BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP. HăCHệăMINH
LÊ MINH TRANG
NGHIểNăCUăSăHĨIăLọNGăCAăKHÁCHăHĨNGă
V CHTăLNGăDCHăVăTINăGIăTIăNGỂNă
HĨNGăNỌNGăNGHIPăVĨăăPHÁTăTRINăNỌNGă
THỌNăVITăNAMăTRểNăAăBĨNăTP.ăHăCHệă
MINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Tp. HăChíăMinhăậ Nmă2014
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
LÊ MINH TRANG
NGHIểNăCUăSăHĨIăLọNGăCAăKHÁCHăHĨNGă
V CHTăLNGăDCHăVăTINăGIăTIăNGỂNă
HĨNGăNỌNGăNGHIPăVĨăăPHÁTăTRINăNỌNGă
THỌNăVITăNAMăTRểNăAăBĨNăTP.ăHăCHệă
MINH
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mưăs : 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS.TS. TRMăTHăXUỂNăHNG
Tp. HăChíăMinhăậ Nmă2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s “Nghiên cu s hài lòng ca khách hàng
v cht lng dch v tin gi ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam trên đa bàn TP.HCM” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa
hc đc lp và nghiêm túc di s hng dn ca PGS.TS. Trm Th Xuân Hng.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi, các s liu và kt qu
nghiên cu trong lun vn này là trung thc.
Tp.H Chí Minh, tháng 05 nm 2014
Ngi thc hin lun vn
Lê Minh Trang
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCÁCăCH VITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV
MăU 1
1. t vn đ nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Ngun d liu nghiên cu 3
6. Ý ngha thc tin ca nghiên cu 3
7. Cu trúc ca nghiên cu 3
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăV SăHĨIăLọNGăCAăKHÁCHăHĨNGăVă
CHTăLNGăDCHăVăTINăGIăTIăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI 5
1.1.ăDchăvăngơnăhƠng 5
1.1.1. Khái nim dch v ngân hàng 5
1.1.2. c trng ca dch v ngân hàng 6
1.1.3. Phân loi dch v ngân hàng 9
1.1.3.1. Theo qui mô giao dch 9
1.1.3.2. Theo thi hn cung ng dch v 10
1.1.3.3. Theo quá trình phát trin ca NHTM 10
1.2.ăDchăvătinăgiăcaăngơnăhƠng 11
1.3.ăChtălngădchăvătinăgiăcaăngơnăhƠng 12
1.3.1. Cht lng dch v tin gi 12
1.3.2. Các mô hình đo lng cht lng dch v tiêu biu 13
1.3.2.1. Mô hình SERVQUAL (Parasuraman và cng s, 1988, 1991, 1993)13
1.3.2.2. Mô hình SERVPERF (Cronin và Taylor, 1992) 14
1.3.2.3. Các nghiên cu phát trin mô hình mi phù hp vi lnh vc ngân
hàng các nc trên th gii 15
1.3.3. Xác đnh các thành phn quyt đnh cht lng dch v tin gi 16
1.3.3.1. Cn c xác đnh các thành phn quyt đnh CLDV tin gi 16
1.3.3.2. Các thành phn quyt đnh cht lng dch v tin gi 18
1.4.ăSăhƠiălòngăcaăkháchăhƠngăvăchtălngădchăvătinăgi 20
1.4.1. Khái nim s hài lòng 20
1.4.2. Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 21
1.4.3. Mô hình đo lng s hài lòng ca khách hàng 21
1.5. Tìmăhiuăvăgiáăc 22
1.6.ăKinhănghimănơngăcaoăchtălngădchăvătinăgiăcaămtăsăngơnăhƠngă
trênăthăgii vƠăbƠiăhcăkinhănghimăchoăcácăNHTMă VităNam 23
1.6.1. Kinh nghim nâng cao cht lng dch v tin gi ca mt s ngân hàng
trên th gii 23
1.6.2. Bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam 26
KTăLUNăCHNGă1 27
CHNGă 2:ă THCă TRNGă Să HĨIă LọNGă CAă KHÁCHă HĨNGă Vă
CHTă LNGă DCHă Vă TINă GIă TIă NGỂNă HĨNGă NỌNGă NGHIPă
VĨăPHÁTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITăNAMăTRểNăAăBÀN TPHCM 29
2.1.ăGiiăthiuăvăhotăđngăcaăngơnăhƠngăNôngăNghipăvƠăPhátăTrinăNôngă
ThônăVităNam 29
2.2.ăKháiăquátăktăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăNôngăNghipăvƠă
PhátăTrinăNôngăThônăVităNamătrênăđaăbƠnăTPHCM 30
2.2.1. Ngun vn huy đng 32
2.2.2. Hot đng tín dng 32
2.2.3. Hot đng dch v 32
2.2.4. Kt qu hot đng tài chính 33
2.3.ăKháiăquátăhuyăđngătinăgiăcaăngơnăhƠngăNôngăNghipăvƠăPhátăTrină
Nông ThônăVităNamătrênăđaăbƠnăTPHCM 34
2.3.1. Các hình thc tin gi 34
2.3.2. Thc trng huy đng tin gi 34
2.3.2.1. V qui mô và tc đ tng trng ca ngun vn tin gi 35
2.3.2.2. V c cu ngun vn tin gi 36
2.3.2.3. V kh nng đa dng hóa các hình thc huy đng tin gi 38
2.4. Thcătrngăchtălngădchăvătinăgiătiăngơn hƠngăNôngănghipăvƠăPhátă
trinăNôngăthônăVităNamătrênăđaăbƠnăTPHCM 39
2.5.ăánhăgiáăthcătrngăsăhƠiălòngăcaăkháchăhƠngăv chtălngădchăvătină
giătiăngơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátătrinăNôngăthônăVităNam trênăđaăbƠnă
TPHCM 41
2.5.1. Mô hình nghiên cu và gi thuyt nghiên cu 41
2.5.1.1. Thit k mô hình nghiên cu 41
2.5.1.2. Các gi thuyt nghiên cu 42
2.5.2. Phng pháp nghiên cu 43
2.5.2.1. Nghiên cu đnh tính 43
2.5.2.2. Nghiên cu đnh lng 43
2.5.3. Kt qu nghiên cu 48
2.5.3.1. Mô t mu kho sát 48
2.5.3.2. ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 49
2.5.3.3. Phân tích nhân t khám phá EFA 51
2.5.3.4. Mô hình hiu chnh sau khi phân tích nhân t khám phá 56
2.5.3.5. Phân tích hi qui tuyn tính bi 57
2.5.3.6. Phân tích nh hng ca các bin đnh tính trong đánh giá s hài
lòng ca khách hàng v cht lng dch v tin gi 62
2.5.3.7. Thng kê mô t giá tr trung bình ca thang đo 63
2.5.4. ánh giá s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v tin gi ti
ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông Thôn Vit Nam trên đa bàn
TPHCM 65
2.5.4.1. u đim 65
2.5.4.2. Hn ch 67
2.5.4.3. Nguyên nhân 69
KTăLUNăCHNGă2 72
CHNGă3:ăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVăTINăGIă
TIăNGỂNăHĨNGăNỌNGăNGHIPăVĨăPHÁTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITă
NAMăTRểNăAăBĨNăTPHCM 74
3.1.ănhăhngăphátătrinăcaăAgribankăVităNam 74
3.2.ă nhă hngă phátă trină vƠă giiă phápă hotă đngă huyă đngă tină giă ca
AgribankătrênăđaăbƠnăTPHCM 75
3.3.ăGiiăphápănơngăcaoăchtălngădchăvătinăgiătiăAgribankătrênăđaăbƠnă
TPHCM tămôăhìnhăđăxut 76
3.3.1. Nâng cao cht lng ngun nhân lc 76
3.3.2. u t, nâng cp c s vt cht, trang thit b cho ngân hàng 79
3.3.3. Chú trng công tác phát trin dch v 80
3.3.4. Xây dng chính sách giá linh hot, phù hp vi đa bàn TPHCM 83
3.3.5. y mnh công tác tip th và truyn thông 83
3.3.6. Nâng cao công tác chm sóc khách hàng 84
3.4.ăCácăgiiăphápăhătr 85
3.4.1. i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 85
3.4.2. i vi Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 86
KTăLUNăCHNGă3 87
KTăLUN 88
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăCÁCăCH VITăTT
ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
Agribank : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
ATM : Automated Teller Machine
CLDV : Cht lng dch v
CLDVTG : Cht lng dch v tin gi
GSP : óng gói sn phm
EDC : Thit b đc th đin t (Electronic Data Capture)
KBNN : Kho Bc Nhà Nc
NHNN : Ngân hàng Nhà Nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
PGD : Phòng giao dch
POS : n v chp nhn th (Point of Sale)
SPDV : Sn phm dch v
TCKT : T chc kinh t
TCTD : T chc tín dng
TPHCM : Thành ph H Chí Minh
VIP : Khách hàng rt quan trng (Very Important Passenger)
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bng 2.1: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca Agribank đa bàn TPHCM
Bng 2.2: Din bin ngun vn tin gi ca Agribank đa bàn TPHCM
Bng 2.3: Mô t mư hóa 7 thành phn ca thang đo cht lng dch v tin gi ti
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
Bng 2.4: Thng kê mu nghiên cu
Bng 2.5: Ma trn xoay nhân t ln 3
Bng 2.6: Kt qu kim đnh KMO and Bartlett's Test
Bng 2.7: Total Variance Explained
Bng 2.8: Din gii các thành phn sau khi xoay nhân t.
Bng 2.9: Ma trn các h s tng quan Pearson
Bng 2.10: Kt qu phân tích hi qui bi.
Bng 2.11: Model Summary
b
Bng 2.12: ANOVA
b
Bng 2.13: Giá tr trung bình ca các thang đo trong mô hình
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV
Hình 1.1: Mô hình đo lng s hài lòng ca khách hàng v CLDV
Hình 2.1: Mô hình đo lng cht lng dch v tin gi và mc đ hài lòng ca
khách hàng đi vi cht lng dch v tin gi ti Agribank trên đa bàn TPHCM
1
MăU
1.ătăvnăđănghiênăcu:
Quá trình t do hóa và hi nhp th trng tài chính tin t đư to điu kin
cho s hình thành và phát trin nhanh chóng h thng ngân hàng Vit Nam. S
tham gia t ca các ngân hàng nc ngoài cùng vi s phát trin ca công ngh
hin đi s dn đn mt cuc cnh tranh gay gt v các sn phm, dch v và công
ngh nhm gia tng th phn và ti đa hóa li nhun. duy trì hot đng và phc
v cho mc đích kinh doanh, ngân hàng cn mt lng vn rt ln. Ngun vn các
ngân hàng huy đng đc xut phát t nhiu ngun khác nhau, nhng ngun vn
ch yu vn là ngun tin gi ca t chc và dân c. Vn đ huy đng vn tin gi
này sao cho hiu qu luôn là vn đ khin các nhà qun tr ngân hàng phi đau đu.
Vi u đim là ngân hàng thng mi quc doanh tiên phong, hin nay Ngân hàng
Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit Nam đư phát trin mng li hot
đng rng khp c nc. Nhng s ra đi ngày càng nhiu ngân hàng thng mi
c phn và ngân hàng nc ngoài vi s đa dng hóa sn phm, dch v, s khin
hot đng huy đng vn ca ngân hàng ít nhiu gp khó khn, đc bit là trong điu
kin hin nay khi mà Ngân hàng Nhà nc quy đnh trn lưi sut huy đng là
6%/nm thì mt vn đ đt ra đó là làm sao đ Ngân hàng Nông Nghip và Phát
Trin Nông Thôn Vit Nam có th cnh tranh đc vi các ngân hàng khác, làm sao
đ gi chân khách hàng c và thu hút đc nhng khách hàng mi đn gi tin ti
ngân hàng?
Theo nhiu nhn đnh ca các nhà nghiên cu nc ngoài, cht lng dch
v đc bit cn thit trong lnh vc ngân hàng bi nó đem đn s hài lòng cho
khách hàng, và do đó tr thành chìa khóa giúp các ngân hàng chim đc u th
cnh tranh trc các đi th khác. Vì vy, đ có th tr li câu hi trên thì vn đ
quan trng hin nay là phi nâng cao cht lng dch v phc v khách hàng. Ngân
hàng cn tin hành đánh giá cht lng dch v thng xuyên, liên tc đ có th đáp
ng kp thi nhng thay đi trong nhu cu ca khách hàng nhm phc v khách
2
hàng tt hn và làm cho h luôn tha mưn khi s dng các dch v và sn phm
ngân hàng.
Thành ph H Chí Minh là trung tâm tài chính ngân hàng ln nht nc, dn
đu c nc v s lng ngân hàng và doanh s tài chính tín dng,…, mc đ cnh
tranh ni đây s rt khc lit. Bi vy, đây s là ni lý tng đ thc hin
“Nghiên cu s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v tin gi ti ngân
hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit Nam trên đa bàn TPHCM” vi
mong mun giúp tìm ra gii pháp đ làm tng ngun vn và doanh thu cho ngân
hàng.
2.ăMcătiêuănghiênăcuă:
H thng hóa c s lý lun v s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch
v tin gi, các mô hình đo lng cht lng dch v tin gi và s hài lòng ca
khách hàng.
S dng mô hình đo lng cht lng dch v đ xác đnh các yu t cu
thành cht lng dch v tin gi và đánh giá mc đ hài lòng ca khách hàng đi
vi cht lng dch v tin gi ca ngân hàng.
Da trên kt qu nghiên cu, kin ngh các gii pháp nhm nâng cao cht
lng dch v tin gi ca ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit
Nam trên đa bàn TPHCM.
3.ăi tngănghiênăcuăvƠăphmăviănghiênăcu:
i tng nghiên cu: Cht lng dch v tin gi cá nhân ca ngân hàng
Nông nghip và Phát trin Nông Thôn Vit Nam trên đa bàn TPHCM.
Phm vi nghiên cu: các cá nhân có giao dch vi ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông Thôn Vit Nam trên đa bàn TPHCM t tháng 01 nm 2012 đn
tháng 03 nm 2014.
4.ăPhngăphápănghiênăcu:ă
3
thc hin nghiên cu này, tác gi s dng kt hp nhiu phng pháp
nghiên cu nh nghiên cu đnh tính và nghiên cu đnh lng, nghiên cu mô t,
nghiên cu phân tích … tài nghiên cu đc tin hành theo hai bc chính:
nghiên cu đnh tính và nghiên cu đnh lng. Nghiên cu đnh tính gm: thành
lp thang đo nháp, điu chnh và b sung các bin đ có thang đo cho nghiên cu
chính thc. Tip theo nghiên cu đnh lng: kim tra gi thuyt đ ra bng h s
tin cy Cronbach’s Alpha đ đm bo đ tin cy ca thang đo, phân tích nhân t
khám phá đ gp d liu, t đó xác đnh các thành phn ca cht lng dch v,
phân tích phân tích tng quan và phân tích hi quy đng thng đa bin da trên
kt qu x lý s liu thng kê SPSS đ xác đnh các thành phn nào ca cht lng
dch v tin gi có nh hng đn s hài lòng ca khách hàng và mc đ nh
hng ca thành phn đó. Ngoài ra, nghiên cu cng thc hin các nghiên cu ph
đ đánh giá s khác bit trong s đánh giá cht lng dch v gia các nhóm khách
hàng khác nhau.
5. Ngunădăliuănghiênăcu
Ngun d liu s cp: thu đc thông qua kho sát, điu tra thc t các
khách hàng.
Ngun d liu th cp: thu thp thông tin qua các tài liu, sách báo, website,
các bài nghiên cu, thông tin thc t t hot đng ca ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông Thôn Vit Nam trên đa bàn TPHCM.
6.ăụănghaăthcătinăcaănghiênăcu:
Nghiên cu này nhm xác đnh các thành phn quan trng ca cht lng
dch v tin gi ca ngân hàng, đánh giá cm nhn ca khách hàng v các thành
phn này, bit đc mc đ hài lòng ca khách hàng v các thành phn ca cht
lng dch v ngân hàng, t đó giúp ngân hàng có nhng ci tin nhm hoàn thin
cht lng dch v tin gi cung cp cho khách hàng.
7.ăCuătrúcăcaănghiênăcu:
4
Bài nghiên cu gm có 3 chng vi ni dung nh sau:
Chng 1: C s lý lun v s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch
v tin gi ti ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v tin
gi ti ngân hàng ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông Thôn Vit Nam trên
đa bàn TPHCM.
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v tin gi ti ngân hàng
Nông nghip và Phát trin Nông Thôn Vit Nam trên đa bàn TPHCM.
5
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăSăHĨIăLọNGăCAăKHÁCHăHĨNGăVă
CHTăLNGăDCHăVăTINăGIăTIăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1.ăDchăvăngơnăhƠng
1.1.1.ăKháiănimădchăvăngơnăhƠng
tìm hiu v khái nim dch v ngân hàng thì trc tiên chúng ta cn làm
rõ khái nim dch v bi ngành ngân hàng là mt ngành dch v. Theo Valarie
AZeithaml và Mary J Bitner (2000), dch v đc đnh ngha là nhng hành vi, quá
trình và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm to ra giá tr s dng cho
khách hàng làm tha mưn nhu cu và mong mun ca khách hàng. C th hn,
Heizer và Render (1999) đnh ngha dch v là: "Các hot đng kinh t sn xut đc
thù mt sn phm vô hình nh giáo dc, vui chi gii trí, thc phm và ch , giao
thông vn ti, bo him, thng mi, chính ph, tài chính, bt đng sn, y t, sa
cha và bo trì". Nh vy, ngành ngân hàng là ngành không sn xut trc tip ca
ci vt cht nên đc xp vào ngành dch v.
Hin nay, trên th gii có khá nhiu quan đim khác nhau v dch v ngân
hàng.
Tác gi David Cox trong sách “Nghip v ngân hàng hin đi” đnh ngha
hu ht các hot đng nghip v ca ngân hàng thng mi đu gi là dch v ngân
hàng.
Nhm hình thành các quy tc ng x gia các nc thành viên trong hot
đng thng mi dch v, đnh ngha v dch v ngân hàng đư đc T chc thng
mi th gii (WTO) đ cp trong Ph lc v dch v tài chính ca Hip đnh chung
v thng mi – dch v (GATS): “Mt dch v tài chính là bt k dch v nào có
tính cht tài chính, đc mt nhà cung cp dch v tài chính cung cp. Dch v tài
chính bao gm mi dch v bo him và dch v liên quan đn bo him, mi dch
v ngân hàng và dch v tài chính khác (ngoi tr bo him)”. Nh vy, dch v
6
ngân hàng đc ni hàm trong dch v tài chính và nó đc phân ngành c th
trong bng phân ngành dch v ca WTO nh sau: Nhn tin gi; cho vay; cho thuê
tài chính; chuyn tin và thanh toán th, séc; bo lưnh và cam kt thanh toán; t
doanh hoc kinh doanh trên tài khon ca khách hàng; phát hành chng khoán; môi
gii tin t, qun lý tài sn, dch v thanh toán và thanh toán bù tr đi vi các tài
sn tài chính; cung cp và chuyn giao thông tin tài chính; dch v t vn và trung
gian, h tr tài chính.
nc ta, theo Lut T chc tín dng s 47/2010/QH12 không nhc đn
dch v ngân hàng, mà đ cp đn các hot đng ca Ngân hàng thng mi đó là:
1. Nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim và các loi tin
gi khác; 2. Phát hành chng ch tin gi, k phiu, tín phiu, trái phiu đ huy
đng vn trong nc và nc ngoài; 3. Cp tín dng di các hình thc; 4. M tài
khon thanh toán cho khách hàng; 5. Cung ng các phng tin thanh toán; 6. Cung
ng các dch v thanh toán.
Trong đ tài này, khái nim dch v ngân hàng đc hiu theo ngha ca t
chc WTO. Dch v ngân hàng là mt dng hot đng, mt quá trình đc cung
ng bi ngân hàng nhm đáp ng nhu cu và mong mun ca khách hàng mc tiêu,
bao gm tt c các dch v đc ngân hàng cung cp cho khách hàng nh dch v
tin gi, dch v cho vay, dch v thanh toán, dch v v th, dch v t vn, dch v
liên quan đn hot đng kinh doanh chng khoán, dch v cho thuê két st, dch v
cung cp thông tin,….
1.1.2.ăcătrngăcaădchăvăngơnăhƠng
Bên cnh nhng đc trng chung vn có ca dch v nh tính vô hình, tính
không th tách ri, tính không đng nht, tính mau hng; dch v ngân hàng có
nhng đc trng riêng ca lnh vc tài chính nh chu s chi phi ca chính sách
quc gia, mang tính trách nhim liên đi và dòng thông tin hai chiu gia ngân
hàng và khách hàng, tính đa dng và không ngng phát trin, tính liên kt gia các
ngân hàng trong cung cp dch v, tính ri ro.
7
Tính vô hình: bn cht ca dch v ngân hàng là mt hot đng, s thi hành,
n lc, do đó, khách hàng không th s mó, cân đong đo đm mt cách c th nh
các sn phm vt cht hu hình. Vì vy, khách hàng thng gp khó khn trong
vic đa ra các quyt đnh la chn. H ch có th kim tra và xác đnh cht lng
dch v trong quá trình s dng. Do tính vô hình mà khách hàng thng la chn
da trên c s nim tin.
Tính không th tách ri: tính không th tách ri th hin vic khó phân chia
dch v ngân hàng thành hai giai đon rch ròi là sn xut và s dng. Dch v ngân
hàng là mt hành đng xy ra cùng lúc vi s hp tác gia khách hàng và nhà cung
cp – ngân hàng và các đnh ch tài chính khác. Quá trình cung ng dch v thng
đc tin hành theo qui trình nht đnh, không th chia ct ra thành các thành phm
khác nhau nên không có sn phm d dang. Do vy sn phm đc bit này đc
cung cp trc tip cho ngi tiêu dùng khi và ch khi khách hàng có yêu cu. Quá
trình sn xut cng đng thi vi quá trình tiêu dùng sn phm.
Tính không đng nht: dch v ngân hàng đc cu thành bi nhiu yu t
khác nhau nh con ngi, máy móc, khoa hc công ngh, đa đim, thi gian thc
hin… nên cht lng tr nên không n đnh. iu này dn đn hai h qu: v phía
nhà cung cp ny sinh vn đ là làm sao x lý s không chun hóa, còn v phía
khách hàng là s gia tng ri ro vì tình trng không chc chn v nhng gì h mua
đc.
Tính mau hng: th hin bn cht tc thi ca dch v xy ra nh là kt
qu ca vic sn xut và tiêu dùng đng thi, do đó nhà cung cp dch v không th
hình thành và duy trì hàng tn kho. Nhng thay đi v nhu cu ca th trng dch
v không th đc đáp ng ging th trng hàng hóa dch v khác. Nng lc sn
xut cha đc s dng ca nhà cung cp dch v s lưng phí nu không có khách
hàng tip nhn. Ngc li, khi nng lc cung cp ca nhà cung cp dch v thp
hn nhu cu th trng thì khách hàng li không đc đáp ng. Do đó, ngân hàng
phi tìm cách san bng mc đ nhu cu và làm tng thích vi nng lc ca mình.
8
Chu s chi phi mnh m ca chính sách quc gia: ngân hàng mun thành
lp và hot đng cn phi tha mưn các ch s tài chính theo yêu cu và phi chu s
giám sát cht ch theo qui đnh ca tng quc gia chng hn nh dch v tin gi
chu s ràng buc bi trn lưi sut huy đng.
Trách nhim liên đi và dòng thông tin hai chiu gia ngân hàng và khách
hàng: ngân hàng và khách hàng luôn có mi liên h cht ch vi nhau trong sut
quá trình s dng dch v. Ngay t khi khách hàng bt đu mi quan h vi ngân
hàng thì có ngha là khách hàng đang mua li ha t ngân hàng v trách nhim qun
lý ngun vn và nhng vn đ tài chính ca khách hàng, do đó, s tín nhim và tin
tng ca khách hàng đi vi ngân hàng là đòi hi bt buc. Ngc li, khi ngân
hàng bán li ha ca mình thì h cng cn tìm hiu v đi tng khách hàng ca
mình đ có c s tin rng đi tng mà mình giao dch s mang li li ích cho
mình. Tuy nhiên, ban đu s tín nhim và tin tng ln nhau ch có th dng li
mc đ nhn bit t các du hiu nh qui mô, hình nh, thi gian làm vic ca ngân
hàng, …hay thông tin do khách hàng cung cp hoc thông qua các t chc xp hng
tín nhim, t đó mi quan h và s tin tng ln nhau này dn dn phát trin qua
quá trình tri nghim cùng nhau. Do đó, s tín nhim và tính minh bch thông tin là
yu t quan trng nh hng đn mi quan h gia khách hàng vi ngân hàng.
Tính đa dng và không ngng phát trin: đ đáp ng nhu cu phong phú ca
khách hàng, hin nay các ngân hàng đang c gng phát trin theo hng kinh doanh
đa nng ch không ch thc hin nhng nghip v truyn thng nh trc kia. Vi
mi loi hình dch v, các ngân hàng đu đy mnh đa dng hóa các hình thc cung
cp. Bên cnh đó, vi s gn lin ca công ngh thông tin vi hot đng ngân hàng
đư cho ra đi nhiu dch v mi, không ch có các dch v hin đi mi s dng các
phng tin k thut hin đi mà các dch v truyn thng cng đang đc ci tin
vi hàm lng công ngh thông tin cao.
Tính liên kt gia các ngân hàng trong cung cp dch v: hin nay mi quan
h gia các ngân hàng không còn nm trong phm vi mt quc gia mà đc m
9
rng ra phm vi toàn cu nhm đáp ng tt nht nhu cu ca khách hàng. Chng
hn, khách hàng có th s dng tài khon tin gi ti ngân hàng này đ chuyn tin
sang ngân hàng khác, có th s dng máy ATM ca tt c các ngân hàng có kt ni
trc tuyn vi nhau,…
Tính ri ro phát sinh trong giao dch: hàng hóa giao dch trong ngành này là
loi hóa đc bit – tin. Do đó, các giao dch phát sinh trong ngành này luôn tim n
tính ri ro rt cao đi vi c ngân hàng và khách hàng bi bt c s sai sót nào xy
ra cng đem li tn tht không nh. V phía ngân hàng thng đi mt vi ri ro
hot đng, ri ro tín dng, ri ro t giá, ri ro lưi sut, ri ro thanh khon, ri ro th
trng, ri ro pháp lý. Còn đng v phía khách hàng, ri ro ln nht mà h gp phi
là ri ro mt tin do ngân hàng mc li x lý, tham ô hay mt kh nng thanh
khon; ri ro th hai là ri ro bo mt khi các thông tin cá nhân hay thông tin giao
dch b hy, tit l hoc sa đi, gian ln; hoc mt ri ro na liên quan đn thi
gian giao dch do h thng máy tính b li, mng b treo, hoc nhân viên ngân hàng
sai sót. Do đó, tính chính xác trong vic thc hin giao dch và tính bo mt thông
tin rt quan trng, chúng góp phn làm gia tng s tin tng ca khách hàng đi vi
ngân hàng.
1.1.3.ăPhơnăloiădchăvăngơnăhƠngă
1.1.3.1. Theo qui mô giao dch:ăbao gm dch v ngân hàng bán buôn và dch v
ngân hàng bán l.
Dch v ngân hàng bán buôn là dch v cung ng cho tp đoàn ln và các
NHTM khác vi quy mô và giá tr ln. Vi dch v ngân hàng bán buôn, NHTM
cung ng dch v vi chi phí thp nht.
Dch v ngân hàng bán l là dch v ngân hàng đc cung ng ti tng cá
nhân riêng l, các doanh nghip va và nh thông qua mng li chi nhánh, hoc
khách hàng có th tip cn trc tip vi sn phm dch v ngân hàng thông qua các
phng tin công ngh thông tin, đin t vi tính, hot đng vin thông.
10
1.1.3.2.ăTheoăthiăhnăcungăngădchăv: gm dch v ngân hàng ngn hn và
dch v ngân hàng trung dài hn
Dch v ngân hàng ngn hn là dch v đc ngân hàng cung cp có thi hn
di 1 nm, bao gm dch v tin gi ngn hn, cho vay ngn hn hot đng tài tr
thng mi…
Dch v ngân hàng trung dài hn là các dnh v ngân hàng cung cp có thi
hn t 1 nm tr lên.
1.1.3.3.ăTheoăquáătrìnhăphátătrinăcaăNHTM: dch v ngân hàng bao gm dch
v ngân hàng truyn thng và dch v ngân hàng hin đi .
Dch v ngân hàng truyn thng: là các dch v c bn đư đc thc hin
trong nhiu nm trên nn công ngh c, quen thuc vi khách hàng, vi kênh phân
phi trc tip thông qua mng li chi nhánh và PGD đn khách hàng. Có th k
đn mt s dch v truyn thng ca ngân hàng nh sau:
Dch v huy đng vn: bao gm dch v tin gi và tin vay
Dch v tin gi: nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit
kim; phát hành k phiu, trái phiu, chng ch tin gi và các công c n
khác.
Dch v tin vay: vay t TCTD khác trong nc, vay t các ngân hàng và
các t chc tài chính nc ngoài, vay t NHTW.
Dch v tín dng: dch v cho vay; dch v cho thuê tài chính; dch v bo
lưnh, chit khu giy t có giá,…
Dch v thanh toán: thanh toán séc, y nhim thu, y nhim chi, th tín dng,
hi phiu, lnh phiu, th thanh toán,…Nh vic nm gi tài khon ca khách hàng,
đng thi thông qua vic kim soát chng t thanh toán mà các ngân hàng hoàn
toàn có kh nng thc hin các dch v thanh toán theo yêu cu ca khách hàng.
11
Dch v khác: dch v ngân qu, dch v mua bán ngoi t, dch v y thác,
dch v chuyn tin, dch v t vn tài chính,….
Các sn phm dch v truyn thng ca ngân hàng đc ci tin theo hng
hoàn chnh hn, gn v th tc, rút ngn đc thi gian giao dch, các ngân hàng đư
hng ti vic xut phát t nhu cu ca khách hàng hn là áp đt sn phm mình
có.
Dch v ngân hàng hin đi: là hình thc dch v ngân hàng mi đc đa
vào hot đng ca t chc tín dng, vi kênh phân phi hin đi ng dng hàm
lng công ngh cao nh Internet banking, phone banking, h thng ATM, POS,…,
đem li các tin ích mi cho khách hàng. Mt s dch v ngân hàng hin đi nh:
Dch v ngân hàng trc tuyn (Bank Online): Là dch v cho phép khách
hàng có th m tài khon mt ni nhng thc hin giao dch bt k chi nhánh
nào thuc h thng NHTM đó trên toàn quc. Dch v ngân hàng trc tuyn là tin
đ cho s phát trin ca dch v th, to điu kin cho các NHTM m rng cung
cp và h tr khách hàng s dng các phng tin thanh toán đin t.
Dch v th ngân hàng: Ngân hàng cp th cho khách hàng có tài khon dùng
đ thanh toán tin mua hàng, chi tr tin dch v, hay rút tin mt t đng thông qua
các máy đc th hay các máy rút tin t đng ATM.
Dch v ngân hàng đin t: Dch v ngân hàng đin t là mt h thng phn
mm vi tính cho phép khách hàng tìm hiu hay mua dch v ngân hàng thông qua
vic kt ni mng máy vi tính ca mình vi ngân hàng. Các dch v ngân hàng đin
t: Call banking, Home banking, Phone banking, Internet banking, Mobile banking,
dch v ngân hàng t phc v.
1.2.ăDchăvătinăgiăcaăngơnăhƠng
Huy đng vn là mt trong nhng hot đng ch yu và quan trng nht ca
ngân hàng thng mi. Hot đng này mang li ngun vn đ ngân hàng có th
thc hin các hot đng khác nh cp tín dng và cung cp các dch v khác cho
12
khách hàng. Ngun vn này đc to lp thông qua thu hút tin gi, phát hành giy
t có giá và vay vn t các TCTD khác. Trong đó, nhn tin gi là hot đng ph
bin và ch yu nht.
Dch v nhn tin gi là dch v thu hút tin gi t các t chc và dân c
thông qua vic bán sn phm, dch v ca mình. Do nhu cu và đng thái gi tin
ca khách hàng rt đa dng và khác nhau nên đ thu hút đc nhiu khách hàng gi
tin, NHTM phi thit k và phát trin thành nhiu loi sn phm tin gi khác nhau
nh tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim có k hn, tin gi
tit kim không k hn, tin gi tit kim d thng, tin gi thanh toán khác….
1.3.ăChtălngădchăvătinăgiăcaăngơnăhƠng
1.3.1.ăăChtălngădchăvătinăgi:
Trong nhng nm gn đây cht lng đư tr thành mt li th cnh tranh
quan trng đi vi tt c các t chc. Theo Hip hi Cht lng Hoa K, cht lng
là tt c các tính nng và đc đim mà mt sn phm hoc dch v đem li nhm
đáp ng nhng nhu cu đt ra t khách hàng.
cp đn cht lng dch v, nhiu khía cnh, lý thuyt và phng pháp
tip cn liên quan đư đc phát trin trong nhiu thp k qua. Parasuraman (1988)
xác đnh cht lng dch v là khong cách gia k vng ca khách hàng v dch v
và cm nhn ca h khi đư s dng dch v, hoc mc đ mà mt dch v đáp ng
hoc vt quá mong đi ca khách hàng. ng tình vi Parasuraman, cht lng
dch v thông thng liên quan đn vic xác đnh dch v cung cp đc cm nhn,
vt quá hoc không đáp ng mong đi ca khách hàng (Cronin và Taylor, 1992;
Oliver, 1993). Ch s hài lòng khách hàng ca M (Fornell et al, 1996) cng đnh
ngha cht lng dch v là mc đ mt sn phm hay dch v cung cp theo yêu
cu ca khách hàng và các yêu cu này đc đáp ng nh th nào.
T tìm hiu v cht lng dch v, ta có th hiu cht lng dch v tin gi
ca ngân hàng là khong cách gia s k vng ca khách hàng v dch v tin gi
đc ngân hàng cung cp và cm nhn ca h khi đư s dng qua dch v.
13
1.3.2ăCácămôăhìnhăđoălngăchtălngădchăvătiêuăbiu:ă
1.3.2.1.ăMôăhìnhăSERVQUALă(ParasuramanăvƠăcngăs,ă1988,ă1991,ă1993)ă
Mô hình và thang đo SERVQUAL có th nói là đư phn ánh khá đy đ các
thành phn đc trng cho cht lng dch v. Parasuraman và cng s (1991, 1993)
khng đnh rng SERVQUAL là thang đo đy đ và hoàn chnh v cht lng dch
v, có th s dng cho tt c các loi hình dch v khác nhau, dù đôi khi vn phi
din đt li hoc phi b sung thêm mt s phát biu. Trong mô hình này cht lng
dch v đc xem nh khong cách gia mong đi v dch v và cm nhn ca
khách hàng khi s dng dch v. Ban đu, Parasuraman & ctg (1985) cho rng, bt
k dch v nào, cht lng dch v cm nhn bi khách hàng có th mô hình thành
10 thành phn, đó là: tin cy (reliability), đáp ng (Responsiveness), nng lc phc
v (Competence), tip cn (access), lch s (Courtesy), thông tin (Communication),
tín nhim (Credibility), an toàn (Security), hiu bit khách hàng (Understanding
customer), phng tin hu hình (Tangibles)
Tuy mô hình này có u đim là bao quát ht mi khía cnh ca ngành dch
v nhng vic áp dng tt c 10 thành phn này vào vic đo lng là rt phc tp,
do đó, các nhà nghiên cu này đư nhiu ln kim đnh li mô hình và sau đó đúc kt
li 5 thành phn đ đo lng cht lng dch v nh sau:
S tin cy (reliability): th hin kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
hn ngay ln đu.
S đáp ng (responsiveness): th hin s sn lòng ca nhân viên phc v
nhm cung cp dch v kp thi cho khách hàng.
Nng lc phc v (assurance): th hin trình đ chuyên môn và cung cách
phc v lch s, nim n vi khách hàng.
S đng cm (empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng khách
hàng.
14
Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên phc v, các trang thit b đ thc hin dch v.
B thang đo gm 2 phn, mi phn có 22 phát biu. Phn th nht nhm xác
đnh k vng ca khách hàng đi vi loi dch v ca doanh nghip nói chung.
Ngha là không quan tâm đn mt doanh nghip c th nào, ngi đc phng vn
cho bit mc đ mong mun ca h đi vi dch v đó. Phn th hai nhm xác đnh
cm nhn ca khách hàng đi vi vic thc hin dch v ca doanh nghip kho sát.
Ngha là cn c vào dch v c th ca doanh nghip đc kho sát đ đánh giá. Kt
qu nghiên cu nhm nhn ra các khong cách gia cm nhn khách hàng v cht
lng dch v do doanh nghip thc hin và k vng ca khách hàng đi vi cht
lng dch v đó. C th, theo mô hình SERVQUAL, cht lng dch v đc xác
đnh nh sau:
Cht lng dch v = Mc đ cm nhn – Giá tr k vng.
Tuy thang đo SERVQUAL đư đc s dng rng rưi trong nhiu lnh vc
(Buttle, 1996; Robinson,1999) nhng vic s dng mô hình trên làm c s cho vic
đánh giá cht lng dch v cng có nhiu tranh lun do đnh ngha k vng ca
khách hàng là rt m h và khó đo lng đc cng nh tính không n đnh ca các
thang đo trong các ngành khác nhau qua tng thi k (Carmen, 1990; Cronin &
Taylor, 1992). Do đó, trong sut hai thp k qua đư có nhiu nghiên cu phát trin
mô hình mi da trên nn tng ng dng mô hình SERVQUAL nhng có s điu
chnh thích hp vi tng ngành ngh tng quc gia nhm đo lng cht lng
dch v mt cách tt nht. c bit, hàng lot nghiên cu phát trin mô hình mi
phù hp vi lnh vc ngân hàng c th nh sau:
1.3.2.2. Mô hình SERVPERF (Cronin và Taylor, 1992)
Phát trin t mô hình SERVQUAL, Cronin và Taylor (1992) xây dng mô
hình SERVPERF đ xác đnh cht lng dch v cm nhn thay vì đo lng c cht
lng cm nhn và k vng. Cronin và Taylor cho rng mc đ cm nhn ca
khách hàng đi vi s thc hin dch v ca doanh nghip phn ánh tt nht cht
15
lng dch v. Theo mô hình SERVPERF thì: Cht lng dch v = Mc đ cm
nhn. Kt lun này đư đc đng tình bi các tác gi khác nh Lee và cng s
(2000), Brady và cng s (2002).
B thang đo SERVPERF cng s dng 22 mc phát biu tng t nh phn
hi v cm nhn ca khách hàng trong mô hình SERVQUAL, b qua phn hi v
k vng.
1.3.2.3. Cácă nghiênă cuă phátă trină môă hìnhă miă phùă hpă viă lnhă vcă ngơnă
hƠngăăcácăncătrênăthăgii:ăăăă
Avkiran (1994) đ xut mô hình BANKSERV da trên mô hình c s
SERVQUAL đ đo lng cht lng dch v trong ngành ngân hàng Úc. Nó là mt
công c đc thit k cho phép khách hàng phn ánh v nhng k vng và nhn
thc ca h trong báo cáo duy nht vi 17 bin thuc 4 thành phn: hành vi nhân
viên, đ tin cy, thông tin liên lc , và d tip cn vi nhân viên giao dch.
Mt nghiên cu khám phá đc tin hành bi Stafford (1996) báo cáo by
thành phn khác nhau đư đc tìm thy trong vic đánh giá cht lng dch v ngân
hàng. Thành phn đu tiên là " bu không khí ngân hàng"; bao gm s sch s, cng
nh thái đ tích cc và lch s ca nhân viên. Thành phn th hai , "mi quan h" ,
ch ra tm quan trng ca mt mi quan h cá nhân vi các nhân viên ngân hàng,
ni khách hàng d dàng đc nhn bit bi mt nhân viên lâu nm. Thành phn th
ba, “giá và chi phí" , ch ra rng chi phí thp và lưi sut cao có th nh hng đn
cm nhn ca mt cá nhân v cht lng dch v ngân hàng. Thành phn th t,
"dch v có sn và tin li", ch ra đy đ các dch v có sn, d dàng truy cp và
thun tin. Thành phn th nm s sn sàng, tin li và t đng làm vic máy
ATM. Thành phn th sáu, "đ tin cy / trung thc", ch ra tm quan trng ca mc
đ bn vng ca ngân hàng và trung thc, nhân viên đáng tin cy. Thành phn cui
cùng là nhân viên giao dch, ch s thích hp và d tip cn ca nhân viên.
Bahia & Nantel (2000) đư thc hin nghiên cu các ngân hàng ti Canada
da trên mô hình SERVQUAL đ đ xut mô hình mi đo lng cht lng dch v