SKKN Làm và sử dụng đồ dùng dạy học để nâng cao chất lượng dạy học TIỂU HỌC BA TÔ

SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
PHẦN I
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Làm và sử dụng đồ dùng dạy học đóng vai trò quan trọng góp phần cho sự thành
công của việc dạy và học. Muốn học sinh nhớ bài lâu, hiểu bài sâu thì trước tiên
người giáo viên phải biết cách làm và sử dụng tốt đồ dùng dạy học có hiệu quả, vận
dụng một cách linh hoạt, sáng tạo, khéo léo trong từng tiết dạy để học sinh tiếp thu
bài học từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng đồng thời còn giúp cho học
sinh phát huy tính tò mò, năng động, sáng tạo, say mê trong giờ học.
Trong quá trình dạy học, đồ dùng dạy học giảm nhẹ công việc của giáo viên và
giúp cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách thuận lợi. Có được các đồ dùng thích
hợp, người giáo viên sẽ phát huy hết năng lực sáng tạo của mình trong công tác
giảng dạy, làm cho hoạt động nhận thức của học sinh trở nên nhẹ nhàng và hấp dẫn
hơn, tạo ra cho học sinh những tình cảm tốt đẹp với môn học.
Do đặc điểm của quá trình nhận thức, mức độ tiếp thu kiến thức mới của học sinh
tăng dần theo các cấp độ của tri giác: nghe - thấy - làm được (những gì nghe được
không bằng những gì nhìn thấy và những gì nhìn thấy thì không bằng những gì tự
tay làm). Nhưng để làm và sử dụng các đồ dùng dạy học phù hợp với nội dung đặc
trưng của từng tiết dạy và để bài dạy đạt hiệu quả cao thật không dễ một chút nào.
Nếu giáo viên không khéo tay để làm đồ dùng và sử dụng không đúng sẽ rơi vào
hiện tượng lạm dụng và phản tác dụng. Vậy làm thế nào để giáo viên có thể làm và
sử dụng thành công các loại đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở
trường tiểu học là một việc làm cần thiết và cấp bách để đáp ứng mặt bằng kiến thức
và đáp ứng mục tiêu giáo dục đề ra.
Đây là vấn đề mà bản thân tôi luôn trăn trở trong quá trình làm công tác quản lý
là làm thế nào để việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả nhất trong các
giờ lên lớp phục vụ đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng? Đó là câu
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
1
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
hỏi mà người làm công tác quản lý như tôi luôn trăn trở và thực sự lưu tâm chú

trọng.
Là một cán bộ quản lý nhà trường, tôi thấy được việc làm và sử dụng đồ dùng
dạy học trong các tiết học là cần thiết đối với sự tiếp thu của học sinh. Nhất là với
vấn đề đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, tôi có suy nghĩ để nâng cao chất
lượng dạy và học bằng cách: làm và sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào để có
hiệu quả cao phục vụ đổi mới phương pháp dạy học. Đó là một giải pháp bước đầu,
nhằm tháo gỡ những vướng mắc về việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học trong các
giờ học ở trường tôi hiện nay. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đề xuất một số biện
pháp việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học của giáo viên. Áp dụng tại Trường Tiểu
học Ba Tô, Ba Tơ trong năm học 2014-2015. Trong suốt quá trình sử dụng sáng kiến
bản thân tôi đã được sự giúp đỡ tận tình của đồng nghiệp và đặc biệt là sự tiếp thu
của học sinh giúp cho việc thực hiện sáng kiến của tôi lại càng có thuận lợi trong
việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả như học sinh thực sự được học,
được tự chiếm lĩnh kiến thức để hiểu bài sâu và nhớ lâu hơn và cũng chính là mục
tiêu tăng tỉ lệ học sinh khá giỏi ngày càng cao đối với trường tiểu học Ba Tô nói
riêng và các trường tiểu học trong tỉnh Quảng Ngãi nói chung.
Xuất phát từ vị trí của giáo dục tiểu học, từ vai trò, nhiệm vụ, chức năng của
người quản lý trường tiểu học tôi chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm: Làm và sử
dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học”. Với việc nghiên cứu
đề tài này, tôi mong muốn sẽ góp phần giúp giáo viên dạy học đạt hiệu quả tốt hơn,
học sinh tích cực chủ động tiếp thu lĩnh hội, khắc sâu kiến thức của bài học. Đây
chính là lí do tôi thích chọn đề tài này.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
2
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
PHẦN II
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1. CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN
1.1 Khái niệm về các phương pháp liên quan:
1.1.1 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Trên cơ sở sưu tầm, tuyển chọn và nghiên cứu các tài liệu liên quan đến hoạt
động dạy học, đến chất lượng học tập của học sinh tiểu học đề từ đó tìm ra cơ sở lý
luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu, tìm ra biện pháp làm và sử dụng đồ dùng dạy
học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học.
1.1.2. Phương pháp thống kê toán học:
Thu nhập các số liệu, tìm hiểu thực trạng quản lý của hiệu trưởng để đảm bảo
chất lượng giảng day;
Sử dụng các biểu mẫu thống kê về làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng
cao chất lượng dạy- học với tỷ lệ phần trăm.
1.1.3. Phương pháp quan sát:
Quan sát tập trung chú ý vào hoạt động dạy học của giáo viên, hoạt động của học
sinh, sự chỉ đạo quản lý của Hiệu trưởng.
Quan sát việc tổ chức kiểm tra, kiểm tra định kỳ, cách đánh giá chất lượng học
tập của giáo viên đối với học sinh. Qua đó nắm bắt chất lượng học tập của học sinh.
1.1.4 . Phương pháp điều tra phỏng vấn, đàm thoại:
Xâm nhập thực tế, dùng phiếu điều tra, thăm dò, phỏng vấn giáo viên, học sinh,
phụ huynh và Ban giám hiệu để tìm ra các biện pháp làm và sử dụng đồ dùng dạy
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
3
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
Khảo sát thực tế, thu nhập số liệu, tìm ra các nguyên nhân ;
Trực tiếp đối thoại vơi đối tượng để tìm ra mức độ tác động của Hiệu trưởng đến
kế hoạch làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
ở trường tiểu học.
1.1.5 . Phương pháp phân tích tổng hợp:
Từ các thông tin thu nhập được tiến hành tổng hợp, phân tích để rút ra nhận định,

đánh giá và đề xuất biện pháp Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao
chất lượng dạy- học hiện nay.
1.2 - Cơ sở lý luận:
Nguyên tắc trực quan là một trong những nguyên tắc cơ bản của lý luận dạy học,
tạo cho học sinh những biểu tượng và hình thành các khái niệm trên cơ sở trực tiếp
quan sát hiện vật đang học hay đồ dùng trực quan minh họa sự vật. Trong dạy học
hiện nay, phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan góp phần quan trọng tạo biểu
tượng cho học sinh cụ thể hóa các sự kiện, khắc sâu kiến thức, khắc phục tình trạng
việc "Dạy chay, dạy suông". Ở lứa tuổi học sinh tiểu học, khả năng tư duy trừu
tượng còn hạn chế. Phần lớn các em tư duy phải dựa trên mô hình, vật thật, tranh
ảnh. Do vậy trong giờ học việc sử thiết bị dạy học là không thể thiếu được thiết bị
dạy học không chỉ là mô hình, tranh ảnh, vật thật, mà có thể là những trang phiếu
học tập, được sử dụng dưới nhiều hình thức như: Trao đổi nhóm, hoặc mỗi học sinh
một phiếu trong các giờ học: Kiểm tra, ôn tập ở tất cả các môn học. Là phương
tiện chuyển tải thông tin và nó còn là nội dung của quá trình truyền thụ tri thức giáo
dục tư cách, rèn luyện kĩ năng thực hành cho học sinh. Nó điều khiển mọi hoạt động
nhận thức của học sinh từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng. Nó tác động to
lớn trong việc phát huy trí sáng tạo, kích thích hứng thú trong việc dạy và học của
thầy và trò. Đặc biệt biết cách làm và sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý bao giờ cũng
cho những kết quả đúng về tính khoa học sư phạm và tính thẩm mỹ.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
4
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
Trẻ không sợ học mà chỉ sợ những tiết học đơn điệu nhàm chán. Học sinh tiểu
học cảm thấy mệt mỏi và chán học khi chỉ nhìn thấy mãi một hình ảnh của giáo
viên. Lúc đó học sinh mong muốn được nhìn thấy một cái gì khác ngoài giáo viên
để tạo ra một cảm giác thoải mái khi có cái mới để thu nhận kiến thức, thường cái
mới đó là đồ dùng dạy học. Trong đó nếu đồ dùng dạy học phù hợp với nhận thức
của học sinh thì sẽ nâng cao hiệu quả giờ dạy của giáo viên lên rất nhiều.
Làm và sử dụng đồ dùng dạy học phù hợp, linh hoạt trong quá trình dạy học có

tác dụng làm giảm sự phụ thuộc của học sinh vào lời giảng của giáo viên do đó góp
phần đổi mới phương pháp học một cách có hiệu quả. Chính vì thế mà Luật giáo
dục đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn trường, lớp. Thiết bị dạy học ở trường tiểu học
như sau:
“ Thiết bị giáo dục trang bị cho nhà trường phải thiết thực. Trước mắt cần tập
trung trang bị những thiết bị tối thiểu, cần thiết phục vụ yêu cầu đồng bộ giữa thiết bị
chứng minh của giáo viên và thiết bị thực hành của học sinh, cần kết hợp trang thiết
bị truyền thông đơn giản và thiết bị hiện đại (phương tiện nghe, nhìn, phòng học
tiếng, vi tính ) từng bước hiện đại hoá nhà trường tiểu học theo sự phát triển của xã
hội và kinh tế đất nước, khuyến khích giáo viên và học sinh làm đồ dùng dạy học
bằng nguyên liệu địa phương giá thành thấp, ”. Hàng năm từ cấp trường đến cấp
tỉnh luôn phát động phong trào “thi tự làm và sử dụng đồ dùng dạy học” đã phần nào
đánh giá được thực chất việc tích cực vận dụng tối đa của việc làm và sử dụng đồ
dùng dạy học để không ngừng nâng cao chất lượng dạy học.
Thực tế hiện nay việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học ở các khối lớp cũng tương
đối phong phú, ở tất cả các môn học. Bên cạnh những thiết bị phục vụ giảng dạy
trong các giờ lên lớp như mô hình tranh ảnh, tranh tĩnh, tranh động , đèn chiếu còn
có những nội dung của bài được sử dụng theo phiếu gây sự hứng thú học tập cho
các em: Nhưng so với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy và học hiện nay thì việc sử
dụng phiếu và nội dung soạn phiếu vẫn chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
5
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
cần thiết cho các hình thức học.
Chính vì vậy đồ dùng dạy học phải được đưa ra đúng lúc và phù hợp với nhận
thức của học sinh, phải đảm bảo được tính chất học tập, ôn luyện, củng cố các tri
thức, kĩ năng, kĩ xảo là hết sức cần thiết trong các giờ học căng thẳng nhằm:
Tạo cho trẻ thay đổi hình thức hoạt động trên lớp (Thông qua hình thức trao đổi
phiếu theo nhóm). Tạo ra sự vui vẻ thoải mái.
Tạo ra một không khí đoàn kết thông hiểu lẫn nhau. Nếu biết kết hợp khéo léo

các bước hướng dẫn học sinh sử dụng đồ dùng dạy học với nội dung bài giảng thì
bao giờ học sinh cũng tiếp thu nhanh hơn, hiểu bài giảng nhanh hơn, đồng thời học
sinh nhớ bài lâu hơn. Bởi lẽ, đồ dùng dạy học nó là một thành tố của quá trìng dạy
học, nó có mối quan hệ tương tác với các thành tố khác trong quá trình dạy học; là
điều kiện để thực hiện nguyên lý giáo dục” học đi đôi với hành – lý luận gắn liền với
thực tiễn”; là tiền đề để đổi mới phương pháp dạy học và là điều kiện để thực hiện
nội dung và phương pháp giáo dục.
Làm và sử dụng đồ dùng dạy học trong giờ học là một nghệ thuật, là cần thiết.
Với tất cả ý nghĩa giáo dưỡng, giáo dục và phát triển nêu trên, đồ dùng trực quan
góp phần to lớn nâng cao chất lượng dạy học, gây hứng thú học tập cho học sinh,
giúp học sinh nhớ kỹ, hiểu sâu những hình ảnh, những sự kiện, kiến thức bài học
1.3 - Cơ sở thực tiễn:
Làm và sử dụng đồ dùng là các phương tiện trực quan trong dạy học; coi đó là
phương pháp trong dạy học, một phương pháp không thể thiếu được trong quá trình
giảng dạy. Tuy nhiên làm và sử dụng như thế nào để có hiệu quả dạy học, phát huy
tính tích cực hoạt động độc lập của học sinh trong dạy học thì không đơn giản chút
nào. Bởi việc sử dụng các phương tiện trực quan trong dạy học chưa có sự thống
nhất, mỗi người sử dụng một phương pháp khác nhau. Tình trạng làm và sử dụng
các đồ dùng dạy học còn mang tính hình thức chưa phát huy hết tính tích cực, chủ
động sáng tạo của học sinh.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
6
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
Trước tiên, hiệu quả của việc sử dụng phương pháp trực quan trong dạy học là
do nhiều yếu tố quyết định như:
Hiện nay, đồ dùng dạy học ở các trường tiểu học rất đa dạng và phong phú gồm
nhiều loại như: các vật thật, mẫu vật, mô hình, tranh ảnh Các tài liệu, ấn phẩm,
sách giáo khoa, vở bài tập, phiếu bài học … bên cạnh đó còn có đồ dùng sáng tạo tự
làm của giáo viên. Vậy để sử dụng các đồ dùng đó một cách có hiệu quả, đòi hỏi các
cấp quản lý giáo dục và giáo viên trực tiếp giảng dạy phải có biện pháp quản lý và

sử dụng một cách hợp lý, có khoa học thì mới phát huy hết chức năng, hiệu quả của
từng đồ dùng dạy học. Đó cũng chính là vấn đề then chốt trong việc “Làm và sử
dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học”. Việc trang bị đồ dùng
dạy học cho các trường cũng đã và đang được tiến hành đồng bộ, thư viện của các
trường ngày càng được đầu tư xây dựng, điều đó cũng góp phần hữu ích cho quá
trình thực hiện nâng cao chất lượng dạy học. Trong những năm qua, các trường tiểu
học đã được cung cấp khá nhiều trang thiết bị và đồ dùng dạy học, có những thùng
đồng bộ để dạy cho cả cấp học và những bộ va-li để dạy theo lớp nhưng thống kê
theo danh mục thì số lượng vẫn chưa đáp ứng được đầy đủ. Ví dụ : Ở phân môn
luyện từ và câu ( lớp 2, 3, 4, 5), đồ dùng dạy học mà Công ty sách và thiết bị trường
học sản xuất , cung cấp cho các trường hiện nay chủ yếu là các loại tranh ảnh, song
một số tranh ảnh do sản xuất chung cho tất cả các trường tiểu học trong cả nước nên
so với kiến thức hiểu biết của học sinh từng vùng miền có lúc thừa loại này nhưng
lại thiếu loại khác. Chất lượng đồ dùng trực quan, hiện vật, tranh ảnh ,.… Phương
pháp làm sử dụng, kỹ năng và năng lực sư phạm của người giáo viên, đặc biệt là
trình độ nhận thức của học sinh.Vì đồ dùng trực quan được sử dụng tốt sẽ huy động
được sự tham gia của nhiều giác quan, sẽ kết hợp được hai hệ thống tín hiệu trong
quá trình nhận thức: “Tai nghe – Mắt thấy” tạo điều kiện cho học sinh dễ hiểu, nhớ
lâu, gây được mối quan hệ thần kinh tạm thời khá phong phú; phát huy ở học sinh
năng lực chú ý, quan sát, niềm say mê, hứng thú đặc biệt là tính tích cực hoạt động
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
7
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
độc lập. Ngược lại, nếu làm và sử dụng đồ dùng trực quan không đúng mức mà bị
lạm dụng thì dễ làm cho học sinh phân tán tư tưởng, không tập trung vào các dấu
hiệu, nội dung chính, thậm chí hạn chế sự phát triển năng lực tư duy trừu tượng của
học sinh.
Thực tế giảng dạy ở Trường tiểu học Ba Tô, Ba Tơ cho thấy: Một số giáo viên đã
coi nhẹ việc làm và sử dụng đồ dùng trực quan hoặc khi phải sử dụng thì chủ yếu là
minh hoạ một cách tẻ nhạt, cho học sinh xem qua loa mang tính hình thức, chứ

không dùng trong khi giảng dạy. Lý luận dạy học chỉ ra cho chúng ta thấy cần phải
tăng cường sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy và học tập. Để đáp ứng yêu
cầu dạy và học cũng như khắc phục tình trạng trước đây thì chúng ta cần phải biết
kết hợp hài hoà giữa nội dung bài học và hình ảnh cụ thể qua đồ dùng trực quan. Tuy
nhiên mỗi loại đồ dùng trực quan đều có những phương pháp sử dụng riêng, sao cho
phù hợp với nội dung của bài học ở mỗi tiết dạy, gây được niềm say mê, hứng thú
học tập, đặc biệt là tính tích cực hoạt động, tạo điều kiện cho học sinh dễ hiểu, nhớ
lâu.
1.4. Mục đích nghiên cứu:
Tìm hiểu thực trạng về chất lượng đội ngũ giáo viên và nguyên nhân dẫn đến
thực trạng đó;
Bước đầu đề xuất một số biện pháp làm và sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở trường Tiểu học.
1.5. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Để nghiên cứu đề tài, tôi phải giải quyết ba nhiệm vụ cơ bản:
Một là: Tìm hiểu cơ sở lí luận liên quan đến vấn đề học sinh Tiểu học.
Hai là: Khảo sát đánh giá thực trạng về làm và sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu
quả của trường tiểu học Ba Tô.
Ba là: Kết hợp giữa cơ sở lý luận đã tìm hiểu và các nguyên nhân đã được phát
hiện để xây dựng nên các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
8
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
trường tiểu học Ba Tô góp phần thực hiện mục tiêu của giáo dục tiểu học, mục tiêu
đào tạo của nhà trường.
1.6. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và áp dụng
1.6.1. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là biện pháp quản lý về làm và sử dụng đồ
dùng dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục ở trường tiểu học Ba Tô.
1.6.2. Khách thể nghiên cứu:

Hiệu trưởng, hiệu phó, khối trưởng, giáo viên, học sinh, thủ thư và các cá nhân,
tổ chức có liên quan;
Hoạt động dạy - học và các vấn đề liên quan đến việc về làm và sử dụng đồ
dùng dạy học
Tài liệu, hồ sơ các văn bản hướng dẫn chuyên môn, các loại kế hoạch;
Bài thi, bài kiểm tra, vở tập của học sinh.
Hồ sơ thư viện có liên quan.
1.6.3. Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu Đề tài là vấn đề các biện pháp làm và sử dụng đồ dùng dạy
học. Đề tài được tổ chức nghiên cứu tại trường tiểu học Ba Tô, huyện Ba Tơ trong
hai năm học: 2012-2013 và 2013-2014; học kỳ 1 năm học :2014- 2015.
1.6.4. Phạm vi áp dụng:
Các trường tiểu học trong tỉnh Quảng Ngãi
1.6.5. Thời gian áp dụng:
Học kỳ I năm học: 2014-2015

Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
9
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG CHẤT
LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC BA TÔ
HUYỆN BA TƠ
2. THỰC TRẠNG:
2.1. Thực trạng chung ở xã Ba Tô:
Ba Tô là một xã miền núi, nằm ở phía Tây huyện Ba Tơ, cách huyện lỵ 13 km,
nằm dọc theo quốc lộ 24A, kéo dài từ Km 39 đến Km 49, với tổng diện tích 671,42
ha với tổng số dân trong toàn xã là 5543, đa số là người đồng bào dân tộc thiểu số
chiếm trên 98% là dân tộc Hre. Xã có 7 thôn trong đó có nhiều thôn ở vùng sâu,
vùng xa cách trung tâm xã khá xa và không thuận lợi về đường đi.

Kinh tế, đời sống của người dân địa phương chủ yếu sống bằng nghề nông, một
số gia đình sống bằng nghề làm thuê xa nhà, đời sống còn nghèo và gặp nhiều khó
khăn. Hầu hết là các gia đình đi làm rẫy từ sáng đến tối mới về.
2.2. Thực trạng của trường Tiểu học Ba Tô.
Trường Tiểu học Ba Tô được thành lập từ năm học 1975. Trường có 01điểm
trường nằm tại thôn Trà Nô ngay trung tâm của xã Ba Tô và 7 điểm trường lẻ nằm ở
các thôn.
2.2.1 Thuận lợi:
Lãnh đạo nhà trường quan tâm đến việc nâng cao chất lượng dạy và học trong đó
có việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học của giáo viên.
Đội ngũ đủ về số lượng đạt chuẩn về trình độ đào tạo
Thiết bị dạy học được sử dụng nhiều và tương đối có hiệu quả qua các đợt sinh
hoạt chuyên môn, hội thi giáo viên giỏi hoặc các giờ dạy học.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
10
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
Đồ dùng dạy học tự làm hoặc sưu tầm được giáo viên chuẩn bị tương đối kỹ cả
về nội dung và hình thức.
2.2.2 Khó khăn:
Đồ dùng dạy học chưa được đồng đều ở tất cả các bộ môn.
Trong quá trình sử dụng đồ dùng dạy học nhiều giáo viên còn mang tính hình
thức. Phiếu học tập còn nặng về sao chép, chưa phát huy hết khả năng của học sinh.
Việc thảo luận phiếu học tập theo nhóm chưa phong phú đa dạng.
Sử dụng đồ dùng dạy học trong giờ dạy đòi hỏi giáo viên cần phải đầu tư nhiều
thời gian nghiên cứu bài, phải biết kết hợp khéo léo trong giờ dạy và phân bố thời
gian hợp lý. Chính vì vậy mà giáo viên đã ngại sử dụng, nhất là với giáo viên lớn
tuổi chỉ cần dạy theo sách giáo khoa là đủ. Một số giáo viên còn ngại khi lên phòng
thiết bị để mượn đồ dùng dạy học. Nên đến nay việc sử dụng đồ dùng dạy học vẫn
còn là điều e ngại đối với một số giáo viên.
2.2.3. Về giáo viên:

Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên: 43
100% giáo viên đạt trình độ chuẩn trong đó có 75 % giáo viên đạt trình độ trên
chuẩn; Có 05 tổ khối chuyên môn (tổ 1, tổ 2, tổ 3, tổ 4, tổ 5);
Hầu hết giáo viên nhận thức rõ vai trò, vị trí trách nhiệm của mình đối với nghề
nghiệp và các công việc được giao. Có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy, làm và
sử dụng tốt đồ dùng dạy học. Tuy nhiên vẫn có những hạn chế nhất định như: trình
độ tay nghề không đồng đều, phần đông là giáo viên lớn tuổi, sự nhạy bén trong
nghề nghiệp bị hạn chế, chưa nhanh nhạy trong quá trình đổi mới phương pháp dạy
học mới, làm và sử dụng đồ dùng dạy học còn lúng túng thiếu tự tin, và thực tế thiết
bị đồ dùng dạy học còn thiếu, bản thân giáo viên còn ngại phải làm và sử dụng và
hiện nay giáo viên tiểu học phải soạn giáo án rất nhiều môn học lại còn chấm bài
nhận xét bằng lời theo thông tư 30 và làm nhiều các công tác khác nên quỹ thời gian
dành cho việc nghiên cứu để làm và sử dụng tốt đồ dùng còn hạn hẹp, cán bộ phụ
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
11
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
trách thiết bị ở trường lại kiêm nhiệm. Đây là một trong những nguyên nhân làm cho
giáo viên lên lớp sử dụng đồ dùng thiếu thường xuyên . Trên thực tế, nhiều tranh
ảnh, vật thật chưa cung cấp hết nghĩa của từ cần giảng mà phải có sự hỗ trợ bằng lời
nói của giáo viên. Mặt khác tuy rằng 100 % giáo viên đều nhận thức đúng ý nghĩa,
tác dụng to lớn của đồ dùng dạy học trong quá trình hình thành kiến thức cho học
sinh, nhiều giáo viên đã biết vận dụng đúng lúc, đúng chỗ và đúng mức độ các đồ
dùng dạy học. Song cũng có nhiều giáo viên vẫn chưa hiểu rõ cấu tạo của bộ đồ
dùng lớp mình dạy, chưa nhớ phạm vi sử dụng của các đồ dùng dạy học cho các tiết
dạy. Đặc biệt những thao tác kỹ thuật trong khi sử dụng đồ dùng dạy học theo những
dụng ý sư phạm, một số được giáo viên ít chú ý sử dụng đồ dùng nên khi thực hiện
còn hạn chế, thiếu khoa học.
Một số ít giáo viên chưa có thói quen tìm hiểu và tự lập danh mục đồ dùng dạy
học có sẵn hoặc sưu tầm tranh ảnh có nội dung liên quan đến bài học.
Bên cạnh đó, một số giáo viên còn ngại nghiên cứu để tìm ra các đồ dùng dạy học

có thể áp dụng vào bài dạy hiệu quả hơn những đồ dùng có sẵn.
Kĩ năng sử dụng đồ dùng dạy học của giáo viên chưa nhuần nhuyễn.
Những đồ dùng được chọn để giảng dạy và học tập hiện nay có nhiều ưu điểm nhưng
nhìn chung cũng còn có chỗ bất hợp lý. Để đảm bảo làm sao các đồ dùng làm, chọn để
giảng dạy và học tập phải phù hợp với bài học, môn học, đảm bảo tính chính xác và tính
thẩm mỹ thì đòi hỏi người thầy phải có sự đầu tư về thời gian và công sức để nghiên
cứu.
2.2.4. Về phía học sinh:
Đa số học sinh chú ý nghe giảng, tập trung tìm hiểu, suy nghĩ trả lời các câu hỏi
mà giáo viên đặt ra theo sự chuẩn bị bài mới ở nhà, trả lời câu hỏi ở cuối mục trong
bài, quan sát tranh ảnh, tập vẽ và trình bày diễn biến trên đồ dùng cho nên khi học
các em luôn chú ý để hiểu nội dung bài dạy, tích cực thảo luận nhóm, đưa ra các tình
huống có vấn đề và tìm cách giải quyết. Trong quá trình lĩnh hội kiến thức học sinh
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
12
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
đang cố gắng học hỏi lẫn nhau để nắm bắt kiến thức cơ bản thông qua hoạt động
thảo luận, vấn đáp, đọc SGK, quan sát đồ dùng, tranh ảnh,…các em đã mạnh dạn
trình bày, trả lời các câu hỏi hay ghi nhớ các sự kiện chiếm lĩnh kiến thức của mình.
Học sinh tiểu học có đặc điểm tâm lý " Thích thì học say sưa và ngược lại".
Hơn nữa học sinh ở vùng miền núi, kinh tế gia đình các em rất khó khăn nên việc
cha mẹ đầu tư để mua các bộ đồ dùng thực hành thêm cho các em là hạn chế, điều
đó cũng ảnh hưởng đến hiệu quả của việc sử dụng đồ dùng.
2.2.5.Về cơ sở vật chất trường học:
Được sự quan tâm của các cấp các ngành trong những năm vừa qua cơ sở vật
chất trường học đã đợc đầu tư và nâng cấp , song thực tế vẫn còn hết sức khó khăn ,
nhất là vùng miền núi có nhiều điểm trường . Trường lớp thiếu các phòng chức
năng, phòng đồ dùng thiết bị , trường có nhiều khu lẻ. Tất cả các điều kiện trên cũng
là một khó khăn cho việc bảo quản và sử dụng đồ dùng dạy học .
Trường có đủ thiết bị giáo dục, đồ dùng dạy học đáp ứng hoạt động giáo dục trong

nhà trường. Ngoài ra hàng năm giáo viên tự làm thêm đồ dùng dạy học (mỗi năm
học 1 đồ dùng dạy học/ giáo viên có chất lượng, giá thành rẻ). Tuy nhiên thiết bị dạy
học có cái đã lạc hậu không đồng bộ bất cập, hoặc không sử dụng được.
Đồ dùng do cấp trên cung cấp được đánh giá chung là khoa học, đẹp mắt, đa số
tập trung vào tranh ảnh nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu dạy học; Một số đồ
dùng phụ trợ còn nhiều chỗ chưa phù hợp: chưa đủ để hình thành kiến thức, các
bảng biểu chưa có mối liên kết chặt chẽ; một số đồ dùng còn bị lỗi do khâu sản xuất
nên đã ảnh hưởng đến việc sử dụng của giáo viên.
2.2.6. Kết quả chất lượng dạy học:
Thông qua việc kiểm tra vở học, vở bài tập, sổ điểm, sổ liên lạc, bài kiểm tra của
học sinh… Kết hợp với việc đánh giá bằng điểm số của các kỳ thi định kỳ và xếp loại
cả năm luôn được coi trọng.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
13
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
* Chất lượng đầu năm môn Tiếng Việt, Toán:
- Môn Tiếng Việt:
Đầu năm học
Tổng
số
GIỎI KHÁ T.BÌNH YẾU
SL TL SL TL SL TL SL TL
2014-2015 519 124 24,1 138 26,8 245 47,7 7 1,4
- Môn Toán:
Đầu năm học
Tổng
số
GIỎI KHÁ T.BÌNH YẾU
SL TL SL TL SL TL SL TL

2014-2015 519 130 25,3 145 28,2 232 45,1 7 1,4
( Có 5 em khuyết tật không xếp loại)
* Chất lượng cả 2 năm 2012- 2013; 2013- 2014
Cuối năm học
Tổng
số
GIỎI KHÁ T.BÌNH YẾU
SL TL SL TL SL TL SL TL
2012-2013 482 105 21,8 124 25,7 240 49,8 13 2,7
2013-2014 504 123 24,6 139 27,9 226 45,3 11 2,2
(Năm học: 2013-2014 có 5 em khuyết tật không xếp loại)
Qua thống kê khảo sát chất lượng cuối năm của năm học 2012 - 2013; 2013-2014
và đầu năm học 2014-2015 tôi nhận thấy:
So sánh kết quả học tập theo từng năm thì chất lượng học tập của học sinh năm
sau cao hơn năm trước, số học sinh khá giỏi có tăng. Chứng tỏ rằng khi có sự quan
tâm chỉ đạo, nhắc nhở, thường xuyên kiểm tra theo dõi hoạt động dạy và học của
giáo viên và học sinh thì chất lượng dạy học cũng được nâng cao. Bên cạnh đó vẫn
có giáo viên còn thờ ơ với việc giảng dạy, chưa đem hết khả năng để nâng cao hiệu
quả giảng dạy, chưa thật sự quan tâm đến học sinh. Chính vì vậy chất lượng của học
sinh chưa được cao, tỉ lệ học sinh yếu, học sinh lưu ban vẫn còn.
2.3. Nguyên nhân tạo nên thực trạng:
Qua thực tế điều tra nghiên cứu tôi nhận thấy có những nguyên nhân sau ảnh
hưởng đến chất lượng giáo dục.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
14
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
2.3.1- Về công tác quản lý hoạt động dạy học:
Hằng năm ngay từ đầu năm học Nhà trường đã xây dựng kế hoạch cụ thể theo
học kỳ, tháng, tuần, có tổng kết bổ sung, điều chỉnh, từng bước đổi mới công tác
quản lý trường học.

Thường xuyên kiểm tra hồ sơ giáo án định kỳ 4 lần/năm, tăng cường công tác
kiểm tra đột xuất. Vì vậy việc chuẩn bị đồ dùng trước khi lên lớp của giáo viên chu
đáo hơn, có sự đầu tư hợp lý phù hợp cho từng nội dung bài giảng, không còn tình
trạng qua loa đối phó.
Hiệu trưởng chỉ đạo cho giáo viên thực hiện làm và sử dụng dồ dùng dạy học
đúng quy định, Khối trưởng của các khối chịu trách nhiệm kiểm tra tổ khối mình về
toàn bộ hoạt động làm và sử dụng dồ dùng dạy học;
Tổ chức hội giảng, thao giảng ở tất cả các môn học;
Tổ chức tập huấn làm và sử dụng dồ dùng dạy học cho giáo viên toàn trường;
Dự giờ đánh giá tiết dạy của giáo viên;
Tham mưu với chính quyền địa phương, hội cha mẹ học sinh để từng bước tu
bổ, nâng cấp cơ sở vật chất trường lớp.
2.3.2- Hoạt động giảng dạy của giáo viên:
Năng lực chuyên môn của một số giáo viên còn hạn chế, chưa áp dụng tích cực
việc làm và sử dụng dồ dùng dạy học, đầu tư cho công tác dạy học chưa đúng mức,
một số giáo viên có năng lực chuyên môn nhưng ỷ lại, không tận tâm với nghề.
Chưa quan tâm đến việc làm và sử dụng dồ dùng dạy học. Việc dạy của giáo viên
thường bó hẹp trong phạm vi sách vở, ít chịu làm và sử dụng dồ dùng dạy học.

2.3.3- Về hoạt động học của học sinh:
Điều kiện học tập của các em chưa đảm bảo. Đa số học sinh chưa có đồ dùng
học tập, đời sống kinh tế gặp nhiều khó khăn, cha mẹ đi làm ăn xa. Một số học sinh
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
15
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
chưa xác định tốt động cơ học tập.
2.3.4 .Về cơ sở vật chất thiết bị phục vụ dạy học:
Phương tiện, thiết bị dạy học còn nhiều bất cập, có những thiết bị chưa sử dụng
đã bị lỗi; chất lượng không tốt; còn thiếu dụng cụ thực hành… nên ảnh hưởng đến
chất lượng học tập của học sinh.

Tất cả những nguyên nhân trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng và hiệu
quả giáo dục của nhà trường. Việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học để nâng cao chất
lượng dạy - học là việc làm cấp thiết của lãnh đạo nhà trường trước tình hình hiện
nay. Người cán bộ quản lý cần đề ra những biện pháp quản lý nâng cao chất lượng
giáo dục là cần thiết.
2.3.5. Việc sử dụng đồ dùng dạy học:
Giáo viên có đủ thiết bị, đồ dùng dạy học được nhà trường cho mượn ngay từ đầu
năm học. Mỗi giáo viên đều có tủ để hồ sơ, thiết bị dạy học dưới lớp nên việc sử dụng
thuận tiện có hiệu quả.
Hàng năm mỗi giáo viên tự làm 01 một đồ dùng dạy học có chất lượng để bổ sung
vào những đồ dùng còn thiếu hoặc thay thế những đồ dùng trong thiết bị không sử
dụng được.
Tồn tại: Việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học của một số giáo viên chưa thường
xuyên, còn có tính chất đối phó. Tuy nhiên thiết bị dạy học có cái đã lạc hậu không
đồng bộ bất cập, hoặc không sử dụng được. Giáo viên thực hiện việc làm và sử dụng
thiết bị giáo dục còn hạn chế, thiếu khoa học. Điều này cũng làm ảnh hưởng đến hiệu
quả và chất lượng giờ lên lớp.
Nhìn chung, việc làm và sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học của nhiều nhà trường
cơ bản đã đi vào nền nếp, sử dụng tối đa tính năng của thiết bị, qua đó phát huy được
tính tích cực của giáo viên và học sinh trong quá trình truyền thụ và tiếp thu kiến
thức; đa số giáo viên đã tích cực học hỏi, rèn luyện kỹ năng ứng dụng công nghệ
thông tin vào công tác giảng dạy nhằm khai thác có hiệu quả các thiết bị, đồ dùng
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
16
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
dạy học đã được cung cấp. Nhà trường đã có biện pháp khuyến khích các tổ khối
chuyên môn, giáo viên tự làm đồ dùng dạy học có giá trị sử dụng lâu dài để bổ sung
vào kho thiết bị dùng chung của nhà trường. Tuy nhiên, việc quản lý, khai thác, sử
dụng và bảo quản đồ dùng dạy học còn hạn chế.
Tất cả những thực trạng trên dẫn đến việc giáo viên dạy chay, dạy suông hoặc

không thường xuyên sử dụng đồ dùng dạy học, mà đây chính là phương tiện thiết
yếu tạo điều kiện cơ bản để đổi mới phương pháp dạy học. Việc đổi mới phương
pháp dạy học có hiệu quả hay không cũng nhờ vào việc tích cực làm và sử dụng đồ
dùng dạy học của giáo viên.


CHƯƠNG 3
MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM VÀ SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
17
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
3. BIỆN PHÁP
Mặc dù có những điều kiện khách quan và chủ quan ảnh hưởng trực tiếp đến quá
trình giảng dạy nhưng tôi đã khắc phục khó khăn tìm ra những biện pháp tốt nhất để
từng bước nâng cao chất lượng giờ dạy bằng cách làm và sử dụng tốt đồ dùng dạy
học, đáp ứng mục đích chương trình, SGK và nâng cao chất lượng môn học. Để
giúp học sinh dễ hiểu, hứng thú, tích cực hơn trong học tập tôi xin đưa ra một số
biện pháp như sau:
3.1 Về phía nhà trường :
Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã bố trí cán bộ phụ trách thư viện, thiết bị, có
thời gian làm việc phù hợp, tạo điều kiện cho giáo viên mượn và trả, kiểm kê theo
danh mục, giải quyết cho giáo viên mượn nguyên cả bộ ngay từ đầu năm học và cuối
năm học trả lại . Có như vậy giáo viên mới có thể chủ động trong việc sử dụng cũng
như có kế hoạch tự làm các loại thiết bị và đồ dùng dạy học còn thiếu. Để giúp cho
việc bảo quản và sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học nhà trường đóng cho mỗi lớp
1 tủ để đựng đồ dùng dạy học ngay tại lớp học, rất thuận lợi cho giáo viên và học
sinh khi sử dụng đồ dùng thiết bị. Qui định cho mỗi giáo viên phải tự làm và nộp đồ
dùng mỗi năm ít nhất là hai bộ tùy theo khối lớp mình dạy. Mỗi năm đều tổ chức thi
làm và sử dụng đồ dùng dạy học. Cần chú trọng khâu kiểm tra, kiểm kê số lượng,
chất lượng thiết bị, đồ dùng dạy học. Hằng năm, nên tổ chức kiểm tra, rà soát việc

quản lý và sử dụng các thiết bị cũng như nhu cầu sử dụng thực tế của các trường học
để bổ sung thiết bị, cho phù hợp, tránh tình trạng thiết bị cần lại không có, thiết bị
mua lại không sử dụng đến gây lãng phí.
3.2 Về phía giáo viên :
Mỗi giáo viên phải nắm vững các danh mục đồ dùng dạy học đã được cung cấp
trên cơ sở đó giáo viên hoặc tổ chuyên môn có thể sắp xếp theo từng chủ đề, đề tài.
Để giải quyết một số thiết bị đồ dùng còn thiếu, giáo viên trong cùng một tổ phối
hợp với nhau sưu tầm, tự làm thêm đồ dùng theo chủ đề, đề tài. Ví dụ : Khi dạy tự
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
18
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
nhiên xã hội hoặc đạo đức, tranh ảnh, đồ dùng phục vụ cho dạy các môn này có
nhiều trên báo chí, báo ảnh, bưu ảnh, lịch tờ hoặc hoa quả, vật thật … Giáo viên có
thể lựa chọn để sử dụng làm phong phú thêm đồ dùng dạy học của mình. Hoặc dạy
phân môn tập đọc ví dụ như bài: Bác sĩ sói ( tập đọc lớp 2) thì giáo viên phải làm
hoặc mượn áo và ống nghe khám bệnh của bác sĩ, để khi kể đến sói giả làm bác sĩ thì
mặc áo choàng trắng và đeo ống nghe vào làm cho tiết dạy sinh động hơn, hấp dẫn
và hứng thú hơn, học sinh sẽ khắc sâu kiến thức hơn. Tuy nhiên khi chọn tranh ảnh,
vật thật giáo viên cũng phải chú ý đến tính điển hình, phản ánh trung thực và chính
xác, đảm bảo tính khoa học, tính sư phạm và tính mỹ thuật . Mỗi giáo viên phải tham
gia thi làm và sử dụng đồ dùng dạy học cấp trường.
- Trong quá trình sử dụng, giữa đồ dùng dạy học với nội dung bài học có sự gắn bó
chặt chẽ với nhau. Vì vậy, giáo viên cần đưa ra đúng lúc, trình bày có lôgic, có hệ
thống khoa học thì sẽ kích thích được sự hứng thú của học sinh đồng thời làm cho tiết
học thêm sinh động và hấp dẫn. Để đạt hiệu quả sử dụng đồ dùng dạy học, Giáo viên
cần lưu ý những vấn đề sau:
+ GV phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho một tiết học;
+ Nghiên cứu, tìm hiểu và sử dụng thành thạo đồ dùng đó;
+ Đồ dùng trực quan phù hợp với từng giai đoạn học tập của học sinh;
+ Sử dụng đúng lúc, đúng mức độ;

+ Chuyển dần, chuyển kịp thời các phương tiện trực quan từ dạng cụ thể sang
dạng trừu tượng hơn;
+ Thay đổi phương pháp sử dụng đồ dùng một cách linh hoạt tránh nhàm chán;
+ Rèn kỹ năng sử dụng đồ dùng cho học sinh;
+ Tìm thêm những đồ dùng phụ trợ để tiết học thêm sinh động hoặc chọn các trò
chơi để củng cố kiến thức khắc sâu bài.
3.3 Về phía học sinh:
- Phải có ý thức cao trong học tập. Phải biết kết hợp tốt: học đi đôi với hành.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
19
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
- Phải tích cực tìm tòi, năng động sáng tạo và có ý thức vươn lên, không ngại khó
khăn, biết chủ động lĩnh hội kiến thức mà giáo viên truyền đạt. Biết vận dụng đồ
dùng học tập một cách tốt nhất Học sinh quen với hoạt động thực hành, giáo viên
quen với tổ chức hoạt động học tập. Giáo viên còn phải hình thành chính xác kiến
thức và hướng dẫn các thao tác "Chuẩn" , tận dụng vốn kinh nghiệm của học sinh
để hình thành, củng cố, khắc sâu, phát triển kiến thức với mỗi đối tượng, huy động
được tất cả học sinh trong lớp tham gia vào quá trình học tập, đặc biệt ưu tiên các
em học yếu, hỗ trợ tích cực để các em theo kịp trình độ chung nên cho học sinh tự
suy nghĩ tìm tòi, phát hiện kiến thức, hệ thống bài tập đa dạng, gây hứng thú và phát
huy được khả năng sáng tạo của học sinh. Đồ dùng thực hành còn giúp học sinh
học tập theo nhóm, theo cặp một cách thuận lợi đây là điểm quan trọng nhất với
việc học của các em .
3.4 Nghiên cứu cách làm và cách sử dụng đồ dùng dạy học:
Xuất phát từ thực tế khi nghiên cứu kỹ các bộ đồ dùng , thấy được một số hạn chế
và những bất hợp lý còn tồn tại . Hơn nữa hiện nay việc nâng cao chất lượng giáo
dục cần đòi hỏi nhà trường phải có đầy đủ đồ dùng thiết bị dạy học và các thiết bị đồ
dùng đó phải đảm bảo phù hợp, có tác dụng tích cực trong việc dạy và học . Trong
mấy năm gần đây, trường tôi thường tổ chức tập huấn cho tất cả giáo viên, sau đó thi
giữa các tổ và cá nhân, thi xong triển lãm và có thuyết minh về " Tự làm và sử dụng

đồ dùng dạy học" vì tôi thấy : Thiết bị đồ dùng dạy học tự làm thường sát với nội
dung bài học. Hình thành được thói quen tiết kiệm cho giáo viên và học sinh, góp
phần làm phong phú thiết bị dạy học. Để làm đồ dùng dạy học giáo viên sưu tầm
tranh ảnh có ở các loại báo, tạp chí, bìa lịch… Sưu tầm các vật dụng như : Vỏ
thùng, vỏ chai, dây kẻm… Chọn các loại vật liệu sẵn có ở địa phương như : Trái
cây, hoa, gỗ, trảy, đất sét …Ví dụ : Khi dạy các bài trong môn Tiếng Việt, môn Tự
nhiên xã hội, môn Đạo đức, môn Nghệ thuật giáo viên hướng dẫn học sinh sưu tầm
các loại tranh ảnh theo các chủ đề về quê hương đất nước, rừng, núi, biển, con
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
20
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
người, con vật … Tổ chức cho các nhóm, tổ trong lớp thi đua trưng bày sản phẩm,
tập hợp thành sản phẩm chung của cả lớp để sử dụng dạy học theo các chủ đề thích
hợp, làm phong phú thêm nguồn thiết bị dạy học . Sau đây tôi xin giới thiệu một số
cách làm và sử dụng đồ dùng dạy học như sau:
TÊN ĐỒ DÙNG: VÒNG QUAY ĐA NĂNG LỚP: 1
* Cách làm – Vật liệu: - 1 vòng tròn có đường kính 60 cm- 1 thanh gỗ có kích
thước 5 x 70 (cm)- 1 thanh gỗ làm đế có kích thước 10 x 20 (cm)- Giấy màu, giấy
A4 , viết dạ.* Dùng giấy màu, giấy A4 cắt làm cánh hoa. Mối cánh hoa là một phần
kiến thức đã học nhằm để ôn. Bên trong ( tim đường kính) có một kim cố định.Vòng
tròn quay theo hướng kim đồng hồ.
* Nội dung cần lưu ý: - Nội dung bài học có thể thay thế, có thể dạy môn khác
như Toán, TNXH… dùng cho các bài ôn tập (Chỉ thay thế thông điệp bên trong từng
cánh hoa)
* Cách sử dụng: Đối với mô hình này sử dụng vào các bài ôn tập về tiếng việt –
Toán , TNXH … (Chỉ thay thế thông điệp bên trong từng cánh hoa), giáo viên quay
vòng theo hướng kim đồng hồ, yêu cầu học sinh trả lời theo mũi tên. Học sinh nào
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
21
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học

trả lời đúng được lên điều khiển vòng quay… cứ như thể có thể cho cả lớp được ôn
tập.
* Hiệu quả mong đợi : - Đồ dùng này giúp HS hứng thú, say mê trong học tập.
Các em tự tin khi lên quay vòng đa năng, được làm người quản trò …từ đó giúp học
sinh hứng thú trong giờ học và nắm chắc kiến thức.
* Hiệu quả sử dụng: Qua mô hình này các em hứng thú, say mê học tập, nắm chắc
kiến thức, HS tự tin làm người quản trò, HS được thực hiện nhiều trong các môn
học, trong các bài ôn.
VÒNG QUAY ĐA NĂNG LỚP: 1
TÊN ĐỒ DÙNG: TRÒ CHƠI CỜ ĐÔ – MI – NÔ - Lớp: 2
* Cách làm: Dùng tấm xốp để làm bàn cờ và các tấm thẻ bằng giấy bìa cứng để
làm quân cờ. Trên những tấm thẻ đố có ghi các phép tính cộng, trừ, nhân, chia ở một
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
22
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
nữa, nữa còn lại ghi số sao cho là kết quả của các phép tính đó (để chơi củng cố môn
Toán). Hoặc tấm thẻ có vẽ con vật, hoa, quả ở một nữa, nữa còn lại là ghi các vần
ứng với con vật, hoa, quả đó (chơi nhằm củng cố môn Tiếng việt).
* Cách sử dụng: Học sinh sẽ sử dụng sau tiết học (tiết học còn 10 phút) hoặc
chơi lúc ra chơi. Mỗi lần sẽ có 2 em chơi, các bạn xung quanh sẽ cổ vũ.
* Hiệu quả mong đợi: Sau những giờ học Toán, Tiếng việt mệt mỏi. Để giúp các
em hứng thú học nhưng cũng có phần ôn lại kiến thức thông qua trò chơi.
* Hiệu quả sau khi sử dụng: Học sinh rất hứng thú, vui vẻ, ham thích học hơn.

(TRÒ CHƠI CỜ ĐÔ – MI – NÔ )
TÊN ĐỒ DÙNG: TRANH CÂY DỪA - Lớp: 2
* Cách làm: Dùng một tờ giấy rô ki, kẻ viền xung quanh, dùng bút vẽ cây dừa và
tô màu, vẽ thêm cảnh vật xung quanh để cho bức tranh sinh động. Cắt các quả dừa
bằng giấy màu, phía sau từng quả dừa có ghi các phép tính.
* Cách sử dụng: Môn tập đọc: Cây dừa

- Giáo viên dùng tranh cây dừa để giới thiệu bài mới.
- Toán: Treo tranh cây dừa lên bảng và tổ chức cho học sinh chơi trò chơi hái quả
dừa, em nào hái được quả nào thì làm phép tính ở phía sau.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
23
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
- Tự nhiên – xã hội: Dùng tranh cây dừa để cho học sinh biết được loài cây sông
ở đâu…
* Hiệu quả mong đợi:
- Tập đọc: Tranh cây dừa là một vật trực quan để học sinh hứng thú vài bài mới.
- Toán: Tổ chức trò chơi làm cho các em hứng thú trong giờ học và nắm được bài
kĩ hơn.
- Tự nhiên – xã hội: Học sinh nhìn tranh sẽ nêu được loài cây sống ở đâu.
* Kết quả sau khi sử dụng:
Sau những tiết học mà giáo viên dùng tranh trực quan thì học sinh sẽ hứng thú
học và mang lại kết quả tốt hơn trong học tập.
TRANH CÂY DỪA
Tên đồ dùng: LOÀI VẬT SỐNG Ở ĐÂU - Lớp: 2
Môn: Tự nhiên và xã hội
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
24
SKKN: Một số kinh nghiệm: Làm và sử dụng đồ dùng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học
* Cách làm:
- Dùng một tờ giấy rô ki lớn kích thước 100x70 cm, có trang trí viềng xung quanh,
một tấm thiết khổ 70 cm có keo dán ở phía sau tấm rô ki.
- Chia tấm rô ki làm ba phần, có trang trí cảnh bầu trời, cảnh cây, cảnh mặt đất,
cảnh dưới nước.
- Mô hình các con vật được in màu bằng giấy ảnh kích thước 20x15 cm và 10x6
cm.
- Ba cái ví để đựng các con vật.

* Cách sử dụng: - Giáo viên dùng các mô hình con vật gắn lên tấm bìa, khi giáo
viên sử dụng các hoạt động dạy học hoặc trò chơi.
- Với đồ dùng này được sử dụng vào các bài học TNXH.
+ Lớp 2: Bài: Một số loài vật sống trên cạn.
Một số loài vật sống dưới nước.
+ Lớp 3: Bài: Động vật : Tôm, cá, chim, thú…
* Hiệu quả mong đợi: Có mô hình trực quan giáo viên hướng dẫn học sinh hiểu bài
nhanh hơn. Áp dụng được vào các bài học sau có liên quan ít tốn thời gian giảng
giải.
* Kết quả sau khi sử dụng: Khi có đồ dùng trực quan học sinh hứng thú học tập,
giảm bớt thời gian giảng giải, dành thời gian để học sinh thực hành sát thực với bài
học.
Tên đồ dùng: MÔ HÌNH TÌM TỈ SỐ PHẦN TRĂM
* Vật liệu: Một bảng nhóm có kẻ sẵn đường kẻ; 1 tấm ván mỏng và 2 thanh gỗ
nhỏ; Đinh chỉ, giấy xốp, dây su non
* Cách làm: - Đính bảng nhóm vào tấm gỗ mỏng, xung quanh có trang trí đường
viền bằng giấy xốp cho đẹp.
- Làm giá đỡ cho bảng nhóm.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Liên – Trường Tiểu học Ba Tô -Ba Tơ - Quảng Ngãi
25