Giải pháp nâng cao hiệu quả xuất khẩu cao su thiên nhiên tại công ty TNHH MTV cao su dầu tiếng đến năm 2020

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM




NGUYN THANH DANH



GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU XUT KHU
CAO SU THIÊN NHIÊN TI CÔNG TY TNHH MTV
CAO SU DU TINGăNăNMă2020





LUNăVNăTHC S KINH T







TP. H Chí Minh - Nmă2015

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM



NGUYN THANH DANH



GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU XUT KHU
CAO SU THIÊN NHIÊN TI CÔNG TY TNHH MTV
CAO SU DU TINGăNăNMă2020


Chuyên ngành: Qun tr Kinh doanh hng ngh nghip
Mã s: 60340102

LUNăVNăTHC S KINH T


NGIăHNG DN KHOA HC
TS. T TH KIU AN



TP. H Chí Minh - Nmă2015


LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là kt qu nghiên cu ca riêng tôi, di s hng dn

khoa hc ca TS. T Th Kiu An. Tt c s liu trong lun vn là trung thc, đc
trích dn t các báo cáo chính thc ca công ty TNHH MTV Cao su Du Ting.

TP. H Chí Minh, tháng 04 nm 2015
Tác gi lun vn

Nguyn Thanh Danh



MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc ch vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc hình v, s đ
Tóm tt lun vn
M U 1
CHNGă1:ăLụăLUNăCăBN V HIU QU KINH DOANH XUT KHU HÀNG HÓA
CA DOANH NGHIP 5
1.1. Hiu qu kinh doanh xut khu hàng hóa ca doanh nghip 5
1.1.1. Khái nim v hot đng xut khu 5
1.1.2. Các khái nim, quan đim v hiu qu kinh doanh xut khu 5
1.1.3. Các yu t nh hng đn hiu qu kinh doanh xut khu 6
1.2. Các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu xut khu ca doanh nghip 10
1.2.1. Các ch tiêu đánh giá v phng din tài chính 10
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá v phng din phi tài chính 12
1.3. Tng quan ngành cao su thiên nhiên VităNamăvƠăđcăđim ca ngành 19
1.3.1. Tng quan v ngành sn xut cao su thiên nhiên 19

1.3.2. c đim ca ngành sn xut cao su thiên nhiên 20
KT LUNăCHNGă1 20
CHNGă2:ăTHC TRNG HIU QU XUT KHU CAO SU  CÔNG TY TNHH MTV
CAO SU DU TING 21
2.1. Gii thiu tng quan và tình hình hotăđng kinh doanh ca Công ty TNHH MTV Cao
su Du Tingătrongăgiaiăđon 2010 - 2013 21
2.1.1. Tng quan chung v Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting 21
2.1.2. Tình hình hot đng kinh doanh ca Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting trong giai
đon 2010 - 2013 23


2.2. Thc trng hiu qu xut khu cao su ca Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting
trongăgiaiăđon 2010 - 2013 28
2.2.1. Tng quan v tình hình xut khu cao su ti Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting
trong giai đon 2010 – 2013 28
2.2.2. Phân tích hiu qu hot đng xut khu ca Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting 31
2.2.3. Phân tích các yu t môi trng c bn tác đng đn hiu qu xut khu cao su ti Công
ty TNHH MTV Cao su Du Ting 49
2.2.4. ánh giá chung v hiu qu xut khu cao su ti Công ty TNHH MTV Cao su Du
Ting 52
KT LUNăCHNGă2 58
CHNGă3:ăGII PHÁP NÂNG CAO HIU QU XUT KHU CAO SU TI CÔNG TY
TNHH MTV CAO SU DU TINGăNăNMă2020 59
3.1. nhăhng phát trin hotăđng sn xut kinh doanh cao su thiên nhiên ca Công ty
TNHH MTV Cao su Du Tingăđnănmă2020 59
3.2. Mt s gii pháp nâng cao hiu qu xut khu cao su ca Công ty TNHH MTV Cao su
Du Ting 61
3.2.1. Gii pháp v phng din tài chính 61
3.2.2. Gii pháp v phng din phi tài chính 64
3.3. Mt s kin ngh 71

3.3.1. i vi qun lỦ nhà nc 71
3.3.2. i vi Hip hi Cao su Vit Nam 73
3.4. D kin tính kh thi ca các gii pháp 74
KT LUNăCHNGă3 77
KT LUN 78
TÀI LIU THAM KHO
PH LC


DANH MC CH VIT TT
BSC (Balanced Scorecard): Th đim Cân bng
DN: Doanh nghip
KD – XNK: Kinh doanh Xut nhp khu
TNHH MTV: Trách nhim hu hn mt thành viên
XK: Xut khu
SXKD: Sn xut kinh doanh


DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Vn ch s hu ca Công ty Cao su Du Ting và các công ty c phn
cao su niêm yt trên sàn chng khoán…………………………………………………21
Bng 2.2: Din tích, nng sut và sn lng ca Công ty Cao su Du Ting…… 23
Bng 2.3: Sn lng cao su ch bin và tiêu th ca Công ty Cao su Du Ting…24
Bng 2.4: Kt qu kinh doanh ca Công ty Cao su Du Ting t 2010 – 2013 26
Bng 2.5: H s thu nhp trên vn ch s hu (ROE) ca Công ty Du Ting và ch
s ROE trung bình ca các công ty c phn cao su đc niêm yt t 2010 – 2013… 26
Bng 2.6: H s thu nhp trên tng tài sn ca Công ty Cao su Du Ting và ch s
ROA trung bình ca các công ty cao su đc niêm yt t 2010 – 2013………… 27
Bng 2.7: Lng cao su thiên nhiên xut khu ca Công ty Du Ting, 2010 –

2013 28
Bng 2.8: Chng loi cao su xut khu ca Công ty Du Ting, giai đon 2010 –
2013 …………… 29
Bng 2.9: Các th trng xut khu cao su thiên nhiên ca Công ty Cao su Du
Ting, giai đon 2010 – 2013………………………………………… …………… 30
Bng 2.10: Kt qu xut khu cao su ca Công ty Cao su Du Ting, 2010 –
2013……………………………………………………………………………………33
Bng 2.11: T trng li nhun xut khu trong tng li nhun ca Công ty Du
Ting, giai đon 2010 – 2013………………………………………………………….34
Bng 2.12: T sut li nhun XK trên doanh thu XK và chi phí XK ca Công ty
Du Ting, giai đon 2010 – 2013…………………………………………………….36
Bng 2.13: T sut li nhun XK trên doanh thu XK và chi phí XK ca Công ty CP
Cao su Phc Hòa và Công ty CP Cao su Tây Ninh trong nm 2012 và
2013………………………………………………………………………………… 36


Bng 2.14: Hiu sut s dng chi phí trong hot đng xut khu cao su ca Công ty
Du Ting, giai đon 2010 – 2013…………………………………………………….37
Bng 2.15: Hiu sut s dng chi phí trong hot đng xut khu cao su ca ca Công
ty CP Cao su Phc Hòa và Công ty CP Cao su Tây Ninh trong nm 2012 và
2013……………………………………………………………………………………38
Bng 2.16: Th phn xut khu cao su ca Công ty Du Ting, 2010 –
2013……………………………………………………………………………………40
Bng 2.17: S lng các công ty đi tác xut khu cao su thiên nhiên ca Công ty
Cao su Du Ting, giai đon 2010 – 2013…………………………………………….40
Bng 2.18: Tng hp kt qu thu thp ý kin v đo lng mc đ tha mãn khách
hàng xut khu ca Công ty Du Ting nm 2013……………………………………42
Bng 2.19: Tng hp kt qu thu thp ý kin v đo lng mc đ hài lòng ca nhân
viên ti phòng KD – XNK ca Công ty Du Ting………………………………… 47
Bng 2.20: Danh sách các cán b qun lỦ đc phng vn đ phân tích sâu nguyên

nhân ca nhng hn ch……………………………………………………………….57
Bng 3.1: Danh sách các cán b đc kho sát v tính kh thi ca các gii pháp……74



DANH MC HÌNH V,ăSă
Trang
Hình 1.1: Mi quan h gia nhng ch tiêu quan trng v khía cnh khách
hàng……………………………………………………………………………………14
Hình 1.2: Mô hình chui giá tr chung 15
Hình 1.3: C cu đánh giá kh nng hc tp và tng trng 18
Hình 2.1: S đ t chc Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting……………… 23
Hình 2.2:  th tng sn lng ch bin và tiêu th trong nm ca Công ty Cao su
Du Ting…………………………………………………………………………… 24
Hình 2.3:  th tng doanh thu và li nhun trc thu ca Công ty Cao su
Du Ting 25
Hình 2.4: Lng cao su xut khu và tiêu th ni đa ca Công ty Du Ting giai
đon 2010 - 2013…………………………………………………………………… 28
Hình 2.5: C cu chng loi cao su thiên nhiên xut khu ca công ty Cao su Du
Ting và ca Vit Nam trong nm 2013… 29
Hình 2.6: C cu th trng xut khu cao su thiên nhiên ca công ty Cao su Du
Ting và ca Vit Nam trong nm 2013………………………………………………32
Hình 2.7: Doanh thu và li nhun xut khu cao su ca Công ty Du Ting, 2010 -
2013……………………………………………………………………………………33
Hình 2.8: Giá thành tiêu th bình quân và giá bán cao su xut khu ca Công ty
Du Ting, giai đon 2010 - 2013…………………………………………………… 34

TÓM TT LUNăVN
 tài tp trung nghiên cu hot đng xut khu cao su thiên nhiên ti Công ty
TNHH MTV Cao su Du Ting giai đon t nm 2010 đn nay. Mc tiêu nghiên cu
ca đ tài là đa ra nhng gii pháp đ nâng cao hiu qu xut khu cao su thiên nhiên
ti Công ty đn nm 2020.
Ni dung chng 1 ca lun vn s hng đn vic khái quát hóa các lý thuyt
v hiu qu kinh doanh xut khu đ làm c s cho vic phân tích, đánh giá thc trng
ca hot đng xut khu cao su ti Công ty Du Ting.
Trong chng 2, da theo s liu và kt qu kinh doanh t các báo cáo chính
thc ca Công ty Du Ting, lun vn đã trình bày s lc v tình hình hot đng sn
xut kinh doanh nói chung và tng quan v tình hình xut khu cao su nói riêng ca
Công ty. Sau đó, lun vn đã phân tích, đánh giá hiu qu hot đng xut khu cao su
ca Công ty trong giai đon 2010 – 2013 da trên hai phng din tài chính và phi tài
chính. Các ch s đánh giá v khía cnh tài chính đc phân tích da trên s liu t các
báo cáo chính thc ca Công ty, trong khi các ch s đ đánh giá v phng din phi
tài chính đc mô t và phân tích da trên nhng thông tin thu thp đc kt hp vi
kt qu t vic kho sát các cán b nhân viên ti phòng KD – XNK. Thông qua đó,
lun vn đã phân tích thc trng hiu qu hot đng xut khu đ làm c s đ xut các
gii pháp nhm nâng cao hiu qu xut khu cao su ca Công ty.
Trên c s phân tích thc trng hot đng xut khu cao su ti Công ty Cao su
Du Ting, lun vn đã đa ra các gii pháp trong chng 3 nhm xem xét vn dng đ
nâng cao hiu qu xut khu cao su ca Công ty trong giai đon 2015 – 2020. Các gii
pháp đc đa ra gn lin vi thc tin phân tích hiu qu xut khu ca Công ty trong
chng 2, bao gm các gii pháp v phng din tài chính và phi tài chính.
1

MăU
1. Lý do chn đ tài
Trong mô trng kinh doanh quc t ngày nay, xut khu đã tr thành xu hng
phát trin tt yu và ngày càng đóng vai trò quan trng. Cùng vi c hi m rng th
trng ra th gii, các doanh nghip xut khu phi đi mt vi áp lc cnh tranh t
nhiu đi th trong th trng.  cnh tranh và phát trin, các doanh nghip xut khu
phi to ra đc li th cnh tranh, cng nh phi đt đc hiu qu cao trong hot
đng xut khu.
Hin nay, vi vai trò là mt trong nhng mt hàng nông sn quan trng, cao su
thiên nhiên bên cnh vic đáp ng nhu cu trong nc còn đc xut khu sang nhiu
quc gia trên th gii, đc bit là Trung Quc. Tuy nhiên, tính đn nm 2013 nhu cu
tiêu th cao su thiên nhiên trong c nc khá thp, ch chim khong 17 – 18% tng
sn lng, trong khi ngun cung cao su đang tng nhanh hn nhu cu đã gây ra tình
trng d tha khin giá cao su st gim đáng k, do đó vic thúc đy xut khu cao su
thiên nhiên ra th gii đóng vai trò vô cùng quan trng đ m rng th trng tiêu th
cho mt hàng nông sn này. Trong nhng nm sp ti, cao su thiên nhiên đc d báo
s tip tc phc v ch yu cho nhu cu xut khu khi ngành công nghip sn xut sn
phm t cao su ca Vit Nam vn còn rt nhiu hn ch so vi th gii, gây khó khn
cho hot đng tiêu th ni đa.
Trong bi cnh đó, là mt công ty có nhiu nm kinh nghim trong lnh vc sn
xut và kinh doanh cao su thiên nhiên, Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting (mt
thành viên ca Tp đoàn Công nghip Cao su Vit Nam) luôn chú trng đy mnh
công tác xut khu đ m rng th trng tiêu th. Tuy nhiên, trong nhng nm gn
đây, th phn xut khu cng nh li nhun t xut khu cao su thiên nhiên ca Công
ty đang st gim đáng k do tình trng cung vt cu và áp lc cnh tranh gay gt t
các đi th trên th trng, t đó nh hng đn hiu qu xut khu. Vì vy, Công ty
2

cn có nhng bin pháp đ ci thin tình hình hin ti, đc bit là nhng gii pháp giúp
nâng cao hiu qu trong hot đng xut khu cao su vì đây là điu kin tiên quyt đ

Công ty có th đt đc các mc tiêu đ ra, tng cng kh nng cnh tranh trong
ngành cao su, cng nh giúp Công ty có th tn ti và phát trin bn vng trong nn
kinh t th trng nh hin nay.
Do đó, tác gi đã chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu xut khu cao su
thiên nhiên ti Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting đn nm 2020” đ làm ni
dung nghiên cu. Qua đó, tác gi mong mun đi sâu vào nghiên cu hiu qu xut
khu ti mt doanh nghip c th là Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting và đ
xut các gii pháp thc tin, khoa hc nhm nâng cao hiu qu xut khu ca Công ty.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là tìm ra nhng gii pháp đ nâng cao hiu qu
xut khu cao su thiên nhiên ti Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting đn nm
2020.
 đt đc mc tiêu này ni dung ca đ tài s hng đn vic khái quát hóa
các lý thuyt v hiu qu kinh doanh xut khu đ làm c s cho vic thc hin đ tài
và phân tích, đánh giá đc nhng thc trng ca hot đng xut khu cao su thiên
nhiên ti Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting.
3. iătng và phm vi nghiên cu
Hiu qu xut khu cao su thiên nhiên ti Công ty TNHH MTV Cao su Du
Ting, giai đon t nm 2010 cho đn nay.
4. Phngăphápănghiênăcu
-  phân tích, đánh giá thc trng hiu qu xut khu ca Công ty TNHH
MTV Cao su Du Ting, đ tài tin hành thu thp s liu t ni b Công ty sau đó s
dng phng pháp thng kê mô t, phân tích và so sánh các t s tài chính vi các
công ty có cùng quy mô trong ngành cao su; kt hp vi phân tích các ch tiêu đánh giá
3

hiu qu xut khu v phng din phi tài chính và phng pháp kho sát thc t t đó
rút ra nhn xét v hiu qu hot đng xut khu ca Công ty Cao su Du Ting.
- Thc hin phng vn chuyên gia đi vi các cán b qun lý ti Công ty Cao su
Du Ting nh Phó Tng Giám đc và Trng, Phó phòng Kinh doanh xut nhp khu

bng bng câu hi đ thu thp nhng thông tin cn thit v thc trng hot đng xut
khu ti Công ty.
- Tin hành kho sát chuyên gia đ xác đnh tính kh thi ca các gii pháp đã
đc đ ra.
- Ngun d liu ca đ tài:
+ D liu th cp: Thu thp s liu, kt qu sn xut kinh doanh ca
Công ty TNHH MTV Cao su Du Ting t các báo cáo chính thc ca Công ty.
+ D liu s cp: S dng bng câu hi đ kho sát thc t tình hình hot
đng xut khu ca Công ty v các khía cnh tài chính và phi tài chính; thc hin
phng vn chuyên gia đ phân tích thc trng hiu qu xut khu ca Công ty Du
Ting; kt hp vi vic kho sát ý kin chuyên gia đ xác đnh tính kh thi ca các gii
pháp đã đc đa ra.
5. Quy trình nghiên cu










C 
lý thuyt
Phân tích
thc trng
Phng vn chuyên gia
 tìm hiu nguyên
nhân ca hn ch

Đ  c
trng
X nh v 
và mc tiêu
nghiên cu
Đ xut các gii pháp
X nh tính kh thi
ca các gii pháp
4


6. B cc lunăvn
Cùng vi phn m đu, kt lun, các ph lc, bng biu và tài liu tham kho,
ni dung lun vn gm 3 chng:
- Chng 1: Lý lun c bn v hiu qu kinh doanh xut khu hàng hóa ca
doanh nghip
- Chng 2: Thc trng hiu qu xut khu cao su ti Công ty TNHH MTV Cao
su Du Ting
- Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu xut khu cao su thiên nhiên ti Công
ty TNHH MTV Cao su Du Ting đn nm 2020

5

CHNGă1:ăLụăLUNăCăBNăVăHIUăQU KINH DOANH XUTăKHUă
HẨNGăHÓAăCAăDOANHăNGHIP
1.1. Hiu qu kinh doanh xut khu hàng hóa ca doanh nghip
1.1.1. Khái nim v hotăđng xut khu
Hot đng xut khu hàng hoá là vic bán hàng hoá và dch v cho mt quc gia
khác trên c s dùng tin t làm phng tiên thanh toán, vi mc tiêu là li nhun.
Tin t  đây có th là ngoi t đi vi mt quc gia hoc vi c hai quc gia. Mc

đích ca hot đng này là khai thác đc li th ca tng quc gia trong phân công lao
đng quc t. Khi vic trao đi hàng hoá gia các quc gia đu có li thì các quc gia
đu tích cc tham gia m rng hot đng này.

1.1.2. Các khái nim,ăquanăđim v hiu qu kinh doanh xut khu
Xut khu là mt hình thc kinh doanh quan trng nht ca hot đng thng
mi quc t vi đa bàn kinh doanh hàng hóa đc m rng sang nhiu quc gia, lãnh
th khác nhau. Do đó v mt bn cht, ta có th xem hiu qu xut khu là mt hình
thc ca hiu qu kinh doanh. Hiu qu đc đ cp  đây là hiu qu kinh doanh nói
chung và hiu qu xut khu nói riêng.
Theo Phm Quang Sáng (2011), hiu qu là phép so sánh dùng đ ch mi quan
h gia kt qu thc hin các mc tiêu ca ch th và chi phí mà ch th b ra đ đt
đc kt qu đó trong nhng điu kin nht đnh.
Hiu qu tuyt đi = Kt qu - Chi phí
Hiu qu tng đi = Kt qu / Chi phí
Theo t đin bách khoa toàn th ( hiu
qu là kt qu mong mun, cái sinh ra kt qu mà con ngi ch đi và hng ti; nó
có ni dung khác nhau  nhng lnh vc khác nhau. Trong sn xut, hiu qu có ngha
là hiu sut, là nng sut. Trong kinh doanh, hiu qu là lãi sut, li nhun. Trong lao
đng nói chung, hiu qu lao đng là nng sut lao đng, đc đánh giá bng s lng
6

thi gian hao phí đ sn xut ra mt đn v sn phm, hoc là bng s lng sn phm
đc sn xut ra trong mt đn v thi gian.
Cng theo t đin bách khoa toàn th : hiu qu kinh t là ch tiêu biu hin kt
qu ca hot đng sn xut, nói rng ra là ca hot đng kinh t, hot đng kinh doanh,
phn ánh tng quan gia kt qu đt đc so vi hao phí lao đng, vt t, tài chính.
Là ch tiêu phn ánh trình đ và cht lng s dng các yu t ca sn xut - kinh
doanh, nhm đt đc kt qu kinh t ti đa vi chi phí ti thiu.
Theo Nguyn Nng Phúc (2007), ch tiêu phn ánh tng quát nht hiu qu kinh

doanh ca doanh nghip, đc xác đnh bng công thc.
Hiu qu kinh doanh =



Ch tiêu này phn ánh, c mt đng chi phí đu vào trong chu k phân tích thì
thu đc bao nhiêu đng kt qu đu ra, ch tiêu này càng cao chng t hiu qu kinh
doanh ca doanh nghip càng ln (Nguyn Nng Phúc, 2007, trang 418).
Tóm li, hiu qu hot đng kinh doanh xut khu là nhng ch tiêu cht lng
phn ánh kt qu thu đc so sánh vi chi phí b ra đ thc hin kinh doanh xut khu.
Hay nói cách khác là nhng ch tiêu phn ánh đu ra ca quá trình kinh doanh xut
khu trong quan h so sánh vi các yu t đu vào (Võ Thanh Thu, 2010, trang 310).
1.1.3. Các yu t nhăhngăđn hiu qu kinh doanh xut khu
1.1.3.1. Các yu t thucămôiătrng bên ngoài
Các yu t thuc môi trng bên ngoài có tác đng đn hot đng ca DN t đó
nh hng hiu qu kinh doanh xut khu ca DN gm yu t thuc môi trng v mô,
bao gm môi trng kinh t, môi trng chính tr, pháp lut, môi trng vn hóa xã
hi, môi trng t nhiên, môi trng công ngh và môi trng kinh doanh quc t.
+ăMôiătrng kinh t: là môi trng có tác đng, nh hng trc tip đn hot
đng và hiu qu hot đng kinh doanh xut khu ca DN. Các yu t chính ca môi
trng kinh t nh hng đn hot đng kinh doanh xut khu ca DN trong nn kinh
7

t bao gm: giai đon ca chu k kinh t, tc đ tng trng kinh t, lm phát, tht
nghip, lãi sut, t giá hi đoái, th trng chng khoán, tình hình đu t…
+ăMôiătrng chính tr, pháp lut: mi doanh nghip đu chu s tác đng ca
môi trng chính tr, pháp lut. Môi trng pháp lut rõ ràng, minh bch là điu kin
đ DN yên tâm hot đng. i lp là môi trng pháp lut thng xuyên thay đi,
không nht quán, không rõ ràng minh bch và môi trng chính tr không n đnh,
tranh giành gia các phe phái, nguy c cao v xung đt, ni chin, chin tranh… tt

yu không th là môi trng thun li cho hot đng kinh doanh xut khu ca DN.
+ăMôiătrngăvnăhóaăậ xã hi: các yu t thuc môi trng vn hóa - xã hi
bao gm: h thng các giá tr, chun mc, đo đc, li sng, thm m, ngh nghip,
phong tc tp quán, truyn thng, trình đ nhn thc, trình đ hc vn chung trong xã
hi, khuynh hng tiêu dùng…, tt c nhng yu t này đu có nh hng đn tiêu
dùng, thói quen tiêu dùng, hành vi mua hàng, quyt đnh la chn sn phm. Chính vì
vy, vn hóa là yu t chi phi li sng nên các nhà xut khu cn quan tâm tìm hiu
yu t vn hóa  các th trng mà minh tin hành mt hot đng xut khu.
+ăMôiătrng t nhiên: các điu kin t nhiên v v trí đa lý, khí hu, đt đai,
tài nguyên, môi trng… đóng vai trò quan trng trong cuc sng và là yu t đu vào
đi vi nhiu ngành kinh t quan trng. Các điu kin thun li v t nhiên, v v trí
đa lý giúp thun tin trong giao thng, vn ti, buôn bán hoc s di dào v tài
nguyên khoán sn, hay ý thc pháp lut v khai thác tài nguyên, bo v môi trng…
đu có tác đng, nh hng đn hot đng kinh doanh xut khu ca doanh nghip.
+ăMôiătrng công ngh: tc đ phát minh và ng dng công ngh mi, lut s
hu trí tu, bo v bn quyn, tác quyn, tài tr ca chính ph cho phát minh công
ngh, nghiên cu khoa hc… là nhng yu t quan trng trong môi trng công ngh.
S bin đng ca các yu t này là nn tng ca s thay đi trong môi trng công
ngh, mang đn cho DN c hi vi nhng phát minh mi, sn phm mi, công ngh
8

mi nhng đng thi cng mang đn ri ro, thách thc và áp lc trong vic phi đi
mi đ thích nghi hay tt hu trong môi trng công ngh và môi trng cnh tranh.
+ăMôiătrng kinh doanh quc t: nhng doanh nghip hot đng trong môi
trng kinh doanh quc t rt cn phi quan tâm đn các yu t v mô ca các nc mà
DN có đi tác kinh doanh, và cn quan tâm đn nhng bin đng ln trong môi trng
kinh doanh quc t. Vi nhng tp đoàn đa quc gia hot đng kinh doanh xuyên khp
các châu lc, vic phi nm bt, nghiên cu bin đng ca môi trng kinh doanh toàn
cu có nh hng to ln đn hot đng và hiu qu hot đng ca tp đoàn.
Nhng yu t thuc môi trng vi mô (hay môi trng ngành – môi trng

cnh tranh) – theo Michael E.Porter bao gm: khách hàng, nhà cung cp, các đi th
cnh tranh hin hu, các sn phm thay th, đi th mi tim nng.
+ Khách hàng: là yu t quan trng hàng đu nh hng, tác đng trc tip đn
hiu qu kinh doanh ca DN. Không có khách hàng, DN s không th có đc hot
đng kinh doanh. Nu s lng khách hàng ít, khách hàng không n đnh, không trung
thành… s tác đng ln đn hiu qu kinh doanh ca doanh nghip.
+ Nhà cung cp: là mt phn trong chui giá tr ca DN. Nhà cung cp là đi
tác cung cp nguyên liu đu vào giúp DN. Nhng nhà cung cp có uy tín, cung cp
hàng hóa đt cht lng, đm bo thi gian s góp phn giúp quá trình sn xut kinh
doanh ca DN không b gián đon và đt hiu qu cao. Ngc li nhng nhà cung cp
không có đ nng lc, không đm bo yu t thi gian và cht lng nguyên liu cung
ng đu vào s làm nh hng đn hot đng sn xut kinh doanh và hiu qu kinh
doanh ca DN. Vic la chn đi tác cung cp nguyên vt liu vì vy là quan trng,
DN cn hp tác vi nhng nhà cung cp có uy tín, có nng lc, ngun hàng n đnh…
+ăi th cnh tranh hin hu, các sn phm thay th: khi DN hot đng
trong lnh vc có nhiu đi th cnh tranh, hoc trong ngành hàng có nhiu sn phm
khác mà khách hàng có th lc chn thay th cho sn phm DN đang kinh doanh, DN
s phi không ngng hoàn thin, nâng cao nng lc cnh tranh ca mình. Áp lc cnh
9

tranh buc DN phi luôn c gng đt hiu qu cao nht trong hot đng kinh doanh.
Ch nh vy mi có th cnh tranh và phát trin.
+ Nhngăđi th timănng:ăcng nh đi vi các đi th cnh tranh hin hu,
nhng đi th mi tim nng đe da xâm nhp ngành là áp lc cnh tranh, nh hng
đn hiu qu kinh doanh ca DN.
1.1.3.2. Các yu t thucămôiătrng bên trong
Trong hot đng hàng ngày, DN phi tin hành các hot đng qun tr, tài chính,
sn xut, phân phi, bán hàng, nghiên cu và phát trin… Và tt c các hot đng này
đu có nh hng đn hiu qu kinh doanh ca DN. Các yu t c bn thuc môi
trng bên trong bao gm:

+ Công tác hochă đnh, xây dng chină lc kinh doanh và chină lc
marketing: vic hoch đnh, xây dng chin lc kinh doanh - bao gm chin lc
marketing – luôn đóng vai trò quan trng trong hot đng kinh doanh ca DN. DN
không th hot đng hiu qu nu không có đnh hng và chin lc kinh doanh.
+ Công tác qun tr tài chính ca DN: công tác qun tr tài chính luôn đóng
vai trò quan trng hàng đu trong qun lỦ, điu hành DN. Qun tr tài chính hiu qu,
s dng hiu qu ngun vn đ to ra li nhun cao nht cho DN. Nu công tác qun
tr tài chính yu kém s tác đng xu đn hiu qu kinh doanh ca DN.
+ B máy qun lý ca doanh nghip: DN có b máy qun lý hp lý, gn nh,
hot đng có hiu qu s là yu t nh hng ln đn hiu qu kinh doanh xut khu.
Trái ngc là nhng t chc có b máy cng knh, chng chéo, chc nng nhim v
không rõ ràng s gây tn kém, lãng phí và tác đng đn hiu qu kinh doanh xut khu,
trc ht là hiu qu v mt s dng, b trí lao đng.
+ Công tác qun tr ngun nhân lc: qun tr ngun nhân lc giúp s dng
hiu qu ngun lc lao đng, nâng cao hiu qu ca t chc. Qun tr ngun nhân lc
phi đáp ng nhu cu nhân viên, to điu kin cho nhân viên phát huy ti đa các nng
lc cá nhân, đc kích thích, đng viên nhiu nht ti ni làm vic và trung thành, tn
10

ty vi DN. Công tác qun tr ngun nhân lc, qua đó nh hng và tác đng ln đn
hiu qu kinh doanh. Mt môi trng mà nhân lc đc qun tr tt, mt tp th ngi
lao đng có đng lc làm vic cao, tinh thn làm vic cao, trung thành vi DN, tn ty
vi công vic s là yu t sng còn tác đng đn hiu qu kinh doanh xut khu.
+ Công tác t chc kinh doanh,ăđiu hành DN: qun tr sn xut, điu hành
tt giúp DN to ra hàng hóa, sn phm, dch v cht lng tt. Hng đn vic tng
nng sut, gim chi phí t đó nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh và tng kh nng
cnh tranh ca doanh nghip.
+ Công tác qun tr chtălng, kim soát chi phí: thc hin công tác qun tr
cht lng, đm bo cht lng sn phm, dch v trong mi khâu ca c quá trình,
giúp sm phát hin và loi b sn phm li hoc công đon d tha, không cn thit,

làm gim hao phí, gim sn phm li, góp phn làm gim chi phí, nâng cao hiu qu.
1.2. Các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu xut khu ca doanh nghip
ánh giá hiu qu hot đng xut khu ca doanh nghip là rt quan trng và
cn thit. Qua đó, cho phép doanh nghip xác đnh đc hiu qu ca mi hp đng
xut khu cng nh mt giai đon hot đng xut khu ca doanh nghip. Nh các
đánh giá đó doanh nghip s có nhng bin pháp ng x phù hp vi vic thc hin
các hp đng xut khu tip theo. Hiu qu xut khu đc đánh giá thông qua h
thng các ch tiêu:
1.2.1. Các ch tiêu đánhăgiáăv phngădin tài chính
Theo Võ Thanh Thu (2010), mt s các ch tiêu tài chính phn ánh hiu qu
hot đng xut khu ca doanh nghip bao gm:
a/ Ch tiêu li nhun:
Li nhun là ch tiêu hiu qu có tính tng hp, phn ánh kt qu cui cùng ca
hot đng sn xut kinh doanh. Nó là tin đ đ duy trì và tái sn xut m rng ca
doanh nghip, đ ci thin và nâng cao đi sng ca ngi lao đng. Li nhun t hot
11

đng xut khu là lng dôi ra ca doanh thu xut khu so vi chi phí xut khu, đc
tính bng công thc:
Li nhun xut khu = DT – CP
Trong đó: CP: tng chi phí b ra cho hot đng xut khu
DT: Tng doanh thu t hot đng xut khu, đc tính bng công thc:
DT = P x Q
(Vi P là giá c hàng xut khu; Q là s lng hàng xut khu)
b/ Ch tiêu t sut li nhun:
- T sut li nhun trên doanh thu (hay li nhun biên):
T
1
= LN/DT
T

1
: t sut li nhun xut khu so vi doanh thu xut khu
LN: tng li nhun xut khu
Ch tiêu này cho bit li nhun xut khu chim bao nhiêu phn trm trong
doanh thu t xut khu. T s này mang giá tr dng ngha là hot đng xut khu có
lãi; t s càng ln ngha là lãi càng ln. T s mang giá tr âm ngha là hot đng xut
khu ca công ty thua l. Ngoài ra, t s này còn cho thy đc công tác qun tr chi
phí ca hot đng xut khu. C th, nu t s này cao và có xu hng tng qua các
nm thì công tác qun tr chi phí ca hot đng xut khu tt và ngc li.
- T sut li nhun trên chi phí:
T
2
= LN/CP
T
2
: t sut li nhun xut khu so vi tng chi phí t hot đng xut khu
Ch tiêu này cho thy mt đng chi phí mang li bao nhiêu đng li nhun, cho
phép doanh nghip đánh giá sâu hn hiu qu hot đng xut khu vì li nhun mi là
cái doanh nghip gi li. Ch tiêu này càng cao thì hiu qu xut khu càng cao.
- T sut li nhun trên vn kinh doanh:
T
3
= LN/VKD
VKD: tng vn cho hot đng xut khu
12

T
3
ln hn lãi sut huy đng ca ngân hàng thì kinh doanh xut khu mi coi là
có hiu qu.

c/ Ch tiêu sc sn xut ca vn kinh doanh:
S

= DT/VKD
Ch tiêu S nói lên 1 đng vn b ra kinh doanh mang li ngun thu (doanh
s) bao nhiêu, S càng ln biu hin tính hiu qu càng cao.
d/ Hiu sut s dng chi phí (H):
H = DT/CP
Ch tiêu này phn ánh mt đng chi phí xut khu mang li bao nhiêu đng
doanh thu t hot đng xut khu. Ch tiêu này càng ln, ngha là trình đ s dng các
ngun lc tham gia vào quá trình hot đng sn xut kinh doanh xut khu càng tt và
ngc li, ch tiêu này càng nh thì trình đ s dng các yu t chi phí càng kém hiu
qu.
1.2.2. Các ch tiêu đánhăgiá v phngădin phi tài chính
Các ch tiêu đánh giá v phng din phi tài chính là các ch tiêu không th có
đc hay tính toán đc thông qua các báo cáo tài chính ca công ty. Theo mô hình
Th đim Cân bng (BSC) ca đng tác gi Robert S. Kaplan và David Norton, bên
cnh vic đo lng hiu qu hot đng ca mt t chc da theo khía cnh tài chính,
mô hình BSC đã giúp t chc đánh giá hiu qu hot đng mt cách toàn din bng
cách b sung thêm các ch tiêu đ đánh giá v phng din phi tài chính bao gm: khía
cnh khách hàng, khía cnh quá trình kinh doanh ni ti và khía cnh hc tp và tng
trng. Vi mi khía cnh ca phng din phi tài chính ca mô hình BSC s có các
ch tiêu khác nhau đ đánh giá, tuy nhiên lun vn này ch vn dng mt vài ch tiêu
phù hp đ đánh giá hiu qu hot đng xut khu ti doanh nghip v phng din
phi tài chính.


13

a/ V khía cnh khách hàng

Khía cnh khách hàng có th đc coi là trung tâm ca bt k chin lc kinh
doanh nào mà cung cp các hn hp sn phm, giá, mi quan h và hình nh mà công
ty cung cp cho khách hàng ca mình. Do đó, công ty xut khu cn to s khác bit
vi các đi th cnh tranh bng cách duy trì, thu hút và phát trin bn vng nhng mi
quan h vi khách hàng mc tiêu trên th trng quc t. Mt s ch tiêu v khía cnh
khách hàng đc ng dng đ đánh giá hiu qu xut khu ca công ty bao gm:
 Ch tiêu v th phn xut khu:
Ch tiêu th phn phn ánh “ming bánh kinh doanh” trên mt th trng sn có
(xét trên các phng din nh: s lng khách hàng hay s sn phm bán đc) mà b
phn xut khu phc v. Ch tiêu v th phn cho bit doanh nghip hin đang có đc,
đang nm gi đc bao nhiêu phn trm trong th trng xut khu mà doanh nghip
hng đn, t đó cho bit v th ca doanh nghip trên th trng là dn đu, trung
bình hay thp kém.
 Ch tiêu thu hút khách hàng mi:
Ch tiêu này đo lng mt cách tuyt đi hay tng đi t l mà doanh nghip
thu hút, giành đc khách hàng mi trong hot đng xut khu. Ch tiêu thu hút khách
hàng mi cao phn ánh nng lc cnh tranh ca doanh nghip, cho thy doanh nghip
có kh nng giành đc nhiu khách hàng trên th trng quc t, giúp gia tng doanh
s và m rng th phn xut khu.
 Ch tiêu gi chân khách hàng:
Giúp theo dõi mt cách tuyt đi hay tng đi t l mà đn v kinh doanh đm
nhim hot đng xut khu gi chân hoc duy trì đc mi quan h hin có vi khách
hàng. Ch tiêu này càng cao cho thy doanh nghip gi đc khách hàng xut khu,
duy trì đc lng khách hàng n đnh.


14

 Ch tiêu v tha mãn khách hàng:
ánh giá mc đ hài lòng ca khách hàng theo nhng tiêu chí liên quan đn

hot đng xut khu s giúp công ty thu thp đc ý kin ca khách hàng đ tng bc
đáp ng tt hn nhu cu ca khách hàng, khc phc đc nhng thiu sót và góp phn
ci thin hiu qu xut khu ca công ty. Ch khi khách hàng hài lòng và mong mun
tip tc s dng dch v, sn phm mà mình cung cp thì mt doanh nghip mi có th
tn ti và phát trin.
 Khiu ni ca khách hàng:
Quan tâm, gii quyt khiu ni ca khách hàng là mt trong nhng công vic
mà doanh nghip xut khu phi thc hin tt nu không mun b mt th phn xut
khu. Gii quyt tt các khiu ni s nâng cao mc đ hài lòng ca khách hàng, qua đó
góp phn gi chân khách hàng, tng uy tín và thu hút thêm khách hàng mi t quc t.
* Mi quan h gia các ch tiêu trng tâm đánh giá v khía cnh khách hàng da
theo mô hình BSC s đc th hin mt cách đy đ hn thông qua hình 1.1.

(Ngun: Robert S. Kaplan & David P. Norton (2013), “Th đim Cân bng – Bin chin lc thành hành đng”,
Nxb Tr, trang 103)
Hình 1.1: Mi quan h gia nhng ch tiêu quan trng v khía cnh khách hàng
Sau khi công ty xác đnh đc phân khúc th trng mc tiêu và thu hút đc
khách hàng, đ có th duy trì và tng th phn ti các phân khúc khách hàng mc tiêu
công ty phi c gng tha mãn khách hàng mt cách tt nht, t đó giúp gi chân
khách hàng hin có. Tuy nhiên, công ty cn phi hng đn mc tiêu cui cùng là
15

giành đc nhng khách hàng có kh nng mang li li nhun, đ đm bo hiu qu
hot đng ca công ty.
b/ Khía cnh quá trình kinh doanh xut khu ni ti:
Th đim Cân bng cung cp mt mô hình chui giá tr chung cho các công ty khi
xây dng khía cnh quá trình kinh doanh ni ti, bao gm ba quá trình kinh doanh
chính: đi mi; hot đng và dch v sau bán hàng. Theo đó, các nhà qun lý s xác
đnh nhng quy trình quan trng nht đ đt đc mc tiêu khách hàng và mc tiêu ca
doanh nghip. Các quá trình đc minh ha theo mô hình chui giá tr chung di đây:

(Ngun: Robert S. Kaplan & David P. Norton (2013), “Th đim Cân bng – Bin chin lc thành hành đng”,
Nxb Tr, trang 141)
Hình 1.2: Mô hình chui giá tr chung
Mô hình chui giá tr này bt đu vi quá trình đi mi thông qua vic nhn
din nhu cu ca khách hàng hin ti và trong tng lai, đng thi phát trin các gii
pháp mi cho nhng nhu cu này; tip tc thông qua quá trình hot đng đ phân phi
sn phm và dch v hin có cho các khách hàng hin ti; và cui cùng s kt thúc vi
dch v sau bán hàng bng cách cung cp các dch v sau bán hàng đ tng thêm giá tr
mà khách hàng nhn đc t sn phm và dch v ca công ty.
Riêng đi vi hot đng xut khu thì công ty cn chú trng ci thin các quy
trình hot đng liên quan nh quy trình sn xut, quy trình qun lý cht lng, quy
trình giao hàng, quy trình nghip v xut nhp khu… đ làm hài lòng khách hàng
cng nh to ra nhng li th vt tri so vi các đi th cnh tranh. Mt s ch tiêu