Giải pháp phòng ngừa và xử lý nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ đại dương

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
  




PHM ÌNH TRUNG




GII PHÁP PHÒNG NGA VÀ X LÝ N XU
TI NGÂN HÀNG TMCP I DNG






LUN VN THC S KINH T







TP.H CHÍ MINH – NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

  



PHM ÌNH TRUNG



GII PHÁP PHÒNG NGA VÀ X LÝ N XU
TI NGÂN HÀNG TMCP I DNG


Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60340201




LUN VN THC S KINH T




Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. H TH THIU DAO




TP.H CHÍ MINH – NM 2014

LI CAM OAN
o0o

 thc hin lun vn “Gii pháp phòng nga và X lý n xu ti Ngân hàng
TMCP i Dng”, tôi đã t mình nghiên cu, tìm hiu vn đ, vn dng kin thc đã
hc và trao đi vi ging viên hng dn, bn bè, đng nghip, …
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, các s
liu và kt qu trong lun vn này là nhng thông tin xác thc.

TP. H Chí Minh, ngày …. tháng …. nm ………
Ngi thc hin lun vn




Phm ình Trung











MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN

MC LC
DANH MC KÝ HIU, VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH V,  TH
PHN M U
CHNG 1: TNG QUAN V PHÒNG NGA VÀ X LÝ N XU TRONG
HOT NG NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. N xu trong hot đng kinh doanh ca NHTM 1
1.1.1. Khái nim và phân loi n xu 1
1.1.1.1. Khái nim n xu 1
1.1.1.2. Phân loi n xu 3
1.1.2. Nguyên nhân phát sinh n xu 5
1.1.2.1. Nguyên nhân khách quan 5
1.1.2.2. Nguyên nhân ch quan 7
1.2. Tác đng ca n xu 9
1.2.1. Tác đng đn hot đng ca các NHTM 9
1.2.2. Tác đng đn ngi đi vay 9
1.2.3. Tác đng đn nn kinh t 10
1.3. Các ch tiêu đo lng n xu 10
1.3.1. T l n xu/Tng d n 11
1.3.2. T l xóa n ròng/Tng d n 11
1.3.3. T l n có kh nng mt vn/Tng n xu 11
1.3.4. Lãi treo/Tng d n 11
1.4. Các ch tiêu đánh giá kt qu phòng nga và x lý n xu 12
1.4.1. Tiêu chí đánh giá phòng nga n xu 12
1.4.1.1. S thay đi trong c cu các nhóm n trong n xu 12
1.4.1.2. Mc gim t l n xu 12
1.4.2. Tiêu chí đánh giá công tác x lý n xu 13
1.4.2.1. Mc gim t l xóa n ròng/Tng d n xu 13
1.4.2.2. T l các khon n xu đã thu hi đc/Tng d n xu 13

1.4.2.3. T l các khon n đã tái cu trúc/Tng d n xu 14
1.5. Phòng nga và x lý n xu trong hot đng ca NHTM 14
1.5.1. Các bin pháp phòng nga n xu 14
1.5.1.1. Xây dng b máy qun lý tín dng và s dng nhân lc hiu qu, cht
lng cao 14
1.5.1.2. Tìm hiu, phân tích, đánh giá chính xác tình hình khách hàng 15
1.5.1.3. Xây dng chính sách tín dng phù hp và chú trng công tác kim tra,
kim soát ngân hàng 15
1.5.1.4. Chú ý các du hiu ca các khon vay có th dn ti n xu 16
1.5.1.5. Thc hin tt vic giám sát, kim tra sau cho vay 17
1.5.1.6. Tin hành c cu li khon n 17
1.5.1.7. Thc hin phân tán ri ro 18
1.5.2. Các bin pháp x lý n xu 18
1.5.2.1. Gia hn n, điu chnh k hn tr n 18
1.5.2.2. Min, gim tin lãi vay 18
1.5.2.3. Bán n cho các t chc 19
1.5.2.4. X lý tài sn th chp, cm c đ thu hi n 19
1.5.2.5. Khi kin khách hàng 20
1.5.3. Các nhân t nh hng đn vic phòng nga và x lý n xu 20
1.5.3.1. Nhóm nhân t bên ngoài ngân hàng 20
1.5.3.2. Nhóm nhân t bên trong ngân hàng 22
1.6. Kinh nghim và bài hc v x lý n xu trong hot đng ca NHTM 24
1.6.1. Kinh nghim ca Hàn Quc 24
1.6.2. Kinh nghim ca Trung Quc 26
1.6.3. Kinh nghim ca Thái Lan 28
1.6.4. Bài hc cho Vit Nam 30
Kt Lun Chng 1 32
CHNG 2: THC TRNG PHÒNG NGA VÀ X LÝ N XU TRONG HOT
NG CA NGÂN HÀNG TMCP I DNG 33
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP i Dng 33

2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 33
2.1.2. Hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP i Dng giai đon 2011 – 2013
35
2.2. N xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 38
2.2.1. Tình hình n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng giai đon 2011 – 2013 38
2.2.2. Nhng nguyên nhân phát sinh n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 41
2.2.2.1. Nguyên nhân khách quan 41
2.2.2.2. Nguyên nhân ch quan 46
2.3. Thc trng phòng nga n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 51
2.3.1. Chú trng phát trin ngun nhân lc 51
2.3.2. Thm đnh chính xác tình hình khách hàng 53
2.3.3. Theo dõi, giám sát các khon n ca khách hàng, đc bit là nhng khon n có
du hiu N có vn đ 54
2.3.4. Tng cng kim tra, kim soát ni b 55
2.3.5. Giám sát, qun lý sau cho vay 56
2.3.6. C cu li thi hn tr n cho khách hàng (n sp đn hn) 57
2.4. Bin pháp x lý n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 59
2.4.1. C cu li thi hn tr n cho khách hàng 59
2.4.2. Tin hành gim, min lãi cho khách hàng 61
2.4.3. Tin hành bán n khách hàng cho các t chc 62
2.4.4. Phi hp vi khách hàng đ x lý tài sn thu hi n 63
2.4.5. Khi kin khách hàng 64
Kt Lun Chng 2 66
CHNG 3. GII PHÁP H TR PHÒNG NGA VÀ X LÝ N XU TI
NGÂN HÀNG TMCP I DNG 67
3.1. nh hng phát trin tín dng đn nm 2020 ca Ngân hàng TMCP i Dng
67
3.1.1. nh hng phát trin chung 67
3.1.2. nh hng v phòng nga và x lý n xu 68
3.2. Gii pháp phòng nga và x lý n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 69

3.2.1. i vi hot đng phòng nga n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 69
3.2.1.1. Nâng cao chuyên môn nghip v nhân viên, đc bit là cán b tín dng
69
3.2.1.2. Theo dõi cht ch khon vay ca khách hàng, qun lý ngun thu, li
nhun ca khách hàng qua tài khon khách hàng m ti Oceanbank 70
3.2.1.3. Tng cng hn na công tác kim tra sau cho vay khách hàng đnh k
và đt xut 72
3.2.1.4. Thc hin tt công tác đnh giá, đánh giá li tài sn đm bo cho khon
vay ca khách hàng 73
3.2.2. i vi hot đng x lý n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng 74
3.2.2.1. Tng cng làm vic, t chc cuc hp vi khách hàng đang có n xu
ti ngân hàng 74
3.2.2.2. Xem xét mua trái phiu ca khách hàng trên c s đánh giá k lng tình
hình c th ca khách hàng 75
3.2.2.3. i vi khách hàng là doanh nghip:  xut đa cán b Oceanbank vào
nm quyn doanh nghip 76
3.2.2.4. Làm tt công tác x lý tài sn th chp thu hi n 76
3.2.2.5. ào to mi và trau di k nng cho đi ng nhân viên x lý n ti Ngân
hàng TMCP i Dng 77
3.3. Gii pháp h tr ca Ngân hàng nhà nc và Chính ph 78
3.3.1. i vi Ngân hàng nhà nc 78
3.3.2. i vi Chính ph 79
Kt Lun Chng 3 81
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC KÝ HIU, VIT TT

Ch vit tt Ch ting Anh Ch ting Vit
ABS Chng khoán có bo đm bng tài sn
AEG Advisory Expert Group Nhóm chuyên gia t vn
AMC Công ty qun lý tài sn
BCBS y ban Basel v Giám sát ngân hàng
CDRC
Corporate Debt
Restrucuring Committee
Trung gian tái c cu n
CRC Công ty tái c cu doanh nghip
DIF Qu bo him tin gi
DNNN Doanh nghip nhà nc
FIDF Qu Phát trin các nh ch Tài chính
GDP Thu nhp bình quân đu ngi
HQT Hi đng qun tr
HTP Hi đng thm phán
IAS Chun mc K toán quc t

IIF Vin Tài chính Quc t
IMF T chc Tin t Th gii
KAMCO
Korean Asset
Management Corporation
Công ty qun lý tài sn Hàn Quc
KDIC
Korea Deposit Insurance
Corporation
Hip hi bo him tin gi Hàn Quc
MBS Chng khoán có bo đm bng th chp
NDT Nhân dân t
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTW Ngân hàng trung ng
NPL non-performing loan N xu
NQ Ngh quyt
NRF Qu x lý các khon n xu
OGC Công ty c phn Tp oàn i Dng
Q Quyt đnh
SET Sàn Chng khoán Thái Lan
STP
Straight – Through –
Processing

TAMC
Thai Asset Management
Corporation
Công ty qun lý Tài sn Thái Lan
TCTD T chc tín dng

TMCP Thng mi c phn
TNHH Trách nhim hu hn
TT Thông t
VAMC Công ty Qun lý Tài Sn Vit Nam
VNR500 Top 500 Doanh nghip ln nht Vit Nam









DANH MC BNG BIU

Bng 2.1: Tng huy đng vn giai đon 2011 - 2013 35
Bng 2.2: D n cho vay theo k hn 36
Bng 2.3: D n cho vay theo đn v tin t 36
Bng 2.4: D n cho vay theo đi tng khách hàng 36
Bng 2.5: Kt qu kinh doanh ca Oceanbank giai đon 2011 – 2013 38
Bng 2.6: Tình hình n xu ti Oceanbank giai đon 2011 – 2013 39
Bng 2.7: N xu ca Oceanbank theo phân loi n: 39
Bng 2.8: Quy mô nhân s ca Oceanbank 46
Bng 2.9: C cu n li thi hn tr n cho các khách hàng (n sp đn hn) 58
Bng 2.10: Tình hình c cu các khon n xu ti Oceanbank 60
Bng 2.11: Mt s khách hàng Oceanbank đang tin hành khi kin 65

DANH MC HÌNH V,  TH

S đ 1.1: X lý n xu ca Trung Quc (Giai đon 1 và 2) 27

Biu đ 2.1: So sánh n xu ca Oceanbank vi các NHTM khác 40

PHN M U

1. Tính cp thit ca đ tài
Nn kinh t nc ta trong nhng nm qua phát trin vi tc đ khá cao, tc đ
tng trng trung bình đt 5% - 6%, điu này th hin sc mnh ca h thng Tài
chính – Ngân hàng, cng nh tm quan trng ca ngun vn tín dng trong vic h tr
các cá nhân, doanh nghip thc hin các d án, phng án kinh doanh đt hiu qu
cao. Tuy nhiên, nn kinh t th trng vn cnh tranh gay gt và luôn cha đng nhng
ri ro tim n, ri ro t th trng, đi th cnh tranh, khách hàng và t chính ngân
hàng nh hng đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Chính nhng ri ro đó đã
gây ra rt nhiu khó khn cho hot đng ca ngân hàng trong kinh doanh tìm kim li
nhun, vn đ thanh khon và đt bit ni bt hn ht là n xu.
N xu phát sinh là nguyên nhân gây tht thoát ngun vn tín dng, đy các
ngân hàng vào tình trng thua l, nguy c phá sn, tác đng dây chuyn đn các ngân
hàng khác và toàn b h thng tài chính có th b tê lit. i vi Ngân hàng TMCP i
Dng (Oceanbank), n xu gây tác đng tiêu cc đn hot đng kinh doanh, làm
gim li nhun cng nh nh hng đn thanh khon ca ngân hàng. Là mt ngân
hàng thng mi c phn nh, nu vng phi t l n xu ln s gây ra khó khn rt
nhiu cho Oceanbank. Bên cnh đó, n xu còn làm tng các phi phí x lý n, chi phí
khi kin, phát mãi tài sn ti Oceanbank, chi phí thi gian, nhân lc hp mt, làm vic
vi khách hàng. Không nhng vy, n xu còn nh hng ti đi b phn nhân viên
Oceanbank khi đi mt vi nguy c gim lng, ct thng, ct gim nhân s, không

có đc trng thái tt nht đ làm vic.
T nhng nh hng tiêu cc ca n xu, có th thy rng, công tác phòng nga
và x lý n xu là ht sc quan trng. Nu ngân hàng thc hin tt điu đó, thì nhng
ri ro khác ca ngân hàng s đc gim đi, ngân hàng có thêm c s đ phát trin
mnh m hn na, tác đng tích cc lên h thng tài chính ngân hàng cng nh đi b
phn nhân viên. Bên cnh đó, đi vi h thng ngân hàng, vic tìm ra gii pháp phòng
nga, x lý n xu là mc tiêu và là nhim v ht sc cn thit nhm thúc đy s phát
trin ca ngân hàng, đng thi lành mnh hóa hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
Nhn thc đc vai trò quan trng ca vic x lý n xu, em đã chn đ tài:
“Gii pháp phòng nga và x lý n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng”. Thc
hin đ tài này, em cng nhm đa ra mt s ý kin đóng góp vào công tác phòng nga
và x lý n xu trong h thng ngân hàng nói chung và Ngân hàng TMCP i Dng
nói riêng.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
- Tng hp, phân tích nhng vn đ liên quan đn n xu, nh hng ca n xu
đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
- Phân tích, đánh giá các gii pháp phòng nga, x lý n xu ti Ngân hàng
TMCP i Dng.
-  xut nhng gii pháp phòng nga và x lý n xu ti Ngân hàng TMCP i
Dng.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Là nhng gii pháp phòng nga và x lý n xu ti Ngân
hàng TMCP i Dng
- Phm vi nghiên cu: Bài nghiên cu ch yu tp trung vào ni dung phòng
nga và x lý n xu ti Ngân hàng TMCP i Dng. S liu đc thu thp
trong khong thi gian t 2011 – 2013.
4. Phng pháp nghiên cu
- Lun vn thuc lnh vc tài chính ngân hàng nên s dng xuyên sut phng
pháp phân tích và tng hp.
- S dng phng pháp so sánh, đi chiu đ đánh giá đc hiu qu trong hot

đng phòng nga và x lý n xu

5. Câu hi nghiên cu
- Ngân hàng TMCP i Dng đã s dng nhng gii pháp nào đ phòng nga
và x lý n xu?
- Nhng hiu qu đt đc và hn ch nào có th xy ra khi Ngân hàng TMCP
i Dng áp dng các bin pháp phòng nga và x lý n xu đó?
6. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu
 tài nhm phân tích, đánh giá nhng gii pháp phòng nga và x lý n xu
mà Ngân hàng TMCP i Dng đang áp dng trong thc t. Trên c s đó, tng
cng áp dng nhng gii pháp đt đc hiu qu x lý n tt, đng thi rút ra đc
bài hc kinh nghim t nhng gii pháp còn tn ti hn ch. T đó, có th đóng góp
thêm đ xut, ý kin v nhng gii pháp phòng nga và x lý n xu ti Ngân hàng
TMCP i Dng nói riêng, h thng ngân hàng nói chung.
7. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn M đu và phn Kt lun, lun vn gm ba chng:
Chng 1: Tng quan v phòng nga và x lý n xu trong hot đng ngân
hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng phòng nga và x lý n xu trong hot đng ca Ngân
hàng TMCP i Dng.
Chng 3: Gii pháp h tr phòng nga và x lý n xu ti Ngân hàng TMCP
i Dng.


1

CHNG 1: TNG QUAN V PHÒNG NGA VÀ X LÝ N XU TRONG
HOT NG NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. N xu trong hot đng kinh doanh ca NHTM
1.1.1. Khái nim và phân loi n xu

1.1.1.1. Khái nim n xu
N xu thng đc nhc đn vi các thut ng “bad debt”, “non-performing
loan” (NPL), “doubtful debt”, thông thng n xu đc hiu là các khon n di
chun, có th quá hn và b nghi ng v kh nng tr n ln kh nng thu hi vn ca
ch n, điu này thng xy ra khi khách hàng vay đã tuyên b phá sn hoc đã tu tán
tài sn (Stiftung, 2013). Có th nhc đn mt s khái nim n xu nh sau:
- Khái nim ca nhóm chuyên gia t vn Advisory Expert Group (AEG)
Nhóm chuyên gia t vn AEG ca Liên Hp Quc cho rng đnh ngha v n
xu không nên mang tính cht mô t mà ch nên đc s dng nh hng dn cho các
ngân hàng. AEG thng nht đnh ngha nh sau: “Mt khon n đc coi là n xu khi
quá hn tr lãi và/hoc gc trên 90 ngày; hoc các khon lãi cha tr t 90 ngày tr lên
đã đc nhp gc, tái cp vn hoc chm tr theo tha thun; hoc các khon phi
thanh toán đã quá hn di 90 ngày nhng có lý do chc chn đ nghi ng v kh nng
khon vay s đc thanh toán đy đ”. Nói cách khác, n xu đc xác đnh trên 2 yu
t: quá hn trên 90 ngày; kh nng tr n b nghi ng (Stiftung, 2013).
- Khái nim n xu ca y ban Basel v Giám sát ngân hàng (BCBS)
BCBS không đa ra đnh ngha c th v n xu. Tuy nhiên, trong các hng
dn v các thông l chung ti nhiu quc gia v qun lý ri ro tín dng, BCBS xác
đnh, vic khon n b coi là không có kh nng hoàn tr khi mt trong hai hoc c hai
điu kin sau xy ra: Ngân hàng thy ngi vay không có kh nng tr n đy đ khi
ngân hàng cha thc hin hành đng gì đ c gng thu hi; ngi vay đã quá hn tr
n quá 90 ngày. Da trên hng dn này, n xu s bao gm toàn b các khon cho
vay đã quá hn 90 ngày và có du hiu ngi đi vay không tr đc n.
2

BCBS cng đ cp ti các khon vay b gim giá tr s xy ra khi kh nng thu
hi các khon thanh toán t khon vay là không th. Giá tr tn tht s đc ghi nhn
bng cách gim tr giá tr khon vay thông qua mt khon d phòng và s đc phn
ánh trên báo cáo thu nhp ca ngân hàng. Nh vy lãi sut ca các khon vay này s
không đc cng dn và s ch xut hin di dng tin mt thc t nhn đc

(Stiftung, 2013).
- Theo Chun mc k toán quc t (IAS)
Chun mc K toán quc t v ngân hàng thng đ cp các khon n b gim
giá tr (Impaired) thay vì s dng thut ng n xu (nonperforming). Chun mc k
toán IAS 39 đc khuyn cáo áp dng  mt s nc phát trin vào đu nm 2005 ch
ra rng cn có bng chng khách quan đ xp mt khon vay có du hiu b gim giá
tr. Trong trng hp b gim giá tr thì tài sn đc ghi nhn s b gim xung do
nhng tn tht mà n xu gây ra.
V c bn, IAS 39 chú trng ti kh nng hoàn tr ca khon vay bt lun thi
gian quá hn cha ti 90 ngày hoc cha quá hn. Phng pháp đánh giá kh nng tr
n ca khách hàng thng là phng pháp phân tích dòng tin tng lai chit khu
hoc xp hng khon vay ca khách hàng. H thng này đc coi là chính xác v mt
lý thuyt, nhng vic áp dng thc t gp nhiu khó khn. Vì vy, nó vn đang đc
y ban Chun mc k toán quc t chnh sa li trong IFRS9 (Stiftung, 2013).
- Khái nim n xu ca T chc Tin t Th gii (IMF)
Trong hng dn tính toán các ch s lành mnh tài chính ti các quc gia
(IFRS), IMF đa ra đnh ngha v n xu nh sau: “Mt khon vay đc coi là n xu
khi quá hn thanh toán gc hoc lãi 90 ngày hoc hn; khi các khon lãi đã quá hn 90
ngày hoc hn đc vn hóa, c cu li, hoc trì hoãn theo tha thun; khi các khon
thanh toán đn hn di 90 ngày nhng có th nhn thy nhng du hiu rõ ràng cho
thy ngi vay s không th hoàn tr n đy đ (ngi vay phá sn). Sau khi khon
vay đc xp vào danh mc n xu, nó hoc bt c khon vay thay th nào cng nên
3

đc xp vào danh mc n xu cho ti thi đim phi xóa n hoc thu hi đc lãi và
gc ca khon vay đó hoc thu hi đc khon vay thay th (Stiftung, 2013).
1.1.1.2. Phân loi n xu
- Phân loi theo Chun mc K toán Quc t
Trên c s tng hp và phát trin các tiêu chí phân loi n ca các Ngân hàng
và các quc gia, ti báo cáo ca Vin Tài chính Quc t (IIF) vào tháng 6 nm 1999 đã

đa ra các tiêu chí chung nht v phân loi n, trong đó, các khon n xu (bad debts)
đc phân loi c th nh sau:
Nhóm 3 (n di tiêu chun – substandard): Vic tr n đy đ và đúng hn b
nghi ng do thiu các điu kin bo đm (nh giá tr vn t có ca ngi vay hoc th
chp); hay n gc hoc lãi đã quá hn trên 90 ngày. Các khon n này có nhng yu
kém đc xác đnh rõ ràng, có kh nng đa đn mt mát nu không đc sa cha.
Nhóm 4 (n nghi ng - doubful): Có tt c các nhc đim ca n nhóm 3,
cng thêm các nhc đim na làm cho vic thu hi hoc thanh toán toàn b khon n
tr nên rt nghi ng và không chc chn; và/hoc n lãi hoc vn đã chm thanh toán
quá 180 ngày. Trong danh mc cp tín dng ca ngân hàng, khon n này đc đánh
giá là b suy gim nhng cha mt toàn b.
Nhóm 5 (n tn tht – loss): Các khon n đc đánh giá là không có kh nng
thu hi gc và/hoc lãi đã chm thanh toán quá mt nm.
- Theo Thông t 02/2013/TT-NHNN ngày 21 tháng 03 nm 2013
Thông t 02/2013/TT-NHNN cng phân loi rõ ràng v nhóm n xu.
N nhóm 3 (n di tiêu chun) bao gm n quá hn t 91 ngày đn 180
ngày, n gia hn ln đu và n đc min gim lãi do khách hàng không đ kh nng
tr lãi theo hp đng tín dng.
c bit, n nhóm 3 đc b sung thêm các trng hp:
N ca khách hàng hoc bên bo đm là t chc, cá nhân thuc đi tng mà
TCTD, chi nhánh ngân hàng nc ngoài không đc cp tín dng theo quy đnh.
4

N đc đm bo bng chính c phiu ca T chc tín dng hoc công ty con
ca TCTD hoc tin vay đc s dng đ góp vn vào mt TCTD khác trên c s
TCTD nhn tài sn bo đm bng c phiu ca chính TCTD nhn vn góp.
N không có bo đm đc cp vi điu kin u đãi hoc giá tr vt quá 5%
vn t có ca t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng nc ngoài khi cp cho khách
hàng thuc đi tng b hn ch cp tín dng theo quy đnh.
N cp cho công ty con, công ty liên kt ca TCTD hoc doanh nghip mà t

chc tín dng nm quyn kim soát có giá tr vt các t l gii hn theo quy đnh.
N có giá tr vt quá gii hn cp tín dng, tr trng hp đc phép vt
gii hn theo quy đnh ca pháp lut.
N vi phm các quy đnh ca pháp lut v cp tín dng, qun lý ngoi hi và
các t l đm bo an toàn vi t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng nc ngoài.
N vi phm các quy đnh ni b v cp tín dng, qun lý tin vay, chính sách d
phòng ri ro ca các t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng nc ngoài.
N đang thu hi theo kt lun thanh tra.
N nhóm 4 (n nghi ng) bao gm các khon n quá hn t 181 ngày đn 360
ngày; n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo thi hn tr n
đc c cu li; N c cu li thi hn tr n ln th hai; n phi thu hi theo kt lun
thanh tra nhng đã quá thi hn thu hi đn 60 ngày mà vn cha thu hi đc…
N nhóm 5 (n có kh nng mt vn) bao gm n quá hn trên 360 ngày, n
c cu li thi hn tr n ln đu quá hn t 90 ngày tr lên theo thi hn tr n đc
c cu li ln đu, n c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi hn tr n
đc c cu li ln th hai, n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c cha
b quá hn hoc đã quá hn.
c bit b sung thêm n ca t chc tín dng đc Ngân hàng nhà nc công
b đt vào tình trng kim soát đc bit, chi nhánh ngân hàng nc ngoài b phong
ta vn và tài sn.
5

1.1.2. Nguyên nhân phát sinh n xu
1.1.2.1. Nguyên nhân khách quan
- Khó khn chung ca nn kinh t
Tình hình kinh t trong nc khó khn là mt trong nhng nguyên nhân gây nên
n xu, vì hot đng ca doanh nghip luôn có mi quan h mt thit vi tình hình
kinh t chung. Trong mi giai đon c th, nn kinh t li có nhng tác đng trc tip
ti hot đng ca doanh nghip cng nh ca ngân hàng mt cách khác nhau. Khi nn
kinh t suy thoái, lâm vào khng hong, sn xut đình đn, bt đng sn đóng bng,

chng khoán m đm làm cho thu nhp bình quân đu ngi gim, hot đng kinh
doanh ca doanh nghip khó khn nh hng ti ngun thu cng nh kh nng tr n
ca doanh nghip cho ngân hàng, n xu theo đó tng lên. Bên cnh đó, khi nn kinh t
lâm vào tình trng lm phát, kh nng phát trin kinh doanh ca doanh nghip cng
không tt, tác đng xu đn vic thu hi n ca ngân hàng cng khin cho n xu trong
ngân hàng gia tng (Hoàng Trung Hiu, 2013).
- Nhng vng mc, bt cp trong các quy đnh pháp lut hin hành
Quy đnh pháp lut nhm hn ch, gii quyt tình trng n xu đã có nhng
cha minh bch, cha hp lý. Có th thy rng, pháp lut hin hành đã có nhng khung
pháp lý c bn trong vic hn ch cng nh gii quyt n xu ca các TCTD nh: Quy
đnh v phân loi n; quy đnh v trích lp d phòng ri ro; quy đnh v x lý tài sn
đm bo n vay; quy đnh v quyn khi kin yêu cu các t chc, cá nhân hoàn tr
vn vay; quy đnh v hot đng mua bán n,… Tuy nhiên, thc t cho thy các quy
đnh khi đi vào thc t tr nên không phù hp, không phát huy đc hiu qu trong
vic gii quyt n xu, dn đn tình trng n xu không đc ci thin mà còn có xu
hng tng lên, có th k đn nhng hn ch nh sau:
+ Quy đnh phân loi n xu cha rõ ràng, khin cho vic gii quyt n xu
khó khn: V nguyên tc, đ gii quyt đc n xu trc ht phi tìm ra đc con s
thc và nhng nguyên nhân dn đn con s đó thì mi có gii pháp c th. Tuy nhiên,
6

mt trong nhng rào cn ln nht khin cho vic xác đnh chính xác s n xu cng
nh tình trng n xu ti các TCTD hin nay đó là vic không thc s rõ ràng trong
quy đnh v tiêu chí phân loi n, bên cnh đó còn cho phép các TCTD phân loi n
da trên vic đánh giá kh nng tr n trong tng lai ca khách hàng. Chính vì vy,
vic phân loi n xu ca các TCTD da nhiu trên c s đánh giá mt cách ch quan,
vô thng vô pht kh nng tr n ca khách hàng, n xu b che du.
+ Quy đnh và x lý n thông qua khi kin ra tòa án đi vi các khon n
không có tài sn bo đm phc tp, mt nhiu thi gian ca các TCTD trong quá trình
thu hi n. S d nh vy là do vic x lý n thông qua khi kin ra tòa án đi vi các

khon n không có tài sn bo đm nh yêu cu m th tc phá sn đi vi doanh
nghip. Theo hng này thì thi gian x lý lâu (t 3-4 nm) vì phi mt nhiu trình t,
th tc nh m th tc phá sn, thành lp t thanh lý tài sn, thc hin thanh lý tài
sn,… Trong khi đó, t l thu hi n trong nhng trng hp này rt thp do s tin
thu hi khi thanh lý tài sn phi phân chia cho các ch n có tài sn bo đm khác.
Thm chí, dù có phán quyt ca tòa án, TCTD vn gp tr ngi vì khâu thi hành án
chm, th tc thi hành án còn nhiu bt cp. Tip đn là s phi hp không đng b
gia c quan chc nng liên quan nh c quan thm đnh, c quan bán đu giá,… T
lúc khi kin đn cng ch, thi hành mt v x lý n qua tòa án mt ít nht 2 nm,
trung bình mt t 8-9 nm. Chính vì vy, các khon n xu ti các TCTD không gim
đi đc bao nhiêu mà li còn có xu hng gia tng.
+ Khung pháp lý v vic mua bán n đã có nhng cha hoàn thin, cha
phát huy hiu qu trong hot đng gii quyt n xu. Th trng mua bán n đã hình
thành vi s ra đi ca các công ty x lý và mua bán n, tuy nhiên hot đng ca các
công ty này còn khá hn ch. Ngoài ra khung pháp lý cho các ch th này hot đng
mua bán n cng cha đy đ, khin vic mua bán, gii quyt n tn đn tr nên khó
khn hn (Nguyn Thanh Tú và Nguyn Th Hng Nhung, 2013).

7

- T phía khách hàng vay vn
Khách hàng vay vn c ý cung cp các thông tin không trung thc v tình hình
tài chính ca mình cho ngân hàng, điu này dn đn vic thm đnh kh nng tr n
ca khách hàng không chính xác làm sai lch trong quyt đnh cho vay ca ngân hàng,
dn đn ri ro tín dng, là nguy c phát sinh các khon n xu cho ngân hàng.
Bên cnh đó, vic khách hàng s dng vn vay không đúng mc đích hoc kinh
doanh dàn tri dn đn thiu vn, sn xut kinh doanh không hiu qu. Nng lc kinh
doanh, qun lý ca khách hàng b hn ch, c cu ngun vn không cân đi, ph thuc
quá nhiu vào ngun vn vay bên ngoài vi chi phí s dng vn cao. Khi các doanh
nghip vay tin ngân hàng đ m rng quy mô kinh doanh, đa phn là tp trung vn

đu t vào tài sn vt cht ch rt ít đi mi trong cách qun lý, đu t cho b máy
giám sát kinh doanh, tài chính, k toán theo đúng chun mc. Do đó, quy mô kinh
doanh phình ra quá to so vi t duy qun lý dn đn tht bi trong kinh doanh ca các
doanh nghip.
Mt khác, khách hàng không có thin chí tr n, không có trách nhim đi vi
khon n ti ngân hàng. Nhng ri ro có th xy đn vi khách hàng nh tht nghip,
tai nn lao đng, … hoc bt c s c nào không mong mun xy ra cng có th làm
mt kh nng tr n ca khách hàng dn đn n xu ( Lê Duy, 2013).
1.1.2.2. Nguyên nhân ch quan
- Trình đ và đo đc ca cán b cha tt
Ngân hàng là ngành kinh doanh đc thù, cn da trên s tin cy và mc đ tín
nhim, do đó đo đc ngh nghip ca cán b ngân hàng phi đc đt lên hàng đu và
 khía cnh nào đó còn mang tính bt buc. Mt cán b kém v nng lc thì có th bi
dng thêm, nhng mt cán b tha hóa v đo đc mà li gii v mt nghip v thì
tht vô cùng nguy him, h có th tip tay vi khách hàng làm gi h s, nâng giá tài
sn bo đm, c tình đánh giá nng lc khách hàng không đúng s tht làm sai lch
trong các quyt đnh xét duyt cho vay ca ngân hàng, điu đó ht sc đáng ngi, bi
8

nó tim n nguy c phát sinh n xu rt ln (Nguyn Thanh Tú và Nguyn Th Hng
Nhung, 2013).
- Vic kim tra, giám sát sau cho vay cha đc thc hin sát sao
Kim tra, giám sát sau cho vay ca t chc tín dng đi vi khách hàng vay vn
là vic ht sc quan trng trong quá trình cho vay. Ngân hàng cn qun lý đc tình
hình s dng ngun vn vay ca khách hàng có đúng mc đích hay không? Tình hình
kinh doanh, ngun tài chính ca khách hàng có đm bo đc cho ngha v tr n vay
ngân hàng hay không? Các ngân hàng thng có thói quen tp trung nhiu công sc
cho vic thm đnh trc khi cho vay mà li lng vic kim tra, kim soát sau cho vay.
Theo dõi, giám sát sau cho vay là mt trong nhng trách nhim quan trng ca cán b
tín dng nói riêng và ngân hàng nói chung, đ theo dõi khách hàng có tuân th các điu

khon đã đ ra trong hp đng tín dng hay không. Nu t chc tín dng không thc
hin tt vic kim tra giám sát sau cho vay, không đánh giá đnh k tài sn bo đm
cng nh ngun tài chính ca khách hàng s dn đn ri ro rt ln cho ngân hàng.
Tuy nhiên phn ln các NHTM cha thc hin tt công tác này, mt phn do
tâm lý e ngi phin hà cho khách hàng ca cán b ngân hàng, mt phn do h thng
thông tin qun lý phc v kinh doanh ti các doanh nghip quá lc hu, không cung
cp đc kp thi, đy đ các thông tin ngân hàng yêu cu (Phm Th Thu Hà, 2013 ).
- Công tác qun tr ri ro còn nhiu hn ch
Hin nay, vic xp hng tín dng ni b khách hàng ca các ngân hàng còn
mang tính cht ch quan. Các ngân hàng cha xây dng đc thc đo lng hóa ri
ro nên cha tính toán chính xác đc yu t này dn đn quyt đnh cho vay, phân loi
n cha chính xác. Nhng khon vay ri ro to đc làm bé đi, khon vay bé thì làm
cho nó to lên. Bên cnh đó, v phía các doanh nghip, ngi đi vay đa phn là các
doanh nghip va và nh, trong đó có không ít doanh nghip có báo cáo tài chính
không chính xác, trong khi phn ln các báo cáo tài chính này li không đc kim
toán. Và ngay c đi vi nhng doanh nghip ln đc kim toán thì s chm tr trong
9

vic công b báo cáo tài chính cng nh cht lng kim toán cng gây không ít khó
khn cho ngân hàng (Nguyn Thanh Tú và Nguyn Th Hng Nhung, 2013).
1.2. Tác đng ca n xu
1.2.1. Tác đng đn hot đng ca các NHTM
N xu gây nên vic đóng bng vn và có th làm mt vn. Ngân hàng luôn
luôn xác đnh thi hn ca các khon n trong hp đng tín dng, đó là thi gian ca
mt vòng quay vn tín dng ca NHTM. Các khon n xu làm Ngân hàng không thu
đc gc và lãi đúng hn, vòng quay vn tín dng chm, gim tc đ chu chuyn vn
làm gim hiu qu s dng vn, thm chí mt vn. Nu khon n xu vt quá kh
nng bù đp ca Ngân hàng thì d dn đn phá sn.
N xu còn làm gim kh nng thanh toán, nu Ngân hàng không thu đc đy
đ, đúng hn thì khó có ngun đ thanh toán cho ngi gi tin, điu này làm cho hot

đng ca Ngân hàng không đc đm bo.
Chi phí do n xu phát sinh là rt ln: Chi tr lãi tin gi (vì không thu hi đc
n đ thanh toán), chi phí qun lý n xu và các chi phí khác liên quan. iu này làm
gim kh nng cnh tranh ca Ngân hàng, gim uy tín, nh hng đn các lnh vc
kinh doanh khác.
1.2.2. Tác đng đn ngi đi vay
N xu làm gim tc đ chu chuyn vn: Trong nn kinh t hin đi, hu ht
các hot đng thanh toán giao dch ca khách hàng ch yu da vào vn vay Ngân
hàng, do vy, tình trng n xu, khó đòi ca khách hàng s nh hng trc tip đn
mi quan h ca khách hàng vi Ngân hàng, điu này làm gim tc đ chu chuyn vn
ca khách hàng.
Trong hot đng kinh doanh ca mình, khách hàng cn to lp mi quan h tt
vi Ngân hàng, tuy nhiên, vic phát sinh n xu s làm cho khách hàng mt uy tín, là
vt cn ln gây ra khó khn cho chính h, s không có ngân hàng nào mun duy trì
quan h lâu dài vi doanh nghip có t l n xu cao.
10

Khi các NHTM tin hành x lý n xu, h s s dng nhiu bin pháp nhm thu
hi n, bên cnh mt s bin pháp cng rn, thì khách hàng cng đc Ngân hàng h
tr bng các bin pháp x lý nh giãn n, cp thêm tín dng, gim lãi sut, … iu
này to cho các doanh nghip khó khn có điu kin đ tìm ra cách thc c cu li b
máy qun lý, đi mi trong phng thc sn xut cng nh tiêu th sn phm,… to
điu kin phc hi và tr n vay cho ngân hàng.
1.2.3. Tác đng đn nn kinh t
N xu tác đng đn nn kinh t thông qua mi quan h gián tip: Ngân hàng –
Khách hàng – Nn kinh t. Ngân hàng không thu hi đc vn đ tip tc quay vòng
phc v các doanh nghip, nn kinh t b tn đng mt lng vt cht ln đóng bng
không đc khai thác. Doanh nghip không tr đc n cho Ngân hàng làm gim nng
lc tài chính ca các Ngân hàng, trì kéo s tng trng ca nn kinh t vì phn ln nhu
cu trong nn kinh t ph thuc vào h thng Ngân hàng.

Khi t l n xu cao, các NHTM có th s không công khai thc trng tài chính
ca mình, do vy làm mt lòng tin ca các khách hàng và bn hàng trong nc, quc t
và gim c hi chim lnh th trng tin t.
Các NHTM Vit Nam ch hi nhp, hot đng theo đúng chun mc v an toàn,
k toán, phát trin và nâng cao kh nng cnh tranh khi n xu đc x lý v c bn.
Do vy, các NHTM cn tp trung vào hot đng và t x lý ri ro theo đúng c ch v
trích lp d phòng ri ro theo thông l quc t.
1.3. Các ch tiêu đo lng n xu
 có đc mc đ ri ro hp lý trong hot đng kinh doanh ca NHTM thì
vic đo lng ri ro tín dng nói chung, ri ro n xu nói riêng là rt cn thit đ giúp
ngân hàng có đc các bin pháp phòng nga và x lý n xu, vic đo lng n xu
cn đc thc hin thng xuyên, phân tích đánh giá rõ ràng mi mang tính hiu qu.
Các ch tiêu đo lng và đánh giá n xu có th k đn nh sau: