B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHAN XUÂN HUY
PHÂN TÍCH VÀ NH GIÁ DOANH NGHIP
NGHIÊN CU TRNG HP
CÔNG TY C PHN I THIÊN LC
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH - NM 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHAN XUÂN HUY
PHÂN TÍCH VÀ NH GIÁ DOANH NGHIP
NGHIÊN CU TRNG HP
CÔNG TY C PHN I THIÊN LC
Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: PGS. TS Nguyn Vn S
TP. H CHÍ MINH - NM 2015
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan: bài nghiên cu này là kt qu nghiên cu ca chính cá nhân tôi,
đc thc hin di s hng dn khoa hc ca PGS.TS Nguyn Vn S – Ging viên
Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
Hc viên
PHAN XUÂN HUY
MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN 3
MC LC 4
DANH MC CH VIT TT 9
DANH MC HÌNH V 10
DANH MC BNG BIU 11
CHNG 1: GII THIU 1
1.1. LÝ DO NGHIÊN CU 1
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU 2
1.3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 2
1.4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 2
1.5. Ý NGHA LUN VN 3
1.6. B CC LUN VN 4
CHNG 2: TNG QUAN V NH GIÁ 5
2.1. KHÁI NIM V NH GIÁ 5
2.2. TNG QUAN V NH GIÁ 6
2.3. QUÁ TRÌNH NH GIÁ 7
2.3.1. nh hng ca nn kinh t 7
2.3.2. nh hng ca ngành 10
2.3.2.1. Tng quan v phân tích ngành 10
2.3.2.2.
Quy trình phân tích ngành 11
2.3.3. Phân tích công ty 12
2.3.3.1. Tng quan v phân tích công ty 12
2.3.3.2. Phân tích công ty – nhng nguyên tc c bn 12
2.4. CÁC K THUT NH GIÁ 13
2.4.1. Tng quan các k thut đnh giá 13
2.4.1.1. Hai phng pháp đnh giá ph bin 13
2.4.1.2. u nhc đim ca phng pháp chit khu dòng tin 14
2.4.1.3. u nhc đim ca phng pháp đnh giá tng đi 16
2.4.2. K thut chit khu dòng tin (DCF) 17
2.4.2.1. Mô hình hin giá dòng c tc (DDM) 17
2.4.2.2. Hin giá dòng tin hot đng t do (FCFF) 18
2.4.2.3. Hin giá dòng tin t do c phn (FCFE) 20
2.4.3. K thut đnh giá tng đi (h s nhân) 20
2.4.3.1. Mô hình s nhân thu nhp: T s giá/ Thu nhp (P/E) 21
2.4.3.2. T s giá/dòng tin – P/CF 22
2.4.3.3. T s giá trên giá tr s sách – P/BV 23
2.4.3.4. T s giá trên doanh s - P/S 24
2.4.4. c lng nhng nhp lng đu vào 25
2.4.4.1. Xác đnh t sut sinh li mong đi (r) 25
2.4.4.2. Xác đnh t l tng trng – g 26
2.4.5.
nh giá doanh nghip các nc trong khu vc và trên th gii. Bài
hc kinh nghim cho Vit Nam 28
CHNG 3: PHÂN TÍCH NH GIÁ CÔNG TY C PHN I THIÊN LC 31
3.1. PHÂN TÍCH V MÔ KINH T VIT NAM 31
3.1.1. Tng trng kinh t 31
3.1.2. Lm phát 32
3.1.3. Lãi sut 33
3.1.4. T giá 34
3.1.5. Tng kt 35
3.2. PHÂN TÍCH TTCK VIT NAM 36
3.2.1. Quy mô vn hóa 36
3.2.2. Quy mô niêm yt và s tham gia ca NT 37
3.3.3. Thc trng v k thut và sn phm th trng 39
3.3.4. Thc trng TTCK qua din bin ca các ch s chng khoán chính 39
3.3.5. Tng kt 41
3.3. PHÂN TÍCH NGÀNH THÉP 41
3.3.1. Tng quan ngành thép 41
3.3.1.1. Tm quan trng ca ngành 41
3.3.1.2. Lch s hình thành và phát trin ngành Thép Vit Nam 41
3.3.2. Thc trng ngành Thép Vit Nam 42
3.3.2. Các nhân t chính nh hng ngành Thép 43
3.3.2.1. Nguyên vt liu t ngun nhp khu 43
3.3.2.2.
Lãi sut 43
3.3.2.3. T giá 43
3.3.3. Mc đ cnh tranh trong ngành 44
3.3.3.1. Trình đ công ngh 44
3.3.3.2. Các công ty niêm thép đang niêm yt trên các s GDCK 44
3.3.4. Trin vng ngành 45
3.3.4.1. Trin vng th trng toàn cu 45
3.3.4.2. Trin vng ngành thép Vit Nam trong ngn hn 45
3.3.4.3. Trin vng ngành thép Vit Nam trong dài hn 45
3.3.5. Các ngành ngh liên quan: Bt đng sn 45
3.4. GII THIU S LC V CÔNG TY I THIÊN LC 46
3.4.1. Lnh vc hot đng, ngành ngh, đa bàn kinh doanh 46
3.4.2. C đông ln, Hi đng qun tr và ban điu hành 48
3.5. PHÂN TÍCH CÔNG TY I THIÊN LC 50
3.5.1. Phân tích hot đng kinh doanh 50
3.5.2. Phân tích các t s tài chính 53
3.5.3. Phân tích kh nng sinh li 54
3.5.4. Phân tích trin vng và d phóng 55
3.5.4.1. D phóng bng kt qu hot đng kinh doanh 56
3.5.4.2. D phóng bng cân đi k toán 58
3.6. NH GIÁ CÔNG TY I THIÊN LC 62
3.6.1. Theo phng pháp đnh giá tng đi (h s nhân) 62
3.6.1.1.
nh giá theo phng pháp t s giá/ Thu nhp (P/E) 62
3.6.1.2. nh giá theo phng pháp t s giá/ Giá tr s sách (P/BV) 62
3.6.1.3. nh giá theo phng pháp t s giá/ Doanh thu (P/S) 63
3.6.1.4. Tng kt giá theo phng pháp tng đi 63
3.6.2. Theo phng pháp chit khu dòng tin 64
3.6.2.1. Xác đnh t l chit khu (hay t sut sinh li mong đi) 64
3.6.2.2. Xác đnh t l tng trng và các giai đon tng trng ca DTL 67
3.6.2.3. nh giá theo phng pháp hin giá dòng c tc (DDM) 68
3.6.2.4. nh giá phng pháp hin giá dòng tin t do vn c phn (FCFE)69
3.6.2.5. nh giá theo phng pháp hin giá dòng tin hot đng t do (FCFF)
70
CHNG 4: KT LUN V QUÁ TRÌNH NH GIÁ VÀ MT S GII PHÁP 73
4.1. XÁC NH MC GIÁ TNG HP VÀ KIN NGH U T 73
4.2. ÁNH GIÁ HOT NG NH GIÁ C PHIU DTL 74
4.2.1. Các mt đt đc trong quá trình đnh giá 74
4.2.2. Các hn ch còn tn ti trong quá trình đnh giá 75
4.3. Các gii pháp h tr 76
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CH VIT TT
TTCK Th trng chng khoán
CTCP Công ty c phn
DTL CTCP i Thiên Lc
SGDCK S giao dch chng khoán
HOSE SGDCK Thành ph H Chí Minh
NT Nhà đu t
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip nhà nc
CKT Cân đi k toán
HKD Hot đng kinh doanh
DCF Discounted cash flow: chit khu dòng tin
WACC weighted average cost of capital (chi phí s dng vn bình quân)
DDM Dividend Discount Model (mô hình chit khu dòng tin c tc)
FCFF Dòng tin hot đng t do
FCFE Dòng tin t do c phn
P/E Giá/thu nhp
P/BV Giá/giá tr s sách
P/S Giá/doanh s
VSA Hip hi Thép Vit Nam
WSA Hip hi Thép Th gii
DANH MC HÌNH V
Hình 2.1: Tng quan v quá trình đu t 6
Hình 2.2: Nhng k thut đc bit và phng pháp đnh giá c phn thng 13
Hình 3.1: Tng trng GDP và thu nhp bình quân đu ngi 31
Hình 3.2: Lm phát đã và đang gim (% so vi cùng k) 33
Hình 3.3: lãi sut và tng trng tín dng 34
Hình 3.4: T giá và d tr ngoi hi 35
Hình 3.5: Giá tr vn hóa TTCK Vit Nam và mt s quc gia 36
Hình 3.6: Quy mô niêm yt 38
Hình 3.7: Quy mô tài khon giao dch qua các nm 38
Hình 3.8: Din bin VNINDEX 40
Hình 3.9: Din bin HNXINDEX 40
Hình 3.10: S đ tô chc CTCP i Thiên Lc 48
Hình 3.11: C cu c đông DTL 50
Hình 3.12: C cu sn phm ca DTL 51
Hình 3.13: C cu doanh thu và t sut li nhun gp 51
Hình 3.14: C cu doanh thu theo vùng 52
Hình 3.15: T trng chi phí 52
Hình 3.16: Kt qu hi quy h s Beta 65
DANH MC BNG BIU
Bng 3.1: Mt s ch tiêu trung bình ca ngành Thép 44
Bng 3.2: Thông tin c đông DTL 49
Bng 3.3: Kt qu hot đng kinh doanh 53
Bng 3.4: C cu vn ca DTL qua các nm 53
Bng 3.5: Các t s kh nng thanh toán ca DTL qua các nm 54
Bng 3.6: Các t s kt qu hot đng qua các nm ca DTL 54
Bng 3.7: Các t s kh nng sinh li qua các nm ca DTL 55
Bng 3.8: Phân tích Dupont ca DTL qua các nm 55
Bng 3.9: Kt qu hot đng kinh doanh d phóng 57
Bng 3.10: Bng cân đi k toán d phóng 60
Bng 3.11: nh giá theo phng pháp t s giá/ Thu nhp (P/E) 62
Bng 3.12: nh giá theo phng pháp t s giá/ Giá tr s sách (P/BV) 63
Bng 3.13: nh giá theo phng pháp t s giá/ Doanh thu (P/S) 63
Bng 3.14: Kt qu đnh giá tng hp theo phng pháp tng đi 63
Bng 3.15: Lãi sut trái phiu chính ph Vit Nam k hn 1 nm (%) 64
Bng 3.16: T sut sinh li hàng nm ca VNINDEX 65
Bng 3.17: Bng thng kê chi phí s dng vn ca DTL qua các nm 66
Bng 3.18: Bng tính chi phí s dng vn bình quân (WACC) 67
Bng 3.19: Bng tính t l tng trngca DTL 68
Bng 3.20: nh giá phng pháp hin giá dòng c tc (DDM) 68
Bng 3.21: Bng tính dòng tin t do vn c phn (FCFE) 69
Bng 3.22: nh giá theo phng pháp FCFE 70
Bng 3.23: Bng tính dòng tin t do (FCFF) 71
Bng 3.24: nh giá theo phng pháp FCFF 71
Bng 4.1: Kt qu tng hp các phng pháp đnh giá 74
1
CHNG 1: GII THIU
1.1. LÝ DO NGHIÊN CU
“u t thì đn gin nhng không d”
Tht d dàng đra mt quyt đnh mua bán (đu t) mt tài sn nào đó nhng đ đt
đc mt t sut sinh limà có th bù đp đc cho nhà đu t trong thi gian đu t,
bù đp cho t l lm phát d kin trong quá trình đu t và cho nhng yu t không
chc chn có liên quan thì không h đn gin. Nhng hot đng đu t đu có dòng
tin k vng và mt mc giá th trng đc c tính và ngi đu t cn phi c
lng giá tr cho hot đng đu t đ xác đnh giá tr hin ti có đng nht vi mc t
sut sinh li mong đi ca h không. ây là mt quá trình c lng giá tr ca mt tài
sn. Sau khi c lng đc giá tr ni ti ca tài sn, nhà đu t so sánh mc giá ni
ti và mc giá ph bin trên th trng đ quyt đnh mua tài sn đó hay không và có
mt chin lc đu t hp lý. Nh vy, đnh giá luôn là mt giai đon quan trng trong
tin trình đu t. Nu khon đu t là mt trái phiu thì d dàng nhng nu đu t vào
chng khoán thì vic xác đnh giá tr chng khoán là rt phc tp.
Trong bi cnh TTCK Vit Nam mi hình thành và phát trin, s lng nhà đu t còn
ít, vi kinh nghim và kin thc đu t còn hn ch, do vy vic phân tích và đnh giá,
chc hn cng còn nhiu hn ch. Do đó, lun vn đi vào nghiên cu vic phân tích và
đnh giá doanh nghip, nghiên cu trng hp c th là CTCPi Thiên Lc (mã c
phiu DTL). Mt công ty hot đng trong ngành thép, là mt trong nhng ngành công
nghip trng đim và có tc đ tng trng gn lin vi chu kphát trin ca kinh t
Vit Nam.
2
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Mc tiêu nghiên cu chính ca lun vn là giúp các nhà đu t cá nhân, t chc, các
qu đu t… tng quan li các phng pháp đnh giá, đng thi kim nghim tính hiu
qu ca các mô hình đnh giá đang đc s dng ti th trng chng khoán Vit Nam.
Ngoài ra, lun vn cng đa ra giá tr ni ti DTL đng thi so sánh vi giá tr th
trng ca c phiu hin giao dchtrên S giao dch chng khoán Thành ph H Chí
Minh (HOSE) t đó đa ra quyt đnh mua bán hp lý. Vic đnh giá mt chng khoán
cn thit phi phân tích vin cnh chung ca toàn b nn kinh t và ngành mà công ty
c th đang hot đng, cng nh nhng th mnh kinh t mà công ty đang xây dng.
đt đc mc tiêu tng quát trên lun vn cn gii quyt các mc tiêu c th sau:
+ H thng các phng pháp đnh giá đang đc s dng ph bin.
+ Xác đnh bi cnh TTCK Vit Nam và CTCP i Thiên Lc.
+ Xác đnh trin Trin vng nn kinh t Vit Nam trong giai đon sp ti.
+ Xác đnh trin vng ca ngành thép trong bi cnh kinh t đó.
+ Xác đnh trin vng, kh nng sinh li d phóng kt qu kinh doanh ca DTL.
+ Xác đnh t l chit khu (WACC, CAPM), t l tng trng.
+ nh giá DTL theo các phng pháp khác nhau.
1.3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
Phân tích và đnh giá c phiu CTCP i Thiên Lc đang niêm yt trên s GDCK
Thành ph H Chí Minh (HOSE) trong giai đon 2009-2014.
1.4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Lun vn s dng kt hp các phng pháp khác nhau đ làm rõ các vn đ nghiên
cu:
3
- Phân tích, so sánh, kt hp vi s dng các bng biu, đ thđ phân tích, d
phóng trin vng và quá trình phát trin ca DTL.
- Phng pháp đnh giá: kt hp 2 phng pháp đang đc s dng ph bin hin
nay là h s nhân và chit khu dòng tin. Hai phng pháp này không h đi
nghch mà b sung cho nhau.
D liu cho nghiên cu:
- Các báo cáo tài chính (Cân đi k toán, Kt qu HKD, Lu chuyn tin t),
Bn các bch, báo cáo thng niên ca DTL và các công ty liên quan đc ly
t s GDCK HOSE và website công ty (Mc Quan h c đông/ Thông tin c
đông)
- Các d liu v mô đ phân tích nn kinh t nh tc đ tng trng GDP, lm
phát, lãi sut… các s liu đ phân tích ngành đc ly t tng cc thng kê,
ngân hàng nhà nc Vit Nam, B k hoch đu t, Wordbank và các ngun
khác đc cho là đáng tin cy.
1.5. Ý NGHA LUN VN
Qua phân tích và đnh giá CTCP i Thiên Lc:
- Tng quan li các phng pháp đnh giá góp phn nâng cao kin thc, kinh
nghim phân tích đu t cho mt b phn nhà đu t ti Vit Nam.
- Kim nghim tính hiu qu ca các mô hình đnh giá đang đc s dng ti th
trng chng khoán Vit Nam. Phát hin các đim khó khn, các hn ch khi
thc hin mt phân tích đnh giá doanh nghip.
- Tìm ra giá tr ni ti DTLđng thi so sánh vi giá tr th trng ca c phiu
hin giao dchtrên S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh (HOSE)
t đó đa ra quyt đnh đu t.
4
1.6. B CC LUN VN
Bài lun vn gm 5 chng:
Chng 1 – Gii thiu. Trong chng này, tác gi trình bày tng quan các vn đ nh:
lý do chn đ tài, mc tiêu và câu hi nghiên cu, đi tng, phm vi nghiên
cu,phng pháp nghiên cu và ý ngha thc tin.
Chng 2 – Tng quan v đnh giá c phiu. Tác gi xây dng phn này vi mc đích
cung cp mt cái nhìn tng quan và xuyên sut v mt quá trình đnh giá 3 bc và các
k thut đnh giá ph bin. Ngoài ra, tác gi cng tìm hiu vic đnh giá doanh nghip
ca các nc trên th gii và bài hc cho Vit Nam.
Chng 3 – Phân tích nh giá i Thiên Lc. Phn này, tác gi đi vào thc t cho
trng hp Vit Nam. Quy trình đnh giá tip cn t trên xung đ giúp nhà đu t
kim tra nh hng ca toàn b nn kinh t và nhng th trng chng khoán đn
Doanh nghip. Sau đó phân tích trin vng ngành da trên nhng vin cnh trong môi
trng kinh t đó. Sau đó, tác gi đi vào gii thiu v DTL, sau đó phân tích chi tit v
hot đng kinh doanh, phân tích trin vng, d phóng và cui cùng là đnh giá DTL
bng nhiu phng pháp khác nhau.
Chng 4 – Kt lun v quá trình đnh giá và mt s gii pháp. Phn này s tng kt li
quá trình đnh giá nêu lên nhng hn ch ca đ tài và đa ra mt s gii pháp đ nâng
cao hiu qu đnh giá ti Vit Nam.
5
CHNG 2: TNG QUAN V NH GIÁ
2.1. KHÁI NIM V NH GIÁ
nh giá có lch s hình thành và phát trin khá lâu nhiu nc trên th gii. nh
giá là hot đng khách quan tn ti trong đi sng kinh t xã hi ca mi nn kinh t
sn xut hàng hoá, đc bit đi vi nhng nn kinh t phát trin theo c ch th trng
nh ngha v đnh giá, cho ti hin nay, có nhiu đnh ngha khác nhau, tuy nhiên, các
đnh ngha đu coi đnh giá là vic c tính giá c ca tài sn ti mt thi đim nht
đnh. Theo t đin Oxford, đnh giá tài sn đc hiu nh sau : “nh giá tài sn là s
c tính giá tr ca các quyn s hu tài sn bng hình thái tin t phù hp vi mt th
trng, ti mt thi đim, theo nhng tiêu chun cho mc đích nht đnh”. Theo nghiên
cu ca các giáo s vin đai hc Potstmouth, Vng quc Anh: “đnh giá là s c
tính giá tr ca các quyn s hu tài sn c th bng hình thái tin t cho mc đích xác
đnh”.
Trong lnh vc đu t, dòng tin k vng và mt mc giá th trng đc c tính và
ngi đu t cn phi c lng giá tr cho hot đng đu t đ xác đnh giá tr hin ti
có đng nht vi mc t sut sinh li mong đi ca h không. ây là mt quá trình
c lng giá tr ca mt tài sn. Sau khi c lng đc giá tr ni ti ca tài sn, nhà
đu t so sánh mc giá ni ti và mc giá ph bin trên th trng đ quyt đ
nh mua
tài sn đó hay không và có mt chin lc đu t hp lý. Nh vy, đnh giá luôn là mt
giai đon quan trng trong tin trình đu t.
Nu khon đu t là mt trái phiu chính ph thì d dàng nhng nu đu t vào chng
khoán thì vic xác đnh giá tr chng khoán là rt phc tp.
6
2.2. TNG QUAN V NH GIÁ
Khi đnh giá mt chng khoán cn thit phi phân tích vin cnh chung ca toàn b
nn kinh t và ngành mà mt công ty c th hot đng cng nh th mnh kinh t mà
công ty đó đang xây dng. Do vy, cn bt đu phân tích môi trng kinh t và nhiu
ngành trc khi phân tích mt chng khoán c th.
Hình2.1:Tng quan v quá trình đu t
Do đó phân tích phng pháp 3 bc, hay quy trình đnh giá tip cn t trên xung đ
giúp nhà đu t kim tra nh hng ca toàn b nn kinh t và nhng th trng chng
khoán, sau khi phân tích trin vng cho nhiu ngành trên phm vi toàn cu vi nhng
vin cnh tt nht trong môi trng kinh t đó, và cui cùng phân tích nhng công ty
Phân tích các nn kinh t và các th trng chng khoán
khác nhau.
Mc tiêu: a ra quyt đnh phân b tài sn gia các quc gia và
phân b tài sn gia trái phiu, c phiu và tin mt.
Phân tích ngành
Mc tiêu: Da trên phân tích kinh t và phân tích ngành, xác
đnh nhng ngành có trin vng và nhng ngành d b tn thng
trên phm vi toàn cu và toàn quc gia.
Phân tích công ty và chng khoán
Mc tiêu: Da trên la chn ngành tt nht, xác đnh nhng công
ty trong nhng ngành đó có trin vng và đc đnh giá quá thp.
7
riêng bit trong nhng ngành tt nht và nhng chng khoán ph bin ca nhng công
ty này.
2.3. QUÁ TRÌNH NH GIÁ
2.3.1. nh hng ca nn kinh t
Tng quan v phân tích nn kinh t
điu hành đt nc, chính ph, các c quan ban ngành ban hành các chính sách
nh: chính sách tài khóa, chính sách tin t… Các chính sách này s đu nh hng
đn nn kinh t ca nc đó, hay tt c nhng ngành và nhng công ty trong nhng
nn kinh t đó.
Chính sách tài khóa nói chung và các chính sách con nh gim thu có th khuyn
khích tiêu dùng, ngc li vic tng thu trên thu nhp, gas, thuc lá, và ru có th
làm gim tiêu dùng. S tng hay gim trong chi tiêu ca chính ph v quc phòng, v
tr cp tht nghip hay các chng trình đào to, hay xây dng đng xá cng s nh
hng ti toàn b nn kinh t. Nhng chính sách nh vy nh hng đn môi trng
kinh doanh ca nhng công ty mà trc tip da vào nhng chi tiêu ca chính ph.
Chính sách tin t cng gây ra nhng bin đi tng t cho nn kinh t. Mt chính
sách tin t thu hp làm gim t l tng trng ca cung tin, t đó làm gim ngun
vn luân chuyn ca tt c các doanh nghip. Ngoài ra, nó cng có th làm tng lãi sut
trên th trng và do đó làm tng chi phí tài chính ca các công ty vay vn và cng làm
hn ch cá nhân chi. Do vy, chính sách tin t tác đng ti tt c nhng phân khúc ca
mt nn kinh t, thm chí là nhng nn kinh t này vi nhng nn kinh t khác.
Ngoài nhng tác đng ca chính sách tin t, tài khóa, nhng s c nh chin tranh,
nhng bin đi đt ng trong chính tr các quc giá khác trên th gii hay s đnh giá
thp các ngoi t cng gây ra nhng thay đi trong môi trng kinh doanh, điu này
8
làm cho nhng k vng v li nhun và doanh thu tr nên không chc chn, do đó nó
làm tng chi phí ri ro cho các nhà đu t.
khía cnh đu t toàn cu, s phân b tài sn cho mt quc gia trong danh mc toàn
cu s b tác đng bi toàn cnh nn kinh t ca quc gia đó. Nu mt s suy thoái
kinh t sp xy ra trong mt quc gia, dòng vn toàn cu s ít phân b vào quc gia đó,
s gây ra tác đng xu cho giá chng khoán ca quc gia đó. Ngc li nhng trin
vng kinh t và th trng chng khoán lc quan ca mt quc gia có th dn nhà đu
t đn làm tng s phân b vn ti quc gia này giúp thúc đy th trng chng khoán
ca quc gia đó.
Nhng phân tích trên, đã cho thy tm quan trng ca vic phân tích nn kinh t trong
đnh giá chng khoán. Bây gi lun vn s đi vào xem xét các yu t c th tác đng
đn giá chng khoán nh th nào. Rt nhiu các nghiên cu hc thut đa ra gi thuyt
v mt mi quan h cht ch gia giá chng khoán và rt nhiu các bin tin t.
Cung tin và giá chng khoán
Rt nhiu công trình nghiên cu kim đnh mi quan h gia cung tin và nn kinh t
trong tác đng dây chuyn. Liu rng nhng thay đi trong t l tng cung tin có đn
trc mt s thay đi trong giá chng khoán? Kt qu ca nhng nghiên cu này có
khuynh hng thay đi theo thi gian. Nhng nghiên cu đu tiên ca nhng nm
1960 và đu thp niên 70 thng ch ra mt mi quan h m
nh m gia thay đi trong
tc đ tng cung tin có th xem nh là ch tiêu d báo ca giá chng khoán. Nhng
nghiên cu tip theo nghi ng v nhng kt qu đó. Nhng nghiên cu trong thp niên
80 ch ra rng s thay đi tin t có nh hng đn giá chng khoán nhng giá chng
khoán điu chnh rt nhanh theo nhng thay đi không d đoán trc ca cug tin. Vì
th, đ có th đt đc t sut sinh li vt tri, nhà đu t cn phi d báo nhng thay
đi bt thng ca tc đ tng cung tin.
9
Mt vài nghiên cu gn ca Jensen, Johnson và Mercer (JJM) cho thy nhng bin s
ca điu kin kinh doanh trong nghiên cu ca Fama và French (nh cu trúc k hn,
t sut c tc…) có nhng tác đng khác nhau lên t sut sinh li chng khoán tùy
thuc vào môi trng tin t đc bit là chính sách tin t đc biu l thông qua lãi
sut chit khu. Patelis nghiên cu v vn đ liu nhng thay đi trong môi trng tin
t có tác đng đn kh nng dng báo t sut sinh li vt tri và kt qu là các bin
tin t là nhng nhân t d báo cho t sut sinh li tng lai mc dù chúng là nhng
nhân t không liên quan trc tip (ví d: t sut c tc là nhân t liên quan trc tip).
D tha tng phng tin thanh toán và giá chng khoán
Mt s nhà phân tích đ cp đn d tha tng phng tin thanh toán là bin s tin t
liên quan trc tip tác đng đn giá chng khoán. Nu tc đ tng trng ca tin vt
quá tc đ tng trng ca GDP điu này s dn đn d tha tin mt (tng phng
tin thanh toán) trong nn kinh t mà phn d tha này s đ vào chng khoán. Vì th,
tht hp lý khi mt s d tha tin mt s dn đn mt giá chng khoán cao hn.
Lm phát, lãi sut và giá chng khoán
Bt k nhng phân tích kinh t nào đu yêu cu phi xem xét đn vn đ lm phát và
lãi sut. Lm phát gây ra nhng khác bit gia lãi sut thc và lãi sut danh ngha, thay
đi trong hành vi tiêu dùng hay ti
t kim ca nhng ngi tiêu dùng và ca doanh
nghip. Thêm vào đó, nhng thay đi không mong đi trong t l lm phát làm khó
khn cho nhng công ty trong vic lp k hoch, làm ngn cn s tng trng và đi
mi. Vt ra ngoài vn đ lm phát tác đng ti nn kinh t ni đa, lm phát và lãi
sut khác nhau tác đng đn cán cân thng mi gia các nc cng nh t giá hi
đoái. Ngoài ra, lm phát k vng và lãi sut danh ngha có có ý ngha trong xác đnh t
sut sinh li đòi hi, hay sut chit khu, là nhng nhân t xác đnh giá tr ca các
khon đu t.
10
Do vy, lm phát là lãi sut là nhng bin s này là rt quan trng trong đnh giá chng
khoán cng nh tác đng vào nhng thay đi trong toàn b nn kinh t.
Nhng bin s kinh t khác và giá chng khoán, nghiên cu ca Chen, Roll và
Ross 1986
Chen, Roll và Ross đã kim đnh t sut sinh li c phn vi tp hp các bin s kinh
t v mô. H phát hin rng nhng nhân t sau có kh nng gii thích mt cách rõ ràng
t sut sinh li c phn:
+ Tng trng sn lng công nghip.
+ Thay đi trong phn bù ri ro.
+ S bin đng trong đng cong giá – lãi sut.
+ o lng nhng bt n lm phát (nhng thay đi ngoài d báo).
+ Thay đi trong lm phát k vng.
Các nhà nghiên cu trên không n lc s dng nhng nhân t trên đ d báo t sut
sinh li th trng mà đ xut nhng nhân t tt nht đ gii thích cho t sut sinh li
chng khoán trong quá kh
2.3.2. nh hng ca ngành
2.3.2.1. Tng quan v phân tích ngành
Bc th hai trong quy trình đnh giá là nhn din nhng ngành có trin vng và
nhng ngành d b tn thng trong mt quc gia hay trên toàn cu.Mi ngành khác
nhau có nhng bin đi khác nhau trong chu k kinh doanh. Ôtô, máy tính là nhng
ngành kinh doanh mà sn phm có tính chu k nh … s tng trng cao hn so vi
toàn th nn kinh t trong sut giai đon m rng sn xut nhng nhng ngành này li
gánh chu s tn thng nhiu hn trong giai đon suy thoái. Ngc li nhng ngành
mà sn phm ca nó không có tính chu k nh thc phm có th không phi tri qua s
11
st gim soanh s trong sut giai đon suy thoái mà cng không có s tng trng cao
trong giai đon hng thnh ca nn kinh t.
Dân s cng là mt yu t có mc đ nh hng khác nhau đi vi nhng ngành khác
nhau. Ví d, trong c cu dân s mt quc gia mà nhng ngi đ tui trên 50 và
trên 60 tui chim t trng ln. Nhu cu v chm sóc y t và nhng ngành liên quan
đn phân khúc này (chng hn nh đ ni tht gia đình và dc phm) s gia tng.
Vì vy phân tích ngành cn thc hin trc khi phân tích công ty. Vài công ty có kt
qu kinh doanh tt, thm chí nhng công ty tt nht trong ngành kém trin vng cng
s có mt trin vng kém cho các hot đng đu t. Nhng nhà qun lý qu rt xem xét
tm quan trng ca nhng phân tích ngành vì nó xác đnh ri ro kinh doanh ca công
ty bi vì s bin đng và đòn by hot đng ca doanh s, li nhun ca nó b nh
hng bi môi trng cnh tranh trong ngành.Làm sao mà công ty trong ngành này có
th cnh tranh vi các công ty khác
2.3.2.2. Quy trình phân tích ngành
u tiên phân tích ngành phi bt đu t mt phân tích v mô ngành đ hiu rõ mi
quan h gia ngành đó vi chu k kinh doanh nh th nào và các bin s kinh t nào
chi phi s thành công hay tht bi ca ngành. Phn th hai là phân tích vi mô ngành
đ rút ra giá tr c th cho ngành đó đ rút ra giá tr c th cho ngành đó bng cách s
dng mt s k thut đnh giá đã đc gii thiu trc đây.
Các ch đ ca phân tích v mô ngành là:
+ Chu k kinh doanh và các ngành khác nhau
+ Nhng thay đi cu trúc kinh t và các ngành khác nhau
+ ánh giá chu k sng ca ngành
+ Phân tích môi trng cnh tranh trong ngành.
12
Vn đ tip theo là đi vào đnh giá mt ngành và c lng t sut sinh li mà mt
khong đu t trong ngành đó s mang li nh th nào, hay phân tích vi mô mt ngành.
Sau khi xác đnh nhng ngành có trin vng tt, mt nhà đu t có th phân tích và so
sánh tng công ty riêng bit trong nhng ngành đó nhm tìm ra nhng công ty tt nht
trong ngành. Trong phân tích tài chính ca mt công ty, cng bit rng nhiu ch tiêu
tài chính có giá tr ch khi chúng so sánh vi các công ty khác cng nh đt chúng vào
trong tng ngành hot đng. Do vy vic phân tích công ty là cn thit.
2.3.3. Phân tích công ty
2.3.3.1. Tng quan v phân tích công ty
Vic phân tích công ty đ nhn din nhng công ty tt nht trong nhng ngành ha
hn. iu này liên quan đn vic kim tra kt qu kinh doanh trong quá kh ca công
ty. Phân tích đc các giá tr to nên th mnh công ty. D đoán trin vng và xác đnh
giá tr ca công ty. Sau đó, so sánh giá tr ni ti đc d đoán vi giá c phiu ca
công ty trên th trng và xác đnh có nên đu t vào chng khoán đó hay không.
Cui cùng, cn chn thi đim đ tham gia vào th trng hay cn chn thi đim đ
bc vào th trng vi mc giá hp lý. Trong quá trình ra quyt đnh,cn vn dng
phng pháp phân tích k thut đ d báo giá chng khoán và xác đnh thi gian thích
hp đ tham gia vào th trng
2.3.3.2. Phân tích công ty – nhng nguyên tc c bn
phân tích k lng các công ty, cn thit phi tri đi tr li đc các vn đ sau
đây:
S tng trng: Công ty tng trng nhanh nh th nào, ngun vn nào tài tr
cho s tng trng ca nó, và s tng trng đó chc chn đc duy trì bao lâu?
13
Kh nng sinh li: Hình thc li nhun nào công ty to ra t vn mà nó đu t
vào?
Sc khe tài chính: Nn tng tài chính ca công ty có vng chc không?
Qun lý: Ai qun lý công vic kinh doanh? H đang qun lý công ty vì li ích
ca c đông hay vì chính bn thân h?
Trng hp ri ro/gim giá chng khoán: Ri ro đi vi trng hp đu t
là gì? Có nhng lý do chính đáng nào đ không đu t thm chí đó là công ty tt
nht. Hãy đm bobit đc đy đ mi thông tin và xem xét c các trng hp
thông tin xu cng nh c trng hp thông tin tt.
Sau khi phân tích các tình hung đã nêu trên, gn nh đánh giá đy đ cht lng ca
công ty. Tuy nhiên, đây ch là mt na câu chuyn bi vì thm chí mt công ty tt nht
cng có th là mt s đu t ti nu nh mua vi giá quá cao. Tip theo, tìm cách đnh
giá các chng khoán, hay c lng mc giá hp lý đ mua chng khoán ca mt công
ty.
2.4. CÁC K THUT NH GIÁ
2.4.1. Tng quan các k thut đnh giá
2.4.1.1. Hai phng pháp đnh giá ph bin
Bi vì tính quan trng và phc tp ca vic đnh giá c phn thng, nhiu k thut
đnh giá đã đc đ xut đ thc hin nhim v này trong thi gian qua. Hai phng
pháp hin nay đc s dng nhiu là:
K thut đnh giá chit khu dòng tin (The discounted cash flow valuation
techniques – DCF)
K thut đnh giá tng đi (the relative valuation techniques)
Hình2.2: Nhng k thut đc bit và phng pháp đnh giá c phn thng
14
im quan trng hai phng pháp này và tt c nhng k thut đnh giá ca chúng
đu da trên mt s nhân t chung. u tiên, tt c các k thut đu da vào t sut
sinh li yêu cu ca nhà đu t trên chng khoán đó vì mc t sut sinh li này tr
thành t l chit khu hay yu t chính cu thành nên t l chit khu. Th hai, tt c
các phng pháp đnh giá đu b nh hng bi t l tng trng d đoán ca các bin
s đc s dng trong phng pháp đnh giá – ví d nh: c tc, thu nhp, dòng tin,
hay doanh s. C hai yu t quan trng trên đu phi đc d đoán. Kt qu, nhng
phân tích khác nhau dùng nhng k thut đnh giá nh nhau s rút ra nhng giá tr s
đoán khác nhau vì có s khác nhau trong nhng nhp lng đu vào ca các bin s
này.
2.4.1.2. u nhc đim ca phng pháp chit khu dòng tin
u đim
Nhng k thut đnh giá chit khu dòng tin này là s la chn hin nhiên đi vi
vic đnh giá vì chúng là hình nh thu nh vic tin hành đnh giá nh th nào – ngha
Phng pháp đnh giá c phn
K thut chit khu dòng tin
- Hin giá dòng c tc (DDM)
- Hin giá dòng tin hot đng t do (FCFF)
- Hin giá dòng tin t do vn c phn (FCFE)
K thut đnh giá tng đi
- T s giá/thu nhp (P/E)
- T s giá/dòng tin (P/CF)
- T s giá/giá tr s sách (P/BV)
- T s giá/doanh s (P/S)