Thực trạng sở hữu chéo và vấn đế không tuân thủ các quy định đảm bảo an toàn hoạt động tại các ngân hàng thương mại ở việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
o0o




NGUYN TRÍ THIN




THC TRNG S HU CHÉO VÀ VN 
KHÔNG TUÂN TH CÁC QUY NH V
M BO AN TOÀN HOT NG TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI  VIT NAM




LUN VN THC S KINH T


TP. H CHÍ MINH – NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
o0o


NGUYN TRÍ THIN

THC TRNG S HU CHÉO VÀ VN 
KHÔNG TUÂN TH CÁC QUY NH V
M BO AN TOÀN HOT NG TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI  VIT NAM


Chuyên ngành: Ngân Hàng
Mã s: 60340201



LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN QUC KHANH

TP. H CHÍ MINH – NM 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s
liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong
phm vi hiu bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca
trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh t
Fulbright.
Tác gi lun vn


Nguyn Trí Thin

MC LC

Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t ng vit tt
Danh mc các hình v
PHN M U 1
1. S cn thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu ca đ tài 2
3. Phng pháp nghiên cu và ngun d liu 2
4. Kt qu đt đc và mt s hn ch ca đ tài 3
5 Cu trúc lun vn 4
CHNG 1 TNG QUAN 5
1.1 Các khái nim 5
1.1.1 Khái nim v quyn s hu 5
1.1.2 Khái nim v quyn qun lý 5
1.1.3 An toàn hot đng ca t chc tín dng 6
1.2 Hình thc s hu chéo 12
1.2.1. Khái nim v hình thc s hu chéo 12
1.2.2. Phân loi các hình thc s hu chéo 12
1.2.3. Nguyên nhân ca hình thc s hu chéo 14
1.2.4. Các cách thc thc hin s hu chéo 16
1.2.5. u đim ca hình thc s hu chéo 16
1.2.6. Nhc đim ca hình thc s hu chéo 17
1.3 Hình thc s hu chéo  mt s nc trên th gii 18
1.3.1 Hình thc s hu chéo  nc c 18
1.3.2 Hình thc s hu chéo  Nht Bn 19
1.3.3 Bài hc kinh nghim đi vi Vit Nam 19
KT LUN CHNG 1 21
CHNG 2 THC TRNG S HU CHÉO VÀ VN  KHÔNG TUÂN
TH CÁC QUY NH V M BO AN TOÀN HOT NG TI CÁC

NGÂN HÀNG  VIT NAM HIN NAY 22
2.1 Mt s quy đnh v đm bo an toàn hot đng ca các ngân hàng thng mi
Vit Nam hin nay 22
2.1.1 Vn ca ngân hàng thng mi 22
2.1.2 Gii hn tín dng 23
2.1.3 Gii hn đu t, góp vn c phn 24
2.1.4 m bo kh nng chi tr 24
2.1.5 Phân loi n, trích d phòng ri ro 25
2.2 Thc trng hình thc s hu chéo  Vit Nam 25
2.2.1 Hình thc s hu chéo ti ngân hàng thng mi nhà nc 26
2.2.2 Hình thc s hu chéo ti ngân hàng thng mi c phn 27
2.2.3 Hình thc s hu chéo gia các ngân hàng và doanh nghip 29
2.3 Phân tích vn đ không tuân th các quy đnh v đm bo an toàn hot đng ti
các ngân hàng thng mi  Vit Nam do tình trng s hu chéo gây ra 30
2.3.1 Vn đ không tuân th các quy đnh v đm bo an toàn hot đng ti các
ngân hàng thng mi nhà nc 30
2.3.2 Vn đ không tuân th các quy đnh v đm bo an toàn hot đng ti các
ngân hàng thng mi c phn 34
2.3.3 Vn đ không tuân th các quy đnh v đm bo an toàn hot đng ti các
ngân hàng và doanh nghip 46
KT LUN CHNG 2 50
CHNG 3 MT S KIN NGH VÀ  XUT GII PHÁP NHM
HN CH HÌNH THC S HU CHÉO VÀ HN CH CÁC TÁC NG
TIÊU CC CA HÌNH THC S HU CHÉO TRONG H THNG NGÂN
HÀNG THNG MI TI VIT NAM 51
3.1 D đoán xu hng ca hình thc s hu chéo trong thi gian ti 51
3.2 Mt s gii pháp nhm hn ch tác đng tiêu cc ca hình thc s hu chéo trong
h thng ngân hàng 52
3.2.1 nh ngha li khái nim ngi có liên quan 53
3.2.2 Quy đnh v công b thông tin 54

3.2.3 Ch tài 54
3.2.4 Giám sát c đông, t chc s hu ngân hàng 54
3.3 Mt s kin ngh nhm hn ch hình thc s hu chéo 55
3.3.1 i vi Chính Ph 55
3.3.2 i vi các ngân hàng thng mi nhà nc 55
3.3.3 i vi các doanh nghip nhà nc và các ngân hàng thng mi nhà nc
đang s hu c phn ti các ngân hàng thng mi c phn 56
3.1.4 i vi các ngân hàng thng mi c phn 57
KT LUN CHNG 3 59
KT LUN 60
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc


DANH MC CÁC T NG VIT TT
AMC : Công ty Qun lý Tài sn
BKS : Ban Kim soát
BCTC : Báo cáo tài chính
CAR : (Capital Adequacy Ratio)
T l an toàn vn ti thiu
CEO : (Chief Executive Officer)
Tng Giám đc
DN : Doanh nghip
DNNN : Doanh nghip Nhà nc
HQT : Hi đng qun tr
KTT : K toán trng
NCTH : Nghiên cu tình hung
NH : Ngân hàng
NHVN : Ngân hàng Vit Nam
NHTM : Ngân hàng Thng mi

NHTMNN : Ngân hàng Thng mi Nhà
nc
NHTMCP : Ngân hàng Thng mi C
phn
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
P.TG : Phó Tng Giám đc
SHC : S hu chéo
TCTD : T chc tín dng
TG : Tng Giám đc
TV.BKS : Thành viên Ban Kim soát
TV. HQT : Thành viên Hi đng Qun tr
VN : Vit Nam

DANH SÁCH CÁC NGÂN HÀNG TI VIT NAM
STT
NGÂN HÀNG
MÃ NH

1
NHTMCP An Bình
ABB
ABBank
2
NHTMCP Á Châu
ACB
Asia Commercial Bank
3
NH Nông nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit Nam
AGRB
Agribank

4
NHTMCP u T và Phát Trin Vit Nam
BIDV
BIDV
5
NHTMCP Bo Vit
BVB
Baoviet Bank
6
NHTMCP Công Thng Vit Nam
CTG
Viettinbank
7
NHTMCP i Á
DAB
Dai A Bank
8
NHTMCP ông Á
EAB
DongA Bank
9
NHTMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
EIB
Eximbank
10
NHTMCP Du Khí Toàn Cu
GB
GP Bank
11
NHTMCP Bn Vit

GDB
Gia Dinh Bank
12
NHTMCP Phát trin TP.HCM
HDB
HDBank
13
NHTMCP Kiên Long
KLB
Kien Long Bank
14
NHTMCP Liên Vit
LPB
Lien Viet Bank
15
NHTMCP Quân i
MB
MB Bank
16
NHTMCP Phát Trin Mê Kong
MDB
MeKong Development Bank
17
NHTMCP Phát Trin Nhà ng Bng Sông Cu Long
MHB
MHB Bank
18
NHTMCP Hàng Hi
MSB
Maritime Bank

19
NHTMCP Nam Á
NAB
Nam A Bank
20
NHTMCP Bc Á
NASB
North Asia Bank
21
NHTMCP Nam Vit
NVB
Nam Viet Bank
22
NHTMCP Phng ông
OCB
ORICOMBANK
23
NHTMCP i Dng
OCB
Ocean Bank
24
NHTMCP Xng Du Petrolimex
PGB
PGBank
25
NHTMCP Phng Nam
PNB
Southern Bank
26
NHTMCP i Chúng(NHTMCP Phng Tây sáp nhp

Cty Tài Chính CP Du khí Vit Nam
PVB
Pvcombank
27
NHTMCP Sài Gòn (sáp nhp)
SCB
Sai Gon Commercial Bank
28
NHTMCP ông Nam Á
SEAB
Sea Bank
29
NHTMCP Sài Gòn Công Thng
SGB
Saigonbank
30
NHTMCP Sài Gòn - Hà Ni
SHB
SH Bank
31
NHTMCP Sài Gòn Thng Tín
STB
Sacombank
32
NHTMCP Xây Dng Vit Nam(NHTMCP Xây Dng
VN)
TB
Trust Bank
33
NHTMCP K Thng Vit Nam

TCB
Techcombank
34
NHTMCP Tiên Phong Bank
TPB
Tien Phong Bank
35
NHTMCP Vit Á
VAB
Viet A Bank
36
NHTMCP Ngoi Thng Vit Nam
VCB
Vietcombank
37
NH Phát Trin Vit Nam
VDB
VDB
38
NHTMCP Quc T
VIB
VIBbank
39
NHTMCP Vit Nam Thnh Vng
VPB
VPBank
40
NHTMCP Vit Nam Thng Tín
VTTB
Vietbank

41
NHTMCP Phng Tây
WEB
Western Bank

DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 2.1 Hình thc s hu chéo gia ngân hàng thng mi c phn nhà nc 26
Hình 2.2 Hình thc s hu chéo ti ngân hàng thng mi c phn 27
Hình 2.3 Hình thc s hu chéo gia ngân hàng và doanh nghip 29
Hình 2.4 Thc trng s hu chéo ti các ngân hàng thng mi c phn nhà nc 31
Hình 2.5 Mi quan h s hu ln nhau gia các ngân hàng thng mi c phn 36
Hình 2.6 S hu chéo gia ACB và các NH có liên quan 37
Hình 2.7 S hu chéo gia ACB và KienLong Bank 38
Hình 2.8 S hu chéo gia ACB - DaiABank 39
Hình 2.9 S hu chéo gia ACB và Eximbank 41
Hình 2.10 S hu chéo gia ACB và VietBank 42
Hình 2.11 S hu chéo gia ACB và VietABank 43
Hình 2.12 S hu chéo gia các ngân hàng và doanh nghip 47
Hình 2.13 Cho vay theo quan h ti NHTMCP An Bình 48

1
PHN M U
1. S cn thit ca đ tài
H thng các ngân hàng thng mi  nc ta đã có bc phát trin đáng k, đóng góp
quan trng vào s nghip phát trin kinh t xã hi ca đt nc, cng nh góp phn
xóa đói, gim nghèo, n đnh trt t xã hi. Trong nhng nm gn đây, h thng ngân
hàng thng mi vn còn nhiu mt tn ti nh: n xu tng cao, thanh khon ca h
thng cha thc s n đnh, t l an toàn vn ti thiu cha thc s vng chc.
Mt s v bê bi tài chính trong h thng ngân hàng trong thi gian qua đin hình nh
v án Bu Kiên (Nguyn c Kiên) xy ra ti ngân hàng thng mi c phn Á Châu

(ACB) và v án Hunh Th Huyn Nh xy ra ti ngân hàng công thng Vit Nam đã
làm nh hng ln đn lòng tin ca các khách hàng đi vi h thng ngân hàng. ng
thi, cng làm gim xp hàng tín nhim ca các t chc tài chính ti Vit Nam nguyên
nhân mt phn cng là do s hu chéo gây ra.
Thêm na, s sp đ ca tp đoàn tài chính Vinashin mt phn là do Vinashin là “con
cng” ca Chính ph nên đc u tiên trên mi phng din, k c vic “lách” các quy
đnh v đm bo an toàn hot đng ca các ngân hàng mà Chính ph ch đnh đ cho
Vinashin vay vn. Ngoài vic cho Vinashin vay vn, còn có rt nhiu các ngân hàng
thng mi khác có tham gia góp vn hoc đu t mt cách gián tip vào d án
Vinashin. Vì vy, khi Vinashin sp đ, kéo theo không ít các t chc tài chính b liên
ly nh Ngân hàng u t và Phát trin, ngân hàng thng mi c phn Nhà Hà Ni
(đã b sáp nhp), ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam, ngân hàng
K thng Vit Nam, ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn – Hà Ni …
S hu chéo đc tha nhn là khá ph bin nhng li có rt ít các nghiên cu khoa
hc nghiên cu v các mi quan h s hu chéo. S d nh vy là vì mc đ s hu
chéo  Vit Nam rt khó đánh giá. Nguyên do là không minh bch thông tin và các k
2
sách lách lut s hu mt cách hp pháp.  Vit Nam hin nay, do lm dng mô hình
s hu chéo nên vic này đã tr nên phc tp hn bao gi ht.
T nhng thc tin trên, tôi xin chn đ tài “Thc trng s hu chéo và vn đ không
tuân th các quy đnh v đm bo an toàn hot đng ti các ngân hàng thng mi 
Vit Nam”.
2. Mc tiêu nghiên cu
Trong phm vi nghiên cu ca lun vn, lun vn xin đa ra hai vn đ cn làm rõ nh
sau:
 Các ngân hàng thng mi ti Vit Nam hin có cu trúc s hu chéo ln nhau
và vi các doanh nghip phi ngân hàng nh th nào.
 C cu s hu chéo có nh hng nh th nào đn vic không tuân th các quy
đnh v bo đm an toàn hot đng và gây ra nhng tác đng tiêu cc nh th
nào đi vi vic qun lý và điu hành hot đng ca các ngân hàng thng mi.

Lun vn đt mc tiêu nghiên cu tác đng ca s hu chéo đn vic không tuân th
quy đnh v bo đm an toàn hot đng ca ngân hàng thng mi, t đó đ xut các
kin ngh chính sách nhm minh bch tình trng s hu chéo trong h thng ngân hàng
thng mi đng thi hn ch tác đng tiêu cc ca hình thc s hu chéo.
3. Phng pháp nghiên cu và ngun d liu
 làm rõ các vn đ liên quan đn s hu chéo trong h thng ngân hàng thng mi
lun vn s dng các nghiên cu thng kê mô t, tng hp, phân tích đ khái quát và
nêu ra nhng đc đim ni bt ca tình trng s hu chéo hin nay ti các ngân hàng
thng mi.
3
Lun vn s tp trung vào phân tích cu trúc s hu ca 35 ngân hàng thng mi c
phn và 6 ngân hàng thng mi nhà nc đ phân tích, đánh giá vic tuân th khung
giám sát ca các ngân hàng thng mi trong giai đon 2010 -2013. Tc là sau khi
thc hin ngh đnh 141/2006/N-CP và Ngh đnh 10/2011/N-CP ca Chính ph v
vic sa đi, b sung mt s điu ca Ngh đnh s 141/2006/N-CP ngày 22/11/2006
v ban hành danh mc mc vn pháp đnh ca các t chc tín dng. Các báo cáo tài
chính ca các ngân hàng thng mi trong nc, các bn cáo bch đc công b trong
nhng nm 2010-2013. Các trang web ca ngân hàng nhà nc, ngân hàng thng mi
và các trang báo kinh t - xã hi. Các bài nghiên cu trên các tp chí khoa hc …
4. Kt qu đt đc và mt s hn ch ca đ tài
Trên c s ngun d liu đã tng hp đc, lun vn nêu ra mt cách khái quát v các
khái nim ca s hu chéo, nhng u đim và nhc đim cng nh nhng h qu xu
mà hình thc s hu chéo gây ra cho h thng ngân hàng thng mi. ng thi, lun
vn cng ch ra cách thc mà s hu chéo có th “lách” qua các quy đnh v an toàn
hot đng ca các t chc tín. Lun vn cng kin ngh mt s gii pháp đ hn ch tác
đng tiêu cc ca hình thc s hu chéo đi vi h thng ngân hàng và đ xut mt s
bin pháp ch tài nhm to ra khung pháp lý x lý nhng vi phm liên quan đn hình
thc s hu chéo.
Do hn ch v mt thi gian cng nh đ dài ca lun vn, tác gi không nghiên cu
sâu và h thng đc toàn b các vn đ s hu chéo ca toàn h thng ngân hàng

thng mi mà ch tp trung vào mt s ngân hàng ni bt, có tình trng s hu chéo
chng cht và làm nh hng đn toàn h thng ngân hàng trong thi gian qua. Các gii
pháp kin ngh cng cha phi là nhng bin pháp tt nht nhm x lý trit đ nhng
tác đng tiêu cc ca hình thc s hu chéo và cn tip tc có nhng gii pháp hu
hiu hn trong nhng nghiên cu sau này.
4
5. Cu trúc lun vn
Lun vn có cu trúc gm 3 chng nh sau:
Chng 1: Tng quan.
Chng 2: Thc trng s hu chéo ti các t chc tín dng  Vit Nam hin nay.
Chng 3: Mt s kin ngh và đ xut gii pháp nhm hn ch hình thc s hu chéo
và hn ch các tác đng tiêu cc ca hình thc s hu chéo trong h thng ngân hàng
thng mi ti Vit Nam.
5
CHNG 1
TNG QUAN
1.1 Các khái nim
1.1.1 Khái nim v quyn s hu
Quyn s hu: Là ch tng hp các qui phm pháp lut do Nhà nc ban hành đ điu
chnh các quan h xã hi phát sinh trong lnh vc chim hu, s dng và đnh đot các
t liu sn xut và t liu tiêu dùng.
Khái nim quyn s hu va là mt phm trù kinh t va là mt phm trù pháp lý.
Là phm trù kinh t, s hu th hin các quan h sn xut xã hi, phng thc chim
hu và phân phi trong tng hình thái kinh t- xã hi và quan h xã hi nht đnh. S
hu là vic tài sn, thành qu lao đng, t liu sn xut thuc v ai, do đó nó th hin
quan h gia ngi vi ngi trong quá trình to ra và phân phi các thành qu vt
cht.
Là phm trù pháp lý, quyn s hu mang tính cht ch quan vì nó là s ghi nhn ca
Nhà nc, nhng Nhà nc không th đt ra quyn s hu theo ý chí ch quan ca
mình mà quyn s hu đc qui đnh trc ht bi ni dung kinh t xã hi, tc là th

ch hoá nhng quan h chim hu, s dng và đnh đot nhng ca ci vt cht do con
ngi to ra.
1.1.2 Khái nim v quyn qun lý
Khái nim v qun lỦ đã xut hin t lâu và phát trin cùng vi nhng mi quan h v
sn xut, nó đc hiu ph thuc vào ch đ xã hi, ngh nghip… cùng vi s phát
trin ca xã hi thì khái nim này ngày càng tr nên rõ ràng hn.
6
Qun lý là s tác đng có t chc, có hng đích ca ch th qun lỦ lên đi tng và
khách th qun lý nhm s dng có hiu qu nht các ngun lc, các thi c ca t
chc đ đt mc tiêu đt ra trong điu kin môi trng luôn bin đng.
Qun lý doanh nghip là h thng các c ch mà theo đó doanh nghip đc qun lý
thông qua vic t chc điu hành ni b, các quyn và ngha v ca các ch th qun
lỦ nh c đông, hi đng qun tr, Giám đc, ngi lao đng và nhng ngi có li ích
có liên quan đc phân công rõ ràng.
Theo đó quyn qun lỦ đc trng cho quá trình điu khin và dn hng tt c các b
phn ca mt t chc, thng là t chc kinh t, thông qua vic thành lp và thay đi
các ngun tài nguyên đ hoàn thành mc tiêu chung.
1.1.3 An toàn hot đng ca t chc tín dng
Khi nhc ti an toàn hot đng ca t chc tín dng ngi ta s nhc ti trc ht là
các tiêu chun ca Hip c Basel I và Hip c Basel II, và đc áp dng đi vi
Vit Nam là thông t 13 ca Ngân hàng nhà nc đc ban hành nm 2010. Nhng
tiêu chun v an toàn hot đng này đã ra đi cách đây hai thp k và cho đn nay vn
còn gi nguyên đc nhng giá tr thc tin ca nó. Các t chc tín dng trên toàn th
gii vn đang áp dng và c gng tuân th mt cách trit đ nhng tiêu chun trong
Hip c nhm hn ch ti đa nhng ri ro trong hot đng ca t chc tín dng.
Theo đó, đ đm bo an toàn hot đng ca mình, các ngân hàng phi tuân th theo 25
nguyên tc c bn v giám sát ngân hàng hiu qu ca y ban Basel.
1.1.3.1 Quá trình hình thành và hot đng ca y ban Basel
y ban Basel đc thành lp vào nm 1974 bi thng đc ngân hàng trung ng ca
nhóm 10 nc. Hin nay, các thành viên ca y ban này đã bao gm 27 nc mà hu

7
ht là các nn kinh t hàng đu trên th gii. Các quc gia đc đi din bi ngân hàng
trung ng hay c quan giám sát hot đng ngân hàng. y ban này đc nhóm hp 4
ln trong mt nm. Trong y ban còn có 25 nhóm k thut và mt s b phn khác
đc nhóm hp thng xuyên đ thc hin các ni dung công vic ca y ban.
y ban Basel không có bt k mt c quan giám sát nào và nhng kt lun ca nó
không có tính pháp lý và yêu cu tuân th đi vi vic giám sát hot đng ngân hàng.
Thay vào đó, y ban này ch xây dng và công b nhng tiêu chun và nhng hng
dn giám sát rng rãi, đng thi gii thiu các báo cáo thc tin tt nht trong k vng
rng các t chc riêng l s áp dng thông qua nhng sp xp chi tit phù hp nht cho
h thng quc gia ca chính h. Theo cách này, y ban khuyn khích vic áp dng
cách tip cn và các tiêu chun chung mà không c gng can thip vào các k thut
giám sát ca các nc thành viên.
y ban báo cáo cho thng đc đc ngân hàng trung ng hay c quan giám sát hot
đng ngân hàng ca các nc thành viên. T đó tìm kim s hu thun cho nhng sáng
kin ca y ban. Nhng tiêu chun bao quát mt di rt rng các vn đ tài chính. Mt
mc tiêu quan trng trong công vic ca y ban là thu hp khong cách giám sát quc
t trên hai nguyên lỦ c bn là (1) không ngân hàng nc ngoài nào đc thành lp mà
thoát khi s giám sát; và (2) vic giám sát phi tng xng.
Vào nm 1988, y ban đã công b h thng đo lng vn mà nó đc đ cp nh là
Hip c vn Basel (the Basel Capital Accord) hay Basel I. H thng này cung cp
khung đo lng ri ro tín dng vi tiêu chun vn ti thiu là 8%. T nm 1988, Basel
I không ch đc ph bin trong các quc gia thành viên mà còn  hu ht các nc
khác vi các ngân hàng hot đng quc t.
8
Nm 1999, y ban Basel đã đ xut khung đo lng mi (Basel II) vi 3 tr ct chính:
(1) yêu cu vn ti thiu trên c s k tha Basel I; (2) s xem xét giám sát ca quá
trình đánh giá ni b và s đ vn ca các t chc tài chính; và (3) s dng hiu qu
vic công b thông tin nhm làm mnh k lut th trng nh là mt s b sung cho
các n lc giám sát. Sau nhng tng tác rng rãi vi các ngân hàng, các nhóm ngành

và các c quan giám sát không phi thành viên ca y ban, Basel II đc ban hành vào
ngày 26/06/2004. Tài liu này có th làm c s cho các quá trình phê duyt và xây
dng lut l quc gia v giám sát hot đng ngân hàng và cho các ngân hàng hoàn
chnh s chun b ca h cho vic thc hin các tiêu chun mi.
1.1.3.2 Ba tr ct chính ca Basel II
Tr ct th nht – Các yêu cn vn ti thiu
So vi Basel I, Basel II mang tính k tha và phát huy hiu qu mnh hn thông qua
vic quy đnh chi tit hn so vi Basel I.
Theo quy đnh trong Basel II, mt t chc tài chính đc gi là đ vn khi h s đ
vn (Capital Adequacy Ratio – CAR) đt ti thiu 4% đi vi vn cp 1 và 8% đi vi
vn cp 2. H s CAR đc tính theo công thc:

CAR =
Vn ngân hàng
Vn ngân hàng đc chia thành hai cp, vn cp 1 và vn cp 2.
Vn cp 1 bao gm: Vn c phn thng và d tr đc công b.
Vn ngân hàng
Tài sn có điu chnh ri ro
9
Vn cp 2 gm: D tr không đc công b, d tr tài sn đánh giá li, d phòng
chung/ d phòng tn tht cho vay chung, các công c vn lai (n/vn ch s hu), n
th cp.
Các gii hn: Tng vn cp 2 đc đa vào tính toán t l đ vn không đc quá
100% vn cp 1; n th cp ti đa bng 50% vn cp 1; d phòng chung ti đa bng
1,25% tài sn có ri ro; d tr tài sn đánh giá li đc chit khu 55%; thi gian đáo
hn còn li ca n th cp ti thiu là 5 nm; vn ngân hàng không bao gm vn vô
hình.
Tài sn có điu chnh ri ro
Tùy theo mi loi tài sn s đc gn cho mt trng s ri ro. Theo Basel I trng s ri
ro ca tài sn đc chia thành 4 mc là 0%, 20%, 50% và 100% theo mc đ ri ro ca

tng loi tài sn. Ví d tin mt ti qu hay trái phiu chính ph có trng s ri ro là
0%, các khon vay cho khu vc t nhân là 100%. Nhc đim ln nht ca quy đnh
này là không phân bit các loi ri ro đc thù. Ví d tt c các khon vay ca khu vc
t nhân đu đc gn trng s 100%, cho dù đó là khon vay ca mt công ty ni ting
nh IBM hoc ca mt doanh nghip đa phng không có tên tui. Basel II đã khc
phc nhc đim này. Vic xp trng s bao nhiêu tùy thuc xp hng tín nhim ca
ch n. im khác bit na trong Basel II là n đc chia thành 5 nhóm có trng s
ln lt là 0%, 20%, 50%, 100% và 150%.
Tr ct th hai - Tng cng c ch giám sát
Tr ct này là tp trung vào vic xây dng h thng qun lý ri ro. Quy trình kim tra
kim sát trong Basel II không ch đ đm bo rng ngân hàng có đ vn đ gii quyt
tt c các ri ro trong hot đng kinh doanh mà còn khuyn khích ngân hàng phát trin
10
và s dng các k thut qun lý ri ro tt hn trong vic kim soát và qun lý các ri
ro.
Bn nguyên tc chính ca tr ct II:
Nguyên tc 1: Ngân hàng nên có quy trình đánh giá s thích hp ca tng vn và h s
ri ro ca ngân hàng và mt chin lc duy trì các mc vn khác nhau.
Nguyên tc 2: Nhng ngi giám sát cn kim tra li và đánh giá các chin lc và
vic đánh giá mc vn thích hp ni b ca ngân hàng, cng nh kh nng giám sát và
đm bo s tuân th các mc vn điu tit. Nhng ngi giám sát cn phi có nhng
hành đng giám sát phù hp nu h không tha mãn vi kt qu ca quy trình đánh
giá.
Nguyên tc 3: Kim sát viên nên yêu cu ngân hàng duy trì mc cao hn t l vn điu
chnh ti
thiu và phi có kh nng yêu cu các đn v thành viên duy trì mc vn cao hn mc
ti thiu.
Nguyên tc 4: Kim sát viên cn phi có bin pháp can thip ngay  giai đon đu tiên
đ ngn mc vn không b rt xung thp hn mc ti thiu đ gii quyt nhng thuc
tính ri ro ca mt ngân hàng nht đnh và cn có hành đng gii quyt tc thì nu vn

không duy trì hoc khôi phc đc.
Tr ct th ba – Tuân th k lut th trng
Tr ct này tp trung vào vic yêu cu tuân th các k lut th trng, vn đ công b
thông tin đy đ và minh bch, trong đó nhn mnh đn vic công b các loi thông tin
v ri ro, d tr, vn.
11
T mt vn bn 30 trang (Basel I) đã đc phát trin thành mt vn bn gn 250 trang
(Basel II) là mt s xây dng chi tit. Nu áp dng đúng các tiêu chun này thì vic
đánh giá sc khe ca các ngân hàng nói riêng, các t chc tài chính nói chung s tr
nên d dàng và minh bch hn. Tuy nhiên, đây là mt quy trình ht sc chi tit và phc
tp nên nhiu ngi cho rng vic áp dng Basel II s gây khó khn hn và làm tng
chi phí ca các t chc tài chính khi áp dng nó.
i vi các nc đang phát trin vic áp dng đy đ các chun mc trong Basel II s
rt khó khn. Do đó, có nghiên cu đã đ xut rng, các nc này ch nên thc hin
Basel 1.5, Basel 1.5+, Basel +… trên c s có điu chnh mt s vn đ cho phù hp
vi các nc đang phát trin hn. Theo k hoch Basel II s đc áp dng rng rãi vào
nm 2007. Tuy nhiên, vào thi đim này cuc khng hong tài chính toàn cu bt đu
xy ra, Basel II bc l vn đ ca nó liên quan đn yu t đ vn  hai khía cnh. Th
nht, vic da vào đnh mc tín nhim ca các t chc đc lp đ đánh giá mc đ ri
ro ca các loi tài sn trong bi cnh các t chc đánh giá tín nhim đc chính khách
hàng ca mình tr tin đ đánh giá đã gây ra nhng xung đt li ích làm cho kt qu
đánh giá không thc s khách quan. Kt qu h s đ vn đã b thi phng. Ví d
trng hp ca NHT Lehman Brothers, trc khi phá sn, da vào các tiêu chun
đánh giá ca Basel II, h s đ vn ca h lên đn trên 15%, trong khi t l gia vn t
có và vn huy đng ch là 1 -30. Th hai, vi các yêu cu d tr ca Basel II trong
nhiu trng hp là không đ kh nng đáp ng các nhu cu thanh khon. Nói mt
cách đn gin là các ngân hàng đã không đ vn đ ng phó vi nhng bt trc có th
xy ra. Chính vì vy, hin nay các tho lun đ cho ra đi Basel III đang đc tin
hành. Mt trong nhng đim quan trng ca phiên bn Basel mi d kin s yêu cu
các t chc tài chính gia tng các qu d tr thanh khon.

12
1.2 Hình thc s hu chéo
1.2.1 Khái nim v hình thc s hu chéo
Khái nim v s hu chéo (SHC) đc đa ra trong các nghiên cu da trên đnh ngha
v s hu. Nh vy s hu chéo đc hiu là vic 2 t chc s hu c phn ln nhau.
Theo Alberto Onetti và Alessia Pisoni (2009) đnh ngha: “S hu chéo  c là vic
các công ty, thuc lnh vc công nghip và tài chính, nm gi lâu dài c phn ca
nhau”.
Theo Scher (2001) đnh ngha: “S hu chéo  Nht Bn thng đc hiu là vic hai
hoc nhiu công ty nm gi c phn ca nhau”.
S hu chéo thng đc tìm thy trong các doanh nghip ti c và Nht Bn. Trong
khi, đi vi nhng nn kinh t phn nhiu theo đnh hng th trng nh Anh, M,
quan h s hu chéo ít ph bin. Xu hng s hu chéo đã dn suy yu ti c và
Nht Bn trong thi gian gn đây, đc bit là sau khng hong tài chính nm 1997-
1998. Thông thng, s hu chéo gia các doanh nghip có tính trc tip. Ví d:
Doanh nghip A s hu doanh nghip B hoc ngc li. Tuy nhiên, s hu chéo có th
tn ti mt cách gián tip. Ví d: mt nhà đu t (hoc mt nhóm nhà đu t) s hu
c doanh nghip C và doanh nghip D, thc cht doanh nghip C và doanh nghip D là
s hu chéo ca nhau chính vì vy hình thc s hu chéo này thiu tính minh bch và
rt khó kim soát.
1.2.2 Phân loi các hình thc s hu chéo
Hình thc s hu chéo trong h thng ngân hàng có th chia thành các nhóm sau:
13
S hu ca các ngân hàng thng mi (NHTM) nhà nc và NHTM nc ngoài ti
các ngân hàng liên doanh: Hin ti có sáu ngân hàng liên doanh trong h thng các t
chc tín dng (TCTD) ca Vit Nam. Thông thng mt ngân hàng liên doanh đc
s hu bi mt NH nc ngoài và mt NH trong nc. Chng hn NH Vit Thái là
ngân hàng liên doanh gia 3 đi tác ln: NH Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam (NHNo&PTNT VN), NHTM Siam ca Thái Lan và Tp đoàn Charoen Pokphand
ca Thái Lan vi t l vn góp tng ng là 34%, 33% và 33%; NH Vit Nga là liên

doanh gia NH u t và Phát trin Vit Nam (BIDV) và NH VTB (trc là NH
Ngoi thng Nga Vneshtorgbank) vi mc góp vn điu l ngang nhau.
C đông chin lc nc ngoài ti các NHTM nhà nc và NHTM c phn: đng
trc nhu cu thu hút vn và k nng qun tr t 158 đnh ch tài chính có kinh nghim
nc ngoài, NHNN đã có ch trng khuyn khích các NHTM trong nc tìm kim
các đi tác nc ngoài làm c đông chin lc. n nay, có khong 10 NHTM có đi
tác chin lc là các tp đoàn tài chính nc ngoài.
C đông ti các NHTM là các công ty qun lý qu: T nm 2005 tr li đây, các qu
qun lý vn bt đu xut hin nhiu  Vit Nam. Các qu này thng đu t vn vào
nhng NHTM c phn có tim nng phát trin tt.
S hu gia các NHTM nhà nc ti các NHTM c phn: quan h s hu này hình
thành ch yu vic yu kém nghip v NH ca các NHTM c phn trong giai đon đu
thành lp cng nh trong giai đon khng hong 1997-1998. Hin ti, có 8 NHTM c
phn có quan h c phn vi 4 NHTM nhà nc.
S hu ln nhau gia các NHTM c phn: Hin tng s hu ln nhau gia các
NHTM c phn cng khá ph bin  Vit Nam. T nhng thông tin công b ca các
NH, hin có ít nht 6 NHTM c phn có c đông là mt NHTM c phn khác.
14
S hu NHTM c phn bi các tp đoàn, tng công ty nhà nc và t nhân: Trong giai
đon bùng n các NHTM c phn và qu đu t tài chính, rt nhiu tp đoàn và tng
công ty nhà nc đã tham gia góp vn hình thành các TCTD này.
Trong các mi quan h trên, ba nhóm s hu chéo đu tiên có tính tích cc vì các mi
quan h này ch yu hng đn vic tng cng thúc đy hot đng thng mi gia
Vit Nam và quc t, nâng cao nng lc qun tr và thúc đy vic s dng vn mt
cách có hiu qu. Vì vy lun vn không tp trung phân tích v ba hình thc s hu
chéo  trên mà ch tp trung vào các hình thc s hu chéo còn li vì đây mi chính là
nguyên nhân gây ra nhng tác đng tiêu cc đn h thng ngân hàng ti Vit Nam.
1.2.3 Nguyên nhân ca hình thc s hu chéo
- Khong trng pháp lý quy đnh v vic giám sát hiu qu đi vi tp đoàn tài chính
Vic ban hành cha đy đ các vn bn quy phm pháp lut đi vi vic kim soát các

t chc tín hot đng di hình thái tp đoàn tài chính là l hng dn đn vic góp vn
chéo (s hu chéo) gia các thành viên và đi tng có liên quan trong tp đoàn tài
chính không sm đc phát hin, đo lng và kim soát kp thi bi các c quan qun
lỦ nhà nc. T đó dn ti vic nhng ngi qun lỦ, điu hành, c đông có nh hng
trng yu hoc nm quyn kim soát đi vi tp đoàn tài chính này đã và đang li dng
khe h pháp lỦ đ thc hin nhng giao dch có tính cht ni b thiu minh bch có th
gây ri ro ln cho t chc tín dng thuc tp đoàn.
- Không quy đnh v ngi có liên quan
Vic xác đnh các bên có liên quan đc thc hin phn ln da trên các thông tin kê
khai và cam kt ca cá nhân và TCTD. T đó, dn đn vic không xác đnh đc
nhng c đông thc s kim soát TCTD và quy mô ca tp đoàn tài chính mà trong đó
TCTD là thành viên hoc công ty M. Do vy, vic qun lỦ Nhà nc v lnh vc tài