Nghiên cứu yếu tố tác động đến tình trạng bỏ học của sinh viên đào tạo từ xa trường đh mở TPHCM

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM












LU THÁI CHN


NGHIÊN CU YU T TÁC NG N
TÌNH TRNG B HC CA SINH VIÊN ÀO
TO T XA TRNG I HC M TP.HCM


Chuyên ngành : Qun tr kinh doanh
Mã s : 60.34.04.02



LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN VN S








TP. H CHÍ MINH – NM 2015
MCăLC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh sách các t vit tt
Danh mc các bng biu
CHNG I : GII THIU 1
1.1. Lý do chn đ tài 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 4
1.3. Câu hi nghiên cu 4
1.4. Gii hn nghiên cu 4
1.5. Kt cu lun vn 4
CHNG II: TNG QUAN V ÀO TO T XA 6
2.1. Các đnh ngha 6
2.1.1 ào to t xa 6
2.1.2 B hc 9
2.2. Các mô hình sinh viên b hc 11
2.2.1. Mô hình lý thuyt v đu t giáo dc 11
2.2.2 Mô hình hai giai đon nhu cu giáo dc 14

2.3. Các nghiên cu trc đây 16
2.3.1. Nhiu yu t kt hp 19
2.3.2. Yu t thi gian 20
2.3.3. Lý do cá nhân 20
2.3.4. H tr nhà trng 21
2.3.5. Khong cách đi hc xa 21
CHNG III: THC TRNG V ÀO TO T XA 22
3.1. Thc trng v ào to t xa trong h thng giáo dc 22
3.1.1. Giáo dc t xa trong h thng giáo dc Vit Nam 22
3.1.2. Phng thc TTX ti Trng H M TPHCM 22
3.1.4. Các vn bn pháp lý 24
3.2. Thc trng 10 nm TTX (2004-2013) ti trng H M TP HCM 24
3.2.1. Thng kê theo khu vc 24
3.2.2. Thng kê theo ngành hc 28
3.2.3. Thng kê v tuyn sinh và b hc t 2010 – 2013 29
3.3. Nhng gii pháp chính hn ch tình trng b hc ca trng H M TP.
HCM đư thc hin 29
CHNG IV: THIT K NGHIÊN CU 32
4.1. Phng pháp nghiên cu 32
4.1.1. Mô hình phân tích 32
4.1.2. Phng pháp thng kê mô t 33
4.1.3. Phng pháp đnh lng 34
4.2. C s d liu 34
4.3. Thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu 35
4.4. Gii thích các bin 38
4.5. Phân tích kt qu nghiên cu 39
4.5.1. Mô t và phân tích s liu thng kê 39
4.5.1.1. Theo gii tính 40
4.5.1.2. Theo đ tui 42
4.5.1.3. Theo ngành hc 44

4.5.1.4. Theo nng lc hc tp 47
4.5.2. Kt qu phân tích hi quy Binary Logistic 48
4.5.2.1. Kt qu hi quy 48
4.5.2.2. Kim đnh tng quát mô hình nghiên cu 49
4.5.2.3. Kim đnh mc đ d báo chính xác ca mô hình 50
4.5.2.4. Gii thích các bin trong mô hình hi quy 51
4.5.2.5. Phân tích mc đ tác đng đn tình trng b hc ca tng yu t 53
CHNG V : GII PHÁP HN CH TÌNH TRNG B HC 56
5.1. nh hình phát trin đào to t xa ca i hc M TP. HCM 56
5.2. Gii pháp chính hn ch tình trng b hc ca nhà trng 59
5.3. Gi ý t phân tích mô hình 60
5.3.1. Gii pháp có liên quan đn hc lc 61
5.3.2. Gii pháp có liên quan đn h tr hc tp 62
5.3.3. Gii pháp có liên quan đn t vn và qun lý sinh viên 62
5.3.4: Gii pháp tin hc hóa qun lý đào to 62
Kt lun 63
TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC PH LC




DANHăMCăCÁCăBNG

Bng 3.1: TNG HP TUYN SINH TTX 10 NM T 2004 N 2013 25
Bng 3.2: BNG THNG KÊ S LNG NG Kụ THEO NGÀNH HC
T NM 2004 N 2013 28
Bng 3.3: BNG THNG KÊ S LNG SINH VIÊN T XA NG Kụ
VÀ B HC T NM 2010 N 2013 29
Bng 4.1: BNG TNG HP CHI TIT KT QU THM Dọ 36

Bng 4.2: BNG TNG HP SINH VIÊN TTX B HC PHÂN THEO GII
TệNH 40
Bng 4.3: BNG TNG HP SINH VIÊN TTX B HC PHÂN THEO 
TUI 42
Bng 4.4: BNG TNG HP T L SINH VIÊN TTX B HC PHÂN
THEO  TUI 43
Bng 4.5: BNG TNG HP SINH VIÊN TTX B HC PHÂN THEO
NGÀNH HC 44
Bng 4.6: BNG TNG HP SINH VIÊN TTX B HC PHÂN THEO
NGÀNH HC VÀ GII TệNH 46
Bng 4.7: BNG TNG HP SINH VIÊN TTX B HC PHÂN THEO
NNG LC HC TP 47
Bng 4.8: BNG KT QU HI QUY 49
Bng 4.9: BNG T L D BÁO  CHệNH XÁC CA MỌ HÌNH 50
Bng 4.10: BNG PHÂN TệCH MC  TÁC NG CA TNG YU T
TRONG MỌ HÌNH 53
***********
DANHăMCăCÁCăPHăLC

Ph lc 1: MỌ HÌNH CA TINO (1987) V HọA NHP CA SINH VIÊN
Ph lc 2: MỌ HÌNH CA BEAN VÀ METZER (1985) V SINH VIÊN
B HC
Ph lc 3: MỌ HÌNH TNG HP CA ROVAI (2003)
Ph lc 4: MỌ HÌNH TNG HP CA PART VÀ HEE JUN (2009)
Ph lc 5: QUY MỌ I HC M VÀ T XA MT S QUC GIA
Ph lc 6: THNG KÊ S LIU TRNG I HC Cị ÀO TO T XA
Ph lc 7: PHIU PHNG VN SINH VIÊN ÀO TO T XA B HC
Ph lc 8: TNG HP TUYN SINH TTX T NM 2004 N 2013
Ph lc 9: BNG THNG KÊ S LNG NG Kụ THEO NGÀNH HC
T NM 2004 - 2013

Ph lc 10: HP SINH VIÊN TTX NGH HC T 2010 - 2013
Ph lc 11:
BNG TNG HP SINH VIÊN TTX NGH HC
PHÂN THEO  TUI NM 2010 – 2013
Ph lc 12: BNG TNG HP SINH VIÊN TTX NGH HC
PHÂN THEO NGÀNH HC NM 2010 – 2013

*********

1


CHNGăI :ăGIIăTHIU

Hòa trong xu th hi nhp kinh t quc t, Vit Nam đang tham gia mnh
m tin trình hòa nhp khu vc, tin ti vic hình thành Cng đng ASEAN vào
nm 2015, nhiu hip đnh t do thng mi khác cùng vi vic nâng cao nng
lc cnh tranh tr thành vn đ sng còn ca quc gia, đây cng là nhng trn
tr hin nay ca các nhà làm chính sách. Theo đó, con đng phát trin ca Vit
Nam cng có nhng đc đim riêng trong xu th phát trin chung ca thi đi,
và thc hin bng cách áp dng các chính sách làm thúc đy nhanh quá trình
Công nghip hóa - Hin đi hóa nhm đui kp các quc gia tiên tin trong khu
vc và trên th gii. Mun đc nh th, mt trong nhng bin pháp hu hiu
nht là phát trin ngun nhân lc cht lng cao, bi vì đu t nhiu vn cho
máy móc, thit b không phi lúc nào cng đem li hiu qu phù hp theo t l
do đu t, mà ngc li nó s làm st gim tng trng khi quy mô tng đn
mt chng mc nào đó. Hin nay, theo các nhà kinh t hàng đu trên th gii thì
vic đu t cho ngun nhân lc có cht lng cao là yu t quyt đnh ti u
cho s tng trng nhanh chóng và có tính cht n đnh lâu dài. S thành công
ca các quc gia nh Nht Bn, Hàn Quc, Singapore, n …đư là s minh

chng hu hiu v s rút ngn quá trình công nghip hóa đt nc trong thi đi
ngày nay mà nc ta cn hc hi.
Mun thc hin thành công mc tiêu đó, điu trc tiên là phi gii quyt
nhng mâu thun phát sinh ni ti nh:
- Mâu thun gia chênh lch trình đ phát trin v ngun nhân lc cht
lng cao ca nc ta so vi các nc tiên tin.
- Mâu thun gia ngun ngân sách quc gia hn hp và vic đu t cho
giáo dc đào to tri rng.
2


- Mâu thun v s chênh lch vùng, min do điu kin đa lý nc ta, đó
là s phân chia khá rõ nét v điu kin kinh t, đi sng, vn hóa, xư hi… gia
các đô th, thành ph ln và các vùng sâu, vùng xa, biên gii, hi đo…
- Mâu thun gia qu thi gian dành cho công vic, lao đng và thi gian
dành cho vic hc tp nâng cao kin thc, k nng ngh nghip…
Gii quyt nhng mâu thun nêu trên cng là gii quyt đc bài toán đư
đt ra là gii quyt ngun nhân lc cho phát trin đt nc theo yêu cu trc
mt mà công c hu hiu đ đáp ng đc yêu cu trên chính là phát trin đào
to t xa bi vì hình thc đào to t xa là mt loi hình đào to mi và tiên tin
đư đc áp dng thành công  nhiu nc trong khu vc và trên th gii.
1.1. Lý do chn đ tài:
Khi bàn v đào to t xa, có rt nhiu thut ng liên quan và tng t. 
mt s nc, ngi ta đư s dng các khái nim nh: Giáo dc t xa (Distance
education), đào to m (Open learning), đào to ly ngi hc làm trung tâm
(Student-centred learning), đào to trc tuyn (E-learning hay online –
learning) đ phân bit phng pháp s phm mi này vi phng pháp ging
dy truyn thng trc tip – phng pháp “phn bng – trò chuyn”, “mt đi
mt” (face to face).
 Vit Nam, đào to t xa đc hiu là mt quá trình giáo dc, trong đó

phn ln có s gián cách gia ngi dy và ngi hc v mt không gian và
thi gian. Ngi hc theo hình thc đào to t xa ch yu là t hc, t nghiên
cu qua giáo trình in, bng hình, bng ting, CD-ROM, giáo trình đin t, đa
phng tin, ào to t xa đòi hi ngi hc phi t lc, t giác, kiên trì và
quyt tâm cao mi có th hoàn thành chng trình hc tp ca mình (Nguyn
Hng Sn, 2009).
Trng i hc M TP. H Chí Minh là mt trong hai trng trng đim
ca quc gia có chc nng và nhim v t chc, thc hin phát trin đào to t
xa. Trng đc thành lp nm 1990, tri qua hn 20 nm hình thành và phát
3


trin, đn nay quy mô đư có trên 50 ngàn sinh viên đang hc ti trng và 32 c
s liên kt đào to  các tnh, thành. Tuy ch sau vài nm thành lp, hiu qu ca
loi hình đào to t xa đư chng minh đc đnh hng đúng đn và kt qu là
s lng sinh viên đng ký ngày càng tng, quy mô càng đc m rng v s
lng, thúc đy nhà trng phi luôn luôn n lc nhiu hn nhm mc tiêu phát
trin n đnh và nâng cao cht lng đào to.
Theo chc nng, nhim v đc giao ca B Giáo dc và ào to cùng
vi đnh hng phát trin nhà trng thì vic tìm hiu các nguyên nhân dn đn
vic b hc ca sinh viên hình thc đào to t xa ti Trng nói chung là vic
làm ht sc cn thit và cp bách vì đây là ngun sinh viên t xa chim t l cao
nht trong các hình thc đào to ca Trng. Hn na, nghiên cu sinh viên b
hc là mi quan tâm hàng đu ca các nhà nghiên cu giáo dc, tìm ra nhng
nguyên nhân tác đng đn vic b hc ca sinh viên đc xem là hành đng tích
cc trong công tác cng c và nâng cao cht lng đào to, da vào kt qu thu
thp và phân tích, nhà trng mi kp thi có các bin pháp khc phc, giúp hn
ch nguy c tip tc b hc trong thi gian sp ti, giúp n đnh cht lng và s
s sinh viên và phát trin quy mô.

Ngoài ra, nghiên cu này đi sâu vào phân tích các nguyên nhân b hc
ca sinh viên hình thc đào to t xa bng phng pháp phân tích thng kê mô
t và kt hp phân tích mô hình hi quy (binary logistic) mà trc nay cha có
nghiên cu liên quan.
Mc đích ca tác gi trong lun vn này là không có tham vng nhm lôi
kéo tt c sinh viên b hc tr li Trng đy đ, bi vì điu này còn tùy thuc
vào nhiu nguyên nhân tác đng khách quan và ch quan ca môi trng xung
quanh và bn thân ngi hc.
Vi ý ngha đó, đ tài “Nghiênăcu yuătătácăđngăđnătìnhătrngăbă
hcă caă sinhăviênă đƠoă toă tă xaă TrngăiăhcăMăThƠnhăphăHăChíă
Minh” đc tác gi chn làm lun vn thc s kinh t.

4


1.2. Mc tiêu nghiên cu:
Nghiên cu này mong mun tìm hiu nhng nguyên nhân sâu xa, tp
trung vào phân tích các nguyên nhân chính có tác đng trc tip đn tình trng
sinh viên b hc trong 4 nm (2010-2013) đ tr li hai câu hi nêu trên. Ngoài
ra, nghiên cu thc s mun tìm ra các yu t tác đng thuc ch quan hay
khách quan đ t đó đ xut nhng gii pháp c th nhm ci thin tình hình
trc mt và phc v lâu dài cho mc tiêu chin lc ca Nhà trng.
1.3. Câu hi nghiên cu:
Nghiên cu này nhm mc đích tr li hai câu hi sau:
- Nhng yu t nào có nh hng đn tình trng b hc ca sinh viên?
- Các bin pháp nào đ khc phc làm gim t l b hc ca sinh viên ti
trng i hc M TP. HCM trong thi gian sp ti?
1.4. Gii hn nghiên cu:
Hin nay, hình thc đào to t xa đư đc áp dng rng rưi  nhiu
trng, theo thng kê đn nay hin đư có trên 20 trng đc phép đào to t xa

trong c nc. Nghiên cu này ch tóm gn trong phm vi sinh viên b hc ca
Trng đi hc M vi ni dung nh sau:
- i tng nghiên cu: Sinh viên b hc 3 k liên tip gn nht.
- Phm vi nghiên cu: Ti trng i hc M TP. HCM và các đn v
liên kt t Bình nh đn Cà Mau, giai đon 2010 - 2013.
1.5. Kt cu lun vn:
Lun vn đc chia thành 5 chng:
Chngă1:ăGii thiu. Ni dung chng này trình bày c s chn đ tài,
câu hi nghiên cu, mc tiêu nghiên cu và gii hn nghiên cu,
Chngă2:ăC s lý thuyt. Gii thiu các đnh ngha, các mô hình, tng
quan hc thut có liên quan đn đ tài nghiên cu.
5


Chngă 3:ă Tng quan và thc trng v đào to t xa. Trình bày tng
quan v thc trng đào to t xa  Vit Nam cùng vi các vn bn pháp lý có
liên quan. ng thi thng kê, phân tích chung v tuyn sinh và b hc ca sinh
viên trong khung phân tích.
Chngă4:ăThit k nghiên cu và phân tích d liu. Phân tích kt qu
nghiên cu. Phân tích, din gii các d liu, phân tích kt qu hi quy Binary
logistic.
Chngă5: Gii pháp hn ch tình trng b hc. Gi ý t kt qu phân
tích hi quy  chng 4, t đó đa ra mt s gii pháp và kt lun.


6


CHNGăII: TNGăQUANăVăÀOăTOăTăXA

2.1. Các đnh ngha:
2.1.1 Ơoătoătăxa
Theo nhiu hc gi trên th gii thì “Giáo dc t xa là mt quá trình giáo
dc - đào to mà trong đó phn ln hoc toàn b quá trình giáo dc - đào to có
s tách bit gia ngi dy và ngi hc v mt không gian và thi gian”
(Wikipedia).
Thc t không có mt đnh ngha chính xác v ào to t xa. Tuy nhiên
mt cách tng quát có th hiu ào to t xa là hot đng dy hc din ra mt
cách gián tip gia ngi hc và ngi dy, bao hàm các yu t di đây:
- Ging viên và sinh viên  mt khong cách xa (tc là có s ngn cách
v mt không gian: khong cách này là tng đi, có th là cùng trng hc
nhng khác phòng hc hoc khác nhau v v trí đa lý, có th vài kilomet hoc
hàng ngàn kilomet).
- Ni dung dy hc trong quá trình dy hc đc truyn th, phân phi
ti cho sinh viên ch yu thông qua các hình thc th hin gián tip nh: vn
bn in, âm thanh, hình nh, máy tính, online
- S liên h, tng tác gia ging viên và sinh viên (nu có) trong quá
trình dy hc có th đc thc hin tc thi hoc tr sau mt khong thi gian
nào đó (có s ngn cách v mt thi gian).
Các chng trình TTX ngày càng hoàn thin, b sung kp thi nhng
bin pháp nâng cao hiu qu đào to nh vic gia tng và đa dng hóa các hot
đng h tr hc tp cho sinh viên. Ging viên ngày càng đc hun luyn và tr
nên có kinh nghim hn vi vic ging dy t xa. K thut và công ngh đư giúp
to nên quá trình tng tác gia thy và trò nh nhng gì trong lp hc tht vn
xy ra. Sinh viên ngày càng quen vi máy tính, internet và hc trc tuyn. Tt c
các yu t trên to nên vic gia tng hiu qu ca TTX trong thi gian qua.
7


Mc dù TTX vn dùng đ dy cho hc sinh tiu hc hay trung hc ph

thông, nhng ngi hc t xa ch yu là ngi ln theo hc các chng trình
đi hc. Sinh viên ngi ln thng chn hc t xa đ mong có đ bng cp đ
làm vic và thng tin, cng nh đ có th hc tp sut đi mà vn không b
ràng buc bi trách nhim ca vic hc toàn thi gian hay không b hn ch bi
khong cách xa vi ni mình cn đn hc (Columbaro & Monaghan, 2009).
Tùy theo phng thc phân phi các ni dung dy hc, s liên h, tng
tác gia ging viên và sinh viên mà có các hình thc t chc, thc hin khác
nhau. ào to t xa chia ra: ào to t xa tng tác và đào to t xa không
tng tác.
- TTX tng tác: Phng thc đào to này có s tng tác theo thi
gian thc, trc tip gia ging viên và sinh viên trong quá trình dy hc. Trong
TTX tng tác, có mt s phng thc t chc đào to s dng công ngh
đin hình nh radio hai chiu, hi ngh trc tuyn bng âm thanh, cu truyn
hình. Giá thành ca công ngh này đt, thng ch s dng cho nghiên cu, cho
các hot đng cn có cht lng âm thanh và hình nh rt cao.
- TTX không tng tác: Phng thc đào to này không có s tng tác
theo thi gian thc, trc tip gia ging viên và sinh viên trong quá trình dy
hc. Trong TTX không tng tác có các phng thc đc s dng đin hình
nh tài liu, bài ging in n. ây là công ngh c đin, truyn thng nht, d
thc hin nht và đc bit là r tin nht. Ngoài ra còn có phng tin phát
thanh, truyn hình, bng/đa hình, bng/đa ting, các phn mm dy hc, các
công c mô phng, mng, internet. u đim ca phng thc này là cùng mt
lúc có th ging dy cho s lng ln sinh viên. Kh nng tip cn ca ngi
hc cng rt phong phú, tin li.
Li ích ca TTX ngày càng đc xác lp rõ rt. Th nht, TTX thúc
đy s ci m ca nn giáo dc quc dân, to c hi cho các đi tng gp khó
khn v thi gian, đa đim, hoàn cnh kinh t, tui tác, trình đ tip cn tri thc.
Hình thc đào to mm do, linh hot này to điu kin cho vic hc tp sut
8

đi và giáo dc cho mi ngi. Th hai, đi vi cá nhân ngi hc, TTX giúp
cho sinh viên tit kim thi gian vì h không cn di chuyn đn trng; sinh
viên đc hc theo thi gian biu t chn phù hp vi hoàn cnh ca mình.
Ngoài ra, vi vic kin thc và thông tin thay đi nhanh chóng, các nhà chuyên
môn có th luôn cp nht kin thc mi mà không cn di chuyn xa đn ni
cung cp các khóa bi dng chuyên môn. Vi nhng môn hc trên mng,
ging viên cng không cn di chuyn và có th ging dy ti nhà. Li ích th ba
ca hình thc đào to này là tit kim chi phí. Chi phí đi li ca sinh viên cng
nh ca ging viên có th đc tit kim. Các c s hc khác nhau có th có
cùng mt ging viên, vi nhng môn hc trên mng ging viên có th ging dy
cho nhiu ngi hn.
Bên cnh nhng u đim trên, TTX cng có nhng hn ch nht đnh.
Th nht là v cht lng ging dy t xa. Cht lng ging dy tùy thuc vào
thái đ qun lý và ging viên. Thng thái đ ca ngi qun lý xem TTX
nh mt loi hình đào to hng hai và ging viên cho rng cht lng lp dy t
xa thp hn hoc bng cht lng ca lp hc truyn thng, nên h không c
gng đ điu chnh chng trình đào to hay bài ging cho phù hp vi ging
dy t xa và chp nhn s d dưi trong đào to. Bên cnh đó, khi ging dy
ging viên cng khó điu chnh bài ging kp thi tùy vào tình hình do không
tip xúc trc tip vi sinh viên, và điu này có th nh hng đn kt qu hc
tp. Chính vì điu không tht s gn kt này s nh hng xu đn quá trình hc
tp ca sinh viên (Valentine, 2002).
Th hai là vn đ liên quan đn ngi hc. Không phi tt c sinh viên
đu phù hp vi loi hình hc tp này. Theo Hanny và Newvin (2006), khi hc
t xa sinh viên có th tip nhn khó khn kin thc liên quan đn k thut, khoa
hc hay đnh lng. Ngi hc t xa mun thành công cn có mt s tính cách
nh kh nng chp nhn s m h, nhu cu t ch và kh nng mm do, linh
hot. So vi sinh viên chính quy, hc t xa đòi hi ngi hc phi tp trung hn,
qun lý thi gian tt hn, bit s dng công ngh, có kh nng làm vic đc lp

9


và làm vic nhóm. Môi trng hc tp đc lp có th làm ngi hc thiu tp
trung và ngi hc. Vic trao đi thông tin vi thy, bn ch yu qua mng, đin
thoi có th làm cho ngi hc hiu bài không thu đáo và có cm giác bun
chán. Trng thái đn đc này cng làm cho ngi hc dn tr nên thiu nng
đng, thiu t tin và suy gim đng lc hc tp (T Th Hng Hnh, 2009).
2.1.2 Băhc
Theo đnh ngha ca đa s các nhà nghiên cu thì mt hc sinh (sinh viên)
gi là b hc khi h dng li không đn các lp hc trc khi h hoàn thành
khóa hc ca h.
Theo Bean (1980), sinh viên b hc (drop-out) là sinh viên ri trng
trc khi đt đc mc đích,  đây có th hiu là trc khi tt nghip đi hc vì
đi tng nghiên cu là nhng sinh viên theo hc các chng trình dn đn cp
bng c nhân t xa.
Theo Quy ch t chc đào to, đánh giá kt qu hc tp, cp vn bng tt
nghip, chng ch, chng nhn theo hình thc giáo dc t xa Trng i hc
M TPHCM s 1198/Q-HM, ngày 26/11/2010, mi hc k sinh viên phi
đng ký khi lng hc tp ti thiu là mt môn hc. Trong thi gian đào to
chính thc ca khóa hc, nu sinh viên không đng ký môn nào thì nhà trng
xem nh sinh viên t ý ngh hc tm thi. Sinh viên ch đc phép hc li khi
hoàn thành th tc đng ký hc li. Thi gian hc tp mt khóa đi hc đc
quy đnh t 5-7 nm, và thi gian hc tp đc kéo dài thêm ti đa là 6 nm.
Nh vy, thi gian ti đa đ mt sinh viên hoàn thành khóa hc là t 11-13 nm.
Do vy, nghiên cu này s dng khái nim sinh viên t xa đang theo hc
là sinh viên có đim thi cui hc k ti thiu mt môn hc. Trong quá trình hc,
sinh viên không làm bài tp mà ch d thi kt thúc môn hc mà thôi. Nh th ch
xác đnh đc sinh viên có chính thc hc hay không hc vào cui hc k, khi
sinh viên thi kt thúc môn mà thôi.

10


Do quy đnh thi gian ti đa hoàn thành khóa hc t xa là 11-13 nm, nên
trong vòng thi gian này sinh viên có th ngh hc mt thi gian dài và tr v
hc hoàn tt nhng môn hc cn thit đ tt nghip. Nên sau khi tham kho thc
t và k tha các nghiên cu trc, tác gi chn đi tng nghiên cu sinh viên
b hc là sinh viên không hc 3 hc k liên tip gn nht trong nghiên cu này,
vì theo kt qu ca nhiu nghiên cu cho thy thi gian ngng hc càng dài
càng khng đnh thêm quyt đnh ngng hc tp ca sinh viên.
Liên quan đn vn đ b hc, mt s nhn đnh khác li cho rng b hc
là mt s tht bi ca cá nhân ngi hc vì h đư không vt qua các th thách,
tr ngi khó khn… đ đt đn đích cui cùng mà h đư d tính cho tng lai.
Ngc li, mt s nhà nghiên cu cng đư có cái nhìn tích cc khi cho rng b
hc li là mt điu tt, bi vì vic t b mt khóa hc không ch là “ quyt đnh
trong mt đêm “, mà là c quá trình cân nhc các yu t thuc ch quan và
khách quan ca ngi hc, h cân nhc tính hiu qu gia công vic, thi gian,
thu nhp… trong hin ti và li ích ca vic hc mang li cho h trong tng
lai. Nu buc phi b hc thì đây là mt quyt đnh rt khó khn do điu này đi
ngc li nhng c mun và suy ngh ca h, làm h cm thy tht vng khi
phi quyt đnh b hc.
Ngoài ra, còn các nghiên cu khác xung quanh vn đ sinh viên b hc:
- Nghiên cu sinh viên b hc là mi quan tâm ln đi vi các nhà
nghiên cu giáo dc t xa, bi vì sinh viên b hc cao là mt trong nhng ch s
v cht lng ging dy (Dest, 2005).
- Trng hp khác, b hc có th đc xem nh là mt hành đng tích
cc. Nghiên cu ti i hc M ca Anh cho thy sinh viên s dng nghiên cu
 i hc M ca h đ b sung kin thc cho khóa hc toàn thi gian  trng
khác (Ashby, 2004).
- Hu ht mi ngi ngh rng b hc là xu. ây là mt quan nim sai

lm rt ph bin…,b hc thc s là mt điu khá thông minh đ làm vì bn có
th ngn chn lưng phí thi gian đi hc (Urban dictionary).
11


2.2. Các mô hình sinh viên b hc:
2.2.1. MôăhìnhălỦăthuytăvăđuătăgiáoădc:
Trong mô hình này, ch h đc xem là yu t “nht th” xác đnh vic
con cái đi hc và quyt đnh cp bc hc mà con ca h có th đt đc. Cha m
đc xem nh sng trong hai giai đon. Trong đó, tng s li ích và chi tiêu bao
gm tng s chi phí ca h trong giai đon đu và giai đon th hai. Trong giai
đon đu tiên, h kim đc tin đ chi tiêu thc n cho con cái ca h và chi
tiêu cho con cái h đi hc. Do đó, chi tiêu trong giai đon này bao gm chi tiêu
cá nhân và thc n cho con cái ca h, nó s đc tính bng tng thu nhp trong
giai đon đu tiên loi b chi tiêu ca h cho con đi hc. Tng chi phí trong giai
đon th hai s ph thuc vào chuyn thu nhp cho ngi con. Mt khác,
chuyn thu nhp cho con cái ph thuc vào vic đu t tr li cho giáo dc ca
ngi con. Chi tiêu  hin ti ca ph huynh gim so vi mc chi tiêu trong
tng lai ca h và s giàu có ca con h.
H gia đình đc xem là “nht th” bao gm cha m, s N tr em (bao
gm c n bé trai và m bé gái). Hu dng ca cha m đc tính bi công thc
hu dng nh sau:
U=U (C1, C2, Yd1, , Ydm, Ys1, , Ysn)
Trong đó, C1, C2 biu din tng ng vi mc chi tiêu ca cha m trong
giai đon 1 và giai đon 2. Ydi vi i=1,…, m biu din thu nhp ca ngi con
trong giai đon 2.
Nh vy, mô hình này có th đc vit li nh sau:
U = F (C1) +G (C2, Yd,1…. Yd,m, Ys,1… Ys,m)
Gi đnh rng, trong giai đon 1 cha m mun con ca h đc đi hc. H
gi con h đi hc mà không phân bit trình đ, (hoc cp bc hc) và không có

s phân bit gia con trai và con gái. Thu nhp ca ngi con đc chuyn t
cha m s là khác nhau. Chúng ta có biu thc:
12


kl
Y
G
Y
G





và
kkll
Y
G
YY
G





22

Gi đnh rng chi tiêu ca cha m trong giai đon th hai có th t l
thun vi mc đ giàu có và thu nhp ca con cái.

Và gi s rng s hiu qu ca vic giáo dc và t l tha hng t cha
m là ngang nhau gia con trai và con gái. Thu nhp và s giàu có ca ngi
con không ch ph thuc vào trình đ hc vn trong giai đon đu tiên mà còn
ph thuc các yu t khác nh gii tính, d lng, và khu vc, dân tc Chúng
ta có th biu din tiêu dùng giai đon th hai ca cha m nh sau:
dii
YC



2

Vi
i

là t l chuyn thu nhp ca đn v ca ngi con th i
th
Thu nhp ca ngi con ph thuc vào trình đ hc vn trong giai đon
đu tiên cng nh kh nng đc bit ca ngi con và do đó, nó có th đc vit
li nh sau:
diidi
SbY 

Trong đó S
di
vi i = 1 m; b là lưi sut thu đc khi đu t vào ngi con.
S đu t tr li vào vic hc cng có th nh hng t các bin khác ca hc
sinh.
Nó cng đc ch ra rng trong giai đon đu tiên, cha m dành tng thi
gian ca h đ kim trong khi tr em s dng thi gian ca h đ làm vic và

hc tp. Chúng ta có biu thc din đt thu nhp đy đ ca gia đình nh sau:

Trong đó V biu hin cho thu nhp khác nh là tha k, T
m
, T
f
là tng
thi gian làm vic ca m và cha tng ng. T
di
là tng thi gian ca ngi con,
t
di
là thi gian mà các em dành cho vic hc, do đó (T
di
- t
di
) là thi gian mà h
dành cho các hot đng to thu nhp. W
m
, W
f
, S
di
là mc lng ca cha, m,
didididiffmm
tPCWtTWTWTV


1
)(

13


ngi con th i tng ng. C
1
là tng mc chi tiêu ca cha m trong giai đon
đu tiên. P là chi phí giáo dc trc tip nh hc phí, l phí, v.v…


Trong phng trình này, nó đc cho thy rng chi phí ca giáo dc bao
gm hai thành phn: đu tiên là chi phí trc tip (P) và th hai là chi phí gián
tip rng tr em đư b b khi đi hc (t
di
*W
di
).
Cha m chn t
di
đ ti đa hóa hu dng ca h vi thu nhp hin có và
hn ch tiêu dùng dành cho vic hc ca con cái.
 
 


didddiffmm
swPwTwTwTVfMaxU )(
**

 
 } ,, ,{(

22122211 snnssdmmdddiii
SgSgSgSbSbSbSbG


Gii quyt vn đ ti đa hu dng này trong mt phng trình gin đn
cho thy nhu cu v s lng hc sinh nh sau:
S
di
= S
di
(w
m
,w
f
,V,P,S
m
,S
f
,Z
di
, H)
Theo các phng trình, nó cho thy rng vic đi hc ca tr em không ch
ph thuc vào đc đim gia đình mà còn ph thuc vào đc đim cá nhân ca tr
em, và các yu t khác.
2.2.2. Môăhìnhăhaiăgiaiăđonănhuăcuăgiáoădcă:
Các chi phí và li ích có th đc phân tích theo nhng cách tng t
đc tính toán cho các d án loi khác. Trong giáo dc, chi phí xy ra trong quá
trình đi hc, và li ích thu đc ch khi h tt nghip.
Hn na,  hu ht các nc, hc sinh tiu hc có không đt nng vic
kim tin trong sut thi gian đi hc (Psacharopoulos G.1995). Vì vy, sau khi

hoàn thành tiu hc, h tip tc đi hc hoc dng li và bt đu làm vic.
Theo lý thuyt vn con ngi, ch tp trung vào mi quan h gia thu
nhp và vn ngun nhân lc th hin  mi quan h gia lng và hc.
dididididiffmm
WttPCWTWTWTV 

1
14


Theo hai mô hình hai giai đon, trong giai đon đu  tr em đc đu t
vào giáo dc vi thi gian t và vn ngun nhân lc s tng lên thi gian theo
thi gian. Trong giai đon th hai, thu nhp ca h s tng lên vì vn ngun
nhân lc là kt qu ca đu t trong giai đon đu tiên .
Theo Psacharopoulos G.(1995), đ đa ra quyt đnh liu cha m nên đu
t vào giáo dc cho con em mình? H s so sánh gia chi phí vi li ích. Các
chi phí phát sinh ca cá nhân là thu nhp ca h b b qua trong khi hc tp,
cng vi phí giáo dc hoc chi phí phát sinh cá nhân phi gánh chu trong thi
gian đi hc (c). Li ích bao gm li ích cá nhân và xư hi. T l đu t vào cá
nhân  mt cp hc nht đnh trong trng hp này có th đc c tính bng
cách tìm các sut chit khu làm quân bình các dòng li ích gim đi cho các chi
phí ti mt đim nht đnh trong tng lai.
t
ul
t
tlu
rCW
r
WW





)1)((
)1(
)(

Vi (W
u
-W
l
) là thu nhp khác nhau gia vic hoàn thành các lp hc cao
hn và các lp thp hn. C
u
đi din cho chi phí trc tip và gián tip khi các em
đi hc, bao gm hc phí, l phí, sách và W
l
biu th thu nhp khi các em hc
xong các lp thp hn, W
u
có ngha thu nhp khi tr em hc xong các lp cao
hn. Li ích xư hi bao gm các hiu qu không đ tính bng tin hay các hiu
qu khác ca giáo dc.
15



Tìm hiu v mi quan h này, Kooreman và Wunderink (1977) đư nghiên
cu mi quan h gia mc lng và vn ngun nhân lc. H nhn ra rng
nhng đa tr đư tri qua hai giai đon: giai đon đu tiên, h đư hc đc và

ngun nhân lc s tng thi gian theo thi gian.  giai đon th hai, thu nhp
ca h s tng, vì vn ngun nhân lc do đu t vào giáo dc trong giai đon
đu tiên. Các bc cha m k vng con cái ca h s tng thu nhp khi con cái
ca h hc càng cao.
Hn na, Kooreman và Wunderink khám phá vn con ngi (HC) và
mc lng  giai đon th hai (W):
HC
2
= (1-) HC
1
+  HC (t,A) (1)
W
2
= w
2
(t,HC
1
, , A) (2)
Trong đó
- HC1 là vn con ngi khi tr em không hc lên cao.
- t: thi gian đi hc
- A: Kh nng ca tr em
- : gim vn nhân lc
T phng trình (1) và (2), chúng tôi có mi quan h gia mc lng và
thi gian hc, kh nng là:
Thu nhp
Li ích
Cp bc hc cao
Cp bc hc thp
Chi phí

Chi phí trc tip
Thi gian hc
16


W2 = h (t, A)
Mô hình hai giai đon v nhu cu giáo dc cho thy rng càng đu t vào
giáo dc, thì càng k vng v thu nhp cao trong tng lai. Cha m kt hp vi
các mô hình lý thuyt v đu t giáo dc và mô hình hai giai đon, s đa ra
quyt đnh liu h có nên gi con cái ca h đi hc hay không.
BNGăSOăSÁNHăCÁCăMỌăHỊNHăNGHIểNăCUăVăSINHăVIểN
ÀOăTOăTăXAăBăHC
Tácăgi
Nm
Niădung
BeanăvƠăMetzner
1985
Các yu t tác đng đn quyt đnh b hc: Yu
t thuc v đc đim cá nhân, các yu t liên quan
đn hc thut và các yu t thuc v môi trng.
Tinto
1987
S hòa nhp ca sinh viên trong môi trng hc
tp là s kt hp ca yu t: tính cht cá nhân đc
hình thành trên nn tng gia đình, t cht cá nhân
và trưi nghim hc tp cùng vi s gn kt nhà
trng có tác đng đn s hòa nhp và hoàn thành
khóa hc ca sinh viên.
Rovai

2003
Trình bày v vic b hc ca sinh viên đào to t
xa, đc bit là hc trc tuyn trên c s tng hp 2
mô hình ca Tinto và Bean – Metzner.
PartăvƠăHeeăJun
2009
Các yu t tác đng đn vic b hc, mô hình
đc hình thành trên c s mô hình Rovai (2003),
vn bao gm đc đim ngi hc, yu t ni ti và
yu t bên ngoài nhng có điu chnh.

2.3. Các nghiên cu trc đây:
Nghiên cu đư ch ra rng t l b hc ca sinh viên TTX thng cao
hn so vi t l b hc ca sinh viên trong thông thng, mt đi mt hình thc
giáo dc đi hc (Barefoot, 2004; Kember, 1995; Wojciechowski & Palmer,
2005).
17


Nghiên cu sinh viên b hc là mi quan tâm ln đi vi các nhà nghiên
cu giáo dc t xa, bi vì sinh viên b hc cao là mt trong nhng ch s v cht
lng ging dy (Dest, 2005).
Tuy nhiên, trong mt s trng hp, sinh viên b hc có th đc xem
nh là mt hành đng tích cc. Nghiên cu tin hành ti i hc M ca Anh
cho thy sinh viên s dng nghiên cu i hc M ca h đ nhp hc toàn thi
gian  ni khác (Ashby, 2004). Cng trong nghiên cu này, mc tiêu quan trng
ca chng trình c nhân là cung cp các c hi giáo dc cao hn cho nhng
ngi có th đư b l giáo dc chính thc (ví d: ngi làm vic, ngi dân
sng  khu vc nông thôn hoc vùng xa, các bà ni tr, và nhng ngi có hoàn
cnh khó khn khác…).

Tin hành nghiên cu tìm hiu các nguyên nhân b hc t nhiu quc gia
trên th gii : Mt s t chc TTX đư tin hành nghiên cu sinh viên b hc.
Mt s nghiên cu đáng chú ý đư đc thc hin bi trng i hc British
Open (Ashby, 2004; Kennedy & Powell, 1976; Tresman, 2002; Woodley, 2004);
i hc Athabasca ca Canada (Powell, 1991); i hc M quc gia Hàn Quc
(Shin & Kin, 1999); và i hc Deakin (Brown, 1996) ca Ỏc. Nhiu mô hình
khác nhau đư đc s dng bi các nhà nghiên cu mô t các yu t có nh
hng đn thành tích sinh viên, t l hoàn thành khóa hc, cùng vi các mi
quan h gia các yu t bin. Các nhà nghiên cu M đư đi đu trong vic phát
trin mt lot các mô hình đ c gng tìm hiu và gii thích nhng yu t quan
trng góp phn hng ti gi hc li t sinh viên giáo dc đi hc (Tinto, 1975,
1993; Bean, 1980, 1983; Bean & Metzner, 1985; Astin, 1977, 1985; Braxton,
2000). Mt nhà nghiên cu ngi Anh, Woodley (2004), cng đư tho lun
nhng đim mnh và đim yu ca mt s mô hình quan trng nh mô hình
Tinto (Tinto, 1975), mô hình ca Sweet (Sweet, 1983), và mô hình ca Kember
(Kember, 1995). Các mô hình đc s dng rng rưi bi các nhà nghiên cu
TTX đ d đoán đó sinh viên có nhiu kh nng b hc, và xác đnh các bin
pháp can thip nhm gim t l b hc ca sinh viên (Bernard & Amundsen,
18


1989). Phng pháp tip cn lý thuyt nh vy có nhng hn ch, đc bit là khi
áp dng cho hoàn cnh và các tình hung khác nhau (Woodley, 2004; Woodley,
Delange, & Tanewski nm 2001; Yorke, 2004).
Theo Woodley (2004), nghiên cu hu ht v sinh viên b hc đu ri vào
mt trong hai loi: kho sát tìm kim đ tìm hiu lý do ca sinh viên b hc
(Davies & Elias, 2003; Woodley & Parlett, 1983; Yorke, 1999), hoc nghiên
cu xem xét tin b ca sinh viên liên quan đn các bin d đoán kh nng ca
sinh viên b hc (Johnes & Taylor, 1989).
Các mô hình ph bin nht đc trích dn ca các nghiên cu sinh viên

b hc là mt trong nhng phát trin bi Tinto (1975). Theo Tinto, quá trình gi
hc li ph thuc vào cách sinh viên tng tác vi môi trng xư hi và hc tp
ca nhà trng.
Nhiu nghiên cu tìm hiu các nguyên nhân b hc t nhiu quc gia trên
th gii nh: trng i hc British Open (Ashby, 2004; Kennedy & Powell,
1976; Tresman, 2002; Woodley, 2004); i hc Athabasca ca Canada (Powell,
1991); i hc M quc gia Hàn Quc (Shin & Kin, 1999); và i hc Deakin
(Brown, 1996) ca Ỏc.
Các nghiên cu mô t nhng yu t nh hng đn thành tích sinh viên,
t
l hoàn thành khóa hc, gim thiu trình trng b hc, cùng vi các mi quan h
gia các bin yu t, đi đu là nc M
(Tinto, 1975, 1993; Bean, 1980, 1983;
Bean & Metzner, 1985; Astin, 1977, 1985; Braxton, 2000).
Kho sát sinh viên lý do b hc (Woodley, 2004).
Sinh viên t xa b hc các khóa hc đc nghiên cu tp trung vào 4 lý
do chính: do công vic, gia đình, thiu tài chính, thiu k nng c bn (Ostman
& Wagner, 1987; Thompson, 1997).
Vn đ b hc trong giáo dc t xa đc công nhn rng rưi và đư đc
xem là đi tng nghiên cu (Garrison, 1987; Cookson, 1989; Kember, 1989;
Zajkowski, 1992).
19


So sánh t l b hc ca các khóa hc giáo dc t xa thng cao hn so
vi các khóa hc khác (Kember, 1995).
 tài có nghiên cu và k tha các nghiên cu trc đây v sinh viên b
hc, trong đó các nghiên cu đư đa ra rt nhiu nguyên nhân dn
đn b hc,
đ rút gn có th tm chia ra thành các nhóm nguyên nhân chính:

2.3.1.ăNhiuăyuăt ktăhp:
- Sinh viên có th la chn hc theo hình thc TTX, bi vì h ngh rng
nhng chng trình/khóa hc s đc d dàng hn (Carnevale, 2000); Tuy
nhiên, đây không phi là trng hp nh mong đi, sinh viên b v mng khi
h nhn ra rng chng trình/khóa hc đòi hi nhng n lc tng t nh các
khóa hc truyn thng, nu không nói là kéo dài hn chng trình/khóa hc
truyn thng (Fozdar & Kumar, 2006).
-
Các nhà nghiên cu có xu hng nhn mnh thêm v s nh hng ca
môi trng bên ngoài, chng hn nh ngh nghip và h tr t gia đình ca sinh
viên (Kember, 1995).
- Sinh viên ghi danh trong TTX thng là ngi ln tui, tham gia bán
thi gian, công chc toàn thi gian và tt c đu đang có trách nhim gánh vác
gia đình (McGivney, 2004). i vi sinh viên nh vy, các yu t nh “không
có thi gian”, “thiu thông tin phn hi v bài tp”, “qun lý thi gian “, “ k
vng không thc t”… tt c đu là nhng nguyên nhân góp phn b hc
(Garland, 1993; Ostman & Wagner, 1987). Các yu t khác bao gm “thiu
hng dn và thông tin trc khi đng ký và ghi danh “, “ thiu s h tr ca
ging viên, và khó khn liên h vi ging viên” (Brown, 1996; Cookson, 1989;
Pierrkeas, Xenos, Panagiiotakopoulos, & Vergidis, 2004; Tresman, 2002).
- Utley (2002),
…ch có vài sinh viên tham d các lp hc lý thuyt mt
đi mt và tham d là không bt buc. Do vy, sinh viên cm thy b cô lp và
quyt đnh b hc gia chng do thiu thông tin v lch trình ca bui hc t các
trng đi hc và khong cách ca Trung tâm nghiên cu t ni c trú ca h.