B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
o0o
V HOÀNG KHÔI NGUYÊN
PHÁT TRIN HOT NG KINH DOANH
TH QUC T TI NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN NGOI THNG VIT NAM
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc
TS NGUYN QUC KHANH
TP HCM - NM 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn là công trình nghiên cu ca riêng tôi, đc thc
hin di s hng dn khoa hc ca TS.Nguyn Quc Khanh. Các thông tin, d
liu trong lun vn đc s dng là trung thc. Lun vn là kt qu ca vic nghiên
cu đc lp, không sao chép công trình nghiên cu ca bt k ai.
TP.HCM, ngày tháng nm
V Hoàng Khôi Nguyên
MC LC
Trang
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng biu, hình v, s đ
Li m đu
CHNG 1: TNG QUAN V PHÁT TRIÊN HOT NG KINH DOANH TH
QUC T TI NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1 Lch s hình thành và quá trình phát trin th ngân hàng 1
1.2 Tng quan v th quc t 2
1.2.1 Nhng vn đ c bn v th quc t 2
1.2.1.1 Khái nim th quc t 2
1.2.1.2 c đim th quc t 2
1.2.1.3 Phân loi th quc t 4
1.2.2 Quy trình phát hành và thanh toán th quc t 5
1.2.2.1 Các ch th tham gia 5
1.2.2.2 Quy trình phát hành và thanh toán th 7
1.2.3 Li ích và hiu qu ca vic s dng th quc t 9
1.3 Lý lun v phát trin hot đng kinh doanh th quc t ca ngân hàng thng
mi 12
1.3.1 Ni dung vic phát trin hot đng kinh doanh th quc t 12
1.3.2 Các tiêu chí đánh giá phát trin hot đng kinh doanh th quc t 13
1.3.2.1 Tng trng quy mô kinh doanh th quc t 13
1.3.2.2 a dng hóa dch v th quc t 14
1.3.2.3 Tng trng thu nhp dch v th quc t 14
1.3.2.4 Cht lng dch v th quc t 14
1.3.2.5 Hot đng kim soát ri ro dch v th quc t 15
1.3.3 Các nhân t nh hng đn phát trin hot đng kinh doanh th quc t 15
1.3.3.1 Nhân t ch quan 15
1.3.3.2 Nhân t khách quan 16
1.4 Các ri ro trong hot đng kinh doanh th quc t 17
1.5 Kinh nghim ca các nc và bài hc kinh nghim Vit Nam 20
Kt lun chng 1 23
CHNG 2: THC TRNG PHÁT TRIN HOT NG KINH DOANH
TH QUC T TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM 24
2.1 Tng quan hot đng kinh doanh th quc t ti các ngân hàng thng mi Vit
Nam 24
2.1.1 C s pháp lý 24
2.1.2 Nhn đnh chung v các ngân hàng ti Vit Nam có hot đng th 25
2.2 Tng quan v ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam 28
2.2.1 Gii thiu v Vietcombank 28
2.2.2 Tình hình hot đng kinh doanh ca Vietcombank 30
2.3 Thc trng phát trin hot đng kinh doanh th quc t ti Vietcombank 35
2.3.1 Khái quát v th quc t Vietcombank 35
2.3.2 Các sn phm th quc t Vietcombank đang cung cp 36
2.3.3 Phân tích thc trng phát trin hot đng kinh doanh th quc t ti
Vietcombank 45
2.3.3.1 Thc trng phát hành và s dng th quc t Vietcombank 45
2.3.3.2 Thc trng phát trin mng li thanh toán th quc t ti
Vietcombank 52
2.3.3.3 Thu nhp t dch v th quc t ca Vietcombank 54
2.3.3.4 Cht lng dch v th quc t ti Vietcombank 55
2.3.3.5 Thc trng kim soát ri ro và x lý tra soát khiu ni 56
2.4 ánh giá quá trình phát trin hot đng kinh doanh th quc t ti Vietcombank 59
2.4.1 Kt qu đt đc 59
2.4.2 Hn ch và nguyên nhân ca nhng hn ch 62
Kt lun chng 2 67
CHNG 3: MT S GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG KINH
DOANH TH QUC T TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT
NAM 68
3.1 nh hng phát trin th quc t ti Vietcombank 68
3.2 Gii pháp phát trin hot đng kinh doanh th quc t ti Vietcombank 69
3.2.1 Chú trng công tác đào to và phát trin ngun nhân lc 69
3.2.2 y mnh các chính sách Marketing và chm sóc khách hàng 71
3.2.2.1 Chính sách Marketing 71
3.2.2.2 Chính sách chm sóc khách hàng 74
3.2.3 u t, đi mi và ng dng k thut công ngh hin đi trong lnh vc
th 75
3.2.3.1 S dng th thông minh 76
3.2.3.2 Nâng cao tin ích và tính nng an toàn, bo mt cho th 76
3.2.3.3 Xây dng h thng d phòng cho hot đng th, cng c, nâng cp
h thng máy ch, thit b kt ni, máy trm và thit b đu cui 76
3.2.3.4 u t, cng c h thng k thut h tr 77
3.2.4 La chn đn v chp nhn th có uy tín 77
3.2.5 Tng cng hp tác gia các ngân hàng 78
3.2.6 Xây dng chin lc qun tr ri ro trong hot đng kinh doanh th quc
t 79
3.3 Gii pháp h tr t nhng C quan hu quan 80
3.3.1 H tr t Ngân hàng Nhà nc 80
3.3.2 H tr t Hi th ngân hàng Vit Nam 81
Kt lun chng 3 83
KT LUN 84
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC T VIT TT
ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
AMEX : American Express
ANZ : Ngân hàng TNHH mt thành viên ANZ (Vit Nam)
ATM : Máy rút tin t đng
BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
VCNT : n v chp nhn th
EMV : Chun th thông minh
Eximbank : Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
HSBC : Ngân Hàng TNHH mt thành viên HSBC (Vit Nam)
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHPHT : Ngân hàng phát hành th
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTTT : Ngân hàng thanh toán th
PIN : S mt mã cá nhân
POS : Máy chp nhn th
Sacombank : Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín
TCTQT : T chc th quc t
Techcombank : Ngân hàng TMCP K thng Vit Nam
TMCP : Thng mi c phn
TNHH : Trách nhim hu hn
TTKDTM : Thanh toán không dùng tin mt
Vietcombank/VCB : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
Vietinbank : Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V, S
Bng 2.1: Nng lc tài chính ca Vietcombank sau c phn hóa
Bng 2.2: Cht lng tài sn có ca VCB giai đon 2008-2012
Bng 2.3: Doanh s phát hành, s dng và thanh toán th quc t VCB giai đon 2008-
2012
Bng 2.4: So sánh biu phí th tín dng hng chun/xanh
Bng 2.5: Th phn th quc t ca VCB tính đn 30/06/2013
Bng 2.6: S lng máy ATM, POS ca VCB giai đon 2008-2012
Bng 2.7: Doanh thu hot đng kinh doanh th quc t VCB
Hình 2.1: Biu đ tng trng li nhun trc thu ca VCB t nm 2008-2012
Hình 2.2: Biu đ ch s ROA, ROE ca VCB t nm 2008-2012
Hình 2.3: Biu đ tình hình huy đng vn VCB t nm 2008 đn 30/06/2013
Hình 2.4: Biu đ tình hình d n tín dng VCB t nm 2008 đn 30/06/2013
Hình 2.5 : Biu đ doanh s phát hành th tín dng VCB t nm 2008-2012
Hình 2.6: Biu đ doanh s thanh toán th quc t VCB t nm 2008-2012
Hình 2.7: Biu đ doanh s s dng th ghi n quc t VCB t nm 2008-2012
Hình 2.8: Biu đ doanh s s dng th tín dng quc t VCB t nm 2008-2012
Hình 2.9: Th phn doanh s thanh toán th quc t VCB 06 tháng nm 2013
S đ 1.1: Quy trình phát hành th
S đ 1.2: Quy trình s dng và thanh toán th
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Trong xu th toàn cu hóa vi nhiu thi c và thách thc đan xen, đ có th
vt qua các rào cn, khó khn ca quá trình hi nhp, các ngân hàng thng mi
đã và đang không ngng nâng cao nng lc qun lý điu hành, ch đng m rng
quy mô hot đng, đa dng hoá sn phm dch v, nhm nâng cao hiu qu kinh
doanh cho đn v. Mt trong nhng lnh vc kinh doanh va đem li ngun thu
nhp đáng k cho ngân hàng va mang li hiu qu chung cho toàn xã hi, đó chính
là dch v phát hành và thanh toán th.
Vi u th v thi gian thanh toán, tính an toàn, hiu qu s dng và phm vi
thanh toán rng khp. Th ngân hàng đã tr thành công c thanh toán hin đi, vn
minh và ph bin trên toàn cu. Vi tính linh hot và các tin ích mà th ngân hàng
mang li cho mi ch th liên quan, th quc t ra đi đã làm thay đi cách thc chi
tiêu, giao dch thanh toán ca cng đng xã hi, th quc t đã và đang thu hút đc
s quan tâm ca c cng đng và ngày càng khng đnh v trí ca nó trong hot
đng kinh doanh ngân hàng. Vì vy phát trin th quc t là tt yu khách quan ca
xu th liên kt toàn cu, thc hin đa dng hóa dch v và hin đi hóa công ngh
ngân hàng đi vi các ngân hàng trong tin trình hi nhp vào khu vc và th gii,
trong đó có Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam.
Là mt ngân hàng trin khai dch v thanh toán và phát hành th đu tiên ti
Vit Nam, vi n lc không ngng đ ci tin công ngh bt kp các nc trong khu
vc cho đn nay Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam là mt trong nhng ngân hàng
hàng đu trong lnh vc kinh doanh th quc t ti Vit Nam. Thng hiu th
Vietcombank vn luôn đc đánh giá là mt trong nhng thng hiu th hàng đu
ti th trng Vit Nam. Tuy vy, tình hình kinh doanh th quc t ca Ngân hàng
Ngoi Thng Vit Nam vn còn nhiu đim bt cp, đòi hi Vietcombank phi có
nhng s đi mi v chính sách nhân s, v h thng công ngh, h thng qun
lý,…
Trong bi cnh cnh tranh gay gt gia các ngân hàng, thì vic Ngân hàng
Ngoi Thng Vit Nam có th mt đi v trí đc quyn ca mình là điu đang xy
ra. Vì vy quan tâm phát trin hot đng kinh doanh th quc t nhm góp mt phn
vào vic gi vng đc th phn ca Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam là ht sc
cn thit.
Nhn thc đc điu đó, tôi đã chn đ tài: “Phát trin hot đng kinh doanh
th quc t ti Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng Vit Nam” cho
lun vn Thc s kinh t ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Nghiên cu nhng vn đ c bn ca th quc t và hot đng kinh doanh th
quc t ca NHTM.
H thng hóa, phân tích, thng kê các s liu v tình hình kinh doanh th quc
t ti Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam, đo lng cht lng dch v các loi th
quc t hin nay do NH cung cp, đa ra nhng đánh giá đ có c s đ xut gii
pháp tng cng hot đng th ti Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam.
T thc tin phát sinh, đa ra mt s gii pháp phát trin hot đng kinh doanh
th quc t nhm gi vng th phn, góp phn nâng cao uy tín và thng hiu ca
th quc t Vietcombank.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
i tng: nghiên cu nhng vn đ c bn v th quc t và phát trin hot
đng kinh doanh th quc t ti Vietcombank.
Phm vi nghiên cu gm các vn đ liên quan đn vic phát trin hot đng
kinh doanh các lai th quc t ti Vietcombank trong nhng nm gn đây.
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đnh tính: áp dng phng pháp tho lun vi các lãnh đo b phn
th ti ngân hàng, các phng pháp tip cn thc t, tng hp s liu ca nghip v
phát hành và thanh toán th quc t ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam,
báo cáo hot đng th ca Vietcombank, các vn bn pháp quy liên quan,…Nghiên
cu đnh lng: kho sát thc t khách hàng thông qua bng câu hi đ xác đnh
đánh giá ca khách hàng v cht lng dch v th quc t Vietcombank.
Da vào các kt qu phân tích, vn dng lý lun vào thc tin đ đa ra các
nhn đnh v tình hình hot đng th quc t ti Vietcombank, t đó đ xut các
gii pháp kh thi phát trin kinh doanh th.
5. Kt cu ni dung nghiên cu
Ngoài li m đu và kt lun, kt cu lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v phát trin hot đng kinh doanh th quc t ti
NHTM.
Chng 2: Thc trng phát trin hot đng kinh doanh th quc t ti
Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
Chng 3: Mt s gii pháp phát trin hot đng kinh doanh th quc t
ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
Do thi gian nghiên cu và kin thc thc t hn ch, lun vn không tránh
khi nhng thiu sót, rt mong nhn đc ý kin đóng góp ca Quý Thy Cô đ
giúp tôi có th hoàn thin lun vn này hn. Tôi xin chân thành cm n.
1
CHNG 1
TNG QUAN V PHÁT TRIN HOT NG KINH DOANH TH
QUC T TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Lch s hình thành và quá trình phát trin th ngân hàng
Th ngân hàng xut hin đu tiên M vào đu th k 20. Dng đu tiên ca
th thanh toán ra đi vào nm 1945. ó là Charge –It ca ngân hàng John Biggins
(M), cho phép khách hàng thc hin các giao dch ni đa bng các phiu có giá tr
do ngân hàng phát hành. Sau đó, các đi lý np li nhng phiu này cho ngân hàng
Biggins, ngân hàng thu tin t khách hàng và thanh toán cho đi lý. ây chính là
tin đ cho vic phát hành th tín dng đu tiên ca ngân hàng Franklin National
vào nm 1951.
Nm 1955, hàng lot th mi xut hin M nh TripCharge, Golden Key,
Gourmet Club, Esquire Club. n nm 1958, th Card Blanche, American Express
ra đi và thng lnh đa s th trng.
Nm 1960, mt ngân hàng ln ca M là Bank of America đã phát hành th
Bank Americard. m rng qui mô hot đng, ngân hàng này cp giy phép cho
các đnh ch tài chính trong khu vc đc phát hành th Bank Americard. Nm
1966, đ cnh tranh vi s thành công ca ngân hàng Bank of America, mi bn
ngân hàng ln ca M thành lp Hip hi th liên hàng quc t (Interbank Card
Association –ICA) và cho ra đi th Master Charge. Vào nm 1977, th tín dng
Bank Americard đc đi tên thành th Visa. Nm 1979, Master Charge đi tên
thành MasterCard và tr thành T chc Th quc t ln th 2 trên th gii, sau
Visa, góp phn đa th trng th thanh toán ngày càng phát trin trên toàn cu.
Sau M, các nc châu Âu và tip sau là châu Á, đc bit là Nht Bn, th
thanh toán đc s dng rng rãi vi cht lng ngày càng cao nh vào s phát
trin ca công ngh k thut s.
2
Ngày nay, ngoài hai loi th Visa và Master đã và đang đc s dng rng rãi
và ph bin nht trên th gii, th trng th còn có mt s loi th khác nh: JCB,
DINERS CLUB, AMEX…
1.2 Tng quan v th quc t
1.2.1 Nhng vn đ c bn v th quc t
1.2.1.1 Khái nim th quc t
Th quc t là loi th có th đc s dng trên phm vi trong nc và quc
t. Nó đc h tr và qun lí trên toàn th gii theo mt h thng thng nht và
đng b bi các t chc tài chính ln nh Visa, Master Card… các công ty điu
hành nh Amex, JCB, Diners Club… phát hành th quc t, t chc phát hành
th phi là thành viên ca t chc th quc t, tuân th cht ch các qui đnh trong
vic phát hành và thanh toán th do t chc th quc t đó ban hành.
1.2.1.2 c đim th quc t
Trên th trng hin nay, các loi th quc t đang lu hành vi nhiu tên gi
và do nhiu ngân hàng khác nhau phát hành, tuy nhiên tt c đu có hình dng và
cu to tng đi ging nhau. Th đc làm bng nha cng (plastic), có 3 lp, lõi
th là nha trng cng, hình ch nht vi kích thc chun hóa quc t 85mm x
54mm x 0,76mm, có 4 góc bo tròn. Màu sc th có th thay đi tùy ngân hàng phát
hành hay theo quy đnh thng nht ca mi t chc th.Hai mt ca th quc t có
nhng đc đim cu to riêng, c th nh sau:
Mt trc ca th quc t:
− Tên và logo ca ngân hàng phát hành th.
− Biu tng ca t chc th quc t: tên và logo ca t chc th quc t
(Visa, Master Card, JCB…), đc đim này dùng đ phân bit các loi th
quc t. Ví d: biu tng ca Visa là hologam hình con chim b câu đang
bay trong không gian ba chiu, biu tng ca Master Card là hình qu đa
cu giao nhau vi các lc đa…
− Tên ch th: đc dp ni trên mt th, là tên cá nhân (hoc t chc) đc
ngân hàng phát hành cp th đ s dng.
3
− Thi gian hiu lc ca th: đây là khong thi gian ngân hàng phát hành
cho phép ch th s dng th, thi gian này có th là 1 nm, 3 nm, 5 nm,
ph thuc vào loi th và chính sách ca tng ngân hàng.
− S th: đc dp ni trên th, đây là s th dành riêng cho ch th, s th
này đc in li trên hóa đn khi ch th thc hin giao dch thanh toán
hàng hóa, dch v, tùy theo tng loi th mà có ch s khác nhau và cách
cu trúc theo nhóm cng khác nhau. Ví d: s th Visa thng bt đu
bng s 4, th Master bt đu bng s 5…
− Ngoài ra còn có th có nhng yu t khác: các đc đim quy đnh v tính
nng an toàn ca th nh: ký hiu riêng ca tng t chc th, hình ch th,
…
Mt sau ca th gm các đc đim sau:
− Dãy bng t: gm 3 rãnh, cha nhng thông tin đã đc mã hóa theo chun
thng nht nh s tài khon, tên ch th, thi hn hiu lc th, mã s cá
nhân ca ch th (s PIN), s th, loi th, tên ngân hàng phát hành… Khi
thc hin giao dch qua các thit b đc th, nhng d liu này s truyn v
ngân hàng chp nhn th và thông qua mng thông tin kt ni vi các t
chc th quc t, d liu này s đc chuyn đn ngân hàng phát hành đ
kim tra thông tin và cp s chun chi đ thc hin giao dch.
− Ô ch ký dành cho ch th: vic ngân hàng phát hành yêu cu ch th ký
tên vào mt sau ca th là đ xác nhn đúng ngi s dng th khi thc
hin giao dch thanh toán hàng hóa, dch v ti các đim chp nhn thanh
toán th. Theo đó, các đn v chp nhn thanh toán th đi chiu ch ký
trên hóa đn và trên th xem có phù hp không. Bng ch ký này đc làm
bng nguyên liu đc bit, nu ch ký b ty xóa thì th s lp tc b khóa
và không thc hin đc giao dch, lúc đó ch th yêu cu ngân hàng cp
li th mi đ s dng.
4
1.2.1.3 Phân loi th quc t
Hin nay trên th trng th gii cng nh Vit Nam, có rt nhiu loi th
khác nhau vi nhng đc đim cng nh công dng đa dng và phong phú, có th
phân loi th theo mt s tiêu chí sau:
Phân loi theo đc tính k thut:
Th bng t (Magnetic Stripe): là loi th sn xut da trên k thut t tính
vi mt bng t cha hai rãnh thông tin mt sau ca th. Loi này đc s dng
ph bin trong vòng hn 20 nm nay nhng trong thi đi khoa hc công ngh phát
trin cao, nó cng đã bc l mt s nhc đim sau: kh nng b li dng do thông
tin ghi trong th không t mã hóa đc, ngi ta có th đc đc th d dàng bng
thit b đc gn vi máy vi tính. Khu vc cha thông tin ca th rt hp nên không
th áp dng đc các k thut mã hóa đm bo an toàn. Do đó, ngày nay các ngân
hàng trên th gii đang chuyn dn sang phát hành th EMV thay cho th t.
Th thông minh (EMV) hay còn gi là Smart Card: đây là loi th hin đi
nht trên th gii hin nay, đc áp dng k thut gn vào th mt b nh đin t
có kh nng lu tr và x lý thông tin liên quan đn khách hàng, có cu trúc ging
nh mt máy vi tính hoàn ho. Th thông minh có nhiu nhóm vi dung lng nh
ca “chip” đin t khác nhau. Nó có u đim hn th t là hn ch vic s dng th
gi mo, đm bo tính an toàn cao. Tuy nhiên, chi phí đ đu t phát trin h thng
th thông minh cng rt cao.
Phân loi theo tính cht thanh toán th:
Th ghi n (Debit Card): là loi th có quan h trc tip và gn lin vi tài
khon tin gi ca ch th. Theo đó, khách hàng mun s dng th thì phi m tài
khon ti ngân hàng phát hành th và ngi s dng th ch đc thanh toán trong
phm vi s d tài khon ca mình. Ch th khi s dng th đ thanh toán hàng hóa,
dch v ti các đim chp nhn th thì giá tr ca nhng giao dch s đc khu tr
ngay lp tc vào tài khon ca ch th đng thi ghi có vào tài khon ca đi lý
chp nhn thanh toán th.
5
Th rút tin mt (Cash Card): là loi th đc dùng đ rút tin mt ti các
máy rút tin t đng (ATM) hoc ti các ngân hàng bng cách s dng mã s nhn
dng cá nhân (s PIN). Th rút tin mt cho phép ngi s dng th đc rút s tin
ti đa bng s tin ký qu trong tài khon và s tin rút ra mi ln s đc khu tr
dn vào s tin ký qu. Th rút tin mt có hai loi:
- Loi 1: ch đc rút tin mt ti các ATM ca ngân hàng phát hành.
- Loi 2: đc s dng không ch rút tin mt ti máy ATM ca ngân hàng
phát hành mà còn có th rút tin mt ti các ngân hàng có tham gia t hp
thanh toán vi ngân hàng phát hành th, nhng thông thng ch th phi
chu thêm phí.
Th tín dng (Credit Card): là loi th đc s dng ph bin nht, theo đó
ch th s dng mt hn mc tín dng không tr lãi (ngân hàng phát hành th s cn
c vào nhu cu và kh nng tr n ca ch th đ cp cho h mt hn mc tín dng,
ch th ch đc s dng th đ thanh toán trong hn mc này và s không b tính
lãi nu hoàn tr s tin đã s dng cho ngân hàng đúng thi hn quy đnh) đ mua
hàng hóa, dch v ti nhng c s, ca hàng kinh doanh, khách sn… chp nhn
loi th này. Có hai loi th tín dng:
- Th vàng (gold card): đây là loi th có hn mc tín dng cao, phc v th
trng cao cp phù hp vi nhng khách hàng có mc thu nhp cao, tình
hình tài chính lành mnh và nhu cu chi tiêu ln.
- Th chun (classic card): đây là loi th có hn mc tín dng thp hn th
vàng, mang tính ph bin và đi chúng, đc s dng rng rãi nht, phù
hp vi nhng khách hàng có mc thu nhp trung bình.
1.2.2 Quy trình phát hành và thanh toán th quc t
1.2.2.1 Các ch th tham gia
T chc th quc t:T chc th quc t là Hip hi các t chc tài chính
tín dng, tham gia phát hành và thanh toán th quc t. Mt s t chc th quc t
hin nay nh: T chc th Visa, T chc Master Card, Công ty th American
Express, Công ty th JCB, Công ty th Diners Club.T chc th quc t có nhim
6
v đng ra t chc liên kt các thành viên, đt ra các quy đnh bt buc các thành
viên phi tuân theo, thng nht thành mt h thng toàn cu. Bt c ngân hàng nào
hin nay hot đng trong lnh vc th thanh toán đu phi gia nhp vào t chc th
quc t. T chc th quc t đng thi cng là trung tâm x lý, cp phép và thanh
toán cho các thành viên.
Ngân hàng phát hành th (Issuer): tham gia th trng vi t cách là ngi
to ra hàng hóa (sn phm th) trên th trng. có th hot đng trên th trng,
đòi hi ngân hàng phát hành th phi đc Ngân hàng Nhà nc cho phép hot
đng phát hành th ra th trng. i vi th quc t, ngân hàng phát hành th còn
phi đc Ngân hàng Nhà nc cp giy phép hot đng ngoi hi, cho phép thc
hin dch v thanh toán quc t và phi là thành viên chính thc ca t chc th
quc t. Ngân hàng phát hành th chu trách nhim tip nhn h s đ ngh cp th,
x lý và phát hành th, m và qun lý tài khon th, đng thi thc hin thanh toán
sau cùng vi ch th. vic phát hành mang li hiu qu kinh t cao, ngân hàng
phát hành phi là ngân hàng có uy tín trong nc cng nh quc t.
Ch th (Cardholder): là ngi có tên trên th do ngân hàng phát hành th
cp và đc quyn s dng tt c nhng tin ích mà th mang li, đng thi ch th
có trách nhim thanh toán các khon n (đi vi th tín dng) và tr các khon phí
cho ngân hàng (phí thng niên, rút tin mt…) khi s dng th. Ch th gm có
ch th chính và ch th ph:
- Ch th chính: là ngi đng tên đ ngh ngân hàng cp th và hoàn toàn
chu trách nhim x lý, thanh toán các vn đ có liên quan s dng th ca
mình, k c th ph phát hành theo th chính.
- Ch th ph: là ngi đc cp th theo đ ngh ca ch th chính.
Ngân hàng thanh toán th (Acquirer): là ngân hàng đc ngân hàng phát
hành th y quyn thc hin nghip v thanh toán th. Nu ngân hàng này chp
nhn thanh toán th quc t thì phi là thành viên chính thc hoc liên kt ca t
chc th quc t. Khi tham gia thanh toán th, ngân hàng thanh toán th thu đc
7
các khon phí chit khu đi lý, đng thi cung cp các dch v đi lý cho đn v
chp nhn th nh dch v thu chi, x lý khiu ni, thc mc.
n vi chp nhn th (Merchant): là nhng đn v bán hàng hóa, dch v có
ký hp đng chp nhn thanh toán hàng hóa, dch v bng th theo hp đng vi
ngân hàng thanh toán th hay ngân hàng phát hành th. n v chp nhn thanh
toán th tham gia th trng th nhm tng li th cnh tranh so vi các đi th khác
do đã đa dng hóa hình thc thanh toán ti đn v mình cng nh đáp ng nhu cu
ca khách hàng mun s dng th. Các đn v này s đc ngân hàng trang b
nhng thit b cn thit, đc hng dn v các quy trình k thut liên quan đn
giao dch th, đng thi phi có trách nhim gi bí mt các thông tin liên quan đn
th và ch th tr trng hp khi ch th đng ý hay ngân hàng yêu cu.
Trung tâm th: là phòng qun lý th trung ng, đi din ca các ngân hàng
trong quan h đi ngoi trc tip v phát hành, s dng và thanh toán th vi các t
chc th quc t và các ngân hàng khác. Chu trách nhim điu hành hot đng phát
hành, cp phép, tra soát thanh toán th và qun lý ri ro. ng thi là trung tâm
điu hành và thanh toán th gia các chi nhánh trong h thng ca ngân hàng.
1.2.2.2 Quy trình phát hành và thanh toán th
S đ 1.1: Quy trình phát hành th
Bc 1. Khách hàng đn ngân hàng đ ngh phát hành th
Bc 2. Ngân hàng tip nhn h s khách hàng.
Khách hàng
v phát
hànhtip nhn
Thm đnh
h s
In th
X lý d liu
Giao nhn
PIN, th
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
8
Bc 3. Thm đnh h s khách hàng. C th, xem xét t cách pháp nhân, s d
trên tài khon, nng lc tài chính, thu nhp thng xuyên (đi vi khách
hàng cá nhân), mi quan h tín dng trc đây vi ngân hàng (nu có)
Bc 4. Trên c s thông tin thm đnh, ngân hàng tin hành phân loi khách
hàng theo các loi hng đc bit (VIP), hng cao cp hoc hng ph
thông đ cp hng mc tín dng phù hp. H s d liu khách hàng đc
cp nht lên h thng và gi đn ni x lý in th.
Bc 5. Bng k thut riêng ca tng ngân hàng phát hành, th ghi li các thông
tin cn thit v ch th lên b mt th đng thi mã hóa và n đnh mã s
cá nhân (s PIN) cho ch th
Bc 6. Trao th và PIN cho khách hàng kèm theo hng dn s dng th. Ly
giy xác nhn ca khách hàng v vic đã nhn đ th và PIN, yêu cu ch
th gi bí mt s PIN ca mình.
S đ 1.2: Quy trình s dng và thanh toán th
Bc 1. Ch th yêu cu thanh toán hàng hóa dch v hoc rút tin mt bng th
ti các đn v chp nhn th.
Bc 2. Chp nhn th và cung cp hàng hóa dch v ti đn v chp nhn th.
(4)
Ch th
TCTQT
NHTTT
VCNT
NHPHT
(1)
(2)
(3)
(6)
(5)
(7)
(6)
(8)
(9)
9
Bc 3. n v chp nhn th gi bng sao kê chi tit và hóa đn thanh toán cho
ngân hàng thanh toán th.
Bc 4. Ngân hàng thanh toán th thanh toán cho đn v chp nhn th. Ngân
hàng thanh toán th s ghi n tm ng thanh toán th và ghi có cho đn v
chp nhn th.
Bc 5. Ngân hàng thanh toán th tng hp giao dch và gi d liu thanh toán
đn T chc Th quc t.
Bc 6. T chc Th quc t x lý bù tr thanh toán. T chc Th quc t ghi n
và báo n cho ngân hàng phát hành th, đng thi ghi có và báo có cho
ngân hàng thanh toán th.
Bc 7. Ngân hàng thanh toán th chp nhn thanh toán. Sau khi nhn đc thông
tin và nu không có khiu ni gì, ngân hàng phát hành th chp nhn
thanh toán cho T chc Th quc t.
Bc 8. Ngân hàng phát hành th gi sao kê thông báo cho ch th. nh k hàng
tháng, ngân hàng phát hành th lp sao kê giao dch gi đn cho ch th
yêu cu thanh toán.
Bc 9. Ch th thanh toán n cho ngân hàng phát hành th. Sau khi nhn đc
sao kê giao dch, nu không thy sai sót gì, ch th tin hành thanh toán
n cho ngân hàng phát hành th.
1.2.3 Li ích và hiu qu ca vic s dng th quc t
Vi nhng tính nng u vit nh an toàn, hin đi và nhanh chóng mà phng
tin này mang li, th quc t đc s dng đ thanh toán các khon chi phí hng
ngày nh tin n, , tr các khon dch v, thanh toán phái bo him, cha bnh,
mua hàng, chi phí đi li, rút tin mt… Vic s dng th còn có nhng li ích c th
sau:
i vi nn kinh t:
Gim khi lng tin mt trong lu thông, t đó tit kim đc chi phí sn
xut, vn chuyn, bo qun và kim đm tin mt.
10
Tng nhanh khi lng chu chuyn thanh toán trong nn kinh t: hin
nay hu ht mi giao dch th trong phm vi quc gia hay toàn cu đu đc thc
hin trc tuyn (online), vì vy tc đ chu chuyn thanh toán nhanh chóng hn
nhiu so vi các phng tin thanh toán khác nh séc, y nhim chi, y nhim thu.
Thc hin “kích cu”: phát trin thanh toán th là mt trong nhng công c
kích cu do da vào yu t tâm lý ca ngi s dng th “chi tiêu trc, tr tin
sau” cng nh tác đng t nhng chng trình khuyn mãi ca các t chc phát
hành th, khuyn khích ngi tiêu dùng chi tiêu bng th ngày càng nhiu hn.
Góp phn h tr qun lý v mô ca nhà nc: s dng th, mi giao dch
s đc thc hin qua ngân hàng. Nh đó, nâng cao kh nng kim soát ca Nhà
nc vi nhng k thut hin đi, to nn tng cho công tác qun lý v mô ca Nhà
nc, điu hành chính sách tin t quc gia.
Hình thành môi trng thanh toán vn minh, hin đi: phát trin th
quc t giúp chúng ta tip cn vi công ngh thanh toán hin đi ca th gii, hi
nhp vi cng đng quc t.
i vi khách hàng:
Tính an toàn trong thanh toán: vic s dng th s an toàn hn nhiu so
vi các hình thc thanh toán khác nh tin mt, séc,… Khi th b mt, ngi cm
th cng khó s dng đc vì ngân hàng s bo mt cho ch th bng mã s PIN,
nh và ch ký trên th. Trong trng hp mt th, ch th ch cn thông báo đn
ngân hàng phát hành hoc ngân hàng đi lý đ khóa th và có th đc cp li th
khác.
S tin ích trong thanh toán: Th quc t là phng tin thanh toán hin
đi, không s dng tin mt. Ch th có th s dng nó đ thanh toán hàng hóa,
dch v hay rút tin mt ti bt c đn v chp nhn th trên toàn th gii. S tin
li này th hin rt rõ khi ch th đi công tác hay đi du lch ra nc ngoài mà ít có
công c thanh toán nào thay th đc.
c cp hn mc tín dng tun hoàn: đi vi th tín dng, ch th đc
cp hn mc tín dng ngân hàng, chi tiêu trc, tr tin sau. Hn th na, khi đn
11
hn thanh toán (thng chu k 1 tháng), ch th ch cn thanh toán s tin ti thiu
(hin qui đnh 10% trên s tin đã s dng), s còn li ch th có th tr sau và phi
chu lãi theo mc lãi sut cho vay tiêu dùng
Tit kim và hiu qu: s dng th giúp ch th tit kim đc thi gian
ch đi khi giao dch thanh toán hàng hóa dch v, chng hn nh ch th s tránh
đc khâu kim đm khi mua hàng hóa giá tr ln mà phi thanh toán bng tin mt
hoc khi mun thanh toán phí dch v Internet, cc đin thoi, đin, nc,… ch
th không phi mt thi gian đi đn các quy giao dch và không phi ch đi th t
giao dch, ch th ch cn đn máy ATM nhn nút thc hin giao dch ngay.
i vi ngân hàng:
Gia tng li nhun cho ngân hàng, góp phn to ngun thu n đnh cho
ngân hàng thông qua vic thu phí và lãi t hot đng này: phí phát hành, phí thng
niên, phí chuyn đi ngoi t t T chc Th quc t, phí rút tin mt, lãi vay trên
s tin ch th còn n ngân hàng,…
Góp phn gia tng ngun vn huy đng: nh dch v th, đc bit là th
ghi n, ngân hàng thu hút đc khách hàng m tài khon, thu hút dòng tin gi vào
ngân hàng, qua đó ngân hàng s tn dng đc ngun vn huy đng vi lãi sut
thp (lãi sut tin gi không k hn) đ phc v cho các mc đích kinh doanh khác.
Góp phn đa dng hóa sn phm ngân hàng: dch v th làm phong phú
thêm các sn phm dch v ca ngân hàng, mang đn cho khách hàng môt sn phm
thanh toán tin ích, hin đi, đáp ng đc nhu cu ngày càng cao ca khách hàng.
Kh nng cung ng dch v toàn cu: là thành viên ca mt t chc nh
Visa, Master Card… ngân hàng có th cung ng cho khách hàng mt phng tin
thanh toán quc t cht lng. ây là mt li th ln cho ngân hàng, to điu kin
tham gia vào quá trình toàn cu hóa, hi nhp cng đng quc t.
Góp phn hin đi hóa ngân hàng: nâng cao trình đ, trang b thêm thit b
k thut công ngh đ cung cp cho khách hàng nhng điu kin tt nht trong
thanh toán, đm bo an toàn, hiu qu trong hot đng kinh doanh.
i vi đn v chp nhn th:
12
Tng doanh s bán và thu hút khách hàng: nh nhng tin li và an toàn
trong khâu thanh toán qua th, đn v s tng cao kh nng thú hút khách hàng s
dng hàng hóa dch v ca mình, tng sc cnh tranh trên th trng. Hn na,
ngi s dng th thng có thu nhp khá và n đnh do đó nhu cu tiêu dùng ca
h cng cao và n đnh giúp tng doanh s ca đn v.
m bo chi tr, tng quay vòng vn và hiu qu kinh t: khi thanh toán
tin hàng, các đn v chp nhn có đc s đm bo thanh toán t ngân hàng thanh
toán. Vi nhng d liu v các giao dch trong h thng ca mình, vic thanh toán
gi ngân hàng và đn v chp nhn th din ra rt nhanh và an toàn, đm bo thu
hi vn và quay vòng vn nhanh.
Tit kim và đm bo an toàn: thanh toán th b đc thi gian kim đm,
tránh tin gi, gim bt khâu lu tr bo qun tin t đó tit kim thi gian, nhân
lc, thit b bo qun. ng thi, vic thanh toán th có th tránh nhng gian ln
ca nhân viên và giúp kim soát tt hn hot đng ca đn v. Chính điu này đem
li hiu qu cao và an toàn cho đn v chp nhn th.
1.3 Lý lun v phát trin hot đng kinh doanh th quc t ca ngân
hàng thng mi
1.3.1 Ni dung vic phát trin hot đng kinh doanh th quc t
Trong xu th hi nhp ca nn kinh t toàn cu, cùng vi s phát trin ca
khoa hc công ngh, th quc t đang ngày càng đc a chung trên th gii nh
nhng tin ích trong thanh toán. S dng th quc t giúp tit kim chi phí in n và
bo qun tin mt, đem li li nhun đng thi tit kim chi phí, nhân s cho ngân
hàng và tit kim chi phí giao dch cng nh an toàn hn cho ngi s dng.
Trong giai đon hin nay, nhn thy nhng li ích to ln đó,ngoài nhng ngân
hàng ln đã tham giatrên th trng th quc t nhiu nm thì ngày càng có nhiu
ngân hàng mi xut hin, phát trin hot đng kinh doanh th quc t đang là mt
trong nhng mc tiêu hàng đu ca các NHTM.
Phát trin là quá trình bao gm s tng lên không ngng c v quy mô, s
lng và cht lng. Nh vy, phát trin hot đng kinh doanh th quc t là vic
13
gia tng uy mô cung ng, nâng cao cht lng, đa dng hóa dch v th, cho ra đi
nhiu loi hình sn phm th đáp ng nhiu tng lp khách hàng,… đng thi phi
kim soát ri ro xut hin trong quá trình phát trin này.
1.3.2 Các tiêu chí đánh giá phát trin hot đng kinh doanh th quc
t
1.3.2.1 Tng trng quy mô kinh doanh th quc t
S lng th phát hành và s lng khách hàng s dng th:s lng th
phát hành là mt trong nhng ch tiêu quan trng đ đánh giá hiu qu kinh doanh.
S lng th quc t đc phát hành càng nhiu chng t s lng khách hàng s
dng th ngày càng tng và đng ngha vi vic tng hiu qu hot đng kinh doanh
th.Phát trin s lng th quc t mang li cho ngân hàng nhiu li ích nh tng
th phn ca ngân hàng v th quc t và đng ngha v tng khi lng khách hàng
cho ngân hàng, tng doanh s s dng th (tng ngun thu phí), tng d n vay tiêu
dùng… Chính vì th, trên th trng th quc t trong nc hin nay đang có s
cnh tranh rt gay gt gia các ngân hàng trong và ngoài nc v vic tng s lng
khách hàng s dng th.
Tc đ tng doanh s thanh toán th:doanh s thanh toán th phn ánh lng
tin thanh toán bng th cho các giao dch mua bán hàng hóa, dch v. Doanh s
này cao chng t s lng khách hàng đt nim tin vào dch v thanh toán th và
tính tin ích cng nh s an toàn ca nó, li nhun thu đc t hot đng th ca
ngân hàng càng ln.
Mng li thanh toán th: mng li thanh toán là mt tiêu chí quan trng đ
đánh giá s phát trin ca mt ngân hàng, càng đu t v h thng mng li thanh
toán s càng thu hút khách hàng s dng th quc t do ngân hàng phát hành. Ngày
nay, s liên kt hp tác gia các ngân hàng trên th gii đã giúp cho các ngân hàng
tit kim rt nhiu trong vic đu t lp đt các máy ATM, POS, to s nhanh
chóng, tin li cho khách hàng.
14
1.3.2.2 a dng hóa dch v th quc t
Hin nay nhu cu ca khách hàng rt đa dng, phong phú nên các ngân hàng
đang n lc trin khai cho ra đi nhiu loi hình sn phm th mi vi nhiu tính
nng đa dng, hình thc đp đ đáp ng nhu cu ca nhiu tng lp khách hàng.
Sn phm th càng đa dng, đáp ng ngày càng tt nhu cu ca khách hàng thì s
lng th đc phát hành ngày càng nhiu, điu đó làm gia tng th phn ca ngân
hàng.
1.3.2.3 Tng trng thu nhp dch v th quc t
Thu nhp t hot đng kinh doanh th là mt phn trong tng li nhun ca
mt NHTM, li nhun t hot đng th càng cao phn ánh ngân hàng càng hot
đng có hiu qu. Ngun thu này là ngun thu tng đi an toàn cho các NHTM,
bao gm các ngun sau: thu phí t phát hành và duy trì th, thu t vic duy trì s d
trên tài khon tin gi thanh toán, thu lãi cho vay t khon tín dng tiêu dùng (thu
chi)… Phí phát hành, thng niên, thu t các đim bán hàng, các khon phí liên
quan đn vic s dng th khi thanh toán qua POS, thu phí giao dch qua ATM nh:
rút tin, chuyn khon, sao kê… tr đi các chi phí đu t máy móc thit b, chi phí
phát hành th, phí bo trì bo dng…
1.3.2.4 Cht lng dch v th quc t
Cht lng dch v th là kh nng đáp ng dch v th đi vi s mong đi
ca khách hàng s dng th, hay nói theo cách khác đó là toàn b nhng hot đng,
li ích tng thêm mà ngân hàng mang li cho khách hàng nhm thit lp, cng c và
m rng quan h đi tác lâu dài vi khách hàng thông qua vic to nên s hài lòng
cho khách hàng.
Cht lng dch v th đc xem là mt tiêu chí quan trng đi vi mi
NHTM khi cung cp sn phm dch v, ngân hàng s đánh giá đc chính xác dch
v th ca mình có đáp ng đc nhu cu ca khách hàng hay không? S hài lòng
đc phn hi thông qua các nhu cu s dng th ngày mt tng lên đi vi ngân
hàng. i vi nhng khách hàng có s hài lòng, h và ngân hàng s có mi quan h
tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy hài lòng khi giao dch. Hn th, h cng hy