Hungary lƠ
23%. Nghiên cu xác đnh các yu t nơng cao mc đ tha mƣn trong công vic
gm: gii n, an toƠn trong công vic, ni lƠm vic nh, thu nhp cao, quan h đng
nghip, thi gian đi li ít, vn đ giám sát, quan h công chúng, c hi hc tp nơng
cao trình đ. Kt qu nghiên cu trên còn cho thy mc đ hƠi lòng trong công vic
ca n cao hn nam vƠ mc đ hƠi lòng theo đ tui có dng đng cong ch U,
vn đ an toƠn trong công vic lƠ quan trng nht.
Theo kt qu nghiên cu ca Shagufta Sarwar And James Abugre (2013),
Nghiên cu đc tin hƠnh trong lnh vc dch v ca Ghana thì các yu t góp
phn vƠo vic tha mƣn công vic ca nhơn viên trong công vic cho kt qu 50%
cho rng s công nhn vƠ đng lc ca nhân viên, 46,2% cho rng phn thng
cho vic thc hin tt công vic, 43,26% cho rng thng tin vƠ tng lng,
42,30% tit l rng tin công, ph cp tt , 38,46% cho rng điu kin lƠm vic tt
cho nhân viên, 33,65% cho rng khi có công vic bo mt, 29,80% cho bit mi
quan h hp tác gia giám sát vƠ cp di, 28,84% lƠ cho rng thit b lƠm vic
đy đ, 26,92% nói rng ngun nhơn lc có sn, cu trúc hiu qu góp phn vƠo
vic lƠm hƠi lòng, 14,42% cho thy ph bin có hiu qu các thông tin t qun lý cho
cp di, 12,5% lƠ cho rng đt đc mc tiêu đy thách thc .
Nghiên cu ca Muhammad Rizwan Kamran vƠ công s (2013) cho kt qu
lƠ t chc có th n lc thc hin nhng thay đi trong các bin t chc nh mc
chi tr, nhơn viên đu vƠo trong chính sách phát trin vƠ môi trng lƠm vic đ
tng cng s cam kt ca t chc, điu đó s dn đn s cam kt vƠ s tha mƣn
trong công vic ca nhơn viên. Theo kt qu ca s tha mƣn trong công vic ca
nhơn viên ngơn hƠng ph thuc nhiu vƠo lng, c hi thng tin, khen thng,
mi quan h vi sp vƠ đng nghip. Nhng phát hin chính ca nghiên cu nƠy
cho thy s tha mƣn ph thuc vƠo lng. Có mt s bng chng cho thy nhơn
viên không hƠi lòng vi ông ch ca h s nh hng đn s tha mƣn trong công
vic nhiu hn yu t tin lng .
10
Aarti chahal, Seema chahal, Bhawna Chowdhary, Jyoti chahal (2013) s tha
mƣn công vic lƠ mt khái nim rt ln vì nó bao gm nhiu yu t liên quan đn s
tha mƣn ca nhơn viên. S tha mƣn chung ca nhơn viên ngơn hƠng có liên quan
đn các yu t khác nhau nh bn cht ca công vic, môi trng lƠm vic, tin
lng vƠ khuyn khích vic liên kt, thng tin, đánh giá hiu qu, mi quan h vi
nhơn viên vƠ qun lý, vƠ x lý khiu ni, vv, có th cho rng, vi s thay đi ca
yu t quyt đnh s tha mƣn, mc đ tha mƣn công vic cng khác nhau. Nghiên
cu nƠy ch yu lƠ nghiên cu mi quan h gia s tha mƣn vi hiu sut ca nhơn
viên vƠ cam kt ca nhơn viên vi t chc
Md. ShamimHossain (2014), thông qua phơn tích s tha mƣn trong công
vic ca nhơn viên ngơn hƠng ti Bangladesh h có th kt lun rng có 9 yu t
chung nh hng đn s tha mƣn trong công vic ca nhơn viên trong ngơn hƠng
đó lƠ: điu kin lƠm vic, công bng, thng tin, thu nhp, trình đ hc vn, hôn
nhơn, tui vƠ gii tính, vƠ kinh nghim lƠm vic. Có 4 yu t quan trng nht nh
hng đn s tha mƣn trong công vic ca nhơn viên lƠ điu kin lƠm vic, thu
nhp, công bng vƠ thng tin. Yu t cá nhơn khác có mt tác đng nh vƠo s
tha mƣn trong công vic trong ngơn hƠng.
S tha mƣn trong công vic đƣ lƠ mt ch đ đc quan tơm qua nhiu thp
k. Trong thc t, nó lƠ mt trong các bin thng gp nht trong nghiên cu hƠnh
vi t chc nghiên cu vƠ ngun nhơn lc lý thuyt vƠ thc hƠnh (Spector, 1997).
Mô hình truyn thng ca vic lƠm hƠi lòng tp trung vƠo tt c các cm xúc mƠ
mt cá nhơn đi vi công vic ca mình. Tuy nhiên nhng gì làm cho nhân viên
tha mƣn hay không tha mƣn không ch ph thuc vƠo tính cht ca công vic mƠ
nó còn ph thuc vƠo cá nhơn, nhn thc, thái đ vƠ k vng đi vi công vic
riêng ca ngi lao đng
Da vƠo kt qu ca các nghiên cu v s tha mƣn trong công vic trc
đơy cho thy: Mc đ tha mƣn trong công vic có s khác nhau v gii tính, quc
gia vƠ các yu t tác đng đn s tha mƣn cng không ging nhau trong tng
nghiên cu. Dù vơy có nhng yu t thng xuyên lp li trong các nghiên cu này
11
đó lƠ: bn cht công vic, tin lng & thng, đng nghip, lƣnh đo, c hi đƠo
to vƠ thng tin, môi trng lƠm vic, đánh giá công vic.
Cn c vƠo các nghiên cu trc đơy v s tha mƣn trong công vic vƠ tình
hình thc t ti Ngơn hƠng Á Chơu khu vc Tp.HCM, nghiên cu nƠy đa ra các
yu t k vng lƠ s tác đng đn mc đ tha mƣn trong công vic ca ngi lao
đng ti ngơn hƠng Á Chơu lƠ:đ phơn tích lƠ Bn cht công vic, Tin lng &
thng, Quan h vi đng nghip, Quan h vi lƣnh đo, Chính sách đƠo to vƠ
thng tin, Môi trng lƠm vic, ánh giá công vic, An toƠn trong công vic.
H ìnhă2.1ăMôăhìnhănghiênăcuăđăxut
Ngun: Tác gi
Giăthuytăchoămôăhìnhănghiênăcu
Các gi thuyt cho mô hình nghiên cu đc xơy dng da trên vic đánh
giá các yu t tác đng đn s tha mƣn trong công vic ca nhơn viên ti ngơn
12
hƠng Á Chơu. Trong mô hình nghin cu nƠy có 8 yu t tác đng đn s tha mƣn
trong công vic ca nhơn viên trong ngơn hƠng bao gm: Bn cht công vic, Tin
lng & thng, Quan h vi đng nghip, Quan h vi lƣnh đo, Chính sách đƠo
to vƠ thng tin, Môi trng lƠm vic, ánh giá công vic, An toƠn trong công
vic.
Các gi thuyt nh sau:
H1: Tn ti mi quan h gia Bn cht công vic vi mc đ tha mãn trong
công vic ca nhân viên
Theo Herzberg et al. (1959) thì các công vic mang tính thú v, đy thách thc vƠ
đa dng, thc hin toƠn b t đu đn cui, điu đó chng t lƠ nhân viên đc
khen ngi vƠ tha nhn có đ kh nng thc hin công vic đó.
H2: Tn ti mi quan h gia Chính sách tin lng & thng vi mc đ
tha mãn trong công vic ca nhân viên
Theo Nguyn Hu Lam trong quyn sách HƠnh vi t chc (2012) cho rng ngi
lao đng trong t chc luôn theo đui mt chính sách lng thng công bng phù
hp vi mong mun ca h. Khi phơn phi thu nhp đc xem lƠ công bng da
trên nhu cu công vic, cp đ k nng ca cá nhơn vƠ nhng tiêu chun phơn phi
trong cng đng… thì kt qu s to ra s tha mƣn. Tt nhiên không phi tt c
mi ngi lao đng điu theo đui vic kim tin. Nhiu ngi thích lƠm vic vi
nhng lý do nh: gn nhƠ, công vic phù hp, thi gian lƠm vic t do,…Vn đ s
tha mƣn lng thng không phi da vƠo s tuyt đi mƠ lƠ nhn thc ca ngi
lao đng v s công bng trong chính sách lng, thng.
Theo Foreman Facts (1946), Theo Smith et al. (1969), Scarpello & Campbell
(1983)…cng đƣ chng minh trong nghiên cu ca mình rng chính sách tin lng
& thng nh hng đn mc đ tha mƣn trong công vic ca nhân viên.
H3: Tn ti mi quan h gia Quan h vi đng nghip vi mc đ tha mãn
trong công vic ca nhân viên
Quan h vi đng nghip lƠ cm nhn ca nhân viên liên quan đn hƠnh vi, s h
tr ca nhng ngi cng tác ti ni lƠm vic
13
Theo Smith et al. (1969), Khaleque & Rahman (1987), Yuzuk (1961), …đƣ chng
minh yu t quan h vi đng nghip có nh hng đn mc đ tha mƣn trong
công vic ca nhân viên.
H4: Tn ti mi quan h gia Quan h vi lãnh đo vi mc đ tha mãn
trong công vic ca nhân viên
Quan h vi lƣnh đo lƠ cm nhn ca ngi lao đng liên quan đn hƠnh vi, thái đ
vƠ s h tr ca cp lƣnh đo trong quá trình thc hin công vic.
Theo các nghiên cu ca Cross(1973), Yuzuk (1961), Scarpello & Campbell
(1983), Shagufta Sarwar And James Abugre (2013), Muhammad Rizwan Kamran
vƠ công s (2013), …đƣ cho thy yu t quan h vi lƣnh đo có nh hng đn
mc đ tha mƣn trong công vic ca nhân viên.
H5: Tn ti mi quan h gia Chính sách đào to và thng tin vi mc đ
tha mãn trong công vic ca nhân viên
LƠ cm nhn ca ngi lao đng v nhng li ích mƠ đƠo to mang li. Nhân viên
mong mun đc đƠo to đ nơng cao trình đ nghip v, kin thc,… đ thc hin
công vic mt cách hiu qu nht. Bên cnh đó mt chính sách thng tin rõ rƠng,
công bng, to c hi phát trin cá nhơn s lƠm cho ngi lao đng cm thy tha
mãn.
Theo Cross(1973), Andrew (2002), … cho thy yu t đƠo to vƠ thng tin có nh
hng đn s tha mƣn ca nhơn viên trong công vic.
H6: Tn ti mi quan h gia Môi trng làm vic vi mc đ tha mãn
trong công vic ca nhân viên
LƠ cm nhn ca nhân viên v môi trng lƠm vic xung quanh nh, không khí, ánh
sáng, nhit đ, áp lc công vic… vƠ các trang thit b phc v cho cng vic
Yu t môi trng lƠm vic đƣ đc rt nhiu nhƠ nghiên cu trc đơy chng
minh lƠ có liên quan đn s tha mƣn trong công vic ca nhân viên nh Khaleque
& Rahman (1987), Scarpello & Campbell (1983), Md. ShamimHossain (2014),
Aarti chahal, Seema chahal, Bhawna Chowdhary, Jyoti chahal (2013),
14
H7: Tn ti mi quan h gia Chính sách đánh giá kt qu công vic vi
mc đ tha mãn trong công vic ca nhân viên
Nhân viên luôn theo đui s công bng trong vic đánh giá kt qu công vic. Khi
t chc hay cp lƣnh đo không ghi nhn hoc đánh giá không đúng v nhng đóng
góp ca h s to ra s không tha mƣn tronhg công vic.
Theo nghiên cu ca Herzberg et al. (1959), Yuzuk (1961), Aarti chahal, Seema
chahal, Bhawna Chowdhary, Jyoti chahal (2013) cho thy yu t đánh giá kt qu
công vic có nh hng đn s tha mƣn trong công vic ca nhân viên
H8: Tn ti mi quan h gia An toàn trong công vic vi mc đ tha mãn trong
công vic ca nhân viên
An toƠn trong công vic trong nghiên cu nƠy lƠ s cm nhn ca nhơn viên v s
đm s an toƠn trong công vic, tính n đnh ca công vic trong tng lai.
Theo kt qu nghiên cu trc đơy ca Hackman & Oldham(1975), Yankelovich vƠ
cng s (1998),…đƣ có thy yn t nƠy có nh hng đn s tha mƣn trong công
vic ca nhơn viên.
15
CHNGă3
THITăKăNGHIểNăCU
Chng nƠy s trình bƠy cách xác đnh mu nghiên cu, phng pháp xác
đnh kích thc mu, cách thc thc hin nghiên cu, phng pháp xơy dng thang
đo, thit k bng cơu hi kho sát
3.1. Quyătrìnhănghiênăcu
3.1.1.ăNghiênăcuăsăb:ă
Tin hƠnh mt cuc phng vn đi vi 20 nhơn viên ACB ti Phòng giao
dch Khánh Hi vƠ Chi nhánh khác vi nhng cơu hi phòng vn đƣ đc chun b
trc (ph lc). Sau khi phng vn xong tin hƠnh tng hp các cơu tr li vƠ da
vƠo đó tin hƠnh mt bui tho lun nh đ thng nht các yu t nh hng đn
s tha mƣn trong công viêc nh: bn cht công vic, tin lng & thng, đng
nghip, lƣnh đo, c hi đƠo to vƠ thng tin, môi trng lƠm vic, đánh giá công
vic vƠ kt qu tho lun cho thy kt qu lƠ: hu ht nhơn viên điu đng ý vi các
ni dung đƣ đa ra. Kt qu tho lun nhóm lƠ c s đ xơy dng thang đo s b vƠ
thit k bng cơu hi.
Trong các ni dung tho lun thì vn đ chính sách tin lng & thng
đc mi ngi quan tơm nhiu nht, k đn lƠ yu t Quan h vi lƣnh đo vƠ
đng nghip, mi trng lƠm vic cng chim vai trò quan trng trong vic nhơn
viên cm thy hƠi lòng đi vi công vic ti ngơn hƠng ACB. Bên cnh đó, phn ln
nhơn viên đc hi cho rng chính sách đƠo to vƠ thng tin ca ngơn hƠng Á
Chơu lƠm cho h cm thy tha mƣn vi công vic hin ti, vƠ nhơn viên cng cho
rng bn cht công vic vƠ s đánh giá kt qu công vic chính xác vƠ công bng s
lƠm cho h hƠi lòng vi công vic hn.
Sau khi hoƠn thƠnh thang đo vƠ bng cơu hi, tin hƠnh kho sát ý kin ca
20 nhơn viên đang lƠm vic ti ACB khu vc thƠnh ph H Chí Minh đ kim tra
cách th hin vƠ ngôn ng trình bƠy. Sau khi nhn đc phn hi góp ý ca ngi
16
đc kho sát tác gi tin hƠnh chnh sa vƠ hoƠn thin bng cơu hi kho sát chính
thc.
3.1.2.ăNghiênăcuăchínhăthc:
Xơyădngăthangăđo
Trong nghiên cu khoa hc xƣ hi nói chung vƠ trong kinh doanh nói riêng,
đo lng lƠ cách thc s dng các con s đ din t các hin tng khoa hc mƠ
chúng ta cn nghiên cu. Mt hin tng khoa hc cn đo lng đc gi lƠ mt
khái nim nghiên cu, gi tt lƠ khái nim. đo lng các khái nim nghiên cu
nƠy, ngi ta dùng nhiu cp đ thang đo khác nhau. Có nhng khái nim chính nó
có dng s lng. Tuy nhiên, rt nhiu khái nim trong kinh doanh mƠ t thơn nó
không dng đnh lng. Do vy, đ đo lng chúng, nhƠ nghiên cu phi lng
hóa (Trích t Nguyn ình Th, 2011: tr252)
Mt bin pháp nghiên cu đo lng ph bin v đánh giá cao ca s tha
mƣn công vic lƠ bng cơu hi s hƠi lòng Minnesota. (MSQ). Các MSQ có th ghi
nhn cho hai mi khía cnh; đim s t mt cơu hi cho mi khía cnh cung cp
mt đim duy nht tng hp. Các MSQ thng đc s dng kt hp vi các cơu
hi Minnesota (MIQ) quan trng. Các MSQ, mt thc đo ca s tha mƣn trong
công vic, đánh giá mc đ tha mƣn ca ngi tr li tha mƣn vi tng môi
trng lƠm vic hin ti ca h. Ghi đim cho MSQ lƠ tng đi đn gin: đim
phn trm ca 25 hoc thp hn cho thy s hƠi lòng thp, đim phn trm ca 26-
74 ch s hƠi lòng trung bình vƠ đim 75 hoc cao hn cho thy s hƠi lòng cao.
S tha mƣn trong công vic lƠ mt trong nhng cu trúc nghiên cu nhiu
nht trong các lnh vc tơm lý hc, tơm lý xƣ hi, hƠnh vi t chc, nhơn s vƠ qun
lý nhân s, qun lý vƠ t chc. iu nƠy có ý ngha trong đó kin thc v các yu t
quyt đnh, hu qu, vƠ nhng tng quan khác ca s hƠi lòng công vic có th
quan trng đi vi thƠnh công ca t chc (Cranny et al. 1992). Qun lý hp lý ch
có th đt đc thông qua hiu bit nhng gì nh hng đn s tha mƣn trong
công vic
17
xơy dng thang đo cho nghiên cu nƠy tác gi ch yu da vƠo thang đo MSQ,
thang đo s tha mƣn trong công vic ca Paul E. Spector (1994) vƠ mt s thang
đo khác ca các tác gi ti Vit Nam. Thêm vƠo đó trong quá trình tho lun nhóm
tác gi đa thêm mt vƠi bin quan sát khác trong bng cơu hi nƠy vƠ s dng
thang đo Likert 7 bc th hin mc đ đng ý tng dn 1: HoƠn toƠn không đng ý
vƠ 7: HoƠn toƠn đng ý
Bngă3.1:ăTngăhpăcácăthƠnhăphnăcaăthangăđo
Mã hóa
Tiêuăchíăđánhăgiáănhơnăt
A
Săthaămƣnăchung
A1
Anh/ch có hƠi lòng vi công vic hin ti?
A2
Anh/Ch cm thy t hƠo khi lƠm vic ti ngơn hƠng Á Chơu?
A3
Anh/ ch ngh rng ngơn hƠng ACB lƠ mt ni khá tt đ lƠm vic?
A4
Anh/ch xem công ty nh lƠ ngôi nhƠ th hai ca mình
A5
Anh/ ch hƠi lòng vi li ích đc nhn t ngơn hƠng Á Chơu?
BC
Bnăchtăcôngăvic
BC1
Công vic phù hp vi nng lc vƠ chuyên môn ca Anh/ Ch
BC2
Anh/ Ch cm thy công vic mình đang lƠm tht thú v vƠ có ý
ngha
BC3
Anh/ch phi lƠm quá nhiu công vic ngoƠi mô t công vic
BC4
Anh/ch có ngh rng đơy lƠ công vic có v trí trong xƣ hi ca
chúng ta?
BC5
Anh/ch có cm giác an toƠn trong công vic ca mình
SL
Chínhăsáchălng thng
SL1
Anh/ Ch đc tr lng xng đáng vi công sc lƠm vic
SL2
Tin lng đc tr công bng gia các nhơn viên trong Ngơn hƠng
SL3
Anh/Ch đc tng lng nhiu ln trong nm
SL4
Chính sách thng công bng vƠ tha đáng
SL5
Anh/ Ch đc tr lng đy đ vƠ đúng hn