B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TH PHNG
CÁC NHÂN T TÁC NG
N S HÀI LÒNG CA SINH VIÊN
V CHT LNG DCH V ÀO TO
TI TRNG CAO NG VN HÓA NGH THUT
VÀ DU LCH SÀI GÒN (SaigonACT)
LUN VN THC S KINH T
Thành ph H Chí Minh - Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TH PHNG
CÁC NHÂN T TÁC NG
N S HÀI LÒNG CA SINH VIÊN
V CHT LNG DCH V ÀO TO
TI TRNG CAO NG VN HÓA NGH THUT
VÀ DU LCH SÀI GÒN (SaigonACT)
Chuyên ngành: Kinh Doanh Thng Mi
Mã s : 60340121
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
GS. TS. VÕ THANH THU
Thành ph H Chí Minh - Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn Thc s kinh t “Các nhân t tác đng đn s hài
lòng ca sinh viên v cht lng dch v đào to ti trng Cao ng Vn Hóa
Ngh Thut và Du Lch Sài Gòn – SaigonACT” là kt qu ca quá trình nghiên cu
đc lp nghiêm túc ca tôi, di s hng dn khoa hc ca ging viên hng dn.
Các s liu và kt qu có trong lun vn hoàn toàn trung thc. Mt s gii
pháp và kin ngh nêu trong lun vn đc đ xut t kt qu nghiên cu ti Trng
Cao ng Vn Hóa Ngh Thut và Du Lch Sài Gòn
TP HCM, ngày 30 tháng 6 nm 2014
Tác gi lun vn
Th Phng
MC LC
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU 1
1.1. Lý do chn đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu ca đ tài 2
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4 Phng pháp nghiên cu 3
1.5 Ý ngha và đóng góp ca đ tài nghiên cu 3
1.6 Kt cu ca lun vn 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
2.1 Dch v và cht lng dch v 5
2.1.1 Khái nim dch v 5
2.1.2 Khái nim cht lng dch v 7
2.1.3 Cht lng dch v đào to 8
2.2 Các mô hình đo lng cht lng dch v đào to 8
2.2.1 Mô hình SERVQUAL 8
2.2.2 Mô hình SERVPERF 13
2.3 Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 14
2.3.1 Khái nim s hài lòng 14
2.3.2 Khái nim s hài lòng ca sinh viên 14
2.3.3 Mi quan h gia cht lng dch v đào to và s hài lòng ca sinh viên 14
2.4 Các nghiên cu trc đây v cht lng dch v đào to trong giáo dc 15
2.5 Mô hình nghiên cu đ ngh và các gi thuyt nghiên cu 17
TÓM TT CHNG 2 21
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 22
3.1 Quy trình nghiên cu 22
3.2. Nghiên cu đnh tính 23
3.3 Xây dng và điu chnh thang đo 24
3.4 Nghiên cu đnh lng 29
3.4.1 Phng pháp chn mu 29
3.4.2 Kích thc mu 30
3.4.3 Phng pháp thu thp d liu 30
3.4.4 Phân tích d liu 30
TÓM TT CHNG 3 35
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 36
4.1. Phân tích thng kê mô t mu 36
4.1.1 S lng mu 36
4.1.2 Thng kê mô t các đi tng kho sát 36
4.1.3 Thng kê kt qu đánh giá cht lng dch v đào to ti SaigonACT 39
4.2 Phân tích thang đo cht lng dch v đào to ti SaigonACT 40
4.2.1 Phân tích đ tin cy Cronbach alpha 40
4.2.2 Phân tích nhân t EFA vi thang đo cht lng dch v đào to ti SaigonACT
42
4.2.3 Gii thích các nhân t sau EFA 44
4.3 Phân tích thang đo s hài lòng ca sinh viên ti SaigonACT 45
4.3.1 Phân tích đ tin cy Cronbach alpha 46
4.3.2 Phân tích nhân t EFA cho thang đo s hài lòng ca sinh viên ti SaigonACT 47
4.4 Hiu chnh mô hình nghiên cu và các gi thuyt 48
4.5 Phân tích hi quy 52
4.6 Kim đnh mô hình và các gi thuyt nghiên cu 53
TÓM TT CHNG 4 57
CHNG 5: GII PHÁP VÀ KIN NGH 58
5.1 Kt qu nghiên cu 58
5.2 Gii pháp 58
5.3 Kin ngh 62
5.4 Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu tip theo 63
DANH MC CÁC T VIT TT
HSSV Hc sinh sinh viên
SaigonACT Trng Cao ng Vn Hóa Ngh Thut và Du Lch Sài Gòn
SERVPERF Service Performance
SERVQUAL Service Quality
DANH MC BNG
Bng 3.1 Thang đo v s tin cy 25
Bng 3.2 Thang đo v s đáp ng 25
Bng 3.3 Thang đo v s đm bo 26
Bng 3.4 Thang đo v s cm thông 27
Bng 3.5 Thang đo v phng tin hu hình 28
Bng 3.6 Thang đo s hài lòng ca sinh viên 29
Bng 4.1 Bng thng kê mu theo gii tính 36
Bng 4.2 Bng thng kê mu theo khoa 37
Bng 4.3 Bng thng kê mu theo khóa hc 38
Bng 4.4 Thng kê kt qu đánh giá cht lng dch v đào to ti SaigonACT . 39
Bng 4.5 Bng tng hp h s Cronbach Anpha ca thang đo cht lng dch v
đào to ca sinh viên ti SaigonACT 41
Bng 4.6 Kt qu phân tích EFA đi vi thang đo cht lng dch v đào to ca
sinh viên ti SaigonACT 42
Bng 4.7 H s Cronbach alpha thang đo s hài lòng ca sinh viên ti trng
SaigonACT 46
Bng 4.8 Kt qu phân tích EFA đi vi thang đo hài lòng ca sinh viên ti
SaigonACT 47
Bng 4.9 Bng thông s ca mô hình hi quy 52
Bng 4. 10 Bng h s phóng đi 54
Bng 4. 11 Kt qu kim đnh các gi thuyt ca mô hình 56
DANH MC HÌNH VÀ BIU
Hình 2.1 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman và cng s (1985) 9
Hình 2.2 Mô hình nghiên cu đ xut ca tác gi 19
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 22
Hình 4.1 Mu chia theo gii tính 36
Hình 4.2 Mu chia theo khoa 37
Hình 4.3 Mu chia theo khóa hc 38
Hình 4.4 Mô hình nghiên cu hiu chnh 51
Hình 4.5 th phân tán 54
Hình 4.6 th phân phi chun 55
Hình 4.7 Biu đ tn sut ca phn d chun hóa 55
TÓM TT
Mc tiêu nghiên cu ca tác gi trong lun vn là xác đnh các nhân t tác
đng đn s hài lòng ca sinh viên v cht lng dch v đào to ti trng Cao
ng Vn Hóa Ngh Thut và Du Lch Sài Gòn. S liu nghiên cu đc thu thp
t 264 sinh viên chính quy ca trng. Kt qu nghiên cu là mt thành phn thông
tin quan trng đ trng tham kho nhm có nhng điu chnh phù hp trong vic
qun lý đào to và nâng cao cht lng dch v đào to.
Lun vn s dng thang đo cht lng dch v SERVPERF, 5 thành phn: đ
tin cy, s đáp ng, s đm bo, s cm thông và tính hu hình đ đo lng cht
lng dch v đào to thông qua bin ph thuc là s hài lòng ca sinh viên.
Trong nghiên cu s dng các phng pháp thng kê mô t, kim đnh
Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t khám phá (EFA) và phân tích hi qui tuyn
tính. Kt qu nghiên cu cho thy, các nhân t nh hng đn mc đ hài lòng ca
sinh viên đi vi cht lng dch v đào to ti trng Cao ng Vn Hóa Ngh
Thut và Du Lch Sài Gòn là 5 nhân t: (1) Tip cn, (2) Hot đng phong trào –
H tr SV, (3) Trang thit b phòng hc, (4) Môi trng hc tp, (5) áp ng
T kt qu nghiên cu, tác gi đã đa ra các đ xut nhm nâng cao s hài
lòng ca sinh viên v cht lng dch v đào to nh nâng cao trách nhim ca
nhân viên các phòng ban, vui v nhit tình, gn gi lng nghe sinh viên, nâng cao
các hot đng phong trào, công tác h tr sinh viên, nâng cao cht lng ging viên,
nâng cao công tác kt hp đánh giá kt qu hc tp ca sinh viên.
Nghiên cu cng giúp Ban giám hiu ca Trng Cao ng Vn Hóa Ngh
Thut và Du Lch Sài Gòn xác đnh đc nhân t nào quan trng tác đng đn s
hài lòng ca sinh viên. Cng t đó, có nhng đu t hp lý nhm nâng cao cht
lng dch v ca nhà trng cng nh nâng cao s hài lòng ca sinh viên v
trng, to c s bn vng cho s phát trin trong tng lai.
1
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1. Lý do chn đ tài
Trc bi cnh mt nn kinh t hi nhp sâu rng và cnh tranh, các doanh
nghip, t chc đang phi đi mt vi nhiu c hi và thách thc. T chc giáo dc
cng không phi là ngoi l. Do bi toàn cu hóa kinh t đã dn đn quc t hóa,
cnh tranh và hp tác toàn cu trong giáo dc đi hc nên mun tn ti và phát
trin, các t chc này phi t đánh giá và không ngng nâng cao cht lng đào to.
Hin nay, th gii đang rt quan tâm đn vn đ cht lng, đó là vn đ quan
trng trong giáo dc đào to nói chung và các trng đi hc nói riêng. Vic nâng
cao cht lng đào to luôn là vn đ quan tâm hàng đu, điu kin không th thiu
cho các đn v chuyên v lnh vc đu t vào cht xám. Theo PGS.TS. Nguyn Vn
n, cht lng giáo dc là nhng li ích, giá tr mà kt qu hc tp đem li cho cá
nhân và xã hi, trc mt và lâu dài. Khái nim trên đc đúc kt t nhiu góc đ
khác nhau. Di góc đ qun lý cht lng, thì cht lng giáo dc là sinh viên va
cn phi nm đc các kin thc k nng, phng pháp chun mc thái đ sau mt
quá trình hc; đáp ng đc các yêu cu khi lên lp và đi vào cuc sng lao đng
ng trc xu th nn giáo dc nc ta đang có s phát trin mnh m, có s
cnh tranh khc lit gia các trng công lp, dân lp và c các trng quc t. Do
đó, vic tuyn sinh hàng nm là mt chính sách đang dn tr thành vn đ chú ý ca
giáo dc i hc, Cao đng. Chính vì vy, các trng phi có s đi mi và bit
cách thu hút sinh viên ca mình đ có th cnh tranh vi các t chc giáo dc khác.
Tháng 11/2006, Trng Cao ng Vn hóa Ngh thut và Du lch Sài Gòn –
SaigonACT đc phép ca B Giáo dc & ào to, bt đu tuyn sinh và đào to
khóa 1 bc Cao đng chính qui, thuc 4 nhóm ngành: Vn hóa, Ngh thut, Du lch,
Kinh t và bc Trung cp chuyên nghip. Nm 2007 là nm đu tiên trng có hc
sinh Trung cp chuyên nghip tt nghip.
2
Sau 8 nm hot đng, SaigonACT là mt trng ngoài công lp, không có kinh
phí t ngân sách Nhà nc, đn nay trng đã có 4 c s đào to có kh nng đào
to t 15.000 đn 17.000 sinh viên; gm nhiu phòng hc, phòng thc hành và th
vin khang trang, đáp ng nhu cu hc tp, nghiên cu ca sinh viên. Hin nay,
phn ln nhân viên các phòng, khoa và sinh viên ca trng làm vic và hc ti c
s 2: 53/1 Phan Vn Hn, Phng Tân Thi Nht, Qun 12, thành ph H Chí
Minh. Tng din tích xây dng là 22.500 m
2
.
Mt khác, nn kinh t Vit Nam hin đang gp nhiu khó khn, sinh viên ra
trng b tht nghip nhiu, cùng vi vic tuyn sinh t nh hin nay, dn đn
vic không tha thit gì vi vic hc cao đng, đc bit là các trng dân lp nh
hin nay. Do đó, vic cung cp cht lng dch v tt cho khách hàng là sinh viên
cng có ý ngha góp phn nâng cao s phát trin ca nhà trng.
Xut phát t thc tin trên, cùng vi mong mun đóng góp mt phn công sc
cho s phát trin ca trng Cao ng Vn Hóa Ngh Thut và Du Lch Sài Gòn
(SaigonACT), tác gi thc hin đ tài “Các nhân t tác đng đn s hài lòng ca
sinh viên v cht lng dch v đào to ti trng Cao ng Vn Hóa Ngh Thut
và Du Lch Sài Gòn – SaigonACT” nhm to đc uy tín hn đi vi các đi tng
sinh viên và đ ra nhng gii pháp đúng đn đ nâng cao hn na cht lng đào
to ca nhà trng.
1.2 Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Thc hin đ tài nhm đt các mc tiêu sau:
- Xác đnh rõ các nhân t tác đng đn s hài lòng ca sinh viên v cht lng
dch v đào to ti Trng Cao ng Vn Hóa Ngh Thut và Du Lch Sài
Gòn
- o lng mc đ tác đng ca các nhân t này có nh hng nh th nào
đn s hài lòng ca sinh viên.
- xut mt s gii pháp và kin ngh da trên kt qu nghiên cu.
3
1.3 i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Các nhân t tác đng đn s hài lòng ca sinh viên v
cht lng dch v đào to.
- i tng kho sát: sinh viên chính quy đang hc ti trng SaigonACT
- Phm vi nghiên cu: đc thc hin ti trng SaigonACT
- Phm vi thi gian: t tháng 4/2014- 6/2014.
1.4 Phng pháp nghiên cu
tài s dng hai phng pháp nghiên cu :
- Nghiên cu đnh tính: Thông qua phng pháp tho lun nhóm tp trung,
tham kho ý kin chuyên gia, thu thp ý kin ca sinh viên đang theo hc ti
trng nhm điu chnh và b sung thang đo.
- Nghiên cu đnh lng: S dng thang đo Likert (5 la chn) đ đo lng
mc đ hài lòng ca sinh viên đi vi cht lng dch v đào to. ng thi
s dng mô hình hi quy tuyn tính đa bin nhm gii quyt mc tiêu ca đ
tài.
- Công c nghiên cu: Phiu kho sát sinh viên và phn mm x lý d liu
SPSS 20.
1.5 Ý ngha và đóng góp ca đ tài nghiên cu
- Kt qu nghiên cu ca đ tài giúp Trng SaigonACT hiu rõ hn nhng
nhân t tác đng đn s hài lòng ca sinh viên v cht lng dch v đào to.
- tài nghiên cu thc hin thành công s có ý ngha thc tin đi vi hc
viên nghiên cu. Bên cnh đó, nghiên cu có th dùng cho hc viên qun tr
kinh doanh, thng mi dùng làm tài liu tham kho.
- ng thi, nghiên cu cng có th giúp nhà qun tr trng SaigonACT có
cái nhìn toàn din hn v các yu t nh hng đn s hài lòng ca sinh viên
đi vi trng. T đó, có nhng đu t hp lý nhm nâng cao cht lng
4
dch v đào to ca nhà trng, phát trin s hài lòng và to uy tín đi vi
sinh viên ca trng, góp phn phát trin tng lai bn vng.
1.6 Kt cu ca lun vn
Lun vn đc thc hin gm 5 chng, c th nh sau:
Chng 1: Tng quan v đ tài nghiên cu
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Gii pháp và kin ngh
5
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1 Dch v và cht lng dch v
2.1.1 Khái nim dch v
Dch v là mt khái nim ph bin đc hiu theo nhiu cách khác nhau.
Sau đây là mt s khái nim ph bin nht:
- Dch v là nhng hành vi, quá trình, cách thc thc hin mt công vic nào
đó nhm to ra giá tr s dng cho khách hàng, làm tha mãn nhu cu và
mong đi ca khách hàng. (Zeithaml & Britner, 2000)
- Dch v là kt qu to ra do các hot đng tip xúc gia ngi cung ng và
khách hàng vi các hot đng ni b ca ngi cung ng đ đáp ng nhu
cu ca khách hàng. (Qun lý cht lng và đm bo cht lng – thut
ng và đnh ngha – TCVN 5814-1994)
- Dch v là bt k hành đng hay li ích mà mt bên có th cung cp cho
bên kia, trong đó nó có tính vô hình và không dn đn s chuyn giao s
hu nào c. (Philip Kotler, 2009)
Các đc đim ca dch v:
WTO cho rng trong c ch th trng giáo dc cng là loi hình dch v
mang tính thng mi
Parasuraman và cng s (1985) đã tóm tt bn đc đim khác bit ca dch
v: Tính vô hình (intangibility), tính không th tách ri (inseparability), tính không
đng nht (heterogeneity) và tính không th tn tr (perishability).
Tính vô hình (intangibility): Hàng hóa có hình dáng, kích thc, màu sc
và thm chí c mùi v mà khách hàng có th t xem xét đánh giá nó trc khi
quyt đnh mua hay không.
Ngc li, mt dch v thun túy không th đc đánh giá bng cách s
dng bt k giác quan c th nào trc khi nó đc mua. Vì vy, đ gim s
6
không chc chn, ngi mua s tìm kim các bng chng ca cht lng dch v.
H s suy din v cht lng dch v t đa đim, con ngi, trang thit b, tài
liu, thông tin, biu tng và giá c mà h thy. Hàng hóa có hình dng, kích
thc, màu sc thm chí c mùi v. Khách hàng có th t xem xét, đánh giá xem
nó có phù hp vi nhu cu ca mình không. Ngc li dch v mang tính vô hình,
làm cho các giác quan ca khách hàng không nhn bit đc trc khi mua nó.
ây chính là khó khn ln khi bán mt sn phm dch v, công ty cm thy khó
khn trong vic nhn thc nh th nào v dch v và đánh giá cht lng dch v.
Tính không th tách ri (inseparability): Khác vi sn phm là phi tri
qua quá trình sn xut – ct tr – bán – tiêu dùng.
Tính không tách ri ca dch v th hin vic khó phân chia dch v
thành hai giai đon là giai đon sn xut và giai đon s dng. Dch v thng
đc to ra và s dng đng thi. iu này không đúng đi vi hàng hóa vt cht
đc sn xut ra nhp kho, phân phi thông qua nhiu nc trung gian mua bán, ri
sau đó mi đc tiêu dùng. i vi sn phm hàng hóa, khách hàng ch s dng
sn phm giai đon cui cùng, còn đi vi dch v, khách hàng đng hành trong
sut quá trình cung cp dch v.
Tính không đng nht (variability): Dch v không th cung cp hàng
lot, tp trung nh hàng hóa. Do vy, nhà cung cp rt khó kim tra cht lng
theo mt tiêu chun thng nht.
c tính này còn gi là tính khác bit ca dch v. Theo đó, vic thc hin
dch v thng khác nhau tùy thuc vào cách thc phc v, nhà cung cp dch v,
ngi phc v, thi gian thc hin, lnh vc phc v, đi tng phc v và đa
đim phc v. c tính này th hin rõ nht đi vi các dch v bao hàm sc lao
đng cao. Vic đòi hi cht lng đng nht t đi ng nhân viên s rt khó đm
bo. Lý do là nhng gì công ty d đnh phc v thì có th hoàn toàn khác vi
nhng gì mà ngi tiêu dùng nhn đc.
Tính không tích ly (perishability), tính mau hng: dch v khác vi các
hàng hóa thông thng ch nó không th đc ct gi, dch v ch tn ti vào
7
mt thi gian mà nó đc cung cp. Nói cách khác, dch v nhy cm hn các
hàng hóa thông thng trc nhng thay đi và s đa dng ca nhu cu. Khi nhu
cu thay đi thì các nhà cung cp dch v thng gp khó khn, chính vì vy h
luôn phi tìm cách đ làm sao cho cung và cu phù hp nhau.
2.1.2 Khái nim cht lng dch v
Có nhiu khái nim khác nhau v cht lng dch v, nhng nhìn chung
ngi ta khái nim cht lng dch v là nhng gì mà khách hàng cm nhn đc.
Mi khách hàng có nhn thc và nhu cu cá nhân khác nhau. Do đó, cm nhn v
cht lng dch v cng khác nhau.
Cht lng dch v là s đánh giá ca khách hàng v tính siêu vit và s
tuyt vi nói chung ca mt thc th. Nó là mt dng ca thái đ và các h qu t
mt s so sánh gia nhng gì đc mong đi và nhn thc v nhng th ta nhn
đc (Zeithaml, 1987, dn theo Nguyn Th Thu Tho, 2011).
Cht lng dch v là khong cách mong đi v sn phm dch v ca khách
hàng và nhn thc, cm nhn ca h khi s dng qua sn phm dch v đó,
(Parasuraman. V.A Zeithaml và L.L Berry, dn theo Nguyn ình Th et al., 2003)
Parasuraman cng gii thích rng đ bit đc s d đoán ca khách hàng thì
tt nht là nhn dng và thu hiu nhng mong đi ca h. Vic phát trin mt h
thng xác đnh đc nhng mong đi ca khách hàng là cn thit. Và ngay sau đó
ta mi có mt chin lc cht lng cho dch v có hiu qu. ây có th xem là
mt khái nim tng quát nht, bao hàm đy đ ý ngha ca dch v đng thi cng
chính xác nht khi xem xét cht lng dch v đng trên quan đim khách hàng,
xem khách hàng là trung tâm.
Qua mt thi gian dài, nhiu nhà nghiên cu đã c gng đnh ngha và đo
lng cht lng dch v. Nh Lehinen & Lehinen (1982) cho là cht lng dch v
phi đc đánh giá trên hai khía cnh: (1) quá trình cung cp dch v và (2) kt qu
ca dch v. Gronroos (1984) cng đ ngh hai lnh vc ca cht lng dch v, đó
là (1) cht lng k thut và (2) cht lng chc nng. Cht lng k thut liên
8
quan đn nhng gì đc phc v và cht lng chc nng nói lên chúng đc phc
v nh th nào.
Vy có th thy cht lng dch v là mt phm trù rt rng và phc tp,
phn ánh tng hp các ni dung kinh t, k thut và xã hi. Tt c các kt lun trên
đu đa ra mt cách chung chung v cách xác đnh cht lng dch v, mi lnh vc
dch v khác nhau chc chn s có nhng cách xác đnh cht lng dch v khác
nhau.
2.1.3 Cht lng dch v đào to
Hin nay, cht lng dch v trong giáo dc đã tr nên ph bin trong các lý
thuyt. Dch v mang tính hành vi ch không phi là mt sn phm c th và đã
đc mô t nh là s mong mun, nhng hành vi và các hot đng. Nu xem xét
rng giáo dc là mt dch v thì nó nên có tt c các tính nng c đin ca dch v,
điu đó làm cho vic đo lng cht lng là mt vn đ phc tp (Hill, 1995).
Trong thc t, dch v có tính vô hình, tính không đng nht, tính không th
đ lu tr và tính không th tách ri, tc là sn xut và tiêu dùng xy ra đng thi,
đòi hi phi có s tham gia ca khách hàng (tc là các sinh viên) trong quá trình
giao hàng. Do đó, sinh viên góp phn trc tip vào cht lng dch v đc cung
cp s hài lòng (hoc không hài lòng) ca mình. Ý tng này cho rng giáo dc có
th phân loi nh mt dch v thúc đy nhiu tác gi tho lun v khung nghiên cu
vào các dch v tip th t góc đ giáo dc (Mazzarol, 1998).
2.2 Các mô hình đo lng cht lng dch v đào to
2.2.1 Mô hình SERVQUAL
Nghiên cu ca Parasuraman và cng s (1985) cho rng, cht lng dch v
là khong cách gia k vng ca khách hàng v dch v mà h đang s dng vi
cm nhn thc t v dch v mà h hng th. Các nhà nghiên cu này đa ra hình
thc đu tiên ca mô hình SERVQUAL là mô hình 5 khong cách cht lng dch
v. Trong đó:
9
Khong cách 1: Là s sai bit gia k vng ca khách hàng và cm nhn ca
nhà cung cp dch v v k vng đó. S din dch k vng ca khách hàng khi
không hiu thu đáo các đc trng cht lng dch v, đc trng khách hàng to ra
s sai bit này.
Khong cách 2: c to ra khi nhà cung cp gp các khó khn, tr ngi
khách quan ln ch quan khi chuyn các k vng đc cm nhn sang các tiêu chí
này tr thành các thông tin tip th đn khách hàng.
Khong cách 3: Hình thành khi nhân viên chuyn giao dch v cho khách
hàng không đúng các tiêu chí đã đnh. Vai trò nhân viên giao dch trc tip rt quan
trng trong vic to ra cht lng dch v.
Khong cách 4: Là sai bit gia dch v chuyn giao và thông tin mà khách
hàng nhn đc. Thông tin này có th làm tng k vng. T đó nó có th làm gim
cht lng dch v cm nhn khi khách hàng không nhn đúng nhng gì đã cam kt.
Khong cách 5: Hình thành t s khác bit gia cht lng cm nhn và cht
lng k vng khi khách hàng tiêu th dch v. Khong cách này ph thuc vào
bn khong cách trc.
Hình 2.1 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman và cng s (1985)
Ngun: Parasuraman và cng s (1985), dn theo Junling Qian và Ling Wang (2011)
Dch v k vng
Dch v cm nhn
Dch v chuyn giao
Nhn thc v k vng
c
a khách h
àng
Chuyn đi cm nhn
thành tiêu chí cht lng
Thông tin đn khách
hàng
KHÁCH
HÀNG
NHÀ CUNG NG DV
Kho
ng cách 2
Kho
ng cách 3
Kho
ng cách 4
Kho
ng cách 5
Khong cách 1
10
Khong cách th nm chính là cht lng dch v ca công ty và khong
cách này ph thuc vào s bin thiên ca các khong cách 1, 2, 3, và 4. Ci tin
cht lng dch v là ti thiu hóa khong cách 5, điu này đng ngha vi vic ti
thiu hóa các khong cách còn li. Cht lng dch v trong công ty xác đnh bng
hàm s sau:
Mô hình cht lng dch v đc biu din nh sau:
CLDV = F(KC_5 = f( KC_1, KC_2, KC_3, KC_4))
Trong đó:
+ CLDV: Cht lng dch v
+ KC_1, 2, 3, 4, 5: Các khong cách cht lng 1, 2, 3, 4 và 5.
Mô hình 5 khong cách là mô hình tng quát, mang tính cht lý thuyt v
cht lng dch v. có th thc hành đc, Parasuraman và cng s đã xây dng
thang đo dùng đ đánh giá cht lng trong lnh vc dch v, theo ông bt k dch
v nào thì cht lng cng đc khách hàng cm nhn da trên 10 thành phn:
1) tin cy (reliability): Nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
thi hn ngay ln đu tiên.
2) áp ng (Responsiveness): Nói lên s mong mun và sn sàng ca nhân
viên phc v cung cp các dch v cho khách hàng.
3) Nng lc phc v (Competence): Nói lên trình đ chuyên môn đ thc hin
dch v. Kh nng phc v biu hin khi nhân viên tip xúc vi khách hàng,
nhân viên trc tip thc hin dch v, kh nng nghiên cu đ nm bt thông
tin liên quan cn thit cho vic phc v khách hàng.
4) Tip cn (access): Liên quan đn vic to mi điu kin d dàng cho khách
hàng trong vic tip cn vi dch v, nh rút ngn thi gian ch đi ca
khách hàng, đa đim phc v và gi m ca thun li cho khách hàng.
5) Lch s (Courtesy): Nói lên tính cách phc v nim n, tôn trng và thân
thin vi khách hàng ca nhân viên.
6) Thông tin (Communication): Liên quan đn vic giao tip, thông đt cho
khách hàng bng ngôn ng mà h (khách hàng) hiu bit d dàng và lng
11
nghe v nhng vn đ liên quan đn h nh gii thích dch v, chi phí, gii
quyt khiu ni thc mc.
7) Tín nhim (Credibility): Nói lên kh nng to lòng tin cho khách hàng, làm
cho khách hàng tin cy vào công ty. Kh nng này th hin qua tên tui và
ting tm ca công ty, nhân cách ca nhân viên phc v giao tip trc tip
vi khách hàng.
8) An toàn (Security): Liên quan đn kh nng bo đm s an toàn cho khách
hàng, th hin qua s an toàn v vt cht, tài chính, cng nh bo mt thông
tin.
9) Hiu bit khách hàng (Understanding customer): Th hin qua kh nng
hiu bit và nm bt nhu cu ca khách hàng thông qua vic tìm hiu nhng
đòi hi ca khách hàng, quan tâm đn cá nhân h và nhn dng đc khách
hàng thng xuyên.
10) Phng tin hu hình (Tangibles): Th hin qua ngoi hình, trang phc
ca nhân viên phc v, các trang thit b h tr cho dch v.
Mô hình này có u đim là bao quát hu ht mi khía cnh ca dch v, tuy
nhiên rt khó khn trong vic đánh giá và phân tích. Do vy sau nhiu ln hiu
chnh, Parasuraman và cng s đã cho ra đi thang đo SERVQUAL. Thang đo
SERVQUAL gm 22 bin thuc 5 thành phn:
1) Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
2) Tin cy (reliability): th hin qua kh nng thc hin dch v phù hp và
đúng thi hn ngay t ln đu tiên.
3. áp ng (responsiveness): th hin qua s mong mun và sn sàng ca
nhân viên phc v cung cp dch v kp thi cho khách hàng.
4) Nng lc phc v (assurance): th hin qua trình đ chuyên môn và cung
cách phc v lch s, nim n vi khách hàng.
5) Cm thông (empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách hàng.
12
Trên thc t, b thang đo SERVQUAL gm 2 phn, mi phn có 22 bin
quan sát. Trong đó, phn th nht xác đnh “k vng” ca khách hàng đi vi dch
v ca doanh nghip nói chung. Ngha là không quan tâm đn mt doanh nghip c
th nào, ngi đc phng vn cho bit mc đ mong mun ca h đi vi dch v
đó. Phn th hai nhm xác đnh “cm nhn” ca khách hàng đi vi vic thc hin
dch v. Kt qu nghiên cu nhm nhn ra các khong cách gia cm nhn khách
hàng v cht lng dch v, do doanh nghip thc hin và k vng ca khách hàng
đi vi cht lng dch v đó. C th, theo mô hình SERVQUAL, cht lng dch
v đc xác đnh nh sau:
Cht lng dch v = Mc đ cm nhn – giá tr k vng.
Thông qua các kim tra thc nghim, b thang đo SERVQUAL đã đc
nhiu nhà nghiên cu cho là khá toàn din do kh nng bao quát ht các khía cnh,
và đc coi là công c đo lng cht lng dch v tin cy và chính xác.
Vi u đim nh vy, nên mô hình SERVQUAL đc s dng khá rng rãi
trong thc t, gn nh mi loi hình dch v: Sc khe, du lch, th vin, công
ích, h thng thông tin, d án qun lý khoa hc…
Tuy nhiên mô hình này cng bc l nhiu nhc đim, đó là: Th nht, mô
hình này đ cp ti khái nim “giá tr k vng”, đây là mt khái nim khá m h.
Do vy vic s dng thang đo SERVQUAL có th nh hng ti cht lng d
liu thu thp, dn đn gim đ tin cy và tính n đnh ca bin quan sát. Th hai,
mc dù mô hình SERVQUAL khng đnh áp dng trong mi lnh vc, nhng
trên thc t thì các nhà nghiên cu nhn thy không phi lúc nào mô hình này
cng phù hp, vic điu chnh thang đo SERVQUAL trong nhiu trng hp là
ht sc khó khn. Và cui cùng chính u đim bao quát ht mi khía cnh ca
dch v, nên khi thit k bng hi, bng hi s khá dài, gây nhàm chán và mt
thi gian cho ngi tr li. iu này cng nh hng ti đ chính xác kt qu
điu tra.
13
2.2.2 Mô hình SERVPERF
T vic đánh giá thang đo SERVQUAL, Cronin và Taylor (1992) đã gii
thiu thang đo SERVPERF (Ph lc 1) và xác đnh cht lng dch v bng cách
ch đo lng cht lng dch v cm nhn (thay vì đo c cht lng cm nhn ln
k vng nh SERVQUAL). Hai ông cho rng cht lng dch v đc phn ánh tt
nht bi cht lng cm nhn mà không cn có cht lng k vng cng nh đánh
giá trng s ca 5 thành phn.
Do có xut x t thang đo SERVQUAL, các thành phn và bin quan sát ca
thang đo SERVPERF này gi nh SERVQUAL. Theo mô hình SERVPERF:
Cht lng dch v = mc đ cm nhn
B thang đo SERVPERF cng có 22 bin quan sát vi 5 thành phn c bn
tng t nh phn hi v cm nhn ca khách hàng trong mô hình SERVQUAL,
tuy nhiên b qua phn hi v k vng, 5 thành phn c bn đó là:
1) Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc
ca nhân viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
2) Tin cy (reliability): th hin qua kh nng thc hin dch v phù hp và
đúng thi hn ngay t ln đu tiên.
3) áp ng (responsiveness):th hin qua s mong mun và sn sàng ca
nhân viên phc v cung cp dch v kp thi cho khách hàng.
4) Nng lc phc v (assurance): th hin qua trình đ chuyên môn và cung
cách phc v lch s, nim n vi khách hàng.
5) Cm thông (empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách hàng.
Tóm li, theo quan đim ca tác gi, có nhiu thang đo v cht lng dch v
nói chung và cng có nhiu nghiên cu s dng các thang đo trên. Trong bài nghiên
cu này, tác gi quyt đnh s dng thang đo SERVPERF đ đo lng s hài lòng
ca sinh viên v cht lng dch v đào to, vì thang đo SERVPERF đc chng
minh hiu qu hn thang đo SERVQUAL trong đo lng cht lng dch v và
không gây nhàm chán cho ngi tr li, đc bit b qua khái nim “giá tr k vng”,
đây là mt khái nim khá m h, có th nh hng ti cht lng d liu thu thp,
dn đn gim đ tin cy và tính n đnh ca bin quan sát.
14
2.3 Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng
2.3.1 Khái nim s hài lòng
S hài lòng ca khách hàng là phn ng ca h v s khác bit cm nhn
gia kinh nghim đã bit và s mong đi (Parasuraman và cng s, 1988)
Theo Philip Kotler, s hài lòng là mc đ ca trng thái cm giác ca mt
ngi bt ngun t vic so sánh kt qu thu đc t sn phm/dch v vi nhng k
vng ca ngi đó. K vng đây đc xem là c mong hay mong đi ca con
ngi. Nó bt ngun t nhu cu cá nhân, kinh nghim trc đó và thông tin bên
ngoài nh qung cáo, thông tin truyn ming ca bn bè, gia đình
2.3.2 Khái nim s hài lòng ca sinh viên
Thut ng “s hài lòng ca sinh viên” có th đc gii thích theo nhiu cách.
Theo Mazzarol (1998), giáo dc đc phân loi nh là mt phn ca khu vc dch
v vì đc đim đc bit ca dch v có th đc xác đnh trong nó. Sinh viên là
khách hàng trc tip nhn dch v nên vic xác đnh s hài lòng ca sinh viên là rt
cn thit.
Kaldenberg và cng s (1998) kt lun rng s hài lòng ca sinh viên đc
đánh giá thông qua cht lng ca các môn hc, hot đng ngoi khóa và các yu t
khác liên quan đn các trng hc. Ging viên nên nhit tình và cm thông vi sinh
viên và s h tr cn đc cung cp khi cn thit. Thm chí s lng nghe cng đc
đánh giá cao. Sinh viên có th xem nh là mt khách hàng trong các trng hc và
trong trng hp này, các trng phi phc v cho các sinh viên tt hn đ đáp ng
k vng và nhu cu ca h.
Elliot và Healy (2001) đ xut s hài lòng ca sinh viên là mt thái đ ngn
hn, xut phát t vic đánh giá các dch v giáo dc nhn đc (dn theo Ashim
Kayastha, 2011).
2.3.3 Mi quan h gia cht lng dch v đào to và s hài lòng ca
sinh viên
T khi cht lng dch v đào to đc đánh giá bi khách hàng sinh viên,
các nhà nghiên cu đã không ngng tìm ra s nh hng ca nó ti s hài lòng ca
sinh viên. Có rt nhiu nghiên cu đã khng đnh mi quan h này.
15
Theo Parasuraman (1988), cht lng dch v đc xác đnh bi nhiu nhân
t khác nhau, là mt phn nhân t quyt đnh đn s hài lòng. Cronin & Taylor
(1992) đã kim đnh mi quan h này và kt lun rng cm nhn cht lng dch v
dn đn s hài lòng ca khách hàng.
Trong nghiên cu ca Peder & Kai (2005), mc đ hài lòng chung ca sinh
viên chu nh hng bi nhiu yu t, trong đó có cht lng phn cng và cht
lng phn mm ca chng trình hc.
Ti Vit Nam cng có nhiu nghiên cu ch ra rng các thành phn ca cht
lng dch v đào to có nh hng thun chiu đn mc đ hài lòng ca sinh viên.
Ví d nh: Lu Thiên Tú (2009) đã khng đnh mi quan h gia cht lng dch
v đào to đc cm nhn và s hài lòng ca sinh viên trng đi hc công ngh
Sài Gòn. Nguyn Ngc Dip (2011) đã nghiên cu nh hng ca cht lng dch
v đào to ca trung tâm đào to ngun nhân lc kinh doanh bt đng sn ti
TP.HCM đn s hài lòng ca hc viên. Nguyn Th Thu Tho (2011) cng đo lng
s hài lòng ca sinh viên v cht lng dch v đào to ca Hutech.
Nh vy, đa phn các nghiên cu đã kt lun rng cht lng dch v là điu
kin tin đ ca s hài lòng, là nhân t ch yu nh hng đn s hài lòng ca sinh
viên.
2.4 Các nghiên cu trc đây v cht lng dch v đào to trong giáo dc
2.4.1 Mô hình nghiên cu “o lng k vng và cm nhn ca sinh viên bn
s và sinh viên nc ngoài v hc vin công ngh UNITEC, Auckland, New
Zealand” ca nhóm tác gi Sherry, Bhat, Beaver & Ling (2004)
Sherry et al. s dng thang đo SERVQUAL 5 thành phn vi 20 bin quan
sát đo lng k vng và cm nhn ca sinh viên bn x và sinh viên nc ngoài v
Hc vin công ngh UNITEC. Kt qu nghiên cu cho thy thang đo đt đ tin cy
và giá tr tt vi 5 thành phn phân bit nh thang đo gc. Tt c các khong cách
gia cm nhn và k vng ca 5 thành phn đu âm và có ý ngha. iu này cho
thy UNITEC cn phi ci tin nhiu đ nâng cao cht lng dch v đào to.
Nghiên cu cho thy trong khi cht lng k vng ca sinh viên trong nc và bn
16
x khác nhau không đáng k thì cht lng cm nhn ca sinh viên nc ngoài thp
hn nhiu so vi sinh viên bn x. Do đó, khong cách gia cm nhn và k vng
ca sinh viên nc ngoài ln hn đáng k và thuc v thành phn cm thông, s
đm bo và s đáp ng.
2.4.2 Mô hình nghiên cu Kim đnh thang đo cht lng dch v trong
đào to đi hc trng hp nghiên cu ti các trng đi hc t thc khu
vc ng bng Sông Cu Long” ca Phm Lê Hng Nhung và cng s
(2012)
Nghiên cu đã kim đnh thang đo cht lng dch v giáo dc đi hc thông
qua kho sát ý kin sinh viên các trng đi hc t thc khu vc đng bng sông
Cu Long. C mu là 450, kho sát ý kin ca sinh viên 3 trng đi hc: Cu
Long, Tây ô và Võ Trng Ton (mi trng 150 sinh viên). Kt qu nghiên cu
đã xác đnh thang đo cht lng dch v giáo dc đi hc t thc khu vc đng
bng sông Cu Long bao gm 5 thành phn: (1) hu hình, (2) đáp ng, (3) đm bo,
(4) tin cy và (5) cm thông vi 24 yu t. Kt qu nghiên cu cung cp mô hình lý
thuyt v thang đo đánh giá cht lng dch v giáo dc đi hc t thc cho các
nghiên cu tip theo, đng thi các thành phn ca thang đo đóng góp thông tin, c
s cho hot đng đánh giá thm dò ý kin sinh viên và c s cho gii pháp nâng
cao, ci thin cht lng dch v cho các trng đi hc t thc thuc khu vc đng
bng sông Cu Long.
2.4.3. Mô hình nghiên cu “Các yu t nh hng đn s hài lòng ca sinh
viên đi vi c s vt cht, trang thit b ti trng i hc à Lt” ca Ma
Cm Tng Lam
Kích thc mu là 800, quá trình làm sch d liu, loi tr s phiu không
hp l, còn li mu kho sát chính thc là 758, phân b theo các tiêu chí: 4 ngành
hc, 3 khóa hc và gii tính nam, n. Kt qu nghiên cu ch ra s hài lòng ca sinh
viên v c s vt cht ca trng i hc à Lt chu nh hng bi 4 nhân t là
nng lc đi ng nhân viên, Công tác qun lý ca nhà trng, Tình trng CSVC-
TTB và nng lc đi ng ging viên nh sau: